Verkiezingsprogramma D66 voor de Tweede Kamer <strong>2012</strong> / 2017gen richting eigen kracht: vrijwilligers in combinatiemet collectieve voorzieningen. Wanneer we dit combinerenmet betere afstemming tussen zorg, welzijnen vraag, krijgen we betere en beter betaalbarevoorzieningen.AWBZ hervormen D66 wil de cruciale AWBZvoorzieningbetaalbaar houden door die terug tebrengen tot de kern. D66 wil onderscheid makentussen wonen, zorg en service. De zorg wordt vergoed.Wonen en service worden niet uit het collectiefgefinancierde AWBZ-budget betaald, maar is net alsin andere fases van het leven voor eigen rekening. Ditbevordert ook dat mensen langer thuis blijven wonen,wat bijdraagt aan hun geluk en gezondheid. Inde uitvoering willen wij gemeenten verantwoordelijkmaken voor begeleiding, verzorging en verplegingthuis. Voor verpleging en verzorging die nietmeer thuis kan plaatsvinden, worden zorgverzekeraarsverantwoordelijk.Sparen voor zorg Door deze aanpassingen in deAWBZ zullen ouderen voor zorg- en service-uitgavenvaker hun opgebouwde vermogen aan moetenspreken. D66 ziet vermogen in pensioen of woningen zorg meer en meer als communicerende vaten.Gezorgd moet worden dat financieringsinstrumentenzoals omkeerhypotheken en zorgsparen beschikbaarzijn. Wie een tijd geen zorg nodig heeft, spaartvoor de tijd dat dit wel zo is.Simpelere AWBZ indicaties D66 vindt de indicatiestellingin de AWBZ te bureaucratisch. Net zoalshet geval is in de Zorgverzekeringswet pleit D66 erdaarom voor de aanspraken in de AWBZ en eenAWBZ-polis zodanig specifiek te maken dat hetCentrum Indicatiestelling Zorg overbodig wordt.Kwaliteitscriteria Gemeenten moeten zorgaanbiedersselecteren op zowel prijs als kwaliteit. D66 wildat iedere gemeente expliciete kwaliteitscriteria opsteltbij het aanbesteden van zorgcontracten.Mantelzorgers en vrijwiligers ontzien Met mantelzorgen vrijwilligerswerk investeer je in socialecohesie en kostenbesparingen in de zorg. D66 stimuleertmogelijkheden om de werkdruk op mantelzorgersen vrijwilligers te verlichten. Bijvoorbeeld doorhet inzetten van casemanagers zoals ook omarmt inhet Deltaplan Dementie.Overlast verslaafden voorkomen Overlast moetbij de kern worden aangepakt. D66 is voorstandervan het creëren van gebruikersruimten en het medischverstrekken van harddrugs binnen een afkickprogramma.Het medisch verstrekken van drugsvoorkomt ook veel criminaliteit. Door goede afstemmingmet omwonenden over de locatie kan overlasteffectief worden vermeden, zo blijkt uit ervaring.Door goede opvang te bieden in combinatie met medischeen psychologische zorg en het aanpakken vande achterliggende meervoudige zorgvragen, wordtde omgeving veiliger, verbetert het perspectief voorverslaafden en worden afgeleide gezondheidsproblemenvoorkomen.Jeugdzorg D66 vindt dat opvoeden de verantwoordelijkheidvan ouders is. Als er problemen ontstaandie niet door de opvoeders kunnen worden opgelost,moet wel professionele hulp voorhanden zijn, beginnendbij een schoolarts. Als het noodzakelijk is voorhet kind, kan deze hulp verplicht worden opgelegd.Vanaf 2015 zijn gemeenten verantwoordelijk voorjeugdhulp. D66 steunt deze transitie, omdat professionelehulp en preventie zo dicht mogelijk bij hetkind georganiseerd moet zijn. Wij dringen aan opkwaliteit en duidelijkheid. Het moet glashelder zijnwelke papieren een jeugdzorgmedewerker moet hebbenen aan welke kwaliteitseisen de hulp moet voldoen.Zo weten cliënten en gemeenten waar ze aantoe zijn.Geestelijke gezondheidEen goede en toegankelijke geestelijke gezondheidszorgis essentieel. De uitgaven aan geestelijke gezondheidlopen echter snel op. D66 wil twee lijnenvolgen om kwaliteit en toegankelijkheid te waarborgenen tegelijkertijd de kosten te beheersen: het beperkenvan onnodige vraag en het verhogen van deefficiëntie in de bediening van die vraag. Zorg wordtop de juiste plek, door de juiste persoon, doelmatigen in goede samenhang verleend. Uitgangspunt daarbijis dat de zorg rond de patiënt wordt georganiseerden niet de patiënt rond de zorg. Zo dicht mogelijk bijhuis, met adequate navigatie van patiënten naar dejuiste zorg, een sterke huisartsenfunctie, een goedegeneralistische basis GGZ en een specialistischeGGZ. De nadruk ligt daarbij op het versterken van deeigen regie en zelfmanagement van de patiënt.Begrotingsakkoord als eerste stap In hetBegrotingsakkoord heeft D66 de eigen bijdrage in deGGZ beperkt. Tegelijkertijd is het een feit dat 1 miljoenNederlanders klachten van depressieve aardheeft en de daarbij komende behandeling en medicatieontvangt. Depressie heeft vaak te maken met verwerkenvan tegenslag, gevoelens van uitsluiting enmachteloosheid. Onderwijs en scholing, coaching enhulp bij meervoudige zorgproblematiek via zorg enwelzijn zijn oplossingsrichtingen die D66 ondersteunt.Medicalisering van pech moet worden vermeden.Net zoals voorkomen moet worden dat degeestelijke gezondheidszorg wordt misbruikt alssluitpost van een falende veiligheidsketenEffectieve GGZ begint met gezondheidBeperking van de vraag begint met geestelijkegezondheid, waarvoor de basis buiten de gezondheidszorgligt: onderwijs, participatie, lichaamsbewegingen voorlichting en preventie. Wanneermensen wel in de geestelijke gezondheidszorg terechtkomen wil D66 dat wordt gestuurd naar kortereopnames, snellere toeleiding en effectieve zorg.Bij voorkeur ambulant. Deskundige huisartsen spe-32
Gezondheidlen ook hier een poortwachtersrol. Dwangopnamegeldt voor D66 als laatste optie. De trend van extramuralebehandeling kan gepaard gaan met het geleidelijkafbouwen van het aanbod van het aantalbedden.Gezonde prikkels Financiering van het GGZstelseldient in lijn te worden gebracht met deze aanpak.D66 vindt het noodzakelijk dat perverseprikkels rond betaling voor intramurale zorg en investeringenin e-Health worden weggenomen. Insamenloop met de introductie van de eigen bijdragein de overige zorg, zal ook in de GGZ een eigen bijdragebij lichte aandoeningen resulteren invraagbeheersing.tarief. Ook zorgverzekeraars worden gestimuleerdom te investeren in preventie.Minder werkenden, meer ouderen(aantal werkende Nederlanders per gepensioneerde)1960<strong>2012</strong>Eigen verantwoordelijkheid,beheersen en voorkomenvraag naar zorgEen houdbaar zorgstelsel begint met het voorkomenvan onnodige vraag naar zorg. Een gezonde leefstijlen het voorkomen van vermijdbare zorgbehoeftevormen belangrijke uitgangspunten. Ook zullenmensen bewuster moeten gaan beslissen over het aldan niet zoeken van professionele zorg.Kostenbewustzijn Met eigen bijdragen wordenmensen zich beter bewust van de kosten van zorg.Dat leidt bij patiënten tot een grotere eigen verantwoordelijkheiden ook tot meer inzicht in keuzemogelijkheden.D66 kiest daarom voor het verhogenvan het eigen risico met een compensatie voor delage inkomens. Oneigenlijk gebruik van de SpoedEisende Hulp en Huisartsenpost worden in rekeninggebracht bij de patiënt. D66 wil ook dat ziekenhuizenen huisartsen een wegblijftarief hanteren, wanneerpatiënten niet naar hun afspraak komen. Het isnoodzakelijk dat patiënten de rekeningen van hunzorggebruik zien (en controleren). Waar mogelijk,worden kosten van behandeling voor patiënten inzichtelijkgemaakt voorafgaand aan behandeling.Zorg die niet noodzakelijk is, hoeft niet in hetbasispakket D66 wil dat uitgaven die voorzienbaaren betaalbaar zijn, zoals de rollator, uit het basis pakketgehaald worden. Preconceptiezorg (o.a. de pil tot21 jaar en preconceptiespreekuur), behandeling van(secundaire) geslachtskenmerken bij transgenders enmedicinale cannabis blijven onderdeel van het basispakketvormen.Belonen gezond gedrag, voorkomen ongezondgedrag D66 steunt financiële beloningen van gezondgedrag in de zorgverzekeringswet. D66 wil datde eerder uit het basispakket geschrapte dieetadviseringen ‘stoppen-met-roken-programma’s’ er weer inworden opgenomen. D66 wil normen voor het percentagezout in levensmiddelen en maatregelen omovermatige consumptie van vet, suiker en zout terugte dringen, bijvoorbeeld door de keuze van het BTW2040Roken ontmoedigen D66 is voorstander van eentabaksontmoedigingsbeleid. Het rookverbod moetstreng worden gehandhaafd. De ingevoerde uitzonderingvoor kleine café’s is een verkeerd signaal datD66 wil terug draaien. Bij onvoldoende daling vanhet roken onder jongeren zijn afschrikwekkende foto’sop verpakkingen en het beperken van het aantalverkooppunten mogelijke vervolgstappen voor D66.In het Begrotingsakkoord is al een verhoging van deaccijns opgenomen.Voorlichting remt alcohol en drugs D66 wil goedevoorlichting over alcohol- en drugsgebruik voorjongeren en hun ouders en docenten. D66 wil strengertoezien op de handhaving van de leeftijdsgrensvoor verkoop van alcohol en drugs aan kinderen onderde 16 jaar.Beperken reclame D66 wil dat reclamerichtlijnenvoor geneesmiddelen veel strikter worden gehandhaafd.Zelfregulering is daarvoor ontoereikend.Sport op school en in de buurt Sport draagt sterkbij aan gezondheid, voor alle leeftijden. Daarbij geldt‘jong geleerd is oud gedaan’. Gymles is daarom voorD66 een belangrijk onderdeel van de schoolopleiding.D66 wil sport als onderdeel van de PABOopleidingen dat basisscholen de kwaliteit en hetaantal gymlessen opschroeven. Toegankelijke lokalesportvoorzieningen en sportverenigingen zijn essentieelom mensen te laten bewegen.Topsport talenten en evenementen Nederlandsetopsporters inspireren mensen om ook te gaan sporten.D66 wil talenten de kans geven om te excellerenen goede faciliteiten bieden. Drempels – zoals delangstudeerdersboete – neemt D66 weg. D66 is daarnaastvoorstander van de organisatie van topsportevenementenin Nederland33