COMFORT EN PRODUCTIVITEIT - Moderne-Dementiezorg

Inhoudsopgave5TVVL MAGAZINEVerschijnt maandelijksRedactieraad:Drs.ir. P.M.D. Kruijsse (voorzitter)Ir. J. AufderheijdeProf.dr.ir. J.L.M. HensenDr. L.C.M. ItardJ.F.P.G. KerdèlH.LodderG.J. LugtMevr. L.G.M. SwaningA.J. de Weijert (eindredacteur)Prof.ir. W. ZeilerIng. F.J. Stouthart (nms. uitgever)Redactie:Drs.ir. P.M.D. Kruijsse (voorzitter)Ir. J. AufderheijdeMevr. L.G.M. SwaningA.J. de Weijert (eindredacteur)Ing. F.J. Stouthart (nms. uitgever)Redactie-adres:TVVL: De Mulderij 123831 NV LeusdenPostbus 3113830 AJ LeusdenTelefoon redactie (033) 434 57 50Telefax redactie (033) 432 15 81Email h.rotteveel@tvvl.nlAgendagegevens dienen éénmaand voor verschijning teworden ingediend.Uitgave en advertentieadministratie:Merlijn Media BVKanaaldijk 36bPostbus 2752740 AG WaddinxveenTelefoon (0182) 631717Telefax (084) 7458644Email info@merlijnmedia.nlwww.merlijnmedia.nlTraffic:Mariëlla van den EngAbonnementen:Merlijn Media BVPostbus 2752740 AG WaddinxveenTelefoon (0182) 631717Telefax (0182) 617815Benelux € 93,-Buitenland € 195,-Studenten € 72,-Losse nummers € 16,-Extra bewijsexemplaren € 11,-Het abonnement wordt geacht gecontinueerdte zijn, tenzij 2 maanden voorhet einde van de abonnementsperiodeschriftelijk wordt opgezegd.Advertentie-exploitatie:Merlijn Media BVPieter J. HolstTelefoon (0182) 631717Telefax (0182) 617815Email info@merlijnmedia.nlPrepress:Option One, AmsterdamDruk:Hoontetijl, UtrechtISSN:0165-5523© Merlijn Media BV, 2007Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigden/of openbaar gemaaktdoor middel van druk, fotokopie, microfilmof op welke andere wijze ook, zonderschriftelijke toestemming van de uitgever.Publicaties geschieden uitsluitend onderverantwoording van de auteurs. Alle daarinvervatte informatie is zorgvuldig gecontroleerd.De auteurs kunnen echter geenverantwoordelijkheid aanvaarden voorde gevolgen van eventuele onjuistheden.Gezonde investeringenin klimaatinstallatiesKlimaatinstallaties in kantoren worden in onsland vaak ontworpen op basis van het Rijksgebouwendienst-klimaat.Door een meerinvesteringin een beter thermisch binnenklimaatwordt een hoger comfortniveaubereikt met een hogere productiviteit. Ditartikel laat zien dat de baten daarvan ruimschootsopwegen tegen de kosten van demeerinvestering met marginaal hogereenergiekosten voor koeling.20Prestatieverlies inopen kantoorruimtendoor lawaaiSteeds meer mensen werken in de dienstensector,vaak in een gebouw. Een zo gezond enaangenaam mogelijke werkomgeving zorgtervoor dat mensen ongehinderd en optimaalkunnen functioneren binnen een organisatie.Ook het voorkomen van lawaai in kantoorruimtenspeelt hierbij een rol.30VOORPLAAT:Het nieuwe kantoorgebouwvan leasemaatschappijArval inHouten. Verwarmingen koeling vinden plaatsdoor middel van eenbodemenergiesysteem.TVVL Magazine is het officiële orgaan van de Nederlandsetechnische vereniging voor installaties in gebouwen, TVVL. Devereniging, opgericht op 26 mei 1959, heeft tot doel debevordering van wetenschap en techniek op het gebied vaninstallaties in gebouwen en vergelijkbare objecten. Als lid kunnentoetreden personen, werkzaam (geweest) in dit vakgebied,van wie mag worden verwacht, dat zij op grond vankennis en kunde een bijdrage kunnen leveren aan de doelstellingvan de vereniging. Het abonnement op TVVL Magazine isvoor leden en begunstigers van de TVVL gratis. De contributievoor leden bedraagt € 102,- per jaar. Informatie over debijdrage van begunstigers wordt op aanvraag verstrekt.NulEnergie-gebouwenbegrijpenDoor het National Renewable Energy Laboratoy(NREL) is een onderzoek uitgevoerd in deutiliteitssector om de uitvoerbaarheid van Nul-Energie te evalueren. Dit onderzoek is gebaseerdop de mogelijke technologische vooruitgangvoor het jaar 2025. Door NREL is daarnaastook de haalbaarheid van NulEnergieonderzocht aan de hand van een evaluatie vanzeven energiezuinige utiliteitsgebouwen.60IN DEZE UITGAVEDE WAARDE VAN COMFORTIr. P.A.L. Stoelinga . . . . . . . . . . . . . . . 6CROSS CONTAMINATIE VIA AFVOER-EN VENTILATIESYSTEMEN IN GEBOUWENL.B. Jack . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12WAT DOET DE KANTORENMARKT METCOMFORT EN ARBEIDSPRODUCTIVITEIT?Ir. J.G. Mast. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16GEZONDE INVESTERINGEN IN KLIMAAT-INSTALLATIESIr. E.N. ’t Hooft, ir. C.P.G. Roelofsen, CFM . . 20VENTILATIE IN SCHOLENIng. W.F. de Gids. . . . . . . . . . . . . . . 26PRESTATIEVERLIES IN OPEN KANTOOR-RUIMTEN DOOR LAWAAIIr. C.P.G. Roelofsen. . . . . . . . . . . . . . 30ACTIEVE PCM KLIMATISERINGIN NEDERLAND.P. van Holten, ir. A.H.H. Schmitz,E. Schrijver, O. ten Zeldam . . . . . . . . 36VERLICHTING VOOR DE OUDERWORDENDE SAMENLEVINGJ. van Hoof en A.M.C. Schoutens . . . . 42BINNENKLIMAAT EN PRODUCTIVITEITIN KANTORENProf. O.A. Seppänen . . . . . . . . . . . . 54NULENERGIE-GEBOUWEN BEGRIJPENP.A. Torcellini en Drury B. Crawley . . . 60EEN 10 VOOR DE TVVL-BEGUNSTIGER. 48ACTUEEL KATERN . . . . . . . . . . . . . . . 49AGENDA. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67BERICHTEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68PRODUCTNIEUWS . . . . . . . . . . . . . . . 70SAMENVATTING . . . . . . . . . . . . . . . . . 73REVIEWED: Artikelen in TVVL Magazine zijn beoordeeld ‘door gelijken’. De uniforme‘peer review’ waarborgt de onafhankelijke en kwalitatieve positie van TVVL Magazine in hetvakgebied. Een handleiding voor auteurs en beoordelingsformulier voor de redactieraadleden(‘peer reviewers’) zijn verkrijgbaar bij het redactie-adres.3