Han de Kluijver - Etienne Gallery

Han de Kluijver7 september t/m 13 oktober 2013Opening expositiezaterdag 7 september 201315.00 - 17.00 uurin aanwezigheid van Han de Kluijver7 september t/m 13 oktober 2013Geopend: woensdag t/m zondag van 12.00 tot 17.00 uur.De grens tussen architectuur en sculptuur1

Glasobject metafoor van ruimtebelevingHet begrip architectuur heeft in het Nederlands als equivalent bouwkunst. Dat woord heeft echter vooral eentechnische connotatie, terwijl het in de architectuur in de eerste plaats gaat om het ontwerpen, het creatieveproces. Dat roept de vraag op in hoeverre er nog sprake is van een scheiding tussen architectuur en debeeldende kunsten, met name de sculpturale kunst. Of vallen die twee steeds meer samen? Architect englaskunstenaar Han de Kluijver (1950) vergelijkt de creatieve processen en de mogelijkheden en beperkingenvan beide disciplines aan de hand van een essentieel materiaal: glas. Met zijn glasobjecten laat hij zien dat degrens tussen architectuur en sculptuur minder scherp is geworden dan dikwijls wordt aangenomen.Architectuur draait volgens de Romeinse architect Vitruvius om een balans tussen schoonheid, stevigheid enbruikbaarheid. De twee laatstgenoemde behoren tot het domein van de techniek, terwijl schoonheid vooralverbonden is met de kunsten.Ook in andere definities van architectuur klinkt die tegenstelling meestal door: ‘architectuur is de kunst enwetenschap van het ontwerpen van de gebouwde omgeving’; ‘architectuur: passend, stevig, attractief en inbalans’. Is architectuur tegenwoordig vooral wetenschap en techniek, of slaat de balans steeds meer doornaar de beeldende kunst?2voorzijde cover: ONDER CONSTRUCTIErechts: DE HERINNERING VOORBIJ

ARCHITECTUUR GEEN FICTIEZowel beeldend kunstenaars als architecten die zich aan de experimentele kant van hun vakgebied bevinden,gaan ervan uit dat hun kunst en hun architectuur een gevoel moeten oproepen en mensen moeten raken.Architectuur kan echter geen fictie zijn, kunst kan dat wel.Anders dan in beeldende kunst is functionaliteit in de architectuur en kennis van constructie, materialen endetaillering van cruciaal belang.Een gebouw is plaatsgebonden en moet voldoen aan de wensen en gebruikseisen van de opdrachtgever.In de architectuur wordt glas toegepast om licht in een gebouw toe te laten, de omgeving van een gebouwte weerspiegelen, de illusie van ruimte te creëren en ruimtes visueel te verbinden. De relatie tussen glas enarchitectuur gaat veel verder dan louter de toepassing van het materiaal. Met glas kan men architectonischeruimtes scheppen.Het lange proces van ontwerp tot realisatie van een bouwwerk en de vele mogelijkheden bij de toepassingvan glas in de architectuur waren voor architect Han de Kluijver belangrijke redenen zich in de glaskunstte gaan verdiepen. Hij begon met glasblazen. Een goede beheersing van dat onderdeel van de glaskunstbetekent echter veel oefening. Nu ging – en gaat - het Han de Kluijver vooral om vormstudies waarmee hijde mogelijkheden en grenzen van glasbewerking wilde verkennen. Bovendien zou hij die mogelijk naar dearchitectuur kunnen extrapoleren. Daarom stapte hij na verloop van tijd over op glasgieten.4

IDEE IS DE GRONDSLAGWat in het ontwerpproces voorop staat, is de idee, de grondslag voor een project. De ontwerper moettrachten zo blanco mogelijk te beginnen, opdat nieuwe ideeën zich kunnen vormen, niet alleen rationeel,maar ook intuïtief. Scheppende ideeën roepen associaties op met van alles, met de stad, het landschap, deconstructie, maar ook met volume, spel, lichtinval, materiaal en afwerking. Het ontwerpproces vraagt om eenspecifieke attitude en een bepaalde bezetenheid. Wie zich die houding eenmaal heeft eigen gemaakt, kanzowel objecten ontwerpen als gebouwen of zelfs een deel van een stad.De uitwerking van de idee tot ruimtelijk ontwerp is een proces dat zeer strak is gebonden aan wensen, eisenen voorschriften. Daarmee zijn de creativiteit en de inventiviteit van de architect slechts in bepaalde fasen vanhet ontwerpproces cruciaal, terwijl de kunstenaar zich volledig kan concentreren op zijn kunst.5

VERGELIJKBAAR PROCESIn de (glas)kunst begint het ook met de idee en het intuïtief zoeken naar de juiste vormen. Na talloze schetsenvormt zich een beeld dat in een model kan worden vastgelegd. Net als in de architectuur zijn er tijdens hetvervaardigen van dat model dus nog allerlei veranderingen en verbeteringen aan het ontwerp mogelijk. Vanhet definitieve model wordt een mal gemaakt, en met het gieten neemt het glas vorm en structuur van de mal over.Het gegoten glasobject is, net als een architectonische schepping, een onveranderlijk massief in de ruimte.In de architectuur hebben wanden dezelfde functie als de mal van het glazen object, namelijk het omhullenen afscheiden van ruimtes in de grotere, natuurlijke ruimte.Door die ene bijzondere eigenschap van glas, de transparantie, ontstaat de mogelijkheid om met ditmateriaal architectonische ruimtes te creëren, ook in glas(giet)kunst. Een verschil tussen ruimtewerking inde architectuur en de glasobjecten van Han de Kluijver is echter de ondoordringbaarheid van het materiaal.Creëer je als architect in je ontwerp met behulp van glazen wanden en gevels open ruimtes, in glasobjectenwordt er door de transparantie slechts ruimte gesuggereerd. Anders gezegd: glasobjecten creëren alleenruimte in figuurlijke zin. Daarmee zijn ze een metafoor van de concrete, letterlijke ruimtebeleving waarin dearchitectuur voorziet.

WISSELENDE PERSPECTIEVENDE TOEKOMST VAN EEN ILLUSIE7

HET IDEE ONTSTAAT NIET RATIONEEL,HET ONTSTAAT UIT ALLERLEI HOEKEN.VAN DE VERWOESTE BEELDEN IN BAMIYAN,DE BEELDEN VAN DE MOAI’S TOT HET MONUMENTVAN DE GEDODE ARMENIËRS.8LICHT OVERAL

VERGEZICHTDE NON ZONDER ROEPING9

KWETSBARE MELANCHOLIEINTERVENTIE

FANTASIE VAN DE ONGEVULDE RUIMTEDE GIFT VAN HET LICHT11

ONZE STEDELIJKE OMGEVINGEN DE OMSTREKEN VAN DE STADZIJN ALTIJD EEN BRON VAN INSPIRATIE.12GEDOEMD TOT KWETSBAARHEID

HET RAADSEL DER HERKENNINGSMELTVREES13

KUNST IS EEN FANTASTISCHE MANIER OM JE TE UITEN,EN ALS JE ONTWERPER BENT,WAAROM ZOU JE JE DAN TOT ÉÉN VORM BEPERKEN?14 LE FÓRCOLE

IDEALEN STERVEN TIJDENS HUN VERWEZENLIJKINGGELUKSBRENGER, model voor kusthotel15

TEKENEN IS VOOR ARCHITECTEN EN BEELDEND KUNSTENAARS EEN BELANGRIJK INSTRUMENT BIJ HET ZOEKEN NAAR DE JUISTEVERHOUDINGEN, HET VISUALISEREN VAN RUIMTES OF OBJECTEN OF HET VASTLEGGEN VAN OBSERVATIES. NAARMATE DE TIJDVORDERT, GAAN VERBEELDING EN WAARNEMING STEEDS MEER DOOR ELKAAR LOPEN EN WORDT DE TEKENING LETTERLIJK ONTWERP.SCHETSEN IS DE ULTIEME MANIER OM GEDACHTEN EN IDEEËN TE BEVRIEZEN EN VOOR LANGE TIJD TE BEWAREN. OOK HELPTSCHETSEN TOT DE KERN VAN DE OPGAVE TE KOMEN EN NIEUWE GEDACHTEN TE VORMEN. TIJDENS DE ONTWERPFASE HERHAALT DITPROCES VAN KRUISBESTUIVING TUSSEN SCHETS EN GEDACHTE ZICH VELE MALEN. VAAK MET DE PRULLENBAK ALS STILLE GETUIGE.16

DE VERGETEN HANDONTVLAM17

MET DANK AAN:RADOVAN BRYCHTAFRANS PANMANHDK ARCHITECTEN BNA BNI BNSPFOTO’S:TOMÁŠ HILGERAUGUSTUS 2013achterzijde cover: OMWENTELINGEN

DE ONZICHTBARE KRACHTMONUMENT VAN EEN ONVERVULD VERLANGEN19

www.etiennegallery.nlDe Lind 38 - 5061 HX Oisterwijk (NL) - T. +31 (0)13 - 529 95 99 - M. + 31 (0)6 - 53 89 05 81 - info@etiennegallery.nl.Geopend: woensdag t/m zondag van 12.00 tot 17.00 uur.