Dit document is slechts voor archiefdoelein<strong>de</strong>n te gebruiken - Eigendom RACO Digital <strong>De</strong>signsVan <strong>de</strong> baan<strong>commissie</strong>Scha<strong>de</strong> aan <strong>de</strong> baan door engerlingenHet is niet ongebruikelijk dat bij eenzware aantasting <strong>de</strong> zo<strong>de</strong>n zo aangevretenzijn dat ze los komen te liggenen opgerold kunnen wor<strong>de</strong>n.Hieron<strong>de</strong>r vindt men dan <strong>de</strong> larven inzeer grote aantallen tot soms wel hon<strong>de</strong>r<strong>de</strong>nbij elkaar. Wanneer het grasop dit ogenblik ook een zware droogteperio<strong>de</strong>te verduren krijgt, dan kunnen<strong>de</strong>ze zwaar aangetaste percelenvolledig verdrogen en afsterven.Bestrijding:1. Om ver<strong>de</strong>re secundaire scha<strong>de</strong> tevoorkomen:■ verjagen van <strong>de</strong> kraaienMet name op hole 14 is in <strong>de</strong> laatste weken scha<strong>de</strong> ontstaan als gevolg van <strong>de</strong>aanwezigheid van engerlingen.Scha<strong>de</strong> door pikken<strong>de</strong> kraaien op <strong>de</strong> 14e hole.Engerlingen is een verzamelnaam van allerlei keverlarven.<strong>De</strong> meest voorkomend keversoorten in Ne<strong>de</strong>rland zijn <strong>de</strong> meikever, <strong>de</strong> junikever,<strong>de</strong> julikever, <strong>de</strong> sallandkever, <strong>de</strong> roestbruine sprietkever, <strong>de</strong> rozekeveren <strong>de</strong> mestkevers.<strong>De</strong> kevers verschijnen afhankelijk vanseizoen tot seizoen in <strong>de</strong> maan<strong>de</strong>nmei tot juni en leggen dan hun eieren.<strong>De</strong> larven komen na 3 tot 6 wekenuit <strong>de</strong> eitjes. <strong>De</strong>ze hebben een bruinekop en zijn beige-wit gekleurd. <strong>De</strong>jonge keverlarven, ook wel engerlingengenoemd, beginnen zich onmid<strong>de</strong>llijkte voe<strong>de</strong>n met humusachtigmateriaal. Tij<strong>de</strong>ns het twee<strong>de</strong> larvalestadium doen ze zich te goed aanhaarwortels en wanneer <strong>de</strong> larvenzich in het <strong>de</strong>r<strong>de</strong> stadium bevin<strong>de</strong>n,vreten ze aan <strong>de</strong> wortels van het gazonen an<strong>de</strong>re planten. Op <strong>de</strong>ze manierwordt <strong>de</strong> vochthuishouding van<strong>de</strong> planten sterk ontregeld en stervenaangetaste planten na verloop vantijd af. <strong>De</strong> levensduur van <strong>de</strong> larvalestadia bedraagt 1 tot 4 jaar, afhankelijkvan <strong>de</strong> keversoort. <strong>De</strong> larven blijvenzich voe<strong>de</strong>n tot mid<strong>de</strong>n oktober.Zodra <strong>de</strong> temperatuur in het najaarbegint te dalen, verhuist het grootste<strong>De</strong> scha<strong>de</strong> op baan 14ge<strong>de</strong>elte van <strong>de</strong> larven naar dieperegrondlagen om te overwinteren. Als<strong>de</strong> temperatuur in het voorjaar stijgt,beginnen <strong>de</strong> engerlingen weer methun vraat aan <strong>de</strong> wortels van allerleiplanten en grassen. <strong>De</strong> keverlarvenverpoppen in april en vanaf mei komenze weer als volwassen kever tevoorschijn.<strong>De</strong> scha<strong>de</strong> kan dus indirect ontstaandoor pikken<strong>de</strong> vogels, die zich aan <strong>de</strong>larven tegoed doen of direct door vraatvan <strong>de</strong> engerlingen aan <strong>de</strong> wortels.2. Om <strong>de</strong> primaire scha<strong>de</strong> te voorkomenhet vernietigen van <strong>de</strong> larven■ Door natuurlijke vijand te stimulerenzoals <strong>de</strong> dolkwesp, die afkomtop <strong>de</strong> wil<strong>de</strong> peen. (zaaien van wil<strong>de</strong>peen). Voor het bestrij<strong>de</strong>n vaneen voetbalveld met engerlingenis een strook van een meter wil<strong>de</strong>peen langs het gehele veld nodig.■ Door het besproeien met speciaaldaarvoor gekweekte Nemato<strong>de</strong>n(aaltjes)Nemato<strong>de</strong>n staan garant voor eensnelle, biologische bestrijding van engerlingen.<strong>De</strong> aaltjes gaan in <strong>de</strong> grondop zoek naar engerlingen . <strong>De</strong> nemato<strong>de</strong>ndringen <strong>de</strong> engerlingen in enschei<strong>de</strong>n een bacterie af. Hierdoorstopt <strong>de</strong> engerlingen met eten ensterft. Uit <strong>de</strong> do<strong>de</strong> engerlingen komendan nieuwe nemato<strong>de</strong>n uit die opzoek gaan naar an<strong>de</strong>re engerlingen.Een aangetaste engerling verkleurtnaar roestbruin.<strong>De</strong> eerste engerlingen kunnen na tweetot vier dagen reeds gedood wor<strong>de</strong>n.Voor een goe<strong>de</strong> werking is het belangrijkdat <strong>de</strong> vochtigheid van <strong>de</strong> bo<strong>de</strong>mhoog is en dat <strong>de</strong> bo<strong>de</strong>mtemperatuurniet daalt on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> 12°C geduren<strong>de</strong>vier weken na <strong>de</strong> behan<strong>de</strong>ling.Nemato<strong>de</strong>n zorgen voor een snelle endoeltreffen<strong>de</strong> bestrijding van engerlingenop voorwaar<strong>de</strong> dat:■ <strong>de</strong> aaltjes op <strong>de</strong> juiste manier gespotenwor<strong>de</strong>n (geen zeefjes of tenauwe nozzels in <strong>de</strong> spuitapparatuur);10
GAASTRA • BEN BARTON • RIVER WOODS • LACOSTE • OLYMP • JOHN MILLER • VAN GILS • CASA MODA • MEYER • BRAXNijverdalsestraat 11-13, 7642 AA Wier<strong>de</strong>n • Telefoon 0546 - 57 01 01 • www.vangesselherenmo<strong>de</strong>.nl • info@vangesselherenmo<strong>de</strong>.nlDit document is slechts voor archiefdoelein<strong>de</strong>n te gebruiken - Eigendom RACO Digital <strong>De</strong>signs■ het curatief gebruikt wordt, d.w.z.<strong>de</strong> larven moeten aanwezig zijn ophet moment van <strong>de</strong> behan<strong>de</strong>ling;■ <strong>de</strong> bo<strong>de</strong>m vochtig is en vochtigwordt gehou<strong>de</strong>n en <strong>de</strong> bo<strong>de</strong>mtemperatuurniet daalt on<strong>de</strong>r 10-12°Cgeduren<strong>de</strong> twee weken na <strong>de</strong> behan<strong>de</strong>ling;■ <strong>de</strong> nemato<strong>de</strong>n niet op zonnige momentenwor<strong>de</strong>n uitgezet aangezien<strong>de</strong>ze gevoelig voor UV-stralingzijn. Het beste is op regenachtigedagen of als <strong>de</strong> zon weg is<strong>De</strong> BetweterObstakelsEen obstakel is een kunstmatig voorwerp. Even voor het gemak hier een paarvoorbeel<strong>de</strong>n: een hark, een plasticzak, een kledingstuk, een hek, een schuilhut,afstandpalen, sproei installaties, put<strong>de</strong>ksel enz.. Een losse tak, die er al enigetijd ligt, is dus geen obstakel, maar een natuurlijk los voorwerp ( regel 23 ).Het is mij vaak opgevallen dat veel spelers bij een obstakel gaan twijfelenwat zij moeten of mogen doen om het obstakel te ontwijken en dan ook onvoldoen<strong>de</strong>gebruik maken van <strong>de</strong> golfregel( regel 24 ).Ik zal proberen met enkele voorbeel<strong>de</strong>n enige dui<strong>de</strong>lijkheid te scheppen.<strong>De</strong> scha<strong>de</strong> kan dus indirect ontstaandoor pikken<strong>de</strong> vogels,In praktijk betekent dit dat het gunstigetijdstip voor een bestrijding zichsitueert van half juli tot eind septemberomdat <strong>de</strong> engerlingen zich op ditogenblik net on<strong>de</strong>r het bo<strong>de</strong>moppervlakbij <strong>de</strong> wortels bevin<strong>de</strong>n.Gewasbeschermingsmid<strong>de</strong>len zijn voorgolfbanen niet toegestaan en ook nietkrachtig genoeg.<strong>De</strong> baan<strong>commissie</strong> laat op dit moment<strong>de</strong> aanwezige engerlingen <strong>de</strong>terminerenen beraadt zich op stappen om zoveelals mogelijk is ver<strong>de</strong>re scha<strong>de</strong> tevoorkomen.<strong>De</strong> baan<strong>commissie</strong>Uw Pro inMarketing Support• Reclame• Grafische1 MAART OPENVormgeving• Fotografie• Media plaatsing• Opmaak enRealisatiewww.racodd.comIN WIERDENLosse obstakels (regel 24-1):<strong>De</strong> bal ligt tegen <strong>de</strong> hark, u mag <strong>de</strong>hark voorzichtig weg nemen. Heeft uhet vermoe<strong>de</strong>n dat <strong>de</strong> bal zal bewegenbij het wegnemen van <strong>de</strong> hark,markeer <strong>de</strong> bal dan eerst. U kunt <strong>de</strong>bal dan bij eventueel verrollen, weerop <strong>de</strong> juiste plek terugplaatsen. Het iseigenlijk wel verstandig om altijd voorhet verwij<strong>de</strong>r<strong>de</strong>n van een los obstakel<strong>de</strong> ligplaats van <strong>de</strong> bal te merken.Zou <strong>de</strong> bal op een los obstakel liggen,bijvoorbeeld een jas, probeer voordatu <strong>de</strong> bal opneemt en <strong>de</strong> jas verwij<strong>de</strong>rt<strong>de</strong> juiste plaats te bepalen waaru <strong>de</strong> bal moet droppen. <strong>De</strong> bal moetimmers zo dicht mogelijk bij <strong>de</strong> plek,recht on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> plaats waar <strong>de</strong> bal ophet obstakel lag en niet dichter bij <strong>de</strong>hole wor<strong>de</strong>n gedropt. Op <strong>de</strong> green ishet niet droppen, maar plaatsen.Vaste obstakels ( regel 24-2) zijn allevaste kunstmatige voorwerpen dieniet in <strong>de</strong> baan thuishoren, tenzij in<strong>de</strong> local rules staat dat het object eenwezenlijk <strong>de</strong>el van <strong>de</strong> baan is. Op onzegolfbaan en ook op an<strong>de</strong>re golfbanenis voldoen<strong>de</strong> ruimte om het obstakelte ontwijken. Het valt mij steeds op datmen onvoldoen<strong>de</strong> gebruik maakt van<strong>de</strong> mogelijke ruimte die men heeft.Je ziet dat veel spelers bij het ontwijkenvan het obstakel het punt zoekenwaar ze geen hin<strong>de</strong>r van het obstakelhebben en keurig droppen ( niet dichterbij <strong>de</strong> hole ). Prachtig, ze kunnen<strong>de</strong> bal spelen en wor<strong>de</strong>n in hun swingnet niet gehin<strong>de</strong>rd door het obstakel.Hier is niets mis mee, maar <strong>de</strong> spelerkrijgt volgens <strong>de</strong> regel veel meer ruimtedie helaas nu niet benut wordt. Hoega te werk? Van waar <strong>de</strong> bal ligt, gaje het dichtstbijzijn<strong>de</strong> punt bepalenwaar je geen hin<strong>de</strong>r hebt van <strong>de</strong> belemmering,maar natuurlijk niet dichterbij <strong>de</strong> hole. Vanaf dat punt mag jebinnen één clublengte droppen en <strong>de</strong>bal mag nog maximaal twee clublengtesverrollen, natuurlijk niet dichter bij<strong>de</strong> hole. Rolt <strong>de</strong> bal ver<strong>de</strong>r weg, of ineen hin<strong>de</strong>rnis, of buiten <strong>de</strong> baan danmoet je opnieuw droppen, na tweekeer plaats je <strong>de</strong> bal waar hij het eerstop <strong>de</strong> grond is gekomen. Je mag <strong>de</strong>belemmering zon<strong>de</strong>r straf ontwijken,behalve wanneer <strong>de</strong> bal in een waterhin<strong>de</strong>rnisof een laterale waterhin<strong>de</strong>rnisligt ( b.v. een waterpijp ). <strong>De</strong> markeringbuiten <strong>de</strong> baan, zoals palen,lijnen, hek enz. zijn buiten <strong>de</strong> baan enmogen niet als vast obstakel gezienwor<strong>de</strong>n, je hebt hier geen free drop.<strong>De</strong> Betweter11