Juridisch profiel: onze vennootschap Organisatorisch profiel - LRM

Jaarrapport
jaarrapport jaarrapport jaarrapport
2007
Jaarrapport
Ons Ons Ons Ons mijnverleden mijnverleden mijnverleden is is is is onze onze onze onze toekomst toekomst toekomst

In een oogopslag
In een oogopslag
Geconsolideerde winst NV LRM: 27 miljoen euro
Bedrijfsfinanciering
10 miljoen euro risicokapitaal geïnvesteerd
21 investeringsdossiers, vooral starters en KMO’s
5 exits
Totaal personeelsaantal portefeuillebedrijven: 5.520
Bijkomende focus op Life Sciences en Cleantech
Vastgoed en Projectontwikkeling
330ha industriezones in beheer
273ha in ontwikkeling
57ha ontwikkeld
Verkoop 95ha mijnsite ‘Waterschei’ aan stad Genk
Bouw ‘Life Sciences Development Campus’ beslist
11ha KMO-zones ‘AS’ en ‘Zonhoven’ ontwikkeld
Industriezone ‘Balim’ in gereedheid voor de aanvang der werken
Nieuwe industriezones ‘ENA’ in kaart gebracht
Projectvennootschap Mobility Center Genk-Zuid opgericht
Actieplan ‘Aging & Cleantech’ aangevat
Studie naar hoeveelheid ontginbaar methaangas in de resterende
steenkoollagen afgerond

Geconsolideerde kerncijfers (in 1.000 €)
Materiële vaste activa
Financiële vaste activa
Eigen vermogen
Balans Totaal
Geconsolideerde winst
2003 2004 2005 2006 2007
20.882
72.584
335.031
519.764
24.514
19.637
82.272
340.546
541.766
28.476
Geconsolideerde winst NV LRM (in 1.000 €)
24 514
28 476
24 087
31 876
19.523
81.752
339.496
556.335
24.087
27 005
2003 2004 2005 2006 2007
18.539
88.573
354.045
522.461
31.876
14.783
101.046
381.030
480.157
27.005
12
Aantal investeringsdossiers LRM-Bedrijfsfinanciering
15
2003 2004 2005 2006 2007
Investeringsvolume LRM-Bedrijfsfinanciering (in 1.000 €)
*Exclusief de “fund of fund” investering in het Capricorn Cleantech Fund ten belope van 10 miljoen euro.
10 680
8 861
15
5 338
2003 2004 2005 2006 2007
16
14 548
21
oogopslag
*10 167
een
In een oogopslag In

Inhoudstafel
Inhoudstafel
Voorwoord van de voorzitter 4
Inleiding door de algemeen directeur 6
Onze activiteiten 8
Bedrijfsfinanciering 9
Evolutie van de LRM-portfolio in 2007 9
De risicokapitaalstrategie van LRM 11
Vastgoed en Projectontwikkeling 18
Strategie Vastgoed en Projectontwikkeling in 2007 18
Belangrijke projectontwikkelingen in 2007 20
Nazorg en beheerstaken 26
Nazorg 26
Beheerstaken 27
Bijzondere opdrachten 27
Financiële resultaten 28
Balans 30
Resultatenrekening 32
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening 2007 34
Activa 34
Passiva 36
Resultatenrekening 37
Sociale resultaten 39
Sociaal beleid en balans 40
Sociale betrokkenheid 41
Juridische structuur & corporate governance 42
Juridisch profiel: onze vennootschap 43
Organisatorisch profiel: onze organisatie 43
Structuur van de LRM-groep 43
Structuur van de NV LRM 44
1

Onze visie
missie
Dé katalysator zijn voor de Limburgse economie
Onze visie
Voorsprong nemen
Onze
door innovatie,
creativiteit en
duurzame projecten Onze missie
LRM wil als rendementsgedreven investeringsmaatschappij
dé katalysator zijn in de
ontwikkeling van de Limburgse economie
door het verstrekken van risicokapitaal
aan groeigerichte bedrijven, het creëren
van ruimte om te ondernemen en het valoriseren
van het mijnverleden.
Onze waarden
Onze waarden
Respect
LRM streeft de realisatie van haar visie en missie steeds na met:
Respect voor ondernemerschap dat welvaart creëert.
Respect voor de eigen medewerkers en de werkgelegenheid in Limburg.
Respect voor het mijnverleden dat Limburg bijzondere kansen biedt.
Fair
LRM beoogt een eerlijk rendement voor het genomen risico en zal met haar activiteiten de markt niet
verstoren.
Als faire speler geeft LRM gelijke kansen aan alle medewerkers, ondernemers en andere actoren.
Betrouwbaarheid
LRM is een betrouwbare partner die steeds een langetermijnvisie voor ogen houdt.
LRM treedt op als betrouwbare partner van ondernemers die hun groeiplannen willen realiseren
LRM is ook een betrouwbare partner van de Limburgse overheden om synergieën te ontwikkelen die de
toekomst van de Provincie ten goede komen.
Onafhankelijkheid
Wegens haar bijzonder statuut van privaat extern verzelfstandigd agentschap (EVA) van het Vlaams
Gewest, is LRM niet zomaar een overheidsbedrijf. LRM geniet van een bijzondere ruime autonomie
mits zij het decretale kader dat op haar van toepassing is, eerbiedigt. Hierdoor werkt LRM volgens
de regels van het privaat recht en beoordeelt zij ieder individueel dossier op zijn economische en
maatschappelijke waarde.
strategie
Wij zullen….
Ruimte creëren om te ondernemen
Investeren in groeigerichte bedrijven, projecten en sectoren
Ons toeleggen op innovatie, creativiteit en duurzaamheid
Het businessplan 2008-2010 voorziet in….
Onze
Een ambitieuze stijging van de investeringsactiviteiten
Winstgeneratie uit onze bedrijfseconomische activiteiten
Een verhoogde focus op Cleantech en Aging
Onze strategie
2 3

Erik Monard
Voorzitter Voorzitter
Voorwoord van de voorzitter
Voorwoord van de voorzitter
Met genoegen delen we u mee dat LRM het boekjaar 2007 sluit met een geconsolideerde
nettowinst van 27 miljoen euro.
2006 en 2007 werden gekenmerkt door de ontwikkeling van de industriezones Balim in Lommel
en Waterschei in Genk, samen goed voor 340 ha. De strategische visies rond deze ‘economische
diamanten’ werden recent afgerond. Tijdens de komende maanden wordt zowel in Lommel als in
Genk de eerste steen gelegd.
Het aantal LRM-investeringsprojecten via risicokapitaal nam in 2007 toe tot 21, een historisch
record. Vooral het gestegen aandeel starters en KMO’s valt hierin op : 9 dossiers betroffen
starters of KMO’s jonger dan 2 jaar. Het investeringsvolume liep op tot 20,2 miljoen euro,
inclusief de investering in het Capricorn Cleantech Fund. Met de Pluslening investeert LRM vanaf
2007 ook in de kleinere Limburgse ambachtelijke en dienstenondernemingen. Participeren in
groeiondernemingen vergt aandacht en durf.
De hoeveelheid aan transacties - in en uit - verdient onze prioritaire aandacht, meer nog dan het
aantal participaties. Oudere participaties waarvoor de markt een oplossing aanreikt , worden bij
voorkeur binnen een redelijke termijn vervangen, hierbij telkenmale mede de rendementsobjectieven
van LRM in acht nemend.
De commerciële en transparante aanpak van LRM heeft ook in 2007 de ondernemer
overtuigd van de bijkomende groeikansen die hij heeft, indien hij beroep doet op risicokapitaal.
Dit dient meer nog gecombineerd met vreemd kapitaal te worden aangeboden. De bankiers
zijn onze partners; de accountants en de bedrijfsrevisoren de gids voor de ondernemer.
LRM dient flexibiliteit in het partnership hoog in het vaandel te dragen. De ambitie om een ‘rollend
fonds’ te realiseren wijst op het beogen van soepelheid bij het vaststellen van het tijdstip van
uittreden, dus in overleg met de ondernemer.
In 2008 ligt de weg verder open naar een duurzame, innovatieve en creatieve nieuwe economische
werkelijkheid. Er wordt gefocust op de nieuwe sectoren Life Sciences en Cleantech. Mede dankzij
LRM wordt de oprichting van de Life Sciences Development Campus werkelijkheid. De pro-actieve
inspanningen in Cleantech, denk aan het onderzoek naar methaangasontwikkeling, kunnen
onverwachte perspectieven bieden.
Met fierheid kunnen we u tevens meedelen dat het debat rond de LRM-middelen afgerond is en
tot een duidelijke besluitvorming van de Vlaamse Regering heeft geleid. De verankering is er!
Zowel de werkingsmiddelen als de opbrengsten hebben een Limburg-bestemming gekregen. De
overeenkomst is duidelijk. De dynamiek van Limburg is bevestigd.
In de groeiende Limburgse economie zag menigeen een reden om aan de voor Limburg
gereserveerde gelden een herbestemming te geven. ‘Geef Limburg wat Limburg toekomt’ was
het parool van de Raad van Bestuur ten opzichte van hen, die ernaar streefden om de Limburgse
middelen geheel of ten dele om te vormen tot Vlaamse middelen.
De verankering van LRM zal niet enkel zorgen voor continuïteit, maar bovendien een vruchtbare
voedingsbodem creëren voor de gewassen, die gaan naar het nieuwe Limburg Sterk Merk. En de
Gouverneur heeft reeds te kennen gegeven dat hij daar graag zal oogsten.. en terecht.
Ten slotte drukken we de wens uit dat de principes van de code Lippens continuïteit mogen kennen
in alle vennootschapsrechtelijke verhoudingen. Op vraag van de aandeelhouder werd deze code in
2007 verder ingevoerd.
Wij danken de algemeen directeurs dhr. Buteneers en dhr. Bijnens, het volledige team en last but
not least zij die ons hun vertrouwen geschonken hebben.
LRM staat voor een mooie toekomst.
4 5

Stijn Bijnens
Algemeen directeur
Inleiding door de algemeen directeur
Inleiding door de algemeen directeur
Het thema van dit jaarverslag 2007 luidt: ‘Ons mijnverleden is onze toekomst’ . Dat klinkt sommigen
wat vreemd in de oren maar iedereen weet dat de steenkoolontginning een enorme weerslag
heeft gehad op de demografie, de werkgelegenheid, het industriële weefsel en de benutting van
de beschikbare ruimte in Limburg. De mijnsluitingen waren een drama, maar illustreren achteraf
gezien op voorbeeldige wijze de ‘creative destruction’ theorie van de befaamde econoom Joseph
Schumpeter. De innoverende kracht van onze economie ligt in de afbraak van oude systemen en
het bewandelen van nieuwe wegen door de ondernemer.
De mijnsluitingen in de provincie Limburg waren de aanzet voor een nieuwe generatie van ondernemerschap.
Dankzij de dagelijkse dynamiek van de Limburgse ondernemers gaat het economisch
goed met Limburg en kunnen we spreken van een geslaagde reconversie. Bij deze ondernemers
groeit nu stilaan de problematiek van de familiale opvolging. LRM wenst de langetermijnpartner
te zijn van de ondernemer om de verdere groei en verankering van zijn bedrijf te helpen verwezenlijken.
Ook de demografie van Limburg veranderde door de mijnactiviteit. Limburg vergrijst snel, mede
omdat de mijnbedrijven destijds heel veel jonge mensen naar hier haalden. Dat beïnvloedt de leeftijdscurve
in Limburg en leidt tot nieuwe behoeften op het vlak van de ouderlingenzorg. LRM
ontdekt vanuit haar grote aandacht voor duurzaamheid tal van opportuniteiten op het vlak van
dienstverlening aan een ‘vergrijzende bevolking’. Om die reden heeft LRM in haar businessplan 20
miljoen euro gereserveerd voor investeringen in de zorgsector.
Tenslotte zijn er nog de troeven op vlak van de mijnondergrond en de beschikbare ruimte. In de
Limburgse ondergrond zit voor miljarden kubieke meter methaangas. De verlaten mijngangen
bevatten warm water met een temperatuur van om en bij de 38 graden. In de steenkoollagen
kan C02 worden opgeslagen. LRM beschikt over de concessie, het nodige investeringsgeld en
beschikbare gronden om een rol van betekenis te spelen op het vlak van Cleantech. Wij willen een
pionier zijn en meewerken aan de ontwikkeling van nieuwe technieken die duurzame projecten
economisch haalbaar maken. Als wij er in slagen om een doorbraak te realiseren in de ontwikkeling
van deze nieuwe technieken, wordt een internationale valorisering mogelijk
.
Bovenstaande opportuniteiten spelen een belangrijke rol in de realisatie van het ambitieus
businessplan 2008-2010. Met andere woorden ‘ons mijnverleden is onze toekomst’!
Kortom, LRM is meer dan een klassieke investeringsmaatschappij die enkel en alleen voor winst
gaat. Wij werken met een gedeelte van het geld dat overblijft van de vervroegde sluiting van de
mijnen, durven op langere termijn denken en investeren in domeinen die anderen links laten
liggen. Op die manier leveren we een grote toegevoegde waarde aan de provincie Limburg en heel
Vlaanderen.
Tot slot dank ik de medewerkers, de Raad van Bestuur en de aandeelhouder voor het vertrouwen
dat zij me schenken bij de dagelijkse leiding van LRM. Het is een unieke uitdaging.
6 7

Onze activiteiten
Onze activiteiten
LRM ondersteunt de economische ontwikkeling van de provincie
Limburg met haar expertise op het vlak van bedrijfsfinanciering,
vastgoed en projectontwikkeling. Daarnaast houdt LRM zich ook bezig
met de nazorg in het kader van het mijnverleden. In dit hoofdstuk
worden de realisaties en de strategie van deze verschillende activiteiten
afzonderlijk besproken.
Bedrijfsfinanciering
Bedrijfsfinanciering
Evolutie van de LRM-portfolio in 2007
Aantal transacties en geïnvesteerde bedragen
Kenmerkend voor 2007 was het hogere aantal door LRM Bedrijfsfinanciering gefinancierde transacties.
Er werden 21 financieringscontracten gesloten tegenover 17 in 2006 voor een totaal investeringsbedrag van
10,2 miljoen euro 1 (16,4 miljoen euro in 2006).
De 21 financieringscontracten hebben betrekking op:
12 risicokapitaaldossiers
7 achtergestelde leningen in het kader van de in 2007 gelanceerde Plus-leningformule die specifiek
bestemd is voor kleine familiale KMO’s
2 kapitaalinvesteringen in de sector projectontwikkeling
“LRM GAF ONS VLEUGELS”
Frank Zwerts
Het gemiddelde bedrag per investering halveerde in 2007 in vergelijking met 2006. Een van de redenen was het
aanzienlijk hogere aandeel van starters en KMO’s in de nieuwe investeringen.
73% van het totale investeringsbedrag werd reeds in 2007 opgenomen.
De saldi worden in een latere fase uitbetaald conform de contractueel vastgelegde faseringen.
De verbintenissen die LRM in 2007 aanging, hadden betrekking op kapitaaldeelnemingen (57% van het totaal
geïnvesteerde bedrag) enerzijds en op al dan niet converteerbare of aan warrants gekoppelde achtergestelde
leningen (43% van het totaal geïnvesteerde bedrag) anderzijds. Op de Plus-leningdossiers na verstrekte LRM de
meeste achtergestelde leningen als een aanvulling op kapitaalverbintenissen. Deze verhouding wijkt slechts weinig
af van de huidige verdeling (54% / 46%) van de totale investeringsportefeuille bedrijfsfinanciering.
Tenslotte realiseerde LRM in 2007 ook 5 succesvolle exits uit bedrijven, waarin zij investeerde. Twee bedrijven
betaalden de toegekende leningen vervroegd terug en van drie andere bedrijven verkocht LRM haar aandelen.
8
1 Om de investeringsstatistieken van LRM niet te vertekenen werd de “fund of fund” investering in het Capricorn Cleantech Fund ten belope van 10 miljoen euro
niet in het investeringsvolume van 2007 meegerekend.
9
VISYS

Aandeel van nieuwe investeringen en vervolginvesteringen
De jongste jaren is het aandeel van de vervolginvesteringen in de bestaande portfoliobedrijven geleidelijk toegenomen. Deze
trend zette zich niet door in het jaar 2007, dat gekenmerkt werd door procentueel hogere kapitaalverbintenissen van LRM
in nieuwe ondernemingen. Zij beliepen 7,7 miljoen euro of 76% van het totale LRM- investeringsbedrag in 2007. In 2006
bedroeg dit percentage 47% van het totaal investeringsbedrag.
LRM verwacht echter dat het aandeel van de vervolginvesteringen in de toekomst opnieuw zal stijgen. De starters en jonge
ondernemingen die een steeds groter deel van de LRM-portfolio vertegenwoordigen, zullen in de komende jaren immers
nood hebben aan bijkomende middelen om hun groeiambities te kunnen waarmaken.
KMO
LRM heeft in tegenstelling tot de meeste van haar collega-kapitaalverschaffers een duidelijke KMO-gerichtheid. Het
aandeel van de KMO’s in de portefeuille van LRM is bijzonder groot. De portfolio van LRM bevatte op 31 december 2007
investeringen in 60 ondernemingen waarvan 77 procent KMO’s volgens de Europese definitie. Het totale investeringsbedrag
per KMO-onderneming varieert tussen 0,1 en 0,75 miljoen euro. Om haar investeringsactiviteiten in de KMO-sector,
zowel wat het aantal investeringen als de geïnvesteerde bedragen betreft, verder te verhogen lanceerde LRM begin 2007
de Pluslening.
Sectorale focus
LRM investeert risicokapitaal in erg uiteenlopende
sectoren. Aangezien de projecten een
duidelijke band met Limburg moeten hebben,
hanteert LRM op andere vlakken een brede
investeringsstrategie. Een te sterke gerichtheid
op één enkel domein zou niet beantwoorden
aan de opdracht van LRM om zich in te zetten
voor Limburg. Dat zou bovendien het potentieel
aanbod van nieuwe investeringen sterk
beperken. De grafiek hiernaast geeft een
overzicht van de portefeuille van LRM volgens
sector en aanschafwaarde van de investering.
Multiplicatoreffect van de LRM-investeringen
Van 1999 tot en met 2007 investeerde LRM Bedrijfsfinanciering in totaal 116 miljoen euro in ondernemingen door
middel van kapitaalinbreng of de verstrekking van achtergestelde leningen. Het totaal bedrag van al deze individuele
investeringsprojecten was echter veel groter en bedroeg 548 miljoen euro. De ondernemingen financierden deze
projecten, naast de inbreng van LRM, met bankkredieten en andere middelen. De LRM middelen zijn perfect complementair met
andere financieringsinstrumenten en LRM zoekt steeds pro-actief naar de optimale financieringsmix. Deze aanpak levert een
multiplicator-verhouding tussen totale financiering en LRM-financiering op van ongeveer 5.
De grafiek hiernaast illustreert dit in detail.
De risicodragende investeringen van LRM,
die 21 procent van het totale investeringsbedrag
uitmaken, worden in een verhouding
van één tegen één aangevuld met risicokapitaal,
dat door andere partners zoals andere
investeringsmaatschappijen, business angels
en operationele partners zoals management
en eigenaars wordt verstrekt. De betrokken
ondernemingen financierden verder de helft
van hun investeringsprojecten met bankkredieten.
Portefeuille LRM-Bedrijfsfinanciering volgens sector
Overige producties 5%
Logistiek, diensten, handel
23%
Textiel, kleding
7%
ICT, biotech, media
29%
Bouw, materialen
17%
Totale investeringsprojecten LRM-Bedrijfsfinanciering
volgens financieringsbron
banken
50%
andere
bronnen
7%
operationele
partners
11%
investering LRM
21%
Metaal, kunststof, chemie
7%
autofinanciering 3%
financiële VC’s
8%
Tewerkstelling
De totale werkgelegenheid in de bedrijven die op 31 december 2007 deel uitmaakten van de LRM-portfolio bedroeg 5.520
arbeidsplaatsen. Eind 2006 beliep het aantal banen 4.670.
Exits
LRM realiseerde in 2007 vijf succesvolle exits. Zo werden de activiteiten van de projectvennootschap Manuservices, die
diensten leverde aan het staalbedrijf ALZ, verkocht aan ALZ. In het KMO-segment stapte LRM uit het recyclagebedrijf van
batterijen Accurec, het parketvloerenbedrijf Di Legno, metaalconstructiebedrijf Stokjes en dienstverlener voor de financiële
sector De Welten. De structurering van elke exit verliep in nauw overleg met alle betrokken partijen met eerbied voor de
belangen van zowel de aandeelhouders als de onderneming .
LRM besliste vorig jaar om uit nog twee andere bedrijven te stappen: het internetsoftwarebedrijf Anaxis, waarvan alle
aandelen werden verkocht aan Saga Consulting, en de spuitgieterij Grispa, waarvan alle aandelen werden verkocht aan
Miko. Deze exits werden pas na het afsluiten van het boekjaar uitgevoerd zodat zij niet werden opgenomen in de resultaten
van het boekjaar 2007.
De risicokapitaalstrategie van LRM
Op het vlak van risicokapitaalfinanciering treedt LRM op als een generalist. Dit wil zeggen dat LRM in het marktsegment
risicokapitaal en semi-risicokapitaal een erg breed gamma van financiële producten aanbiedt. Dit aanbod werd in 2007
uitgebreid met de Plus-lening. LRM richt zich ook tot een brede doelgroep van bedrijven met oplossingen voor bedrijven in
ieder stadium van hun levenscyclus, van de (pre)-starter tot de beursgenoteerde onderneming. Tenslotte komen ook alle
sectoren in aanmerking 2.
LRM wil zich onderscheiden als een betrouwbare, faire en professionele langetermijn partner voor de ondernemingen.
Trouwe partnerschappen en de bereidheid om bijkomend te investeren in de duurzame ontwikkeling van de ondernemingen
uit haar portfolio creëren immers waarde en dragen bij tot duurzame tewerkstelling.
LRM stelt zich in het businessplan 2008-2010 tot doel om een substantiële stijging van zowel het aantal investeringen
als het geïnvesteerde bedrag tot stand te brengen. Deze ambitie geldt voor elk van de beoogde investeringsdomeinen.
Gezien de stijgende marktrend voor “groene” projecten en de plannen van LRM om het mijnverleden te valoriseren,
legt LRM een bijkomende klemtoon op Cleantech.
Binnen LRM Bedrijfsfinanciering kunnen we volgende investeringsdomeinen onderscheiden:
1. De KMO- sector met bijzondere aandacht voor de familiebedrijven
2. Risicokapitaal voor groeiondernemingen, buy-out financiering en projectfinanciering
3. De kennissectoren ICT, life sciences en cleantech
Hierna wordt voor elk investeringsdomein de concrete uitvoering van de investeringsstrategie van LRM Bedrijfsfinanciering
toegelicht, aangevuld met een overzicht van de belangrijkste transacties in 2007 en de opgebouwde portefeuille binnen elk
domein.
10 2 Uitgesloten sectoren: kleinschalige detailhandel, horeca en aannemingsbedrijven
11

1. De KMO- sector met bijzondere aandacht voor de familiebedrijven
LRM blijft zich inspannen om haar investeringen in innovatieve en ambitieuze Limburgse KMO’s uit zowat alle sectoren te
verhogen. De samenstelling van de KMO-portfolio getuigt hiervan. Voorts heeft LRM financieringsoplossingen in huis voor
investeringsprojecten in het kader van familiale opvolgingen en management buy-out’s in de KMO-sector. De lancering van
de Plus-lening begin 2007 draagt bij tot een verdere verhoging van de investeringsactiviteiten in de KMO-sector.
De PLUS-lening
De Plus-lening is een risicodragende standaardlening om het quasi eigen vermogen van kleinere
familiebedrijven te versterken. LRM wil met deze lening de financiering van investeringsprojecten
van kleinere KMO’s, die niet helemaal met bancair krediet en/of met eigen vermogen kunnen
gefinancierd worden, mogelijk maken. Bankiers beschouwen de Plus-lening van LRM immers als
bijkomend eigen vermogen dat aldus een hefboom is voor bijkomende bankfinanciering.
Ondernemingssectoren zoals de kleine ambachtelijke bedrijven en dienstenbedrijven, de creatieve sector en kleinschalige
initiatieven uit de zorgsector, die traditioneel moeilijk toegang krijgen tot klassiek risicokapitaal, kunnen voortaan dankzij de
Plus-lening van LRM makkelijker een beroep doen op risicokapitaal.
Sinds de lancering van de Plus-lening in het eerste kwartaal van 2007 sloot LRM 7 Plus-leningovereenkomsten. Het is de
bedoeling om het aantal transacties in 2008 te verdubbelen.
KMOFIN, ARKIV binnen LRM
KMOFIN is een dochtervennootschap van LRM, opgericht in het kader van de Arkimedesregeling van de Vlaamse Overheid.
De Participatiemaatschappij Vlaanderen (PMV) bezit een participatie van 49 procent in KMOFIN die haar portefeuille van 6
naar 12 participaties verhoogde. KMOFIN investeerde tijdens de eerste twee boekjaren 2006 en 2007 6 miljoen euro wat
het gemiddeld investeringsbedrag op 0,5 miljoen euro per onderneming brengt. Het team investeringsmanagers van LRM
verzekert de werking van KMOFIN op basis van de investeringscriteria van LRM.
Enkele transacties van 2007 in de KMO-sector
Philippe Werck
Managing Director
12
Clavis Media NV is een
toonaangevende uitgeverij
van kinder- en jeugdboeken
die zich aanvankelijk vooral
op de Vlaamse en Nederlandse
markt richtte. Clavis
Media stelt zelf 29 mensen
te werk en doet voorts een
beroep op 450 freelance
auteurs, illustratoren en vertalers.
LRM stapte in 2005
in het aandeelhouderschap
van Clavis Media en deed in
juli 2007 een bijkomende
kapitaalinvestering om ondermeer
de commerciële
activiteiten in de Verenigde
Staten uit te breiden.
(www.clavis.be)
Qsports is een healthclub met een waaier van in- en ontspanningsmogelijkheden zoals fitness,
cardio, powerplate, spinning, bodypump, bodycombat, bodybalance, bodystep, bodyattack, bodyjam,
squash, tennis, wellness. Tevens beschikt elke vestiging over een lounge. Qsports heeft vestigingen
te Genk (C-mine & Tennisdel) en in Maasmechelen. Qsports ambieert een verdere expansie in heel
Vlaanderen. (www.qsports.be)
KMO-portfolio van LRM per 31.12.2007
Bedrijf Website Activiteit
JOHAN NICOLAI www.nicolaifruit.be Fruitveredeling
RANE (NESA) www.nesa.be Hekpoorten en dierenboxen
ROAM CHEMIE www.roamchemie.be Waterbehandeling
DOXIS LIGHTING FACTORY www.doxis.be Design verlichtingsarmaturen
J.M. CONSTRUCT www.jmconstruct.be Metaalbewerking
GRISPA www.grispa.com Spuitgieten
AEROSOLS & LIQUIDS JEUBIS www.jeubis.com Spuitbussen
DELICATESSE CATERING - Catering van voeding
ELAN LANGUAGES www.elanlanguages.com Taaldienstenw
ATLANTIS RESOURCES www.atlantis-resources.be Onderhoud verzinkerijbaden
BOSMANS GRAPHIC SOLUTIONS www.drukkerijbosmans.be Drukkerij
NORDAL www.nordal.be Betontegels
CLAVIS www.clavis.be Kinderboekenuitgeverij
ES TOOLING www.estooling.be Fijn mechanische precisieonderdelen
BECONA www.becona.be Bekistingsystemen
QSPORTS www.qsports.be Healthclubketen
5 Plus-leningen die niet extern gecommuniceerd
worden
2. Risicokapitaal voor groeiondernemingen, buy-out financiering en projectfinanciering
De traditionele industriële sectoren en
dienstensectoren vormen nog steeds een
belangrijk deel van de Limburgse economie.
Ondernemingen uit deze sectoren kunnen een
beroep doen op LRM als financiële partner om
nieuwe investeringsprojecten, een aandeelhouderswissel,
de familiale opvolging, overnames of
een management buy-out te financieren.
Sinds 2007 bewerkt LRM ook intensief de
markt van investeringsprojecten van grote en
multinationale ondernemingen. Deze ondernemingen
hebben dikwijls investeringsprojecten
die, hoewel ze niet helemaal tot de kernactiviteit
van het bedrijf behoren of een iets te lange
terugbetalingsperiode hebben, toch noodzakelijk
zijn voor de toekomst van de onderneming. LRM
kan hier met projectfinanciering perfect haar rol
van katalysator spelen en bijdragen tot de verankering
van ondernemingen en tewerkstelling in
Limburg. Op 31 december 2007 was LRM bezig
met het onderzoek van enkele concrete projecten
die in 2008 kunnen worden uitgevoerd.
LRM investeerde in 2007 meer dan 3 miljoen
euro in het segment klassiek risicokapitaal. Deze
deals worden niet extern gecommuniceerd.
ASAP HR Group
“DE INBRENG VAN LRM IS
ONGETWIJFELD EEN MEERWAARDE”
Hugo en Ruben Peumans

Belangrijkste dossiers uit de portfolio klassiek risicokapitaal van LRM per 31.12.2007
Bedrijf Website Activiteit
SPIN-GROEP www.spindor.be Spinnerij
SCANA-NOLIKO HOLDING www.scana-noliko.be Voedingsproducent
ASAP HR GROUP www.asap.be HR-diensten
KOPAL GROEP (BRT) www.brt.be Metalen afsluitingen en poorten
SPAAS KAARSEN www.spaas.be Kwaliteitskaarsen
KAASBRIK www.kaasbrik.com Kaasbehandeling
DIRESCO www.diresco.be Architecturale stenen platen
BRUYNINX GROEP www.garagebruyninx.be Autodistributie
DIFFERENT HOTELS GROUP www.differenthotels.be Hotels
3. Risicokapitaal voor de kennisintensieve sectoren
De investeringsmogelijkheden in de domeinen vergrijzing en Cleantech nemen fors toe. Het businessplan 2008-2010 van
LRM speelt hier op in. De grote aandacht voor investeringen in ICT-ondernemingen blijft onverminderd bestaan maar LRM
gaat ook haar investeringsbeleid in de sector Life Sciences sterk intensifiëren en de nieuwe investeringsfocus van Cleantech
duidelijk definiëren. LRM legt tenslotte ook bijkomende klemtonen op de valorisatie van het mijnverleden.
Focus op spin-offs binnen de kenniseconomie
LRM investeerde in 2007 aanzienlijk veel managementtijd om het aantal spin-offs dat voortkomt uit de Universiteit Hasselt
(UHasselt), de Limburgse Hogescholen, andere onderzoekscentra in de Euregio en de Limburgse ziekenhuizen te verhogen.
Deze aanpak leverde al een eerste universitair spin-offproject op, met name Comm Art.
In dit kader past de ondertekening door LRM en de UHasselt van een charter over een gezamenlijke spin-offstrategie.
Voorts kwam een nauwe samenwerking tot stand met de Interfacedienst van de UHasselt en de geassocieerde hogescholen
(Provinciale Hogeschool Limburg (PHL) en Xios Hogeschool). In combinatie met de samenwerking tussen LRM en de
Katholieke Hogeschool Limburg (KHLim), verwachten we dat deze dynamiek zal leiden tot een verdere stijging van het aantal
spin-offs in 2008.
NV Ondernemingstalent
De NV Ondernemingstalent, een joint venture van Universiteit Hasselt, Dexia en LRM investeert in kleine start-ups van
studenten tijdens hun opleiding. Het bedrijf kende een aanzienlijk succes in 2007. De portfolio omvatte eind 2007
4 studentenondernemingen met name: UH Consulting (www.uhconsulting.be), Regero (www.regero.eu), BK Racing
(www.bkracing.be) en Connect International. De initiatiefnemers hebben de bedoeling om de activiteiten van
NV Ondernemingstalent uit te breiden naar de andere Limburgse onderwijsinstellingen.
Sectorale focus : ICT, Life Sciences en cleantech
LRM wil haar investeringen in ondernemingen die kiezen voor innovatie en kennis uitbreiden. De investeringsfocus van LRM
was al langer gericht op ICT en Life Sciences maar in het strategisch meerjarenplan van LRM wordt hij uitgebreid met de
cleantechsector.
ICT –sector
LRM breidde haar portefeuille ICT-ondernemingen in 2007 hoofdzakelijk uit met start-ups en beloftevolle KMO’s. Dankzij
de uitoefening van warrants van de groep IPTE, goed voor een investering van 6 miljoen euro, werd LRM een belangrijke
minderheidsaandeelhouder van deze beursgenoteerde groep. IPTE betaalde in 2007 een achtergestelde lening van 6
miljoen euro volledig terug zodat de financiële inbreng van LRM in IPTE per saldo niet was gewijzigd op 31 december
2007.
De investeringsstrategie van LRM in de ICT-sector volgt een dubbel spoor:
1. LRM investeert als een actieve financiële investeerder, die over gespecialiseerde ICT-kennis beschikt, in beloftevolle
Limburgse ICT-KMO’s. LRM komt niet tussen in het dagelijks beleid maar denkt strategisch mee. LRM beschikt hiertoe
intern over de nodige ICT-expertise, die wordt aangevuld met de kennis van externe specialisten. Om nieuwe investeringsactiviteiten
op te sporen, gaat LRM een actief prospectiebeleid voeren.
“LRM DENKT CREATIEF MEE”
Patrick Verboven en Rik Claesen
2. LRM richt alle aandacht op de interne ontwikkeling van de eigen ICT-portfolio. LRM onderscheidt zich als langetermijnpartner
die bereid is om de verdere groei van de ICT-bedrijven in haar portfolio mee te financieren. LRM blijft vervolginvesteringen
doen in zowel de kleinere als de grotere transacties.
Enkele transacties van 2007 in de ICT-sector
NetMedia Europe levert via haar website PromoButler “reclame op maat”. De surfer is hierdoor
in staat om alleen die reclame te selecteren waarvoor hij interesse betoont. De producent
heeft met dit medium toegang tot het interessante segment van effectief geïnteresseerde
potentiële klanten. Netmedia werkt inmiddels samen met een groot aantal handelszaken en
winkelketens waaronder Brico, Eurosys, Gamma, Gifi, IKEA, Kwantum & Makro.
(www.promobutler.be)
CommArt International brengt communicatieproducten op de markt die voortkomen uit het
onderzoek van het Centrum Toegepaste Linguïstiek (CTL) van de Universiteit Hasselt. De
voortrekkers van CommArt zijn de professoren W. Clijsters en M. Verjans. Zij deden ruime
ervaring op met interculturele anderstalige ondernemingscommunicatie en taalkundig/didactisch
onderzoek. De andere aandeelhouder van CommArt is de Universiteit Hasselt waarmee
CommArt samenwerkt op het vlak van Onderzoek & Ontwikkeling (O&O). (www.commart.be)
Excico is een spin-off van het beursgenoteerde onderzoekscentrum Sopra in Parijs en werd in
april 2007 opgericht. Excico is gespecialiseerd in laserdiffusietechnologie die wordt gebruikt
in het fabricageproces van halfgeleiders. LRM investeerde in Excico samen met Allegro Investment
Fund, Vinnof en Capital- E, het spinoff fonds van IMEC. (www.excico.com)
14 15
PROMOBUTLER.BE

SEBuCon levert internet- en netwerkbeveiligingsoplossingen en IT-diensten in de Benelux.
SeBuCon wil de komende jaren sterk groeien door haar distributieactiviteit en bijhorende
dienstverlening fors uit te breiden. (www.sebucon.com)
Syntegro ontwikkelt systemen voor toegangscontrole, tijdregistratie, employee self service
en e-HR. Naast software-applicaties biedt Syntegro voor al deze domeinen ook innovatieve
en flexibele hardware aan op de Vlaamse en Nederlandse markt. (www.syntegro.be)
Belangrijkste dossiers binnen de ICT-sector van LRM per 31.12.2007
Bedrijf Website Activiteit
CEGEKA www.cegeka.be Software & ICT services
ANAXIS www.anaxis.be Software & ICT services
PRATO SERVICES www.prato.be Software personeelsbeheer
SUMMIT ENGINEERING www.q4audio.com Audio apparatuur
IPTE www.ipte.be Toelevering electronica-sector
ASIC AHEAD www.asicahead.com Draadloze halfgeleiders
ENTELEC www.entelec.be Software beheersystemen gebouwen
VISYS www.visysglobal.com Visuele inspectie- & sorteersystemen
IDEAXIS www.ideaxis.com Internetdiensten e-commerce
RMONI WIRELESS www.rmoni.com Draadloze netwerksensoren
ZAPPWARE www.zappware.com Digitale televisie
CITY LIVE www.city-live.be Platform mobliele applicaties
NETMEDIA EUROPE www.promobutler.be Reclame op maat en op aanvraag
SYNTEGRO www.syntegro.be Toegangscontrole & tijdsregistratie
EXCICO www.excico.com High-power laserapparatuur
COMM-ART INTERNATIONAL www.commart.be Software taalcommunicaties
SEBUCON www.sebucon.com Software en ICT-services
Life Sciences
De investeringsfocus van LRM richt zich ook op de sector Life Sciences. Dat past perfect bij de investeringsopportuniteiten
die voortspruiten uit de vergrijzing van de bevolking. LRM speelt in op de inspanningen die ondermeer de Universiteit Hasselt
(UHasselt) en de Provincie Limburg leveren in het brede domein van de Life Sciences. UHasselt speelt een voortrekkersrol
met haar actieplan ‘Life Sciences voor Limburg’. Zij werkt hiervoor nauw samen met de Limburgse hogescholen, andere
kenniscentra uit de Euregio en de belangrijkste Limburgse ziekenhuizen. Het platform ‘LifeTechLimburg.be’
(www.lifetechlimburg.be), waaraan LRM meewerkt, is bedoeld om nieuwe bedrijven te creëren en het aantrekken van
externe bedrijven naar de sector Life Sciences te intensifiëren.
LRM gaat haar investeringsactiviteiten voor Life Sciences in de loop van 2008 nog aanzienlijk uitbreiden. Het blijft echter
niet bij deze extra inspanningen. De afdeling Vastgoed en projectontwikkeling van LRM start met de bouw van een incubator
en de nodige bedrijfsinfrastructuur voor doorgroeiende Life Sciences-ondernemingen. Dit project wordt gefinancierd door
een speciaal daartoe opgerichte projectvennootschap waarin LRM en de Provinciale Ontwikkelingsmaatschappij (POM)
Limburg en UHasselt participeren.
Enkele transacties van 2007 in de Life Sciences-sector
MUbio produceert en verkoopt antigenen en antilichamen voor wetenschappelijk onderzoek
en ontwikkelt diagnostica en vaccins voor longkanker en cytomegalovirus (CMV). MUbio heeft
vestigingen in het Biopartner Center Maastricht en in het Wetenschapspark in de nabijheid
van het Biomed Instituut, de divisie van UHasselt waarmee MUbio een O&O-samenwerking
heeft. Investeerders van MUbio zijn LRM, de Nederlands Limburgse ontwikkelingsmaatschappij
LIOF, het Mincklersfonds (het universitaire spinoff-fonds van de Universiteit Maastricht) en
het MUbio management. (www.mubio.com)
Silicos houdt zich bezig met de virtuele ontwikkeling van nieuwe geneesmiddelen. Zo
heeft Silicos met succes haar moleculaire ‘fingerprint’ technologie (Spectrophores TM)
ontwikkeld en gevalideerd. Kort na de oprichting van Silicos in juni 2006 volgde een eerste
venturecapitalronde waaraan LRM deelnam. In maart 2007 voltooide Silicos een tweede
kapitaalronde van 2 miljoen euro waarop naast LRM ook Allegro Investment Fund en Software
Holding & Finance, Gemma Frisius (het spin-off fonds van KULeuven) en Vinnof intekenden.
(www.silicos.com)
Portfolio Life Sciences-sector van LRM per 31.12.2007
Bedrijf Website Activiteit
3DDD PHARMA www.3ddd.be Geneesmiddelen
SILICOS www.silicos.com virtueel drug discovery platform
MUBIO www.mubio.com biotechnologie
Cleantech
LRM koos in 2007 de cleantechsector uit als strategische groeisector en investeerde 10 miljoen euro in het ‘Capricorn
Cleantech Fund’ (www.capricorn.be). Deze investering moest een snelle intrede in de cleantechsector mogelijk maken. LRM
krijgt dankzij deze investering als strategisch partner van het ‘Capricorn Cleantech Fund’ toegang tot gespecialiseerd advies
en inzage in de ‘dealflow’ en verwerft tevens co-investeringsrechten. LRM Bedrijfsfinanciering spitst haar aandacht wat
betreft cleantech toe op bedrijven die cleantechoplossingen ontwikkelen en/of commercialiseren enerzijds en op bedrijven
die zelf grotere cleantechprojecten wensen te realiseren anderzijds.
Naast de reeds vermelde investering in het ‘Capricorn Cleantech Fund,’ investeerde LRM ook in IPEC en Genano Benelux,
haar eerste twee cleantechparticipaties.
Enkele transacties van 2007 in de Cleantech-sector
Genano Benelux NV ontwikkelt en verkoopt producten voor de geavanceerde luchtzuivering van (technische)
binnenruimtes op basis van in Finland ontwikkelde technologie. De luchtzui-veringssystemen
van Genano zijn uniek door hun efficiëntie, hun laag energieverbruik en hun gebruiksgemak en worden
gebruikt in ziekenhuizen, labo’s en commerciële ruimtes. (www.genano.be)
IPEC NV is een specialist in luchtzuivering en geurbestrijding bij afvalwaterzuivering. In 2007
ontwikkelde IPEC de nieuwe en groene technologie ‘Green Scrubbers’ die niet langer gebruik
maakt van chemicaliën. Naast de positieve effecten voor het milieu bespaart de ‘Green Scrubbers’-technologie
ook op de bedrijfskosten. IPEC mikt vooral op het Midden-Oosten als afzetmarkt
en verwacht voor de volgende jaren een minimale groei van 15 tot 25 procent per jaar.
LRM ondersteunt het onderzoek, de ontwikkeling en marketing van deze nieuwe technologie.
(www.ipec-enviro.be)
Portfolio Cleantech-sector van LRM per 31.12.2007
Bedrijf Website Activiteit
GENANO BENELUX www.genano.be Luchtzuivering
IPEC www.ipec-enviro.be Luchtzuivering
16 17

Vastgoed en Projectontwikkeling
Vastgoed en Projectontwikkeling
De afdeling ‘Vastgoed en Projectontwikkeling’ van LRM ontwikkelt bedrijfsinfrastructuur zoals
KMO-, industrie-, business- en wetenschapsparken evenals projecten ter ondersteuning van de
economische speerpuntsectoren.
Strategie Vastgoed en Projectontwikkeling
LRM beheert enerzijds het resterende mijnpatrimonium met oog op valorisatie. Anderzijds
ontwikkelt LRM industriezones voor de versnelde creatie van ruimte om te ondernemen. De
NV Mijnen, een dochterbedrijf van de NV LRM, is ook eigenaar van de voormalige steenkoolconcessie
van Kempische Steenkoolmijnen.
LRM kan dankzij strategische partnerships met de hogere overheden en de lokale stads- en
gemeentebesturen de ontwikkelingsprocessen stroomlijnen. Voor de ontwikkeling van nieuwe
strategische bedrijventerreinen die noodzakelijk zijn voor de ondersteuning van de economie,
werkt LRM nauw samen met de Provinciale Ontwikkelingsmaatschappij Limburg (POM) en de
NV De Scheepvaart.
LRM streeft voorts naar strategische partnerships met private partijen om een maximale
efficiëntie, synergie en kennisbundeling tot stand te brengen in de projectontwikkeling en
de verkoop van vastgoed. Het ondernemingsplan van LRM voor de komende jaren 2008-
2010 voorziet in een ambitieuze inzet van eigen vermogen voor projecten van ‘Vastgoed en
Projectontwikkeling’. In dit businessplan wordt rekening gehouden met eventuele nieuwe
opportuniteiten op het vlak van cleantech en de veroudering van de bevolking
(‘aging population’). Projecten in deze domeinen kunnen de valorisatie van het mijnpatrimonium
helpen versnellen.
De afdeling ‘Vastgoed en Projectontwikkeling’ bestrijkt vier domeinen:
Bedrijventerreinen
Projecten
Cleantech
Aging
Elk van deze domeinen wordt hierna afzonderlijk besproken.
Vastgoed en Projectontwikkeling
18 19

Belangrijke projectontwikkelingen in 2007
Bedrijventerreinen
Projectontwikkeling vereist een langetermijnvisie. De afhandeling van de administratieve procedures voor het bekomen van
ruimtelijke uitvoeringsplannen, milieueffectenrapporten, vergunningen en subsidies en de organisatie van aanbestedingen
nemen soms meerdere jaren in beslag. De afdeling ‘Vastgoed en Projectontwikkeling’ zette in 2007 de ontwikkeling en de
verkoop van de lopende projecten voort.
Ontwikkelde bedrijventerreinen
Hermes, het logistieke bedrijventerrein van Genk-Noord
De voormalige mijnsite van Winterslag is omgevormd tot
een modern logistiek bedrijvenpark van 61 ha. Het laatste
perceel in deze logistieke zone werd in 2007 verkocht.
Nieuwkomer Warehouses De Pauw (WDP) vatte in
2007 de bouw aan van de eerste fase van haar logistieke
vestiging die in totaal 33.000m² beslaat. Het huidige aanbod
omvat nog uitsluitend een terrein van 4,5 ha, bestemd
voor logistiek ondersteunende activiteiten zoals bijvoorbeeld
diensten en administratie.
KMO-zone As
De KMO-zone in As werd in de loop van 2007 helemaal
afgewerkt. Tien van de elf beschikbare percelen zijn in het
najaar toegewezen aan enerzijds de Gemeente As voor de
vestiging van de gemeentelijke technische diensten en het
gemeentelijk containerpark en anderzijds aan 8 plaatselijke
KMO’s. LRM trof de nodige voorbereidingen voor de oprichting
van een bedrijfsverzamelgebouw dat kan tegemoetkomen
aan de vraag van een vijftal kleine ondernemingen.
BIP: Brustem Industriepark - Sint-Truiden
De NV BIP, waarin LRM en POM Limburg elk voor 50
procent participeren zorgt voor de verkoop van de
gronden in de zone voor regionale bedrijvigheid in het
Brustem Industriepark. NV BIP verkocht in 2007 meer
dan 7 ha gronden en reserveerde in samenwerking met
de stad Sint-Truiden ook een aantal gronden met het oog
op de vestiging van een cluster van vleesverwerkende
bedrijven. Tenslotte is ook een concreet actieplan opgesteld
voor de vestiging van een cluster voor luchtvaartgebonden
bedrijven.
KMO-zone Zonhoven
Begin 2007 startten de werken voor de omvorming van
het 7 ha grote oude militair domein tot een ambachtelijke
KMO-zone. De bestaande gebouwen zijn afgebroken,
de bestaande wegenis is hersteld en er zijn nutsvoorzieningen
aangelegd. De oplevering van deze werken is
gepland voor april 2008. De verkoop van de terreinen
startte eind 2007.
KMO-ZONE ZONHOVEN
Bedrijventerreinen in ontwikkeling
Balim-terreinen Lommel - Kristalpark fase III
De Balim-gronden in Lommel bezorgen LRM een voorraad
van 240 ha bedrijventerreinen, die bovendien deel
uitmaken van een aaneengesloten industriezone van liefst
900 ha. Dit is uniek voor Europa, waar grote industriegebieden
bijzonder schaars zijn. Het terrein is dan ook van
strategisch belang voor de Limburgse én de Vlaamse
economie. Eenmaal de gronden ontwikkeld en ontsloten
zullen zijn, verbinden ze de Haven van Antwerpen met
het buitenland langs zowel de Ijzeren Rijn-spoorlijn als het
Kanaal van Beverlo.
Het industrieterrein wordt in vier zones verdeeld: een
‘trimodale’ zone (auto-, spoor- en waterwegen) voor
logistiek, transport en distributie inclusief overslagterminals;
een zone voor megaprojecten en ondersteunende
bedrijvigheid; een zone voor grootschalige regionale
bedrijven en een groen bedrijvenpark voor kennisintensieve
bedrijvigheid.
De LRM en de Stad Lommel sloten in 2007 een intentieverklaring
om hun samenwerking te bekrachtigen. Deze
verklaring moet leiden tot een samenwerkingsovereenkomst.
De eerste fase van de infrastructuurwerken, die ondermeer
de bouw van een brug over de Ijzeren Rijn omvat, is
gepland voor mei 2008. Deze eerste fase van de werken
moet begin 2009 klaar zijn.
KMO-zone Dilsen-Stokkem
Het stadsbestuur van Dilsen-Stokkem stelde een bijzonder plan van aanleg (BPA) op om het industriegebied in
Dilsen-Lanklaar te herwaarderen. De NV Mijnen beschikt in dit gebied over een industriezone van ongeveer 6 ha. LRM
sloot met de initiatiefnemers van het naastgelegen IQ-park een intentieovereenkomst om de ca. 17 ha industriegronden,
die in het industriegebied liggen en aan de Zuid-Willemsvaart grenzen, met een gezamenlijke visie te ontwikkelen tot een
‘Businesspark voor de Maaskant’.
Logistieke Poort Limburg
De Provincie Limburg koos, voortgaand op de conclusies van de begin 2007 afgewerkte studie ‘Logistieke Poort
Limburg’ voor het zogenoemde ‘Doorbraakscenario’. Volgens dat scenario gaat de provincie haar logistieke clusters voort
ontwikkelen en een bijkomende 250 ha gronden bestemmen voor logistieke activiteiten. Om deze ambitie waar te maken
richtte de provincie het Logistiek Platform Limburg op en stelde ze een logistiek manager aan. De betrokken instanties, overheden,
bedrijven en LRM stellen in ad hoc-werkgroepen actieplannen op voor de realisatie van het Doorbraakscenario.
Economisch Netwerk Albertkanaal
Hoogwaardig bedrijvenpark Waterschei-Genk
Voor het hoogwaardig bedrijvenpark Waterschei, dat
bijna 100 ha groot is, zijn de gewenste ruimtelijke
inrichting en de criteria en randvoorwaarden voor een
kwalitatieve ontwikkeling vastgelegd. LRM verkocht in
2007 de terreinen aan de Stad Genk en sloot tegelijk
een samenwerkingsovereenkomst met de stad voor een
gezamenlijke ontwikkeling van deze terreinen. De ruimtelijke
uitvoeringsplannen kregen vaste vorm en men doorliep ook
de plan MER procedure.
Een publiek privaat samenwerkingsverband (PPS) zal
zorgen voor de ontwikkeling van een eerste cluster
kantoorachtige bedrijfsgebouwen met een totale
oppervlakte van 22.000 m². In maart 2008 werd een team
van PPS-deskundigen samengesteld om de stad Genk en
LRM voor dit project te begeleiden.
In 2007 werd het beheerscomité opgericht dat zal waken
over de ontwikkeling van het wetenschapspark van
Waterschei, dat een zone van 25 ha zal beslaan op
dit bedrijventerrein. De stad, de Katholieke Universiteit
Leuven, de POM Limburg, de UHasselt met haar associaties
en LRM, schreven via een ‘Open Oproep van de Vlaamse
bouwmeester’ een wedstrijd uit voor de selectie van het
ontwerpteam dat het masterplan van het park zal opstellen.
De ontwikkeling van nieuwe projecten die deel uitmaken van het Economisch Netwerk Albertkanaal (ENA) situeren zich in
West-Limburg: Ham-Zwartenhoek, Genebos en Beringen Ravenshout. Deze projecten worden ontwikkeld in nauwe samenwerking
met de POM Limburg die over de onteigeningsbevoegdheid beschikt. LRM levert het nodige kapitaal en de noodzakelijke
expertise op het vlak van projectontwikkeling.
Voor de ontwikkeling van Ham-Zwartenhoek is een specifieke samenwerking opgezet met NV De Scheepvaart omdat een
belangrijk gedeelte van het project bestemd is voor watergebonden activiteiten.
20 21

Beringen-Ravenshout
Voor dit belangrijk regionaal bedrijventerrein, dat past in het Economisch Netwerk Albertkanaal (ENA) werd in 2007 een
gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan (GRUP) opgemaakt. De goedkeuring van dit GRUP wordt begin 2008 verwacht. De
nodige voorbereidingen werden getroffen voor een uitbreiding van de samenwerking met de stad Beringen en de POM
Limburg en de onteigening van deze zone.
Ham-Zwartenhoek
LRM startte in 2007 onderhandelingen om dit gebied als industrieterrein te ontwikkelen in samenwerking met de NV De
Scheepvaart en de Provinciale Ontwikkelingsmaatschappij Limburg (POM).
Deze zone is zowat 100 ha groot en is gelegen in het gebied Zwartenhoek te Ham. Verwacht wordt dat ongeveer 65 ha
als industriegronden kan worden ontwikkeld waarbij, gezien de ligging langs het Albertkanaal, onderscheid wordt gemaakt
tussen watergebonden en niet-watergebonden percelen. Na de ontwikkeling zullen LRM en NV De Scheepvaart zelfstandig
instaan voor het beheer van respectievelijk de niet-watergebonden en watergebonden percelen.
De opmaak van een gewestelijk RUP en de daarmee verbonden ontwikkelingsmogelijkheden zijn een fundamentele voorwaarde
voor de projectpartners om aan de slag te gaan. Het is de bedoeling dat de POM Limburg en de NV Scheepvaart
hierna overgaan tot de onteigening van de gronden.
Projecten
Strategische speerpuntsectoren
De afdeling ‘Vastgoed en Projectontwikkeling’ zal ook in de komende jaren de strategische speerpuntsectoren in
Limburg verder ondersteunen: ICT (Research Campus Hasselt), Logistiek (Mobility Center Genk), Life Sciences (Life Sciences
Development Campus), Innovatie (Wetenschapsparken te Hasselt en Waterschei).
RCH - Research Campus Hasselt
Mobility Center Genk-Zuid
De Research Campus Hasselt (RCH) is gelegen op de
oude Philips-site te Hasselt en omvat een hoogwaardig
kantorencomplex en een KMO-zone. De totale vloeroppervlakte
van het kantorencomplex bedraagt 21.600 m²,
verdeeld over twee gebouwen, met name RCH 1 en RCH
2. Het Autonoom Gemeentebedrijf Hasselt (meerderheidsaandeelhouder),
POM Limburg en LRM zijn de aandeelhouders
van RCH.
RCH1 is volledig verhuurd. Voor RCH2 lopen nog
onderhandelingen voor het verhuren van de laatste leegstaande
kantoorruimtes op de derde verdieping (968 m²).
Aminolabs vestigde zich in 2006 op de KMO-zone. In
2007 liepen onderhandelingen met de NV Corsan voor de
toekenning van een opstalrecht voor de vestiging van
filmstudio’s.
Met het oog op de verdere ontwikkeling van de site,
onderzoekt RCH de mogelijkheid om ca. 31.500m²
kantoorachtige bedrijfgebouwen van Philips aan te kopen.
Mobility Center Genk-Zuid omvat de ontwikkeling van een terrein van 25 ha gelegen op het grondgebied van Bilzen, tussen
het Albertkanaal en de Taunusweg. Initiatiefnemer Groep Ewals en de projectpartners NV De Scheepvaart en LRM participeren
in de projectvennootschap Mobility Center Genk-Zuid International met het oog op de realisatie van een cluster van
bedrijven die rechtstreeks of ondersteunend actief zijn in transport en logistiek.
De ontwikkeling van het Mobility Center Genk-Zuid, afgekort MCGZ, berust op een multimodaal concept. Het concept omvat
vier centra: een opleidingscentrum (VDAB), een technisch dienstencentrum, een logistiek centrum en een facilitair centrum.
De projectvennootschap vatte in 2007 de commercialisering van het concept aan en werkte het ontwikkelingsprogramma
verder uit. Het is de bedoeling om de bouw van het technische dienstencentrum, ‘Technostreet’ genoemd, midden 2008
aan te vatten.
Life Sciences Development Campus
De geplande ‘Life Sciences Development Campus’ (LSDC) bestaat uit een gebouw ‘op risico’ voor spin-offs en vroege
starters in de life sciences- en de medische technologiesector. De LSDC is een initiatief van LRM in samenwerking met de
UHasselt en de POM Limburg.
In 2007 werd het schets- en uitvoeringsontwerp van het incubatorgebouw op de campus in Diepenbeek uitgewerkt.
Vervolgens werden de bouw- en milieuvergunning aangevraagd. De werken zijn inmiddels aanbesteed. De realisatie zal voor
de zomer van 2008 aanvangen, zodat de eerste huurders in 2009 hun intrek kunnen nemen.
Afronden van de reconversieopdracht
PPS Eisden
Na afloop van een Europese oproepprocedure komen
op heden nog twee investeerders-ontwikkelaars in aanmerking
voor de ‘invulling’ van het 30 ha groot stedelijk
gebied dat aansluit op het merkendorp Value Retail in
Maasmechelen. Deze unieke terreinen bevinden zich
aan de rand van het Nationaal Park Hoge Kempen dat
ongeveer 6.000 ha beslaat.
In 2007 werd de aanzet gegeven voor de opstelling van
een provinciaal ruimtelijk uitvoeringsplan (PRUP) en een
milieueffectenrapport (MER). De plannen van de kandidaatinvesteerders
zullen hierop afgestemd worden.
Cleantech
Life Sciences Development Campus
PPS Beringen
Cleantech is een veelgebruikte afkorting voor ‘Clean Technology’, wat staat voor ‘schone, zuivere technologie’. Cleantech
bestaat ruwweg genomen uit 4 subcategorieën, met name energie, transport en mobiliteit, materialen en gebouwen en
water.
LRM wil binnen de krijtlijnen van haar Businessplan 2008-2010 onderzoeken of Cleantech een belangrijke rol kan spelen in
Limburg en welke stappen moeten worden gedaan om de uitbouw van Cleantech in Limburg te stimuleren. Hiertoe zal een
actieplan ontwikkeld worden, dat op verschillende domeinen uitwerking krijgt.
LRM kan in dit verband een uniek geheel van vastgoed en risicokapitaal aanbieden aan Cleantech bedrijven. Hierbij is een
optimale samenwerking met de verschillende kennispartners, steden en gemeenten en relevante bedrijven onontbeerlijk.
Naast het bovenvermelde unieke combinatie-aanbod van vastgoed en risicokapitaal, beschikt LRM met de steenkoolconcesies
over nog meer belangrijke troeven om haar ambities in dit investeringsdomein waar te maken. Cleantech zal dus een
belangrijke rol spelen in de valorisatie van het mijnverleden.
Hierna volgt een overzicht van de projecten die in dit kader werden opgestart.
De voormalige mijnsite van Beringen heeft een grondoppervlakte
van 31,5 ha waarop zich meer dan 140.000
m² geklasseerde mijngebouwen bevinden. Na een Europese
oproepprocedure is de groep rond Democo-Van Roey geselecteerd
om de herbestemming van dit waardevolle
mijnpatrimonium vorm te geven. De private investeerders
hebben hiertoe een ontwikkelinsplan met bijhorend businessplan
ingediend. Dit plan moet de haalbaarheid van de
voorgestelde ontwikkelingen aantonen. Zodra dit gebeurd
is, kan gebruik gemaakt worden van bijkomende impulsfinancieringen,
goed voor 11,7 miljoen euro LRM-middelen,
en restauratiepremies.
22 23

Methaangas Opslag
Fluxys, de beheerder van de aardgasopslaginfrastructuur
in België, slaat in de zomer aardgas op zodat de aardgasleveranciers
over een buffer beschikken om de piekvraag in
de winter te voldoen. De Vlaamse Instelling voor Technologisch
Onderzoek (VITO) brengt de diepere ondergrond van
Noord-Limburg in kaart om een geschikte ondergrondse
gasopslagformatie te vinden. De centrale drijfveer voor
het onderzoek in de Limburgse Kempen is de vraag naar
bijkomende opslagcapaciteit ten behoeve van de huishoudelijke
verwarmingsmarkt. In 2007 werd de seismische
campagne aangevat. LRM participeert in dit project omdat
zij het onderzoek van de Limburgse ondergrond wil ondersteunen
en de ontwikkeling van ondergrondse opslagcapaciteit
stimuleren.
Bemalingswater
De NV Mijnen draagt nog steeds de bemalingsverplichting
die samenhangt met de voormalige mijnactiviteiten.
Haar dochtervennootschap NV MBLM (Mijnschade en
Bemaling Limburgs Mijngebied) pompt voortdurend water
weg uit de mijnverzakkingsgebieden.
In 2007 werd een onderzoek uitgevoerd om te bepalen binnen
welk technisch en juridisch kader de NV Mijnen dit bemalingswater
op een duurzame manier kan (her)gebruiken.
Dit eerste fase-onderzoek werd eind 2007 afgesloten.
In 2008 worden één of enkele van de in de studie voorgestelde
optimalisatiemogelijkheden verder onderzocht.
Herbestemming slibbekken
Methaangas Extractie
De stijgende prijzen voor olie en gas vergroten de economische
haalbaarheid van de ontginning van verschillende
soorten onconventionele energiebronnen. Dit zorgt voor
een toenemende interesse van zowel traditionele als
nieuwe energiebedrijven om de mogelijkheden van alternatieve
olie- en gasvoorkomens te onderzoeken en zonodig
strategische posities in te nemen.
Twee vormen van onconventionele gasvoorkomens krijgen
steeds meer aandacht. Dat zijn het gas dat opgeslagen zit
in niet gemijnde steenkoollagen (Coalbed Methane of CBM)
en het gas dat afkomstig is uit verlaten mijnen (Abandoned
Mine Methane of AMM).
De NV Mijnen, een dochterbedrijf van LRM, is de eigenaar
van een groot deel van de vroegere steenkoolconcessies
in Limburg. De NV Mijnen liet de Vlaamse Instelling voor
Technologisch Onderzoek (VITO) in 2007 onderzoeken
of er potentieel winbaar methaangas aanwezig is in de
concessie. VITO identificeerde vier zones met verhoogde
gasconcentratie. LRM doet nu verder onderzoek om te zien
of de winning van dit gas haalbaar is. LRM wenst ook de
mogelijkheid van CO2 opslag in de steenkoollagen te onderzoeken,
evenals de mogelijkheden van geothermie. Het op
te pompen water uit de diep gelegen mijnondergrond heeft
immers een constante temperatuur van 38°C.
LRM wil met dit project mee inspanningen leveren om
een neutrale energiebalans voor de provincie Limburg tot
stand te brengen. Het is ook een stimulans voor de verdere
ontplooiing van Cleantechinitiatieven in de provincie.
zonnepanelenpark
De NV Mijnen is eigenaar van het in Heusden-Zolder gelegen slibbekken, waarin ten tijde van de steenkolenontginning het
steenpuin en het vliegas werden gestort. Het slibbekken, dat een oppervlakte heeft van ca. 17 ha werd eind de jaren ’90
gesaneerd.
Medio 2007 startte de NV Mijnen een onderzoek naar de herwaardering van dit slibbekken. Met het oog op de omvorming
tot een zonnepanelenpark, werd aan verschillende mogelijke projectpartners gevraagd om een projectvoorstel in te dienen,
dat rekening houdt met het specifieke karakter van het slibbekken. Een van de selectiecriteria bepaalt dat de kandidaatpartners
de garantie moeten geven dat de sanering in stand wordt gehouden.
De NV Mijnen maakte begin mei 2008 bekend dat Groep Machiels als projectpartner werd weerhouden. De procedures
met betrekking tot het bekomen van de nodige vergunningen werden opgestart. Zodra deze vergunningen worden afgeleverd,
kan de bouw van het zonnepanelenpark starten. Het park wordt vandaag tot de top 50 van de grootste zonnepanelenparken
ter wereld gerekend.
Aging
Het Limburgplan voorziet ondermeer
in de realisatie van
1.900 bijkomende rusthuiswoongelegenheden
tegen
2010. De LRM wil met haar
actieplan ‘Aging’ een forse
bijdrage leveren tot het halen
van die doelstelling.
Het actieplan ‘Aging’ voorziet
in een portefeuille van 20
miljoen euro voor investeringen
in publieke en/of
private initiatieven die zich
richten op de voorziening van
rusthuizen, serviceflats, kortverblijf
en lokale dienstenprogramma’s.
LRM kan haar financiële
middelen ter beschikking stellen
in de vorm van risicokapitaal
dat als hefboom werkt
voor klassieke bankfinanciering,
subsidies (VIPA) en de
eigen inbreng van de initiatiefnemer.
Als vergoeding voor
haar finaciering stelt LRM een
marktconform rendement
voorop. De duurtijd, het
bedrag en de modaliteiten van
de financiering kunnen flexibel
bepaald worden naargelang
de behoeften van het
project.
LRM draagt met dit actieplan
bij tot een oplossing van
de specifieke demografische
problemen van Limburg als
gevolg van de mijnactiviteit.
Aging
24 25

Nazorg en beheerstaken
Nazorg en beheerstaken
Nazorg
Onderhoud
Om de instandhouding van de geklasseerde monumenten te verzekeren, volgt LRM de staat van deze gebouwen
proactief op. In de loop van 2007 werden onderhouds- en instandhoudingswerken uitgevoerd aan het dak van het
voormalig ‘sociaal gebouw’ in Beringen. De werken aan dit geklasseerd monument waren nodig in afwachting van
een definitieve beslissing met betrekking tot de ontwikkeling van de mijnsite.
Veiligheid
Om het waardevol historisch mijnpatrimonium te beschermen, werd de voormalige mijnsite in Beringen beter
beveiligd tegen vandalisme en diefstal van koper. Hiervoor werden de volgende maatregelen getroffen :
Bosbeheer
Afsluiten van de kolenwasserij en schachtbok met nadarhekken
Sociale bewaking door middel van bewoning. Hiervoor werd een contract afgesloten met Lancelot Vastgoedbescherming.
Dit bedrijf plaatste in overleg met de NV Mijnen drie containers aan de achterkant
en zijkant van de site
De NV Mijnen beheert een bos van ca. 151 ha dat zich uitstrekt over de voormalige mijnterreinen van Eisden,
Waterschei, Winterslag en Zolder. Hiervoor beschikt de NV Mijnen over een uitgebreid bosbeheerplan, dat
voorziet in een 20-jarig onderhoudsplan voor het bos. Daarnaast adviseert en begeleidt een deskundige de NV
Mijnen bij het beheer van deze bos- en groengebieden.
Milieu - Grondwaterbewaking op de voormalige mijnterreinen
De NV Mijnen kreeg van de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (Ovam) de opdracht om in het kader van
de sanering van alle voormalige mijnterreinen de impact van de uitgevoerde sanering op te volgen gedurende een
periode van 10 jaar, dus tot en met het jaar 2009. Deze opvolging bestaat uit de monitoring van de grondwaterkwaliteit
en van de afwatering van de terrils. De resultaten worden jaarlijks aan Ovam overgemaakt.
Bouwtechnische schadebeheer
In 2007 ontving de NV Mijnen 86 nieuwe klachten wegens bouwtechnische schade. Het aantal definitief gesloten dossiers
tijdens dat boekjaar bedroeg 104, waarvan 48 met positief gevolg werden afgesloten en 36 werden geweigerd. De totaal
uitbetaalde schade in 2007 bedroeg 531.000 euro.
Bemalingsactiviteiten
De NV Mijnen draagt nog steeds de bemalingsverplichting die voortspruit uit de voormalige mijnactiviteiten. Haar
dochtervennootschap, de NV Mijnschade en Bemaling Limburgs Mijngebied (MBLM) pompt continu water weg uit de
mijnverzakkingsgebieden.
De debieten stegen fors in 2007 tot ca. 25 miljoen m3 tegen ca. 18 miljoen m3 in het voorgaande boekjaar.
2007 was immers een merkelijk natter jaar dan 2006. De weggepompte debieten zijn rechtstreeks gecorreleerd aan de
neerslag. Tijdens het boekjaar zijn ook verschillende verbeteringswerken aan de verschillende pompstations uitgevoerd.
Beheerstaken
Discretionair vermogensbeheer
Het vermogensbeheer leverde tijdens het kalenderjaar 2007 geen al te positief resultaat op. De financiële markten
hadden na een uitstekend 2005 en 2006 in het tweede halfjaar van 2007 te lijden van de gevolgen van de ‘subprime
crisis’. Ondanks deze crisis behaalden de vermogensbeheerders nog positieve rendementen voor het hele kalenderjaar.
Het rendement voor het jaar 2007 bedroeg 2,63 % tegen 7,41 % in 2006.
Bijzondere opdrachten
LRM voerde tijdens het boekjaar 2007 nog enkele beleidsondersteunende taken uit voor het Vlaamse Gewest.
Het betreft de volgende, hoofdzakelijk bancaire taken:
De ontvangst van de overheidsdotatie en de doorstorting aan de erkende kredietmaatschappijen als
tussenkomst in de rentelasten van mijnwerkersleningen voor het verbouwen en moderniseren van hun
woningen
De ontvangst van de overheidsdotatie bestemd voor de Vlaamse cofinanciering van projecten met EFRO-steun
evenals de uitbetaling (na nazicht) ervan aan de promotoren. Deze taak is zo goed als helemaal beëindigd
De ontvangst van de schuldaflossing ingevolge de lening, opgenomen door de Vlaamse Huisvestingsmaatschappij,
in het kader van de overeenkomst van 1 juli 1997 en de hiermee overeenkomende schuldaflossing ten overstaan
van het consortiumkrediet
De ontvangst van de schuldaflossingen ingevolge de leningen opgenomen door de GOM Limburg in het kader
van de overeenkomsten van 1 juli 1997 en 3 december 1996 (met addendum van 8 juli 1997) en de hiermee
overeenkomende schuldaflossingen ten overstaan van het consortiumkrediet
Aangezien de destijds aangegane lening helemaal is terugbetaald, liepen zowel de schuldaflossingen binnen de
LRM Groep als de bovengenoemde ontvangsten en doorstortingen in 2007 ten einde
26 27

Financiële resultaten
Financiële resultaten*
*In hetgeen volgt worden de geconsolideerde jaarrekening van de LRM-groep (volgens Belgian GAAP) besproken. De consolidatiekring behelst de
vennootschappen: LRM nv, Mijnen nv, Lisom nv, MBLM nv, Immocom nv, HWP nv, KMOFIN nv en Charbonter nv.
De andere participaties werden geconsolideerd via de vermogensmutatiemethode.
Financiële
28 29

Balans
Geconsolideerde balans in duizenden euro
A C T I V A
in 1000 €
2007
in 1000 €
2006
VASTE ACTIVA 118.575 111.154
II. IMMATERIELE VASTE ACTIVA 24 102
III. CONSOLIDATIEVERSCHILLEN 2.722 3.940
IV. MATERIELE VASTE ACTIVA 14.783 18.539
A. Terreinen en gebouwen 11.188 14.769
B. Installaties, machines en uitrusting 3.401 3.464
C. Meubilair en rollend materieel 74 172
D. Leasing en soortgelijke rechten - 14
E. Overige materiële vaste activa 120 120
F. Activa in aanbouw en vooruitbetalingen - -
V. FINANCIELE VASTE ACTIVA 101.046 88.573
A. Ondernemingen waarop vermogensmutatie is toegepast 57.381 42.188
1. Deelnemingen 42.676 27.660
2. Vorderingen 14.705 14.528
B. Andere ondernemingen 43.665 46.385
1. Deelnemingen 41 92
2. Vorderingen 43.624 46.293
VLOTTENDE ACTIVA 361.582 411.307
VI. VORDERINGEN OP MEER DAN EEN JAAR - -
A. Handelsvorderingen - -
B. Overige vorderingen - -
VII. VOORRADEN EN BESTELLINGEN IN UITVOERING 23.673 22.835
A. Voorraden 23.673 22.835
5. Onroerende goederen bestemd voor verkoop 23.673 22.835
VIII. VORDERINGEN OP TEN HOOGSTE EEN JAAR 2.822 3.563
A. Handelsvorderingen 236 326
B. Overige vorderingen 2.586 3.237
IX. GELDBELEGGINGEN 319.911 365.497
B. Overige beleggingen 319.911 365.497
X. LIQUIDE MIDDELEN 9.963 13.049
XI. OVERLOPENDE REKENINGEN 5.213 6.363
TOTAAL DER ACTIVA 480.157 522.461
TOTAAL DER PASSIVA 480.157 522.461
30 31
P A S S I V A
in 1000 €
2007
in 1000 €
2006
EIGEN VERMOGEN 381.030 354.045
I. KAPITAAL 208.047 208.047
A. Geplaatst kapitaal 208.047 208.047
III. HERWAARDERINGSMEERWAARDEN 2.951 4.887
IV. GECONSOLIDEERDE RESERVES 167.116 138.486
V. CONSOLIDATIEVERSCHILLEN 2.916 2.625
VII. KAPITAALSUBSIDIES - -
BELANGEN VAN DERDEN 2.672 2.909
VIII. BELANGEN VAN DERDEN 2.672 2.909
VOORZIENINGEN EN UITGESTELDE BELASTING 34.153 38.219
IX. A. VOORZIENINGEN VOOR RISICO’S EN KOSTEN 34.153 38.219
1. Pensioenen en soortgelijke verplichtingen 545 591
3. Grote herstellings- en onderhoudswerken 8.102 9.926
4. Overige risico’s en kosten 25.506 27.702
B. UITGESTELDE BELASTINGEN EN BELASTINGLATENTIES - -
SCHULDEN 62.302 127.288
X. SCHULDEN OP MEER DAN EEN JAAR - -
A. Financiële schulden - -
1. Achtergestelde leningen - -
2. Niet-achtergestelde obligatieleningen - -
3. Leasingschulden en soortgelijke schulden - -
4. Kredietinstellingen - -
5. Overige leningen - -
XI. SCHULDEN OP TEN HOOGSTE EEN JAAR 61.549 118.997
A. Schulden > 1 jr die binnen het jr vervallen 723 55.864
B. Financiële schulden - -
1. Kredietinstellingen - -
C. Handelsschulden 1.378 949
1. Leveranciers 1.378 949
D. Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen 121 163
E. Schulden m.b.t. belast., bezold. en soc. la. 747 1.014
1. Belastingen 208 546
2. Bezoldigingen en sociale lasten 539 468
F. Overige schulden 58.580 61.007
XII. OVERLOPENDE REKENINGEN 753 8.291

Resultatenrekening
Geconsolideerde resultatenrekening in duizenden euro
R E S U L T A T E N R E K E N I N G
in 1000 €
2007
in 1000 €
I. BEDRIJFSOPBRENGSTEN 1.454 1.983
A. Omzet 1.608 944
B. Wijziging in voorraad g.i.b. en gereed prod. (toename +, afname -) -1.115 -141
C. Geproduceerde vaste activa - -
D. Andere bedrijfsopbrengsten 961 1.180
II. BEDRIJFSKOSTEN (-) -7.770 -6.195
A. Handelsgoederen, grond en hulstoffen 1.602 1.573
2006
1. Inkopen 3.595 21.918
2. Wijziging in voorraad -1.993 -20.345
B. Diensten en diverse goederen 2.499 2.345
C. Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen 4.079 3.250
D. Afschrijvingen en waardeverminderingen 412 488
E. Waardeverminderingen op voorr, vorderingen - -
F. Voorzieningen voor risico’s en kosten -1.109 -1.721
G. Andere bedrijfskosten 287 260
III. BEDRIJFSVERLIES (-) -6.316 -4.212
IV. FINANCIELE OPBRENGSTEN 38.565 52.580
A. Opbrengsten uit financiele vaste activa 5.637 6.612
B. Opbrengsten uit vlottende activa 12.821 13.712
C. Andere financiele opbrengsten 20.107 32.256
V. FINANCIELE KOSTEN (-) -19.079 -15.093
A. Kosten van schulden 3.264 6.519
B. Afschrijvingen op positieve consolidatieverschillen 1.255 1.448
C. Waardeverminderingen op vlottende activa (toevoeging +, terugneming -) 7.293 1.000
D. Andere financiele kosten 7.267 6.126
VI. WINST UIT DE GEWONE BEDRIJFSUITOEFENING VOOR BELASTINGEN 13.170 33.275
VII. UITZONDERLIJKE OPBRENGSTEN 12.719 1.230
A. Terugneming van afschrijving en van waardeverm. op immat. en MVA - -
C. Terugn. van waardeverm. op fin. vaste activa 1.183 516
D. Terugn. van voorzien. vr. uitz. risico’s 20 -
E. Meerwaarden bij realisatie van vaste activa 11.129 607
F. Andere uitzonderlijke opbrengsten 387 107
VIII. UITZONDERLIJKE KOSTEN (-) -1.888 -3.426
A. Uitz. afs en waardevermind. oprichtingskosten, im- en materiële vaste activa 6 -
B. Uitzonderlijke afschr. op consol.verschil. - -
C. Waardeverm. op financiele vaste activa 322 2.489
D. Voorz. voor uitzonderlijke risico’s en kosten 20 -
E. Minderwaarden bij realisatie van vaste activa 1.209 442
F. Andere uitzonderlijke kosten 331 495
IX. WINST/VERLIES (-) VAN HET BOEKJAAR VOOR BEASTINGEN 24.001 31.079
in 1000 €
2007
in 1000 €
X. OVERBOEKING NAAR DE UITGESTELDE BELASTING - -
XI. BELASTINGEN OP HET RESULTAAT -76 -9
A. Belastingen -76 -13
B. Regularisering van belastingen - 4
XII. WINST/VERLIES (-) VAN HET BOEKJAAR 23.925 31.070
XIII. AANDEEL IN RESULTAAT ONDERN. MET VERMOGMUT 3.080 806
A. Winstresultaten 4.883 2.512
B. Verliesresultaten -1.803 -1.706
XIV. GECONSOLIDEERDE WINST/VERLIES (-) 27.005 31.876
A. AANDEEL VAN DERDEN -237 -154
B. AANDEEL VAN DE GROEP 27.242 32.030
32 33
2006

Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening 2007
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening 2007
Activa
Immateriële vaste activa
De immateriële vaste activa bestaan uit octrooien en softwarelicenties van de NV MIJNEN en de NV LRM.
Consolidatieverschillen
Het bedrag van 2,722 miljoen euro komt overeen met de betaalde goodwill voor de participaties. Deze goodwill
wordt per afzonderlijke participatie afgeschreven over een termijn van 5 jaar. De daling ten opzichte van 2006 is
een gevolg van de afschrijvingen en de exits.
Materiële vaste activa
Deze activa omvatten de resterende eigendommen, gronden en gebouwen van de voormalige mijnterreinen. Het
gaat grotendeels om 11,056 miljoen euro eigendommen (445ha gronden en gebouwen, zie tabel) van de NV
Mijnen enerzijds en 3,370 miljoen euro pompinstallaties (gronden, gebouwen en installaties) voor bemaling van de
MBLM NV.
De daling in vergelijking met 2006 is hoofdzakelijk toe te schrijven aan de verkoop van het mijnterrein in Waterschei
aan de Stad Genk.
Onderstaande tabel geeft een overzicht van de boekwaarde van de verschillende mijnsites, die eigendom zijn van
de NV Mijnen.
Materiële vaste activa Mijnen nv
(in miljoenen euro)
As 3,803
Beringen 0,490
Winterslag 3,032
Hasselt 2,479
Zolder 0,376
Houthalen 0,021
Dilsen-Lanklaar 0,208
Maaseik 0,148
Eisden 0,500
Totaal 11,056
Financiële vaste activa
De financiële vaste activa stegen met 12,473 miljoen euro van 88,573 miljoen euro eind 2006 tot 101,046
miljoen euro eind 2007. Deze stijging doet zich hoofdzakelijk voor bij de ‘deelnemingen in ondernemingen waarop
een vermogensmutatie is toegepast’ (volgens de Belgische boekhoudnormen). De volgende tabel geeft een overzicht
van deze wijzigingen.
Wijziging (2007 tov 2006)
deelnemingen waarop vermogensmutatie is
toegepast (in miljoenen euro)
Nieuwe participaties 13,689
Exits & mutaties -1,708
Vermogenswijzigingen 3,035
Totaal 15,016
Voorraden en bestellingen in uitvoering
Deze post omvat de bedrijfsterreinen die de groep nog in eigendom heeft en ontwikkelt met het oog op de verkoop.
Het gaat hier over de volgende terreinen:
Voorraden en bestellingen in uitvoering
(in miljoenen euro)
Brustem Industriepark 1,935
KMO-zone As 0,404
KMO-zone Beringen 0,485
KMO-zone Zonhoven 1,216
Life Sciences Development Campus terrein 0,291
Balim terrein 19,342
Totaal 23,673
Vorderingen op ten hoogste een jaar
De post ‘overige vorderingen’ bevat hoofdzakelijk de terug te vorderen roerende voorheffing op beleggingen.
Geldbeleggingen en liquide middelen
De geldbeleggingen daalden van 365,497 miljoen euro eind 2006 naar 319,911 miljoen euro eind 2007. Deze daling is
grotendeels toe te schrijven aan de laatste kapitaalaflossing van de lening verstrekt door een consortium van banken. Deze
kapitaalaflossing bedroeg 55,056 miljoen euro.
De geldbeleggingen bedroegen eind 2007 319,911 miljoen euro waarvan 279,013 miljoen euro wordt beheerd door
vijf professionele vermogensbeheerders. Het resterende deel bestaat uit een portefeuille van overheidsobligaties en
termijnrekeningen in eigen beheer en enkele participaties die conform de boekhoudkundige voorschriften, geboekt
werden als geldbeleggingen. In de beheersmandaten van de vermogensbeheerders zijn ook voor 9,505 miljoen euro
liquide middelen opgenomen. De parameters voor het vermogensbeheer zijn duidelijk vastgelegd en zijn dezelfde voor alle
vermogensbeheerders waardoor ze onderling in concurrentie staan.
Deze parameters zijn:
• Het gaat om een Euro-mandaat
• De toewijzing van de beleggingen bestaat uit 70% overheidsallocaties en 30% aandelen
• Binnen de overheidsallocaties mag maximaal 10% naar bedrijfsallocaties gaan
• Een beperkt percentage van 5% mag naar vastgoedcertificaten gaan
• Geen belegging in afgeleide producten of opties
Overlopende rekeningen
De post ‘overlopende rekeningen’ betreft hoofdzakelijk te ontvangen intresten van OLO’s, zicht- en termijnrekeningen.
34 35

Passiva
Eigen vermogen
Het kapitaal van 208,047 miljoen euro is volledig in handen van het Vlaams Gewest als enige aandeelhouder. Het kapitaal is
in de loop van het boekjaar niet gewijzigd.
De herwaarderingsmeerwaarden zijn geboekt bij de NV MIJNEN. Het betreft een herwaarderingsmeerwaarde voor de
mijnsites die na sanering als industrieterreinen werden verkocht. De daling ten opzichte van 2006 is hoofdzakelijk een gevolg
van de verkoop van de mijnsite van Waterschei aan de stad Genk.
De geconsolideerde reserves bedragen op het einde van het boekjaar 167,116 miljoen euro of 28,630 miljoen euro
meer dan eind 2006. Deze stijging is hoofdzakelijk te danken aan de groepswinst van het boekjaar ten belope van
27,242 miljoen euro.
Belangen van derden
Het belang van derden bedraagt 2,672 miljoen euro en heeft betrekking op de participatie van ARKimedes Fonds NV ten
belope van 49% in het kapitaal van KMOFIN, een dochtervennootschap van de NV LRM.
Voorziening van risico’s en kosten
De totale voorzieningen van de LRM-groep bedragen 34,154 miljoen euro. De verdeling over de verschillende vennootschappen
geeft dit resultaat:
Voorzieningen voor risico’s en kosten
(in miljoenen euro)
LRM NV 4,413
MIJNEN NV 27,742
MBLM NV 1,999
Totaal 34,154
NV LRM legde een voorziening van 4,091 miljoen euro aan voor de waardevermindering op een historische vordering die
dateert van voor de start van de investeringsactiviteiten van LRM.
Bij de NV MIJNEN gaat het om voorzieningen voor historische sociale en ecologische verplichtingen uit de tijd van de
steenkoolontginning zoals sanering, restauratie, sociale uitkeringen en mijnschade.
Bij de NV MBLM gaat het om voorzieningen voor toekomstige bouwtechnische schade.
Schulden op ten hoogste een jaar
De schulden zijn sterk gedaald omdat op 12 december 2007 de laatste kapitaalaflossing van de lening werd betaald aan het
consortium van banken. Deze kapitaalaflossing bedroeg 55,056 miljoen euro. De ‘overige schulden’ ten belope van 58,580
miljoen euro vormen de belangrijkste post van deze rubriek. Het gaat om nog uit te betalen dividenden.
Overlopende rekeningen
Naast de bovengenoemde kapitaalaflossing aan het consortium van banken betaalde LRM ook een vergoeding van 9,447
miljoen euro aan het Vlaams Gewest overeenkomstig de contractuele bepalingen over de intrestevolutie van deze lening. Dit
Resultatenrekening
Het boekjaar 2007 sluit af met een geconsolideerde winst van 27,005 miljoen euro, wat neerkomt op een daling van 4,871
miljoen euro ten opzichte van vorig boekjaar.
De voornaamste reden van deze daling zijn de lagere financiële opbrengsten uit geldbeleggingen van de LRM-groep, die
zijn toevertrouwd aan vijf professionele vermogensbeheerders. De daling is te wijten aan de kredietcrisis op de financiële
markten.
Een deel van de daling werd goedgemaakt door de meerwaarden ten belope van 11,129 miljoen euro op de verkoop van
industriegronden en bedrijfsparticipaties.
Hierna volgt de gedetailleerde bespreking van de verschillende posten uit de resultatenrekening.
Bedrijfsopbrengsten
De bedrijfsopbrengsten van de LRM-groep bestaan uit omzet, voorraadwijzigingen en andere opbrengsten.
De omzet omvat de managementfees en prestaties die gefactureerd werden aan derden.
De voorraadwijzigingen slaan op wijzigingen in de voorraad industriegronden.
De andere opbrengsten bestaan uit doorgerekende kosten aan derden en huuropbrengsten.
In de volgende tabel wordt per deelpost een opdeling volgens oorsprong binnen de LRM-groep gegeven.
LRM NV MIJNEN NV andere groeps
vennootschappen
TOTAAL
Omzet 0,316 0,591 0,702 1,609
Voorraadwijzigingen 0 -0,391 -0,724 -1,115
Andere opbrengsten 0,099 0,420 0,441 0,960
Totaal 0,415 0,620 0,419 1,454
Bedrijfskosten
De volgende tabel bevat een opdeling van de bedragen volgens oorsprong binnen de LRM-groep.
LRM NV MIJNEN NV andere groeps
vennootschappen
TOTAAL
Handelsgoederen 0,301 0,585 0,716 1,602
Diensten & diverse
goederen
1,411 0,831 0,257 2,499
Bezoldingingen 2,916 0,783 0,380 4,079
Afschrijvingen &
waardeverminderingen
Voorzieningen voor
risico’s & kosten
0,100 0,162 0,150 0,412
0,056 -0,710 -0,455 -1,109
Andere bedrijfskosten 0,042 0,238 0,007 0,287
Totaal 4,826 1,889 1,055 7,770
36 37

Financiële opbrengsten
De opbrengsten uit financiële vaste activa kunnen als volgt opgedeeld worden.
Intrestopbrengsten uit
achtergestelde leningen aan participaties
Opbrengsten uit financiële vaste activa
(in miljoenen euro)
2,386
Andere opbrengsten 3,251
Totaal 5,637
De opbrengsten uit vlottende activa bestaan hoofdzakelijk uit intresten van geldbeleggingen bij de NV Mijnen ten belope van
12,364 miljoen euro.
De andere financiële opbrengsten zijn volledig gerealiseerde meerwaarden op de verkoop van aandelen en obligaties uit
de beleggingsportefeuille van de NV Mijnen. De daling ten opzichte van 2006 is een gevolg van de crisis op de financiële
markten.
Financiële kosten
De kosten van schulden zijn verbonden met de lening, verstrekt door het consortium van banken.
De intrestlasten beliepen in het boekjaar 2007 3,230 miljoen euro. De daling in vergelijking met 2006 is het logisch gevolg
van de jaarlijkse vermindering van het geleende bedrag.
De waardeverminderingen op vlottende activa hebben grotendeels betrekking op de waardeverminderingen in de
beleggingsportefeuille.
De andere financiële kosten omvatten naast de gerealiseerde minwaarden op verkopen van beleggingen uit de
beleggingsportefeuille van de NV Mijnen ook de transactiekosten en beheerskosten van het vermogensbeheer.
Uitzonderlijke opbrengsten / kosten
De uitzonderlijke opbrengsten ten belope van 12,719 miljoen euro bestaan voor 11,129 miljoen euro uit meerwaarden op
de verkoop van vaste activa.
De verkoop van mijnterreinen en mijngebouwen (waaronder de site van Waterschei aan de stad Genk) leverde voor 9,531
miljoen euro gerealiseerde meerwaarden op.
De rest van de uitzonderlijke opbrengsten vloeit voort uit meerwaarden op de verkoop van participaties.
De uitzonderlijke kosten daalden van 3,426 miljoen euro in 2006 naar 1,888 miljoen euro in 2007, wat hoofdzakelijk te
danken was aan een daling van de afwaarderingen.
Sociale resultaten
Sociale
Sociale resultaten
38 39

Sociale resultaten
Sociale resultaten
Sociaal beleid en balans
Overeenkomstig het opgestelde ‘Corporate Governance Charter’ komt het de Raad van Bestuur toe de beslissingen
te nemen over het personeelsbeleid.
Personeelsdienst
De taken van de personeelsdienst kunnen in twee delen gesplitst worden, met name :
personeelsaangelegenheden in verband met het actieve personeel
sociale nazorg in verband met de gewezen personeelsleden van de NV Mijnen
Hiervoor werken we samen met de volgende sociaal secretariaten :
VZW HDP voor de loonadministratie LRM-groep
SD WORX voor de bruggepensioneerden van de NV Mijnen
Werkgelegenheid
Eind 2007 waren er 33 medewerkers, onder wie 14 vrouwen in dienst.
Negen nieuwe medewerkers traden in 2007 in dienst waardoor het aantal personeelsleden netto met vijf
eenheden toenam ten opzichte van 2006.
De gemiddelde leeftijd van het LRM-personeel is 38 jaar.
De nieuwe algemeen directeur verstrekt zijn diensten via zijn managementvennootschap R2I, vertegenwoordigd
door de heer Stijn Bijnens.
Salarissysteem
Het bediendenpersoneel valt onder de bevoegdheid van het Paritair Comité 218, ook het Aanvullend Nationaal
Paritair Comité voor de bedienden genoemd.
NV LRM heeft een eigen verloningssysteem dat aansluit bij het systeem van de financiële sector en uit twee
soorten functies bestaat: functies met een anciënniteitsgebonden verloning en functies met een functiegebonden
verloning.
Voor de beide soorten functies zijn bovenwettelijke vergoedingen voorzien zoals een groeps- en hospitalisatieverzekering,
een collectieve verzekering arbeidsongeschiktheid (gewaarborgd inkomen), maaltijdcheques en een bonussysteem.
Voor de functies met een functiegebonden vergoeding worden een maandelijkse forfaitaire vergoeding en
een bedrijfswagen conform de LRM-car policy toegekend. Vanaf 2007 worden de bedrijfswagens geleasd.
De personeelskosten van de NV LRM bedroegen in 2007 2,914 miljoen euro wat een toename is van 1,125
miljoen euro. De stijging is ondermeer toe te schrijven aan de aangroei van het aantal medewerkers, de jaarlijkse
loonaanpassingen en de invoering van het bonussysteem.
Sociale betrokkenheid
Communicatie : informatie en dialoog
Het managementcomité vergadert één keer per week. Tijdens deze meeting houden de afdelingshoofden elkaar en de
algemeen directeur op de hoogte van de dagelijkse evolutie op de werkvloer. De afdelingshoofden rapporteren de genomen
beslissingen na afloop van het managementcomité aan hun respectieve medewerkers.
Aangelegenheden waarover het management niet kan of mag beslissen, worden op de agenda van de eerstvolgende
vergadering van het bevoegde comité of eventueel de Raad van Bestuur geplaatst.
De afdeling Bedrijfsfinanciering belegt iedere week een stafmeeting. Bij de afdeling Vastgoed- en projectontwikkeling gebeurt
dit tweewekelijks. De afdeling boekhouding en het secretariaat organiseren respectievelijk om de week en om de maand een
onderling overlegmoment.
Op geregelde tijdstippen krijgen alle werknemers een digitale interne nieuwsbrief toegestuurd.
Elke laatste vrijdag van de maand vindt een informele bijeenkomst tussen de algemeen directeur en het personeel plaats.
Eén keer per jaar zijn er evaluatie- en functioneringsgesprekken.
Werkklimaat : initiatieven en aanspreekbaarheid
Op geregelde tijdstippen worden initiatieven genomen om de werksfeer en de teamspirit te bevorderen.
Het personeel kan voor en na de werkuren gebruik maken van een fitnessruimte.
Vacatures die dankzij de inbreng van het personeel ingevuld worden, geven recht op een beloning met een premie.
LRM nam voorts de nodige maatregelen om aan alle wettelijke verplichtingen te voldoen op het vlak van de (brand)veiligheid,
gezondheid, bestrijding van geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk.
Ten slotte kan elk personeelslid in geval van problemen terecht bij zijn afdelingshoofd of bij de algemeen directeur.
TEAM LRM
TEAM LRM
40 41

Juridische structuur & corporate governance
Juridische
Juridische structuur &
corporate governance
Juridische structuur & corporate governance
Juridische structuur & corporate governance
Juridisch profiel: onze vennootschap
De vennootschap NV LRM werd voor onbepaalde duur opgericht op 1 februari 1994 onder de rechtsvorm van een
naamloze vennootschap. De zetel van de onderneming is gevestigd in 3500 Hasselt, Kempische Steenweg 555.
Het maatschappelijk kapitaal bedraagt 208,047 miljoen euro. Het is verdeeld in 1.533.361 stemgerechtigde
aandelen zonder vermelding van de nominale waarde. De aandelen zijn op naam en worden ingeschreven in een
register van aandeelhouders.
De vennootschap wordt bestuurd door een Raad van Bestuur. De raadsleden moeten een voorzitter en twee
ondervoorzitters aanduiden. De mandaten van de leden van de Raad van Bestuur duren ten hoogste zes jaar.
De controle van de financiële toestand, de jaarrekening en de regelmatigheid van de verrichtingen gebeurt door één
of meer commissarissen. Daarnaast is ook het Rekenhof belast met het nazicht van de rekeningen van de NV LRM.
Het Rekenhof brengt hierover jaarlijks verslag uit aan het Vlaams Parlement. Het boekjaar van de vennootschap
gaat in op één januari en eindigt op eenendertig december.
Organisatorisch profiel: onze organisatie
Structuur van de LRM-groep
De NV LRM is de moedervennootschap van de volgende ondernemingen: de NV Mijnen, de NV LISOM, de NV
Mijnschade en Bemaling Limburgs Mijngebied, de NV Immocom, de NV Algemene Diensten Vennootschap, de NV
HWP, de NV in vereffening Charbonter en de NV KMOFIN. Het volgende schema geeft de groepsstructuur weer:
51,00 %
KMOFIN
99,59 %
Het Vlaams Gewest is de enige aandeelhouder van de NV LRM. De missie en taken van de NV LRM worden
beschreven in decreten en in de beheersovereenkomst tussen het Vlaams Gewest en de NV LRM. Op 7 maart
2008 nam de Vlaamse Regering een beslissing over de herstructurering van de NV LRM en de NV LISOM. De
krachtlijnen van deze beslissing kunnen als volgt worden samengevat: De LRM-groep zal geherstructureerd worden
door de overdracht van de aandelen van haar dochtermaatschappij NV LISOM aan de provincie Limburg en van
177,52 miljoen euro aan de provincie Limburg.
De Vlaamse Regering keurde tevens een nieuwe samenwerkingsovereenkomst tussen het Vlaams Gewest en de
NV LRM goed die na de inwerkingtreding van het decreet van 7 mei 2004 betreffende de Vlaamse investeringsmaatschappijen
ondertekend zal worden.
LRM
HWP IMMOCOM MIJNEN LISOM
0,41 %
0,05 %
99,95 %
1,62 %
MBLM
ADV
0,08 %
100,00 % 99,99 %
42 43
99,92 %
98,38 %
0,01 %

Structuur van de NV LRM
Algemene vergadering
Het Vlaams Gewest is de enige aandeelhouder en wordt vertegenwoordigd door Dirk Van Mechelen, Vlaams minister van
Financiën en voogdijminister van de NV LRM.
Controle
Beleid
Raad van bestuur
Vlaams Gewest – Vlaamse Regering
Regeringscommissaris Hedwig De Koker
Voorzitter:
Erik Monard
Ondervoorzitters:
Hugo Leroi
Jean Claude Van Rode
Bestuurders:
Stijn Bijnens
Guy Hufkens
Nadia Jansen
BVBA J.Roos, met als vaste vertegenwoordiger Jozef Roos
Myriam Schepers
Daphne Tubée
Wim Vanhaverbeke
Adviserende comités
Directiecomité
Erik Monard, Voorzitter
Hugo Leroi
Jean Claude Van Rode
Auditcomité
Wim Vanhaverbeke
Guy Hufkens
Nadia Jansen
Daphne Tubée
Remuneratiecomité
Erik Monard
Hugo Leroi
Jean Claude Van Rode
Investeringscomité
Stijn Bijnens
BVBA J. Roos, met als vaste vertegenwoordiger Jozef Roos
Guy Hufkens
Myriam Schepers
Secretaris
Inne Hesemans
RAAD VAN BESTUUR
RAAD VAN BESTUUR
Uitvoering
Dagelijks Bestuur
Algemeen directeur:
Gerard Buteneers, tot 25 oktober 2007
R2I NV, vertegenwoordigd door Stijn Bijnens, vanaf 26 oktober 2007
Managementcomité
Gerard Buteneers, tot 25 oktober 2007 algemeen directeur
R2I NV, vertegenwoordigd door Stijn Bijnens, vanaf 26 oktober 2007 algemeen directeur ad interim
Guido Quanten directeur bedrijfsfinanciering
Filip Rommens directeur vastgoed en projectontwikkeling
Theo Donné financieel en administratief directeur
Jeffrey Alenus commercieel directeur
Structuur bestuur
Op 21 december 2006 keurde de Raad van Bestuur van de NV LRM haar ‘Corporate Governance Charter’ goed. Dit
Charter bevat een samenvatting van de regels en gedragingen op basis waarvan de NV LRM (en bij uitbreiding
haar dochtervennootschappen, met uitzondering van de NV LISOM) wordt bestuurd en gecontroleerd.
Met de goedkeuring van haar ‘Corporate Governance Charter’ beantwoordt de NV LRM aan het Corporate
Governance decreet van 15 december 2006. Het ‘Corporate Governance Charter’ werd opgesteld op basis van de
geldende Belgische Corporate Governance codes (de Code Lippens en de Code Buysse) en de ‘OECD Guidelines on Corporate
Governance for State-Owned Enterprises’. De werking van de dochtervennootschappen van de NV LRM (met uitzondering
van de NV LISOM) is afgestemd op het Corporate Governance Charter van de NV LRM. Toch is het niet zo dat binnen
alle raden van bestuur van de dochtervennootschappen comités zijn opgericht. Het ‘Corporate Governance Charter’ kan
geraadpleegd worden op de webstek www.lrm.be.
44 45

Raad van bestuur NV LRM
Aantal bestuurders en samenstelling
De Raad van Bestuur van de NV LRM bestaat uit 10 leden.
Alle mandaten van de bestuurders worden vacant op de jaarvergadering van 2008, ingevolge de beslissing van de Vlaamse
Regering van 7 maart 2008.
De leden van de Raad van Bestuur
ERIK MONARD (geboren 1955, Valmeer) werd op 20 april 2006 benoemd tot bestuurder en voorzitter van de Raad
van Bestuur. Erik Monard studeerde af in 1978 aan de KU Leuven. Hij is één van de oprichters van het advocatenkantoor
Monard-D´Hulst en is gespecialiseerd in het vennootschapsrecht, het handels- en economisch recht en in fusies en overnames.
HUGO LEROI (geboren 1950, Hasselt) zetelt sinds 1994 in de Raad van Bestuur van de NV LRM en werd op 20 april
2006 benoemd tot ondervoorzitter van de raad. Hij richtte ondermeer Carglass België, Carglass Nederland en Carglass
Frankrijk op en was CEO van Carglass Europe tot 1999. Momenteel is hij gedelegeerd bestuurder bij NV LCC management,
NV Lerimco, NV Care4Cars en NV Autoglass Clinic. Hij is ook ere-voorzitter en bestuurder van VKW Limburg, voorzitter van
het Circuit Zolder, bestuurder VOKA-KvK Limburg, VOKA-VEV, POM-Limburg en van diverse andere vennootschappen.
JEAN CLAUDE VAN RODE (geboren 1951, Vilvoorde) is bestuurder van de NV LRM sinds 1999. Op 20 april 2006 werd
hij benoemd tot ondervoorzitter van de Raad van Bestuur van de NV LRM. Sinds 1984 is hij voorzitter van ABVV Limburg.
Daarnaast bekleedt hij nog een aantal externe mandaten. Zo is hij raadsheer bij het Arbeidshof en lid van het directiecomité
en de Raad van Bestuur van de POM Limburg.
STIJN BIJNENS (geboren 1968, Bilzen) werd in 1999 voor het eerst benoemd tot bestuurder van de NV LRM. Stijn
Bijnens behaalde een diploma van burgerlijk ingenieur in de computerwetenschappen aan de KU Leuven. Tot eind 2007
was hij gedelegeerd bestuurder van Ubizen, de vennootschap die hij mee oprichtte in 1995. Hij werd door de lezers van het
weekblad Trends Magazine uitgeroepen tot ‘Manager van het Jaar 1999’.
GUY HUFKENS (geboren 1939, Hasselt) zetelt eveneens sinds 1999 in de Raad van Bestuur van de NV LRM. Daarnaast
zetelt hij als bestuurder van diverse vennootschappen: Interbuild Wilrijk Bouwonderneming, Bouchard Chocolaterie,
Dascalides Chocolaterie, B.G.S. Brandbeveiliging en Gloria Detectiesystemen.
NADIA JANSEN (geboren 1974, Bree) zetelt sinds 2006 in de Raad van Bestuur van de NV LRM. Zij studeerde in
Brussel af als licenciaat handelswetenschappen en startte haar carrière bij het accountantskantoor Deloitte op de afdeling
Management Accounting. Haar ervaring situeert zich in het domein van rapportering en budgettering, investeringsanalyse,
kostprijsberekening en reengineering. Momenteel is zij gedelegeerd bestuurder van het bouwbedrijf Group Jansen.
BVBA J. ROOS, MET VASTE VERTEGENWOORDIGER JOZEF ROOS (geboren 1943, Aalst) zetelt sinds 20 april 2006
in de Raad van Bestuur van de NV LRM. Jef Roos behaalde het diploma van burgerlijk metaalkundig ingenieur aan de KU
Leuven en van Ph. D. in Metallurgical Engineering aan de Colorado School of Mines, USA. Tot 1994 was hij hoogleraar
en voorzitter van de Vlaamse Raad voor Wetenschapsbeleid en van de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek
(VITO). Daarna bekleedde hij bestuursmandaten in de staalsector (ALZ, Sidmar, Arbed en daarna in de fusiegroep Arcelor)
en was onder meer voorzitter van het Vlaams Economisch Verbond (VEV). Sinds 2004 is hij voorzitter van de Raad van
Bestuur van de KU Leuven.
MYRIAM SCHEPERS (geboren 1961, Hasselt) is sinds april 2006 bestuurder van de NV LRM. Zij studeerde in 1984
af aan de KU Leuven als licentiaat doctorandus in de Toegepaste Economische Wetenschappen. Via APICS (USA) behaalde
ze het diploma Production and Inventory Management. Haar beroepsloopbaan startte bij Philips Hasselt. In 1988
richtte ze haar eigen bedrijf Prefamac op. Zij bekleedt daarnaast het mandaat van ondervoorzitter bij Voka Kamer van
Koophandel Limburg, is bestuurder van Voka-VEV Vlaamse Kamer van Koophandel en bestuurder van de Federatie van
Belgische Kamers van Koophandel.
DAPHNE TUBEE (geboren 1973, Maaseik) werd eveneens op 20 april 2006 benoemd tot bestuurder van de NV LRM. Zij
is licentiate vertaler-tolk en Master HRM en starte haar loopbaan in Antwerpen waar zij achtereenvolgens gewerkt heeft in
de petroleum- en IT-sector. In 2007 leidde zij het ‘Living Lab’ I-City als algemeen directeur ad interim.
Rol, verantwoordelijkheden en bevoegdheid
De Raad van Bestuur is belast met en verantwoordelijk voor het besturen van de NV LRM volgens de regelgeving en de
met betrekking tot het beheer van de NV LRM en LRM-groep geldende beheersovereenkomst tussen de NV LRM en het
Vlaams Gewest.
De Raad van Bestuur bepaalt de algemene strategie en de voornaamste beleidslijnen van de NV LRM, draagt zorg voor de
goede uitvoering van de beheersovereenkomst en legt hierover verantwoording af.
De Raad van Bestuur is het hoogste beleidsorgaan van de NV LRM en beschikt over de volledige bestuursbevoegdheid met
uitzondering van de bevoegdheden die door de wet aan de algemene vergadering zijn toegekend.
Werking - activiteitenverslag 2007
De Raad van Bestuur vergadert in beginsel om de maand. Indien nodig worden bijkomende vergaderingen belegd, hetzij op
initiatief van de voorzitter van de Raad van Bestuur, hetzij op verzoek van één derde van de bestuurders.
De bestuurders ontvangen de agenda van de vergadering van de Raad van Bestuur met alle daarbij horende relevante stukken
in principe vijf werkdagen voor de vergadering.
De agenda van elke vergadering bevat punten ter kennisgeving en punten ter beslissing.
Tijdens de zitting brengt de algemeen directeur de bestuurders op de hoogte van alle belangwekkende ontwikkelingen in
de groep (ex Lisom). De regeringscommissaris houdt de Raad van Bestuur regelmatig op de hoogte van de evolutie van de
projecten van dochtervennootschap NV LISOM. De bestuurders krijgen bij deze voortgangsrapportering de gelegenheid om
vragen te stellen en een discussie te openen.
Alle belangrijke ontwikkelingen in een dossier worden aan de Raad van Bestuur voorgelegd.
De Raad van Bestuur bespreekt zowel de nieuwe investeringsprojecten, de inventaris van alle projecten/dossiers en alle
belangrijke ontwikkelingen in de afdeling Bedrijfsfinanciering. Naast het voorleggen van een schriftelijke nota aan de Raad
worden zonodig alle te bespreken punten persoonlijk toegelicht door de verantwoordelijke.
Hoewel de dossiers van vastgoed- en projectontwikkeling misschien een andere invalshoek hebben dan de risicokapitaaldossiers,
worden ze door de Raad van Bestuur op gelijklopende wijze behandeld.
Elke vergadering eindigt met een rondvraag. De bestuurders die het wensen, kunnen dan een specifiek punt ter sprake
brengen.
De Raad van Bestuur beslist in principe bij gewone meerderheid van uitgebrachte stemmen. In de praktijk handelt de Raad
van Bestuur in onderling overleg en neemt doorgaans beslissingen bij consensus.
Aantal bijeenkomsten en aanwezigheidsgraad
In 2007 vergaderde de Raad van Bestuur twaalf maal. De individuele aanwezigheidsgraad van de bestuurders op de
vergaderingen van de Raad van Bestuur in 2007 ziet er als volgt uit :
Erik Monard
Hugo Leroi
Jean Claude Van Rode
Stijn Bijnens
Guy Hufkens
Nadia Jansen
BVBA J Roos
Myriam Schepers
Daphne Tubée
Wim Vanhaverbeke
Vergoeding van de bestuurders
De leden van de Raad van Bestuur ontvangen een vaste vergoeding van 2.900 euro per jaar en een zitpenning van 600
euro per bijgewoonde vergadering van de Raad van Bestuur.
De bestuurders die lid zijn van het directiecomité, auditcomité, investeringscomité en/of remuneratiecomité, ontvangen
bovendien een zitpenning van 250 euro per bijgewoonde vergadering van het betrokken comité.
De voorzitter van de Raad van Bestuur krijgt een forfaitaire jaarlijkse vergoeding van 25.000 euro per jaar en een zitpenning
van 250 euro per bijgewoonde vergadering van het directiecomité en het remuneratiecomité.
WIM VANHAVERBEKE (geboren 1959, Diksmuide) werd op 20 april 2006 benoemd tot bestuurder van de NV LRM.
Hij behaalde licenties in de filosofie en economie aan de KU Leuven. Hij verwierf zijn doctoraatstitel in het Business &
Administration-programma aan I.E.S.E. in Barcelona. In 1993 werd hij benoemd tot assistent-professor aan de Universiteit
van Maastricht en zeven jaar later ook aan de Universiteit van Eindhoven. Sinds 2001 doceert hij Bedrijfskunde aan de
Universiteit Hasselt.
De totale vergoeding van de niet-uitvoerende bestuurders bedroeg in 2007 139.565 euro.
46 47
12/12
11/12
12/12
9/12
10/12
11/12
11/12
12/12
12/12
7/12

Comités
De Raad van Bestuur laat zich bijstaan door het directiecomité, het auditcomité, het remuneratiecomité en het
investeringscomité.
Aantal bijeenkomsten en aanwezigheidsgraad van het directiecomité
In 2007 vergaderde het directiecomité veertien maal.
De individuele aanwezigheid van de leden van het directiecomité op de vergaderingen van het directiecomité tijdens het
jaar 2007 ziet er uit als volgt :
Erik MONARD, voorzitter van het directiecomité 13/14
Hugo LEROI 13/14
Jean Claude VAN RODE 13/14
Aantal bijeenkomsten en aanwezigheidsgraad van het auditcomité
Het auditcomité kwam zes keer samen in 2007.
De individuele aanwezigheidsgraad van de leden ziet er uit als volgt :
Wim VANHAVERBEKE, voorzitter van het auditcomité 6/6
Guy HUFKENS 4/6
Nadia JANSEN 3/6
Daphne TUBEE 6/6
Aantal bijeenkomsten en aanwezigheidsgraad van het remuneratiecomité
Het remuneratiecomité kwam acht keer samen in 2007 en was als volgt samengesteld:
Erik MONARD (voorzitter van het remuneratiecomité tot en met oktober 2007),
Hugo LEROI (voorzitter van het remuneratiecomité vanaf november 2007)
Jean Claude VAN RODE.
De individuele aanwezigheidsgraad van de leden ziet er uit als volgt :
Erik MONARD 7/8
Hugo LEROI 8/8
Jean Claude VAN RODE 8/8
Aantal bijeenkomsten en aanwezigheidsgraad van het investeringscomité
Het investeringscomité kwam dertien keer. De leden zijn:
Stijn BIJNENS (voorzitter tem oktober 2007),
BVBA JRoos met als vaste vertegenwoordiger Jozef Roos (voorzitter vanaf november 2007),
Guy HUFKENS
Myriam SCHEPERS.
De individuele aanwezigheidsgraad van de leden van het investeringscomité is:
Stijn BIJNENS 13/13
BVBA Jroos (met als vaste vertegenwoordiger J.Roos) 10/13
Guy HUFKENS 12/13
Myriam SCHEPERS 13/13
Regeringscommissaris
Hedwig De Koker is regeringscommissaris van de NV LRM.
In deze hoedanigheid oefent hij namens de Vlaamse Regering controle uit op de NV LRM en de LRM groep overeenkomstig
het decreet van 13 juli 1994 betreffende de investeringsmaatschappijen van de Vlaamse overheid.
De regeringscommissaris heeft een raadgevende stem in de Raad van Bestuur van de NV LRM, in de respectieve comités
die zijn opgericht binnen de Raad van Bestuur en in het uitvoerend managementcomité.
Zijn individuele aanwezigheidsgraad in de Raad van Bestuur en de verschillende comités opgericht binnen de Raad van
Bestuur was in 2007 als volgt :
Dagelijks bestuur
Tot 25 oktober 2007 was de operationele leiding van de vennootschap in de handen van de heer Gerard Buteneers.
Sinds 26 oktober 2007 wordt de operationele leiding ad interim waargenomen door R2I NV, vertegenwoordigd door
de heer Stijn Bijnens. Bij beslissing van de Raad van Bestuur in januari 2008 werd R2I NV, vertegenwoordigd door
de heer Stijn Bijnens, definitief benoemd als algemeen directeur. De algemeen directeur wordt bijgestaan door het
uitvoerend managementcomité:
NAAM FUNCTIE
Gerard Buteneers, tot 25 oktober 2007 algemeen directeur
R2I NV, vertegenwoordigd door Stijn Bijnens, vanaf 26 oktober 2007 algemeen directeur ad interim
Jeffrey Alenus commercieel directeur
Theo Donné financieel en administratief directeur
Filip Rommens directeur vastgoed en projectontwikkeling
Guido Quanten directeur bedrijfsfinanciering
In 2007 heeft het uitvoerend managementcomité wekelijks vergaderd.
De vergoeding van de algemeen directeur bestaat uit een vast gedeelte (inclusief voordelen in natura) en een variabel
gedeelte in verhouding tot de bijdrage die hij levert tot de werking en het succes van de NV LRM en de LRM-groep (met
uitzondering van de NV LISOM).
Het vergoedingspakket van de algemeen directeur wordt bepaald door de Raad van Bestuur, op voorstel van het
remuneratiecomité.
De Raad van Bestuur bepaalt het algemeen verloningsbeleid van de andere leden van het uitvoerend managementcomité
na advies van het remuneratiecomité.
De betaalde bruto-salarissen en premies voor de groeps- en hospitalisatieverzekering van de leden van het uitvoerend
managementcomité bedroegen in 2007 761.288 euro.
Raad van Bestuur 12/12
Directiecomité 14/14
Auditcomité 5/6
Remuneratiecomité 8/8
Investeringscomité 5/13
48 49

Extern auditproces
BV ovv CVBA Van Havermaet Bedrijfsrevisoren is commissaris van de NV LRM. Deze commissaris oefent de externe
controle uit op de vennootschap en attesteert het getrouw, volledig en consistent beeld van het eigen vermogen, de
financiële positie en de resultaten van de NV LRM, met inbegrip van de enkelvoudige en geconsolideerde jaarrekening van
de NV LRM voor het boekjaar 2007.
Met betrekking tot het boekjaar 2007 heeft de NV LRM 44.026 euro (exclusief BTW) betaald aan BV ovv CVBA Van
Havermaet Bedrijfsrevisoren als honoraria voor audit- en niet-audit diensten.
Dit bedrag is samengesteld als volgt :
Controle van de enkelvoudige jaarrekening : 18.866 euro
Controle van de geconsolideerde jaarrekening : 16.370 euro
Adviesverlening : 8.790 euro
Overeenkomstig artikel 133 van het Wetboek van Vennootschappen kan de commissaris geen prestaties verrichten die zijn
onafhankelijkheid in het gedrang brengen.
Daarnaast kunnen de commissaris, de personen met wie hij een arbeidsovereenkomst heeft gesloten of met wie hij
beroepshalve in samenwerkingsverband staat of de met de commissaris verbonden vennootschappen of personen zoals
bepaald in artikel 11 W. Venn., slechts andere diensten dan de hem krachtens de wet toevertrouwde auditopdrachten
verrichten voor zover het totale bedrag van de vergoedingen van deze andere diensten niet hoger ligt dan de vergoedingen
voor zijn wettelijke auditopdrachten (de zgn. één-op-één-regel).
In het kader van deze wettelijke bepalingen inzake de aard en omvang van deze verboden/toegelaten nevendiensten, heeft
het auditcomité aan BV ovv CVBA Van Havermaet Bedrijfsrevisoren een verslag gevraagd waarin alle banden worden
uiteengezet die (i) BV ovv CVBA Van Havermaet Bedrijfsrevisoren en/of (ii) de personen met wie hij een arbeidsovereenkomst
heeft gesloten en/of (iii) met wie hij beroepshalve in samenwerkingsverband staat en/of (iv) de met hem verbonden
vennootschappen of personen zoals bepaald in artikel 11 W. Venn. hebben met de NV LRM en alle met de NV LRM verbonden
vennootschappen.
Met het oog op de naleving van de één-op-één-regel wordt binnen de NV LRM de volgende procedure toegepast :
zowel de bijkomende wettelijke opdrachten toegekend aan, als de andere diensten verstrekt door (i) BV ovv CVBA Van
Havermaet Bedrijfsrevisoren en/of (ii) de personen met wie hij een arbeidsovereenkomst heeft gesloten en/of (iii) met wie hij
beroepshalve in samenwerkingsverband staat en/of (iv) de met de commissaris verbonden vennootschappen of personen
zoals bepaald in artikel 11 W. Venn. zijn onderworpen aan een strikt goedkeuringsproces door het auditcomité.
De NV LRM doet navraag bij de andere vennootschappen van de LRM-groep of de commissaris van de NV LRM bijkomende
opdrachten heeft uitgevoerd gedurende het afgelopen boekjaar.
Ook BV ovv CVBA Van Havermaet Bedrijfsrevisoren heeft interne systemen die zouden moeten toelaten belangenconflicten
tijdig te detecteren. De NV LRM kan uiteraard geen garantie geven over de juistheid en volledigheid daarvan.
Het auditcomité geeft een machtiging aan zijn voorzitter om te beslissen over afwijkingen op de één-op-één-regel en
rapporteert hierover aan de Raad van Bestuur.
Voor het boekjaar 2007 blijkt dat de vergoedingen die aan BV ovv CVBA Van Havermaet Bedrijfsrevisoren zijn uitgekeerd
voor andere opdrachten dan de externe controle die relevant zijn voor de bepaling van de één-op-één-regel, beduidend
lager zijn dan de vergoeding die aan BV ovv CVBA Van Havermaet Bedrijfsrevisoren werd uitgekeerd voor haar externe
controleopdracht als commissaris.
50 49

Onze dank gaat uit naar al de LRM-medewerkers. Hun betrokkenheid en dynamisme stellen LRM in staat deze
gerapporteerde resultaten te bereiken en met vertrouwen de toekomst tegemoet te zien.
Verantwoordelijke uitgever:
Hugo Leroi, voorzitter LRM
Kempische steenweg 555
3500 Hasselt
Eindredactie:
Jeffrey Alenus, commercieel directeur LRM
Ontwerp en concept:
Sandra Moors, SAMM, www.sammatwork.be
Fotografie:
Studio D’ARTE, David Bartok
FreeJess
Frank Gielen
Archief Vlaams Mijn Museum
Philippe van Gelooven
Guy Van Grinsven
Drukwerk:
Bosmans Graphic Solutions, Lommel
Gedrukt op 100 % chloorvrij papier
Disclaimer:
Dit Dit Dit jaarverslag jaarverslag jaarverslag is is is met met met de de de grootst grootst grootst mogelijke mogelijke mogelijke zorg zorg zorg samengesteld. samengesteld. samengesteld. Naar Naar Naar ons ons ons weten weten weten zijn zijn zijn de de de gegevens gegevens gegevens van van van dit dit dit jaarverslag jaarverslag jaarverslag in in in
overeenstemming overeenstemming overeenstemming met met met de de de werkelijkheid. werkelijkheid. werkelijkheid. Zij Zij Zij bevatten bevatten bevatten geen geen geen leemten leemten leemten die die die de de de draagwijdte draagwijdte draagwijdte ervan ervan ervan zouden zouden zouden kunnen kunnen kunnen verdraaien. verdraaien. verdraaien.
Niets Niets Niets uit uit uit deze deze deze uitgave uitgave uitgave mag mag mag worden worden worden verveelvoudigd verveelvoudigd verveelvoudigd en/of en/of en/of openbaar openbaar openbaar gemaakt gemaakt gemaakt worden worden worden door door door middel middel middel van van van druk, druk, druk, microfiche, microfiche, microfiche,
fotokopie, fotokopie, fotokopie, digitale digitale digitale wijze wijze wijze of of of welke welke welke wijze wijze wijze dan dan dan ook ook ook zonder zonder zonder voorafgaandelijke voorafgaandelijke voorafgaandelijke schriftelijke schriftelijke schriftelijke toestemming toestemming toestemming van van van de de de verantwoordelijke
verantwoordelijke
verantwoordelijke
uitgever.
Over LRM:
Voor meer informatie over LRM, gelieve u te richten tot:
Inne Hesemans, 011/24 68 43, i.hesemans@lrm.be
LRM NV
Kempische steenweg 555
3500 Hasselt
Tel: 011/24 68 01
Fax: 011/24 68 50
Website: www.lrm.be
Email: lrm@lrm.be
BTW BE 0452.138.972
RPR Hasselt
Colofon
Jaarrapport 2007
Ons mijnverleden is onze toekomst
Kempische Steenweg 555
3500 Hasselt
Tel. +32 (0)11 24 68 31
Fax +32 (0)11 24 68 50
E-mail lrm@lrm.be
www.lrm.be
V.U.: Hugo Leroi Voorzitter LRM, Kempische Steenweg 555, 3500 Hasselt