12.07.2015 Views

Nederland in de wereld. De wereld - Oapen

Nederland in de wereld. De wereld - Oapen

Nederland in de wereld. De wereld - Oapen

SHOW MORE
SHOW LESS
  • No tags were found...

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

ne<strong>de</strong>rl and <strong>in</strong> <strong>de</strong> <strong>wereld</strong>. <strong>de</strong> <strong>wereld</strong> <strong>in</strong> ne<strong>de</strong>rl andmaken die ze zelf het liefste willen, zolang markten goed werken en als ze goed zijngeïnformeerd, over f<strong>in</strong>anciële voor- en na<strong>de</strong>len, over <strong>de</strong> risico’s van roken en vet eten,over <strong>de</strong> noodzaak van gezond gedrag. In die visie is het iemands eigen ‘schuld’ als hijonverhoopt toch <strong>de</strong> foute keuze maakt. Iemand die zonodig wil roken en te veel eetwil dat blijkbaar zelf en moet dat dan zelf maar weten.”“Die vlieger gaat niet op. Ook als mensen weten wat goed of slecht voor hen is,gedragen ze zich daar lang niet altijd naar. Dat is het slechte nieuws. Het goe<strong>de</strong>nieuws is, dat mensen te sturen zijn <strong>in</strong> hun gedrag. Dat kan beleidsmatige consequentieshebben. Ook is het goed om ook te weten dat mensen, vaak onbewust maarsoms ook bewust, naar allerlei mechanismen zoeken om zelf hun keuzevrijheid tebeperken, als een an<strong>de</strong>r dat niet voor hen doet. Mensen die van zichzelf weten dat alsze een pond bonbons kopen, <strong>de</strong>ze ook <strong>in</strong> één keer opgaan, kopen bewust een kle<strong>in</strong>erehoeveelheid, óók als dat duur<strong>de</strong>r is. People are prepared to pay more for less of whatthey like most, zeggen <strong>de</strong> Engelsen.”“Mensen zoeken dus manieren om hun rationele hersen<strong>de</strong>el, <strong>de</strong> neo cortex, hetimpulsieve hersen<strong>de</strong>el <strong>de</strong> pas te laten afsnij<strong>de</strong>n. Dat kan door kle<strong>in</strong>ere hoeveelhe<strong>de</strong>nte kopen, dat kan door het aanwennen van een rout<strong>in</strong>e. Mensen die weten dat ze nietvan <strong>de</strong> chocola kunnen afblijven als dat <strong>in</strong> huis is, tra<strong>in</strong>en zich <strong>in</strong> het voorbijlopen van<strong>de</strong> w<strong>in</strong>kel. In het beg<strong>in</strong> kost dat je hersenen moeite. Je moet gaan afwegen, calculeren.Als je maar lang genoeg die w<strong>in</strong>kel niet <strong>in</strong> gaat, komt dat op een gegeven moment nietmeer bij je op. Dan hebben je hersenen rust.”“<strong>De</strong> ‘planner’ <strong>in</strong> ons be<strong>de</strong>nkt dat op het moment dat <strong>de</strong> ‘doener’ nog niet <strong>in</strong> <strong>de</strong> verleid<strong>in</strong>gis. En dan probeer je een mechanisme te ontwikkelen om <strong>de</strong> doener <strong>in</strong> je hoofdvoor te zijn. Je weet dat hij an<strong>de</strong>rs straks <strong>de</strong> baas is. Daarom is het zo’n verstandigebesliss<strong>in</strong>g om je spaargeld <strong>in</strong> een spaarvarken te doen en niet op een schoteltje neer teleggen. In dat laatste geval zal het gauw aan ijsjes opgaan.”62“Mensen zijn eigenlijk veel meer dan we ons altijd hebben gerealiseerd op zoek naarzelfbeperk<strong>in</strong>gsmechanismen. Ze kunnen ook behoefte hebben aan een macht vanbuiten, om hen tot die zelfbeperk<strong>in</strong>g te bewegen. Ik <strong>de</strong>nk dat een brommerrij<strong>de</strong>rliever een helm opzet dan een dwarslaesie oploopt. Waarom dan toch een gebod ophet dragen van een helm? Omdat <strong>de</strong> bromfietser <strong>de</strong> illusie koestert dat hem nooit ietszal overkomen, eigenlijk wel weet dat hij zichzelf daarmee bedriegt en daarom zo’ngebod nodig heeft.”

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!