12.07.2015 Views

BALANS tijdschrift voor agogisch werk Het huis van zijn en leren zijn

BALANS tijdschrift voor agogisch werk Het huis van zijn en leren zijn

BALANS tijdschrift voor agogisch werk Het huis van zijn en leren zijn

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>tijdschrift</strong> <strong>voor</strong> <strong>agogisch</strong> <strong>werk</strong> <strong>BALANS</strong>Ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s is er e<strong>en</strong> analogie tuss<strong>en</strong> de leertherapeutische relatie<strong>en</strong> therapeutische relatie: <strong>en</strong>erzijds ervaart de leercliënt in de leertherapiede cliënt-positie waar de leercliënt ‘<strong>van</strong>uit’ decliënt positie leert sprek<strong>en</strong>. Anderzijds wordt hij aangezet omreflecter<strong>en</strong>d te sprek<strong>en</strong> -te m<strong>en</strong>taliser<strong>en</strong>- <strong>en</strong> te meta-communicer<strong>en</strong>‘over’ wat zich <strong>voor</strong>doet.We verwacht<strong>en</strong> <strong>van</strong> de leercliënt<strong>en</strong> dat zij zich verbind<strong>en</strong> metzichzelf (persoonlijk proces), de groep (groepsproces) <strong>en</strong> deander. Dat verbind<strong>en</strong> vindt plaats op verschill<strong>en</strong>de mom<strong>en</strong>t<strong>en</strong> inde tijd: het verled<strong>en</strong>, hed<strong>en</strong> <strong>en</strong> toekomst. Door deze zelfreflectieontstaat geleidelijk e<strong>en</strong> innerlijke dialoog, die in feite vaak gaatover ‘to be or not to be’. De cursist<strong>en</strong> word<strong>en</strong> gefaciliteerd omdeze innerlijke dialoog te externaliser<strong>en</strong>, te expliciter<strong>en</strong> binn<strong>en</strong>e<strong>en</strong> reële dialoog. <strong>Het</strong> verwoordingsproces verloopt parallel mete<strong>en</strong> verbindingsproces, zowel met zichzelf als de ander. De strijdtuss<strong>en</strong> zich wel of niet verbind<strong>en</strong> is e<strong>en</strong> ambival<strong>en</strong>t proces.Pessoa geeft iets weer <strong>van</strong> dilemma met de uitspraak: ‘Ofschoonik <strong>voor</strong>tdur<strong>en</strong>d naar mij op zoek b<strong>en</strong>, b<strong>en</strong> ik nochtans bang me tevind<strong>en</strong>, om niet de kans te lop<strong>en</strong> dat ik ontdek e<strong>en</strong> ander te <strong>zijn</strong>.’Wat in dit proces ondersteun<strong>en</strong>d is, is dat wij als leertherapeut<strong>en</strong>met vertrouw<strong>en</strong> sprek<strong>en</strong> over hoe iemand zich kan verbind<strong>en</strong> metzichzelf <strong>en</strong> de ander. Tegelijk ton<strong>en</strong> wij als co-therapeut<strong>en</strong> hoewij ons op transparante wijze met elkaar verbind<strong>en</strong>. Dit geeft decursist<strong>en</strong> het vertrouw<strong>en</strong> om hiermee te experim<strong>en</strong>ter<strong>en</strong>.4 n2. Bedoeling <strong>van</strong> de leertherapieDe bedoeling <strong>van</strong> de leertherapie is dat ‘eig<strong>en</strong>-aardighed<strong>en</strong>’,blinde vlekk<strong>en</strong>, ev<strong>en</strong>als patron<strong>en</strong>, onze persoonlijke, relationele<strong>en</strong> interg<strong>en</strong>erationele dynamiek e<strong>en</strong> bewust <strong>en</strong> zegbaar gegev<strong>en</strong>word<strong>en</strong>. Immers, ze <strong>zijn</strong> vaak zichtbaar <strong>en</strong>/of voelbaar <strong>voor</strong> deander maar niet <strong>voor</strong> onszelf. <strong>Het</strong> verwoordingsproces faciliteerthet inzicht <strong>en</strong> voeling krijg<strong>en</strong> met onze object-relaties, <strong>zijn</strong>de onzerelatiestijl waarmee we in de wereld staan. De eig<strong>en</strong> hechtingsstijl,par<strong>en</strong>tificatiepatron<strong>en</strong> <strong>en</strong> universele <strong>en</strong> exist<strong>en</strong>tiële thema’sword<strong>en</strong> ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s bij de leercliënt onder de loupe g<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. Omdit bewustwordingsproces gaat het in de leertherapie.Dit is noodzakelijk omdat onze cliënt op ons als therapeut moetkunn<strong>en</strong> leun<strong>en</strong>. We kunn<strong>en</strong> maar e<strong>en</strong> relationeel betrouwbaartherapeut <strong>zijn</strong> indi<strong>en</strong> onze affectieve <strong>en</strong> relationele kwaliteit<strong>en</strong>‘goed-g<strong>en</strong>oeg’ ontwikkeld <strong>zijn</strong>.Als we doel<strong>en</strong> <strong>van</strong> de leertherapie sec op e<strong>en</strong> rij zett<strong>en</strong>, kom<strong>en</strong> weuit bij volg<strong>en</strong>de elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong>:- de cliënt-positie ervar<strong>en</strong>;- vergrot<strong>en</strong> <strong>van</strong> de ik-sterkte;- besef ontwikkel<strong>en</strong> <strong>van</strong> e<strong>en</strong> nooit eindig<strong>en</strong>d leerproces <strong>van</strong> zelfonderzoek<strong>en</strong> reflectie;- het zich herhal<strong>en</strong>de c<strong>en</strong>trale thema zoek<strong>en</strong>;- het reflecter<strong>en</strong> op het therapeutisch proces <strong>en</strong> de metapositieler<strong>en</strong> innem<strong>en</strong>;- zicht krijg<strong>en</strong> op relationele patron<strong>en</strong> die ontstaan <strong>zijn</strong> <strong>van</strong>uitoverlevingsmechanism<strong>en</strong>;- eig<strong>en</strong> onbewuste process<strong>en</strong> onderk<strong>en</strong>n<strong>en</strong> die de therapeutischerelatie kunn<strong>en</strong> verstor<strong>en</strong>;- overpeinzing omzett<strong>en</strong> in <strong>werk</strong>hypothes<strong>en</strong>;- bij individueel <strong>werk</strong>: wordt gevoed door de terugblik <strong>en</strong>reflectie door de groep <strong>en</strong> we staan stil bij het effect <strong>van</strong>het proces daar<strong>van</strong> op de groep;- ‘synchroniciteit’: op verschill<strong>en</strong>de niveaus (individu, relatie,groep,) vind<strong>en</strong> tegelijkertijd process<strong>en</strong> plaats;- groei <strong>van</strong> besef over wat er in relatie gebeurt;- ontwikkeling <strong>van</strong> het gewaar-<strong>zijn</strong>;- onderzoek <strong>van</strong> het intra <strong>en</strong> het inter;- zicht krijg<strong>en</strong> op de hechtingsstijl;- ler<strong>en</strong> omgaan met de pijn <strong>van</strong> onvermijdelijke desillusies;- ler<strong>en</strong> drag<strong>en</strong> <strong>van</strong> spanning<strong>en</strong>;- rechtstreeks aansprek<strong>en</strong> <strong>en</strong> aangesprok<strong>en</strong> word<strong>en</strong>.3. Proces1. <strong>Het</strong> groepsprocesWe will<strong>en</strong> hier niet uitwijd<strong>en</strong> over de algem<strong>en</strong>e concept<strong>en</strong> <strong>van</strong>groepstherapie maar wel over specifieke groepsdynamiek<strong>en</strong> <strong>en</strong>f<strong>en</strong>om<strong>en</strong><strong>en</strong> die faciliter<strong>en</strong>d kunn<strong>en</strong> <strong>werk</strong><strong>en</strong> opdat het persoonlijk<strong>en</strong> relationeel therapeutisch proces zou word<strong>en</strong> aangesprok<strong>en</strong>.E<strong>en</strong> eerste elem<strong>en</strong>t dat <strong>werk</strong>pot<strong>en</strong>tie bevat is het gegev<strong>en</strong> dat elkgroepsproces ontwikkelingsfas<strong>en</strong> doormaakt. Waar het typer<strong>en</strong>dis bij aan<strong>van</strong>g <strong>van</strong> de groep dat er e<strong>en</strong> sterk wij-gevoel aanwezigis, dringt zich in de volg<strong>en</strong>de fase differ<strong>en</strong>tiatie op.De ‘wij-fase’ lijkt op zich vaak e<strong>en</strong> comfortabele fase. Maarverschil is altijd aanwezig waar minimum twee m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> sam<strong>en</strong>kom<strong>en</strong>.We hebb<strong>en</strong> ons steeds te verhoud<strong>en</strong> met wat gelijk is<strong>en</strong> wat verschill<strong>en</strong>d is in relatie tot de ander. Hoewel dit e<strong>en</strong>overbek<strong>en</strong>de boutade is, is het in de praktijk e<strong>en</strong> moeilijkekwestie. Indi<strong>en</strong> in die ‘wij-fase’ stagnatie komt kunn<strong>en</strong> weals leertherapeut<strong>en</strong> de volg<strong>en</strong>de fase -differ<strong>en</strong>tiatie- faciliter<strong>en</strong>door e<strong>en</strong> methodische interv<strong>en</strong>tie.Naar aanleiding <strong>van</strong> e<strong>en</strong> groepsgebeur<strong>en</strong> improviseerd<strong>en</strong>we bv. e<strong>en</strong> methode die we‘reflecting par<strong>en</strong>ts’ noem<strong>en</strong>.Dit is e<strong>en</strong> <strong>voor</strong>beeld <strong>van</strong> hoe differ<strong>en</strong>tiatie gefaciliteerdkan word<strong>en</strong>. We zoud<strong>en</strong> het ook e<strong>en</strong> ‘ouder-bed-gesprek’kunn<strong>en</strong> noem<strong>en</strong>.Wij, ‘leertherapeut<strong>en</strong>-ouders’ distantiër<strong>en</strong> ons <strong>van</strong>de groep <strong>en</strong> gaan als leertherapeut<strong>en</strong> het gesprek aanmet elkaar over de groepskwesties. We sprek<strong>en</strong> langdurigmet elkaar over wat wij zi<strong>en</strong> dat er aan de orde is inde groep (wat er gebeurt, wat er vermed<strong>en</strong> wordt…)


<strong>tijdschrift</strong> <strong>voor</strong> <strong>agogisch</strong> <strong>werk</strong> <strong>BALANS</strong>t<strong>en</strong>. Dit onderzoek<strong>en</strong> <strong>en</strong> daarop reflecter<strong>en</strong> is e<strong>en</strong> belangrijkonderdeel binn<strong>en</strong> het groepsproces. De leercliënt moetonderscheid ler<strong>en</strong> mak<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> wat deel uitmaakt <strong>van</strong> de reëlerelatie met de cliënt <strong>en</strong> wat bij hemzelf behoort. Wepog<strong>en</strong> deze kans<strong>en</strong> <strong>van</strong> overdracht die zich in de grote groep<strong>voor</strong>do<strong>en</strong> aan te grijp<strong>en</strong> door de oude pijn die terug actueel werdaan te w<strong>en</strong>d<strong>en</strong> <strong>en</strong> te kom<strong>en</strong> tot e<strong>en</strong> hel<strong>en</strong>de correctieve ervaring.6 n3. Co-therapieWij als co-therapeut<strong>en</strong> kiez<strong>en</strong> er<strong>voor</strong> om de groep te begeleid<strong>en</strong>in co-therapie wat ev<strong>en</strong>min ‘<strong>van</strong>zelfsprek<strong>en</strong>d’ is. We ton<strong>en</strong> onsals co-groepstherapeut<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> ‘naakte kwetsbaarheid’, zowelteg<strong>en</strong>over mekaar als leertherapeut<strong>en</strong> als teg<strong>en</strong>over deleercliënt<strong>en</strong>.Dat levert e<strong>en</strong> aantal winstpunt<strong>en</strong> op <strong>voor</strong> de leercliënt<strong>en</strong>.E<strong>en</strong> eerste daar<strong>van</strong> is dat ruime ervaring met verschill<strong>en</strong>deco-therapeutschapp<strong>en</strong> ons leert dat co-therapie gelijke process<strong>en</strong>vertoont met e<strong>en</strong> ‘goed-g<strong>en</strong>oeg koppel’ <strong>zijn</strong>. Dit is nodig opdatdeze <strong>werk</strong>wijze vruchtbaar zou <strong>zijn</strong> <strong>voor</strong> de leercliënt<strong>en</strong>. <strong>Het</strong>vraagt om e<strong>en</strong> ‘hechte sam<strong>en</strong><strong>werk</strong>ingsrelatie’. Wanneer deonderlinge verstandhouding goed zit kunn<strong>en</strong> de leercli<strong>en</strong>t<strong>en</strong>optimaal profiter<strong>en</strong> <strong>van</strong> ons ‘<strong>zijn</strong> als co-groepstherapeut’, ons‘sam<strong>en</strong>-<strong>zijn</strong>’, hoe we ons verbind<strong>en</strong> met elkaar <strong>en</strong> de groep, ons‘rechtstreeks aansprek<strong>en</strong> <strong>en</strong> aangesprok<strong>en</strong> word<strong>en</strong>’. Ze profiter<strong>en</strong>ook <strong>van</strong> het meemak<strong>en</strong> <strong>van</strong> ons verschil in stijl, interv<strong>en</strong>ties,conceptualisering<strong>en</strong> <strong>en</strong> zo meer. Door deze int<strong>en</strong>se <strong>en</strong> diepgaandesam<strong>en</strong><strong>werk</strong>ingsrelatie kunn<strong>en</strong> we als co-therapeut<strong>en</strong> het risiconem<strong>en</strong> om in aanwezigheid <strong>van</strong> de groep <strong>van</strong> m<strong>en</strong>ing, gevoel,gedacht te verschill<strong>en</strong>. De leercliënt<strong>en</strong> <strong>zijn</strong> veelal getuige <strong>van</strong>e<strong>en</strong> ‘zoek<strong>en</strong>d’ co-therapeut<strong>en</strong>-koppel, die zich met zichzelf <strong>en</strong>mekaar verbind<strong>en</strong>.Als co-therapeut<strong>en</strong> lat<strong>en</strong> we ook de verschill<strong>en</strong> in stijl <strong>en</strong>b<strong>en</strong>adering bestaan <strong>en</strong> dit stimuleert e<strong>en</strong> goede cohesie <strong>en</strong> groepsklimaat.Voor de groep <strong>zijn</strong> we e<strong>en</strong> model waaruit blijkt dat lat<strong>en</strong>bestaan <strong>van</strong> verschill<strong>en</strong> in gevoel, d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> <strong>en</strong> ervar<strong>en</strong> perspectiev<strong>en</strong>op<strong>en</strong>t <strong>en</strong> ge<strong>en</strong>szins tot breuk<strong>en</strong> hoeft te leid<strong>en</strong>. In breuk<strong>en</strong><strong>en</strong> onopgeloste conflict<strong>en</strong> zit <strong>voor</strong> vel<strong>en</strong> <strong>van</strong> de leercliënt<strong>en</strong>herk<strong>en</strong>ning <strong>van</strong>uit hun geschied<strong>en</strong>is <strong>en</strong> dus ook kans<strong>en</strong> in deleertherapie <strong>voor</strong> correctieve ervaring<strong>en</strong>. Leercliënt<strong>en</strong> ervar<strong>en</strong>dit vaak als e<strong>en</strong> <strong>voor</strong>recht.Dit aangaan <strong>en</strong> ‘rechtstreeks aansprek<strong>en</strong> <strong>en</strong> aangesprok<strong>en</strong>word<strong>en</strong>’ geeft daardoor ook h<strong>en</strong> zuurstof om zich te risker<strong>en</strong>met ons <strong>en</strong> de groep in het ‘hier-<strong>en</strong>-nu’, om het nadi<strong>en</strong> tekunn<strong>en</strong> vertal<strong>en</strong> in het ‘daar-<strong>en</strong>-dan’ <strong>van</strong> hun professionele<strong>en</strong> persoonlijke relaties.Fundam<strong>en</strong>taal respect, mekaar in elkaars waarde lat<strong>en</strong> <strong>en</strong>complem<strong>en</strong>tair <strong>werk</strong><strong>en</strong> is <strong>van</strong> uitermate groot belang. Wez<strong>en</strong>lijkhierin is het fundam<strong>en</strong>t <strong>van</strong> de ‘relationele betrouwbaarheid’.Uit ervaring blijkt dat deze getuig<strong>en</strong>iss<strong>en</strong> e<strong>en</strong> sterke impact tehebb<strong>en</strong> op de leercliënt waar ‘het geraakt’ <strong>zijn</strong> op de <strong>voor</strong>grondtreedt. Leercliënt<strong>en</strong> word<strong>en</strong> ‘geraakt <strong>en</strong> aangeraakt in het <strong>zijn</strong>’ <strong>van</strong>de co-therapeut<strong>en</strong> <strong>en</strong> hun professionele relatie. Dit is gelijklop<strong>en</strong>dmet e<strong>en</strong> psychotherapie waar het verwoord<strong>en</strong> <strong>van</strong> de cliënt <strong>en</strong> detherapeut <strong>van</strong> dit ‘geraakt <strong>en</strong> aangeraakt word<strong>en</strong>’, <strong>van</strong> ess<strong>en</strong>tieelbelang is.<strong>Het</strong> is dan ook logisch dat we deze sam<strong>en</strong><strong>werk</strong>ingsrelatie tuss<strong>en</strong><strong>en</strong> na de sessies onder de loupe nem<strong>en</strong> <strong>en</strong> dat dit <strong>van</strong> primordiaalbelang is. <strong>Het</strong> zal u dan ook niet verbaz<strong>en</strong> wanneer we zegg<strong>en</strong>dat dit int<strong>en</strong>se gesprekk<strong>en</strong> oplevert over ons ‘professioneel <strong>zijn</strong>’.E<strong>en</strong> tweede <strong>voor</strong>deel <strong>van</strong> co-leertherapie zou je e<strong>en</strong>voudigwegkunn<strong>en</strong> omschrijv<strong>en</strong> als ‘met twee zi<strong>en</strong>, voel<strong>en</strong>, d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> <strong>en</strong> hor<strong>en</strong>we meer dan alle<strong>en</strong>’. <strong>Het</strong> is ook comfortabeler om ev<strong>en</strong> afstand t<strong>en</strong>em<strong>en</strong> <strong>en</strong> overzicht te houd<strong>en</strong> over hetge<strong>en</strong> gebeurt in de groep<strong>en</strong> dat te do<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> speciaal oor <strong>en</strong> oog <strong>voor</strong> de ‘overdracht <strong>en</strong>mogelijke teg<strong>en</strong>overdracht’.De beide belangrijke posities die je als therapeut te combiner<strong>en</strong>hebt <strong>zijn</strong>de de ‘positie <strong>van</strong> het in dialoog aangaan’ <strong>en</strong> ‘de reflecter<strong>en</strong>depositie’, kunn<strong>en</strong> we indi<strong>en</strong> w<strong>en</strong>selijk opsplits<strong>en</strong>. Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong>kan deze opsplitsing ook gebeur<strong>en</strong> t<strong>en</strong> behoeve <strong>van</strong> het individueel<strong>werk</strong><strong>en</strong> met e<strong>en</strong> leercli<strong>en</strong>t <strong>en</strong> de aandacht <strong>voor</strong> het groepsproces.Deze wissel<strong>werk</strong>ing<strong>en</strong> gev<strong>en</strong> de leercliënt de mogelijkheidveel ervaring op te do<strong>en</strong> met effect<strong>en</strong> <strong>en</strong> invloed<strong>en</strong> <strong>van</strong> desynchrone process<strong>en</strong> die strom<strong>en</strong> tijd<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> sessie. Hiermeezal de leercliënt immers als therapeut veelvuldig geconfronteerdword<strong>en</strong> in <strong>zijn</strong> <strong>werk</strong>, <strong>voor</strong>al in partner-, gezins- <strong>en</strong> familiegesprekk<strong>en</strong>.Kunn<strong>en</strong> zi<strong>en</strong> wat er gebeurt op het niveau <strong>van</strong>zowel de leercliënt, de subgroep<strong>en</strong> als de groep heeft e<strong>en</strong> betereafstemming <strong>en</strong> aanpak als gevolg.Deze veelvuldige wissel <strong>van</strong> ‘in-zoom<strong>en</strong> <strong>en</strong> uit-zoom<strong>en</strong> op degroep <strong>en</strong> de leercliënt’ levert veelal e<strong>en</strong> gevarieerd <strong>en</strong> <strong>werk</strong>zaamkleur<strong>en</strong>pallet <strong>van</strong> ervaring<strong>en</strong> op.<strong>Het</strong> vraagt ev<strong>en</strong>wel <strong>van</strong> ons als leertherapeut<strong>en</strong> constantereflectie, alertheid <strong>en</strong> gedacht<strong>en</strong>ord<strong>en</strong>ing om op de verschill<strong>en</strong>d<strong>en</strong>iveaus haalbare <strong>werk</strong>hypothes<strong>en</strong> te formuler<strong>en</strong> in proces.Deze reflecties <strong>zijn</strong> e<strong>en</strong> rode draad doorhe<strong>en</strong> het gehele proceswaardoor de leertherapie e<strong>en</strong> ‘maat<strong>werk</strong>’ wordt.Dan kom<strong>en</strong> we bij e<strong>en</strong> derde <strong>voor</strong>deel. Aangezi<strong>en</strong> we naast het‘verwoordingsproces’ aanzi<strong>en</strong>lijke aandacht bested<strong>en</strong> aan het‘verbeeldingsproces’ is het co-therapeutschap ook daarom e<strong>en</strong>meer dan w<strong>en</strong>selijke keuze. Wanneer we methodisch <strong>werk</strong><strong>en</strong>met oa. psychodrama, sculpting, groepsdrama is technisch het‘dubbel<strong>en</strong>’ <strong>van</strong> de protagonist ( de leercli<strong>en</strong>t die aan het <strong>werk</strong> is)iets dat kan opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> word<strong>en</strong> door e<strong>en</strong> <strong>van</strong> de leertherapeut<strong>en</strong>terwijl de andere de ‘director’ <strong>van</strong> het psychodrama is.Ook bij bewust<strong>zijn</strong>soef<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>, geleide fantasieoef<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>,gewaarwordingsoef<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> is de ontdubbeling <strong>van</strong> onze roll<strong>en</strong>e<strong>en</strong> mooi <strong>en</strong> <strong>werk</strong>zaam gegev<strong>en</strong>.


<strong>BALANS</strong> <strong>tijdschrift</strong> <strong>voor</strong> <strong>agogisch</strong> <strong>werk</strong>T<strong>en</strong>slotte zorgt deze professionele deugddo<strong>en</strong>de sam<strong>en</strong><strong>werk</strong>ingsrelatieer ook <strong>voor</strong> dat je als leertherapeut niet in e<strong>en</strong> professioneelisolem<strong>en</strong>t terechtkomt. Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> <strong>werk</strong>t het prev<strong>en</strong>tief teg<strong>en</strong>e<strong>en</strong> mogelijke ingang <strong>van</strong> secundaire traumatisering.Groepspsychotherapie immers vraagt e<strong>en</strong> zware prijs <strong>van</strong> e<strong>en</strong>groepstherapeut. Dat komt door zowel de veelheid, de synchroneprocess<strong>en</strong> (individu, subgroep, groeps <strong>en</strong> co-therapeutprocess<strong>en</strong>)als de hoge int<strong>en</strong>siteit die eig<strong>en</strong> is aan de groepspsychotherapie.De verspreiding <strong>van</strong> de overdrachtsf<strong>en</strong>om<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>en</strong> bijgevolgmogelijks de teg<strong>en</strong>overdracht is complex.Eig<strong>en</strong> aan onze stijl als co-therapeut<strong>en</strong> is de bijzondere manierwaarop ’humor’ e<strong>en</strong> plek krijgt in de groep. Ondanks de‘diepgang <strong>en</strong> ernst’ kan deze humor het geheel verteerbaar mak<strong>en</strong>,wat we bijzonder ess<strong>en</strong>tieel vind<strong>en</strong> <strong>en</strong> wat leidt tot e<strong>en</strong> soort <strong>van</strong>‘ondraaglijke lichtheid <strong>van</strong> leertherapie’. Dit is e<strong>en</strong> betrachtingdie we zoveel als mogelijk pog<strong>en</strong> waar te mak<strong>en</strong>.4. <strong>Het</strong> aspect tijd in het proces<strong>Het</strong> wez<strong>en</strong>lijke <strong>van</strong> het ‘hier <strong>en</strong> nu’ in de groep is verbond<strong>en</strong> methet wez<strong>en</strong>lijke <strong>van</strong> het verled<strong>en</strong> <strong>en</strong> de toekomst. <strong>Het</strong> verled<strong>en</strong> isimmers niet ver-led<strong>en</strong> maar <strong>voor</strong>-nu <strong>en</strong> <strong>voor</strong>-toekomst <strong>en</strong> volop inhet hier <strong>en</strong> nu aanwezig. De leertherapie speelt zich af in het ‘hier<strong>en</strong> nu’ <strong>van</strong> de groep, met gerichtheid op de toekomst. In het ‘hier<strong>en</strong> nu’ <strong>van</strong> de leertherapie is de toekomst dus in <strong>zijn</strong> onbek<strong>en</strong>dheid<strong>en</strong> onbestemdheid aanwezig. Daar<strong>voor</strong> is e<strong>en</strong> achterwaartsebeweging op interg<strong>en</strong>erationeel niveau noodzakelijk. Dit draagtambival<strong>en</strong>tie in zich aangezi<strong>en</strong> het gepaard kan gaan met zowelprikkel<strong>en</strong>de, stimuler<strong>en</strong>de <strong>en</strong> motiver<strong>en</strong>de kracht<strong>en</strong>, als kracht<strong>en</strong>die do<strong>en</strong> ons remm<strong>en</strong> <strong>en</strong> weerhoud<strong>en</strong>.4. <strong>Het</strong> ‘leertherapie<strong>huis</strong>’Dit gehele leertherapieproces krijgt vorm, hand<strong>en</strong> <strong>en</strong> voet<strong>en</strong>,in wat we metaforisch het ‘leertherapie<strong>huis</strong>’ zull<strong>en</strong> noem<strong>en</strong>.<strong>Het</strong> speelt zich derhalve af binn<strong>en</strong> e<strong>en</strong> dynamische structuurdie wij als co-therapeut<strong>en</strong> creër<strong>en</strong> <strong>en</strong> coördiner<strong>en</strong>. Wij <strong>zijn</strong> alsco-therapeut<strong>en</strong> eig<strong>en</strong>aars <strong>en</strong> beheerders <strong>van</strong> het ‘leertherapie<strong>huis</strong>’<strong>en</strong> sam<strong>en</strong> met de leercliënt<strong>en</strong> bewon<strong>en</strong> we het leertherapie<strong>huis</strong>waarin we als co-therapeut<strong>en</strong> e<strong>en</strong> cruciale én faciliter<strong>en</strong>de rolspel<strong>en</strong>.De metafoor ‘ons <strong>huis</strong>’ ontvouwt synchroon de verschill<strong>en</strong>deaspect<strong>en</strong> <strong>van</strong> het leertherapeutisch proces.De groep zi<strong>en</strong> we als metafoor <strong>van</strong> het gezin <strong>en</strong> dat gezin leeftin e<strong>en</strong> <strong>huis</strong>. In analogie vatt<strong>en</strong> we de leertherapie op: de dynamiek<strong>van</strong> e<strong>en</strong> groep bevat veel vergelijkingspunt<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> gezin<strong>en</strong> in ‘het <strong>huis</strong>’ <strong>van</strong> het gezin geld<strong>en</strong> regels <strong>en</strong> spel<strong>en</strong> zichallerlei dynamiek<strong>en</strong> af. Ook hier speelt weerom de analogiemet e<strong>en</strong> gezinstherapie.We creër<strong>en</strong> als co-therapeut<strong>en</strong> de rand<strong>voor</strong>waard<strong>en</strong> di<strong>en</strong>oodzakelijk <strong>zijn</strong> om tot leertherapie te kunn<strong>en</strong> kom<strong>en</strong>. Zo zalde door de leertherapeut uitgekoz<strong>en</strong> basisstructuur <strong>en</strong> inrichtingbijdrag<strong>en</strong> tot de veiligheid <strong>voor</strong> het individu <strong>en</strong> de groep om‘auth<strong>en</strong>tiek <strong>en</strong> voluit’ te kunn<strong>en</strong> sprek<strong>en</strong>. Deontologische regelsword<strong>en</strong> door ons geïnstalleerd, om veilige onveiligheid te creër<strong>en</strong><strong>en</strong> e<strong>en</strong> groep te vorm<strong>en</strong>. Noem het ‘e<strong>en</strong> <strong>huis</strong>houdelijk reglem<strong>en</strong>t’dat alle nodige groepsregels <strong>en</strong> individuele <strong>en</strong> ethische kwestiesregelt. Dit draagt bij tot het relationeel betrouwbaar omgaan metelkaar.We start<strong>en</strong> vaak met e<strong>en</strong> ‘oef<strong>en</strong>ing in relationelebetrouwbaarheid’: wat heb ik te zegg<strong>en</strong>, te do<strong>en</strong>, telat<strong>en</strong>, om relationeel betrouwbaar te <strong>zijn</strong> naar de ander,de groep. Wat heb je nodig daarin <strong>van</strong> de ander. Zobehartig<strong>en</strong> we ook de wederkerigheid in relaties.De leertherapie speelt zich af in de woonruimte op het gelijkvloerswaar de led<strong>en</strong> elkaar ontmoet<strong>en</strong> in het ‘hier <strong>en</strong> nu’.In de kelder bevindt zich wat de groep <strong>van</strong> zichzelf niet bewustis, zoals de verdrong<strong>en</strong>, vermed<strong>en</strong>, onbewuste <strong>en</strong> duistere thema’s<strong>van</strong> de groep <strong>en</strong>/of het individu. <strong>Het</strong> <strong>zijn</strong> niet-zegbare gedacht<strong>en</strong>,ervaring<strong>en</strong>, beleving<strong>en</strong>, gevoel<strong>en</strong>s <strong>voor</strong>al <strong>van</strong>uit het psychologische<strong>en</strong> relationeel-ethische niveau.Wat zich op de zolder afspeelt is ook <strong>van</strong> e<strong>en</strong> niet-zegbaarniveau, maar niet <strong>van</strong>uit psychologisch niveau maar meer <strong>van</strong>uithet wez<strong>en</strong>lijke exist<strong>en</strong>tiële niveau, waar als het ware de woord<strong>en</strong>ons ontbrek<strong>en</strong>. Naargelang het proces <strong>van</strong> de groep <strong>en</strong> individubezoek<strong>en</strong> we <strong>van</strong>uit de woonruimte de zolder, kelder … Dit kangebeur<strong>en</strong> zowel op groepsniveau als op individueel niveau.<strong>Het</strong> zoekproces <strong>van</strong> wat zich <strong>voor</strong>doet (zowel individueel als opgroepsniveau) leidt tot e<strong>en</strong> concept dat wij als leertherapeut<strong>en</strong>omzett<strong>en</strong> in <strong>werk</strong>vorm<strong>en</strong>. De cursist br<strong>en</strong>gt e<strong>en</strong> ervaring,gedachte … tijd<strong>en</strong>s de sessie <strong>en</strong> we zoek<strong>en</strong> naar e<strong>en</strong>conceptualisering in de vorm <strong>van</strong> ‘sprek<strong>en</strong>’ <strong>en</strong>/of ‘verbeeld<strong>en</strong>’om er concreet <strong>en</strong> tastbaar mee te kunn<strong>en</strong> <strong>werk</strong><strong>en</strong>. Indi<strong>en</strong>w<strong>en</strong>selijk word<strong>en</strong> method<strong>en</strong> geïmproviseerd of gecreëerd. Datstimuleert het ontvouw<strong>en</strong> <strong>van</strong> het proces in <strong>zijn</strong> verschill<strong>en</strong>defacett<strong>en</strong> zoals wat we met ons meedrag<strong>en</strong>. Daarna komt deuitdaging tot zelfreflectie <strong>en</strong> -onderzoek wat leidt tot inzicht <strong>en</strong>beweging. <strong>Het</strong> vermog<strong>en</strong> om te m<strong>en</strong>taliser<strong>en</strong> wordt gestimuleerd.Soms improviser<strong>en</strong> we e<strong>en</strong> oef<strong>en</strong>ing die geënt is op het persoonlijkekwestie <strong>van</strong> één cursist, soms improviser<strong>en</strong> we e<strong>en</strong> oef<strong>en</strong>ingdie geënt is op e<strong>en</strong> geme<strong>en</strong>schappelijk relationeel thema dataanwezig is in de groep. We hebb<strong>en</strong> het over bv. kwesties alszorg in relatie, schaamte, kwetsur<strong>en</strong>, agressie, interg<strong>en</strong>erationelec<strong>en</strong>trale thema’s <strong>en</strong> exist<strong>en</strong>tiële kwesties.Geleide bewust<strong>zijn</strong>s-oef<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> die exist<strong>en</strong>tiële thema’szoals schaamte kwetsur<strong>en</strong>, agressie, verlies, … inleid<strong>en</strong>.n 7


IN DIT NUMMERE D I T O R I A LCONCEPT 2>4De socialeco-constructie<strong>van</strong> id<strong>en</strong>titeit.PRAKTIJK 5>7Onrustwe k<strong>en</strong>desymptom<strong>en</strong> <strong>van</strong>hopel osheid <strong>en</strong>zelfdestructie.METHODIEK 8>10Meditatie bi n<strong>en</strong>andachtstherapie.E<strong>en</strong> verke ning <strong>van</strong>de ademfocus.UITGELEZEN 125Dirk De BleserEls SeynaeveNadia BelsackOp weg naar 25 j ar Balans .G ert Van V or<strong>en</strong>Algem <strong>en</strong> coördinator Balans<strong>tijdschrift</strong> <strong>voor</strong> <strong>agogisch</strong> <strong>werk</strong> <strong>BALANS</strong>Zoals hoger al vermeld bij het groepsproces word<strong>en</strong> geïmproviseerdegroepsoef<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> aangebod<strong>en</strong>.<strong>Het</strong> creër<strong>en</strong> <strong>van</strong> metafor<strong>en</strong> zorgt er vaak <strong>voor</strong> dat e<strong>en</strong> bepaalditem toegankelijk wordt.Wat psychodrama kan toevoeg<strong>en</strong> is dat het iets kan positioner<strong>en</strong>om te zi<strong>en</strong> wat het kan betek<strong>en</strong><strong>en</strong>. Drama is niet op zichzelf, nietgeïsoleerd, je treedt in relatie met de ander tijd<strong>en</strong>s het drama,alsook met wie het aanschouwt. De focus <strong>van</strong> psychodrama ligtin het uitbeeld<strong>en</strong> <strong>van</strong> gebeurt<strong>en</strong>iss<strong>en</strong>, ervaring<strong>en</strong>, … in iemandslev<strong>en</strong> in plaats <strong>van</strong> erover te sprek<strong>en</strong>. Op deze wijze word<strong>en</strong>andere –vaak meer verborg<strong>en</strong>- aspect<strong>en</strong> <strong>van</strong> het ‘<strong>zijn</strong>’ onthuld.<strong>Het</strong> veruitw<strong>en</strong>digt als het ware op dramatische wijze iemands<strong>voor</strong>stelling<strong>en</strong>, gevoel<strong>en</strong>s.Vorming,Waartraining,het verwoord<strong>en</strong>opleiding,soms niet blijktte volstaan, kan psychodramaonderwijs 2010-2011e<strong>en</strong> krachtige methode <strong>zijn</strong> om totOp zoek naar handvat<strong>en</strong> <strong>en</strong>oplossing<strong>en</strong> die echt <strong>werk</strong><strong>en</strong>?doorleving <strong>en</strong> beweging Werk te je professioneel kom<strong>en</strong>. met m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> <strong>en</strong> groep<strong>en</strong>?t, Coaching 2010-2011gev<strong>en</strong>!biër<strong>en</strong> ofpet<strong>en</strong>tiesn groot- ofs coach<strong>en</strong>,ehoud <strong>en</strong>, je zoekt<strong>van</strong> e<strong>en</strong>ingsdag<strong>en</strong>anmeldinggroot- ofeamcoach,kt deel uittur<strong>en</strong> <strong>en</strong> jerachtig <strong>en</strong>n verand<strong>en</strong>,je zoekte<strong>en</strong> kleineseptembere minimaal<strong>en</strong>t.be.nit oftempointerne <strong>en</strong>ties uit demee zorg<strong>voor</strong>keurin<strong>voor</strong> dieerman<strong>en</strong>tele levert je. Alle datae kunt e<strong>en</strong>ht op e<strong>en</strong>w.balansg<strong>en</strong>t.beE<strong>en</strong> korte Balansmoduletoont je de weg!Wil je je verder bekwam<strong>en</strong> in het stimuler<strong>en</strong> <strong>van</strong> lev<strong>en</strong>d(ig) ler<strong>en</strong>?<strong>Het</strong> welbewust <strong>werk</strong><strong>en</strong> Wil je met je <strong>agogisch</strong> taal meesterschap is nog e<strong>en</strong> verder versterk<strong>en</strong>? zeer belangrijk aspectMaak je keuze: uitgebreide info opwww.balansg<strong>en</strong>t.be!Balans biedt je e<strong>en</strong> uniek train-the-trainer aanbod!in de leertherapie. <strong>Het</strong> aanbr<strong>en</strong>g<strong>en</strong> <strong>van</strong> schijnbaar kleineAan-spor<strong>en</strong> <strong>van</strong> zelforganisatie in teams VELOO® EN IVPCoachingBegeleide intervisieverschuiving<strong>en</strong> in hetVoor wie:gebruik<strong>voor</strong> leerkracht<strong>en</strong>, zorgcoördinator<strong>en</strong>,<strong>van</strong>opvoeders,taalopleiders,(komma’s,begeleidersuit de educatieve <strong>en</strong> wel<strong>zijn</strong>ssector.punt,Conflict<strong>en</strong> hanter<strong>en</strong>, conflict<strong>en</strong> waarder<strong>en</strong>Financiële analyse <strong>en</strong> fonds<strong>en</strong>wervingBalancer<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> je eig<strong>en</strong> stemWat: theorie <strong>en</strong> praktijk <strong>van</strong> ontwikkel<strong>en</strong>d onderwijs <strong>en</strong> ler<strong>en</strong> ler<strong>en</strong><strong>werk</strong>woord<strong>en</strong>…) <strong>en</strong> je drukke ag<strong>en</strong>da creëert (VELOO® e<strong>en</strong> programma) andere <strong>en</strong> opleiding tot het interpunctie <strong>werk</strong><strong>en</strong> met het Instrum<strong>en</strong>teel waardoor die echt <strong>werk</strong>t! zichLeid<strong>en</strong> door vrag<strong>en</strong> stell<strong>en</strong>VerrijkingsProgramma <strong>van</strong> Reuv<strong>en</strong> Feuerstein.Uit de startblokk<strong>en</strong>Verbind<strong>en</strong> <strong>en</strong> afstemm<strong>en</strong>e<strong>en</strong> nieuw verhaal of Wanneer: betek<strong>en</strong>is start op 1 oktober 2010 ontvouwt. <strong>voor</strong> IVP, diverse startmogelijkhed<strong>en</strong> Ditzelfde m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>’. geldt(supervisant)ookMethodische beleidsvoering<strong>voor</strong> VELOO®.OrganisatiedesignUitzett<strong>en</strong> <strong>van</strong> mede<strong>werk</strong>ersbeleidOpleidingscoördinator <strong>en</strong> contact: Annie Weedaege<strong>voor</strong> Veranderings<strong>werk</strong> ‘de tijd’: verled<strong>en</strong>(annie.weedaege@vspw.be)tijd, teg<strong>en</strong>woordige tijd, …Assessm<strong>en</strong>t <strong>en</strong> futuringTraject loopbaanreflectiePraktijksupervisieE<strong>en</strong>Ontwikkelingssupervisieleercliënt kan bv. ZORGCOORDINATIE vertell<strong>en</strong> over ‘vroeger handelde ik zusVoor wie: de volledige opleiding <strong>van</strong> 32 dag<strong>en</strong> richt zich naar zorgcoördinator<strong>en</strong><strong>en</strong> brugfi gur<strong>en</strong> in het basisonderwijs, sommige modules <strong>zijn</strong> ookAl deze modules kunn<strong>en</strong> ook als modules<strong>en</strong> op de zo’ <strong>werk</strong>plek aangevraagd kan word<strong>en</strong>. door de leertherapeut gevraagd word<strong>en</strong> om deelnemers.gericht naar directies, lerar<strong>en</strong> <strong>en</strong> andere mede<strong>werk</strong>ers <strong>van</strong> het zorgteam. <strong>zijn</strong> zinWat: je leert e<strong>en</strong> zorgbeleidsplan implem<strong>en</strong>ter<strong>en</strong>, je <strong>werk</strong>t in <strong>en</strong> met jete vervolledig<strong>en</strong> met …’ <strong>en</strong> nu, in deze groep handel ik …’ <strong>Het</strong>team, je maakt de brug met de t<strong>huis</strong>context steviger, je leert handelingsgericht<strong>werk</strong><strong>en</strong>, je leert verbind<strong>en</strong>d <strong>werk</strong><strong>en</strong> in de klas, je leert zorgzaamIk zoek e<strong>en</strong> kaderopleiding<strong>voor</strong> hoofdverpleegkundige!omgaan met moeilijk gedrag, je versterkt je eig<strong>en</strong> leiderschap in de veiligheid<strong>van</strong> e<strong>en</strong> kleine <strong>van</strong> supervisiegroep. lijkt soms op e<strong>en</strong> alchemie woord<strong>en</strong>.Balans biedt je e<strong>en</strong> wettelijk erk<strong>en</strong>dekaderopleiding, <strong>en</strong> zoveel meer!BesluitIs het aanstur<strong>en</strong> <strong>en</strong> begeleid<strong>en</strong> <strong>van</strong> leer- <strong>en</strong> groepsprocess<strong>en</strong> je vak?Wanneer: zie www.balansg<strong>en</strong>t.beOpleidingscoördinator: Chantal FeysContact: ann.verhoev<strong>en</strong>@vspw.beEEN MIX VAN ACTUELE ENVERNIEUWENDE THEMA’SE<strong>en</strong> korte balansmodule toont je de weg!Balans staat <strong>voor</strong> vorming <strong>en</strong> opleiding‘Zeer bruikbaar in de dagelijkse omgang met‘Zeer interessante methodiek<strong>en</strong>’. (deelnemer kortemodule)‘Ook de syllabus kan op het <strong>werk</strong>terreingebruikt word<strong>en</strong>’. (deelnemer leid<strong>en</strong> <strong>en</strong> begeleid<strong>en</strong>)‘<strong>Het</strong> vraagt e<strong>en</strong> inspanning, doch meer dan demoeite waard!’ (deelnemer creatief <strong>werk</strong>)Balans laat zichlez<strong>en</strong> via <strong>zijn</strong><strong>tijdschrift</strong><strong>en</strong> digitale nieuwsbrief(<strong>van</strong>af najaar 2010).Voor wie: je b<strong>en</strong>t opgeleid als verpleegkundige.Je wil voldo<strong>en</strong> aan de <strong>voor</strong>waard<strong>en</strong> diegesteld word<strong>en</strong> aan de invulling <strong>van</strong> e<strong>en</strong> leidinggev<strong>en</strong>deplek in de gezondheidssector.Je <strong>werk</strong>t nu als basisverpleegkundige, hoofdverpleegkundigeof hoger kaderlid in e<strong>en</strong> grootofkleinschalig initiatief in de gezondheidszorg,de bejaard<strong>en</strong>zorg, de geestelijke gezondheids-Diepgaand k<strong>en</strong>nismak<strong>en</strong> met ThemaGec<strong>en</strong>treerde Interactiezorg, De … kwestie <strong>van</strong> het schrijv<strong>en</strong> Diepgaand k<strong>en</strong>nismak<strong>en</strong> <strong>van</strong> met NeuroLinguistischProgrammer<strong>en</strong>dit artikel leidde tot e<strong>en</strong> wareGroepsdynamiek<strong>en</strong> herk<strong>en</strong>n<strong>en</strong> Begeleide intervisieWat: je verwerft die compet<strong>en</strong>ties die nodigLeid<strong>en</strong> door vrag<strong>en</strong> stell<strong>en</strong> Supervisie <strong>voor</strong> supervisor<strong>en</strong><strong>zijn</strong>queeste.om e<strong>en</strong> functie als hoofdverpleegkundigeVerdiep<strong>en</strong>de supervisie <strong>voor</strong> ervar<strong>en</strong> supervisor<strong>en</strong>met succes waar te mak<strong>en</strong>.Mindfulness <strong>voor</strong> kinder<strong>en</strong> Zelfzorg <strong>voor</strong> de hulpverl<strong>en</strong>erBeter overleg <strong>en</strong> besluitvorming <strong>voor</strong> teams <strong>en</strong> organisatiesAls basisverpleegkundige sluit je aan bij‘oriënter<strong>en</strong><strong>Het</strong> gaatop leidinggev<strong>en</strong>’,danals (adjunct)ook om meer dan opleid<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> refer<strong>en</strong>tiekader,Therapeutisch <strong>werk</strong><strong>en</strong> met assist<strong>en</strong>tiehoofdverpleegkundige bij ‘leid<strong>en</strong> <strong>en</strong><strong>van</strong> dier<strong>en</strong>begeleid<strong>en</strong>’, als hoger kaderlid, staffunctionarisof directeur bij ‘leid<strong>en</strong> <strong>en</strong> advise-het gaat om e<strong>en</strong> ontwikkeling Meld je nu reeds aan <strong>voor</strong> <strong>van</strong> de start m<strong>en</strong>s-<strong>zijn</strong> in september 2011, i.s.m. vzw in ‘t Keerhof e<strong>en</strong> professioneler<strong>en</strong> <strong>van</strong> e<strong>en</strong> organisatie’.Opleidingscoördinator: Katri<strong>en</strong> KintaertContact: ann.verhoev<strong>en</strong>@vspw.becontext, met effect<strong>en</strong> in het persoonlijk lev<strong>en</strong>.Aan BoordContact: balans@vspw.beE<strong>en</strong> vormingsaanbod <strong>voor</strong> kans<strong>en</strong>groep<strong>en</strong>, zie www.balansg<strong>en</strong>t.be.We schrev<strong>en</strong> ‘verwoord<strong>en</strong> is verbind<strong>en</strong>’ <strong>en</strong> zo is het ook gelop<strong>en</strong>Uitgebreide info: www.balansg<strong>en</strong>t.beBalans staat <strong>voor</strong> tevred<strong>en</strong>‘<strong>Het</strong> is altijd zeer aang<strong>en</strong>aam hier e<strong>en</strong>vorming te volg<strong>en</strong>, ik kom altijd t<strong>huis</strong> metveel inspiratie’. (deelnemer keuzemodule)‘De stijl <strong>van</strong> lesgev<strong>en</strong>, de warm-m<strong>en</strong>selijkeprofessionaliteit!’ (deelnemer therapieopleiding)‘Zeer bruikbaar in het <strong>werk</strong>veld’. (deelnemermodule op de <strong>werk</strong>plek)E<strong>en</strong> jaarabonnem<strong>en</strong>t kost € 20 <strong>voor</strong> 3 nummers.Bij inschrijving <strong>voor</strong> 4 modules tegelijk, is het<strong>tijdschrift</strong>abonnem<strong>en</strong>t in de prijs inbegrep<strong>en</strong>.Alle info: geert.<strong>van</strong><strong>voor</strong><strong>en</strong>@vspw.be.B<strong>en</strong> jij ook (terug) in Balans?Kom naar onze thema-avond<strong>en</strong>,telk<strong>en</strong>s <strong>van</strong> 18u. tot 20u,<strong>voor</strong> alle geïnteresseerd<strong>en</strong>!met dit artikel. Door uitgedaagd te word<strong>en</strong> taal te gev<strong>en</strong> aan watwe do<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> we er ons nog explicieter mee verbond<strong>en</strong>. Doordeze woord<strong>en</strong> te schrijv<strong>en</strong> verbind<strong>en</strong> we ons met jou als lezer inverschil <strong>en</strong> gelijk<strong>en</strong>is.vrijdag 24 september 2010Vierm andelijks, j argang 6Nr. 17, m art 2010BA L A N SAls redactieploeg he b<strong>en</strong> we v or jou, beste lezer, terug <strong>en</strong> boei<strong>en</strong>d <strong>en</strong> diversnu mer sam<strong>en</strong>gesteld.In het CONCEPTartikel g at Dirk De Bleser op zoek naar concrete handvat<strong>en</strong>om het concept <strong>van</strong> ‘zelf <strong>en</strong> id<strong>en</strong>titeit’ om te ze t<strong>en</strong> n ar de dagdagelijkse praktijk metcliënt<strong>en</strong>. Via <strong>en</strong> syst emtheoretisch d<strong>en</strong> kader beschrijft hij <strong>zijn</strong> verk<strong>en</strong>ningstocht<strong>van</strong> deze co municatieve realiteit.Els Seynaeve t ont in haar PRAKTIJKverh al hoe ze an de sla g at met decontextuele b<strong>en</strong>adering. Ze zet het beklijv<strong>en</strong>de verh al n er <strong>van</strong> <strong>en</strong> jongere bij<strong>en</strong> int<strong>en</strong>sief kortdur<strong>en</strong>de opname in <strong>en</strong> afdeling kinder- <strong>en</strong> jeugdpsychiatrie.In de rubriek METHODIEK heeft Nadia Belsack het over de hel<strong>en</strong>de <strong>werk</strong>ing <strong>van</strong>bewuste aandacht, <strong>en</strong> de ademfocus in het bijzonder, bi n<strong>en</strong> de praktijk <strong>van</strong> andachtstherapie.De boodschap is duidelijk: schep ruimt <strong>en</strong> ga zelf inv<strong>en</strong>tief <strong>en</strong> creatief opzoek n ar de meditatiehouding die het beste bi jou past!Als toem atje bied ik ju li <strong>en</strong> UITGELEZEN kans om de kunst <strong>van</strong> dynamisch <strong>en</strong>uitdag<strong>en</strong>de co municatie onder de knie te krijg<strong>en</strong>.Met e nieuwe l<strong>en</strong>te in het v oruitzicht le g<strong>en</strong> we ook de laatste hand aan deBalansprogra matie v or het opleidingsj ar 2010-20 1: n em alvast <strong>en</strong> kijkje oponze website www.balansg<strong>en</strong>t.be <strong>en</strong> m ak je keuze uit ons rijke bijscholings anbod!t i j d s c h r i f t v o ra g o g i s c h w e r kOp weg naar 25 jaar Balans!www.balansg<strong>en</strong>t.beAGOGISCHE VORMING EN OPLEIDINGBA L A N S2 0 1 0 - 2 0 1 1P R O G R A M M AB R O C H U R EDe programmabrochure 2010-2011 is uit!12/05/2010 9:43:46Met collegiale groet<strong>en</strong>,Margo Tilsley is opleidingscoördinator<strong>van</strong> de Contextuele Therapieopleiding in Balans.Zij is erk<strong>en</strong>d psychotherapeut, opleider,leertherapeut <strong>en</strong> supervisor.Marthe Lyn<strong>en</strong> is psychotherapeut, opleider,leertherapeut in Balans <strong>en</strong> supervisor.8 n

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!