SPAA HONK - Politie Uitgeverij Biermann BV

S.P.A.A. Nieuws Juli 2012Een gerechtelijke dwaling?Een bewijsvoering, hoe zorgvuldig opgebouwd, hoeovertuigend ook gemotiveerd, kan toch een elementvan twijfel inhouden. In elk opsporingsonderzoek blijvenduistere punten, vaagheden, waarvan het niet lukt decontouren scherp te stellen. Het behoort tot de taakvan de politie, justitie, maar vooral van de rechterlijkemacht om het risico van een onjuiste be rechting tot eenmenselijk minimum te beperken. Immers, er bestaat geenschrijnender leed, dan het leed veroorzaakt door eengerechtelijke dwaling. Reeds de gedachte dat ergens eenonschuldige in een gevangenis zucht, brengt de meestenvan ons tot hevige verontwaardiging. En terecht. Want,niet waar, hoe onzeker wordt ons bestaan wanneer ook‘onschuldigen’ kunnen worden veroordeeld?Toen ik eens met een wat oudere rechercheur overdit onder werp sprak, zei hij: ‘Geloof me, wanneer inNederland, om welke reden dan ook, de doodstraf weerzou wonden inge voerd, nam ik ontslag bij de recherche.’Ik vroeg hem of hij dan een principieel tegenstander vande doodstraf was. ‘Nee,’ gaf hij ten antwoord, ‘dat niet,maar ik ben er na vele jaren speurwerk achtergekomenhoe gebrekkig ons werk in feite is.’ Dit ‘gebrekkig’ vloeitin de regel niet voort uit onbekwaamheid, meestal niet -ons Nederlands opsporingsapparaat kan een vergelijkingmet het buitenland ruimschoots doorstaan - maar ligtveeleer besloten in dat wat men het ‘menselijk tekort’zou kunnen noemen. Recht is hier op aarde een menselijkbedrijf. Men kan recht nu eenmaal niet delegeren aanautomaten en computers. Gelukkig niet. Die dingenhebben geen ziel, geen hart. Hun vonnissen zouden reedsbij voorbaat ‘onmenselijk’ zijn.Werd de 24 jarige instrumentmaker M.H.K. op 12 maart1949 door de Rotterdamse rechtbank en daarna op10 februari 1950 door het gerechtshof in Den Haag‘onschuldig’ veroordeeld? Was hij niet de moordenaarvan de kleine Keesje Vermeulen? Zijn moeder is daarvanovertuigd. ‘Mijn jongen heeft het niet gedaan.’ Ze heefthet honderden malen verhaald. En ze her haalt het nog.‘Hij is onschuldig.’ Al haar arme spaarcentjes heeft zeaan de verdediging van haar zoon besteed; drieduizendgulden, tot aan de laatste cent. Ze heeft er zelfsparticuliere detectives voor gehuurd om de zaak nogeens te onderzoeken. Het heeft allemaal niet mogenbaten. Haar zoon ging in het gevang. Ze weet, dat ookde ouders van Keesje Vermeulen nooit in de schuld vanhaar zoon hebben geloofd. En dat is voor haar een grotemorele steun.De ouders van Keesje hebben eenernstig vermoeden, dat zij de waremoordenaar wel kennen. Ze staan inPersmuskietdat vermoeden niet alleen. Er zijn ookanderen, die er net zo over denken.Is die gedachte gerechtvaardigd?Laten we de feiten eens bezien.Op zondag, 11 april 1948, ’s avonds om half acht, speeldeKeesje Vermeulen nog in de buurt van zijn ouderlijkhuis aan de Aelwijn Florisstraat in Rotterdam. Vriendjesvan hem kwa men dat vertellen. Toen was hij van henweggegaan. Daarna had niemand Keesje meer gezien. Hijverdween spoorloos. Zelfs een uitgebreid onderzoekbracht hem niet te voorschijn. Na weken van spanningwerd hij eindelijk gevonden. Dat was eerst op 28 april;zeventien dagen na zijn plotseling verdwijnen. Jongenszagen een zak drijven in het water van de DelfshavenseSchie nabij de Balkenstraat. Ze trokken de natte zak aande kant en vonden daarin het ontklede lijkje van kleineKeesje Vermeulen. Het ventje bleek gewurgd.Onder de tientallen aanwijzingen, die de rechercheontving, was een tip van een zekere O.M. Hijvestigde de aandacht op zijn compagnon, de 24-jarigeinstrumentmaker, die hij wel eens ‘rare’ praatjes hadhoren vertellen. Bijvoorbeeld: op de dag van Keesje’sbegraven, had hij over doodkistjes gesproken. Zo vreemd.Ook zou hij in de werkplaats met minderjarige jongensontucht hebben gepleegd. Dan was er verder nog sprakevan huisvredebreuk en het intrappen van een deur. Watdit laatste met de moord op Keesje Vermeulen had temaken, is nooit duidelijk gewonden.Op de 10e mei 1949 werd de instrumentmakergearresteerd en begonnen de verhoren; uitputtendeverhoren, zo vertelde hij later aan de heren rechters,vaak tot diep in de nacht. Hij kon er niet tegen op. Alna een paar dagen was zijn weerstand weggeëbd. Dekwelling van de steeds weerkerende vragen kon hij nietmeer aan .’Beken nu eerst maar,’ hadden de recher cheursgezegd, ‘dan mag je gaan slapen.’Toen had hij maar bekend.De volgende morgen had hij zijn bekentenis direct weeringe trokken. Het proces-verbaal, waarin de recherchezijn verhoor had opgenomen, had hij al niet meer willenondertekenen. Nee, want hij was toch onschuldig.Waarom had hij dan eerst be kend? Och, hij had gedacht,dat zo’n bekentenis geen kwaad kon. Hij had eens in eenweekblad gelezen, dat niemand op grond van alleen zijn9