LANGS HAVEZATEN IN HET OVERIJSSELSE VECHTDAL - Op Pad

Dwars door de‘Tuin van Nederland’LANGS HAVEZATEN IN HETOVERIJSSELSE VECHTDALWEEKEND WEG Tekst Sjiva Janssen Fotografie Sjiva Janssen en Thomas JanssenTussen Ommen en Zwolle in het OverijsselseVechtdal ligt een monumentaal landschapverscholen van hoeves en groene veldenrondom statige edelmanshuizen en bosrijkelandgoederen. Een Weekend Weg over hetverrassend mooie LAW-Havezatenpad.30 5 - 2008

ZA 10.32ZA 11.40ZA 10.00ZA 12.28ZATERDAG 10.00 UNIET ZOMAAR MARKTMuziek schalt uit de boxen van de cd-verkoper.Koos Alberts. Tegenover zijn klompen tekoop voor € 5,-. De kaasboer staat naast deVietnamese loempia’s. Een schoolklas maakteen speurtocht en een leerling vraagt wat ‘opde markt is een gulden een daalder waard’betekent. De weekmarkt in Ommen anno2008. Dit zou overal kunnen zijn, denk ik.Maar dan loopt er een oudere blanke damevoorbij gekleed in kleurrijke tropische jurkmet een Surinaamse hoofddoek om en eenzwart babypopje, die ze zachtjes wiegt inhaar arm en kusjes geeft.‘Die kan zo in De Stoel.’‘Of Man bijt hond.’De markt in Ommen heeft een langerehistorie dan ik vermoedde. In het gidsjevan het Havezatenpad staat te lezen dat‘alleen de belangrijkste plaatsen langs derivier de Vecht het stadsrecht verwiervenen het recht om tol te heffen, om bepaaldenijverheid uit te oefenen, om weekmarktente houden en zo konden uitgroeien tot regionalecentra van handel.’10.32 U EEN ONTDEKKINGSTOCHTIn Ommen pikken we de roodwitte markeringop van het Havezatenpad, een Lange-Afstand-Wandelpad (LAW) die in totaal300 kilometer van Twente via het Reggedalen het Vechtdal naar de ‘Kop van Overijssel’voert langs vele boerenhoeves, landhuizenen kastelen - de havezaten - en door Hanzesteden.Wij volgen het deel door het dal vande Vecht, van Ommen via Dalfsen naarZwolle. We hebben geen idee wat ons tewachten staat. Van de Vecht tot nu toe noggeen spoor. Wel belanden we buiten Ommenal snel op het eerste zandpad en zienwe de eerste boerenhoeve met rieten dakwaarvan er nog vele zullen volgen.11.40 U RIDDERBOS‘Is dat naar links of naar rechts?’Weer twijfelen we over de richting die eenpijltje uitwijst. Het zijn vrijwilligers die demarkering aanbrengen en onderhouden -we zijn ze erg dankbaar - maar het kon weliets beter. Het wandelgidsje met gedetailleerderoutekaartjes is geen overbodigeluxe. De route zelf wordt alsmaar mooier.Het brede Vechtdal bestaat uit een mooiagrarisch landschap, maar echt bijzonderzijn de vele eeuwenoude parkbossen volmagistrale eiken en beuken. Deze parkbossenzijn onderdeel van de landgoederenrondom de havezaten. Oorspronkelijk dehuizen van de dienstmannen van de bis-schoppen van Utrecht die het ‘land over deIJssel’ er als wingewest op nahielden. Hoogen droog bovenop de ‘belten’, de rivier- enstuifduinen langs de oorspronkelijk sterkmeanderende Vecht, lieten zij hun versterktelandhuizen en kastelen bouwen met allemaaleen gracht rondom. Het havezatenpadvoert ons langs deze landhuizen endoor de landgoederen die speciaal voorwandelaars opengesteld zijn, getuige debordjes.12.28 U ‘GIRLS WHO RIDE’Vroeger dus een rivier met een grillige,sterk meanderende loop. Maar ‘de grootstevan de kleine rivieren’ of ‘de kleinstevan de grote’ is beteugeld: de Vecht werdrechtgetrokken, liefst 69 meanders werdenafgesneden en stuwen werden aangelegd,waardoor de lengte met 30 kilometer werdbeknot. Bij Vilsteren zien we de Vecht voorhet eerst en steken hem over via de stuw.De route voert ons dwars over de camping.Café ’t Stuuwke is nog dicht. Naast een caravanstaat een auto met een sticker ‘girlswho ride’ en een ouder echtpaar zit in eenandere caravan en kijkt tv. Op de stuw ishet druk met fietsers. Aan de zuidoevergaan we verder en dan verstilt alles weer,ook het geluid van de autoweg die we in deverte nog hoorden.5 - 2008 31

ZO 09.20ZA 14.4814.48 U EVEN GLURENDe havezate van Rechteren mag je geenlandhuis noemen; het is een kasteel. De geschiedeniservan gaat terug tot 1190. Het iséén van de havezaten die nog steeds door deadellijke familie wordt bewoond. Veel havezatenwerden verwoest of gingen over in anderehanden toen aan de macht van de landadeleen einde kwam na de Franse revolutie.De pachtinkomsten verdwenen en veel edelengingen bankroet. Officieel mag je hetterrein van het kasteel niet op, maar depoort staat wel open en in het kwartier datwij er vertoefden, stopten drie auto’s langsde kant en stapten alle inzittenden uit omeen kijkje te nemen. Zonder weg te wordengestuurd. Even gluren wordt gedoogd?Z0 11.43ZONDAG 09.20 USERENE SLAAPPLEKDe trotse eigenaar van B&B Het Kloostervan Dalfsen zwaait ons uit. ‘Ja, hier komenvaker LAW-wandelaars langs. Nogeen goeie tocht!’ Het monumentaleklooster, nu een B&B, neemt een belangrijkeplaats in de geschiedenis van Dalfsen.In 1928 trok er een stel nonnen uitBrabant in, die het onderwijs kwamenverzorgen aan de Katholieke School. Tot1962 vormden zij een vertrouwd straatbeeld.Daarna kwam de school in handenvan leken en namen de zusters geleidelijkafscheid.Weekendje wandelen doorhet Overijsselse VechtdalDe route loopt van Ommen naar Zwolle en begint eneindigt bij een NS-treinstation. Het is een tweedaagsetocht, maar je kunt ook prima één dagdoen, omdat de overnachtingsplaats halverwege,Dalfsen, ook een NS-station heeft. Beide dagen zijnerg mooi, maar dag 2 raden wij je dan aan. Je wandeltnóg meer door parkbossen en komt de meeste havezatentegen. Alleen het laatste stuk naar Zwolle wordt hetiets drukker, maar daar staat volop terraskeuze aan heteind tegenover. Beide dagen zijn 22 kilometer. Je volgt deroodwitte markering van LAW-Havezatenpad. De bijbehorendegids met detailkaarten heb je nodig, de markering is niet altijd perfect.Hij kost € 18,95 en is verkrijgbaar bij de lokale VVV’s.oppad.nlZELF DEZE TOCHT MAKEN? Download de pdf met praktische informatie, zoals:adres van B&B Het Klooster van Dalfsen en informatie over de heen- enterugreis, etc. Ook vind je op onze website een Google Map van de route envoor de liefhebber een gps track (niet noodzakelijk).11.43 U MOOI WERKHenri Kroes is de tuinman van de Horten.‘Al 8 jaar. Harstikke mooi werk!’Weer een havezate, waarin dit keer hethoofdkantoor gevestigd is van LandschapOverijssel. Het terrein is toegankelijk enHenri neemt ons direct mee naar de achterkantwaar net een bruidspaar wordtgefotografeerd. ‘Dat gebeurt hier heelveel.’Hij wijst op een veldje. ‘’t Bleek, zo noemdenze dat vroeger. Hier legden de keukenmeidenhet witgoed te drogen. Demannen hielden zich daar op.’Hij wijst op een bijgebouw en gebaart alsofhij een neut achterover slaat. ‘Biljartendeden ze daar.’Daarna moeten we terug naar de voorkant.‘Hebben jullie de boom gezien?’In de tuin staat een sequoia, een reuzenboom,‘Jullie mogen ook in de druivenkaskijken. Het is een monumentale druivenkas.Volgend jaar wordt hij gerestaureerd. Enkom nog es terug!’‘Zullen we zeker doen, Henri!’32 5 - 2008