het systeem van inzamelen, herverwerken, monitoring, financiering

Kringlooppapier en kartonHet systeem van• inzamelen• herverwerken• monitoring• financiering

Kringloop papier en kartonvoor niet-verpakkingen van papier en kartonHet systeem van• inzamelen• herverwerken• monitoring• financieringOpzet en gebruikDeze brochure geeft een zo breed mogelijk inzicht in hetinzamel- en herverwerkingsysteem voor oudpapier en -karton.1

Voorwoord 3Recycling en hergebruik van oudpapier 4Feiten en cijfers 4Het Besluit beheer verpakkingen en papier en karton 4Papiervezelconvenant III 4Verpakkingenbelasting 5Uitvoering Afvalfonds, PRN, Nedvang en Belastingdienst 560 jaar inzameling van oudpapier 7Papiervezelconvenant III 9De financiering van het systeem 12Kernpunten Papiervezelconvenant III 13Papier en karton, de markt en het hergebruik 14Consumptie, inzameling en hergebruik van papier en karton 16Vrije marktwerking 16Verwijderingsfonds 17Monitoring door stichting Papier Recycling Nederland (PRN) 18De rollen in het inzameling- en herverwerkingsysteem 19• De rol van de gemeenten 19• De rol van oudpapierondernemingen 20• De rol van Eerste Ontvangers (van papier en karton) 21Stichting Papier Recycling Nederland (PRN) 23Stichting Verwijderingsfonds (SVF) 23Overschotmanagement BV 25Kwaliteitseisen oudpapier en -karton 25Certificering oudpapieronderneming 26Gemeenten en oudpapieronderneming 26Vrije marktwerking en mededinging 27Geschillenregeling 29INHOUDSOPGAVEBijlagen1 Papiervezelconvenant III (inclusief 2 bijlagen) 302 Spelregels voor het openen en sluiten van het Verwijderingsfonds 393 Protocol ter zake van de vaststelling van de vervuilingsgraad vanoudpapier en -karton 414 Protocol ter zake van de vaststelling van de standaard transportkosten 435 Scheidingsregels oudpapier en -karton 446 Definities en begrippen 457 Afkortingen 48Belangrijke adressen 48Trefwoordenregister 512

Voorwoord van de voorzitter van PRNVoor u ligt het nieuwe uitvoeringsprotocol voor niet-verpakkingen van papier en kartonvan stichting Papier Recycling Nederland (PRN). Teneinde het voor alle betrokkenen zooverzichtelijk mogelijk te maken vindt u naast deze productie ook het uitvoeringsprotocolvoor verpakkingen van papier en karton zoals dat door Nedvang (in de nieuwe gedaante indecember 2007 opgericht) is opgesteld en waaraan door PRN en Verpakkingen RecyclingNederland (VRN) wordt medegewerkt.De doelstelling zoals wij die in de afgelopen 10 jaar hebben nagestreefd en verwezenlijktblijft onveranderd: zorgen dat onder alle marktomstandigheden oudpapier en -kartonbrongescheiden worden ingezameld zodat die een nieuwe cyclus als product kunnendoorlopen. Kort gezegd: geen afval maar grondstof.Met voldoening zien wij terug op het behaalde inzamelpercentage. Voor niet-verpakkingenboven de 80%! Dat was de basis voor een op 22 mei 2007 met de VNG afgesloten nieuwPapiervezelconvenant. De overeengekomen looptijd daarvan is vier jaar. In samenhang methet Papiervezelconvenant heeft de minister van VROM in december 2007 een algemeenverbindend verklaring vastgesteld waardoor de gehele papier- en kartonketen wordt gebonden.Freeriding en dus oneerlijke concurrentie kan daardoor worden tegengegaan.Met enige trots vermeld ik dat wij erin geslaagd zijn door uiterste efficiency te betrachten meteen klein aantal medewerkers de kosten voor het bedrijfsleven laag te houden. In de komendejaren zal alleen een heffing worden opgelegd in geval van een zodanige daling van de marktprijsvoor oudpapier en -karton dat daaruit de kosten voor inzameling en bewerking niet meerbetaald kunnen worden. Overigens zal een keer in deze periode een heffing plaatsvinden omde apparaatskosten te dekken.De werkingssfeer van dit convenant en de algemeen verbindend verklaring betreft kranten,tijdschriften, boeken en folders van papier en karton evenals sanitaire toepassingen enwaardepapieren waarvan wij beseffen dat die niet inzamelbaar zijn.Er is voor de totstandkoming van dit uitvoeringsplan veel werk verzet. Uitgangspunt is geweesthet bedrijfsleven zo weinig mogelijk te confronteren met financiële lasten en administratieverompslomp, terwijl tegelijkertijd toch de door de overheid gestelde doelen moesten wordengerealiseerd. In die opzet menen wij te zijn geslaagd.VOORWOORDProf. H.J. L. VonhoffVoorzitter PRN & VRN3

Recycling en hergebruik oudpapierFeiten & cijfersVan alle gescheiden aangeboden (afval)materialen die bij huishoudens en bedrijven vrijkomen,vormt oudpapier en -karton een groot aandeel. In 2007 werd in totaal 2.730.000 ton oudpapieringezameld. Het ingezamelde oudpapier uit huishoudens bestaat voor 23% uitgebruikte verpakkingen en 77% uit andere, voornamelijk grafische, producten van papier enkarton. Dit zijn vooral kranten, tijdschriften, folders, boeken, catalogi en printerpapier. Al ditingezamelde oudpapier wordt hergebruikt. Met een gemiddelde van 79% behoort Nederlandbij de Europese koplopers in papierrecycling. Voor de productie van nieuw papier en karton isoudpapier een belangrijke grondstof: in Nederland gemaakt nieuw papier en karton bestaatvoor ruim 75% uit gerecycled oudpapier en -karton.Besluit beheer verpakkingen en papier en karton, convenant, verpakkingenbelastingBesluit beheer verpakkingen en papier en kartonOp 1 januari 2006 is het Besluit beheer verpakkingen en papier en karton in werking getreden(verder: Besluit). Hiermee is een eind gekomen aan drie opeenvolgende convenanten verpakkingen(1991 t/m 2005). Op grond van het Besluit zijn producenten en importeurs zowelindividueel als financieel verantwoordelijk voor de kosten van inzameling en hergebruik vande verpakkingen die zij gebruiken of toevoegen aan hun producten voor de Nederlandse markt(producentenverantwoordelijkheid).Doel van het Besluit is de milieubelasting van verpakkingen en papier en karton door preventieen hergebruik te verminderen. Van alle verpakkingen van alle materiaalsoorten moet 65procent als materiaal worden hergebruikt. Daarnaast zijn per verpakkingsmateriaal doelstellingenvoor hergebruik geformuleerd: voor verpakkingen van papier en karton is de doelstelling75%. Met het Besluit wordt de EG-richtlijn Verpakking en verpakkingsafval (nr. 94/92/EG,PbEG L 47) in Nederland geïmplementeerd en uitgevoerd.De financiering loopt via de verpakkingenbelasting, die op 1 januari 2008 is ingevoerd. Vanaf2008 zijn de verpakkingenbelasting, de vergoedingen in het kader van producentenverantwoordelijkheiden de bestrijding van zwerfafval geïntegreerd in één heffing: de verpakkingenbelastingdie belastingplichtige bedrijven op aangifte aan de Belastingdienst voldoen. Uitde opbrengst wordt € 115 miljoen in een Afvalfonds gestort. Gemeenten krijgen uit hetAfvalfonds vergoedingen voor de inzameling van huishoudelijk verpakkingsafval uitgekeerd.Papiervezelconvenant IIIHet Besluit kent tevens een wettelijke grondslag voor producentenverantwoordelijkheid voorandere producten van papier en karton (niet-verpakkingen), voornamelijk grafische productenzoals kranten, tijdschriften, folders, boeken, catalogi en printpapier (artikel 5 van het Besluit).4

De nieuwe afspraken over inzameling en herverwerking van oudpapier en -karton: Papiervezelconvenant IIIProducentenverantwoordelijkheid voor (producten van) papier en karton niet zijnde verpakkingenis echter niet ingevoerd. Om de succesvolle aanpak van convenanten ook voor destroom oudpapier van deze producten te continueren, hebben de Vereniging van NederlandseGemeenten (VNG) en Stichting PRN op 22 mei 2007 het Papiervezelconvenant III gesloten.Papiervezelconvenant III geeft gemeenten een afzetgarantieprijs van € 20 per ton voor onbewerktoudpapier, niet zijnde verpakkingen. Als de opbrengstprijs onder de afzetgarantieprijszakt, vergoedt PRN het verschil aan gemeenten (met een maximum van € 20 per ton). Het3de Papiervezelconvenant heeft een looptijd tot en met 2010.VerpakkingenbelastingIn het Coalitieakkoord 2007 van het kabinet is een verpakkingenbelasting aangekondigdper 1 januari 2008. Deze nieuwe verpakkingenbelasting maakt onderdeel uit van hetBelastingplan 2008 en wordt opgenomen in de Wet belastingen op milieugrondslag (Wbm).Doel van de belasting is het genereren van opbrengsten voor de algemene middelen in deoverheidsbegroting en zal naar de mening van het kabinet leiden tot het verminderen vanmilieubelasting door verpakkingen. De belasting is van toepassing op alle verpakkingen(consumenten- en bedrijfsverpakkingen) en levert € 250 miljoen per jaar op.De uitvoering: Afvalfonds, PRN, Nedvang en BelastingdienstUitvoering Besluit (verpakkingen)De afspraken over de uitvoering van het ‘Besluit beheer verpakkingen en papier en karton’ zijnvastgelegd in de Raamovereenkomst van 27 juli 2007 tussen het ministerie van VROM, het(verpakkende) bedrijfsleven (Nedvang) en de Vereniging van Nederlandse gemeenten (VNG).De overeenkomst heeft een looptijd van vijf jaar (2008 t/m 2012). De Raamovereenkomst isalleen van toepassing op verpakkingen die vrijkomen bij huishoudens (consumentenverpakkingen).Het verpakkende bedrijfsleven blijft te allen tijde verantwoordelijk voor het behalenvan de doelstellingen uit het Besluit. Voor vrijgekomen verpakkingen van papier en karton (datis gemiddeld 23% van de totale huishoudelijke oudpapierstroom) kunnen gemeenten kiezenuit optie A en B.Optie ADe gemeente draagt zorg voor de inzameling en aflevering tot de bewerker. Degemeente is eigenaar van de ingezamelde verpakkingen. De verkoopopbrengstkomt geheel ten goede aan de gemeente. Als de opbrengstprijs minder is dan€ 40 per 1.000 kg wordt het verschil tot € 40 uit het Afvalfonds aangevuld.Als de transportafstand vanaf de gemeentegrens naar de verwerker meer dan30 km is, vergoedt het Afvalfonds de gemeente de afstand boven die 30 kmmet € 0,14 per 1.000 kg per km.5

De nieuwe afspraken over inzameling en herverwerking van oudpapier en -karton: Papiervezelconvenant IIIOptie BDe gemeente draagt zorg voor de inzameling en aflevering tot de bewerker. Degemeente is eigenaar van de ingezamelde verpakkingen. De verkoopopbrengstkomt geheel ten goede aan de gemeente. De gemeente ontvangt uit hetAfvalfonds een registratievergoeding van € 6,25 per 1.000 kg voor de monitoringvan de hoeveelheid ingezamelde papieren en kartonnen verpakkingen(23% van de totale huishoudelijke oudpapierstroom).Voorts is in de Raamovereenkomst afgesproken dat het verpakkende bedrijfsleven in geval vanuitzonderlijke marktomstandigheden (zoals negatieve opbrengstprijzen) een afnamegarantietegen nulprijs voor het verpakkingendeel in de oudpapierstroom geeft.Het bedrijfsleven zal via één organisatie uitvoering geven aan het Besluit, conform de zogenoemdeéén loket gedachte, één aanspreekpunt voor gemeenten. Hiertoe is Stichting Nedvangopgericht, een collectief van erkende uitvoeringsorganisaties. In een uitvoeringsprotocol is depraktische uitwerking van de Raamovereenkomst beschreven en wordt de uitvoering van deverschillende taken ten aanzien van de inzameling en scheiding van huishoudelijk verpakkingsafvaluitgelegd.Uitvoering Papiervezelconvenant IIIStichting PRN voert sinds 1998 het inzamel- en herverwerkingsysteem voor papier en kartonuit. Het systeem is vastgelegd in het Papiervezelconvenant en betreft (producten van) papieren karton anders dan verpakkingen (kranten, tijdschriften, printpapier, e.d.).Inning verpakkingenbelastingDe verpakkingenbelasting wordt geïnd door het ministerie van Financiën (Belastingdienst).De vergoedingen in het kader van het Besluit en de bijdragen in het kader van het ImpulsprogrammaZwerfafval (samen € 115 miljoen per jaar) worden in de verpakkingenbelasting(€ 250 miljoen) geïntegreerd. De dekking van de € 115 miljoen vindt plaats door heffingen bijhet verpakkende bedrijfsleven, de producenten/importeurs. Deze heffingen worden geïnd doorhet ministerie van Financiën (Belastingdienst), samen met de € 250 miljoen verpakkingenbelasting.In totaal gaat het dus om € 365 miljoen per jaar. Voor het jaar 2008 heeft hetministerie van Financiën haar aandeel in de verpakkingenbelastingen gehalveerd van € 250miljoen naar € 125 miljoen. De tarieven per materiaalsoort zijn dienovereenkomstig eenmaligaangepast. In totaal komt de verpakkingenbelasting in 2008 daarmee uit op € 240 miljoen.De begroting van VROM wordt elk jaar met € 115 verhoogd. Vervolgens stort VROM jaarlijks€ 115 miljoen in het Afvalfonds, waaruit inzamelvergoedingen conform de producentenverantwoordelijkheid,en vastgelegd in de Raamovereenkomst, aan gemeenten worden uitgekeerd.Ook het impulsprogramma voor de aanpak van zwerfafval wordt uit dit bedrag gefinancierd(€ 11 miljoen).6

Al bijna 60 jaar inzameling oudpapierOPK: een waardevolle secundaire grondstofAl sinds de vijftiger jaren van de vorige eeuw - bijna 60 jaar -wordt oudpapier en -karton (OPK) als secundaire grondstofgebruikt door de papier- en kartonindustrie. OPK is een goedvoorbeeld van wat afvalmateriaal voor de één is, een economischwaardevolle en belangrijke grondstof voor de ander is. Dit betekentdat het sluiten van de kringloop economisch wordt gedreven,hetgeen een essentiële succesfactor is voor het resultaat dat deschakels in de kringloopketen en andere belanghebbenden nastreven. Nederland behoort met79% inzameling en hergebruik tot de Europese koplopers in papierrecycling.Inzameling via fijnmazig netwerkDe feitelijke inzameling vindt plaats door (sport)verenigingen, scholen, kerken, charitatieveinstellingen, e.d., die een deel van de opbrengst van het OPK mogen houden. Zij werkensamen met de gemeenten, die de inzameling vaak subsidiëren. Daarnaast vindt gescheideninzameling plaats via milieuparkjes waar de burgers hun oudpapier in een containerdeponeren. Het vergaarde oudpapier wordt gereinigd, gesorteerd, gebaald en tegen geldendemarktprijzen verkocht aan de papierindustrie. De inzameling is een intensieve activiteit,die via een fijnmazig netwerk wordt uitgevoerd.Gemeenten vrij in hoe zij OPK (laten) inzamelenUitsluitend de inzamelkosten van OPK (brongescheiden) uit huishoudens tot het overdrachtspunt(waar de bedrijfsmatige overname plaatsvindt) zijn voor rekening van de gemeenten. Ditvloeit voort uit de wettelijke zorgplicht van gemeenten voor inzameling van huishoudelijkeafvalstoffen (artikel 10.21 Wet milieubeheer). Gemeenten zijn vrij om te bepalen hoe het oudpapierwordt ingezameld: via OPK-containers, door middel van een haalsysteem al dan nietmet minicontainers, door inschakeling van sportclubs, verenigingen, scholen en kerken e.d.Verder is met de gemeenten overeengekomen dat zij onder geen enkele omstandigheid geldzullen toegeven aan de oudpapieronderneming (de minimum prijs is nul), terwijl deze op haarbeurt aan de gemeenten de garantie heeft afgegeven dat afname van OPK te allen tijde zalplaatsvinden.7

Grillige wereldmarkt vereist aanpak gericht op meer evenwichtOPK-markt is mondiaal en onvoorspelbaarOudpapier is sinds enkele decennia een commodity, de prijs komt tot stand door vraag en aanbod,en het gaat om grote hoeveelheden oudpapier. Als commodity is oudpapier en de marktdaarvoor in toenemende mate afhankelijk van mondiale invloeden. De ontwikkelingen op deoudpapiermarkt kunnen een grillig verloop vertonen. Zij worden gekenmerkt door grote en/ofsnelle veranderingen in vraag en aanbod, met schoksgewijze prijsschommelingen en - verschillenals gevolg van tekorten en overschotten. Deze kenmerken maken het inzamel- en herverwerkingsysteemkwetsbaar. Wereldwijd stijgt de consumptie van nieuw papier en karton netals het hergebruik van oudpapier. Vanuit Europa wordt veel oudpapier naar vooral zuidoostAzië geëxporteerd. In Azië in papier en karton verpakte producten die in grote hoeveelhedenin Europa en Amerika worden afgezet, leveren hier een belangrijk exportoverschot aan oudpapier(verpakkingsmateriaal) op. Om aan de vraag naar grondstof voor nieuwe verpakkingenvan papier en karton te kunnen voldoen, importeert Azië veel oudpapier uit Europa enAmerika. Zo wordt de OPK-kringloop mondiaal gesloten. Binnen de EU zijn ook verschuivingengaande. De export - en tevens de inzameling en het hergebruik - vanuit Duitsland naar andereEU-landen is toegenomen.Groeit de vraag van de oudpapiermarkt met schokken, de inzameling neemt van nature meergeleidelijk toe. Door ingrijpen van de politiek is echter van een evenwichtige ontwikkeling vanhet aanbod van oudpapier geen sprake meer. De marktprijzen voor OPK worden tegenwoordigmeer bepaald door nationale wetgeving en inzamelijver dan door de conjunctuur. Dit gebeurtin combinatie met schoksgewijze groei in het hergebruik en wordt versterkt door de sterkegroei in oudpapierstromen tussen de continenten.Gevolgen voor het inzamel- en herverwerkingsysteem in NederlandEen andere essentiële succesfactor voor het goed functioneren van het systeem, naast deeerder genoemde economische drijfveren, is een min of meer constante toevoer van oudpapieren -karton. Dit geldt zowel voor gemeenten (ongeacht wie voor de feitelijke inzameling zorgt)als de oudpapierondernemingen en de papier- en kartonindustrie. Gemeenten maken gebruikvan de diensten van de oudpapierondernemingen voor de afzet van het door hen brongescheideningezamelde oudpapier. Zolang de marktprijs voor oudpapier op een goed niveauligt - dan is er voldoende marktvraag - zijn er geen financiële- en afzetproblemen. Heeft hetingezamelde OPK een lage of zelfs geen economische waarde (onvoldoende marktvraag), danlopen gemeenten het risico dat zij de oudpapierondernemingen (hun afnemers) moeten bijbetalenom van het OPK af te komen. Op hun beurt moeten de oudpapierondernemingen hetOPK opslaan omdat zij geen afzetmogelijkheden hebben, en betere tijden afwachten. Bij eenlangere periode van onvoldoende marktvraag raken de opslagplaatsen voor oudpapier vol, enleidt dit er automatisch toe dat de oudpapierinzameling uit huishoudens inzakt.8

Meer evenwicht in vraag en aanbod OPKDit is slecht voor de gemeenten, omdat het OPK dan niet meer brongescheiden wordt ingezamelden met het restafval wordt verwijderd. Gemeenten zijn wettelijk verplicht huishoudelijkafval in te zamelen. Verwijdering met het restafval kost de gemeenten inzamel- en verbrandingskostenvan € 150 à € 200 per ton. Bovendien zijn er dan geen inkomsten meer uit deverkoop van het OPK.Ook voor de oudpapierondernemingen en de oudpapier verwerkende industrie is dit eenslechte zaak, zij hebben te maken met een tekort aan hun secundaire grondstof oudpapier.Na een dergelijke dip in de brongescheiden inzameling in huishoudens duurt het lang voor deinzameling weer herstelt en op het oude niveau terug is. Papiervezelconvenant III zorgt voormeer stabiliteit in het belang van alle schakels in de keten.Het Papiervezelconvenant IIIAl tien jaar succesvolle zelfreguleringHet Papiervezelconvenant is een goed voorbeeld van zelfregulering door het betreffendebedrijfsleven, actief in de papier- en kartonketen, en bestaat en functioneert al tien jaar,met aantoonbaar resultaat tegen lage kosten.Definitie papier en kartonTot 'papier en karton' behoren al het papier en karton en/of kant en klare producten vanpapier en karton, niet zijnde verpakkingen, die op de Nederlandse markt worden gebracht.Een product van papier/karton is een product, niet zijnde een verpakking, waarbij degewichtscomponent papier en/of karton het zwaarste deelmateriaal is. Het Papiervezelconvenantomvat al het onder deze definitie vallend papier en karton.Inzameling en afzet OPK gewaarborgd onder alle marktomstandighedenStichting Papier Recycling Nederland (PRN) voert sinds 1998 het inzamel- en herverwerkingsysteemvoor papier en karton uit. Het systeem is vastgelegd in het derde Papiervezelconvenant.Dit is een convenant tussen PRN en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG).Het doel van het systeem is de inzameling van brongescheiden oudpapier uit huishoudens tewaarborgen en te optimaliseren, ook in tijden van lage marktprijzen voor oudpapier. Door hetsysteem van PRN worden gemeenten die een overeenkomst met PRN hebben gevrijwaardvan de kosten die voortvloeien uit de bewerking (reinigen, sorteren etc.) en opslag van hetingezamelde oudpapier.Het Papiervezelconvenant II was van kracht tot en met 31 december 2006. Dit convenant wasgesloten in het kader van het Convenant Verpakkingen III. Met ingang van 1 januari 2006 ishet ‘’Besluit beheer verpakkingen en papier en karton’’ van kracht. Artikel 5 van het Besluit(grafische toepassingen van papier en karton) is niet in werking getreden. Om de succesvolle9

aanpak van convenanten te continueren - ook voor oudpapier dat geen verpakking is - hebbende VNG en PRN op 22 mei 2007 het Papiervezelconvenant III gesloten. Dit convenant heefteen looptijd tot en met 2010.Afnamegarantie voor aangesloten gemeentenHet systeem werkt als volgt. Gemeenten schakelen oudpapierondernemingenin om het oudpapier in hun verzorgingsgebied afte nemen en/of in te zamelen. Oudpapierondernemingen makenvoor de gemeenten kosten om de afvalstroom oudpapier en-karton te bewerken teneinde deze geschikt te maken als secundairegrondstof voor de productie van nieuw papier en karton.Deze bewerkingskosten betreffen kosten voor inname, wegen,reiniging, sortering naar papiersoort, balen, opslag en transport van het ingezamelde OPK.De gemeenten die een overeenkomst met PRN hebben, hebben de garantie dat het in hungemeente ingezamelde OPK altijd, dus onder àlle omstandigheden wordt afgenomen - ookwanneer de bewerkingskosten hoger zijn dan de opbrengst van het OPK- derhalve bij eenketendeficit. De oudpapierindustrie maakt deze afnamegarantie waar namens PRN. Door middelvan een overeenkomst met PRN treden de oudpapierondernemingen toe tot het systeem.De bij PRN aangesloten gemeenten hebben een afnamegarantie en blijven dus nooit zittenmet het ingezamelde oudpapier. Bovendien worden zij gevrijwaard van negatieve opbrengstenals de marktprijs (de verkoopprijs van de oudpapieronderneming aan zijn afnemer) lager isdan de bewerkingskosten. Papiervezelconvenant III geeft bij haar aangesloten gemeenten eenafzetgarantieprijs van € 20 per ton voor onbewerkt oudpapier (voor het niet-verpakkingendeel). Dat wil zeggen dat als de opbrengstprijs onder € 20 per ton zakt, PRN het verschil aangemeenten vergoedt (tot een maximum van € 20 per ton).Gemeenten die toetreden tot het systeem sluiten daartoe op vrijwillige basis een samenwerkingsovereenkomstmet PRN (binnen de gezamenlijke uitvoeringsorganisatie Nedvang). Degemeenten zullen dan vervolgens zelf een contract aangaan met een oudpapieronderneming(vrije marktwerking) die ook tot het systeem van PRN (en Nedvang) is toegetreden en binnenof dichtbij die gemeente is gevestigd.Dekking in tijden van deficiten: afzetgarantieprijs en bewerkingskostenDe oudpapierondernemingen maken altijd bewerkingskosten. Die kosten, samen met de€ 20 per ton afzetgarantieprijs, hebben een relatie met de marktprijs van het OPK datgesorteerd en schoon is, dus na alle bewerkingen door de oudpapieronderneming. De marktprijsis de verkoopprijs van de oudpapieronderneming aan zijn afnemer.De afzetgarantieprijs en de bewerkingskosten bepalen samen de totale financiële dekking dienodig is in tijden van deficiten (afzetgarantieprijs + bewerkingskosten > internationale marktprijs).Dit bedrag is tevens het maximaal door PRN te vergoeden risico. Doordat PRN tot de10

ewerkingskosten van het OPK aan de oudpapierondernemingen compenseert, komen diekosten dus niet voor rekening van de gemeenten.Zodra derhalve de internationale marktprijs van het bewerkte OPK onder de som van deafzetgarantieprijs en de bewerkingskosten zakt is er een deficit en voorziet het systeem vanPRN in de financiering daarvan. De bewerkingskosten worden aan de oudpapierondernemingenuitgekeerd, dit loopt volgens eis van de NMa via de gemeenten. En de gemeentenontvangen de afzetgarantieprijs (€ 20 per 1.000 kg). Beide uitkeringen zijn per 1.000 kilogramen gemaximeerd. Voorts ontvangen alleen gemeenten die bij PRN zijn aangesloten devergoeding, en alleen voor het niet-verpakkingendeel van de oudpapierstroom (77%). Zo isde financiële én de oudpapierkringloop van het PRN-systeem rond.Vergoeding van transportkostenSluit een gemeente een overeenkomst met een gecertificeerde oudpapieronderneming diebinnen de gemeentegrens is gevestigd, dan zijn de transportkosten tot die oudpapierondernemingvoor rekening van die gemeente. Is er echter geen gecertificeerde oudpapierondernemingbinnen de gemeentegrenzen, dan zal de keten de transportkosten van de gemeentegrenstot de dichtstbijzijnde gecertificeerde oudpapieronderneming vergoeden, indien en voorzover het totaalresultaat van de OPK-overdracht van gemeente naar keten negatief is.Voorwaarde is steeds dat de oudpapieronderneming moet zijn toegetreden tot het in hetPapiervezelconvenant beschreven systeem.Gemeenten zijn overigens vrij zelf te bepalen of ze zullen toetreden tot het systeem van PRN(en Nedvang). Doet een gemeente dat niet, dan zijn voor die gemeente de afnamegarantie ende afzetgarantieprijs uiteraard niet van toepassing.Een sluitend monitoringsysteemIn het kader van de uitvoering van het Papiervezelconvenant III monitort PRN de afzet vannieuw papier en karton, dit is het halffabricaat voor grafische producten van papier en karton,inclusief kant en klare producten van papier en karton. Ook monitort PRN (Nedvang) deinzameling en het hergebruik van oudpapier en -karton. Het systeem is sluitend, omdat deaangesloten gemeenten aan PRN opgeven welke oudpapieronderneming hun OPK inzamelt,en de oudpapierondernemingen opgeven voor welke gemeenten zij inzamelen.De kosten van het Nederlandse systeemHet Nederlandse inzamel- en verwerkingsysteem wijkt af van inzamelsystemen in andereWest-Europese landen. Het grote voordeel van het systeem in Nederland is, dat indien sprakeis van een normale markt de sector slechts beperkte financiële bijdragen hoeft op te brengen.In bijvoorbeeld Duitsland, met het DSD-systeem, ligt dat volstrekt anders: via de ‘Grüne Punkt’wordt continu fors bijgedragen om het veel duurder opgezette inzamelsysteem te kunnenfinancieren. Doorberekening van de groene-puntkosten in de prijzen leidt tot aantasting vande koopkracht van de consument, hetgeen men in Nederland heeft willen voorkomen.11

De voordelen voor de schakels in de ketenDe voordelen voor de direct betrokken partijen zijn:• De oudpapierinzameling wordt niet verstoord en blijft in stand (en kan groeien);• Het hergebruikpercentage voor papier en karton blijft op niveau (en kan toenemen);• De gemeenten zijn verzekerd van een gegarandeerde minimum opbrengstprijs voor hetniet-verpakkingendeel (€ 20 per 1.000 kg);• De gemeenten vermijden extra AVI-kosten door minder kilogrammen in het restafval;• De aansluiting bij PRN (Nedvang) is gratis. De aangesloten gemeenten en oudpapierondernemingenzijn wel verplicht aan de maandelijkse monitoring mee te doen;• De gemeenten zijn onder alle marktomstandigheden verzekerd van een permanente afnamevan het brongescheiden ingezamelde oudpapier;• De oudpapierondernemingen en de oudpapierverwerkende industrie hebben zekerheid vanregelmatig aanbod van oudpapier, de secundaire grondstof voor hun producten.De financiering van het systeemHeffing alléén bij lage oudpapierprijzenDe van PRN onafhankelijke Stichting Verwijderingsfonds (SVF) beheert het fonds dat noodzakelijkis om de recyclingdoelstellingen van het Papiervezelconvenant III te halen. SVF bepaaltof sprake is van een ketendeficit. Als dat het geval is, ontvangen gemeenten tot € 20 per1.000 kg (de afzetgarantieprijs voor niet-verpakkingen) en wordt de oudpapierindustriegecompenseerd voor het afnemen van oudpapier van de bij PRN aangesloten gemeententerwijl er geen of zelfs een negatieve opbrengst is.Het fonds zorgt voor de inning van de afvalbeheersbijdragen bij alle eerste ontvangers vannieuw papier en karton, of kant en klare producten van papier en karton, niet zijnde verpakkingen.De deelnemers (‘de eerste ontvangers’) van PRN betalen aan het fonds zodra dat wordtaangesproken. Zij financieren het systeem door betaling van een heffing per kilogram papieren karton, die weer wordt doorberekend aan de klant (zakelijk of consument). Er wordt eenheffing opgelegd in geval van een deficit, dus in tijden van lage oudpapierprijzen (en bij eentransportdeficit en voor de beheerskosten van PRN). PRN vertegenwoordigt brancheorganisatiesen hun lidondernemingen die als eerste ontvanger producten van papier en karton op deNederlandse markt afzetten.Algemeen Verbindend Verklaring (AVV)De Overeenkomst inzake de Afvalbeheersbijdrage 2006 voor toepassingen van Papier enKarton vormt de basis voor de heffing van afvalbeheersbijdragen. Deze afvalbeheersbijdragenzijn bestemd voor de uitvoering van de verplichtingen van PRN ingevolge het PapiervezelconvenantIII ter zake van met name mogelijke ketendeficiten in de papier- en kartonketen enmogelijke gemeentelijke transportdeficiten. De genoemde Overeenkomst is op 21 december12

2007 algemeen verbindend verklaard op basis van artikel 15.37 Wet milieubeheer.De Algemeen Verbindend Verklaring is geldig tot en met 31 december 2011.Kernpunten PRN systeem/Papiervezelconvenant III• De gemeenten intensiveren de inzameling van oudpapier en -karton bij de huishoudens;• Gemeenten en gecertificeerde oudpapierondernemingen kunnen zich vrijwillig aansluitenbij PRN (en Nedvang);• De aangesloten gemeenten leveren (verkopen) hun oudpapier en -karton aan een aangesloten(en VPGI gecertificeerde) oudpapieronderneming ter bewerking;• PRN geeft een afnamegarantie af voor het in die gemeenten ingezamelde huishoudelijkoudpapier en -karton, niet zijnde verpakkingen (dat is 77% van de totale huishoudelijkeoudpapierstroom);• Wanneer de internationale marktprijs van oudpapier te laag is om de kosten van een oudpapierondernemingvoor het innemen, reinigen, sorteren, bewerken, inbalen, opslaan entransporteren naar de papierfabriek (alles samen: de standaardverwerkingskosten) alsmedede afzetgarantieprijs voor gemeenten te kunnen dekken, is sprake van een tekort (deficit).Een tekort wordt door Stichting Verwijderingsfonds vastgesteld op basis van de voorafvastgestelde standaard verwerkingskosten van de oudpapierindustrie en de afzetgarantieprijsvan € 20 / ton.• Bij een tekort (deficit) treedt het fonds van Stichting Verwijderingsfonds in werking dat hetverschil tussen de som van de standaardverwerkingskosten en de afzetgarantieprijs aangemeenten en de door de afnemers (papier- en kartonfabrieken en export) betaaldeinternationale marktprijs vergoedt. De hoogte van de vergoeding wordt door het Verwijderingsfondsbepaald. De maximale hoogte van de vergoeding is de som van de standaardverwerkingskostenen de afzetgarantieprijs (€ 20 per ton);• De gemeente heeft op basis hiervan recht op een maximale vergoeding uit het afvalfondsvan € 20 per ton (voor de categorie niet-verpakkingen);• De oudpapieronderneming vraagt op dezelfde basis een toebetaling aan de gemeente.De gemeente declareert deze toebetaling aan de Stichting Verwijderingsfonds. Degemeente keert dit bedrag uit aan de oudpapieronderneming (kassiersfunctie gemeente).De toebetaling is hoogstens gelijk aan de standaardverwerkingskosten;• Het Verwijderingsfonds vergoedt onder bepaalde voorwaarden tevens aan de gemeentende transportkosten vanaf de gemeentegrens tot de dichtstbijzijnde bij PRN aangeslotenoudpapieronderneming als er binnen de betreffende gemeente geen (VPGI gecertificeerde)oudpapieronderneming is;• Het Verwijderingsfonds vergoedt aan PRN de kosten van organisatie en beheer (systeemkosten)van PRN voor zover die worden opgebracht door organisaties van wie de leden invoorkomend geval een afvalbeheersbijdrage betalen;13

• Het Verwijderingsfonds wordt gevoed door bijdragen van de ondernemingen die als eerstepapier en karton, niet zijnde verpakkingen, bewerkt of onbewerkt, op de Nederlandsemarkt brengen (eerste ontvangers), alsmede ondernemingen die als eerste geïmporteerdeproducten, halffabricaten of kant en klare producten, niet zijnde verpakkingen, van papieren karton op de Nederlandse markt brengen;• De eerste ontvangers en aangesloten gemeenten en bedrijven zijn gehouden onder alleomstandigheden aan het monitoringsysteem deel te nemen. In perioden dat het verwijderingsfondsmoet uitkeren, wordt van de eerste ontvangers een afvalbeheersbijdrageverlangd voor de categorie niet-verpakkingen van papier en karton;• PRN (en Nedvang) is belast met de monitoring van het gehele inzameling- en herverwerkingsysteem.Bedrijven zijn op grond van de Algemeen Verbindend Verklaring (AVV)verplicht hieraan medewerking te verlenen;• Stichting Verwijderingsfonds is belast met het vaststellen van de duur en het aanvangstijdstip,het innen en het beheer van de afvalbeheersbijdragen (heffingen). Voorts zorgt zijvoor het vaststellen van de hoogte en het uitbetalen van de afvalbeheersvergoedingen;• Wanneer de afzet van Nederlands oudpapier en -karton in binnen- of buitenland blokkeert,treedt de BV Overschotmanagement in werking om de overschotten op te nemenvan de categorie niet-verpakkingen in het gemeentelijke oudpapier;• Papier- en kartonfabrikanten betalen altijd marktprijzen.Papier en karton: de markt en het hergebruik (2007)Zo’n 15% is niet herbruikbaarIn Nederland wordt op jaarbasis (2007) voor alle toepassingen in totaal bijna 3,5 miljoen tonnieuw papier en karton verbruikt. Daarvan wordt ruim 2,7 miljoen ton ingezameld als oudpapieren -karton, zowel bij huishoudens (ruim 1,2 miljoen ton) als bij de industrie, kantorenen winkels (1,5 miljoen ton). Resteert ongeveer 0,8 miljoen ton, verdeeld over duurzaam papierdat niet in de afvalstroom komt (zoals boeken, waardepapieren, archiefmateriaal en behang)en alle hygiënische toepassingen (zoals sanitair papier). Er blijft minder dan 0,3 miljoen tonover die tot nu toe niet als grondstof wordt hergebruikt. De kringloop is dus nog niet geheelgesloten. Dat is overigens goed te verklaren omdat niet al het gebruikte papier en karton kanworden ingezameld. Zoals waardepapieren, boeken, sanitairpapier of behang: bij elkaar is datongeveer 15% van het totale verbruik. Bepaalde soorten papier kunnen nu eenmaal niet ofmogen uit hygiënisch oogpunt niet worden ingezameld. Vloeistofdichte verpakkingen vankarton (b.v. drankenkartons) worden via een gescheiden systeem beperkt ingezameld. Vanwat wel inzamelbaar is (85%), is de doelstelling van de overheid 75% in te zamelen en herte gebruiken.14

Wettelijke inzamelplicht gemeentenDe gescheiden inzameling van oudpapier en -karton bij huishoudens behoort tot de verantwoordelijkheidvan de gemeenten. In 2005 kwam van het huishoudelijke papierverbruikruim 60 kg per huishouden terug via inzameling. Wanneer de inzamelinspanning door degemeenten wordt vergroot en het publiek (nog) bewuster wordt gemaakt, kan deze hoeveelheidzodanig worden verhoogd dat de streefnorm van 75% van het Besluit beheerverpakkingen en papier en karton binnen bereik komt.Oudpapier uit de KWDI-sectorNiet alleen huishoudens verwijderen regelmatig hoeveelheden oudpapier en -karton. Ookwinkelbedrijven moeten zich ontdoen van voornamelijk (transport)verpakkingen en in kantorenworden grote hoeveelheden kopieer- en printerpapier verbruikt. Oudpapier en -karton vankantoren, winkelbedrijven, dienstverlening en industrie (de KWDI-sector) wordt al grotendeelsgescheiden ingezameld. In 2007 kwam circa 55% van al het in ons land ingezamelde oudpapieren -karton uit deze sector. Voor het bedrijfsleven geldt een aparte verplichting om vanoudpapier en -karton af te komen. De inzameling gebeurt voor rekening van de ontdoener, datwil zeggen de bedrijven. Op basis van strikte maatregelen blijft dat specifieke OPK in de ketenen wordt het hergebruikt. Dat gebeurt voor eigen rekening van het bedrijfsleven, maar levertafhankelijk van de marktvraag en de kwaliteit ook geld op.Er is zonder meer sprake van volledige marktwerking. Bij de (kleinere) winkels en (kleinere)kantoren belanden gebruikte kantoorpapieren en transportverpakkingen voor een deel nog inde algemene (grijze) afvalstroom en kan de inzameling dus nog worden verbeterd.Overigens heeft PRN ook voor de KWDI-sector een afnamegarantie afgegeven. De doelstellingis uiteindelijk 75% van het inzamelbare OPK voor herverwerking in te zamelen.15

Consumptie, inzameling en hergebruik van papier en karton (2007)Nieuw op de markt gebracht:3.462.000 tonIngezameld totaal:2.730.000 tonWaarvan ingezameld uit huishoudens:1.230.000 ton• 283.000 ton verpakkingen (23%), en• 947.000 ton grafische producten (77%), zoals kranten, tijdschriften, foldersWaarvan ingezameld uit bedrijven:1.500.000 ton• 858.000 ton verpakkingen (57%), en• 642.000 ton grafische producten (43%), zoals kopieerpapier, tijdschriften, foldersHergebruikt (papiervezel):2.730.000 ton (dit is 79% van de hoeveelheid nieuw op de markt)Vrije marktwerkingSysteem goedgekeurd door de NMaDe Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) ziet er op toe dat de verwerking van OPKvanaf de oudpapieronderneming volgens marktprincipes blijft plaatsvinden. Het systeem vanPRN heeft op 10 december 2003 de goedkeuring van de NMa ontvangen. De vrije marktwerkingmag niet worden verstoord door wat men noemt ‘gedwongen winkelnering’. De oudpapierondernemingis daardoor vrij om ingezameld materiaal te verkopen waarheen men wil,aan wie men wil, en tegen marktconforme prijzen. En het scheiden van ingezameld oudpapieren -karton in verpakkingen en niet-verpakkingen mag wel, maar hoeft niet.Periodiek vastgestelde internationale marktprijs en standaard verwerkingskostenDaarbij doen zich echter twee problemen voor. De papierfabrikanten betalen (Europees zo nietwereldwijd bepaalde) marktprijzen en er bestaat uiteraard een verschil tussen de marktprijs ende verwerkingskosten van de oudpapieronderneming. Is de marktprijs te laag voor de oudpapierondernemingom zelfs maar zijn kosten te dragen, dan zou deze de afname van OPK vande gemeente moeten beëindigen. Dan ontstaat er een breuk in de keten. Daarom gaat men in16

het systeem uit van een periodiek vastgestelde internationale marktprijs en standaardverwerkingskosten plus afzetgarantieprijs (€ 20 / ton). Is sprake van een negatief saldo vandie drie ‘prijzen’, een tekort bij de oudpapieronderneming en dus van een ketendeficit, danis het Verwijderingsfonds aanspreekbaar voor aanzuivering die plaatsvindt aan en via degemeenten. Uiteraard onder voorwaarden, zie onder Stichting Verwijderingsfonds (SVF).Het Verwijderingsfonds is ook aanspreekbaar voor de vergoeding van transportkosten envoor de systeemkosten (kosten van organisatie en beheer) van PRN, voor zover die wordenopgebracht door organisaties van wie de leden volgens het gestelde in voorkomend gevaleen afvalbeheersbijdrage betalen.Vangnetconstructie voor volumeprobleem tijdens recessieHet tweede probleem betreft de noodzaak om marktconforme verwerking en niet-marktconformeinzameling op elkaar te laten aansluiten. Er zou namelijk een volumeprobleem(overschot) kunnen ontstaan door optredende recessie. Dan zullen de papierfabrieken alsverwerkers van OPK hun productie verminderen, als gevolg waarvan de oudpapierindustrievolloopt, en niemand meer inkoopt (nog los van de prijsvorming). Om die ongewenste situatiete voorkomen, heeft de NMa toegestaan dat een 'vangnet' is opgezet. De papierindustrie heeftzich verplicht dan toch OPK af te nemen door middel van de BV Overschotmanagement:het materiaal wordt in afwachting van betere tijden opgeslagen (of verkocht of in het uiterstegeval verbrand met energieterugwinning). De kosten van het beheer van het feitelijke overschotaan OPK neemt de papierindustrie voor haar rekening. Voorwaarde is wel dat in eenperiode van schaarste - het omgekeerde geval - de oudpapieronderneming verplicht ismateriaal eerst aan te bieden aan de Nederlandse papierindustrie, die zal inkopen tegeneen prijs die men elders ook zou kunnen krijgen (‘right of first refusal’).VerwijderingsfondsAfvalbeheersbijdrage (of: heffing)Om het Verwijderingsfonds in staat te stellen zijn taak - namelijk de inzameling van OPKgaranderen- uit te voeren wordt een afvalbeheersbijdrage geheven op nieuw papier en kartonen geïmporteerde (kant en klare) producten van papier en karton, in beide gevallen voor decategorie niet-verpakkingen. De omvang van de afvalbeheersbijdrage wordt vastgesteld doorhet bestuur van Stichting Verwijderingsfonds. Deze bijdrage wordt betaald door de eersteontvangers van nieuw papier en karton in Nederland. De afvalbeheersbijdrage op nieuwpapier en karton voor de Nederlandse markt is door een besluit van 21 december 2007 vanhet ministerie van VROM algemeen verbindend verklaard. Dit betekent dat alle ondernemingendie als eerste ontvanger optreden, de afvalbeheersbijdrage moeten betalen, ook als zegeen lid zijn van de organisaties die het derde Papiervezelconvenant hebben ondertekend.17

Heffing niet permanent, alleen bij deficitenEr is in Nederland voor toepassingen van papier en karton -niet zijnde verpakkingen- geensprake van een permanente heffing voor de verwijdering van mogelijke overschotten. Alleenals het nodig is, dat wil zeggen wanneer er tijdelijk sprake is van een deficit (tekort), is financieringwenselijk. Er hoeft dus geen geld te worden opgebracht voor een fonds met onbestede,rustende middelen.De papiergroothandel vervult centrale incassorolEen bijzondere rol is weggelegd voor de papiergroothandel die nieuw papier en karton opgrote schaal onbewerkt doorverkoopt aan derden (meestal drukkerijen). De bij PRN aangeslotenpapiergroothandel functioneert daarom ten aanzien van het nog te verwerken papier enkarton als een ‘doorgeefluik’ en int de afvalbeheersbijdrage bij haar afnemers namens hetVerwijderingsfonds. Zij vervult zo een centrale incassorol.Gemeenten: controleur en kassierDe gemeenten vervullen in het systeem een dubbele rol, namelijk die van controleur en kassier.Het Verwijderingsfonds bepaalt of sprake is van een deficit en de hoogte en de duur ervan. Degemeente betaalt dan in het kader van de hierboven beschreven vangnetconstructie het vastgesteldetekort per kilogram uit aan de oudpapieronderneming en declareert dit vervolgens bijhet Verwijderingsfonds. Het is dus zaak dat de gemeenten controle kunnen uitoefenen op deoudpapieronderneming.Monitoring door PRN (Nedvang)Nauwgezette monitoring nieuw op de markt en ingezameldpapier en kartonZowel de controle op de realisering van de verplichtingen die inhet Papiervezelconvenant zijn aangegaan, als de controle op degang van zaken rond het Verwijderingsfonds vraagt om het nauwgezetbijhouden van de papier- en kartonstromen door de papierenkartonketen. Het gaat specifiek om zowel de hoeveelhedeningezameld en verwerkt oudpapier en -karton als om de hoeveelhedendoor eerste ontvangers op de Nederlandse markt gebracht nieuw papier en karton enkant en klare producten van papier en karton. De gemeenten, de oudpapierondernemingen ende industrie die zijn aangesloten bij PRN (en Nedvang) verplichten zich periodiek een aantalkerngegevens te verstrekken. De eerste ontvangers zijn verplicht ieder kwartaal hun gegevensbij PRN aan te leveren. Dit is van essentieel belang voor een continu waterdicht monitoringsysteem.De eisen voor certificering van de oudpapierondernemingen zijn dan ook vooralgericht op het borgen van deze monitoring in hun administratie.18

Een belangrijke taak van PRN is het voortdurend op de hoogte zijn van de stromen oudpapieren -karton, zowel wat de hoeveelheden betreft als de afzetrichting.De oudpapierondernemingen verstrekken (per gemeente) maandelijks gegevens over deingezamelde hoeveelheid OPK uit huishoudens en uit de KWDI-sector. Daarmee kan inzichtworden verkregen of aan de doelstellingen van het Papiervezelconvenant wordt voldaan.Voorts doen de oudpapierondernemingen opgave van de afgezette hoeveelheden bont- enontinktingspapier.Gemeenten verstrekken maandelijks gegevens over de ingezamelde hoeveelheden oudpapieren -karton uit de huishoudens (PRN/Nedvang-WasteTool). Daardoor ontstaat inzicht in denormale omvang van de huishoudelijke inzameling. Ook wordt ‘grensverkeer’ tussen gemeentenvoorkomen, evenals het vermengen van OPK uit de KWDI-sector met de huishoudelijkeoudpapierstromen.Ondernemingen verplicht deel te nemen aan monitoringsysteemOm haar monitoringtaak goed uit te kunnen voeren heeft PRN een systeem opgezet. Allebetrokken ondernemingen zijn verplicht aan de monitoring deel te nemen. Ten aanzien van demonitoring in verband met het functioneren van het Verwijderingsfonds geldt dat - in hetkader van de Algemeen Verbindend Verklaring - zij ook verplicht zijn hun hoeveelheden aanPRN te verstrekken wanneer zij geen lid zijn van een organisatie die het Papiervezelconvenantheeft ondertekend.De rollen in het inzameling- en herverwerkingsysteemDe rol van gemeentenGemeenten zijn verantwoordelijk voor de organisatie en de kosten van de inzameling van OPKbij de huishoudens. Huishoudens zijn alle percelen ten aanzien waarvoor krachtens artikel10.21 van de Wet milieubeheer een verplichting tot het inzamelen van huishoudelijke afvalstoffengeldt.Gemeenten gaan een overeenkomst aan met PRN (en het Verwijderingsfonds) en sluiten eencontract met een gecertificeerde oudpapieronderneming die eveneens bij PRN is aangesloten.Bij het systeem aangesloten en door de gemeenten geselecteerde oudpapierondernemingenmoeten bij voorkeur om de drie jaar in de gelegenheid worden gesteld mee te dingen naar eencontract.Het staat de gemeenten overigens vrij om niet toe te treden tot PRN. In dat geval kan geensprake zijn van een afnamegarantie, afzetprijsgarantie of vrijwaring van deficiten.Gemeenten geven een leveringsgarantie aan PRN. Daarmee accepteren zij dat altijd en onderalle omstandigheden het bij de huishoudens ingezamelde OPK, niet zijnde verpakkingen,op een overdrachtspunt aan de oudpapieronderneming moet worden overgedragen.Gemeenten dragen zorg voor de aanlevering van schoon en droog OPK. Hiervoor opgestelde19

kwaliteitsnormen zijn vastgelegd in contracten tussen gemeenten en oudpapierindustrie.Gemeenten stellen alles in het werk om te voorkomen dat OPK uit de KWDI-sector wordtvermengd met het OPK van de huishoudens. Dit is essentieel voor de monitoring, en voor deeventuele vergoedingen uit het Verwijderingsfonds.Ten behoeve van de monitoring voert iedere gemeente een administratie van het volume vande inzameling. De administratie van de inzameling bij huishoudens is zorgvuldig gescheidenvan die bij de KWDI-sector. Het gaat immers voornamelijk om het vastleggen van het volumevan de inzameling uit huishoudens. PRN zal op grond hiervan permanent zicht hebben op degroei van de inzameling.Maatgevend zijn de weegdocumenten. Het ingezamelde OPK zal altijd via een geijkte weegbrugmoeten worden overgedragen. Weging zal altijd moeten gebeuren door een beëdigdweger die ook het weegdocument (weegbriefje) tekent. De gemeenten beschikken over dezedocumenten op basis waarvan de administratie wordt gevoerd.Ter stimulering van de inzameling geven de gemeenten voorlichting aan het publiek over deproducten van papier en karton die voor inzameling in aanmerking komen.De rol van oudpapierondernemingenDe oudpapieronderneming sluit enerzijds een deelnemingsovereenkomst met PRN (Nedvang)en onderhoudt anderzijds een zakelijke relatie met de (bij PRN/Nedvang aangesloten)gemeente. Deze zakelijke relatie is gebaseerd op leveringscontracten met in beginsel eenlooptijd van maximaal drie jaar. In deze contracten regelen partijen de kwaliteit en de matevan toegestane vervuiling van het OPK, de beschikbaarstelling van inzamelmiddelen(containers e.d.), de frequentie van wisselen van die middelen, de relatie tot de inzamelaars(verenigingen, clubs, scholen e.d.), en alle overige zaken die normaal tussen oudpapierondernemingenen gemeenten per contract worden geregeld.De oudpapieronderneming weegt al het van de gemeente(n) ontvangen uit huishoudensafkomstige oudpapier en -karton. Dit gebeurt onder verantwoordelijkheid van een beëdigdweger op een geijkte weegschaal. De weegbriefjes, met daarop duidelijk de naam van degemeente vermeld, worden door de weger getekend. De weegbriefjes dienen voor de administratievan het betreffende bedrijf, de gemeente(n), PRN (en Nedvang) en het Verwijderingsfonds.De gemeente bewaart de weegbriefjes.Oudpapierondernemingen bepalen bij overdracht van het OPK door de gemeente(n) de vervuilingsgraadnaar aard en oorsprong. Ingeval van bovenmatige vervuiling met productvreemdematerialen of te hoog vochtgehalte, verrekenen zij met de gemeente(n) de kosten van deverwijdering van de vervuiling en het door die vervuilingen en/of te hoge vocht te weinigontvangen papiervezelmateriaal.Doorgaans wordt in de contracten de overdrachtsprijs (of de ‘opbrengstprijs’) geregeld.Wanneer daar aanleiding voor is kan de overdrachtsprijs worden aangepast aan internationaalveranderende prijsniveaus. De prijsvorming tussen gemeenten en betrokken oudpapieronderne-20

mingen blijft daarbij volledig vrij. De afzetgarantieprijs van € 20 per 1.000 kg als minimum isuitgangspunt van het systeem.De oudpapieronderneming bewerkt al het ingezamelde OPK, sorteert eventueel de door haargewenste soorten (bijvoorbeeld grafisch papier, ontinktingspapier, karton) en verkoopt diesoorten zonder enige beperking vrijelijk op de (internationale) markten.NB: de oudpapieronderneming zal aan de bij het systeem aangesloten papier- en kartonfabrikantenin tijden van schaarste voorrang toekennen in de levering van OPK, uiteraardtegen geldende marktprijzen. In feite is sprake van een beperkte aanbiedingsplicht (‘right offirst refusal’).De oudpapieronderneming treedt in het kader van de afnamegarantie door PRN naar degemeenten op namens de keten. Het bedrijf geeft uitvoering aan die afnamegarantie dooronder alle omstandigheden OPK van de gemeenten af te nemen.Op haar beurt kan de oudpapieronderneming onder alle omstandigheden in gedefinieerdeoverschotsituaties terugvallen op de door de BV Overschotmanagement namens de papierenkartonindustrie afgegeven afnamegarantie.De oudpapieronderneming vervult ook een belangrijke taak bij de inzameling van OPK uit deKWDI-sector. De onderneming die verkiest niet tot het systeem toe te treden, kan een rol blijvenvervullen in die sector en is dus niet alleen afhankelijk van de huishoudelijke inzameling.De rol van eerste ontvangersBijdrageplichtige: de eerste ontvangerDe afvalbeheersbijdrage voor niet-verpakkingen wordt afgedragen door de eerste ontvangers.Onder eerste ontvanger wordt verstaan elke ondernemer die in het kader van de uitoefeningvan zijn beroep of bedrijf als eerste in Nederland nieuw papier en karton, niet zijnde verpakkingen,uit binnen- of buitenland afneemt, dat door hem bewerkt of onbewerkt op de Nederlandsemarkt wordt afgezet. Dit zijn:• grafische ondernemingen (drukkers en uitgevers)• papiergroothandelaren• fabrikanten van displaymaterialen• behangselpapierfabrikanten• fabrikanten van hygiënische papierproducten• fabrikanten van kantoor- en schoolartikelen.• elke ondernemer die in het kader van zijn beroep of bedrijf kant-en-klare producten vannieuw papier en karton importeert die door hem op de Nederlandse markt worden afgezet.De bij PRN aangesloten papiergroothandelaren vormen een uitzondering op de regel. Zijvervullen een speciale administratieve- en incassofunctie in het systeem.21

Wettelijk verplichte deelname monitoringsysteemDe rijksoverheid heeft de eerste ontvangers die deel uitmaken van de papier- en kartonketenwettelijk verplicht aan het monitoringsysteem deel te nemen. De monitoring houdt in dat debetrokken ondernemingen per kwartaal aan PRN gegevens moeten verstrekken over de doorhen voor afzet in Nederland ingekochte tonnages papier en karton, niet zijnde verpakkingen.Dat zijn alle inkopen onder aftrek van exporthoeveelheden.Indien de eerste ontvangers nog te verwerken nieuw papier en karton inkopen via een bij PRNaangesloten groothandel, dan verzorgt de groothandel de monitoring aan PRN.PRN heeft een geheimhoudingsplicht met betrekking tot individuele bedrijfsgegevens.Inning afvalbeheersbijdrageEen afvalbeheersbijdrage (voor niet-verpakkingen) wordt geïnd:• in geval van een ketendeficit (standaard verwerkingskosten + € 20 ten opzichte van deinternationale marktprijs), voor zover het deficit de som van de standaard verwerkingskostenen de afzetgarantieprijs niet te boven gaat; of• in geval van een transportdeficit van gemeenten; en/of• ter dekking van de systeemkosten van PRN en het Verwijderingsfonds (SVF).Ten aanzien van het ketendeficit en het transportdeficit geldt deverplichting tot afdracht van de afvalbeheersbijdrage voor dehoeveelheid uit Nederlandse huishoudens ingezameld OPK van debij PRN (en Nedvang) aangesloten gemeenten. De afvalbeheersbijdragewordt omgeslagen op basis van de door de eerste ontvangersin de heffingsperiode ingekochte tonnages nieuw papier enkarton en kant en klare producten van papier en karton (beidealleen voor de categorie niet verpakkingen), voor zover die doorhen op de Nederlandse markt worden afgezet. De hoogte van deze heffing is afhankelijk vande omvang van het totale deficit en wordt bepaald door Stichting Verwijderingsfonds.De transportbijdrage en de systeembijdrage zijn verschuldigd over een door Stichting Verwijderingsfondsvast te stellen afdrachtperiode, zodra de noodzaak van afdracht volgens een besluitvan Stichting Verwijderingsfonds wordt vastgesteld. Daarbij wordt rekening gehouden met demogelijke omstandigheid dat de geringe hoogte van de respectievelijke bijdragen de voorpartijen aan afdracht verbonden administratieve kosten niet rechtvaardigt.De afvalbeheersbijdrage wordt in principe door de eerste ontvangers afgedragen. Kopen deeerste ontvangers nog te verwerken papier en karton in via een bij PRN aangesloten papiergroothandel,dan wordt de afvalbeheersbijdrage namens hen door die papiergroothandel aanStichting Verwijderingsfonds afgedragen. In dit geval betalen de individuele ondernemingende voor hen af te dragen afvalbeheersbijdrage (over de door hen individueel afgenomen hoeveelheidpapier en karton) aan de papiergroothandel.22

Stichting Papier Recycling NederlandHet inzamel- en herverwerkingsysteem, vastgelegd in het Papiervezelconvenant, wordtuitgevoerd door PRN (Stichting Papier Recycling Nederland). Via de bij haar aangeslotenorganisaties vertegenwoordigt PRN meer dan 70% van het aantal eerste ontvangers vannieuw papier en karton en kant en klare producten van papier en karton.Bij PRN zijn aangesloten:• Koninklijke Vereniging van Nederlandse Papier- en Kartonfabrieken (Kon. VNP)• Stichting Leveranciers van Hygiënische Papierproducten (SLHP)• Vereniging van Papier Groothandelaren (VPG)• Nederlands Uitgeversverbond (NUV)• Koninklijk Verbond van Grafische Ondernemingen (KVGO)• Federatie Nederlandse Oudpapier Industrie (FNOI)Stichting Verwijderingsfonds (SVF)Afvalbeheersvergoedingen maken deficiten ongedaanOnder bepaalde omstandigheden kunnen deficiten (tekorten) ontstaan die de inname, reiniging,sortering, opslag en het transport van oudpapier en -karton onrendabel maken. Door telage marktprijzen kan de inzameling stagneren, met als gevolg dat oudpapier en -karton tochin het restafval belandt. Voor het welslagen van het inzamel- en herverwerkingsysteem is hetdaarom noodzakelijk de nadelige gevolgen voor het milieu van eventuele overschotten in deketen te voorkomen. Dat kan door in dergelijke marktomstandigheden een vergoeding uit tekeren aan de oudpapierondernemingen voor reinigings-, sorterings-, opslag- en/of bewerkingshandelingen.Deze vergoeding kan maximaal de hoogte van de standaard verwerkingskostenbedragen.Fondsbeheer en hoe werkt het fondsEen verwijderingsfonds is onderdeel van het inzamel- en herverwerkingsysteem. De onafhankelijkeStichting Verwijderingsfonds (SVF) beheert het fonds. De afvalbeheersbijdrage wordt aandit fonds afgedragen. De vergoedingen uit het verwijderingsfonds worden gefinancierd doorafdracht van een afvalbeheersbijdrage voor nieuw papier en karton (halffabricaat) of kant-enklareproducten van papier en karton die voor verbruik in Nederland worden afgezet. De eersteontvangers van nieuw papier en karton dragen de afvalbeheersbijdrage af aan het verwijderingsfonds.Om administratieve redenen wordt de afvalbeheersbijdrage die de afnemers vande bij PRN aangesloten papiergroothandel (zoals veel leden van de KVGO) verschuldigd zijnnamens deze door de aangesloten papiergroothandelaren aan Stichting Verwijderingsfondsafgedragen. Uiteraard voor zover bedoelde afnemers van nog te verwerken nieuw papier enkarton via groothandelaren inkopen.23

De afvalbeheersbijdrage: een heffingDe hoogte van de afvalbeheersbijdrage wordt bepaald aan de hand van de hoogte van deafvalbeheersvergoeding, de situatie met betrekking tot declarabele transportkosten buitende gemeentegrens en de systeemkosten van PRN en SVF, alsmede aan de hand van dehoeveelheid ingezameld oudpapier en –karton (niet zijnde verpakkingen) uit Nederlandsehuishoudens.De afvalbeheersbijdrage: drie delenDe totale afvalbeheersbijdrage kan uit drie delen bestaan:1 de afvalbeheersbijdrage met betrekking tot het ketendeficit2 de transportbijdrage3 de systeembijdrage.Ad 1. De afvalbeheersbijdrage met betrekking tot het ketendeficit wordt bij besluit vanStichting Verwijderingsfonds bepaald aan de hand van de formules die zijn vermeld in deAlgemeen Verbindend Verklaring.Ad 2. De hoogte van de transportbijdrage wordt bij besluit van Stichting Verwijderingsfondsbepaald. De transportbijdrage is gelijk aan het door Stichting Verwijderingsfonds over eenbepaalde periode vastgestelde transportdeficit, gedeeld door de totale papier- en kartonafzetin Nederland in de vastgestelde afdrachtperiode (in cent per kilo), niet zijnde verpakkingen.Ad 3. De hoogte van de systeembijdrage wordt bij besluit van Stichting Verwijderingsfondsvastgesteld. De systeembijdrage is gelijk aan de door Stichting Verwijderingsfonds over eenbepaalde periode vastgestelde systeemkosten, gedeeld door de totale papier- en kartonafzetin Nederland in de vastgestelde afdrachtperiode (in cent per kilo), niet zijnde verpakkingen.AfvalbeheersvergoedingIn situaties waarin het Verwijderingsfonds in werking treedt (d.w.z. geopend is), zullen degemeenten de door het fondsbestuur vastgestelde maximale 'toebetaling' (afvalbeheersvergoeding)aan de gecontracteerde oudpapieronderneming(en) moeten uitbetalen. Deze ‘toebetaling’is van toepassing voor het niet-verpakkingendeel in de huishoudelijke oudpapierstroom(77%). De gemeenten kunnen de door hen, uitsluitend op deze basis, gedane betalingenvervolgens declareren bij het Verwijderingsfonds.Verwijdering overschottenDe verwijdering van overschotten wordt nadrukkelijk niet gefinancierd uit dit fonds, maar komtgeheel voor rekening en risico van de bij het inzamel- en verwerkingssysteem aangeslotenpapier- en kartonindustrie, door middel van de BV Overschotmanagement.24

BV OverschotmanagementIndien PRN vaststelt dat geen afzet van OPK tegen de geldende marktprijzen meer mogelijk isin binnen- en buitenland, dan treedt de BV Overschotmanagement in werking. Het werkt alsvolgt en geldt specifiek voor de categorie niet-verpakkingen in de huishoudelijke oudpapierstroom(dat is 77% van het totaal). In de uitzonderlijke situatie dat het oudpapier en -kartondus 'niet meer beweegt', meldt de betrokken oudpapieronderneming de betreffende hoeveelheidaan bij het door de FNOI ingestelde meldpunt (alleen ongesorteerd inzamelbont uit huishoudens).Het meldpunt onderzoekt of er inderdaad geen afzetmogelijkheden meer gevondenkunnen worden. Als dat zo is, meldt men de betrokken partij oudpapier en -karton aan bij hetmeldpunt van de BV Overschotmanagement. Wanneer ook dit meldpunt vaststelt dat er geenafzetmogelijkheden zijn, neemt de BV Overschotmanagement het aldus aangeboden ongesorteerdeinzamelbont over. Daarbij worden de noodzakelijke kosten van de oudpapierondernemingvoor inname, reiniging, persen tot balen en transport naar de BV Overschotmanagementvergoed (met uitsluiting van alle andere kosten waaronder die voor sorteren). De kosten vaneventuele langdurige opslag, export overzee e.d. komen voor rekening van de BV Overschotmanagement.Kwaliteitseisen oudpapier en -kartonKwaliteitseisen (generiek)Gemeenten moeten ervoor zorgen dat het gescheiden ingezamelde en aangeboden oudpapieren -karton aan de kwaliteitseisen voldoet die in het Papiervezelconvenant en de bijlagen 1 en2 zijn opgenomen. Deze eisen zijn:• droog, schoon en scheurbaar (d.w.z. zonder laagjes kunststof);• maximaal 10% (absoluut) vocht;• maximaal 5% productvreemde vervuiling.Producteigen vervuiling: rekening ketenProducteigen vervuiling is al het niet-papiervezelmateriaal dat tijdens het productieproces opof aan papier of karton vast wordt aangebracht. Bijvoorbeeld: vensters in enveloppen, nietjesin brochures en lijmruggen in boeken en catalogi. Producteigen vervuiling is een verantwoordelijkheidvan de papier- en kartonketen. Als meer dan 5% producteigen vervuiling in eenaangeleverde partij wordt aangetroffen, mag de oudpapieronderneming deze partij weigeren.Productvreemde vervuiling en te hoog vochtpercentage: rekening gemeenteProductvreemde vervuiling is al het niet-papiervezelmateriaal dat tijdens het gebruik van hetproduct of daarna in de afvalfase aan dat product wordt toegevoegd. Bijvoorbeeld mechaniekenin ordners, kunststof coatings, metaal, kunststof en verontreinigd papier. De maximale25

toegestane hoeveelheid productvreemde vervuiling bedraagt 5%. De kosten van het scheidenvan productvreemde vervuiling zijn voor rekening van de gemeente.Het toegestane (absolute) vochtpercentage mag niet meer dan 10% van de aangebodengewichtshoeveelheid uitmaken. Als een aangeleverde partij een hoger vochtpercentage heeftmag de oudpapieronderneming deze partij weigeren. Wordt de partij alsnog afgenomen danwordt de gewichtshoeveelheid vocht boven 10% verrekend.Certificering oudpapierondernemingDe oudpapieronderneming die OPK uit huishoudelijke inzameling wil verwerken afkomstig uitgemeenten die bij PRN (en Nedvang) zijn aangesloten, moet zich aansluiten bij PRN (en Nedvang).Het contract heeft een minimum looptijd van vijf jaar. Voorwaarde voor aansluiting isdat de oudpapieronderneming is gecertificeerd volgens de normen van een erkenningsregeling(VPGI) van de Federatie Nederlandse Oudpapier Industrie (FNOI). Niet voldoen aan dezecertificeringeis is een ontbindende voorwaarde in het aansluitcontract. Het doel van decertificering van de FNOI is:1 de inzameling en herverwerking van OPK door de oudpapieronderneming wordt aantoonbaarfraudebestendig gemaakt door eisen te stellen aan de bedrijfsvoering en verantwoordingvan de monitoringgegevens;2 per gemeente wordt een goede monitoring mogelijk gemaakt van de volumestromen vanOPK uit huishoudens.De belangrijkste eisen voor certificering zijn:• de inkomende stromen OPK moeten worden gewogen door een door de Kamer vanKoophandel beëdigd weger;• de inkomende stromen OPK moeten worden gewogen met een geijkte, elektronischeweegbrug;• een eenvoudig controleerbare indeling van de oudpapier en -kartonsoorten d.m.v. vastecoderingen in de administratie aan de inkoop- en de verkoopzijde;• een jaarlijkse accountantscontrole van de volumeadministratie en de aan PRN (Nedvang)opgegeven volumestromen OPK.Gemeenten en oudpapierondernemingDe samenwerking tussen de bij PRN (en Nedvang) aangesloten gemeenten en oudpapierondernemingenwordt vastgelegd in een leveringscontract. Voor optimale marktwerking wordteen contracttermijn van niet meer dan drie jaar geadviseerd. In het leveringscontract wordende gebruikelijke contractuele verplichtingen over en weer opgenomen.26

Teneinde een juiste werking van het inzameling- en herverwerkingsysteem te bevorderen zijnde volgende aspecten in de deelnemingsovereenkomst met PRN en het Verwijderingsfondsvastgelegd:• afnamegarantie door de oudpapieronderneming(en)• afspraken over de kosten bij een deficit• afspraken over het overdrachtspunt (zie hierna)• maximum vervuilingsgraad en vochtpercentage van aangeleverd OPK• zorgvuldige fysieke en administratieve scheiding tussen huishoudelijk OPK en uit de KWDIsectorafkomstig OPK.PRN (Nedvang) informeert gemeenten die zich aansluiten over debij PRN (en Nedvang) aangesloten oudpapierondernemingen.Deze ondernemingen kunnen een afnamegarantie afgeven vooral het huishoudelijk ingezameld oudpapier en -karton, niet zijndeverpakkingen. De gemeente heeft de financiële verantwoordelijkheidtot het punt waar het OPK de oudpapieronderneming binnenkomt(overdrachtspunt). De gemeente moet het ingezamelde OPKleveren aan een bij PRN aangesloten (VPGI gecertificeerde) oudpapieronderneming.Het staat de gemeente uiteraard vrij de inzameling en het transport uitte besteden aan een oudpapieronderneming. De kosten van transport naar de oudpapierondernemingkomen voor rekening van de gemeente.Is er geen aangesloten (gecertificeerde) oudpapieronderneming binnen de gemeente, dankomen de transportkosten vanaf de gemeentegrens voor rekening van het Verwijderingsfonds,omdat de kosten anders zouden leiden tot een negatieve opbrengst voor de gemeente. Besluiteen gemeente tot levering aan een oudpapieronderneming die niet de dichtstbijzijnde is, dankomen de extra kosten van transport naar de verder weggelegen oudpapieronderneming voorrekening van die gemeente (zie bijlage Protocol ter zake van de vaststelling van de standaardtransportkosten).Vrije marktwerking en mededingingAlle in deze brochure beschreven maatregelen moeten uiteraard passen binnen de kaders vanhet mededingingsbeleid en de Europese mededingingsregels. De NMa heeft geen bezwaartegen het systeem. De door het Verwijderingsfonds vastgestelde Overeenkomst inzake de verwijderingsbijdragevoor papier en karton 1997 is aangemeld bij de Europese Commissie methet verzoek om een negatieve verklaring op basis van artikel 85, derde lid, van het EG-verdrag.De vrije marktwerking en vrije prijsvorming blijven in het inzameling- en herverwerkingsysteemeen overwegende rol spelen.27

Vrije marktwerking bestaat:• tussen oudpapierondernemingen en gemeenten. (Opbrengst-) Prijzen ontstaan uit onderhandelingenzouden onder omstandigheden ook negatief kunnen zijn, d.w.z. dat de oudpapierondernemingaan gemeenten geld vraagt voor het OPK. Dan kan er onder bepaaldevoorwaarden -via het daarvoor afgesproken mechanisme voor het bepalen van de standaardverwerkingskosten- sprake zijn van vrijwaring van gemeenten van door StichtingVerwijderingsfonds (SVF) vastgestelde deficiten;• tussen oudpapierondernemingen en papier- en kartonindustrie. Prijzen worden vrijonderhandeld en zijn afgeleid van internationale marktprijzen;• tussen papier- en kartonindustrie en verwerkers. Prijzen voor oudpapier ontstaan uit vrijeonderhandelingen;• tussen verwerkers en hun afnemers (van drukwerk). Prijzen voor drukwerk ontstaan uit vrijeonderhandelingen. De doorberekening van eventuele afvalbeheersbijdragen is onderworpenaan vrije onderhandelingen.De aangesloten (en VPGI gecertificeerde) oudpapierondernemingen en gemeenten zijn vrijmet iedere andere aangesloten partij contracten af te sluiten.Vrije marktwerking speelt zich af op alle niveaus in de keten. De prijsvorming is geheel onderworpenaan onderhandelingen tussen partijen. Ook het doorberekenen van de door de eersteontvangers betaalde afvalbeheersbijdragen aan hun afnemers (voor niet-verpakkingen) isonderworpen aan onderhandelingen en dus aan marktwerking. De doorberekening van deafvalbeheersbijdrage past binnen het Nederlandse milieubeleid, waarin het begrip 'ketenverantwoordelijkheid'immers een cruciale rol speelt om het noodzakelijke draagvlak voormilieumaatregelen te realiseren.Wanneer zich een periode van schaarste voordoet, hebben de oudpapierondernemingen eenbeperkte leveringsplicht aan de papier- en kartonindustrie. Er is sprake van schaarste wanneerbij de oudpapieronderneming en bij de papierindustrie de voorraden OPK minder zijn dan10 dagen verbruiksequivalenten. In die situatie moeten de oudpapierondernemingen deNederlandse papierindustrie de gelegenheid bieden om een bod uit te brengen op het OPKdat de oudpapierindustrie wenst te exporteren. Is dat bod even hoog of hoger dan geboden inde export, dan is men verplicht te leveren aan de desbetreffende Nederlandse fabrikant. Deprocedure geldt niet voor de partijen waarvoor vaste (buitenlandse) contracten zijn afgesloten.28

GeschillenregelingenNakoming PapiervezelconvenantGeschillen over de nakoming van de in Papiervezelconvenant III opgenomen verplichtingendie niet in onderling overleg kunnen worden opgelost, worden voorgelegd aan een arbitragecommissie,overeenkomstig het Reglement van het Nederlandse Arbitrage Instituut (NAI).De arbitragecommissie zal bestaan uit drie arbiters, van wie er één wordt aangewezen doorde Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), één door PRN en één door partijengezamenlijk. De arbitragecommissie gaat in ieder geval na of het geschil wordt veroorzaaktdoor omstandigheden die partijen al dan niet zijn aan te rekenen. Er is sprake van een geschilindien één der partijen dit bij aangetekende brief aan de ander te kennen geeft. De aanwijzingvan de arbitragecommissie vindt plaats binnen 30 dagen na de ontvangst van eendergelijk schrijven.Overeenkomst met oudpapierondernemingWanneer een gemeente er niet in slaagt binnen twee maanden na ondertekening van dedeelnemingsovereenkomst een leveringsovereenkomst te sluiten met een deelnemende oudpapieronderneming,kan deze gemeente een beroep doen op een commissie, bestaande uitvertegenwoordigers van NVRD, FNOI, VNG en PRN (Nedvang). De commissie zal binnen éénmaand uitspraak doen. Mocht dit niet tot resultaat leiden dan treft PRN maatregelen.29

Bijlage 1Papiervezelconvenant IIIPartijen,1 De VERENIGING VAN NEDERLANDSE GEMEENTEN, te dezen vertegenwoordigd doormevrouw S. E. Korthuis, hierna te noemen: “de VNG”;en2 De STICHTING PAPIER RECYCLING NEDERLAND, te dezen rechtsgeldig vertegenwoordigddoor haar voorzitter de heer H.J.L. Vonhoff, als organisatie die is opgericht ten behoeve vanondernemingen en organisaties van ondernemingen (zie voor een overzicht Bijlage 3,Achterban van PRN) die hetzij:a papier/karton, produceren (papier- en kartonproducenten);b papier/karton verder verwerken tot grafische en aanverwante producten,(drukkers, uitgevers);c papier/karton verder verwerken tot andere producten(alle overige papier- en kartonverwerkende industrieën);d papier/karton en/of producten van papier/karton verhandelen;e oudpapier of -karton, inzamelen, bewerken, opslaan, transporteren en verhandelen(oudpapierondernemingen),hierna te noemen: “PRN”;Overwegende,Feiten• dat tot 31 december 2006 een in het kader van het Convenant Verpakkingen III geslotenPapiervezelconvenant II van kracht was;• dat met ingang van 1 januari 2006 het “Besluit beheer verpakkingen en papier en karton”(hierna: het “Besluit”) van kracht is en dat daarom geen vierde Convenant Verpakkingen totstand zal komen;• dat artikel 5 van het Besluit niet in werking is getreden.BIJLAGE 1Omstandigheden• dat partijen, in het licht van de niet-inwerkingtreding van artikel 5 van het Besluit voorpapier en karton, niet-zijnde verpakkingen, afspraken wensen te maken in dit 3de30

Papiervezelconvenant teneinde de succesvolle aanpak door middel van convenanten tecontinueren.Verklaren het volgende te zijn overeengekomen:§ 1. Definities, reikwijdte en preventieArtikel 1, definitiesIn dit convenant wordt verstaan onder:BIJLAGE 1a standaardverwerkingskosten:is de som van de kosten voor reiniging, sortering, bewerking, opslag en transport naar deafnemers van oudpapier en -karton. Deze kosten worden in opdracht van de StichtingVerwijderingsfonds per convenantsperiode door een onafhankelijke accountant vastgestelden jaarlijks geïndexeerd;b afzetgarantieprijs:is de door PRN met gemeenten overeengekomen vergoeding van € 20,- per 1.000 kg;c ketendeficit:het negatieve saldo van de op enig moment actuele berekende internationale marktprijsvoor oudpapier en -karton minus de door of namens PRN periodiek vastgestelde standaardverwerkingskostenvoor sortering, bewerking, opslag en transport naar de afnemers vanoudpapier en -karton en de door PRN met gemeenten overeengekomen afzetgarantieprijs;d transportdeficit:de kosten van bij PRN aangesloten gemeenten, waarbinnen geen bij PRN aangeslotenoudpapieronderneming aanwezig is, voor transport van oudpapier en -karton vanaf degemeentegrens naar de dichtstbijzijnde bij PRN aangesloten oudpapieronderneming,voorzover deze kosten leiden tot een opbrengst voor de desbetreffende gemeenten lagerdan de afzetgarantieprijs, gemaximeerd door Stichting Verwijderingsfonds volgens het“Protocol ter zake van de vaststelling van de standaard transportkosten”;e papier/karton:al het papier en karton en/of producten van papier en karton, niet zijnde verpakkingen, dieop de Nederlandse markt worden gebracht;f product van papier/karton:product, niet zijnde een verpakking, waarbij de gewichtscomponent papier en/of karton hetzwaarste deelmateriaal is;g overdrachtspunt:de weegbrug op het terrein van een gecertificeerde oudpapieronderneming die isaangesloten bij PRN;31

h producteigen vervuiling:al het niet-papiervezel materiaal zoals aangegeven in Bijlage 2 (Producteigen en productvreemdevervuiling), dat tijdens het productieproces van het product op of aan het papier ofkarton wordt gebracht en dat een wezenlijk onderdeel uitmaakt van het product;i productvreemde vervuiling:al het niet-papiervezel materiaal zoals aangegeven in Bijlage 2 (Producteigen en productvreemdevervuiling) en niet behorend tot de producteigen vervuiling, dat tijdens het gebruikof in de afvalfase van het product wordt toegevoegd.Artikel 2, reikwijdteDit convenant heeft betrekking op al het papier/karton, niet zijnde verpakkingen, dat inNederland op de markt wordt gebracht, met uitzondering van datgene dat wordt uitgevoerduit Nederland.§ 2. Inzameling van papier en kartonArtikel 3, gescheiden inzameling1 De VNG zal gemeenten stimuleren hun gescheiden inzameling van oudpapier en -karton uitparticuliere huishoudens zodanig te continueren en te optimaliseren dat jaarlijks tenminstewordt voldaan aan de 75%-doelstelling uit het niet in werking getreden artikel 5 van hetBesluit. Deze stimulans bestaat uit het informeren van gemeenten over de mogelijkhedenvan best practices, voorlichtingsmateriaal (eventueel ter beschikking gesteld door PRN)en inzamelmethoden. Dit zal veelal via het Internet gebeuren en - waar mogelijk - in samenwerkingmet SenterNovem;2 PRN bevordert op haar beurt door het geven van voorlichting dat bedrijven uit de kantoren-,winkel-, diensten- en industriesector, oudpapier en -karton, niet zijnde verpakkingen, scheiden,gescheiden houden en gescheiden aanbieden, voorzover dat redelijkerwijs mogelijk is.§ 3 Overdracht en kwaliteitseisenArtikel 4, overdracht papier en kartonBIJLAGE 1De VNG bevordert door het geven van voorlichting en het beschikbaarstellen van informatie dat gemeenten al het gescheideningezamelde oudpapier en -karton afkomstig uit particulierehuishoudens, gescheiden houden en gescheiden aanbieden aaneen overdrachtspunt.32

Artikel 5, aansluiting1 De VNG bevordert door het geven van voorlichting en beschikbaar stellen van informatiedat gemeenten zich aansluiten bij het systeem van PRN, zoals dat is beschreven in debrochure “Kringloop papier en karton. Het systeem van inzamelen en herverwerken. Demonitoring en financiering daarvan” (2e herziene druk, die door PRN in een nieuwe druk zalworden geactualiseerd), door middel van het aangaan van een deelnemingsovereenkomstmet PRN;2 PRN draagt er zorg voor dat gemeenten zich zonder belemmering kunnen aansluiten bij hetsysteem van PRN en stelt daarbij geen nadere eisen of verplichtingen anders dan in ditconvenant of de deelnemingsovereenkomst en bijlagen daarbij is overeengekomen;3 Een gemeente kan zich echter niet aansluiten, indien sprake is van een ketendeficit en/ofsprake is van een voor de individuele gemeente geldend transportdeficit.Artikel 6, kwaliteitseisenDe gemeenten dienen er zorg voor te dragen dat het gescheiden ingezamelde en aangebodenoudpapier en -karton, niet zijnde verpakkingen, voldoet aan de in Bijlage 1 (Kwaliteitseisen)gestelde eisen.§ 4 AfnameArtikel 7, algemene afnamegarantie1 PRN zal zich ertoe inspannen dat haar achterban contracten zal sluiten met gemeenten opbasis waarvan al het gescheiden aangeboden oudpapier en -karton, dat voldoet aan dekwaliteitseisen in Bijlage 1 (Kwaliteitseisen), zal worden afgenomen door haar achterban;2 Het in het eerste lid genoemde oudpapier en -karton dient te worden aangeboden bij eenoverdrachtspunt.Artikel 8, afname huishoudelijk oudpapier en -karton, niet zijnde verpakkingen1 Onverminderd het bepaalde in artikel 7 draagt PRN er zorg voor dat een ketendeficit en/oftransportdeficit dat optreedt niet voor rekening van een bij haar aangesloten gemeentekomt, mits deze gemeente een overeenkomst heeft met een bij PRN aangesloten oudpapieronderneming;2 De vergoeding voor een dergelijk deficit aan de gemeenten heeft uitsluitend betrekking ophet grafische deel van de huishoudelijke oudpapierstroom, welke thans overeenkomt met77 gewichtsprocent van het totaal;BIJLAGE 133

3 VNG en PRN zullen in onderling overleg een methode vaststellen op basis waarvan jaarlijksop objectieve basis het aandeel niet-verpakkingen in de oudpapierstroom kan wordenvastgesteld. Hierdoor kan een administratieve verdeling worden gemaakt naar verpakkingspapier- dat valt onder artikel 4 van het Besluit - en papier en karton niet-zijnde verpakkingendat valt onder dit 3de Papiervezelconvenant;4 In afwijking van het eerste lid zijn de kosten die een oudpapieronderneming heeft voorhet scheiden van productvreemde vervuiling, bedoeld in Bijlage 2 (Producteigen enproductvreemde vervuiling), uit het gescheiden ingezamelde en gescheiden aangebodenoudpapier en -karton uit huishoudens, en het verdere beheer daarvan, voor rekening vaneen gemeente.§ 5. MateriaalhergebruikArtikel 9, materiaalhergebruikPRN verplicht zich om op jaarbasis ten minste 75 gewichtsprocent van de totale hoeveelheidin Nederland nieuw op de markt gebracht papier en karton, niet zijnde verpakkingen,als materiaal te hergebruiken voorzover zij het hiervoor benodigde materiaal in voldoendemate gescheiden krijgt aangeboden volgens de kwaliteitseisen, bedoeld in Bijlage 1(Kwaliteitseisen).§ 6. MonitoringArtikel 10, monitoringsysteemPRN verplicht zich om ten behoeve van de voortgang en de controle op de uitvoering van ditconvenant het bestaande PRN-monitoringsysteem in stand te houden.Artikel 11, gegevens papier en karton, niet zijnde verpakkingen1 PRN verzamelt de voor het monitoringsysteem benodigde gegevens met betrekking tot:a de hoeveelheid op de Nederlandse markt gebracht papier en karton, niet zijndeverpakkingen, in het voorgaande kalenderjaar;b de hoeveelheid als materiaal hergebruikt oudpapier en -karton, niet zijnde verpakkingen,afkomstig uit particuliere huishoudens, in het voorgaande kalenderjaar;c de hoeveelheid als materiaal hergebruikt oud papier en -karton, niet zijndeverpakkingen, niet afkomstig uit particuliere huishoudens, in het voorgaandekalenderjaar.BIJLAGE 1Artikel 12, monitoringverslag papier en karton, niet zijnde verpakkingenPRN levert jaarlijks voor 1 augustus, en voor de eerste maal vóór 1 augustus 2007, deresultaten van de monitoring van het voorafgaande kalenderjaar. Omdat PRN in de periode tot34

1 januari 2007 geen onderscheid heeft gemaakt tussen verpakkingen en niet-verpakkingen,zal voor het jaar 2006 worden gerapporteerd over alle papier en karton (verpakkingen enniet-verpakkingen tezamen). Omdat dit convenant in het jaar 2006 nog niet van kracht was,worden gegevens over dat jaar uitsluitend ter informatie verstrekt.Artikel 13, rapportage VNG1 De VNG brengt voor 1 augustus 2007 en vervolgens ieder jaar voor 1 augustus over hetvoorafgaande kalenderjaar verslag uit aan PRN;2 Het verslag bevat in elk geval een overzicht van de activiteiten die door de VNG zijnondernomen en zullen worden ondernomen om de nakoming van de verplichtingen diezijn opgenomen in dit convenant te (blijven) realiseren.§ 8. Overige onderwerpenArtikel 14, voorlichtingPartijen stellen, waar nodig, een voorlichtingsprogramma op en voeren dit uit ten behoevevan het realiseren van de doelstellingen en maatregelen van dit convenant en stemmen ditprogramma af op de voorlichtingsprogramma’s over andere onderdelen van het convenant.Artikel 15, overleg met de VNGPRN en de VNG overleggen ten minste ieder halfjaar over de uitvoering van de op hengezamenlijk van toepassing zijnde bepalingen uit dit convenant.Artikel 16, geschillenbeslechting1 Partijen zullen steeds trachten geschillen over de nakoming van dit convenant in onderlingoverleg op te lossen;2 Iedere partij is gerechtigd een geschil voor te leggen aan een arbitragecommissie, benoemdovereenkomstig het Reglement van het Nederlandse Arbitrage Instituut (NAI);3 De arbitrage vindt plaats te Den Haag. De arbitragecommissie zal bestaan uit drie arbiters,van wie er één wordt aangewezen door de VNG, één door PRN en één door partijengezamenlijk. Een dergelijke aanwijzing vindt plaats binnen 30 dagen na het verstrijken vanhet moment, bedoeld in het vierde lid. De arbitragecommissie beslist naar redelijkheid enbillijkheid;4 Er is sprake van een geschil indien één der partijen dit bij aangetekende brief aan de anderepartij te kennen geeft.BIJLAGE 135

Artikel 17, wijzigingIndien blijkt dat de in dit convenant opgenomen doelstellingen of onderdelen daarvanredelijkerwijs niet kunnen worden bereikt, kunnen partijen de artikelen die betrekking hebbenop die doelstellingen met wederzijds goedvinden wijzigen of opzeggen. Voor het overige blijfthet convenant onverminderd voortbestaan.Artikel 18, BijlagenDe bij dit convenant gevoegde Bijlagen 1 (Kwaliteitseisen), 2 (Producteigen en productvreemdevervuiling) en 3 (Achterban van PRN) maken onlosmakelijk deel uit van ditconvenant.Artikel 19, inwerkingtreding1 Dit convenant treedt in werking met terugwerkende kracht tot 1 januari 2007 en eindigt op31 december 2010;2 In afwijking van het gestelde in het eerste lid, treden de artikelen 4 tot en met 8 eerst inwerking, indien een Overeenkomst Afvalbeheersbijdrage Papier en Karton door de Ministervan VROM, algemeen verbindend is verklaard en voor zolang deze algemeen verbindendverklaringvan kracht is;3 Dit convenant kan door PRN worden opgezegd, indien de Minister van VROM deOvereenkomst Afvalbeheersbijdrage Papier en Karton, genoemd in het tweede lid, niet voor1 augustus 2007 algemeen verbindend heeft verklaard;4 Dit convenant vervalt tevens bij inwerkingtreding van artikel 5 van het Besluit.Artikel 20, aansluiting gemeenten en oudpapierondernemingenMet inachtneming van artikel 5, derde lid, dient binnen 3 maanden na de datum vanalgemeen verbindend verklaring van het in artikel 19 bedoelde:1 aan gemeenten en oudpapierondernemingen de mogelijkheid geboden te zijn om zich aante sluiten bij PRN, en:2 aan gemeenten de mogelijkheid geboden te zijn om een overeenkomst aan te gaan met eenbij PRN aangesloten oudpapieronderneming onder de in artikel 7 genoemde voorwaarden.Artikel 21, overeenkomst naar burgerlijk rechtDit convenant heeft kracht van overeenkomst naar Nederlands burgerlijk recht.Aldus overeengekomen en getekend in tweevoud te 's-Gravenhage op 22 mei 2007,BIJLAGE 1namens de VNG:mr. S.E. Korthuisnamens PRN:prof. H.J.L. Vonhoff36

Bijlage 1Kwaliteitseisen• Het aan een bij de Stichting Papier Recycling Nederland (hierna: PRN) aangesloten ondernemingaangeboden oudpapier en -karton, niet zijnde verpakkingen, dient droog, schoon enscheurbaar te zijn;• Het aan een bij PRN aangesloten oudpapieronderneming aangeboden oudpapier en-karton, niet zijnde verpakkingen, mag niet meer dan 10% vervuiling en/of vocht bevatten.De aangeboden partij oudpapier en -karton wordt bij overstijging van dit percentagegeweigerd;• Gemeenten streven ernaar de productvreemde vervuiling van het gescheiden ingezameldeen aangeboden oudpapier en -karton, niet zijnde verpakkingen, zo laag mogelijk te latenzijn;• De kosten voor het scheiden van productvreemde vervuiling zijn voor rekening van degemeente.BIJLAGE 1 - ONDERDEEL VAN BIJLAGE 137

Bijlage 2Producteigen en productvreemde vervuilingA Onder producteigen vervuiling wordt verstaan:Al het niet -papiervezel materiaal dat tijdens het productieproces van het papieren of kartonnenproduct, niet zijnde verpakkingen, op of aan het papier of karton vast wordt aangebrachten dat een wezenlijk onderdeel uitmaakt van dat product.Voorbeelden• vensters in enveloppen • het garen waarmee een boek gebonden is• de lijmrug van een kladblok • de nietjes in een brochureB Onder productvreemde vervuiling wordt verstaan:Al het niet -papiervezel materiaal, niet behorend tot de producteigen vervuiling, dat tijdenshet gebruik of in de afvalfase van het papieren of kartonnen product, aan dat product wordttoegevoegd of dat niet schoon en droog is en niet herbruikbaar is.BIJLAGE 2 - ONDERDEEL VAN BIJLAGE 1Voorbeeldena Alle objecten die geen vast onderdeel uitmaken van het papieren of kartonnen product endie bestaan uit bijvoorbeeld:• metaal (zoals paperclips en binders)• kunsstof (zoals piepschuim, geplastificeerd papier, zichtmappen, binders)• steenachtig materiaal (zoals aardewerk, tegeltjes)• hout• textiel• leder• voedselrestenb Papier en karton dat niet schoon en droog is, zoals:• verontreinigd papier (bv papier gebruikt bij schilderwerk, koffiefilters, papier tussenvleeswaren en deels verbrand papier)• drankenkartons voor zuivel en frisdranken• verpakkingen van vloeibare wasmiddelen en wasverzachter (deels ook laminaten)• geplastificeerd papier en karton, bv voor diepvriesproductenc Niet-inzamelbare en niet -herbruikbare papieren, zoals:• sanitair papier (zoals zakdoekjes, keukenpapier en toiletpapier)• behang (en vinyl behang)• doorslagpapier• foto’s38

Bijlage 2Spelregels voor het openen en sluiten van het Verwijderingsfonds(voor papier en karton niet zijnde verpakkingen)De spelregels zijn een praktische leidraad bij het openen en sluiten van het Verwijderingsfonds.Aan deze spelregels kunnen geen rechten worden ontleend. In geval van twijfel ofonduidelijkheid met betrekking tot de afspraken die zijn vastgelegd in PapiervezelconvenantIII, de algemeen verbindend verklaarde Overeenkomst inzake de verwijderingsbijdrage voorpapier en karton 2006 en de zogenaamde deelnemingsovereenkomsten, zijn de teksten vanlaatstgenoemde documenten bepalend.BIJLAGE 21 Deze spelregels zijn een uitwerking van artikel 2 van de statuten van de Stichting Verwijderingsfonds,waarin de bestuursvergaderingen en bestuursbesluiten zijn geregeld.2 Het algemeen bestuur van het Verwijderingsfonds stelt vast of sprake is van een ketendeficit.Deze besluitvorming vindt plaats op voorstel van een daarvoor geïnstalleerde commissie.3 De genoemde commissie bepaalt periodiek, maar ten minste vier keer per jaar, de voor hetafvalbeheerssysteem geldende internationale marktprijs van het oudpapier en -kartonvolgens een door het bestuur goedgekeurde methodiek.4 De commissie komt in ieder geval bijeen als het bestuur vergadert, en verder zo vaak als éénder deelnemers in de commissie dit noodzakelijk acht omdat de marktomstandigheden zichzodanig wijzigen dat dit mogelijke gevolgen heeft voor de hoogte van het deficit.5 Het bestuur bepaalt aan de hand van de berekeningen van de commissie en de hoogtevan de som van de vastgestelde standaard verwerkingskosten van een gemiddelde oudpapierondernemingen de afzetgarantieprijs of sprake is van een ketendeficit en wat dehoogte hiervan is.6 Aan de hand van het vastgestelde ketendeficit stelt het bestuur de hoogte van de afvalbeheersvergoedingvast. Het bestuur stelt tevens de ingangs- en beëindigingsdatum vande afvalbeheersvergoeding vast.7 Het besluit tot openen van het Verwijderingsfonds met betrekking tot de afvalbeheersvergoedingkan pas worden genomen wanneer minimaal gedurende één maand sprake isvan een ketendeficit. De afvalbeheersvergoeding gaat in en eindigt per de eerste van demaand volgend op de maand waarin het bestuursbesluit is genomen. In verband met devertraging van één maand met betrekking tot de opening van het fonds zal het fonds naafloop van een ketendeficit gedurende één maand geopend blijven voor de afvalbeheersvergoeding.De Vereniging van Nederlandse Gemeenten en aangesloten gemeenten worden berichtbinnen twee werkdagen na de desbetreffende besluiten van het bestuur.39

408 Aangesloten gemeenten kunnen de vastgestelde afvalbeheersvergoeding maandelijksachteraf bij het Verwijderingsfonds declareren op basis van overzichten van weegbriefjesdie zijn ontvangen van bij PRN (en Nedvang) aangesloten oudpapierondernemingen waarmeedeze gemeenten een contract hebben gesloten. De over een maand gedeclareerdeafvalbeheersvergoeding zal uiterlijk op de laatste werkdag van de maand volgend op dedeclaratie aan de gemeente worden uitgekeerd. Van de afvalbeheersvergoeding hebbengemeenten recht op maximaal € 20 per 1.000 kg, zij keren het resterende deel van deafvalbeheersvergoeding uit aan de rechthebbende oudpapierondernemingen.9 De vergoeding voor transportkosten, voortvloeiende uit artikel 8 lid 2 van PapiervezelconvenantIII, waar gemeenten onder bepaalde omstandigheden aanspraak op kunnenmaken, worden tevens maandelijks achteraf door de gemeenten bij het Verwijderingsfondsgedeclareerd op basis van het Protocol terzake van de vaststelling van de standaardtransportkosten. De gedeclareerde transportkosten worden uiterlijk binnen zestig dagen nadeclaratie aan de gemeente vergoed.10 Het bestuur bepaalt de hoogte van de afvalbeheersbijdragen onder meer aan de hand van:• de afvalbeheersvergoedingen;• de vergoeding voor transportkosten van de gemeentegrens naar de dichtstbijzijndegecertificeerde oudpapieronderneming;• de systeemkosten: de kosten van organisatie en beheer voorzover deze worden betaalddoor brancheorganisaties, waarvan de leden afvalbeheersbijdragen betalen.11 Tevens stelt het bestuur de ingangs- en beëindigingsdatum van de afvalbeheersbijdragevast. De bijdrage gaat in en eindigt per de eerste van de maand volgend op de maandwaarin het bestuursbesluit is genomen. De periode tussen deze datum en het bestuursbesluitis bij voorkeur niet korter dan twee weken. Partijen hebben daardoor de gelegenheidde noodzakelijke administratieve voorbereidingen te treffen.De afvalbeheersbijdrage wordt geheven gedurende een kwartaal of een veelvoud daarvan.12 De voor een kwartaal vastgestelde afvalbeheersbijdrage wordt twee weken na afloop vaneen kwartaal aan de eerste ontvangers in rekening gebracht op basis van de over datkwartaal ontvangen monitoringgegevens. Eerste ontvangers die hun inkopen doen bij bijPRN aangesloten papiergroothandelaren zijn al gedurende het kwartaal door de papiergroothandelaangeslagen voor de door hen af te dragen afvalbeheersbijdrage. Deze wordtapart op de factuur van de groothandel vermeld. De papiergroothandel draagt de bijdragevervolgens aan het Verwijderingsfonds af.

Bijlage 3Protocol ter zake van de vaststelling van de vervuilingsgraad van oudpapier en -kartonHet van toepassing zijnde artikel van de deelnemingsovereenkomst met de gemeentenverplicht PRN met instemming van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten een protocolvast te stellen ter zake van de vaststelling van het vervuilingspercentage van bij huishoudensingezameld oudpapier en -karton. Dit protocol wordt door de onderstaande artikelen gevormd.1 Het vaststellen van de verontreinigingsgraad geschiedt op het overdrachtspunt.2 De aanbieders (of gemeenten) streven er naar het percentage vervuiling, bestaande uitproducteigen en productvreemde vervuiling, onder de 5% te brengen.3 Bij een vervuilingsgraad van meer dan 10% mag de betrokken oudpapieronderneming deaangeboden partij oudpapier en -karton weigeren.4 De vervuilingsgraad wordt mede beïnvloed door het gehanteerde inzamelsysteem. Zowelbij het inzamelen met grotere inzamelmiddelen als bij gemeenten met een Diftar-systeemen het daarmee verbonden ontwijkgedrag, kan de productvreemde vervuiling hoger dangebruikelijk zijn. Ook is van invloed of de inzameling in een grootstedelijk gebied of in eenkleinstedelijk gebied plaatsvindt. Rekening houdend met deze factoren kan ten behoeve vande verrekening van de vervuiling een indeling worden gemaakt in gemeenten met een laag,gemiddeld, of hoog vervuilingsniveau. Hierbij kunnen de volgende percentages wordenvastgesteld:• laag: 0 tot 2%• gemiddeld: 2 tot 4%• hoog: 4 tot 6%5 Het niveau van de gemiddelde vervuiling ten behoeve van de indeling in bovenstaandartikel wordt voor de eerste keer bij het afsluiten van de leveringsovereenkomst tussenpartijen en daarna eenmaal per jaar opnieuw vastgesteld.41

6 Uitgaande van een aangeboden hoeveelheid in een periode van een maand van 10 ton,door een aanbieder namens een bij PRN (Nedvang) aangesloten gemeente - idem vanafvoer- en transportkosten van productvreemde vervuiling van € 150 per ton vuil, idem vansorteer/zuiveringskosten van de productvreemde vervuiling van € 6,60 per ton oudpapieren -karton - kan het volgende schema voor de berekening van de verwijderingskostenworden gemaakt:Vervuilingsgraad Laag Gemiddeld Hoog0-2% 2-4% 4-6%TonnenHoeveelheid oudpapier en -karton 10 10 10Hoeveelheid vervuiling 0,2 0,4 0,6Kosten € € €Sorteer- en zuiveringskosten € 6,60per ton oudpapier en -karton 66,00 66,00 66,00Afvoerkosten € 150,00 per ton vuil 30,00 60,00 90,00Te verrekenen verwijderingskosten 96,00 126,00 156,007 Het gescheiden ingezamelde en aan een bij PRN aangesloten oudpapieronderneming aangebodenoudpapier en -karton dient schoon, droog en scheurbaar te zijn. Met betrekking totde eis ‘droog’ is de volgende bepaling van toepassing: het (absolute) vochtpercentage magniet meer dan 10% van de aangeboden gewichtshoeveelheid oudpapier uitmaken.BIJLAGE 342

Bijlage 4Protocol ter zake van de vaststelling van de standaard transportkostenHet betreffende artikel van de deelnemingovereenkomst met gemeenten verplicht de StichtingVerwijderingsfonds met instemming van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten eenprotocol ter zake van de vaststelling van transportkosten te maken, voorzover deze transportkostenbetrekking hebben op oudpapier en -karton -niet zijnde verpakkingen- dat vanaf degemeentegrens van een bij de PRN (en Nedvang) aangesloten gemeente naar het dichtstbijzijndeoverdrachtspunt wordt getransporteerd, indien dat niet binnen het grondgebied vande aangesloten gemeente is gevestigd. Dit protocol wordt door de onderstaande artikelengevormd.1 Transport vindt plaats met een container op een vrachtwagen, of met een kraakperswagen.2 Alleen de kilometers tussen de gemeentegrens en de dichtstbijzijnde deelnemende oudpapierondernemingworden gerekend. Door het toetreden van nieuwe oudpapierondernemingentot PRN kan de plaats van de dichtstbijzijnde deelnemende oudpapierondernemingzich gedurende de looptijd van de overeenkomst wijzigen.3 Alleen de te rijden kilometers van de gemeentegrens naar het overdrachtspunt tellen.(Kosten van laden en lossen worden immers ook gemaakt wanneer er wel een oudpapierondernemingbinnen de gemeentegrens aanwezig is.)4 De berekening moet uitgaan van een normale belading (volle vracht).5 Er van uitgaande dat:• een container een lading kan bevatten van 2 ton tot maximaal 6 ton;• het reëel is uit te gaan van een normale belading van een container met 5 ton;• een kraakperswagen onder normale omstandigheden 7 ton kan laden;• het reëel is van de normale belading van 7 ton voor een kraakperswagen uit te gaan;• de kosten van een vrachtwagen met container € 1,40 per kilometer bedragen;• de kosten van een kraakperswagen € 1,96 per kilometer bedragen,kunnen de standaard transportkosten per ton/km worden vastgesteld op € 0,28per km (5 ton à € 1,40 per km en 7 ton à € 1,96 per km).BIJLAGE 443

Scheidingsregels oudpapier en -karton voor huishoudensBIJLAGE 544

Bijlage 6Definities en begrippenOfficieel vastgelegd in de Algemeen Verbindend Verklaring (van de Overeenkomst inzake deverwijderingsbijdrage voor papier en karton 2006).Eerste ontvangerElke ondernemer die in het kader van de uitoefening van zijn beroep of bedrijf als eerste inNederland nog te verwerken papier en karton -niet zijnde verpakkingen- afneemt met hetdoel dit bewerkt of onbewerkt op de Nederlandse markt af te zetten, zoals grafische ondernemingen,fabrikanten van displaymaterialen, papiergroothandelaren, fabrikanten vanhygiënische papierproducten en fabrikanten van kantoor- en schoolartikelen, alsmede elkeondernemer die in het kader van zijn beroep of bedrijf kant-en-klare producten van papier enkarton -niet zijnde verpakkingen- bestemd voor gebruik in Nederland importeert.AfzetgarantieprijsDe door PRN met gemeenten overeengekomen gegarandeerde vergoeding aan gemeenten van€ 20,- per 1.000 kg voor brongescheiden ingezameld oudpapier en - karton uit huishoudens(categorie niet-verpakkingen).KetendeficitHet negatieve saldo van de op enig moment actuele berekende internationale marktprijs vooroudpapier en -karton minus de som van de door of namens PRN periodiek vastgesteldestandaardverwerkingskosten voor reiniging, sortering, bewerking, opslag en transport naarde afnemers van oudpapier en -karton en de door PRN met gemeenten overeengekomenafzetgarantieprijs.Papier en kartonAl het nieuwe papier en karton en/of producten van papier en karton, niet zijnde verpakkingen,dat voor verwerking en gebruik in Nederland wordt afgezet.PapiergroothandelElke ondernemer in Nederland die direct van papier- en kartonfabrikanten in Nederland of inhet buitenland papier en karton afneemt met het doel dit door te verkopen aan Nederlandseverwerkers van papier en karton.BIJLAGE 6AfvalbeheersbijdrageHet bedrag dat op grond van de overeenkomst dient te worden afgedragen aan de StichtingVerwijderingsfonds. De afvalbeheersbijdrage betreft alle niet-verpakkingstoepassingen (vooral45

grafische en hygiënische toepassingen) van papier en karton, zowel halffabricaten als kant-enklareproducten.Afvalbeheersvergoeding voor de gemeenteDe vergoeding die in het kader van het inzamel- en verwerkingsysteem voor oudpapier en-karton (niet zijnde verpakkingen) uit het Verwijderingsfonds aan gemeenten wordt uitgekeerdter suppletie van een deficit.Afvalbeheersvergoeding voor de oudpapierondernemingDe vergoeding die in het kader van het inzamel- en verwerkingsysteem voor oudpapier en-karton (niet zijnde verpakkingen) uit het Verwijderingsfonds via gemeenten wordt uitgekeerdaan oudpapierondernemingen ter suppletie van een deficit.StandaardverwerkingskostenDe periodiek op basis van indexaties aangepaste som van de kosten van inname, weging,reiniging, sortering, bewerking, opslag en transport naar de afnemers van oudpapier en-karton van een theoretische, efficiënte, middelgrote oudpapieronderneming, vastgesteld opbasis van een verwerkingskostenonderzoek dat een keer per convenantsperiode in opdrachtvan de Stichting Verwijderingsfonds wordt uitgevoerd door onafhankelijke deskundigen.Internationale marktprijsDe prijs voor oudpapier en -karton op internationale markten zoals die gekend kan wordenuit openbare publicaties en marktgegevens.Inzamelbaar oudpapier en -kartonAlle oudpapier en -karton uit Nederlandse huishoudens, niet zijnde verpakkingen, met uitzonderingvan zodanig oudpapier en -karton dat naar bestemming of volgens de geldende standder techniek naar zijn aard niet recyclebaar is, zoals papier en karton gebruikt in sanitaireproducten of behang en zwerfvuil.BIJLAGE 6TransportdeficitDe kosten van bij PRN aangesloten gemeenten waarbinnen geen bij PRN aangesloten oudpapierondernemingaanwezig is, voor transport van oudpapier en -karton -niet zijnde verpakkingen-vanaf de gemeentegrens naar de dichtstbijzijnde bij PRN aangesloten oudpapieronderneming,voorzover deze kosten leiden tot een negatieve opbrengst voor de desbetreffendegemeenten, zoals gemaximeerd door de Stichting Verwijderingsfonds in het met instemmingvan de Vereniging van Nederlandse Gemeenten vastgestelde Protocol terzake van devaststelling van de standaard verwerkingskosten.46

TransportbijdrageHet bedrag dat op grond van de overeenkomst ter compensatie van het transportdeficit dientte worden afgedragen aan de Stichting Verwijderingsfonds.TransportvergoedingDe vergoeding die in het kader van het inzamel- en verwerkingsysteem voor oudpapier en-karton -niet zijnde verpakkingen- uit het Verwijderingsfonds wordt uitgekeerd aan gemeententer suppletie van het transportdeficit.SysteemkostenDe kosten voor het onderzoek met betrekking tot en de ontwikkeling van het afvalbeheerssysteemvoor oudpapier en -karton - niet zijnde verpakkingen - alsmede de investeringskosten,de logistieke kosten en de organisatorische kosten van de Stichting PRN en de StichtingVerwijderingsfonds.SysteembijdrageHet bedrag dat op grond van de overeenkomst ter compensatie van de systeemkosten dient teworden afgedragen aan de Stichting Verwijderingsfonds.BIJLAGE 647

Bijlage 7AfkortingenAVVCBLEZFinanciënFNOIIPOKon. VNPKVGOKWDI-sectorNedvangNMaNUVNVRDOPKPRNSLHPSVFVNGVPGVPGIVROMAlgemeen Verbindend VerklaringCentraal Bureau LevensmiddelenhandelMinisterie van Economische ZakenMinisterie van FinanciënFederatie Nederlandse Oudpapier IndustrieInter-Provinciaal OverlegKoninklijke Vereniging van Nederlandse Papier- en KartonfabriekenKoninklijk Verbond van Grafische OndernemingenKantoren-, Winkels-, Diensten- en IndustriesectorStichting Nederland van Afval naar GrondstofNederlandse MededingingsautoriteitNederlands Uitgevers VerbondNederlandse Vereniging van Reinigings DirecteurenOudpapier en -kartonStichting Papier Recycling NederlandStichting van Leveranciers van Hygiënische PapierproductenStichting VerwijderingsfondsVereniging van Nederlandse GemeentenVereniging van Papier GroothandelarenCertificeringsinstituut (Vereniging Productbewaking Grafische Industrie)Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en MilieubeheerBelangrijke adressenFederatie Nederlandse Oudpapier Industrie (FNOI)Laan van Copes van Cattenburch 79, Postbus 85612, 2508 CH Den HaagT (070) 312 39 15F (070) 363 63 48www.fnoi.nlBIJLAGE 7Koninklijk Verbond van Grafische Ondernemingen (KVGO)Startbaan 10, Postbus 220, 1180 AE AmstelveenT (020) 543 56 78F (020) 543 54 75www.kvgo.nl48

Koninklijke Vereniging van Nederlandse Papier- en Kartonfabrieken (Kon. VNP)Kruisweg 761, Postbus 731, 2130 AS HoofddorpT (020) 654 30 50F (020) 654 30 64www.vnp-online.nlMilieu CentraalHerculesplein 357, 3584 AA UtrechtT (030) 230 50 70F (030) 230 50 71www.milieucentraal.nlNederlands Uitgeversverbond (NUV)Hogehilweg 6, Postbus 12040, 1101 AA Amsterdam Zuid-OostT (020) 430 91 50F (020) 430 91 99www.nuv.nlSenterNovemUitvoering AfvalbeheerCatharijnesingel 55, Postbus 19015, 3501 DA UtrechtT (030) 234 35 53F (030) 234 22 60www.uitvoeringafvalbeheer.nlStichting Leveranciers van Hygiënische Papierproducten (SLHP)Kruisweg 761, 2132 NE HoofddorpT (020) 654 30 50F (020) 654 30 64BIJLAGE 7Stichting NedvangSchorpioenstraat 290 / 4e étageIngang Kantoren A - Alexandrium I, 3067 KW RotterdamPostbus 8724, 3009 AS RotterdamT (010) 420 61 61F (010) 420 17 02www.nedvang.nl49

Stichting Papier Recycling Nederland (PRN)Kruisweg 761, Postbus 735, 2130 AS HoofddorpT helpdesk (020) 654 09 80 (10.00-12.00 en 14.00-16.00 uur)F (020) 654 09 87www.prn.nlStichting Verwijderingsfonds (SVF)Kruisweg 761, Postbus 735, 2130 AS HoofddorpT helpdesk (020) 654 09 80 (10.00-12.00 en 14.00-16.00 uur)F (020) 654 09 87www.prn.nlVereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG)Koningin Marialaan 15-17, 2595 GA Den Haag (n.b.: tijdelijk adres)Postbus 30435, 2500 GK Den HaagT (070) 373 83 93F (070) 363 56 82www.vng.nlVereniging van Papiergroothandelaren (VPG)De Malietoren, Bezuidenhoutseweg 12Postbus 93002, 2509 AA Den HaagT (070) 349 07 50F (070) 349 07 75VPGI, kwaliteitscentrum voor de communicatie-industrieStartbaan 5 D, Postbus 9051, 1180 MB AmstelveenT (020) 456 08 29F (020) 456 07 85www.vpgi.nlBIJLAGE 7VROM, Ministerie vanDirectoraat-generaal MilieubeheerDirectie Afvalstoffen / IPC 645Rijnstraat 8, Postbus 30945, 2500 EZ Den HaagT (070) 339 41 50F (070) 339 12 84www.vrom.nl50

TrefwoordenregisterAfnamegarantie 6, 10, 27Afvalbeheersbijdrage 12, 17, 21 t/m 24, 28, 45Afvalbeheersvergoeding 46Afvalfonds 4, 5, 13Afzetgarantieprijs 5, 10, 11, 13, 17, 31, 45AVV (Algemeen Verbindend Verklaring) 12, 14, 19, 24, 45Besluit (beheer verpakkingen en papier en karton) 4, 5, 9, 15Bewerkingskosten 10Coalitieakkoord 5Convenant 4Deficit (tekort) 10, 13, 23, 31, 45FNOI 25, 26, 29Gemeente 5, 6, 7, 10 t/m 13, 15, 16, 18, 19, 20, 22, 25, 26, 27KWDI - sector 15, 19, 20, 21Marktprijs (internationale-) 8, 11, 16, 28, 46Minicontainers 7Nedvang 5, 6, 11, 12, 14, 18, 19, 20, 22, 26, 27, 29NMa 16, 17Opbrengstprijs 5Oudpapier en -karton (OPK) 7, 8, 9, 11, 15, 17, 19, 20, 21, 25 t/m 28Oudpapieronderneming(en) 7, 8, 9, 10, 11, 13, 16 t/m 21, 26, 27, 28, 34Overdrachtsprijs 20Overschotmanagement (- B.V.) 14, 17, 25Papiergroothandel 18, 21, 22, 23, 45Papierrecycling 4Papiervezelconvenant III 4, 5, 6, 9, 10, 12, 13, 17, 19, 29, 30, 34PRN 5, 6, 9 t/m 14, 16 t/m 27, 29, 32, 33Producentenverantwoordelijkheid 4, 5BIJLAGE 751

Raamovereenkomst 6Standaardverwerkingskosten 13, 16, 17, 31, 46Stichting Verwijderingsfonds (SVF) 12, 13, 14, 17, 18, 19, 20, 22, 23, 28Systeemkosten 17Transportkosten 11, 22, 24, 43, 47Verpakkingenbelasting 4, 5Vervuilingsgraad 41, 42VNG 5, 9, 10, 29, 32 t/m 35, 43VROM 6, 17BIJLAGE 752

Dit is een uitgave van:Stichting Papier Recycling Nederland (PRN)Postbus 7352130 AS HoofddorpKruisweg 7612132 NE HoofddorpT (020) 654 09 89F (020) 654 09 87helpdesk@prn.nlwww.prn.nlPRN telefonische helpdesk (020) 654 09 80(10.00-12.00 en 14.00-16.00 uur)SamenstellingWienus van Oosterum en Marguerite RuysOntwerp en vormgevingKlasseOntwerp, Linda van de KlashorstDrukGedrukt door Drukkerij Zuidam & Zonen BV te WoerdenGedrukt op gerecycled papierOmslag: 200 grams wit silk 9-LifeBinnenwerk: 115 grams wit silk 9-LifeOplage: 3.000 ex.1e druk, juli 2008© Auteursrecht Stichting PRN 2008COLOFONDe inhoud van deze brochure is met zorg samengesteld. De samenstellers zijn evenwel nietaansprakelijk voor mogelijke onjuistheden of onvolledigheden. Bovendien kunnen zichinmiddels detailwijzigingen hebben voorgedaan. Aan de (informatieve) tekst kunnen danook geen rechten worden ontleend.

Stichting Papier Recycling NederlandKruisweg 761 Postbus 735 2130 AS HoofddorpT (020) 654 09 89 F (020) 654 09 87