over de Noordwijk - Samenlevingsopbouw Brussel

December 2001 Nr 73lijk plan werd gerealiseerd: een aantal kantoortorensrond een kruispunt van wegen (E. Jacqmainlaan,Simon Bolivarlaan) dat, in hoofde van deplannenmakers, niet minder dan de vier hoeken vanEuropa met elkaar zou verbinden. Daaraan was weleen kaalslag vooraf gegaan die zijn gelijke nietkende in de analen van de Belgische stadssanering.Een direct gevolg was de aanwezigheid, in deNoordwijk, van uitgestrekte, winderige percelenbraakgrond, doorkruist door spookstraten. Op detweede plaats: van het aaneengesloten geheel vanvroeger verwerd de Noordwijk tot een aantal verbrokkeldewooneilanden (o.a. de Harmoniewijk ende Oude Noordwijk en het deel van Sint Joost aande Vooruitgangstraat) zonder centrale plek. Tenslottekwam de Noordwijk sociaal en economischin een neerwaartse spiraal terecht. De arbeiderswijkvan vroeger werd een armoedewijk met een verouderden verwaarloosd huisvestingsbestand, meteen ondermaatse buurtaccommodatie en met eenkansarme multi-etnische bevolking. Zo was grossomodo de toestand van de Noordwijk halverwege dejaren tachtig. Sindsdien werd en wordt in deNoordwijk ontzettend veel geïnvesteerd, op deeerste plaats om het kantoorluik uit het Manhattanplan,zij het vanuit andere achtergronden en in eenduidelijk gewijzigde context, alsnog te realiseren.Beide zijden van de E. Jacqmainlaan werden volgebouwd.Dat dit deel van de wijk weer helemaalbij de wereld hoort mag blijken uit de naamwijzigingvan E. Jacqmainlaan in Koning Albert II-laan.Heel wat minder dynamisch ging het er ondertussenin de volkswijken aan toe. De Harmoniewijkveranderde nog het meest van aanschijn omdat daarin nieuwe huisvesting werd voorzien, als compensatievoor de ongebreidelde kantoorbouw in deonmiddellijke omgeving van dit woongebied. Totvoor enkele jaren bleef de Oude Noordwijk terplaatse trappelen, wat in feite gelijk stond aanachteruitgaan, vermits uit demografische en huisvestingsvariabelenbleek dat de armoede verderwerd verdiept. Met de techniek van de wijkcontracten(vanaf 1998) probeert men het tij alsnog tekeren. De middelen (bescheiden maar al vlugenkele honderden miljoenen te spreiden over vierjaar) worden aangewend voor de realisatie van wijkontwikkelingsprogramma'smet het doel de leefbaarheidvan de wijk te herstellen en te verhogen.Sterker dan gelijkaardige armoedewijken in Brusselervaart de Noordwijk, omwille van zijn strategischeligging, de spanning tussen leefbaar zijn voor debewoners en tegemoet komen aan aanspraken vanuiteen grootstedelijk en internationale context.Deze aanspraken hebben in het recente verledengezorgd voor een stortvloed aan plannen (Gewestelijkontwikkelingsplan, Bijzonder bestemmingsplan,verkeersplan, etc …) die zichzelf of mekaarofwel tegenspraken, ofwel de leefbaarheid verderop de proef stelden, ofwel in beide bedjes zieklagen. Lijdende voorwerpen blijven de bewonersdie op de grenzen van drie gemeentes leven en diedeze plannenmakerij voor gezien moeten acteren.De toestand van de Noordwijk en de inspraak vanbewoners in de plannen voor de toekomst van dewijk blijven de invalshoeken van waaruit hetopbouwwerk vertrekt.Algemene doelstellingen en organisatiestructuur.Onder het motto „de Noordwijk moet herleven”staat het algemene doel van het opbouwwerk inhet teken van het verhogen van de leefbaarheid inde Noordwijk. Invalshoek is de ruimtelijke ordeningen de woonomgeving. Zoals we zagen is deNoordwijk versnipperd in een aantal wooneilanden,verspreid over drie gemeenten. De leefbaarheidbinnen deze eilanden kan slechts verhogen wanneerde woonfunctie in de grensgebieden wordt versterkt.De (bescheiden) acties vanuit het opbouwwerkzijn daarop gericht. Veel aandacht gaat daarbijnaar de inspraakmogelijkheden van de plaatselijkebevolking. Het opbouwwerk ondersteunt een tweetalbewonerscomités * in hun verzet tegen ingrepenvan buitenaf die door bijkomende kantoorprojectenof nieuwe verkeersassen de versnippering nogverder in de hand zouden werken. Ook eist hetduidelijkheid over bestemmingen en plannen metde wijk en een gewaarborgde plaats voor de stemvan de bewoners in de opmaak ervan. Het opbouwwerkinvesteert ook in de werking van de bewonerscomitésen in het intensifiëren van hun onderlingesamenwerking (via een overkoepelende buurtkrant).De werking in de Noordwijk draait dus essentieelrond 2 bewonerscomités * die deels op hun eigen6 Opbouwwerk Brussel