Colofon / KolofonAuteurs / Yazarlar:A.J.L.M. van BalkomI.M. van VlietRedactie / Redaksiyon:W. Smith-van Rietschoten (eindredacteur / nihai redaktör)E.A.M. Knoppert-van der KleinE. van MeekerenM. van VerschuerMet dank aan intiatiefneemster Jetske Emmelkamp, GZ psycholoog/gedragstherapeut/medewerker interculturalisatie, <strong>GGZ</strong> In Geest. Zij liet diverse folders vertalen door het Tolk enVertaalcentrum Nederland (TVCN) in het <strong>Turks</strong> en (klassiek) Arabisch.Met dank aan de Angst, Dwang en Fobiestichting voor de waardevolle bijdrage aan de tekst vandeze folder vanuit patiëntenperspectief.İşbu broşürün metnine, hastaların bakış açısından yaptığı değerli katkı için Korku, Saplantı veFobi Vakfına teşekkür ederiz.Publicatie / Yayın:Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie / Hollanda Psikiyatri DerneğiDrukkerij en distributie / Baskı ve dağıtım:Secrass, Schoolstraat 24, 3451 AD VleutenGrafisch ontwerp / Grafik tasarım:Studio PXL, Maastricht, info@studiopxl.nlCopyright © / Telif hakkı ©:Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie, 1994 / Hollanda Psikiyatri Derneği, 1994
<strong>Dwangstoornis</strong>Iedereen kent vaste gewoonten en routinehandelingen. Zo controleren veel mensen hetgas, licht en de sloten voordat ze naar bedgaan, terwijl ze eigenlijk weten dat het gasen licht uit zijn, en de deur op slot is. Zo’nextra controle geeft een gevoel van veiligheidin een situatie die risico met zich mee zoukunnen brengen. Als het risico groter wordt,bijvoorbeeld bij vertrek voor een vakantie vandrie weken, controleren veel mensen hun huisextra goed. Soms rijdt iemand zelfs nog eenkeer terug om te zien of het gas echt uit is ende deur op het nachtslot. Dit soort herhalingsgedragis normaal.Er is geen sprake meer van een normalevorm van controleren, wassen of herhalen alsmensen een groot deel van de dag hiermeebezig zijn, en de angst en onveiligheid hunleven gaat beheersen. We spreken dan vaneen dwangstoornis of obsessieve compulsievestoornis.Saplantı zorlantı bozukluğuHerkesin sabit alışkanlıkları ve rutin davranışlarıvardır. Örneğin gaz ve ışıkların kapalı,kapının da kilitli olduğunu bildiği halde birçokkişi yatmadan önce gaz, ışık ve kilitleri kontroleder. Böyle bir ekstra kontrol risk yaratabilenbir durumda güven duygusu verir. Örneğin üçhaftalık bir tatile çıkma gibi riskin yükseldiğibir durumda, çoğu kişi evini daha iyi kontroleder. Bazen gazın gerçekten kapalı, kapınında gece kilidinde olup olmadığına bakmak içingeri dönen bile var. Bu tür tekrarlayıcı davranışlarnormaldir.Ancak kişiler günün büyük bir bölümündebununla uğraştıklarında ve korku ile güvensizlikyaşantılarına hakim olduğunda artık kontroletme, yıkama veya tekrarlamanın normal biçimiaşılmış olur. Bu durumda saplantı zorlantıbozukluğu ya da obsesif kompulsif bozukluktanbahsederiz.VerschijnselenDe dwangstoornis of obsessieve compulsievestoornis kenmerkt zich door het optreden vandwanggedachten (ook wel obsessies genoemd)en/of dwanghandelingen (ook wel compulsiesgenoemd).De dwangstoornis wordt gekenmerkt doordwanggedachten en/of dwanghandelingen.Dwanggedachten zijn terugkerende gedachtenof voorstellingen die zich aan de patiënt opdringen,en die als misplaatst beleefd worden.Ze gaan gepaard met angst of onrust. Omdatdwanggedachten hinderlijk en schaamtevolzijn, probeert de patiënt er weerstand aan tebieden door ze te negeren, te neutraliseren ofte stoppen. Dat kan gebeuren door het uitvoerenvan dwanghandelingen. Dwanghandelingenmoeten bij herhaling worden uitgevoerd endienen ter geruststelling, of om angst en onrustgevoelenste verminderen. Soms gebeurtdeze geruststelling in gedachten. Ook danspreekt men van dwanghandelingen, omdatdeze gedachten ook tot doel hebben angst enonrust te verminderen.Patiënten met een dwangstoornis wetenheel goed dat hun gedachten en gedragingenoverdreven zijn en eigenlijk niet nodig. Zeschamen zich er vaak voor en voeren de han-BelirtileriSaplantı zorlantı bozukluğu ya da obsesif kompulsifbozukluğun belirtileri (obsesyon denilen)saplantılı düşünceler ve/ veya (kompülsiyondenilen) zorlantılı hareketlerdir.Saplantı zorlantı bozukluğunun belirtilerisaplantılı düşünceler ve/ veya zorlantılı hareketlerdir.Saplantılı düşünceler, hastada kendiliğindenbeliren ve yersiz olarak algılanan tekrarlanandüşünceler veya hayallerdir. Aynı anda korkuveya huzursuzlukla da oluşur. Saplantılı düşüncelercan sıkıcı ve utanç verici olduğundan,hasta bunları görmezlikten gelerek, etkisizkılarak ya da durdurarak direnmeye çalışır. Bu,zorlantılı hareketler uygulayarak yapılabilir.Zorlantılı hareketler tekrarlanarak yapılmasıgereken hareketler olup, rahatlatmak veyakorku ve huzursuzluk duygularını azaltmakamaçlıdır. Bu rahatlatma bazen düşüncelerdegerçekleşir. Bu düşüncelerin de korku vehuzursuzluğu azaltma amaçlı olduğundan, budurumda da zorlantılı hareketlerden bahsedilir.Saplantı zorlantı bozukluğu olan hastalar,düşünce ve hareketlerinin abartılı olduğunu veaslında gerekli olmadığı çok iyi bilir. Geneldebundan utanırlar ve hareketleri gizli saklı şekildegerçekleştirirler. Buna rağmen bu kişiler3