Nieuwsbrief 1981 09 (september) - Historische Vereniging Capelle ...

De inzetters zorgden dan weer voor het vullenvan de potten met nien",; gemeng en in detijd,die voor het smelten nodig was, kondende blazers slapen.Een grote verbetering was de zgn. "Wanoven"(Wanne). Bij deze oven waren geen pottennodig. De oven was in tweeën gedeeld; ineen gedeelte werd voortdurend orondstof toegevoerden gesmolten, in het andere gedeeltebevond zich het gesmolten glas, waarult gewerktwerd. Upze manier van smelten werdnaderhand ook te Capelle a.d. IJssel toegepast.Men had daar een kleine en een grotewanoven.Door deze methode van smelten kon men over­schakelen op ploegendiensten.Het "toestellen": De glasblazer, voor het 10kgekomen, nam met de blaaspijp een kleine hoe­veelheid glas aan de pijp, blies dit op enkon met zijn geoefend oog zien of het glas"blank" d.W.Z. goed was of niet.Voordien had men een krans oemaakt van vuur­sperie die in dp po~ in het glas gelegdwerd en verhinderde dat pr vuil in het middenvan de pot kon komen.Was het glas goed, dan begon men met het werk.De glasblazer, de eigenliike vakman. had tweehelpprs:1) De aanvanger (Duits: Anfänger) was eenjongen-,--die een-verwarmde pijp door het 10kstak en het einde daarvrin als hpt ware meteen draaiende beweging over het glas haalde.Even werd de pijp teruggenomen om het glas,dat eraan zat, wat te laten bekoelen, waarnade handelinq werd herhaald.- 10 ­Het was de kunst om juist voldoende glas aande pijn te hebben om daarvan een fles tekunnen blazen van een bepaalde inhoud. De afwijkingenwaren dan ook door de geoefendheidminiem.Daarna gaf de aanvanger de pijp over aan2) De Steller (ook wel stelder) , een leerlingblazerof tweede man, die begon het glas aande pijn met een ijzeren schaar geheel naar hetuiteinde van de pijp te brengen, zodat hetals het ware als een wiebelende massa (mennoemde dit de koegel naar het Duitse Kugel)aan de pijp hing. Dan begon pas het blazen vande fles. De steller legde het einde van de pijpmet het glas op een platte steen (de welsteen)en blies dan in de pijp, waarmee hij steedsmaar draaiende bewegingen maak~e. Door deingeblazen lucht kreeg de glasmassa een bolvorming.De zo ontstane beginvorm van de fleswas inmiddels sterk afgekoeld.Vervolgens nam de glasblazer de pijp van desteller over. Hij hield het voorgevormde, watafgekoelde glas aan de pijp nog even in deoven en verhitte het om er verder ~ee te kun~nen werken. Dan bracht hij het in de vorm diein de bool was aangebracht. Met een voetbewegingtrapte hij de vorm dicht. Hij blies hetglas in de vorm aan, daarbij steeds draaiendebewegingen met de pijp en het glas makende.Daarna liet hij de voet op de vorm weer los,zodat die openklapte en de juiste vorm van defles bleek dan verkregen. De borst van de flesen de hals werden daarna uit de hand afgewerkt.Vervolgens legde de blazer de pijp in een geslotenvork, die aan de werkbank was beves­- 11 ­