Verticaal ventileren in aardbeien - Proeftuinnieuws.be

Veelbelovende resultaten
in aardbeienteelt
“De ervaring in de aardbeienteelt zijn nog
pril”, zegt Gert Voeten, “maar de verwachtingen
zijn wel hooggespannen.” “Ik heb het
systeem bij enkele telers geadviseerd omwille
van twee redenen. Ten eerste om in de doorteelt
een betere zetting te bekomen in het
voorjaar en ten tweede in functie van kwaliteitsverbetering
in het najaar, in november
- december zijn er immers doorgaans nogal
wat problemen met gebarsten aardbeien.”
Spranco-Matic plaatste de eerste Verti-Fan ®
bij aardbeienteler Jan Jansen in Meerle, zo’n
half jaar geleden nu. Ondertussen zijn er nog
aardbeientelers gevolgd.
Dat er nu een systeem is dat in het voorjaar
de warmere / drogere kaslucht van boven
naar beneden brengt, is volgens Voeten een
belangrijke doorbraak voor het kasklimaat bij
aardbeien. “Horizontale systemen –zowel
boven als onder het gewas– circuleren steeds
dezelfde lucht, maar deze stroomt niet langs
de planten. De egalisering van de temperatuur
viel ook meestal tegen. De Verti-Fan ®
is ideaal om lucht langs het gewas te laten
bewegen. Tot nu toe kon dat alleen door
het aanhouden van een minimum buis en
daar gaat veel energie aan verloren. Bij de
start was een uur na het aanschakelen van
de Verti-Fan ® de temperatuur in de kas al
met een graad gestegen, wat dan weer werd
bijgeregeld door de stook en de verluchting.
Ten opzichte van zijn collega’s in de energiegroep,
die tot nu toe ongeveer hetzelfde
energieverbruik hebben als vorig jaar, lijkt het
energieverbruik van Jansen te zijn gedaald.
En dat is nog niet alles. Jansen had ook altijd
problemen met een warme hoek nabij het
ketelhuis, maar door de verticale ventilatie
zijn de temperatuurverschillen in de kas nu
veel kleiner geworden. En misschien nog het
belangrijkst is dat we de relatieve vochtigheid
onder controle kunnen houden. Dat lukte
bijvoorbeeld wonderwel op een warme dag
in het voorjaar, waar dat andere jaren zelfs
met dakberegening niet mogelijk was.” Of de
Verti-Fan ® de zetting bij aanhoudend slecht
weer in het voorjaar kan verbeteren, is volgens
Voeten nog niet duidelijk. We hebben
immers zo geen periode gekend dit voorjaar.
“In de zomerteelt lieten we de ventilatoren
dag en nacht draaien”, gaat Voeten verder.
“Op die manier konden we tijdens de hete
julimaand ’s nachts koele lucht binnentrekken.
Het resultaat was dat de etmaaltemperatuur
zeer dicht bij de buitentemperatuur lag, vermoedelijk
zelfs iets eronder, terwijl zonder
ventilatie de etmaaltemperatuur zo’n 1 à 2 graden
boven de buitentemperatuur uitstijgt.”
18 • ProeftuinNieuws 16 - 27 augustus 2010
Opdat de planten in de zomer tot rust zouden
kunnen komen is het nodig dat ze ‘s nachts
voldoende worteldruk opbouwen. Hiertoe
worden de ramen voor zonsondergang gesloten.
Als gevolg van de verdamping stijgt de
RV waardoor de kastemperatuur 1 à 2°C
beneden de buitentemperatuur kan dalen.
Maar Voeten heeft ondervonden dat met
de Verti-Fan ® de ramen niet per se moeten
worden gesloten. De worteldruk kan met
open ramen worden opgebouwd, hoewel
de RV wel trager stijgt en dus de temperatuur
trager daalt.
In het project ‘Plantmonitoring aardbei
onder glas’ –project gefinancierd door het
Productschap Tuinbouw– is gebleken dat een
gewas met luchtbeweging duidelijk actiever
(hogere fotosynthese) blijft in vergelijking
een gewas in een kas met luchtbevochtiging.
Hierdoor blijft ook de kastemperatuur lager
wat naast de activiteit ook de uitgroeiduur
vergroot. Luchtbevochtiging maakt de plant
als het ware lui, de plant wordt niet gestimuleerd
om te verdampen met een lagere
activiteit tot gevolg.
Voeten benadrukt dat de ervaringen nog te
beperkt zijn en dat we moeten opletten niet
te hard van stapel te lopen. “De eerste resultaten
bij Jansen zijn veelbelovend, maar we
moeten toch nog afwachten wat het najaar
brengt.” In het najaar zijn er standaard kwaliteitsproblemen,
meer bepaald gebarsten
vruchten als gevolg van lichtgebrek, warme
nachten en een te hoge RV, waaraan gewoonlijk
heel wat productie verloren gaat. Gehoopt
wordt dat het verticaal ventilatiesysteem hier
soelaas kan bieden door een beter klimaat te
creëren. Logisch dus dat de verwachtingen
nu hooggespannen zijn.
Gunther Vermeiren heeft opgevangen dat
bij aardbeien de CO2-opname efficiënter
verloopt in kassen met verticale ventilatie,
zoals ook bij tomaat in lopende proeven is
vastgesteld. En dat is uiteraard mooi meegenomen.
Mogelijk nadeel is dat de witziektedruk
zou kunnen toenemen als gevolg van
de luchtbeweging, maar daar heeft Voeten
tot nu toe nog niks van gemerkt. Het is wat
dat betreft nog te vroeg voor conclusies.
Van der Kooij zegt dat het op momenten
van verhoogde ziektedruk misschien wenselijk
is minder sterk te luchten. Tot nog toe
wordt er in aardbeien voluit gelucht (ventilatoren
op volle toeren), maar de mogelijkheid
bestaat de ventilatie via de klimaatcomputer
te sturen, bijvoorbeeld in functie van de RV.
Alle Verti-Fan ® ’s zijn immers uitgerust met
een toerenregelaar.
Niet zo duur
De kostprijs voor de installatie van Verti-
Fan ® ’s bedraagt zo’n 2 € / m 2 . En dat is een
beperkte investering als je bedenkt dat hogedrukverneveling
gemiddeld vijf keer duurder
is. Als je al horizontale ventilatie hebt, dan
laat je die best hangen, want LVM-en is met
het verticale systeem niet mogelijk.
Info - www.endepompen.nl en
www.spranco-matic.be
V. Neefs