Bioboeren wisselen ervaringen uit : thema - Proeftuinnieuws.be

Thema
Bioboeren wisselen
ervaringen uit
Begin vorige maand verzamelden heel wat bioboeren op het PCG om er
enkele rassenproeven te bekijken. Nadien trokken ze met z’n allen naar het
biodynamisch groentebrijf ‘De Wassende Maan’. Na een rondleiding was
er een demo van de handzaaimachine van het PCBT waarna de aanwezige
telers ook de ervaringen met hun eigen zaaimachine konden uitwisselen.
Van over de grens was men afgezakt voor
deze studieavond biologische teelt. De studieavond
werd dan ook georganiseerd in
het kader van het Interregproject ‘Vetabio :
Valorisatie van grensoverschrijdende ervaring
en kennis van Noord-Frankrijk, Wallonië
en Vlaanderen in de biologische landbouw’.
Veldbezoek PCG
Justine Dewitte, onderzoeker biologische
Handzaaimachines
vergeleken
Vooral op kleinere biologische tuinbouwbedrijven
is de vraag naar een degelijke
handzaaimachine actueel. De oppervlaktes
die wekelijks worden gezaaid zijn vaak te klein
om een pneumatische zaaimachine aan te
schaffen of om een loonwerker in te huren.
Op dergelijke bedrijven zoekt men naar een
eenvoudige machine die een divers gamma
aan zaden op de gepaste zaaidichtheid kan
verdelen. De informatie over deze machines
is vandaag echter moeilijk beschikbaar.
EBRA handzaaimachine
Annelies Beeckman, onderzoeker van het
Interprovinciaal Proefcentrum voor de
Biologische Teelt in Rumbeke-Beitem (PCBT)
demonstreerde de nieuwe EBRA handzaaimachine
die het PCBT heeft aangekocht. De
EBRA is een robuuste handzaaimachine die
het zaad verdeelt via een metalen zaaischijf.
Voor elk type zaad is er een aangepaste
zaaischijf waardoor het mogelijk is zeer fijn
zaad, zoals prei of radijs, tot zeer grote zaden
zoals bonen, suikermaïs en zelfs tuinbo-
24 • ProeftuinNieuws 12 - 4 juni 2010
teelt van het Provinciaal Proefcentrum voor
de Groenteteelt in Kruishoutem (PCG), gaf
toelichting bij de rassenproeven venkel en
rode biet onder koepel. De venkel stond nog
te klein om de rassen te vergelijken, maar
bij de rode biet konden al wel duidelijke verschillen
worden gezien, hoewel ook deze nog
niet oogstklaar was. Door de aanwezigen
werd gevraagd om bij de eindevaluatie van
de rode biet zeker ook de inwendige kleur
te evalueren.
nen of plantuitjes te zaaien. Ook fijne langwerpige
zaden zoals kervel of schorseneer
kunnen met deze machine worden gezaaid
(Foto 1). Met behulp van twee tandwielen,
één aan het aandrijfwiel en één ter hoogte
van de zaaischijf is het verder mogelijk de
zaaidichtheid te variëren en vrij nauwkeurig
af te stellen (Foto 2).
PCBT nam de proef op de som en zaaide
verschillende types zaden uit met de EBRA.
Er werden telkens twee zaaidichtheden uit-
De oogstresten worden opgeruimd met een
beddenkuiser.
Biodynamische groenteteelt
Op het biodynamisch groentebedrijf ‘De
Wassende Maan’ worden groenten geteeld
op biodynamische wijze, met respect voor
het milieu en met oog voor het welzijn van
planten, dieren en mensen. Op hun website,
www.dewassendemaan.be, verwoorden
ze het als volgt : “Kunstmatige groeimiddelen,
chemische bestrijdingsmiddelen,
Foto 1. - Voor elk zaadtype ontwikkelde EBRA een afzonderlijke zaaischijf. Links de zaaischijven voor fijne
zaden zoals prei en radijs, rechts boven die voor grote zaden zoals pompoen, bonen en erwten, rechts onder
die voor ronde zaden zoals bieten en in het midden de zaaischijven voor fijne langwerpige zaden zoals
kervel of schorseneer.
getest. Het zaaien verliep goed en de geteste
zaden konden vlot met de beschikbare schijven
worden gezaaid. Het bleek wel noodzakelijk
om de juiste schijf voor een welbepaald
zaadtype te hanteren. Bij de opkomst van
de gewassen blijkt dat een goede afstelling
van de gewenste zaaidichtheid (keuze
tandwielen) enige ervaring vereist. Een teler
suggereerde om een stukje proef te rijden
over een strook witte plastic of beton om de
zaaidichtheid te controleren. Een andere teler

ewaarmiddelen en dergelijke meer komen
er bij ons niet in. Die hebben we niet nodig.
Integendeel, we boeken veel betere resultaten
zonder. Niet alleen op lange termijn, maar
ook op korte termijn : onze groenten hebben
een merkelijk betere smaak, een hogere
voedingswaarde en kunnen langer worden
bewaard dan die uit de gangbare landbouw.”
Gilles Van Durme, die ons ter plekke te woord
stond, was minstens even enthousiast. Hij
vertelde hoe De Wassende Maan in 1979
werd opgericht door één persoon en in 1986
een coöperatieve vennootschap is geworden.
“Vandaag zijn er twaalf werkende vennoten
(zelfstandigen) en vier loontrekkenden. Een
goede samenwerking is dan ook essentieel”,
zegt Van Durme, die zelf een van de drie
telers is. “De werkzaamheden kunnen worden
opgesplitst in vier grote takken : groenten
telen, de groentepakketten klaarmaken en
verdelen, de winkel uitbaten en administratieve
ondersteuning.”
In 1995 startte de vennootschap met het systeem
van groente-abonnementen, wat rond
de eeuwwisseling is gaan boomen als gevolg
van de doixinecrisis. “We maken nu iedere
week 1.000 groentepakketten klaar voor
Eén van de vijf koepels van de Wassende Maan.
onze abonnees. Via deze weg wordt het overgrote
deel van de producten vermarkt. De
rest –zo’n 10 procent– wordt verkocht in de
winkel op het bedrijf. We telen hoofdzakelijk
in functie van die pakketten. Een belangrijk
doel hierbij is een divers aanbod realiseren.”
Alle groenten worden hier in openlucht of
onder koepels geteeld. Daarnaast is er ook
een kleine serre voor de opkweek van plantmateriaal.
Het bedrijf beschikt over vijf grote
Foto 2. - Zowel het tandwiel vooraan als het tandwiel achteraan kan worden aangepast om de gewenste
zaaidichtheid in te stellen.
laat de zaaigeul de eerste meter open om
de zaaidichtheid te controleren. De zaadtoevoer
mondt uit in een vrij brede zaaikouter
(ca. 2 cm) waardoor het niet lukte om een
zuivere zaailijn te bekomen.
Ook in het publiek waren er enkele telers
aanwezig die ervaring hadden met de EBRA
zaaimachine. Een Vlaamse teler bevestigde
de kwaliteit van het zaaiwerk en de goede
verstelmogelijkheden, maar wees er op dat
zijn EBRA handzaaimachine na één jaar al slij-
tage vertoonde ter hoogte van de aandrijving.
De gebruikte nylonbussen blijken slijtagegevoelig.
Een Franse landbouwer gaf dan
weer aan dat hij al 20 jaar gebruikmaakt van
een EBRA zonder problemen. Bij de oudere
versies werden nog kogellagers gebruikt.
Het is in elk geval een aandachtspunt dat
ook naar de firma zal worden gecommuniceerd.
Verder gaf de Franse landbouwer
nog enkele tips voor een fijnere afstelling
van de gewenste zaaidichtheid, zowel wat
koepels waardoor de vruchtafwisseling onder
koepel 1 op 5 is. In openlucht is de vruchtafwisseling
1 op 6. Om de ziektedruk zo veel
mogelijk te beperken worden de oogstresten
niet ondergewerkt maar opgeruimd met een
beddenkuiser. Het opgeruimde organisch
materiaal wordt gecomposteerd en later
toegepast als bodemverbeteraar.
V. Neefs
betreft de keuze van de juiste schijf, als wat
betreft de keuze van de tandwielen voor de
aandrijving. Voor een zuivere zaailijn is een
andere kouter nodig.
Andere modellen
Vervolgens gaven ook andere telers een
woordje uitleg bij de handzaaimachine die
zij meebrachten. In de volgende editie van
Proeftuinnieuws brengen we hierover verslag
uit.
A. Beeckman & L. Delanote
Interprovinciaal Proefcentrum voor de Biologische Teelt,
Rumbeke-Beitem
EFRO
Deze bijeenkomst werd georganiseerd
in het kader van het Interreg IV-project
Frankrijk-Wallonië-Vlaanderen, ‘VETABIO’,
medegefinancierd door het Europees
Fonds voor Regionale Ontwikkeling
(EFRO) en de provincies Oost en West-
Vlaanderen. Interreg doet grenzen
vervagen.
ProeftuinNieuws 12 - 4 juni 2010 • 25