netwerk en informatie infrastructuur strategische visie

de industrie die de uitrol in Afghanistan heeftgedaan. De werking en het succes van eendergelijke aanpak is sterk afhankelijk van hetop hoog niveau afdwingen van standaardenen wederzijds vertrouwen: ‘aansluiten enmeedoen om informatie met elkaar te kunnendelen’. Essentieel is de bereidheid tothet delen van informatie op één beveiligingsniveaumet alle betrokken partijen. Tevensblijkt dat een gesloten en betrouwbare informatieketenover verschillende samenwerkendepartijen heen momenteel alleen haalbaaris als beheerconcepten, –processen,–procedures en –inrichting dezelfde zijn ofop elkaar zijn afgestemd. Vooralsnog is hetsamenbrengen van de beheerorganisaties,zowel intern Defensie als met die van partnersin het operationele optreden, randvoorwaardelijkvoor het sluiten van de informatieketen.De toenemende afhankelijkheid van informatieinfrastructuren leidt tot een nieuwebedreiging. Aanvallen op netwerken met alsdoel informatie te vergaren en/of systemenonbruikbaar te maken (cyberwarfare) vereisenhet nemen van maatregelen. Het geheelvan defensieve maatregelen wordt samengevatonder het begrip cyberdefence. De effectiviteitvan cyberdefence neemt toe bij eenafnemend aantal systemen (ultimo één) diebeheerd worden vanuit een centraal NetworkControl Center. Keerzijde hiervan is echterweer een toenemende kwetsbaarheid. Deoplossing hiervoor moet gevonden wordenin het aanbrengen van redundantie binnende netwerken maar ook in diversiteit waarondereen uitgebalanceerde mix van militaireen civiele capaciteiten.In het kader van ontplooibaarheid en mobiliteit(EOC3) moet de NII voldoende capaciteitbieden voor reach-back om de expeditionairefootprint te minimaliseren.Wereldwijde inzetbaarheid betekent vervolgensook dat Defensie te allen tijde moetkunnen beschikken over mondiale satellietcapaciteit.Vanuit effectiviteit en efficiëntieoverwegingen moet een balans gevondenworden tussen dure, betrouwbare militairebandbreedte en beschikbare civiele capaciteiten.Voor het geval satellietcapaciteit (tijdelijk)een bottleneck vormt in de IV-ketenzal de kwaliteit van essentiële informatiestromenof diensten (Quality of Service) gewaarborgdmoeten blijven. Omdat satellietverbindingenkunnen uitvallen, of allecommunicatiemiddelen bewust kunnenworden uitgezet, moet in alle operationele,ondersteunende en bestuurlijke systemenhet decentrale server concept worden toegepastvoor het behoud van autonomiteit inde deployed omgeving.Strategische richtlijnen:• Defensie richt, vanuit het gebruikersperspectief,één (federatief) netwerk in vooralle operationele, ondersteunende en bestuurlijkeprocessen.• Voor de inrichting van de werkplek (computer)geldt als uitgangspunt (eventueelgelijktijdige) toegang tot operationele,ondersteunende en bestuurlijke systemen.• Defensie streeft één netwerk na metdaarop beveiligde data. (NB: UltiemMulti Level Secure (MLS) maar black coredat is technisch voorlopig nog niet mogelijk.)• Defensie realiseert vooralsnog één HoogGerubriceerd Informatiedomein.• Defensie moet zelf beschikken of kennisop gebied van informatiebeveiliging, inclusiefstandaarden en accreditatie.• Defensie moet onder alle omstandighedenkunnen beschikken over (bij voorkeurveilige) toegang tot internet.• Defensie houdt zelf de regie in handenop het gebied van de architectuur van deNII.• Defensie gaat, meer dan nu in de praktijkhet geval is, over van het vermijden vanrisico’s naar het bewust accepteren enmanagen van risico’s.• Gerubriceerde data moet te allen tijdekunnen worden voorzien van een ‘houdbaarheidsdatum’.• Defensie deelt informatie uitsluitend opbasis van gecontroleerde en geautoriseerdetoegang.• Het beheer van de NII wordt centraalgeregisseerd en ingericht.• De Defensie NII heeft in het kader vanwereldwijd optreden behoefte aan satellietcapaciteitvoor reach-back.• De benodigde satellietcapaciteit wordtgeborgd in een uitgebalanceerde mix vanmilitaire en commerciële systemen.• Satellietcapaciteit is een integraal onderdeelvan de NII.• Het decentrale server concept is onderdeelvan de NII.Interoperabiliteit en standaardisatieDe gewenste en noodzakelijke interoperabiliteitwordt primair ingegeven door desamenwerkingsverbanden die ontstaan inhet kader van de drie hoofdtaken. Defensiemoet hierbij een sterke externe focus hebben.Bij het vaststellen van de belangrijkstesamenwerkingsverbanden lijkt NAVO voorde komende jaren dominant te zijn maarnemen ook de OOV sector en de EU inbelang toe. Daarnaast leert operatie ATA-LANTA ons dat samenwerken met mindervoor de hand liggende partners realiteit isgeworden.Het optreden in diverse samenwerkingsverbandendie ook nog eens frequent wisselenvan samenstelling leidt vaak tot situaties datsystemen niet interoperabel zijn. In dezediversiteit en dynamiek bieden het gebruikvan Open Standaarden en gestandaardiseer-de koppelvlakken oplossingen om informatiealsnog tussen de verschillende partijen tekunnen uitwisselen.Binnen de extern ingegeven keuzes in hetbelang van interoperabiliteit moet vanuit hetoogpunt van doelmatigheid worden aangestuurdop verregaande interne standaardisatieop systemen, zowel binnen Defensie alsbinnen de rijksoverheid.Strategische richtlijnen:• Defensie maakt primair gebruik van OpenStandaarden en als deze er niet zijn dievan NAVO.• Defensie sluit maximaal aan op de NAVOarchitectuur voor het operationele domeinom het hergebruik van softwaremogelijk te maken.• Gelet op de dynamiek en de lange termijnwerking moet Defensie in het verwervings-en realisatieproces ‘onder architectuur’gaan werken en hiervoor een sterkeregovernance inrichten. Het toezienop en het afdwingen van het gebruik vanOpen Standaarden is hiervan een integraalonderdeel.• Interoperabiliteit in het kader van de driehoofdtaken krijgt bij budgettoewijzinghogere prioriteit dan interne standaardisatie.Sourcing en partnershipDe civiele ontwikkelingen op het gebied vaninformatietechnologie (IT) gaan vele malensneller dan ons Defensie MaterieelkeuzeProces kan volgen en het innovatief vermogenvan de markt is vele malen groter dandat van Defensie. ICT-infrastructuur wordtop de markt in toenemende mate als dienst(‘Xxx as a Service’) aangeboden. Veel bedrijvenen organisaties die ICT-infrastructuurniet als kerncompetentie beschouwen makenhier al gebruik van, al dan niet via het aangaanvan strategische allianties met grote leveranciers.Ook defensieorganisaties van anderelanden en grote commerciële partijen zoalsSHELL hebben inmiddels aansluiting gezochtmet consortia van industriepartnersom op grote schaal infrastructuur(services)uit te besteden. Meestal wordt hierbij eenuitzondering gemaakt voor de ICT ondersteuningvan de kerncompetenties van eenbedrijf.In sourcing vraagstukken en bij het aangaanvan strategische partnerships met de industrieis het van belang om vast te stellen inwelke mate Defensie zeggenschap moet behoudenover infrastructuur ten behoeve vande zogenaamde kerncapaciteiten (EOC’n).Defensie wordt in dit kader onder extremenationale omstandigheden vaak nog als ‘lastresort’ aangemerkt. Als alle (communicatie)voorzieningen in Nederland uitvallen, moetde Defensie infrastructuur nog blijven werken(vergelijkbaar met het idee van een nationaalnoodnet).INTERCOM 2012-223