AMERSFOORT

Overzicht Grebbelinie1629 Tijdens de Tachtigjarige Oorlog geven GedeputeerdeStaten van Utrecht opdracht te onderzoekenwelke mogelijkheden er zijn tot de aanleg van eendoorlopende verdedigingslinie tussen de Grebbedijk bijRhenen en de Zuiderzee. Deze plannen werden slechtsgedeeltelijk uitgevoerd met de aanleg van de Schans tennoorden van Veenendaal.1685 Na het Rampjaar 1672 wordt opnieuw eenhaalbaarheidsonderzoek gedaan, nu in opdracht vande vestingbouwer Menno van Coehoorn, directeurFortificatiën.1745 In dit jaar wordt het besluit genomen tot de aanleg vande Liniedijk tussen de Roode Haan bij Veenendaal enAmersfoort. De Grebbesluis wordt geschikt gemaaktvoor inundatiedoeleinden en wordt vanaf dat momentbeschermd door een hoornwerk.1785-86 De linie ten noorden van Amersfoort wordt uitgebreidmet nieuwe keerkades of komkeringen, zoals deGlashutterkade, de Coelhorsterkade en de Vuydijk.Ten zuiden van Amersfoort wordt de linie eveneensversterkt met de aanleg van fort Buursteeg, de linie vanJuffrouwdijk en een lunet en redoute bij de Slaperdijk.1799 De linie wordt ten noorden van Amersfoort opnieuwversterkt door de aanleg van het Werk te Krachtwijk enhet werk van de Glashut.1809 De militaire belangstelling voor de linie vermindert. In1809 wordt de linie als verdedigingswerk opgeven.1845 De linie wordt weer als verdedigingslinie aangemerkt.1881 Opnieuw vermindert de militaire betekenis van deliniedijk. Tijdens de Eerste Wereldoorlog speelt de liniegeen enkele rol.1926 De linie wordt bij Koninklijk Besluit als duurzaamverdedigingswerk opgeheven.1935 Na de aanleg van het Valleikanaal neemt de militairebelangstelling weer toe. Enerzijds door betereinundatiemogelijkheden, anderzijds doordat hetValleikanaal als tankgracht kan functioneren.1939 De Valleistelling wordt in staat van verdediging gebrachten in de Meidagen van 1940 wordt er zwaar gevochten.1944 De Duitse bezetter brengt de linie onder de naamPantherstellung weer op sterkte als verdediging tegende uit het oosten oprukken geallieerden.1951 De laatste werken worden bij Koninklijk Besluitopgeheven als verdedigingswerk.Uit het hiernaast opgenomen overzicht blijkt dat de Grebbelinie alsmilitaire verdedigingslinie van ondergeschikte betekenis is geweest. Ditkwam mede, omdat de waterstand in de Rijn een groot deel van het jaarte laag was. Daarentegen was de linie binnen de waterhuishouding van deregio van groot belang, zoals uit nevenstaand artikel van de archivaris vanhet Waterschap Vallei en Eem blijkt.Literatuur: Anne Visser, De Grebbelinie in Vogelvlucht, Utrecht 2003(speciale uitgave van de Utrechtse Fortenstichting.42