Monumentenstudiedag verslag met een vleugje ... - watererfgoed.nl

voorafschaduwing van een echte ‘exploitatie’van het gebied.De presentatie van wat zich in dat verbandafspeelt heeft een beschrijvend karakter. Beschrijvendin de zin dat het proces nog in vollegang is en zich nog geen concreet resultaataftekent. In die zin benadert de presentatie hetjongste verleden tot aan de dag van vandaag.Wat is er gebeurd en wat staat er op stapel?De voorbescherming van de Monumentenwetwordt besproken en tevens volgt er een toelichtingop de adviezen die de staatssecretarisvan OCW heeft ingewonnen. De Raad voorCultuur adviseert kort gezegd er niet teveelwerk van te maken en de gemeenteraad vanZaanstad komt tot een beperkte uitbreidingvan de inmiddels aanwezige 11 rijksmonumenten.De gemeenteraad heeft hierin eenheel consciëntieuze benadering gekozen, omdathij beseft dat je makkelijk slachtoffer kanworden van het eigen succes. Teveel is niethaalbaar. Er zijn grofweg vier bouwstenen voorde ontwikkeling. De komst van de gevangenis,een woningareaal van 400-500 woningen,cultuurhistorie in samenhang met werk en denatuurwaarden. Met deze ingrediënten heeftde gemeenteraad in samenspraak met het atelierrijksbouwmeester een structuurschets ophoofdlijnen en een voorontwerpbestemmingsplansamengesteld. Toen minister Zalm medio2003 het gebied opnam in een rijkspilot voorPPS leken de omstandigheden erg gunstigvoor een spoedige aanpak, maar vervolgenshield justitie de adem in. Het besluit de gevangeniste realiseren werd uitgesteld. Daarmeebleef één van de kostendragers ongewis.In de tussentijd bleef vanuit het gedachtengoedvan creatieve stad de rivier met creatieveinnovatieve ideeën over het gebied wel stromen.Die onderstroom heeft ook iets met monumentenen het combineren van verleden enheden ten gunste van de toekomst.Op 21 januari belde justitie dat de gevangenisdoorging en nu is de vraag – aangezien destaatssecretaris van OCW nog moet besluiten– welke invloed hebben de monumenten enmarkante objecten straks in de receptuur voorhet gebied? Dat is op dit moment nog nietexact aan te geven, omdat de omvang van debeslissing van de staatssecretaris nog niet iste duiden.Ook een kernvraag is: op welk exact programmawil het rijk overgaan tot saneren van degrond en gebouwen? Snel gesteld, niet eenvoudigbeantwoord.Zaanstad is heel pragmatisch. Na een miljoente hebben gevoorinvesteerd, willen we een integralebenadering vasthouden. De eerste helftis met de komst van de gevangenis gespeeld,maar nu volgt de tweede. Daarin hoeft nietalles tegelijk. Een geleidelijke transformatielijkt kansrijk. Dat biedt voor de gebouwen enopstallen ook goed kansen voor de toekomst.Wij voorzien voor de nabije toekomst dat hetnodig zal zijn de uitgangspunten en randvoorwaardennog een keer vast te stellen in gezamenlijkheid.Het rijk als eigenaar-beheerder-ontwikkelaarheeft daarin een leidende positie, maar eenovereenkomst met rijk-provincie en gemeentezal de grondslag moeten vormen.Private partners zullen ook zeker aan bod komenvoor onderdelen, maar nu nog niet. Wezoeken – om het met het beeld van de film Papillonte zeggen - naar de zevende golf waaropwe mee kunnen in de vaart der volkeren. Daarinzal onze houding zijn dat we kritisch zullenkijken naar de gevolgen voor het gebied, maarniet aanvallend in de benadering.37