pdf inhoud2

16 17
De Horst
Vuurtorenpad 24, Schiermonnikoog
De Horst, anno 1936
Aan het Vuurtorenpad op Schiermonnikoog
liggen enige fraaie rietgedekte zomerhuizen,
waarvan ’De Horst’ een mooi voorbeeld is
van het expressionisme van de Amsterdamse
School. Het is in 1936 ontworpen door de Dokkumer
architect Tjeerd Venstra in opdracht
van de familie de Jong uit Leeuwarden en gebouwd
voor fl. 1736,- door aannemer W. van
der Geest uit Schiermonnikoog.
Venstra heeft op Schiermonnikoog meerdere
zomerhuizen ontworpen, o.a. ’Romkesbungalow’,
’Pronkjewail’ en ’De Orebijt’. Op
Ameland staat ’Canidunum’ wat veel verwantschap
heeft met ’De Horst’. Hij werd in 1934 op
Schiermonnikoog als gemeentearchitect aangesteld
waarbij hij nauw betrokken is geweest
bij het uitbreidingsplan in het duingebied.
’De Horst’ is mooi gelegen tegen de duinrand
op een stuk grond van ca. 2000 m2. Het
staat geregistreerd als rijksmonument, niet alleen
vanwege het exterieur maar ook vanwege
de verbondenheid met het landschap.
De woonkamer is aan de buitenzijde voorzien
van ronde kozijnen die met dubbele deu-
ren toegang geven tot een kleine overdekte veranda.
De wanden zijn geheel van hout met
zwart gebeitste, gepotdekselde schaaldelen en
witte kozijnen met roedenramen.
Het rieten dak ligt er op als een grote, ver
overstekende schelp, waarbij de symmetrie
wordt opgeheven door een verlaagde aflopende
dakrand. Door het grote dakoverstek ontstaat
een mooie schaduwwerking t.o.v. de onderliggende
wanden, bovendien wordt het afdruipende
regenwater op afstand gehouden. Om
in de slaapkamers hoogte te winnen is het dak
in de vorm van een grote dakkapel omhoog getild.
Sinds 1936 is er niets aan de woning veranderd,
hij ligt er nog steeds even gaaf bij. Het
enige storende element is een later toegevoegd
schuurtje met pannendak.

18 19
De Horst, Schiermonnikoog
De Horst, begane grond

20 21
Gedeelte van een blauwdruk uit 1936 van
architect T. Venstra met bovenaanzicht van
de houten sporenkap.

54 55
De Punt
Natuurgebied ’Stoenkherne’, Hindeloopen
De Punt, achtergevel
Met dit ontwerp heb ik in 1991 meegedaan
aan de ’Nacht van de Architectuur’ in
Leeuwarden onder het motto ’Ontwerp de ideale
milieuvriendelijke recreatiewoning’. Het
kreeg de eerste prijs van de vakjury.
Het is een ontwerp op een fantasie-situatie
aan de Stoenkherne, een beschermd buitendijks
natuurmonument aan het IJsselmeer ten
noorden van Hindeloopen. Een natuurgebied
waar nooit iets gebouwd mag worden. Na afsluiting
van de Zuiderzee in 1932 verdwenen
de getijbewegingen, kwamen een aantal zandplaten
permanent droog te staan en raakten
geleidelijk begroeid met voornamelijk riet.
De naam ’Stoenkherne’ is afgeleid van allerlei
materialen die er aanspoelden en vooral
in de zomer een behoorlijke stank veroorzaakten,
( stoenk=stank en herne=hoek ).
De woning is van spartaanse eenvoud en
gebouwd van natuurlijke materialen als hout
en riet. De ’kont’ is gesloten en aan de oostzijde
naar het achterland gericht, de daklijn loopt
sterk op en opent zich westelijk richting IJsselmeer.
Door de grote glaspuien in de woonkamer
moet rondom een magnifiek uitzicht op
het IJsselmeer ontstaan en op de vooruitgeschoven
steiger over het water zal het natuurgevoel
extra worden benadrukt.
De geïsoleerde schuimbeton vloer, 3-voudige
beglazing, geïsoleerde wand- en dakelementen
en het rieten dak, zorgen voor een lage
EPC-waarde met minimaal energieverbruik,
dit in combinatie met een sobere levensstijl.
Om het landschap niet te verstoren met een
windmolen of zonnepanelen heb ik gekozen
voor een oliegestookte mini-WKK (warmtekrachtkoppeling).
Deze unit produceert elektriciteit
voor verwarming, zuivering van drinkwater,
warmwatervoorziening en huishoudelijk
gebruik en zal worden ondergebracht in
een kleine gecamoufleerde en geïsoleerde buitenberging.
Het afvalwater gaat via een ondergrondse
IBA-tank naar een helofytenfilter
(rietfilter met zand en schelpengrit) voor verdere
zuivering.

56 57

De Punt, begane grond
58 59

116 117
Villa
Gytsjerksterhoeke 51, Giekerk
Toegangshek van cortenstaal
In de Gytsjerksterhoeke, een buurtschap
ten westen van Giekerk, verscheen in 2007 op
de plaats van een oude boerderij deze stoere
villa met rieten kap. Het is een ontwerp van
Dorenbos Architecten uit Giekerk in opdracht
van de familie Feenstra uit Leeuwarden.
Wat direct opvalt zijn de rietgedekte zijgevels
met driehoekige glaspuien en doorlopende
glasstroken ter hoogte van het maaiveld.
Door het ritme van puien en spanten lijkt het
of het huis op poten staat en zo los komt van
de grond. Door de lichttoetreding via de transparante
kopgevels kon het zadeldak nagenoeg
gesloten blijven. Alleen ter plaatse van de entrees
en werkkamer zijn relatief kleine onderbrekingen
aangebracht.
De statige ingangspartij met trap en zijlichten
geeft toegang tot de centrale hal. Het is een
symmetrische hal met opvallend trappenhuis
en schuifdeuren naar eetkeuken en woonkamer
met vide. Het interieur is zeer ruimtelijk
en flexibel, mede door de grote glaspuien in
de kopgevels en het gebruik van schuifdeuren.
Vanuit de woonkamer is toegang tot een ho-
ger gelegen terras met een fantastisch en wijds
uitzicht over aangrenzende weilanden en de
Grote Wielen.
De villa, van houtskeletbouw, is over de gehele
oppervlakte voorzien van een souterrain.
De draagconstructie bestaat uit vijf in het zicht
gelaten gelamineerde grenen spanten. Kozijnen
en gevelbetimmering zijn gemaakt van
iroko, een geleidelijk vergrijzende houtsoort en
mooi passend bij het riet. Het rietpakket is geschroefd
op prefab geïsoleerde dak- en wandelementen.
De woning is voorzien van vloerverwarming,
aangesloten op een warmtepomp
met aardwarmte.
Opvallend zijn ook de twee toegangshekken
van beeldend kunstenaar Henk Rusman. Het
zijn zware draaipoorten van cortenstaal met
uitgestanste tekstbeelden.
In 2008 werd de woning genomineerd voor
de Vredeman de Vriesprijs.

Villa Giekerk, begane grond
118 119

120 121