2020_02_24 SAS operatie Caliban Martin Loos

Onze koeien zaten niet ver van ons vandaan in een weide. Maar moeder en de meisjes zeiden
dadelijk: Ja, maar moeten wij dat doen?" Toen antwoordde Jan: "Mannen nu op de weg, dat is
niet aan te raden." En toen zijn moeder en mijn zuster Koba (later "tante nonneke”) vertrokken
om onze koeien naar huis te halen. Dat gebeurde uiteraard te voet, via de oude veldweg en het
wegje tussen de zandkuil en het jonge [ongesleunde] dennenbos van de gemeente. Het hondje
liep mee.
Onze weide lag aan de westkant van dat grote bos. Toen ze de weide bereikten, waren de
S.A.S.'-ers er al. Ze hielden zich schuil vooraan in het ongesleunde gemeentebos. Moeder en
Koba hebben hen niet gezien, maar wel gehoord en de hond wou er maar naartoe. Later heb ik
pas ver nomen, dat de parachutisten met zijn vieren waren en dat er een of twee burgers bij
waren.
Nadat ze de koeien met de zelen aan elkaar hadden gebonden, gingen moeder en Koba ermee
aan het leiden. Ze liepen langs het bos, voorbij de zandkuil sloegen ze rechtsaf richting grote
weg en dan linksaf via de oude veldweg naar huis. Ze hoefden dus niet op de grote weg naar
Helchteren te komen.
De leider van de squad, Jean Melsens, zou zijn mannen gevraagd hebben zich schuil te houden,
terwijl hij eerst eens zou gaan kijken hoe de toestand was.
Jean Melsens moet dan achter de koeien aan eerst naar de zandkuil zijn geslopen en is dan
waarschijnlijk door de zandkuil gelopen, terwijl moeder en Koba natuurlijk de weg moesten
volgen. Ze [moeder en Koba] hebben hem gezien op de hoek van de zandkuil. Ook die van
Vanbuel konden dit van bij hen thuis zien. Van de zandkuil is Jean Melsens dan de weg [huidige
Meeuweneinde] overgestoken en ook via de oude veldweg achter de koeien aan - en onttrokken
aan het gezicht van de Duitsers op de Weg naar Helchteren - gevolgd tot aan de scheiding van
het bos en de moestuin van de familie Vaesen. Het kleine bos in de driehoek die gevormd wordt
door de Weg naar Helchteren, de oude veldweg en de Meeuweneindestraat lag ca. 80 cm hoger
dan de grote weg waar de Duitse artillerie zich bevond. Aan de oude veldweg op de hoek van
het bos lagen toen wij daar zijn gaan kijken lege huizen van een mitraillette. Het waren koperen,
ik denk van 3 laders. De Duitsers gebruikten toen patronen met ijzeren, de Engelsen met
koperen hulzen. Vermoedelijk waren het hulzen van de Stengun van Melsens.
De eerste twee camions met zwaar geschut zijn links de Bunkerstraat ingereden. Naderhand
hebben we daar de sporen gezien waar ze gestaan hadden. Of ze zich dadelijk opgesteld hebben,
weet ik niet. De derde van het konvooi is gevolgd, maar die is een meter of tien rechts de
Meeuweneindestraat ingereden. Op dat moment hebben de andere parachutisten gezien dat Jean
Melsens door deze situatie bedreigd werd en is er geschoten. De koeien waren pas op stal of
daar brak de hel los. Jan en ik konden ook nog niet dadelijk terug naar binnen, want moeder en
Koba hadden de koestaldeur vergrendeld en de voordeur van het huis was altijd gesloten.
Achter het derde stuk zwaar artillerie stond op de Weg naar Helchteren een kanonnetje met drie
lopen aan te schuiven. Dat werd dadelijk in stelling gebracht op een invaart langs de weg naar
Helchteren. De Duitsers die daarbij waren, hebben ook dadelijk geschoten. Die hebben het
gebouwtje in cementbrikken aan de zandkuil beschoten, vandaar de gaten in de deur en de muur
aan de voorkant. Wat wij hoorden was allemaal automatisch vuur, ook mitrailleurs. Vlak
tegenover de inrit naar ons huis stond op de Weg naar Helchteren ook nog een stuk zwaar
artilleriegeschut op vier wielen en daarachter volgde er uit de richting van Bree nog één, maar
die was nog niet bij ons thuis. Meer hebben we niet gezien. De Duitsers die bij het lichte geschut
___________________________________________________________________________
Marc Daemen Loveld 56 3212 Pellenberg GSM: 0490/42.58.64