Objectief maart 2021

06
Interview
Gameverslavingen
‘Gamen’ is meer dan ooit hip tegenwoordig, maar wat zijn de voordelen en valkuilen van deze digitale spelen
en ontspanning? Tijd voor een gesprek hierover met twee experten van VAD, het Vlaamse expertisecentrum
voor Alcohol en andere Drugs. We spraken met Karen Vanmarcke en Femke Wijgaerts.
Kunnen jullie VAD even voorstellen?
VAD is een partnerorganisatie van de Vlaamse overheid. We
geven betrouwbaar en onafhankelijk advies over alcohol, illegale
drugs, psychoactieve medicatie, gokken en gamen.
We ondersteunen daarnaast ook professionelen en zetten
preventieve acties en campagnes op poten naar de bevolking
toe en via onze website www.druglijn.be, sociale media,
folders… . Ook geven we, al dan niet op vraag, adviezen aan
de Vlaamse overheid om zo hun beleid te kunnen afstemmen
op de noden van de mensen in hun dagelijkse leven. Binnen
VAD hebben we ons gespecialiseerd in alles wat te maken
heeft met gamen.
Waarom is gamen zo populair?
Gamen bij jongeren (en ook bij volwassenen) is enorm populair
om verschillende redenen. Games zijn vaak zo ontworpen
dat ze zorgen voor actieve betrokkenheid van de speler. Ook
bestaan er zoveel verschillende games dat elke jongere wel
eentje vindt dat hem of haar interesseert. Bij gamen zijn er drie
basisbehoeften die bij jongeren worden bevredigd:
- ten eerste autonomie, jongeren halen energie uit dingen
die ze echt graag doen en voor velen is dit gamen. Gamen
is een digitale vorm van spelen: een gezonde activiteit en
al sinds oudsher een tijdsbesteding van de mens. Games
spelen sterk in op het gevoel van keuzevrijheid: bijvoorbeeld
door te gamen kan men zelf een eigen wereld creëren
tijdens het spel;
- ten tweede verbondenheid, wanneer jongeren gamen is dit
een sociale activiteit in interactie met anderen. Het is voor
hen een veilige groepsactiviteit;
- ten derde blijkt het actief en bewust op zoek gaan naar
activiteiten waar je vaardig in bent of waar je iets uit kan
bijleren zeer motiverend. Door te gamen hebben ze heel
wat vaardigheden nodig en gaan ze nieuwe uitdagingen
aan waardoor hun competenties aangescherpt worden.
Bv. leren omgaan met belonen en straffen als ze een hoger
level willen behalen, nadenken over volgende stappen in
hun spel enz…
Kortom: gamen is een actieve activiteit.
Klopt de stelling ‘jongeren en kinderen gamen te
vaak’?
Het is belangrijk om te weten dat gamen deel uitmaakt van de
vrije tijd van jongeren. Op zich kan je gamen zelfs beschouwen
als een positieve bezigheid. Jongeren leren heel wat
vaardigheden door te gamen. Het kan zijn dat wanneer een
jongere een nieuw spel krijgt, hij of zij een korte periode heel
veel speelt om zo het spel onder de knie te krijgen. Dit hoeft
niet negatief te zijn. Als je start met voetballen, oefen je ook
vaak extra om de technieken aan te leren voordat je start met
een wedstrijd te spelen. Het onderscheid tussen gamen als
passie en risicovol of problematisch gedrag is dus niet altijd zo
duidelijk. Je kan van risicovol gamen spreken als er gedurende
een langere periode geen evenwichtige verhouding meer
is met andere activiteiten en dit negatieve gevolgen heeft. De
tijd dat jongeren gamen, kan wisselend zijn van periode tot
periode en wil niet meteen zeggen dat het een probleem is.
Welke valkuilen kunnen er ontstaan bij gamen?
Er is slechts een kleine groep jongeren voor wie gamen een
vlucht is van hun problemen. Ze kunnen door het gamen de
controle en balans kwijtraken in het dagelijkse leven. Hun
leven wordt als het ware arm doordat ze weinig andere activiteiten
doen of contacten hebben. Ook in de games zelf
zitten vaak ‘verborgen verleiders’, zoals reclamebeïnvloeding.
Ook zijn veel spelen zo opgebouwd dat je ‘credits’ e.d.m.
moet aankopen om verder te geraken in het spel. Vaak gaat
het om kleine bedragen, maar als je al deze bedragen optelt,
kan dit veel geld kosten. Af en toe hier zakgeld aan uitgeven,
is geen probleem. Een tennisspeler koopt ook al eens graag
een nieuw tennisracket, niet? In de games zitten echter ook
vaak gokelementen verborgen zoals ‘georganiseerde casinospelen’,
die gamers toelaten om virtueel geld te winnen
of het aankopen van schatkisten waarbij je vooraf niet weet
of deze iets gaan opleveren… Tussen gamen en gokken zit
er soms een zeer dunne grens. Er bestaan niet voor niets
regels vanaf wanneer je mag deelnemen aan kansspelen.
Verschillende van deze gokspelen zijn dan ook verboden
door de Kansspelwetgeving. Naast al deze risico’s kunnen
maart 2021 - mei 2021