MagazinePGED

Droge natuur
Nederland is een delta. Ons land is ingericht om water zo snel mogelijk af te voeren, want we willen droge
voeten houden. Tegelijkertijd is onze natuur erg gericht op water. Droogte is met name een probleem op de
hoge zandgronden in Brabant, Gelderland, Overijssel, Drenthe en Limburg. Insecten en vissen hebben het daar
moeilijk, zeker wanneer het ontbreekt aan goede natuurverbindingen en watertoevoer. Door droogte gaat de
grondwaterstand omlaag, waardoor de grond uitdroogt en beken droogvallen.”
De invloed van de verdroging is onmiskenbaar op natuur gebieden. Op het eerste gezicht ziet het natuurgebied
er prachtig groen en onaangetast uit, maar door de droogte verandert het landschap sluipenderwijs. Je kunt
je afvragen hoe erg droogte is. Eén droge zomer is geen probleem. Maar door structurele verdroging verlies je
plantensoorten.
10
In vergelijking met de invloed van de mens op klimaatverandering
is het effect van droogte op de
natuur een stuk kleiner. Extreme droogte kan de
grondwaterstand nog zo’n 20 centimeter extra verlagen,
terwijl de invloed van de mens wel een meter
kan zijn. De natuur werkt zelf aan aanpassingen en
herstel. Zo laten bomen bij droogte hun blad eerder
vallen. En door te werken aan herstel kun je soorten
terugbrengen.
Voor de ontginning van de woeste gronden in de regio
zijn in de jaren zestig sloten gegraven. Dit maakte
landbouw mogelijk, maar de grondwaterstand ging
sterk omlaag. In combinatie met perioden van droogte
ontstaan sindsdien geleidelijk veranderingen in
de natuur. Het eerste gevolg van verdroging is overwoekering.
Zo zie je dat heidestroken gaan vergrassen,
met soorten als het Pijpenstrootje. Ook rukken
berken en struiken op. Het tweede gevolg is letterlijke
verdroging door watertekort. Soorten van natte heide
en vennen houden van vocht. Denk aan de zonnedauw,
die insecten vangt met vochtdruppeltjes, en
aan Moerashertshooi. Zij kunnen geen kant op. Het
zaad van zulke planten kan een aantal jaren overleven
in de bodem. Maar het houdt een keer op.
Staatsbosbeheer probeert samen met partijen in de
regio om het tij te keren. Zo moet een langjarig herstelplan
de waterhuishouding in het gebied verbeteren.
Door bijvoorbeeld sloten te dempen, moet het
grondwaterpeil weer omhooggaan.