Mundikat Magazine edition 5-2018

Door Nanda Alstede
een kleine uiteenzetting van wat Halloween nu eigenlijk is.
Je verkleden als griezelig spook of afzichtelijk monster, uitgesneden pompoenen in de vorm van gezichten met lichtjes erin, het
‘trick or treat’-spel in Amerika. Waar komt het Halloween-feest eigenlijk vandaan? En wat is de connectie met het christelijke
Allerzielen, de dag in de kerk dat alle doden worden herdacht?
Halloween heeft een rijke geschiedenis die ver in het verleden reikt. Het is één van de oudste nog bestaande feestdagen. Eigenlijk is
Halloween een combinatie van drie feestelijkheden: het Keltische ‘Samhain’, het Romeinse ‘Pomona’ en het christelijke ‘Allerheiligen
& Allerzielen’.
De bakermat van Halloween ligt zo’n 2000 jaar geleden bij de Kelten en meer specifiek bij de oude druïden, de toenmalige Keltische
priesters. De moderne versie van deze feestdag vandaag de dag is nog steeds ondergedompeld in de tradities, mythes en legendes
van het oude Keltische volk. De Kelten waren een landbouwers- en herdersvolk en magie had een centrale plaats in hun cultuur.
De Kelten kenden veel natuurmythen en hun religieus streven was vooral gericht op een vreedzaam samenleven met de natuur.
Daarmee hing het geloof aan lokale goden, landgeesten, elfen, dwergen, heilige bronnen, bomen en stenen nauw samen.
Op 31 oktober vierden de Kelten de afsluiting van het Keltische jaar en de start van een nieuw jaar. Deze avond noemden zij 'Eve of
All Saints'. Op 1 november, volgde dan Samhain, 'einde van de zomer'. Tijdens 'Eve of All Saints' zouden de zielen van alle mensen die
het afgelopen jaar waren overleden, toegang krijgen tot het land van de doden. Deze avond werd ook wel 'Hallow Even' genoemd.
Hierin herkent u het 'Halloween' van nu.
Dit feest markeerde het einde van het seizoen van de zon en het begin van het donkere en koude seizoen. Met een feest, dat soms
meerdere dagen kon duren, vierden ze het einde van het seizoen van de zomer, het wegkwijnen van de kracht van de zon, maar het
was ook het feest van alle doden. De aanvang van een nieuw jaar werd gevierd als een omwenteling in hun leven, een vernieuwing
van het leven. Samhain was hun belangrijkste feest.
In de eerste eeuw na Christus veroverden en bezetten de Romeinen het land van de Kelten. Onder invloed van de Romeinen nam
het feest van Samhain toen deels een nieuwe wending. De Romeinen introduceerden er het feest ‘Pomona’, een oogstfeest, gewijd
aan de godin Pomona, die ook in de periode rond 1 november viel. Pomona was in het oude Rome de godin van het fruit en de
tuinen. Zij stond als koningin van de oogst symbool voor mildheid en vruchtbaarheid. Ze wordt meestal afgebeeld zittend op een
grote korf van fruit en bloemen en met een hoorn van overvloed aan haar voeten. De tradities en rituelen van de twee verschillende
culturen mengden zich en versmolten, waardoor er een gezamenlijk herfstfeest ontstond. Het eigenlijke concept van Samhain bleef
wel ongeveer behouden, maar onder invloed van de Romeinen werd er veel zoet fruit gegeten. En zo werd ook de pompoen in onze
contreien geïntroduceerd.
Tenslotte volgde nog een derde en laatste injectie, die van het Christendom. In de christelijke feesten van Allerheiligen en Allerzielen
is het Keltische Samhain gekerstend. Allerheiligen werd vroeger op verschillende data gevierd, afhankelijk van de streek. Een veel
voorkomende datum was 13 mei, maar onder invloed van vooral de Ierse Kerk, die de heidense praktijken van Samhain wilden doen
14