Brochure Uitmarkt versie Emmy:Architectuurwandeling

Architectuurwandeling
2009
Van Nieuwmarkt tot Nieuwezijds:
een architectuurwandeling langs Amsterdamse
huizen van Vereniging Hendrick de Keyser

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
Route: van Nieuwmarkt naar Nieuwezijds
Nieuwmarkt 20-22
Het Wijnkopersgildehuis
Oudezijds Achterburgwal
151-155
De Huysman
De Helm
Oudezijds
Voorburgwal 73
De Gecroonde Raep
Het Wapen van Riga
Het Jopenvat
Het Aepgen
De Ooievaar
De Bremer Hopman
’t Schuytgen
Sint Olofspoort 3
Sint Olofspoort 5
Sint Olofspoort 7
Sint Olofspoort 9 /
Nieuwebrugsteeg 15
In de Lompen
De Elant
De Vergulde Wan
Enge Kerksteeg 2
Oudekerksplein 50
Het Makelaers Comptoir
Nieuwezijds
Voorburgwal 264
SINGEL
NIEUWEZIJDS VOORBURGWAL
RAADHUIS-
STRAAT
SINGEL
23
SPUISTRAAT
NIEUWENDIJK
DE DAM
NIEUWEZIJDS VOO RBURGWAL
24
DAMRAK
BEURS-
PLEIN
KALVERSTRAAT
BEURS
STRAAT
SPUI
ST. OLOFS-
POORT
11 18
ROKIN
t/m
20 21
OUDE
KERKS
PLEIN
22
WARMOESSTRAAT
19
5
8
10
9
OUDEZIJDS VOORBURGWAL
ZEEDIJK
KORTE
NIEZEL
6
OUDEZIJDS ACHTERBURGWAL
7
KOE-
STRAAT
3
2
WALEN-
PLEINTJE
4
NIEUWMARKT
1
RUSLAND
KLOVENIERSBURGWAL

Architectuurwandeling Uitmarkt Amsterdam 2009
Vereniging Hendrick de Keyser Vereniging Hendrick
de Keyser beschermt en restaureert architectonisch bijzondere
huizen in heel Nederland. De Vereniging is al sinds haar oprichting
in 1918 actief in de binnenstad van Amsterdam, waar veel
panden zijn opgeknapt. In dit middeleeuwse stadsgebied is een
architectuurwandeling uitgezet, die u meeneemt langs grachten,
steegjes, pleintjes en 24 bijzondere panden van de Vereniging,
waaronder twee 17de-eeuwse gildehuizen, het oudste huis van
Amsterdam en verschillende koopmanshuizen en pakhuizen.
De historische huizen van de Vereniging blijven levend en
behouden doordat ze verhuurd en bewoond worden. Deze huizen
zijn tijdens de Uitmarkt feestelijk herkenbaar gemaakt. Laat u verrassen
en ontdek hoe mooi de oude binnenstad van Amsterdam is.
Uitmarkt 2009 De Uitmarkt vindt dit jaar plaats in de
historische binnenstad van Amsterdam. In het gebied rond de
oude burgwallen en de Nieuwmarkt kunt u van vrijdag 28
augustus tot en met zondag 30 augustus een voorproefje krijgen
van het komende culturele seizoen. Er is veel te doen, van ballet
tot hiphop, van toneel tot jazz, van boekenmarkt tot museumeiland.
Op een pontoneiland in de Kloveniersburgwal, mogelijk
gemaakt door de BankGiro Loterij, presenteren musea vanuit heel
Nederland zich aan de bezoekers. Door de grachten vaart een
Uitmarktboot. Naast grootschalige evenementen zijn er ook
kleine besloten activiteiten. In een aantal historische huizen van
Vereniging Hendrick de Keyser zullen optredens plaatsvinden van
schrijvers, historici en verhalenvertellers. Voor meer informatie
over het programma zie www.uitmarkt.nl.
Oudezijds Achterburgwal 151-155
(tekening R.Royaards-ten Holt)
Zeedijk 1

Oudezijds Voorburgwal 57
Koestraat 10-12
(tekening R.Royaards-ten Holt)
De oude binnenstad Amsterdam ontstond in de 12de
eeuw op de kleilagen langs de monding van de rivier de Amstel.
De bewoners legden een dam aan en op de rivierdijken verrezen
de eerste huizen. Kalverstraat, Nieuwendijk, Nes, Warmoesstraat
en Zeedijk zijn door hun hogere ligging nog herkenbaar als dijklichamen.
De nederzetting ontwikkelde zich door visserij en
handel. Het stadje groeide en werd omringd door een aarden wal:
de Oudezijds Voorburgwal aan de oostzijde en de Nieuwezijds
Voorburgwal aan de westzijde. Binnen deze veste ontstond een
aaneengesloten bebouwing van lage houten huizen. Aan het eind
van de 14de eeuw werd de stad met een smalle strook land uitgebreid,
omsloten door de Achterburgwallen. Er verrezen nu ook
steeds meer hogere stenen huizen. In 1425 volgde een veel
ruimere stadsuitleg. De stadsgracht van dit laat-middeleeuwse
Amsterdam werd gevormd door Singel, Kloveniersburgwal en
Geldersekade. Een houten palissade maakte plaats voor een stenen
muur met poorten en torens. De Waag op de Nieuwmarkt is een
restant van een stadspoort. De verkaveling binnen de stad volgde
het patroon van de vroegere sloten en weilanden, schuin op de
Amstel. Dit is nog herkenbaar in het straten- en stegenplan en bij
veel oude huizen staan de gevels schuin op het huis.
De middeleeuwse stad kende belangrijke religieuze centra rond de
Onze Lieve Vrouwekapel aan het Rokin, de twee parochiekerken
Oude Kerk en de Nieuwe Kerk en de vele gasthuizen en kloosters
in het gebied tussen Kloveniersburgwal en Nes. De structuur van
kloosterterreinen en gesloten blokken is ondanks de herbestemming
van de religieuze gebouwen na de protestantse omwenteling
in 1578 nog herkenbaar in dit gebied. In de 16de eeuw groeide
de stad sterk. De bebouwing verdichtte en de stad werd verder
uitgebreid met havens, woon- en werkwijken, met als hoogtepunt
de aanleg van de 17de-eeuwse grachtengordel. Alhoewel het fijnmazige
stratenplan van de middeleeuwse stad nog in tact is, zijn
vrijwel alle huizen in de binnenstad in later eeuwen vernieuwd.
Toch zijn er nog huizen, in de Warmoesstraat en op de burgwallen,
met oude houtskeletten. De oudste gevels, zoals die van
het houten huis op de Zeedijk, stammen uit de 16de eeuw.
De meeste gevels die het historische stratenbeeld nu bepalen, zijn
opgetrokken tussen de 17de en de 19de eeuw. In het gebied zijn
de bouwstijlen uit al deze eeuwen rijk vertegenwoordigd.

De wandeling begint op de Nieuwmarkt bij de Waag.
1 Nieuwmarkt 20-22
Dit historische huis werd in 1605 gebouwd op de plaats
van de middeleeuwse stadsmuur. Opdrachtgever van de
bouw was één van de oprichters van de VOC. Het kapitale
huis kreeg een dubbele trapgevel in renaissancestijl, rijk
versierd met natuurstenen blokjes, banden en beeldhouwwerk.
Later was er onder andere een linnenwinkel gevestigd,
een koffiehuis en in de jaren twintig een café dat
bekendheid genoot vanwege een groot electronisch orgel
dat over de Nieuwmarkt dreunde en speelde voor de radio.
Loop vanaf de Nieuwmarkt langs de rechterzijde
van de Kloveniersburgwal. Ga rechts de Koestraat in.
2 Het Wijnkopersgildehuis (Koestraat 10-12)
Het ‘geboortehuis’ van Vereniging Hendrick de Keyser.
Het Wijnkopersgildehuis is een uitzonderlijk gaaf bewaard
17de-eeuws gildehuis. Het gebouw heeft de
oudst bewaarde halsgevels van Amsterdam. In het interieur
zijn de gildezaal van de wijnkopers en de grote wijnkelders
bewaard. Het poortje, met het wapen van de
wijnkooplieden, is een ontwerp van Pieter de Keyser,
zoon van stadssteenhouwer Hendrick de Keyser. In
1917 werd het pand gekocht door de wijnkoper Jacobus
Boelen, oprichter van Vereniging Hendrick de Keyser.
Aan het eind van de Koestraat linksaf
de Oudezijds Achterburgwal op.
3 Oudezijds Achterburgwal 151-155
Achter een uitzonderlijk monumentale gevel uit 1644 gaan
drie grote panden schuil. De panden werden gebouwd in
opdracht van de regenten van de naastgelegen Waalse
Kerk. De huuropbrengsten gingen naar de kerk. Gegevens
over de huurders gaan terug tot de 18de eeuw. Zo woonden
er een apotheker, een stadschirurg, een wiskundige,
een behanger en een luitenant-kolonel. Ook was er een
chemisch bedrijf, een rijwielhandel en een boekhandel gevestigd.
De huizen worden sinds 1984 als woningen verhuurd
door Vereniging Hendrick de Keyser.
Rechtdoor, langs het Walenpleintje,
langs de Oudezijds Achterburgwal.
Routebeschrijving

4 De Huysman (Oudezijds Achterburgwal 187)
Dit smalle, diepe huis met zelfstandige bovenwoningen
was vanaf de bouw in 1727 een echte ‘huurkazerne’. Toch
deden de gevel, met de hoge onderpui, de fraaie gevelsteen
en een gebeeldhouwde top (later versoberd) niet onder
voor die van een eenvoudig koopmanshuis. Het huis had
in de 18de eeuw maar liefst twee benedenwoningen en vier
los verhuurde bovenkamers. Bij de restauratie in 1992
werd de bestaande indeling zoveel mogelijk
gerespecteerd, maar het aantal woningen moest
worden teruggebracht van zes naar twee.
Neem de brug over de Oudezijds Achterburgwal en steek
door de Sint Agnietenstraat naar de Voorburgwal.
Ga de voetgangersbrug over en ga rechtsaf. Loop langs
de Oudezijds Voorburgwal.
5 De Helm (Oudezijds Voorburgwal 100)
Op dit gedeelte van de Voorburgwal, de ‘Delftse Bierkaai’,
werd in de 17de eeuw bier geleverd en verhandeld. Het
huis werd in 1634 gebouwd voor de bierhandelaar Jacob
Janszoon Helm. Het kreeg toen als naam ‘De Helm’. Tot
in de 18de eeuw bleef er een bierhandel gevestigd. Achter
de gevel, waarvan delen uit de 17de eeuw dateren, gaat
een huis met oude balklagen schuil. Het huis heeft nog
steeds een grote bierkelder. Het pand kwam in 1918 in
bezit van Vereniging Hendrick de Keyser. In 2005 werd
een restauratie uitgevoerd. Het wordt nu verhuurd als
woonhuis.
Steek bij de Oude Kerk de brug over. Ga linksaf.
6 Oudezijds Voorburgwal 73
Schuin tegenover de Oude Kerk, op de hoek van de Oude
Kennissteeg, staat dit grote koopmanshuis dat in 1727
werd gebouw voor de wijnhandelaar Dirk van Heun. In de
geveltop staat een borstbeeld van Diana met een druiventros,
een verwijzing naar het beroep van Van Heun. In de
19de eeuw werd het huis met één verdieping verhoogd.
Het beeldhouwwerk aan de top moet daarbij uiteen zijn
genomen en omhoog gebracht. Het huis is door Vereniging
Hendrick de Keyser gerestaureerd en bevat verschillende
huurwoningen.
Loop verder langs de Oudezijds Voorburgwal.

7 De Gecroonde Raep (Oudezijds Voorburgwal 57
/ Oudezijds Achterburgwal 46A)
Dit uitzonderlijk grote en historische huis, dat doorloopt
van Voorburgwal tot Achterburgwal, kreeg in 1615 een
nieuwe gevel, naar een ontwerp van stadssteenhouwer
Hendrick de Keyser. De gevel, die prachtig bewaard is gebleven,
werd rijk gedecoreerd in renaissancestijl. In de eerste
helft van de 20ste eeuw was in het huis een
sigarenfabriek gevestigd. Nadat het in 1946 in bezit kwam
van Vereniging Hendrick de Keyser heeft onder andere het
kunstenaarsechtpaar Cephas Stauthamer en Josje Smit er
gewoond en gewerkt. Ook Wim Sonneveld logeerde er regelmatig.
Steek bij de Korte Niezel de Oudezijds Voorburgwal weer over.
8 Het Wapen van Riga (Oudezijds Voorburgwal 14)
Op de hoek van de Oudezijds Armsteeg staat ‘Het Wapen
van Riga’, een groot koopmanshuis uit 1597. Het heeft
een trapgevel met decoratief gemetselde bogen boven de
kruiskozijnen. Tot in de 18de eeuw waren er voorname
bewoners gevestigd, daarna ging het bergafwaarts. Zo was
er een tabakswinkel en een tapperij. De verdiepingen
werden verhuurd. Het huis werd in 1929 onbewoonbaar
verklaard. Het werd gereconstrueerd naar de 17de-eeuwse
situatie. Sinds 1951 is in het huis het Goodwillcentrum van
het Leger des Heils, opgericht door Majoor Bosshardt,
gevestigd.
Ga rechtsaf, verder langs de Oudezijds Voorburgwal.
9 Het Jopenvat (Sint Olofssteeg 8)
Op een merkwaardig, bijna driehoekig, kavel staat dit huis
ingeklemd tussen twee stegen. Het dateert volgens de jaartalankers
in de zijgevel uit 1659. Een ‘Jopenvat’ was een
vat voor Jopenbier, dat werd geïmporteerd uit
Dantzig. Het huis werd mogelijk bewoond door
een bierhandelaar of was een tapperij waar Jopenbier
werd geschonken. Het huis heeft een gevelsteen
met een biervat. In de 19de eeuw was het
huis een ware ‘huurkazerne’ met tenminste vier
huurwoningen. Zelfs het pothuis onder de stoep
was afzonderlijk verhuurd.
Steek door naar de Zeedijk. Ga linksaf de Zeedijk op.

10 Het Aepgen (Zeedijk 1)
Amsterdam stond in de late middeleeuwen vol met houten
huizen. Het Aepgen is één van twee bewaard gebleven
houten huizen in de stad. Het dateert uit de overgangstijd
van houtbouw naar steenbouw. Zo heeft het in baksteen
gemetselde zijmuren en een houten gevel aan de straat.
Een houten gevel maakte het mogelijk grote ramen te
plaatsen. Het café, achter een 19de-eeuwse pui, heeft oude
balklagen. Op de verdiepingen van het Aepgen is het houtskelet
met muurstijlen, korbelen en sleutelstukken bewaard.
Het huis heet al vanaf de 16de eeuw ‘Het Aepgen’.
Ga op de kop van de Zeedijk (voorbij de Olofskapel)
linksaf de Sint Olofspoort in.
11 De Ooievaar (Sint Olofspoort 1 / Zeedijk 2)
De geschiedenis van dit straatje, waarvan de bebouwing
eigendom is van Vereniging Hendrick de Keyser, is nauw
verbonden met de Olofskapel en de (niet meer bestaande)
Olofspoort. Deze stadspoort werd in fasen door woonhuisbebouwing
vervangen. Het huis op de hoek van de Zeedijk,
gebouwd voor een hoedenstoffeerder, staat tegen
de muur van de Olofskapel. Het heeft een trapgevel van
omstreeks 1605 met kleine blokjes natuursteen. In de 19de
eeuw waren er schoenmakers gevestigd. Beneden is nu
proeflokaal ‘De Ooievaar’ gevestigd, boven wordt
gewoond.
12 De Bremer Hopman (Sint Olofspoort 2)
Dit oude huis bezit inwendig nog balklagen uit de 16de
eeuw. Het werd in 1590 gekocht door de schoenmaker Jan
Andrieszoon. In deze tijd waren er verschillende schoenmakers
gevestigd in de straat. In 1757 werd het huis gekocht
door de koopman Wessel Swart, die het huis
mogelijk van een nieuwe gevel voorzag. Het heette nu ‘de
Bremer Hopman’. In de 19de eeuw werd het gesplitst in
een boven- en benedenwoning. Het raakte geleidelijk in
verval en werd onbewoonbaar verklaard. Vereniging Hendrick
de Keyser restaureerde het huis in 1963.
13 ’t Schuytgen (Sint Olofspoort 4)
Dit huis was oorspronkelijk gebouwd tegen de oude Sint
Olofspoort. De geschiedenis van het huis is tot ver terug te

volgen. In de 16de eeuw woonde er een kompasmaker, bijgenaamd
‘Marten int Schuytgen’. In de 18de eeuw werd
het huis gesplitst in meerdere kamerwoningen, verhuurd
en als beleggingsobject verhandeld. In 1812 werd het grotendeels
herbouwd. In 1929 werd het onbewoonbaar verklaard.
Vereniging Hendrick de Keyser heeft het huis
gerestaureerd en inwendig met Olofspoort 2 verbonden,
zodat ruimere woningen ontstonden.
14 Sint Olofspoort 3
Dit huis was vanaf 1656 de kosterswoning van de Olofskapel.
De achtergevel van het huis is de westmuur van de
kapel. Bij de restauratie van de kapel in 1992 werd een
deur gevonden, die de koster rechtstreeks toegang gaf tot
de kerkruimte. Het huis bleef tot ver in de 19de eeuw in
gebruik als kosterswoning. In 1966 kwam het in bezit van
Vereniging Hendrick de Keyser. Na restauratie is het huis
weer als woning verhuurd.
15 Sint Olofspoort 5
In 1605 kwam dit huis in het bezit van de schoenmaker
Thonis Janszoon. Schoenmakers waren van ouds goed vertegenwoordigd
rondom de Olofspoort. Omstreeks 1644
werd het huis door nieuwbouw vervangen. Dit leidde tot
een aanzienlijke waardestijging van het pand. Het huis
werd opnieuw ingrijpend verbouwd aan het eind van de
18de eeuw. In de 19de eeuw werd het huis gekocht door
de Hervormde Gemeente. Het werd verhuurd als woning
met bovenkamers en bewoond door vier gezinnen.
16 Sint Olofspoort 7
Dit huis stond in de 17de eeuw tegen de Olofspoort aangebouwd.
Vermoedelijk werd het in 1618, toen de stadspoort
werd afgebroken, geheel herbouwd. Het werd
bewoond door schoenmakers en leerkopers. In 1775 kwam
het in bezit van de Hervormde Gemeente die het verhuurde
aan de barbier Verhulsdonk. Deze moest in het
huurcontract beloven geen lawaai te maken tijdens de
kerkdiensten in de Olofskapel. De kamers op de verdiepingen
werden apart verhuurd. In 1859 werd het huis ingrijpend
verbouwd en gesplitst in een winkel en een
bovenwoning.

17 Sint Olofspoort 9 / Nieuwebrugsteeg 15
Omstreeks 1618 werd op het oostelijke terrein van de afgebroken
Olofspoort in opdracht van de schipper Jan Hermanszoon
Pot een nieuw huis gebouwd. In 1742 was er
een winkel in snuiftabak gevestigd. Aan het begin van de
19de eeuw werd het huis ingrijpend vernieuwd. Waarschijnlijk
werd hierbij materiaal van het oude huis hergebruikt.
Het kwam vervolgens in bezit van de Hervormde
Gemeente en werd verhuurd als winkel met bovenwoning.
Sinds 1967, na een brand in de aangrenzende Olofskapel,
is het eigendom van Vereniging Hendrick de Keyser.
18 In de Lompen (Nieuwebrugsteeg 13)
Nadat de Olofspoort, een middeleeuwse stadspoort, in
1618 was gesloopt, werd hier een groot huis gebouwd.
Opdrachtgever was de hoedenkoopman Jan Reinerts.
Hij had zijn winkel op de hoek van de Zeedijk en bouwde
het huis voor de verhuur. De gevelsteen heeft een afbeelding
van een suikerwinkel. Suiker werd in de 17de eeuw
verhandeld in grote brokken (‘lompen’). De trapgevel
bleef altijd vrijwel ongeschonden bewaard. In 1918 werd
het huis aangkocht door Vereniging Hendrick de Keyser
en in 1932 gerestaureerd. Het was de eerste verwerving
van de Vereniging.
Ga de Warmoesstraat in, tot de Enge Kerksteeg.
19 De Elant (Warmoesstraat 83)
Achter een latere gevel gaat één van de oudste huizen van
Amsterdam schuil. Het houtskelet van dit huis dateert uit
1480! In de Warmoesstraat woonden in de middeleeuwen
voorname burgers. Dit huis had een hoog voorhuis, waarachter
een woning (‘binnenhaard’) met een schouw.
De woning was door een insteekvloer verdeeld in twee
kamers boven elkaar. In 1628 werd het huis verbouwd.
De voorgevel werd in 1870 vervangen, maar achter de
gevel is veel historie bewaard. Het huis werd lange tijd
door stoffenhandelaren bewoond. Nu is er een bloemenwinkel
gevestigd.
Ga linksaf de Enge Kerksteeg in.

20 De Vergulde Wan (Enge Kerksteeg 4)
Dit huis werd in 1634 gebouwd als achterhuis bij
Warmoesstraat 83. Het kreeg toen een rijke trapgevel
met blokken en banden van natuursteen.
Deze gevel is zeer goed bewaard gebleven. In de
gevel is een grote steen gemetseld met een rieten
mand (een ‘wan’). De begane grond van het huis
bevatte waarschijnlijk een los verhuurde werkplaats.
Het kleine pand bezat geen eigen trappenhuis:
de bovenkamers waren in gebruik als achterkamers bij het
huis aan de Warmoesstraat.
21 Enge Kerksteeg 2
De Enge Kerksteeg was oorspronkelijk een steeg
die toegang gaf tot het ommuurde kerkhof en
de Oude Kerk. De oudste vermelding van het
huis dateert uit 1587. Eigenaar was burgemeester
Jan Claes Boelens, die het huis als huurhuis
exploiteerde. De begane grond van het huis
werd vermoedelijk steeds gebruikt als werkplaatsje of winkelruimte.
Zo was er in de 18de eeuw de praktijk van een
chirurgijn gevestigd en in de 19de eeuw een koffiehuis. De
kamers boven dienden als woning. Het huis bezat aan de
zijde van de Enge Kerksteeg oorspronkelijk een trapgevel.
Ga rechtsaf het Oudekerksplein op.
22 Oudekerksplein 50
De knopenmaker Reijnier Volckertszoon liet in 1658 een
nieuw huis op het Oudekerksplein bouwen. Het huis werd
opgetrokken in de toen modieuze stijl van het classicisme,
met gemetselde pilasters en gebeeldhouwde Ionische kapitelen,
ontleend aan de klassieke bouwkunst in Italië. De
gevel kreeg een indeling met een breed middenvenster en
smalle vensters aan weerszijden. Grote gebeeldhouwde
bloemenslingers, waarvan sporen in het zicht zijn gelaten,
werden later weggekapt. Ook de oorspronkelijke geveltop
werd vereenvoudigd.
Neem de Wijde Kerksteeg en kruis de Warmoesstraat.
Ga door de Paternostersteeg en ga linksaf door de Beursstraat naar het
Beursplein. Ga rechtsaf langs het Damrak, steek over en ga links de
Onze Lieve Vrouwensteeg in. Kruis de Nieuwendijk en volg de
Nieuwe Nieuwsteeg naar de Nieuwezijds Voorburgwal.

23 Het Makelaers Comptoir
(Nieuwezijds Voorburgwal 75)
Het Makelaers Comptoir is één van drie bewaard gebleven
historische gildehuizen in Amsterdam. Het werd in 1633
gebouwd in een rijke renaissancestijl met fijn metselwerk
en banden en blokken in natuursteen. Een makelaar was
een tussenpersoon die bij de handel in koffie, tabak en
graan overeenkomsten sloot tussen kopers en verkopers.
De makelaars vergaderden in hun gildehuis tot in de 20ste
eeuw. De laatste makelaar droeg het huis over aan Vereniging
Hendrick de Keyser die het vervolgens restaureerde.
Het gildehuis heeft een prachtig historisch interieur.
Vervolg de route door linksaf langs de
Nieuwezijds Voorburgwal te wandelen, achter
de Nieuwe Kerk en het Paleis langs, richting het Spui.
24 Nieuwezijds Voorburgwal 264
Achter de hoge bomen van de vroegere ‘Deventer Houtmarkt’,
waar Westfaals hout werd aangevoerd en verhandeld,
staat dit 17de-eeuwse koopmanshuis. Er woonden
hier vooral houtkopers. In 1688 kwam de huidige classicistische
halsgevel tot stand, zoals de jaartalsteen laat zien.
De gevel heeft fraai gebeeldhouwde natuurstenen decoraties,
waaronder vazen en bloemslingers. In de 19de eeuw
ging het bergafwaarts met het voorname huis. Bij de aankoop
in 1929 door Vereniging Hendrick bevatte het een
messenfabriek en een rijwielstalling!
De wandeling eindigt hier.

Vereniging Hendrick de Keyser wordt gesteund door de
BankGiro Loterij. Door loten te kopen (prijs per lot € 8,-)
steunt u het werk van de Vereniging. Met hulp van de
BankGiro Loterij konden gedurende de laatste tien jaar
een aantal bijzondere projecten worden ondernomen.
Zo werden de volgende verwervingen en restauraties gerealiseerd:
Villa Hildebrand in
Blaricum van Gerrit Rietveld
(1935), het woonhuis Muntstraat
6 in Hoorn (ca. 1660), het
empire-stadspaleisje Huis Barnaart
in Haarlem (1803-1807),
de Derde Ambachtschool in
Scheveningen van architect Jan
Duiker (1930), het middeleeuwse
huis ‘het Zeepaert’ in
Dordrecht (ca. 1495), het
Ambachtsherenhuis in Alblasserdam (1841), het vroege
renaissance huis ‘In Bevereburch’ in Dordrecht (1556),
het Hodshon Huis in Haarlem (1794-1796) en
‘De Burcht’, het gebouw van de diamantbewerkersbond
in Amsterdam van architect Berlage (1900). Een grote
restauratie van dit laatste gebouw, één van de hoogtepunten
uit de moderne Nederlandse architectuurgeschiedenis,
vindt momenteel plaats. In 2008 werd met steun van de
BankGiro Loterij het Gemeenlandshuis op de Diemerzeedijk
bij Amsterdam (1727), monument van de Hollandse
strijd tegen het water, verworven en voor de toekomst
veiliggesteld.
De BankGiro Loterij is de cultuurloterij van Nederland.
De BankGiro Loterij kan jaarlijks, dankzij haar deelnemers
(bijna 900.000 mensen in 2008 met in totaal 1,2
miljoen loten) vele tientallen miljoenen uitkeren aan
culturele instellingen in Nederland. In 2008 keerde de
BankGiro Loterij ruim 58 miljoen euro uit aan cultuur
in Nederland.
Voor meer informatie zie www.bankgiroloterij.nl.
De BankGiro Loterij steunt
Vereniging Hendrick de Keyser
Villa Hildebrand in Blaricum
van architect G. Rietveld
De Burcht, Amsterdam van architect
H.P. Berlage
Afbeelding in tekst:
Wanddecoratie in Huis
Barnaart in Haarlem

Ossenmarkt 5, Groningen
Turfmarkt 5,
Makkum
Vereniging Hendrick de Keyser
Restauratie
Binnenluiendijk 3-4,
Hoorn
Vereniging Hendrick de Keyser zet zich sinds 1918 in
voor het behoud van architectonisch of historisch belangrijke
gebouwen en hun interieur in Nederland.
De Vereniging doet dit door panden te verwerven en ze
vervolgens te restaureren en te verhuren. Gebouwen die
worden aangekocht voldoen aan strenge
eisen. Het moeten aansprekende voorbeelden
zijn van de architectuur of de wooncultuur
van een bepaalde periode. De zo
opgebouwde collectie geeft een representatief
beeld van de Nederlandse architectuuren
interieurgeschiedenis. Het bezit is zeer
divers: van Renaissance tot Art Deco, van
Berlage tot Rietveld.
De collectie omvat inmiddels ruim 360 objecten,
waaronder huizen, boerderijen, buitenplaatsen,
villa’s, vissershuisjes en raadhuizen, verspreid
over 92 gemeenten in heel Nederland. Een steeds groter
deel van het bezit is toegankelijk voor publiek.
De Vereniging heeft veel expertise opgebouwd met het
doen van restauraties. Kenmerkend is dat daarbij zeer
zorgvuldig wordt gewerkt. Oude indelingen en interieurs
worden gerespecteerd en hersteld en moderne aanpassingen
zijn zeer terughoudend. Uitgangspunt is dat de historische
en architectonische waarde van een gebouw
belangrijker is dan de eventuele huuropbrengst. Als onderdeel
van een restauratieplan wordt uitgebreid onderzoek
gedaan, in archieven en ter plaatse. Specialistisch
kleuronderzoek naar verfresten geeft steeds vaker inzicht
in hoe een huis of interieur er vroeger uitzag. Niet zelden
worden tijdens restauraties bijzondere vondsten gedaan.
De Vereniging heeft ruim 3000 leden en donateurs
voor wie activiteiten worden georganiseerd, waaronder
open dagen, architectuurlezingen en rondleidingen.
Meer informatie is te vinden op de website
www.hendrickdekeyser.nl.

Ik word lid en steun het behoud van bijzondere
historische architectuur!
U ontvangt gratis een welkomstpakket.
NAAM M/V
ADRES
POSTCODE
PLAATS
DATUM
HANDTEKENING
Stuur deze bon in een envelop naar
Vereniging Hendrick de Keyser
Antwoordnumer 10841
1000 RA Amsterdam
Een postzegel is niet nodig.
De minimumcontributie per jaar is € 20,-.
Met een eenmalige betaling van tenminste € 360,- bent u lid
voor het leven (30 jaar).
Lid worden
Restauratie boerderij
‘Esterenburg’, Middelweg 5,
Vierpolders
Stucwerkrestaratie,
Monnickendam

VERENIGING Hendrick de Keyser
Herengracht 172
1016 BP Amsterdam
Telefoon 020 521 06 30
Website www.hendrickdekeyser.nl
E-mail info@hendrickdekeyser.nl
Nieuwmarkt 20-22
(tekening R.Royaards-ten Holt)
FOTOGRAFIE Roos Aldershoff en Vereniging HdK ONTWERP Studio Bauman BNO, Rotterdam DRUK Veenman Drukkers, Rotterdam ©2009 Vereniging HdK