VlasMagazine okt 2012.pdf - VVVG.be

Vlaamse actieVe senioren VZW
Lizi Caals,
pag. 4
Vl@s
Driemaandelijks tijdschrift | 45ste jaargang | nr. 28
Luk Van Biervliet,
pag. 6
Rudi Engels,
pag. 10
Met de steun van de Vlaamse Gemeenschap
okt. - nov. - dec. 2012
België-Belgique
P.B.
P.P.
8/3181
Afgiftekantoor Gent X
Erkenningsnummer: P508862
Verantwoordelijke uitgever:
Roger Deridder,
Lange Winkelhaakstraat 38,
2060 Antwerpen.

2 Vl@s WIE ZIJN WE?
COLOFON
Vl@s
Driemaandelijks ledenblad van de
Vlaamse actieve senioren vzw
www.vlaamseactievesenioren.be
Algemeen secretariaat
Lange Winkelhaakstraat 38
2060 Antwerpen (sinds april 2012)
Tel. 03-233 50 72
e-post: info@vlaamseactievesenioren.be
rekeningnummer BE94 4099 5130 5114
De redactie contacteren:
Leila Chennouf, redactiesecretariaat
Tel. 03-233 50 72
redactie@vlaamseactievesenioren.be
Roger Deridder,
algemeen voorzitter,
verantwoordelijke uitgever
Danny Simons, coordinator
e-post: danny@vlaamseactievesenioren.be
Tamara Reyniers, administratief
verantwoordelijke
e-post: tamara@vlaamseactievesenioren.be
Educatieve medewerkers
Ingrid Scherrens
Hogestraat 36, 8840 Staden
Tel. 0486-24 49 29
Danaë Verstraeten
Lange Winkelhaakstraat 38
2060 Antwerpen
Tel. 03-233 50 72
e-post: danae@vlaamseactievesenioren.be
Katrijn De Coninck
e-post: katrijn@vlaamseactievesenioren.be
Hoofdredacteur: Johan Velghe
Redactieraad:
Etienne Keymolen, Hugo
Rau, Ingrid Scherrens, Johan Velghe
Werkten mee aan dit nummer:
Louis De Veuster, Rudi Engels, Katrien Seynaeve
Coverfoto: Ingrid Scherrens
Opmaak, druk en afwerking:
Offsetdrukkerij De Sonville, Lovendegem
Verzending: All Mail Services, Evergem
vL@s INHOud
Democratie als lege doos 3
Ontspannende inspanning in Schoten 4
Peterschap heldenhuldezerk 6
Wij eten met onze neus 8
De scrabblecrack 10
Provincie Oost-Vlaanderen 11
Vlaams-Brabant/Limburg 12
Provincie West-Vlaanderen 13
Provincie Antwerpen 14
Gemakzucht is ergste vijand 15
Mevrouw, laat ons letsen 16
Kweepeer, een jeugdliefde 18
Over ontrouw en echtscheiding 20
Inspirerend 21
Wedstrijd/Oproep 22
De tijd van je leven 23
De Gordel/Cultuurmarkt 24
Het dagelijks bestuur,
de navelstreng
Medeleven
Vl@s
De naamgeving ‘Vlaamse actieve senioren’ omvat drie begrippen.
Vlaams, actief en senioren zijn de drie gelijkwaardige pijlers van onze
pluralistische vereniging. In vorig nummer werden die pijlers belicht.
In dit nummer zetten we de schijnwerper op de navelstreng van de
Vlaamse actieve senioren: het dagelijks bestuur.
De Vlaamse actieve senioren
vormen een vzw, een wettelijke
structuur met een algemene
vergadering, een raad van
bestuur, een voorzitter,
secretaris, penningmeester. De
drie laatstgenoemden vormen
samen met de ondervoorzitter en
bestuursleden het dagelijks bestuur. Te vergelijken met het (uitvoerend en
beslissingsvoorbereidend) werk van een schepencollege in een gemeente.
De leden van het dagelijks bestuur worden voor een periode van vier jaar
verkozen. Hun taak is niet gering. Zij dienen de financiën te budgetteren en
te beheren. Zij waken over de taakuitvoering van het personeel, de goede
werking van het kantoor, bereiden in overleg projecten en toekomstplannen
voor, vertegenwoordigen de vereniging in officiële raden en overkoepelende
organisaties en houden inzonderheid de vinger aan de pols bij de meer dan
honderd afdelingen van onze vereniging.
Aan veelvuldige vergaderingen ontsnappen ze niet. Een detail, maar niet
onbelangrijk: de leden van het dagelijks bestuur zetten zich, net als de vele
afdelingsbestuursleden, de leden van de algemene raad en de raad van bestuur,
pro deo, geheel en al gratis, in. Engagement is voor hen geen loos begrip.
In het huidig dagelijks bestuur zijn de vijf Vlaamse provincies vertegenwoordigd
en de dames zijn voltallig aanwezig.
Op de foto v.l.n.r.: Algemeen voorzitter Roger Deridder (Antwerpen),
bestuurslid André Vanhaeren (Limburg), bestuurslid Hilde Tas (Vlaams-
Brabant), ondervoorzitter Raf Vantoest (West-Vlaanderen), secretaris
Rita Cornelis (Oost-Vlaanderen), bestuurslid Werner Vanhoutte (West-
Vlaanderen) en penningmeester Gabriella Rosci (Antwerpen). n
De redactie, het dagelijks bestuur namens alle bestuursorganen
van de Vlaamse actieve senioren, én het personeel betuigen hun
medeleven met de familie bij het overlijden van Louis Swinnen (76).
Louis Swinnen was redactielid van dit tijdschrift. In zijn woning
aan de Sint-Pieterstraat in Mol schreef hij vele gedichten die hun weg
vonden naar publicatie in ons ledenblad. Vanaf begin 2009 woonde hij de
redactievergaderingen bij en schreef hij ook algemene bijdragen.
Enkele maanden geleden werd hij ernstig ziek en volgde een twee maanden
durende opname in het ziekenhuis. Daarna verbleef hij in rusthuis De Witte
Meren in Mol. Op 25 juli jl. overleed Louis Swinnen. In alle intimiteit werd
hij begraven.
De Vlaamse actieve senioren en inzonderheid de redactie blijven
verweesd achter. n

REDACTIONEEL
Het grootste sportfeest ter wereld
kluisterde ons aan de buis. We
konden meeleven met de meest
gelauwerde zwemmer Michael
Phelps of met de snelste sprinter
aller tijden Usian Bolt.
Augustus was de oogstmaand,
voor ons landje werd het maar
een magere oogst aan Olympische
kampioenen: twee bronzen en
één zilveren.
De Kamer heeft vrijdag 24
augustus de splitsing van de
kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde
goedgekeurd: 106 stemmen voor,
42 tegen en geen enkele onthouding.
De traditionele partijen slaan zich
op de borst dat ze BHV hebben
gesplitst. Ze vergeten er wel bij
te vertellen dat het gelag betaald
wordt door de Brusselse Vlamingen,
door de Vlaamse rechtzoekende in
Brussel en natuurlijk door de Zes.
Het uitzonderingsstatuut van deze
Vlaamse gemeenten wordt totaal
en onomkeerbaar. Vanaf nu tot de
eerstvolgende federale verkiezingen
(ten laatste in 2014) zal de toon
van de Franstalige politici alsmaar
harder worden om een hoogtepunt
te bereiken in een hernieuwde eis tot
uitbreiding van Brussel.
De federale regering schuift
Brussel dit jaar 134 miljoen euro
toe in het kader van de zesde
staatshervorming. Op kruissnelheid
zal dat bedrag oplopen tot bijna
500 miljoen.
De Brusselse begroting ontspoort al
jaren, en de oppositie werd gesust
met het extra geld voor Brussel. Ik
Democratie te vaak
een lege doos
Zomer en vakantiemaanden zijn weeral
geschiedenis. Wat blijft het langst hangen in
onze herinneringen? De redevoering op 11 juli
of de zondvloed die we te verwerken kregen?
denk dat de Brusseleers e polleke
ebbe me e gat in.
Is de huidige PS regering dan goed
bezig? Wanneer men deze als
beheerder van de Sahara aanstelt
is er binnen de vijf jaar een tekort
aan zand.
IJzerwake versus
IJzerbedevaart
De IJzerwake werd opgericht als
een reactie op de IJzerbedevaart,
die volgens de initiatiefnemers niet
radicaal genoeg was. IJzerwake en
IJzerbedevaart vielen dit jaar op
dezelfde dag. De 85ste bedevaart
onder de IJzertoren in Diksmuide
was meteen ook de laatste augustuseditie.
Voorzitter De Belder haalde
uit naar “de betonnering van de
Franstalige rechten in Vlaams-
Brabant” en “de vergrendeling
van de Vlaamse meerderheid.”
Voor voorzitter De Belder is het de
hoogste tijd voor een confederale
structuur met vier partners, twee
grote en twee kleine.
Jong en oud was wel in grote
getale aanwezig een kleine veertien
kilometer verderop in Steenstrate
bij Ieper. Voor de elfde keer werd
hier de IJzerwake gehouden. Er
was bijna vijf keer zoveel volk als
in Diksmuide komen opdagen.
Volgens voorzitter De Wit moeten
de V-partijen de handen in elkaar
slaan en stoppen met de onderlinge
hetze. “Stop dit steriele oorlogje
spelen, terwijl België in oorlog is
met Vlaanderen”, zei hij.
Het water tussen beide manifestaties
Vl@s
is echter nog te diep. Laten we
hopen dat er een verzoening komt
tussen alle strekkingen in de
Vlaamse beweging los van alle
partijpolitiek.
Of zijn we toch een volkje van
ruziemakers?
3
Arrogantie
Het gehakketak rond De Gordel
op 2 september kan uiteraard niet
onbesproken blijven.
De BHV- akkoorden hebben enkel
de arrogantie van de Franstaligen
aangewakkerd. Sommigen wanen
zich er nu heer en meester.
Zo arrogant zelfs dat ze een
vreedzame gezinshappening uit de
faciliteitengemeenten wegjagen.
Want die gemeenten zijn nu van hen,
vinden ze. De Gordel kwam er niet
omdat BHV moest gesplitst worden
maar om het Vlaamse karakter van
Vlaams-Brabant te beklemtonen.
Alle Vlaamse actieve senioren, die
met hun aanwezigheid in hun Vl@shesje
hiertoe hebben bijgedragen,
verdienen een dikke proficiat.
In het vierde kwartaal staat er
een belangrijke gebeurtenis op de
agenda: 14 oktober, verkiezingen.
We kiezen deze politici die hopelijk
onze wensen kunnen waar maken.
In een democratie zijn politieke
beslissingen gebaseerd op het
meerderheidsbeginsel. Maar als in
ons landje democratisch genomen
beslissingen niet uitgevoerd
(kunnen) worden, is democratie een
lege doos. n
Gelukkig is het op 25 december nog
Kerstmis. Dan kunnen we het jaar
eindigen met een vredeswens voor
alle mensen die van goede wil zijn.
Roger Deridder,
voorzitter

4 Vl@s
VL@S-AFDELING IN DE KIJKER
Lizi Caals, afdelingsvoorzitster,
tevens lesgeefster kalligrafie.
Voor er misverstanden ontstaan,
laat het duidelijk wezen dat Lizi
Caals geen solo-speelster is. Omdat
de cursus kalligrafie mijn aandacht
trok, hengelde ik naar een interview.
Toen ik mijn vislijn uitwierp,
kreeg ik niet één maar liefst zes
gesprekspartners aan de haak.
En laat ik maar meteen enkele
bekentenissen doen. In mijn
achterhoofd plande ik de duur van
het interview op één à anderhalf uur.
Het werden drieëneenhalf uur. Geen
seconde verveling, geen minuut
geouwehoer. Het aangeboden biertje
Vlaamsche Leeuw ruilde ik voor
een bruiswater, zodat je me er niet
kunt van verdenken dat ik hier
onder invloed maar wat dweperig
zit te doen. Met nuchtere blik stelde
ik vast dat de dames Agnes De
Meyer, Marie-Mathilde Van Gool,
Agnes Van Gool, Lydia Brees en
Lizi Caals en haar echtgenoot
Reimond Van Gool wel degelijk de
toekomst inkijken. Om wekelijks
activiteiten te programmeren is veel
praktische kennis, nuchtere aanpak
en inlevingsvermogen vereist.
‘Intens werken’ is het epitheton
ornans, de erende bijnaam, die
aan de naam van de Schotense
afdeling mag toegevoegd worden.
Een intense werking, in detail
zoals het zenden van kalligrafische
verjaardagskaarten en een nog
persoonlijker aanvoelend telefoontje
naar de jarige leden; als in het
Ontspannende
inspanning in Schoten
Geen van de honderd en meer afdelingen van de Vlaamse actieve
senioren vormt een eiland. Toch heeft elke afdeling haar eigenheid,
gegroeid uit geplogenheden maar nog meer gekneed door de
kernleden. In mensentaal: de bestuursleden. De in een respectabel
verleden ingebedde Schotense afdeling heeft het geluk door een
vrouw gestimuleerd te worden. Lizi Caals stond bovendien in een
vroeger leven in het onderwijs. In het drukke programma - wekelijkse
activiteiten - is dat er aan te zien. Het didactische is nooit ver weg.
repetitieve: zangkoor, yoga,
kalligrafie, donderdagse bezoeken en
stadswandelingen, daguitstappen, de
tweejaarlijkse tentoonstellingen met
steeds een ander thema, lezingen...;
als in het representatieve: deelname
aan gemeentelijke activiteiten, de
Schotense verenigingenmarkt, het
betrokken zijn bij VVS (Vlaamse
verenigingen Schoten), de jaarlijkse
verspreiding van een promotiefolder
van Vl@s-Schoten, de inbreng in de
Vl@s-federatie Antwerpen-Noord.
De Schotense afdeling is 27 jaar
jong. Van de stichters in mei 1985
is niemand er nog bij. Wel nog
één iemand die toetrad in het
werkingsjaar 1986. Reimond Van
Gool heeft oog voor de nood aan
een constante instroom van brug- en
andere jonggepensioneerden. Hij
diept meteen een staafgrafiek op
die de samenstelling qua leeftijd
weergeeft van het honderdtal leden
van de afdeling. De wekelijkse
yogalessen zorgen voor een instroom
van min-zestigers. De grafiekstaven
wijzen het aan: de Schotense
afdeling is een vrouwenburcht (waar
mannen zich thuis voelen).
In 1988 volgde de stichting van
De Notenkrakers. De erg goede
vriendenkring die het zangkoor
vormt, maakt dat de verjonging
uitblijft. Daarom wordt er
niet minder opgetreden en de
kooractiviteiten gaven aanleiding
tot het onstaan van het kamerorkest
Andante dat door de jaren heen het
afdelingskerstfeest opluistert.
Een andere belangstellingsgroep
ontstond in 1997 toen binnen de
turngroep de lerares de aanzet
gaf voor gratis yogalessen.
Het gedreven gezelschap: Agnes De Meyer, Marie-Mathilde Van Gool, Lizi Caals,
Agnes Van Gool, Lydia Brees en Reimond Van Gool.

VL@S-AFDELING IN DE KIJKER Vl@s 5
Zoveel jaar later is gratis niet
meer haalbaar, want aan een
twintigtal cursisten geeft een jonge,
gediplomeerde yoga-docent les in
de goed uitgeruste gemeentelijke
worstelzaal.
Zon en maan
,,We brengen de groet aan de zon
en de maan, krijgen de filosofie
van yoga mee en de initiatie om
thuis verder te oefenen. Een heel
trouw publiek, intergeneratief
samengesteld, volgt deze
dinsdagvoormiddaglessen. Onze
lesgever weet zich goed in te
werken in de denk- en leefwereld
van zijn cursisten. Het is hem
blijkbaar eigen, want hij geeft
ook les aan gehandicapten en aan
kankerpatiënten. Toch niet zo
evident’’, zegt Agnes Van Gool.
Wekelijks, steeds op
donderdagnamiddag trekt
de afdeling er op uit voor
museumbezoek, een tentoonstelling,
kennismaking met een bedrijf,
stadswandelingen... ,,Hét recept
hiervoor is dat we snel inspelen
op wat in het nieuws is. We spelen
ook in op de nieuwsgierigheid.
We geraken binnen daar waar
je als individu nooit zou komen.
Steeds gaan we er heen met het
openbaar vervoer’’, klinkt het.
Om aan dergelijk hoog tempo te
programmeren is het noodzakelijk
nooit de aandacht te laten
verslappen, altijd de ogen open te
houden voor wat aan de leden kan
aangeboden worden. Alle vervoer
via het openbaar vervoer regelen is
enerzijds qua kostprijs een voordeel,
anderzijds sluit dit alle locaties veraf
van bushalte of station uit.
Mijn gespreksgezelschap wordt
enigszins lyrisch wanneer de
tweejaarlijkse tentoonstellingen
ter sprake komen. Een
krachtinspanning en steeds voor één
enkele dag. De inbreng van de leden
is groot om tentoonstellingen over
‘Paasgebruiken vroeger en nu’, ‘Het
licht van vuur tot ledlamp’, ‘Dozen
en doosjes’... op te stellen.
Voor we uitweiden over de jongste
telg van de belangstellingsgroepen
van de Schotense afdeling werpt
voorzitster Lizi Caals er voor
alle duidelijkheid tussen dat de
langdurige werking ervan te danken
is aan de gouden stelregel: elke
belangstellingsgroep moet financieel
zelfbedruipend zijn.
Toen Lizi Caals in 2004 van twee
leden hun belangstelling voor
kalligrafie vernam, wakkerde
dit niet alleen bij haar de oude
liefde voor de kunst van het
schoonschrijven weer aan,
maar volgde de start van een
dinsdagvoormiddaggroep.
,,Kalligrafie is meer dan alleen maar
mooie letters leren schrijven. Het
is een heel creatief proces met het
verwerven van inzicht in plaatsing
en wit-verhouding op het blad. Het
is echt spelen met woorden, met
verschillende lettertypes. Als je daar
mee bezig bent, dan sluit je alles
anders uit. Inspannende ontspanning
en tegelijkertijd een ontspannende
concentratie. Er komt ook
geschiedenis bij kijken, een eigen
terminologie en vaste spelregels.
Hoe dan ook, kalligrafie geeft
cachet aan een fotoalbum, aan een
nieuwjaars- of verjaardagskaart, aan
een oorkonde. Vele penoefeningen
vergen veel geduld. Oefenen en
nog eens oefenen is de boodschap.
Zo creëer je handvastheid en
handvaardigheid, zelfs bij een
Parkingsonpatiënt onder de
cursisten, ook bij linkshandigen
waarvoor speciale pennen bestaan’’,
houdt lesgeefster Lizi me voor.
vishouding
Ik stap de deur uit aan de Salvialei
in Schoten. ,,We hebben een leuke
babbel gehad’’, krijg ik van het
gezelschap nog mee. Ze beseffen niet
eens dat ik een beetje rijker werd. Zo
associeer ik voortaan ‘krokodilvaria’
en ‘vishouding’ met yogaoefeningen.
Het keltische unciaal, humanistisch
cursief, copperplate... tot gotische
bastarde staan nu in mijn geheugen
in kalligrafie gegrift. En dat
geheugen laat me niet in de steek
wanneer ik de Oude Bareellei in
loop. Ik hoorde, alsof het gisteren
was, het stemgeluid van Armand
Smolders die, toen Radio 2 nog
gewoonweg de ‘gewestelijke omroep’
was, op zondagvooravond de
provinciale voetbaluitslagen voorlas.
‘Oude Bareel’ was zo’n naam die hij
in mijn West-Vlaamse kop levenslang
inheide. Mijn dag kon niet meer
stuk, ook niet toen op de terugweg
de NMBS voor pretbederver ging
spelen en prompt een zotte opwelling
wegjoeg om vanaf september op
dinsdagochtend de kalligrafiecursus
in Schoten te volgen. n
Johan Velghe

6 Vl@s
VL@S-LID MET BOEIEND VERHAAL
Peterschap over heldenhuldekruis
Gevat door de hoek van twee lange bakstenen muren liggen ze in lange rijen, dicht bijeen op de
begraafplaats van Kortenberg. De vermoeide zerken zijn wat schots en scheef gezakt. Een jongeman, die
al een achterachterkleinkind zou kunnen zijn, legt een herbicidennevel over het grind van de smalle paden.
Geen groene dageraad meer voor de knoken van de oudstrijders van de Groote Oorlog. Piëteit en ultiem
eerbetoon zoals een militaire begraafplaats meegeeft, ontbreken op dit gemeentelijk kerkhof. Midden de
stenen woestijn prijkt één karaktervol merkteken: een heldenkruis, dé zerk voor Vlaamsbewuste soldaten
die de apocalyps van het IJzerfront beleefden. De zerk, naar het ontwerp van Joe English, is deze van
onderluitenant Jozef Van Dingenen.
De Kortenbergse afdeling van
de Vlaamse actieve senioren is
niet bepaald de grootste van de
vereniging, maar dat belet niet
initiatiefrijk te zijn. Draaischijf
van één van die initiatieven, het
peterschap over de heldenhuldezerk,
is Luk van Biervliet.
Wanneer wij op een zonnige
voormiddag wandelen over
de paden van het verlaten - de
herbicidenspuiter ban ik even uit
mijn gedachten - kerkhof, maakt
Luk van Biervliet mij deelachtig
in een merkwaardig verhaal.
Anderzijds moet ik op m’n plechtig
communiezieltje beloven niet alle
finesses prijs te geven in dit relaas.
Want, eenmaal het peterschap
geheel en al beklonken is en de
grafzerk vernieuwd, wordt alles
in extenso gepubliceerd. We
verklappen alleen maar dat de
kennismaking van Jozef Van
Dingenen met Joe English einde
1914 in een opleidingskamp
nabij Duinkerken op een niet
gebruikelijke wijze verliep.
De Kempenzoon Jozef Joannes
Baptist Van Dingenen, geboren
in Westerlo in 1878, overleed op
dinsdag 15 december 1953 op
vijfenzeventigjarige leeftijd. Het
rouwbericht dat ‘s anderendaags
in Het Volk verscheen, vermeldt
dat hij ere-ambtenaar was van het
Ministerie van Landsverdediging,
oorlogsvrijwilliger 1914-1918, ridder
in de Kroonorde, oud-voorzitter
van de Vlaamse Voetbalbond en
medestichter en voorzitter van de
Bond der Vlaamse Ambtenaren.
Beide laatste vermeldingen doen
het vermoeden rijzen dat hij
Vlaamsgezind was. En dat was hij
wel degelijk. Zo was hij een van de
weinige officieren die aan het front
de taal van zijn manschappen sprak.
Dat fnuikte zijn promotiekansen,
maar hij werd met rust gelaten
omdat hij zijn militaire opleiding
met grote onderscheiding had
voltooid. Bovendien had hij de
plaats ingenomen van zijn broer die
aan de gevolgen van tyfus overleed.
Na de oorlog werd hij ambtenaar,
Betonrot vreet via barsten en spleten
het heldenhuldezerkje aan.
vertaler, in het toenmalig Ministerie
van Oorlog, geleid door minister
Charles de Broqueville. Met hoed
en indrukwekkende snor prijkt Jozef
Van Dingenen op een foto samen
met voornoemde minister. Hij had
ook contacten met de familie de
Mérode. Zijn oom was boswachter
van deze adellijke familie die
kastelen bezat in Westerlo, zijn
geboortedorp, en in Everberg.
In Erps-Kwerps, later Kortenberg,
was de familie Van Dingenen
gekend als Vlaamsgezind.
Wijlen Steven Debroey was zijn
schoonzoon.
Jozef Van Dingenen werd als enige
Jozef Van Dingenen, onderluitenant bij het
7de Linieregiment, anno 1914.

VL@S-LID MET BOEIEND VERHAAL Vl@s 7
oud-strijder in Kortenberg onder een
heldenhuldezerkje begraven. In 1983
liet de familie de zerk opfrissen.
AVV-VVK-opschrift, de wiekende
blauwvoet en alle letterinscripties
werden verguld. Vandaag staat de
zerk er minder fraai bij. Betonrot
veroorzaakt barsten en scheuren.
Luk van Biervliet contacteerde
de familie met het oog op het
opnemen van het peterschap door
de Kortenbergse afdeling van de
Vlaamse actieve senioren. Die
gesprekken, die overigens positief
verlopen, dienen nog gefinaliseerd
en geofficialiseerd te worden,
zodanig dat de afdeling niet alleen
het graf kan onderhouden maar
zonodig de zerk kan vervangen door
een replica. Dit laatste uiteraard
op kosten van de peter, zijnde de
Kortenbergse Vlaamse actieve
senioren.
Daar het oudstrijdersereperk een
‘eeuwige vergunning’ geniet, kan de
heldenhuldezerk op dezelfde plaats
blijven staan, reden te meer om het
degelijk en blijvend te restaureren of
in een replica te voorzien.
Het naderen van de honderdste
verjaardag van het aanvangen van
de Groote Oorlog zet de plannen en
de uitvoering ervan in versnelling.
Eenmaal zover wil Luk Van
Biervliet dit alles laten begeleiden
door een publicatie over Jozef Van
Dingenen én een tentoonstelling.
Enig materiaal hiervoor is al
voorhanden, maar er ontbreken
nog dossierstukken. Hiervoor trekt
Luk van Biervliet eerstdaags naar
het Documentatiecentrum van het
Belgisch Leger.
Dit niet vrijblijvend peterschap
waarvoor de Kortenbergse Vlaamse
actieve senioren zich engageren,
is een inspirerend verhaal. Zijn er
nog Vl@s-afdelingen die toezicht
houden over een grafzerk, een
monument, een gedenkplaat... van
een Vlaamse voorman/vrouw? n
(jv)
De opzoekingen door Luk Van Biervliet
resulteren al in een forse documentatiemap.
De Kinkhoorn
Zeedijk 330
8400 Oostende
In vakantiecentrum De Kinkhoorn kun je terecht op één van de 82 comfortabele
appartementen. De maaltijden worden aan tafel bediend in het restaurant op het
gelijkvloers en in de wintertuin met zeezicht kun je terecht voor een hapje en een
drankje. Het animatieteam biedt een uitgebreide waaier van ontspanning aan.
Andere faciliteiten zijn het zwembad met sauna en de fitnesszaal.
Groepsmaaltijden zonder logement zijn ook mogelijk!
Verdere info bij: De Kinkhoorn, Zeedijk 330 8400 Oostende
Tel . 059/70 16 97 - Fax 059/80 90 88
receptie@dekinkhoorn.be
www.dekinkhoorn.be

Vl@s
8 SMAAK EN SMAAKSTURING BIJ SENIOREN
Philip Van Hoornick, diensthoofd Medirest
Gezondheidszorg Oostkust en Marc Demeulemeester,
verantwoordelijke restaurant
AZ Sint-Jan Brugge, passen overtuigd de
verfijning van hun gerechten toe.
We dienen ons vertrouwd te maken
met het begrip gastrologie. Nee,
geen gastronomie, maar wel degelijk
gastrologie. Het resultaat van
gastronomie is wat je op je bord
krijgt in een sterrenrestaurant of wat
staat voor veredelde streekgerechten.
Gastrologie daarentegen is de
kennis van lekker, gezond en
veilig eten. Die kennis steunt op
wetenschappelijke inzichten die
naar de praktijk vertaald worden
bij de grootschalige productie en
distributie van maaltijden.
Laat het ons even heel concreet
stellen. U bezoekt een resident in
een rustoord of een ouder familielid
dat in het ziekenhuis is opgenomen.
Welke vraag en gespreksonderwerp
komt sowieso aan bod? Je hebt het
geraden: en, valt het eten mee? Er is
helemaal niks mis met deze vraag,
want de maaltijden vormen nu
eenmaal een essentiëel deel van het
welzijn van resident of patiënt.
Het wil al eens voorvallen dat de
maaltijden als niet-appetijtelijk
worden aangewezen en patiënt/
resident geen eetlust vertoont. Ook
bij alleenstaande senioren die aan
huis gebrachte maaltijden vaak
niet opeten of die de moeite niet
meer doen om voor zichzelf een
warme maaltijd te bereiden. Het
Wij eten met onze neus
Koks en diëtisten van ziekenhuizen, rustoorden en van OCMW’s
die maaltijden aan huis leveren, zeg maar de grootkeukens van
de zorgsector, zijn goed en wel doordrongen van het adagium
van gezonde voeding. Eenzelfde strakke stelregel voor het serveren
van appetijtelijke maaltijden ontbreekt té vaak. We zetten onze
koksmuts op en woonden in het Algemeen Ziekenhuis O.L.Vrouw
ter Linden in Knokke-Heist een gedegen inleiding tot de nieuwe
hogeschoolopleiding Chef Gastro-engineering bij. Wat wij instinctief
weten werd er wetenschappelijk bevestigd: wij eten meer met onze
neus dan met onze mond.
kan bij senioren leiden tot niet
ziektegerelateerde ondervoeding.
Vlaanderen is de innovator. Het
ziekenhuis van Sneek, het Friese
Snits, neemt deze aanpak over
en voert een onderzoek over
het wederzijds verband tussen
smakelijke, gezonde maaltijden
en het terugverdieneffect op de
medische zorgen. Onderhand is
bewezen dat de culinaire aanpak
van voeding in de zorgsector werkt.
Appetijtelijke maaltijden in een
aangename omgeving en op het juiste
tijdstip geserveerd, zorgen voor meer
welbehagen bij rusthuisbewoner of
ziekenhuispatiënt. Dat welbehagen
heeft zijn directe weerslag op
de medische zorg, zeg maar de
medische kostprijs.
Het onderzoek in Sneek is
‘Vlaanderen-in-actie’, een initiatief
van de Vlaamse regering, niet
ontgaan. Er wordt geïnvesteerd
in innovatieve gezondheidszorg,
waaronder het culinaire aspect,
gastrologie dus. Al jaren is dat het
stokpaardje van Edwig Goossens,
coördinator van het Center for
Gastrology. Hij werkte samen
met de Katholieke Hogeschool
(KaHo) zowel een korte opleiding
in Leuven uit (zopas van start
gegaan) als een lange opleiding
die uitmondt in een professionele
bachelor Facilitair Management
(vanaf september 2013). De
opleiding biedt aan koks de kans
een hogere opleiding te genieten.
Dat alles moet finaal resulteren
in dagdagelijkse lekkerder,
gezondere en voedselveiliger
grootkeukenmaaltijden. De chef-kok
wordt aldus qua opleidingsniveau
een collega van diëtisten en
verpleegkundigen. Broeders
en zusters in de kunst van het
bevorderen van het welzijn van
patiënten, residenten en senioren die
thuis maaltijden geleverd krijgen.
,,Een gigantisch traject moet
nog afgelegd worden. Vandaag
is amper 66 procent van de
ziekenhuiskeukens in orde.
Vergeleken met de conformiteit (98
procent) van de landbouwsector
aan wetten en decreten, moet
er nog hard aan de weg worden
getimmerd’’, stelt Edwig Goossens.
,,Ons pleidooi voor smaakvollere
maaltijden in de zorgsector
draagt hoop uit. De initiatieven
in Nederland en Vlaanderen
en hun samenwerking, wekken
belangstelling in Duitsland en
Australië. Meer nog, de Europese
Unie is in dit verhaal sterk
geïnteresseerd. Het verhaal gaat
uiteraard over lekker koken,
maar ook over een integrale
aanpak. Gezonde voeding moet
niet alleen op een andere wijze
gebracht worden, maar voeding
moet in de zorgsector de derde
volwaardige pijler worden naast het
verpleegkundige en het medische.’’

SMAAK EN SMAAKSTURING BIJ SENIOREN Vl@s
drievuldigheid
Om smakelijke maaltijden te
serveren moet er een drie-eenheid
zijn tussen de begrippen lekker,
gezond en veilig. Samen vormen
zij de basis voor de gastrologie.
Het vernieuwen van de bereidings-
en distributieprocessen vormen
de technologie (engeneering).
Informatisering draagt ertoe bij
dat de kok beter dan voorheen
smaken beheerst, verbetert en
vernieuwt. De informatica helpt in
het personaliseren. De consument
heeft immers geen hoge dunk
van de doorsnee grootkeuken.
Willem Kloos, van de Tachtigers,
had het al over de poëzie als de
allerindividueelste expressie van
de allerindividueelste emotie. De
definitie die Edwig Goossens aan
smaak geeft, houdt beslist een
knipoog naar Kloos in: smaak is de
allerindividueelste impressie van
de allerindividueelste sensorische
gewaarwordingen, opgewekt door
voeding en drank, en beïnvloed
door contextuele factoren. Context
staat voor de beleving, bijvoorbeeld
een aangename omgeving.
Allerindividueelst: voeding moet dus
op het individu gericht zijn en niet op
de middelmaat van de grote pot.
Daar we niet met onze mond
proeven, maar wel degelijk met
onze hersenen die de smaakprikkels
interpreteren, kan smaak
gestuurd worden. Van de twaalf
hersenzenuwen die een mens telt,
hebben er vijf rechtstreeks met
smaak te maken. Geen enkele
andere lichaamsfunctie neemt
zoveel hersenzenuwen in. De
harmonisatie van verhoudingen en
symmetriën van een gerecht maakt
dat we het lekker vinden. Aan die
verhoudingen en symmetriën kan
net, zoals bij het photoshoppen
(bijwerken, correcties, verfijnen...)
gesleuteld worden. Zo wordt smaak
opgebouwd. Veelvuldig proeven
door de kok vormt de omgekeerde
richting en de controle van het bijna
architecturale opbouwen van smaak.
Koks dienen zich te trainen in het
proeven.
Hondenbrokken
De vergelijking is een beetje cru,
maar maakt het duidelijk. Een
hond ruikt zowat honderd keer
beter dan een mens. Een hond zal
altijd eerst aan zijn eten ruiken
vooraleer het te verorberen. De
hond controleert eerst zijn maaltijd.
Anders gezegd, hij eet met zijn
neus. De hondenbrokkenindustrie
is hoogtechnologisch gericht
op olfactorische (neus, reukzin)
elementen. Want bij de hond is
het erop of eronder. Vlees van een
soepkip vers uit de bouillon zal de
hond beslist lusten. Zet datzelfde
kippenvlees een paar dagen in de
koelkast en uw hond zal er zijn neus
voor ophalen. Wat die industrie doet
aan onderzoek en samenstelling
opdat de brokken de hondenneus
zou plezieren, gebeurt niet of in té
geringe mate door de producenten
van maaltijden voor mensen. Te
onthouden is dat het hondenverhaal
aantoont dat smaak stuurbaar is.
Meer dan op smaak dient er, zeker
in de zorgsector, op geuren gekookt
te worden.
Komt daar nog bij dat elke mens
uniek is. Jij en ik proeven anders en
zelf evolueren we, ook onze geur
die hormonaal gestuurd wordt. Als
kind lustte je geen spruitjes, nu
wel. Geuren sturen onze hersenen
aan. De hele kosmetische industrie
is hierop gestoeld. Een geur kan je
bovendien alarmeren voor gevaar.
Met het vorderen van de jaren
hebben we hulpstukken nodig.
Bril, implantaten in je gebit,
hoorapparaat... zo ook voor onze
smaak en dus ons geurvermogen.
Een pasgeborene ruikt zeer
sterk. Het kind ruikt in een
overlevingsdrang zijn moeder.
Twintigjarigen beschikken nog over
tachtig procent. Tachtigjarigen nog
over twintig procent.
9
De groeiende smaakhandicap bij
senioren moet dus gecompenseerd
worden. Geurherinneringen
opwekken, helpt. De geur van
stoofvlees roept de herinnering
aan de bereiding ervan op de
Leuvense kachel op. Het hele huis
geurde er naar. Die goede sfeer
creëren (vriendelijke bediening,
een bloemetje en een napje op de
tafel...) doorbreekt eveneens de
smaakhandicap. Eenzaamheid rijmt
niet op smaak.
Het gebruik van steamers in
grootkeukens versmalde de
smaak. Breng opnieuw vuur
in de keuken. Waarom is een
barbecue net zo aanlokkelijk?
Precies omdat het vuur invloed op
de smaak heeft. De temperatuur
van de geserveerde maaltijden
is uiteraard belangrijk. Evenzeer
het kruiden. En dat kan veel meer
zijn dan alleen maar peper, zout
en muskaat. Kleurvariatie op je
bord is niet onbelangrijk, net zoals
keuzemogelijkheid. De grootkeuken
mag niet langer een alles
gelijkschakelende productie vormen.
Naast al het voornoemde dient
voortaan ook rekening gehouden
te worden met de diversiteit aan
eetculturen.
Zo worden de maaltijden in
ziekenhuizen een onderdeel van het
genezingsproces. In rusthuizen en
voor wie maaltijden aan huis krijgt,
vormen deze niet langer een straf,
maar zorgen zij voor meer welzijn
en het zich behaaglijk voelen. n
Johan Velghe

10
Wie zijn de leden van de Vlaamse actieve senioren?
We portretteren er telkens een.
De scrabblecrack
Naam: Rudi Engels
Woonplaats
Kortrijk
Vl@s
Geboren
3 januari 1926
Opleiding
Deed twee jaar ‘Vrijwillige
Arbeidsdienst voor Vlaanderen’.
Samen met zonen van
middenstanders, met boeren,
studenten, bouwvakkers
en dokwerkers werd zware
handenarbeid verricht, aangevuld
met samen sporten, leren, zingen
en dromen van een vrij en
onafhankelijk Vlaanderen. ,,Het was
een heerlijke tijd die me maakte tot
wat ik ben. Daarentegen bestempel
ik de daaropvolgende twee jaar
‘heropvoeding’ als hopeloos’,
stelt Rudi.
Vl@s-lid
Sinds 1998 (toen nog
VVVG), afdeling Kortrijk,
was afdelingsbestuurslid,
federatievoorzitter, bestuurslid
van de afdeling Lauwe waar hij
verantwoordelijk was voor de
scrabbleclub, en bezieler van
de turngroep van de Kortrijkse
afdeling.
Actief
Sinds vele jaren als lid van het
Kortrijkse Guldensporencomité,
de Vlaamse Volksbeweging en
het ‘Komitee Kortrijk Vlaamse
Kultuurstad’, tevens uitgever van
het trimestrieel tijdschrift ‘Peper en
Zout in de Kortrijkse hutsepot’.
Specialiteit
Scrabble is de dada van
Rudi. De derde dinsdag van
de maand verzamelen de
scrabbleliefhebbers onder de leden
van de Kortrijkse Vl@s-afdeling
in de voormalige klaslokalen
van wat ooit de kloosterschool
van de Paters Passionisten was,
momenteel deel uitmakend van
het jeugdherbergcomplex. Een
ministeenworp van voornoemd
scrabblelokaal situeert zich het
praalgraf van de voor en tegen
zowat alles aanroepen en aanbeden
Broeder Isidoor. Aan het aanzienlijk
aantal rond de tombe opgehangen
ex-voto’s valt te merken dat de op
zijn heiligverklaring wachtende
zaligverklaarde zich goed van
VL@S-LID IN DE KIJKER
zijn taak als luisterend oor kwijt.
Of Rudi voor oplossingen van
zijn scrabbleproblemen naar
Broeder Isidoor trekt, is mij
onbekend. Hoe dan ook, met of
zonder hulp van hierboven, Rudi
is een crack. ,,Scrabble verrijkt
mijn woordenschat. Het is een
geheugentraining. Meer, het leert
je winnen en verliezen’’, stelt hij.
Scrabble heeft Rudi vooral leren
winnen. Dat is mijn bescheiden
mening.
Het spel wordt er die maandelijkse
derde dinsdagnamiddag niet
individueel maar in groep gespeeld.
De punten van hij/zij die de hoogste
score haalt telkens er nieuwe
letters worden aangereikt, worden
genoteerd. Laat het nu zo zijn dat
van het dertigtal beurten Rudi er
twintig of meer voor zijn rekening
neemt. Niet altijd zoekt hij de
langste woorden. Eerder boekt hij
winst met de juiste plaatsing van
één of twee letters in combinatie
met de eerder gevormde horizontale
en verticale woorden. En dat doet
hem blijkbaar deugd. Zijn altijd
fonkelende ogen blinken dan nog
meer. Een teken voor de overige
scrabblespelers dat ze weer eens
gevloerd zijn. ,,We gaan eens een
valiumpje in jouw koffie doen’’,
wordt er gegrapt. Maar de repliek
blijft niet uit, want Rudi wint alweer
de volgende ronde.
,,Scrabbelen schept vriendschapsbanden’’,
houdt Rudi finaal voor.
Hmm..., hoeveel punten levert
‘vriendschapsbanden’ op? (jv) n

OOST-VLAANDEREN Vl@s 11
Kaderdag Oost-Vlaanderen
voor alle bestuursleden
Vrijdag 12 oktober 2012
Programma
10u00 ontvangst met koffie
en cake
10u30 verwelkoming door
de afdeling Aalst
10u45 Aankondiging van
JP Rondas door
Oswald Van Ooteghem
11u00 Lezing door de Heer
JP Rondas “Zin en onzin
van de staatshervorming
12u15 Gedichten van Rony Ranke
12u30 Middagmaal
In vakantiecentrum De Kinkhoorn kun je terecht op één van de 82 comfortabele
appartementen. De maaltijden worden aan tafel bediend in het restaurant op het
gelijkvloers en in de wintertuin met zeezicht kun je terecht voor een hapje en een
drankje. Het animatieteam biedt een uitgebreide waaier van ontspanning aan.
Andere faciliteiten zijn het zwembad met sauna en de fitnesszaal.
14u00 Kadermoment
14u30 Pauze
15u00 Buikspreker Boullart Bart
16u00 Einde kaderdag
Uilenspiegel
EETCafE
Je kan bij ons terecht voor een kleine snack, maar ook voor een
uitgebreid etentje. Onze kok zorgt wekelijks voor verrassende
suggesties. Onze crypte vormt het ideale kader voor allerlei
activiteiten. Informeer vrijblijvend.
Maandag: 11u30 tot 18u00
Dinsdag: gesloten
Woensdag en donderdag: 11u30 tot 19u00
Vrijdag, zaterdag en zondag: 11u30 tot 21u30
Lokaal van het IJzerbedevaartcomité, het verbond VOS
en de seniorenacademie van het VVVG.
Eetcafé Uilenspiegel
Korte Kruisstraat 3 - 9000 Gent
Tel. 09-233 89 09 - Fax 09-233 69 91
eetcafe.uilenspiegel@skynet.be
www.eetcafe-uilenspiegel.be
Menu middagmaal
� Aperitief en hapjesbordje
� Warme zalm ‘à la minute’
met preivinaigrette
� Gevulde parelhoen met
bospaddestoelen –
gegratineerde aardappelen
� Bavarois van kastanjes
� Mokka en versnaperingen
� Drank tijde de lunch inbegrepen
De Kinkhoorn
Zeedijk 330
8400 Oostende
Groepsmaaltijden zonder logement zijn ook mogelijk!
Verdere info bij: De Kinkhoorn, Zeedijk 330 8400 Oostende
Tel . 059/70 16 97 - Fax 059/80 90 88
receptie@dekinkhoorn.be
www.dekinkhoorn.be
Praktische info
Waar: Salons Carlton,
Zonnestraat 32, 9300 Aalst
Uur: 10u00
Prijs: € 30 per persoon
Inschrijven verplicht tot
1 oktober 2012 bij Rita Cornelis,
rita-cornelis@telenet.be of
054/32.21.99. Inschrijving is
enkel geldig na tijdige betaling
op rekening van Vlaamse actieve
senioren Vl@s Oost-Vlaanderen:
BE77 9796 4911 8042 met
vermelding kaderdag.
Alle bestuursleden hebben reeds
een persoonlijke uitnodiging
ontvangen voor deze dag. n
Eetcafé: (o.) Café waar ook maaltijden worden
geserveerd. (uit Van Dale)
Eetcafé: (o.) Café waar ook maaltijden worden geserveerd.
(uit Van Dale)
Uilenspiegel: Is een nar en een potsenmaker, die niets of niemand
vreest en iedereen al lachend een spiegel voorhoudt.
Uilenspiegel betekent: ‘ik ben uw spiegel’.
(uit ‘Tijl Uilenspiegel’ Henri Van Daele)
Uilenspiegel: Is een nar en een potsenmaker,
die niets of niemand vreest en iedereen al lachend
een spiegel voorhoudt.
Uilenspiegel betekent: 'ik ben uw spiegel'.
(uit 'Tijl Uilenspiegel' Henri Van Daele)

12 Vl@s
VLAAMS-BRABANT & LIMBURG
Op stap met Goethe, Schiller en Bach
Eind augustus werd de provinciale
Vl@s-reis aangevat naar Weimar
en Dresden. We hadden er
afspraak met Goethe en Schiller
en in Eisenach gingen we even
buurten bij Bach. De eerste
twee ontmoetten we al op de
eerste reisdag, ‘s namiddags in
Weimar. ‘s Anderendaags werd
Seniorenacademie Limburg
Maandag 22 oktober 2012
“HET STILLE VERDRIET
VAN SYLVAIN ODEURS”
door Hugo Symons
Sportjournalist, amateur
toneelspeler, componist … Van
kindsbeen af bezig met muziek
en taal. Het is het verhaal van een
wat oudere man die thuiskomt van
de begrafenis van zijn vrouw en
mijmert en herinneringen aan haar
ophaalt. Niet zwaar op de hand,
de voormiddag ingevuld met een
bezoek aan het oude orthodoxe
kerkhof en aan het Schlossmuseum.
Daarna ging het naar Dresden en
het porseleinmuseum. De avondlijke
stadsrondrit liet ons kennismaken
met deze totaal heropgebouwde
stad. De volgende ochtend ontbrak
uiteraard een bezoek aan het
We zijn er trots op om tijdens dit nieuwe academiejaar enkele grote namen
te kunnen voorstellen. De bedoeling blijft ongewijzigd: senioren (50+) de
gelegenheid bieden om kennis te maken met cultuur op hoog niveau.
Deelnameprijs: € 6,00 per voordracht en € 27,00 voor het volledige
programma.
Locatie: Cultureel Centrum Hasselt, Kunstlaan 5, Hasselt, telkens van 14 tot 17 u.
integendeel: met vleugjes humor à
la Louis Verbeeck en vooral zeer
herkenbaar voor de toeschouwers.
Deze theatermonoloog wordt
afgesloten met de gekende humor
van Hugo Symons.
maandag 10 december
2012
“SCHEPPEND VUUR – HAYDN
VERTELT” door Jos Meersmans
Musicoloog; jarenlang medewerker
stadscentrum niet. ‘s Namiddags
kwam Pillnitz aan de beurt. Een
camelia trok er de aandacht. ‘s
Winters wordt rond de bloeiende
boom een verwarmde serre
geplaatst. Op de weg huiswaarts
werden we in Eisenach verwend
met de uitvoering van Bachmuziek
op oude instrumenten. (ldv) n
bij de openbare omroep. IJverde
voor het herstel van het Leuvens
Orgelpatrimonium. Gewaardeerd
klavierspeler en verteller.
Mei 1809: Napoleon bombardeert
Wenen. De componist Haydn is
aangeslagen en verontwaardigd.
Muziek uit het verleden en nieuwe
melodieën zingen in zijn hoofd.
In zijn laatste heldere uren vertelt
hij belangrijke en vertrouwelijke
zaken aan zijn vriend Albert
Christoph Dies, zijn belangrijkste
biograaf. Gelardeerd met 16
muziekfragmenten horen we het
verhaal van Haydn vanaf zijn
jeugd vol ontbering, over zijn vaste
dienst bij de vorsten van Esterhaz
tot zijn internationale roem en
reizen naar Londen. Zijn huwelijk
was niet gelukkig maar er was
de vriendschap met Marianne
von Genzinger. Het programma
is opgevat als monoloog,
empathisch theater. n

WEST-VLAANDEREN 13
Genieten van tegenwind
en Zeeuws-Vlaanderen
Achttien leden van de Izegemse
Fietsclub Vlaamse actieve senioren
staan op dinsdag 22 mei ochtendlijk
goed ingeduffeld klaar voor de
start van de vierdaagse op de Grote
markt in Izegem. Een felle noordnoordwestenwind
is er meteen
bij en blaast volhardend de hele
dag in ons gezicht. We volgen
verkeersarme knooppuntenwegen
en houden een eerste stop in een
landelijk cafeetje in Zwevezele
waar de koffie klaar staat. Tegen de
middag bereiken we het bosrijke
Zevenkerken voor het middagmaal.
De zon is er intussen doorgekomen.
Het gaat naar Steenbrugge waar we
de ringvaart rond Brugge volgen
om vervolgens langs de Damse
vaart Sluis te bereiken. Even voor
Sluis nog een drinkstop en dan gaat
het volop, tegen de wind in, naar
Nieuwvliet-Bad. Er staan 74 km op
de teller. Een verfrissende douche
en een lekker avondmaal vormen
de beloning.
Na een uitgebreid ochtendontbijt
en met de zon als gezelschap
starten we ‘s woensdags om voor
de noordelijke lus in Zeeuws-
Vlaanderen. Langs prachtige
landelijke en praktisch verkeersvrije
wegen nemen we onze eerste
stop in het artistieke dorpje
Groede waar we in een gezellige
binnentuin bijtanken. Daarna gaat
het richting Schelde waar we even
voorbij Breskens de Scheldedijk
oversteken om verder het paadje
stroomopwaarts pal naast de
waterlijn te volgen. Ter hoogte
van het Scheldedorpje Hoofdplaat
komen we terug boven water en
trekken landinwaarts. Gezien we
vandaag in een achtbaan rijden
werkt de tegenwind slechts deeltijds.
De knooppunten leiden ons langs
vele binnendijkwegen naar onze
derde dagstop op een terrasje
op het Spuiplein in Breskens.
Wegens nogal indrukwerkende
dijkversterkingwerken kunnen we
pas enkele kilometers verder het
fietspad bovenop de Scheldedijk
bereiken dat ons terug aan ons hotel
brengt. We tellen 64 km.
Krekengebied
De derde fietsdag is voorbehouden
voor het zuidelijk deel van Zeeuws-
Vlaanderen. Het belooft een
zonnige dag met weinig wind te
worden. Een belofte die ingelost
wordt. De eerste stop houden we
op de markt van het voormalig
vestingstadje IJzendijke. Daarna
gaat het richting krekengebied waar
we even de landsgrens oversteken
om in het Meetjeslandse Sint-
Jan-in-Eremo in de tuin van een
gezellig restaurant het middagmaal
te nemen. Na de koffie gaat het
terug naar Aardenburg, het oudste
stadje van Zeeland. We keren terug
Vl@s
naar het hotel via Cadzand-Bad en
het fietspaadje bovenop de duinen.
Twee lekke banden en zelfs een
zadelbreuk, waardoor Dirk, gezeten
op de bagagedrager, zijn fiets diende
te besturen, konden ons humeur niet
bederven. De teller wijst deze keer
68 km aan.
De vrijdagse weergoden zijn ons
gunstig gezind en schenken ons
een krachtige rugwind op onze
terugweg. Meer, we krijgen er een
zomerse temperatuur bovenop. Via
Sluis bereiken we de Damse Vaart.
Blijkbaar houden de vele vogels die
de bomen langs de vaart bewonen
de vele passanten goed in het oog.
Agnes krijgt geheel en al gratis een
vogeltraktaat. Na de drinkstop in
Damme gaat het naar Wingene waar
we na een bosritje het middagmaal
nemen. In vliegende vaart en onder
een felle zon gaat het huiswaarts
niet zonder nog eens een laatste
terrasje te doen in Pittem, waar
we tevreden napraten over deze
andermaal geslaagde vierdaagse. n
Met dank aan de gidsen Rufin, Jef,
Trui en Guido.

14 Vl@s
Varen naar Planckendael
of tweemaal genieten
Leila en Danaë stonden die dinsdag
21 augustus tegenover de boot klaar
om de 295 deelnemers aan het dagje
uit in Planckendael te ontvangen.
De eerste senioren waren al vroeg
paraat om hun fantastische gele
paraplu met het logo van Vl@s
te ontvangen. De ene groep na de
andere kwam aan. Sommige met
kleinkinderen. Als iedereen een
plaats had gevonden, al dan niet
zittend, vertrok de boot richting
de dieren. Provinciaal voorzitter
Erik Jacobs en Tamara vergezelden
de leden mee op de boot. Op
commando van Tamara werd deze
even omgetoverd tot een Vl@S boot.
Alle aanwezigen dienden hun gele
paraplu even te testen. Zoals je kan
zien werden daar mooie foto’s van
genomen. Het weer hadden we al
mee, ’s morgens een beetje bewolkt
maar toch al warm en tegen dat de
boot aan Planckendael aanmeerde,
was het zonnetje ook van de partij.
De buitenlucht scherpte de appetijt
aan. De lunchpakketten stonden al
klaar om de hongerige senioren te
spijzen. Vermits Planckendael zo
groot is, verdwenen onze senioren
in de massa. Af en toe werd er
een groepje gespot die de mooie
babygiraf aan het bewonderen was,
of Kai Mook verwelkomde in zijn
nieuw verblijf. De kleinkinderen
waren dan weer volledig in de ban
Antwoorden op de prijsvraag voor het winnen
van de damesfiets:
Vraag 1:
In welk jaar opende Planckendael voor het eerst zijn deuren?
1960
Vraag 2:
Hoeveel mensen nemen deel aan deze Provinciale familiedag?
295
Hedwige Van Damme van de afdeling Kapellen is de winnaar van
onze prijsvraag. Zij had gegokt op 296 deelnemers voor deze dag.
Dikke Proficiat Hedwige, de fiets staat klaar voor u.
ANTWERPEN
van het verhaal dat er een olifant
ontsnapt was en daarbij de hutjes
in de buurt had platgetrapt. Enkele
senioren waagde zich aan het
jungleparcours, hoog in de lucht.
Bij de leeuwen werden slapende
senioren gezien, oh nee, het waren
de leeuwen die aan het slapen waren
en niet de senioren. De babybonobo
zat zeer geborgen bij de mama te
spelen.
Het was een leuke, ontspannende
dag en we hebben onze paraplu’s
niet nodig gehad, tenzij om ons te
beschermen tegen de zon.
We zagen enkel maar lachende
gezichten, zowel van groot als klein,
dus iedereen tevreden naar huis. n

TANDVERZORGING 15
Gemakzucht is
ergste vijand
Gezellig samen op de bus. Een beetje nieuwsgierig naar wie er zo
allemaal van ons reisgezelschap deel uitmaakte, tuurden we wat
ongegeneerd in ‘t rond. Wat volgde hield nogmaals de bevestiging in
dat vrouwen doorgaans opmerkzamer zijn dan mannen. Ik zag alleen
maar bekende, en minder bekende, maar vooral vrolijke gezichten.
Mijn vriendin keek én zag nogal wat gehavende tanden. Nee, geen
overgebleven reflex uit een vorig beroepsleven, maar een loutere
vaststelling. Toen ze me het influisterde merkte ik ze ook op: bruine,
vergeelde tandenrijen. Op slag oogden de gezichten me minder vrolijk
en vooral minder aantrekkelijk voor een nadere kennismaking.
Mijn wedervaren vertel ik aan
mijn tandarts naar aanleiding van
mijn zesmaandelijkse afspraak met
het hypnotiserend geluid van de
tandsteen verwijderende boor.
,,Je moet je tanden poetsen. Deze
gouden regel moet je van kindsbeen
af toepassen. Maar wie continue
medicatie neemt, en dat is vaak
het geval vanaf vijftig, vijfenvijftig
jaar..., moet meer dan dubbel
aandacht hebben voor zijn/haar
tanden. De meeste medicijnen
hebben een directe invloed op
onze mondflora, zeg maar de
samenstelling van de bacteriën
en de slijmvliezen. De medicatie
veroorzaakt vaak een drogere
mond zodat het speeksel minder
het natuurlijk reinigingsproces
uitvoert’’, stelt Koen Merchiers
meteen voorop.
Wie regelmatig, zeg maar dagelijks,
medicatie neemt, moet ‘s avonds
absoluut de tanden poetsen. Alle
voedselresten verwijderen, is
de boodschap. Zo wordt bij het
slapen een warme gisting in de
gesloten mond, met uitdroging
als gevolg, voorkomen. Bacteriën
zetten immers voedselresten in
zuren om. Die zuren tasten onze
tanden aan, net alsof je een half
doorsneden citroen een nachtje op
een marmeren vensterbank zou
leggen. Plekken van aanvreting
gegarandeerd.
,,Avondlijk poetsen is dé basis,
zeker bij plus-vijftigers, voor
een lang tandbehoud. Bovendien
produceer je ‘s morgens een minder
slechtruikende adem.
Meer en beter is over uw
medicatiegebruik met uw tandarts te
praten. Openlijk en zonder gêne, want
wie anti-depressiva neemt, ‘vergeet’
nogal eens hierover te praten met de
tandarts’’, aldus Koen Merchiers.
uitgroei
Maar er is meer aan de hand. Bij
het vorderen van de jaren worden
we met uitgroei geconfronteerd.
Het bloot komen van de tandwortel,
waarmee deze gevoeliger voor
gaatjes wordt, is weliswaar ook
genetisch gebonden. Daarom moet
tandsteen verwijderd worden.
Tandsteen duwt het kaakbeen weg
en dat geeft als kettingsreactie dat
tanden los komen te staan. Vooral
de voorste tanden hebben er onder
te lijden. Die kunnen wel met een
draadje aan de achterzijde gespalkt
worden, maar veel gemakkelijker
is met grote regelmaat tandplak te
laten verwijderen.
Veel of minder kalksteen aanmaken,
hangt af van de samenstelling van
het speeksel. Wat je eet is daarbij
Vl@s
Koen Merchiers
bepalend. Ook de stand van de
tanden - meer of minder naar voor
- bepaalt mee of je veel of weinig
tandsteen aanmaakt.
Extra goede mondhygiëne is de
beste compensatie voor tandplak
en uitgroei. Een kroon plaatsen,
implantaten, een uitneembaar gebit
zijn moeilijker, soms pijnlijker en
vooral veel duurdere oplossingen.
Koen Merchiers: ,,Ik kan het niet
genoeg herhalen dat u met uw
tandarts moet communiceren. Dat is
absoluut noodzakelijk wanneer kanker
wordt vastgesteld, maar ook bij
hartproblemen. Zo kunnen medicijnen
tegen afstotingsverschijnselen voor
een neveneffect van gezwollen
tandvlees zorgen. Er wordt geen
hartoperatie uitgevoerd zolang uw
tanden niet in orde zijn.’’
In ons sociale leven is het niet
onbelangrijk een frisse mond en
nette tanden te hebben. In deze
electorale tijd beseffen politici dat
maar al te goed. Mijn tandarts
bevestigt dat hij, zo vlak voor
de gemeenteraadsverkiezingen,
opmerkelijk meer gegadigden voor
een zitje in de gemeenteraad over de
vloer krijgt.
Hopelijk vergeten ze de aandacht
voor hun mondhygiëne niet even
snel als vele hun gemaakte beloften,
want zo stelt mijn tandarts: ,,Tanden
poetsen vergt twee minuutjes. Niet
meer dan dat. ‘t Is een kwestie van
een gewoonte en van hiervoor tijd
nemen. De grootste vijand van onze
tanden vormt gemakzucht.’’ (jv) n

16
Vl@s
Mevrouw, laat ons letsen
Pats, van in de eerste zin ga ik u ontgoochelen. Zij die, op de titel
afgaande, een scabreus verhaal verwachten, hebben beslist het
verkeerde tijdschrift in handen. Zij die ‘letsen’ een dubieuze betekenis
toedichten, hebben het ook al verkeerd voor. Ik pleit onschuldig
want letsen staat voor Local Exchange Trading System. Niets meer,
niets minder dan ruilen. Eeuwenoud dus, maar letsen stopt het
ruilen in een hedendaags jasje. Geven we maar meteen mee dat
letsen perspectieven opent voor wie, al dan niet door de crisis of lage
pensioenen, de knip op de portemonnee wil houden.
In welk land van de Europese Unie
is letsen momenteel ongelooflijk
succesrijk? Ja, u hebt het al geraden.
In Griekenland natuurlijk. Wanneer
de geldeconomie het laat afweten,
rest alleen nog de menselijke
creativiteit. Ruilen zonder geld is
zo’n creatieve invulling van de
overlevingsdrang. We onthouden
hierbij het allereerste basisprincipe
van letsen: er komen geen centen
bij kijken.
Het ‘Local Exchange Trading
System’ ontstond bijna dertig jaar
geleden uit het samengaan van
voornoemd geldloos basisprincipe
en een systeem om elkaar actief
te helpen. Die symbiose groeide
in 1983 toen door een crisis in
de bosbouw de bewoners van de
Comox Valley (Vancouver Island,
British Columbia, Canada) in
acute financiële nood geraakten.
Hun overlevingsstrategie ging in
tegen het ieder-voor-zich, maar
steunde op sociale reflexen. Samen
sterk, zonder geld. Ze goten het
eeuwenoude ruilhandelsysteem in
een modern kleedje. Ruilen diende
niet langer en louter te gebeuren
tussen twee personen, maar het
kon ook in een groep. Letsen dus
als mengvorm tussen ruilen en
coöperatief handelen, waarbij het
één op één ruilen - mijn aanbod en
jij doet iets voor mij terug - ook nog
altijd mogelijk is.
Economische redenen (besparen,
zuinig zijn...), sociale redenen
(contacten, uitwisseling,
samen weten we meer...), maar
ook filosofische redenen bij
wereldverbeteraars of zij die onze op
winstbejag draaiende maatschappij
een f*ck you! toeroepen (anticonsumentisme),
bieden diverse
invalshoeken om aan Lets deel te
nemen.
Wie meent dat al dat gelets iets
voor marginalen is, is duidelijk
niet goed geïnformeerd. Bij wijze
van voorbeeld: de groep Aalst-
Oudenaarde telt zo’n 550 leden.
INSPIREREND
Mannen en vrouwen van alle
leeftijdscategorieën en met zeer
diverse professionele activiteiten.
sparen is uit den boze
Het klinkt als vloeken in de kerk,
maar bij het letsen dient u alle
mechanismen van ons geldsysteem
uit uw hoofd te bannen. Zo is sparen
bij het letsen een slechte gewoonte.
Om het allemaal wat duidelijker
en concreter te maken, trok ik naar
een Lets-infoavond in het stedelijk
ontmoetingscentrum De Brug op
de Aalsterse rechteroever. Bernard
Daelman, coördinator van het
Steunpunt Welzijn, introduceert ons
via een snelcursus in de wereld van
het letsen.
Vlaanderen telt zo’n dertigtal
groepen met ruime regionale
verspreiding. Van pakweg
Begijnendijk tot de Westhoek. Van
Geel tot Oostende. Sommige hebben
een professionele medewerker als
draaischijf, zoals in Aalst waar
er afspraken met het OCMW
lopen. In Sint-Niklaas is het dan
weer een stadsambtenaar. Andere
groepen worden door vrijwilligers
geactiveerd. In een aantal regio’s
zijn subgroepen actief. Dat is
ondermeer het geval voor Aalst-
Oudenaarde. Subgroepen zorgen
voor geringere afstanden zodat ook
de vervoerskostprijs gedrukt wordt.
Een aangeboden ruilvoorwerp

INSPIREREND 17
of -dienst krijgt een (lokale)
waardebepaling mee. Punten dus
die een wat toepasselijk naam
krijgen: stropkes in Gent, kartjes
in de Westhoek, manitas (handjes)
in Antwerpen, drepkes in Limburg,
ietsjes in Aalst. Al die namen staan
voor een lets-eenheid. Die eenheid
maakt het ruilen evenwichtig,
doorzichtig en het ruilen binnen een
groep mogelijk. Precies die letseenheden
moeten rollen. Omdat
letsen anders is dan de gewone
economie levert het sparen van
ietsjes, stropkes... geen rente op.
Bovendien is het oppotten van letseenheden
funest voor de dynamiek
van het ruilen. Vergeet bij het
letsen alle spelregels van kopen en
verkopen met euro’s. Bij het letsen
gaan dienst en wederdienst samen.
,,Letsen biedt een meerwaarde. Het
gaat om meer dan hulp bieden bij
de grote schoonmaak in ruil voor
bijvoorbeeld voetverzorging. Ruilen
is een actieve handeling, isolement
doorbrekend. In een groep leert
iedereen iedereen kennen. Er groeit
vriendschap. Zowel het geven als
het ontvangen doet deugd. Er is het
enthousiasme van het groepsgevoel,
anderzijds verloopt alles
ongedwongen. Het is gratis en toch
wordt het gewaardeerd. Het werkt
intergeneratief. Het bindt mensen en
kleurt zo een warme samenleving.
Het bevordert solidariteit, respect
en integratie, want alles steunt op
evenwaardigheid bij het letsen’’,
houdt Bernard Daelman voor.
Wanneer ik informeer wat hij
precies met dat ‘ongedwongen
karakter’ bedoelt, luidt het
antwoord dat niemand zich
verplicht moet voelen op een
ruilvraag in te gaan. Iemand biedt
hulp bij computerproblemen aan.
Wanneer het gestelde probleem
hem of haar evenwel boven het
spreekwoordelijke petje gaat,
dan is een weigering zelfs
aangewezen.
Over toetreden tot een
Letsgroep denk je best
even na. Zo dient er
lidgeld betaald te worden.
De groep in Aalst biedt
reductie voor wie leeft van
een vervangingsinkomen of over
een kansenpas beschikt en zorgt
meteen ook voor een verzekering en
geeft u in ruil voor het lidgeld een
startkapitaal aan ‘ietsjes’.
Over lidgeld, verzekering, reductie...
moet informatie opgevraagd worden
bij de groep waarvan u lid wenst
te worden.
Goede afspraken
Nagedacht dient te worden over
wat uw ruilaanbod is evenals
over uw ruilvragen en over de
periode waarin u wenst te letsen.
Zo zijn er leden die alleen maar
in de vakantiemaanden wensen
te letsen, of alleen maar in het
oogstseizoen. Eenmaal zover kan
op het elektronisch platform van
de groep vraag en aanbod worden
geraadpleegd.
Bernard Daelman: ,,Vooraf goede
afspraken maken wanneer je tot een
ruil wenst over te gaan. Het exacte
aantal ‘ietsjes’, maar evengoed over
de in euro’s te betalen eventuele
vervoersonkosten of de kosten
van de aankoop van materialen.
Allerbelangrijkst zijn die preciese
en duidelijke afspraken, ook over
de geldigheidsduur van aanbod
en vraag. Een andere goede raad
die ik meegeef: geef niet té snel
op, geduld loont. Graag geef ik
nog deze mee: laat je zien op de
activiteiten van de Letsgroep. Dat
schept vertrouwen en je verneemt
er heel wat, zo bijvoorbeeld hoe
er aan ‘interletsen’ kan gedaan
worden. Interletsen of het letsen
tussen groepen waarbij dan de
Idealisme,
principes
Ruilen van
diensten
(of goederen)
Vl@s
Sociaal
netwerk
lokale letseenheden in een ander
puntensysteem dienen overgezet
te worden. De groep betekent niet
alleen de centrale administratie,
maar ook het aanspreekpunt
wanneer er problemen rijzen.’’
In de trein, op de terugkeer
van Aalst, krijgt mijn geloof
in een warme Vlaamse sociale
samenleving zowaar een AAA+
rating door de lectuur van het
Lets-tijdschrift. Onderwijzeres
Ria uit Zwalm zocht en vond
adequate en vooral prettige
hulp bij Erika en Nathalie uit
Zottegem bij de organisatie van
een jeugdboekenweek met dieren
als thema. Letser Chris uit Erpe-
Mere kon een elektriciteitsdefect
niet verhelpen, maar wees de
huisbaas op potentiëel gevaar
van een onveilige elektrische
installatie. De huisbaas reageerde
positief en installeerde een nieuwe
elektriciteitskast en een degelijke
aarding. Een sumiere greep uit vele
positieve verhalen. n
Johan Velghe
Meer weten over Letsgroepen in uw
omgeving: www.letsvlaanderen.be

18
Vl@s
Ik heb iets met kweeperen. Ik maak
in het najaar kweeperenlikeur,
kweeperengelei en het resterende
dik van het kweeperen vormt
de basis voor ‘pâte des coings’,
kweeperengommetjes in suiker.
Je kent ze wel, de kweeperen.
Getaand geel van kleur, bonkig van
uitzicht, zo hard als een steen als
je ze wil doormidden snijden… Ze
bieden eenmaal in gelei de mooiste
kleurenmengeling van oranje-rood
en roze. En ze geuren zo lekker.
Met niets kan hun geur worden
vergeleken. Ze geuren zo lekker en
intens naar… kweepeer.
Ongetwijfeld deed ik m’n liefde voor
de kweepeer op door een jaarlijkse
frats van m’n vader. Ik zie het nog
zo voor me. Geboren en getogen
in de Kortrijkse Stasegemsestraat
met achteraan onze tuin slechts een
manhoge betonplaat als afscheiding
met ‘Lauwers zijne hof’, of de tuin
van de toenmalige ‘kliniek van dr.
Kweeperengommetjes
Geen gezin of familie of ze kennen hun eigen verhalen. Herinneringen,
een dwaze gebeurtenis, miserie of blijdschap. Mislukkingen en
successen. Over grootouders vertellen vergt al enige inspanning,
laat staan over overgrootouders en achterneven. Veel gaat verloren
wanneer de verteller zelf de eeuwige jachtvelden opzoekt. Gelukkig
leven we in de gezegende computertijd die het moeiteloos mogelijk
maakt familieverhalen in een ‘document’ op te bergen en te bewaren
voor het nageslacht. Intergeneratief werken.
Lauwers’, een uitloper van wat ooit
het Sint-Antoniusziekenhuis was
tussen het Sint-Jansplein en de Pieter
de Conincklaan. Daar waar tot op
de dag van vandaag het laatste restje
te zien is van wat ooit de fameuze
Groeningebeek was. Nu niet meer
dan een plas, een wal. Er prijkt in de
Graaf Gwijde van Namenstraat een
bronzen plakketje op arduinen stijl,
dat hiernaar verwijst.
Toen ik nog een broekventje was,
en zover m’n herinneringen reiken,
klom m’n vader jaarlijks éénmaal
over die betonnen afsluiting. Niet
moeilijk, een ladder er tegen aan en
NOSTALGIE
Kweepeer, een jeugdliefde
dan een sprong van zo’n twee meter.
M’n moeder keerde de ladder,
zodanig dat m’n vader even later de
omgekeerde beweging maakte om
weer heelhuids in zijn eigen tuin
te belanden.
Waarom herhaalde m’n vader
jaarlijks dit ritueel? Zijn uitleg was
dat hij het niet kon aanzien dat
gevallen kweeperen aan de rand
van het restantje Groeningebeek
lagen te rotten. Pal aan de rand van
de wal prijkte immers een fraaie
kweeboom. Nooit vroeg hij toelating
aan dr. Lauwers om die kweeperen
te oogsten of op te rapen. Zo zat m’n
vader niet in mekaar. Dan zou het
plezier er af zijn. Buurmans kersen
zijn ook altijd lekkerder.
Nooit werd m’n vader betrapt. Hij
deed altijd het muurtje net voor het
duister werd, of bij regenweer, zodat
de kans dat er iemand in de grote
tuin rondliep, gering was.
Maar zo leerde ik de geneugten
1
Dolf en Magda Sedeyn-Ravijts uit Aalst, die jarenlang in het dorpje Laborel in de Drôme Provençale
Recept
verbleven, kregen er volgend eenvoudig recept van wijlen Ernest Arnoux.
• Kweeperen schillen, vierendelen, pitten verwijderen.
• Gedurende driekwartuur koken. Laat daarop de roerzeef haar werk doen.
• Volgt het wegen van de bekomen kweeperenpuree.
• Voeg er eenzelfde gewicht aan suiker bij.
• Nog eens twintig minuten al permanent roerend laten koken.
• Uitgieten, laten afkoelen, in kubusjes snijden en al dan niet in suiker wentelen.

NOSTALGIE Vl@s
van de kweepeer kennen. Eenmaal
m’n vader terug van z’n strooptocht
geurde de hele keuken vol van de
op de Leuvense stoof pruttelende
massa. Tussen twee stoelen
werden bezemstelen gelegd en
hieraan werden neteldoeken vol
doorkookte bruine kweeperenmassa
opgehangen. Elke druppel werd
opgevangen. Suiker toegevoegd,
nog eens doorgekookt en de massa’s
potten gelei werden gevuld. Ik
verslond kweeperengelei, ’s morgens
en tijdens het vieruurtje.
Jaren later, begin jaren tachtig. Ik
woonde toen in de Ardennen, in
het piepkleine dorpje Smuid, deel
uitmakend van Libin, nabij Saint-
Hubert. In de boomgaard werd een
mispelaar geplant. Het werd jaren
wachten tot er leuke bloempjes op
onze mispelaar kwamen te staan en
de blijde verwachting van mispels
zich aankondigde. Maar naarmate
de weken verstreken bood die
vruchtvorming een heel ander beeld
dan kleine mispeltjes. Het bleek
zowaar een kweeperenboom te zijn.
Ik verzoende mij meteen met m’n lot
en de kweeboom werd m’n lieveling
in de tuin. Het ritueel herbegon,
maar nu niet met gejatte kweeperen,
maar met zelfgekweekte.
Op internet googlede ik ‘kweepeer’
en zo rolde de bal en ontstond de
jaarlijkse traditie van de aanmaak
van kweeperenlikeur en -jam.
Weet je, ’t is weer oktober. Ik begin
er aan. (jv) n
de zoete streling van kweeperenlikeur
Ingrediënten: kweeperen, jonge jenever, suiker (rietsuiker)
• Kweeperen reinigen, in fijne stukjes snijden of raspen, met behoud van
de schil. Steeltje en pitten verwijderen.
• Een glazen recipiënt (dat goed afgesloten kan worden) vullen met de
stukken kweeperen die overgoten worden met kwaliteitsvolle jonge
jenever. Goed afsluiten en zes weken in een permanent duistere omgeving
plaatsen. Zo nu en dan eens goed schudden.
• Hoe meer kweeperenstukken in de bokaal zitten, hoe indringender
smaak en geur opgenomen worden in de jenever.
19
Na zes weken:
suiker – mag gezondere rietsuiker zijn - toevoegen naar eigen smaak
(4, 6 of meer lepels). Opnieuw afsluiten en onaangeroerd in het
duister plaatsen. Per week éénmaal schudden en dit herhalen tot alle
suikerresidu’s verdwenen zijn (normaliter na twee, drie weken). Proeven en
zonodig nog suiker toevoegen en voornoemd procedé herhalen.
Klaar ? Dan volgt de filtering door zeef (stukje gordijnstof) en koffiefilter.
In een fraaie karaf komt de likeur qua kleur en presentatie goed tot haar
recht. Een beetje bodemdroesem is geen erg. Filter niet de allerlaatste
kweeperenvezels of suikers weg, of de smaak gaat eronder lijden.
En dan, gezondheid én genieten met neus en smaakpapillen tijdens
winterse avonden. Met mate uiteraard... maar de kwaliteit gaat er niet op
vooruit wanneer je de likeur laat verjaren.
EEN TIP:
in oktober kweeperenlikeur aanmaken, serveren met kerst en
eindejaar.
Vakantie aan de Moezel
Recept 2
Weingut – Pension – Brunnenhof
Familie Reiner u. Ellen Lenz, Brunnenstraße 32, D-56814 Bruttig-Fankel/Mosel
Tel. 0049-2671.7713 (vanuit België), Fax 0049-2671.5445
www.brunnenhof-bruttig-fankel.de - mail@brunnenhof-bruttig-fankel.de
Gezellig pension voor jong en oud. Rustig gelegen aan de wijngaarden. Moderne kamers met douche/WC + TV,
ontbijtzaal, zonneterras en ruime parking. Wijnen uit eigen kelders. Men spreekt er Nederlands.
Wij zijn open van Pasen t/m 1 november.
Overnachting met ontbijt vanaf € 25,00 – Half Pension + € 14,00 (deze prijzen gelden vanaf 4 overnachtingen)
Vakantiespecial: 10% korting vanaf 5 overnachtingen in april/mei/juni (vanaf 1 oktober voor de prijzen met ontbijt)
Wandelen in het Brunnenhof: Verblijf inclusief ontbijt: van 1 tot 6 november. Elke dag wandelen met Reiner of
Ellen vanaf 11u. in Bruttig-Fankel.

20 Vl@s
Zestigplussers zijn het meest
ontrouw. Nog meer dan jongeren.
David Atkins stelt dat 28 procent
van de mannelijke zestigplussers
wel eens ontrouw is. 15 procent bij
de vrouwen. Daarmee scoren de
zestigplussers opmerkelijk hoger
dan wie jonger dan 35 jaar is.
Het wegvallen van de job verklaart
voor een deel de ontrouw van
zestigplussers. Door brug- en
prepensioen worden de koppels
constant met elkaar geconfronteerd.
Die confrontatie is niet altijd
aangenaam daar waar de liefde
doodgebloed is. Internet en
datingsites lonken. De zoektocht
���
Het boek is troostend,
inspirerend en herkenbaar
voor wie zich in dezelfde
situatie bevindt
���
naar verandering vangt aan. Deze
generatie zestigers kijkt om zich
heen en sommigen concluderen dat
mensen misschien toch niet gemaakt
zijn om levenslang samen te blijven.
Bovendien helpt de geneeskunde
de zestigplussers. Kapotte knieën
en heupen worden opgelapt en
erectieproblemen worden, al dan
niet met viagra, verholpen.
In grote Vlaamse steden is twaalf
procent van de zestigplussers
gescheiden. Een verdubbeling zelfs
OVER ONTROUW EN ECHTSCHEIDINGEN
Aantal gescheiden
60-plussers verdubbeld
Niet alleen zijn zestigplussers het meest ontrouw, het is ook de
generatie waar het aantal echtscheidingen het snelst stijgt. Het mogen
dan al uitspraken zijn van de Amerikaanse professor David Atkins,
maar de Vlaamse statistieken geven hem gelijk. Het aantal gescheiden
Vlaamse zestigplussers verdubbelde in tien jaar. De Oostendse Bea
De Rouck, gescheiden, schreef er een boek over.
in vijf jaar tijd. In provinciesteden
zeven procent. Samen goed voor
gemiddeld tien procent. Een
aanzienlijk deel ervan is jaren
geleden al uit het echt gescheiden.
Maar niet alle gescheiden
zestigplussers zijn al lang alleen.
Steeds meer koppels scheiden pas
wanneer ze de zestig voorbij zijn.
Cijfers
West-Vlaanderen telde in 2011
10.661 gescheiden zestigplussers,
23.934 in 2011. Oost-Vlaanderen
11.870 in 2001 en 25.927 in 2011.
Antwerpen: 18.102 tegenover 35.604
vorig jaar. Vlaams-Brabant: 8.261
tegenover 19.064 en Limburg 4.226
tegenover 11.602 vorig jaar.
De verwachting is dat het aantal
gescheiden zestigplussers de
volgende jaren nog stijgt. Vooreerst
blijft het aantal echtscheidingen
in alle leeftijdsgroepen toenemen.
Maar er is ook het opvallend
fenomeen dat, in de groep van
de scheidende zestigplussers, het
bijna altijd de vrouwen zijn die de
scheiding aanvragen. Soms heeft
de man er een mislukt avontuurtje
opzitten en keert hij deemoedig naar
zijn huwelijk terug, maar zijn vrouw
wil niet meer. Zij wil (eindelijk) haar
leven gaan leiden zoals zij het wil.
Vaak gaat het om vrouwen die eerst
een zelfstandig leven als werknemer
of ondernemer uitgebouwd hebben.
Daarentegen bij de gescheiden
zestigplussers die jaren geleden
al uit de echt traden, wordt
meer eenzaamheid en armoede
aangetroffen dan bij gehuwden. Die
armoede zit vooral bij de groep
gescheiden vrouwen omdat ze
meestal slechts halftijds werkten en
hun parttime-pensioen navenant is.
Van de Oostendse Bea De Rouck,
psychiatrisch verpleegkundige in
Brugge, verscheen recent het boek
Uit elkaar. Een relatiebreuk na
vijftig. Scheiden doet altijd lijden,
maar op rijpere leeftijd uit elkaar
gaan houdt andere consequenties in
dan wanneer je dertig bent. De tijd
die achter je ligt is langer dan de
toekomst voor je. Het perspectief op
die toekomst is fel gekleurd door de
levenservaringen die je meedraagt,
zodat het niet vanzelfsprekend is om
opnieuw te beginnen.
Het boek is doorspekt met zeer
lezenswaardige cursieve stukjes,
met aangrijpende getuigenissen
van lotgenoten van Bea De Rouck,
mannen zowel als vrouwen. Zowel
mensen die zelf een punt achter de
relatie hebben gezet of partners die
het meemaakten dat hun man of
vrouw uit de relatie stapte. Het boek
is bovendien verrijkt met uitleg van
deskundigen. n
Info: Uit elkaar. Een relatiebreuk
na vijftig, 204 pag., € 17,50,
uitgeverij Davidsfonds,
ISBN: 978 90 5826 870 9

VL@SWEDSTRIJD EN OPROEP Vl@s 21
Nieuwe wedstrijdvraag nr. 27
De wedstrijdvraag in ons vorig nummer (juli-augustus-september
2012) was niet meteen een makkie. Dat geven we grif toe. Maar de
te winnen prijs was in verhouding met de moeilijkheidsgraad. Velen
reageerden en waagden hun kans. Maar weinigen slaagden er in hét
correcte antwoord in te dienen. Slechts vijf complete antwoorden in de
verlangde juiste volgorde.
Herhalen we even de vorige vraag.
In geschreven Nederlands is de het
meest voorkomende woord, gevolgd
door van. Vul verder aan tot u de
tien meest voorkomende woorden
op een rijtje hebt.
Het correcte antwoord en juiste
volgorde: de, van, het, een, en, in, is,
te, dat, op.
Voor de aardigheid geven we de
top-10 in gesproken Nederlands
even mee: ja, dat, de, en, eh/uh, ik,
een, is, die, van.
Bij de topscores noteerden we
Odrada Muller-Vos uit Mol, Luc
De Meyer en Ria Maes uit Poeke,
Lut De Gersem uit Koksijde en het
34 leden tellend Brugs-Oostkamps
spelerscollectief, maar ze tekenden
net niet alle acht gewenste woorden
op, of er schortte iets met de
volgorde. Aan de wedstrijdvraag
was immers toegevoegd dat de
meest correcte volgorde zou
fungeren als schiftingsvraag.
Vijf deelnemers slaagden
er in zowel de vraag als de
schiftingsvraag volledig en correct
in te vullen: Guido Boone uit Gent,
Irma Peeten en Willy Mattens uit
Oostakker, Gilberte Seys en Wim
Dedeurwaerder uit Assebroek.
De onschuldige hand van onze
redactiesecretaris Leila Chennouf
duidde finaal de winnaar aan van
het relaxweekend aan zee voor
2 personen in het Ravelingen
Vakantiecentrum, Oostende.
De winnaar is: Guido Boone
uit Gent
Proficiat en een fijn weekend
gewenst. n
Luisteren naar dierengeluiden
Het Nederlands telt een
schat aan werkwoorden die
klanknabootsingen zijn van
dierengeluiden. We staan niet
meer zo dicht bij de natuur als
voorheen. Het is niet ondenkbaar
dat deze unieke woordenschat
deels verloren gaat. Wie helpt
ons geheugen op te frissen en
aanvullingen aan te reiken?
Merels fluiten, lijsters zingen,
vinken slaan, spreeuwen kwetteren,
mussen tsjilpen, kraaien krijsen,
eenden snateren, kippen kakelen,
hanen kraaien, duiven kirren,
ooievaars klepperen, geiten
mekkeren, schapen blaten, paarden
hinniken, olifanten trompetteren,
muizen piepen, katten miauwen,
ezels balken, honden blaffen, koeien
loeien, slangen slissen, krekels
tsjirpen, ganzen gaggelen...
Om even in de sfeer te komen het
volgend gedicht van Guido Gezelle
uit Boodschap:
Zanggebroeders uit het woud,
met uw talen duizendvoud: gij,
die kwinkt en gij, die kwedelt,/ gij,
die neuriet, gij die tiert,/ gij, die
piept en tiereliert,/ gij, die wistelt
en die teutert,/ gij, die knotert en
die kneutert,/ gij die wispelt en die
fluit,/ gij die tjiept en tureluit,/ gij
De nieuwe wedstrijdvraag:
Hoe vaak is het woord trom
verkleind in klein trommeltje?
Schiftingsvraag:
Hoeveel juiste antwoorden krijgt
de redactie aan?
Wat valt er te winnen?
Een fraai boek dat je uitnodigt
om de meest onverwachte,
de meest opzienbarende en
de onbekendste plekjes van de
Ardennen te verkennen.
Antwoorden voor
15 november 2012 richten
aan het redactie-adres:
Vl@s-wedstrijd, Lange
Winkelhaakstraat 38,
2060 Antwerpen
of mailen: redactie@
vlaamseactievesenioren.be
die tatert en die kwettert,/ gij die
klapten lacht en schettert,/ vezelt,
orgelt, zingt en speelt,/ lispelt, ritselt,
tjelpt en kweelt,/ gij, die kwinkelt
lijk de vinken en alom gaat slaan
en klinken,/ met uw bekken, licht en
los,/ dat het kettert in den bosch:/
fluiters, zangers en de slagers,/
kermers, kriepers ofte klagers...
Maar wat doet een meesje, een
zwaluw, een kauw, een buizerd, een
rat, een konijn...?
Wie helpt de reeks vervolledigen? n
Etienne Keymolen
Reacties: redactieadres, of mail naar
redactie@vlaamseactievesenioren.be
of etienne.keymolen@telenet.be

22 Vl@s
JAARTHEMA 2013-2014
De tijd van je leven
Met dit nieuwe jaarthema willen we je even meenemen naar de ‘tijd van toen’.
Naar de ‘gouden tijd’, de tijd toen je zestien was, of misschien al achttien of twintig.
Neem nu de jaren ’60 … Wat is er allemaal niet gebeurd in de jaren ’60? Plots spraken we over het ‘OCMW’
en niet meer over ‘de commissie van openbare onderstand’. Studenten kwamen in opstand tegen de gevestigde
maatschappelijke structuren. Mensen wandelden voor het eerst op de maan en iemands hart werd getransplanteerd.
Met de ‘pil’ startte een heel nieuwe manier van geboortebeperking. We gingen tv kijken in kleuren in plaats van in
zwart/wit en de antennes verdwenen stilaan van de daken dankzij de kabel.
Hoeveel bekende namen van toen laten nog een belletje rinkelen? Raymond Ceulemans, Roger De Vlaeminck, John
F. Kennedy, Martin Luther King, Johannes XXIII …
Of laten muziek opwellen in onze hoofden? Toots Thielemans, Jacques Raymond, Louis Neefs, Jo Leemans, Lize
Marke, Boudewijn de Groot, Jacques Brel, Elvis Presley, Helen Shapiro, the Beatles, Bob Dylan, … Wie zong niet
mee met Audrey Hepburn als ‘My Fair Lady’? Of met Nathalie Wood in ‘West Side Story’? Of met Julie Andrews
als ‘Mary Poppins’?
Wie kent niet de postmodernistische kunstwerken van Andy Warhol?
Wie was geen fan van Nand Buyl, Senne Rouffaer, Jo De Meyere, Marilyn Monroe, Brigitte Bardot, James Bond en
Tarzan? Of van superdunne Twiggy en de mooie prinses Grace?
De fascinatie voor de gouden jaren ’60 heeft echter niet alleen te maken met de gebeurtenissen van toen, de acteurs
of zangers van toen … Nee, het blijft je boeien omdat je toen ‘de tijd van je leven’ had.
De jongeren die nu zestien zijn, beleven op dit ogenblik ‘de tijd van hun leven’. En zo heeft elke leeftijd een periode
om op terug te kijken. Toen het ‘allemaal anders werd’, toen ik mijn plechtige communie deed, toen ik nog haar had
tot onder aan mijn rug (of toen ik nog haar had …), toen ik voor het eerst ging dansen, toen ik mijn eerste sigaret
rookte, toen ik hem of haar leerde kennen, toen we voor het eerst kusten, toen we gingen trouwen, toen …
Een vleugje nostalgie is hier ook zeker niet vreemd aan. Want zien we niet dat de geschiedenis zich herhaalt? In
de boetiek waar ik elke dag passeer zie ik patronen zoals die op de keukenschorten en kleedjes van mijn tante
in de jaren ’60. Het torenhoge kapsel van de betreurde Amy Winehouse is super in de mode. En warempel, de
kleinkinderen spelen met houten speelgoed net zoals wij dat toen deden.
De jeugd van toen is nu onze doelgroep. Die zestienjarige van
1968 is nu zestig. En deze jonge oudere zou nu de tijd van
zijn leven moeten hebben. Daar willen de Vlaamse actieve
senioren in ieder geval mee voor ijveren.
Met dit jaarthema zijn we op de goede weg; met dit thema
kunnen we aandacht geven aan activiteiten die niet enkel
de jeugd van toen interesseren, maar ook de jeugd van
nu. Activiteiten die belangstelling opwekken voor en
samenwerking bevorderen tussen de generaties. Denk
maar aan het breiproject ‘Breien, breier, breistér’ (afd.
Groot-Diest); activiteiten zoals petanque, fietsen met
vrienden, koken, …; dansnamiddagen met tango,
wals, chachacha en twist; fotografie en film (reken
maar dat er een foto- en of filmwedstrijd zit aan te
komen in de loop van het jaarthema) en YouTube is
niet enkel gekend door de jongeren, hoor! n

JAARTHEMA 2013-2014 Vl@s 23
Oproep
Weet je nog, toen en toen?
Hoe vaak zeggen we het niet tegen elkaar?
Hoe vaak keren we in gezelschap van leeftijdsgenoten niet terug naar vroeger
en vertellen we elkaar de verhalen uit onze jeugd?
Dat zijn vaak prachtige verhalen, waarbij we allemaal onze eigen herinneringen aan hebben.
Zelfs ik doe het al, “weet je nog toen we 16 jaar waren, en voor de eerste keer mochten uitgaan, …”.
Wanneer je het bovenstaande leest, waaraan denk je dan?
Wat zou je nu graag terug willen beleven van ‘toen’?
Kruip in je pen of achter je pc en stuur of mail je gedachten en voorstellen naar:
tamara@vlaamseactievesenioren.be zodat hiermee rekening gehouden kan worden, zodat dit jaarthema
uitgroeit tot iets waarvan jij zegt ‘ik heb de tijd van mijn leven’.
Misschien ben je in het bezit van spullen, kleding, foto’s, materiaal, speelgoed … van ‘toen’?
En mogen we dit een tijdje lenen? Uiteraard krijgt iedereen alles netjes terug na afloop van het jaarthema.
Ergens zit er dus ook een tentoonstelling aan te komen …
Er wordt ook gespeeld met het idee om een nationale quiz te organiseren. Wij weten dat er heel wat
quizploegen bestaan van Vlaamse actieve senioren, denk maar aan federatie OVD (West-Vlaanderen) en
federatie Antwerpen-Noord. Ook de provincie Limburg organiseerde vroeger een provinciale quiz.
Mensen die zich aldus geroepen voelen om een voorbereidend overleg hierrond, laten dit ook weten aan
tamara@vlaamseactievesenioren.be
En tenslotte is de werkgroep Jaarthema nog steeds op zoek naar vrijwilligers die mee rond dit thema willen
denken en werken. Voel jij je hierdoor aangesproken, aarzel niet en meld dit eveneens aan
tamara@vlaamseactievesenioren.be. n
Noteer alvast in je agenda:
Vrijdag 22 februari 2013
Startmoment jaarthema
‘De tijd van je leven’
Danny Simons, coördinator

Vl@s
Cultuurmarkt
van Vlaanderen
Gele Vl@s-hesjes
op De Gordel
De laatste editie oude vorm van
De Gordel lokte ook Vlaamse
actieve senioren naar de verspreide
startplaatsen. Er volgden voor
wandelaars en fietsers met de gele
hesjes aan zowel kuitenbijters
en heerlijke afdalingen. Tussen
Alsemberg en Rode werd tussen
één- en tweetaligheid in het
straatbeeld gewandeld. Aan het
station van Sint-Genesius-Rode
installeerden de West-Vlamingen
een opvangpunt voor aankomende
Vlaamse actieve senioren.
Met een prachtige stand op het Antwerpse Steenplein waren de Vlaamse
actieve senioren eind augustus present op de cultuurmarkt van Vlaanderen.
Onze vrijwilligers deelden informatiemateriaal uit aan geïnteresseerde
bezoekers. De (klein)kinderen zochten met een rebus naar het nieuwe
jaarthema 2013-2014: De tijd van je leven. Een beloning bleef niet uit, één
van de honderd cupcakes met het logo van onze vereniging.