'40 -'45 Voetbal - Zwaar Water

NSB’ers en SS’ers worden na de oorlog door de rechter gestraft. Vaak worden
ze ook uit hun voetbalclub gezet. Speciale zuiveringscommissies beoordelen
het gedrag van de voetballers. Ze kunnen leden en bestuurders schorsen of
het lidmaatschap ontnemen. Ook de voetballers uit dit boek moeten verantwoording
afleggen:
Keeper van het Nederlands elftal, Gejus van der Meulen, SS-arts tijdens de
oorlog, verschijnt op 21 juni 1947 voor het Bijzonder Gerechtshof in Amsterdam.
Hij wordt veroordeeld tot acht jaar gevangenisstraf. De voetbalwereld wil niets
meer met hem te maken hebben.
Ajax-bestuurder Joop Pelser, NSB-lid en werkzaam bij de bank die beslag legt
op de joodse bezittingen, wordt op 6 maart 1947 door het speciaal voor oorlogsmisdaden
opgerichte Tribunaal veroordeeld tot ruim drie jaar gevangenisstraf.
De zuiveringscommissie van Ajax ontneemt hem zijn lidmaatschap.
Ajax-speler Harry Pelser, zoon van Joop, wordt met vele NSB’ers opgesloten aan
de Amsterdamse Levantkade. Daarna moet hij 14 maanden aardappels rooien in
de Noordoostpolder, al die tijd in dezelfde trui en broek. ‘Mijn rechterschoen
was kapot. Die heb ik met touwtjes moeten vastzetten. Verder ben ik goed
behandeld, de bewakers hebben me niet geslagen.’ Door de zuiveringscommissie
van Ajax wordt Harry niet gestraft. Met zijn vader durft hij nooit meer over de
oorlog te praten. ‘Die tijd heeft wonden geslagen, die nooit meer zijn geheeld.’
Gerrit Vreken wordt met vele tientallen Haagse NSB’ers opgesloten in het
gebouw van de christelijke ambachtsschool. Na een maand wordt hij verhoord.
‘Toen kon ik duidelijk maken dat ik niemand iets kwaads had gedaan en ben ik
vrij gelaten.’ Hij wordt door ADO geschorst en mag tien jaar niet stemmen.
Net als alle andere in Duitsland tewerkgestelde arbeiders die in een Duits team
hebben gespeeld wordt Bram Appel geschorst tot 1 januari 1947. ‘Daar ben ik
woedend om geworden. Ik kreeg een berisping terwijl Lotsy zelf gewoon in
Duitsland naar wedstrijden ging kijken.’
Op 27 oktober verschijnt Karel Lotsy voor de landelijke zuiveringcommissie
voor sport. In een uitgebreid verweerschrift legt hij uit dat hij juist nationaalsocialistische
invloed in het voetbal heeft willen voorkomen. De commissie raakt
overtuigd van zijn ‘goed Vaderlanderschap’. Veel later menen historici dat Lotsy,
die toch actief heeft meegewerkt aan de uitsluiting van joden uit de sport, erg
mild is beoordeeld.
De joodse scheidsrechter en verzetsman
Leo Horn maakt tijdens de bevrijdingsfeesten
een rondrit met leden van zijn
verzetsgroep. Hij staat voor in de auto
op de rechterfoto. Na de bevrijding is hij
bewaker van het interneringskamp voor
NSB’ers in Amsterdam waar Harry Pelser
wordt opgesloten. Op de foto boven
staat Leo Horn tweede van rechts, met
helm.
f o t o Gejus van der Meulen op 21 juni 1947 voor het Bijzonder Gerechtshof in Amsterdam.
62 63