Rapportage sport 2006 - CBS

2 Maatschappelijke ontwikkelingen
Koen Breedveld, Annet Tiessen-Raaphorst, Lucas Harms (scp) 1
2.1 Inleiding
In dit hoofdstuk wordt een beeld geschetst van de maatschappelijke context waarin
de sport zich de laatste jaren heeft ontwikkeld. Daarbij moet bedacht worden dat
‘sport’ hier niet alleen betrekking heeft op de actieve deelname aan sport, maar ook
op andere vormen van betrokkenheid bij sport (als vrijwilliger , consument of toeschouwer
bij sportwedstrijden) alsmede op het aanbod aan sportvoorzieningen.
Om die reden hanteren we een wat breder perspectief dan wanneer we alleen
gekeken zouden hebben naar de sportdeelname sec. Het zwaartepunt ligt op de
ontwikkelingen die hebben plaatsgevonden in het tijdvak 2000-2004, op sommige
plaatsen aangevuld met gegevens over eerdere jaren.
Allereerst besteden we aandacht aan demografi sche ontwikkelingen (groei en
samenstelling van de bevolking, § 2.2). Vervolgens gaan we in paragraaf 2.3 en 2.4
nader in op ontwikkelingen in voor de sport belangrijke hulpbronnen als opleidingsniveau
, inkomen en tijd. In paragraaf 2.5 schetsen we veranderingen in de
omgang met ruimte , voor de sport van belang in verband met discussies over tekort
aan ruimte voor sport. Door zowel burgers als de overheid wordt sport gerelateerd
aan gezondheidskwesties. Burgers sporten veelal (deels) om zich gezond te voelen,
de overheid stimuleert dat. In paragraaf 2.6 richten we daarom het vizier op de
ontwikkelingen in enkele relevante aspecten van de gezondheid en het gezondheidsgedrag
van burgers. In paragraaf 2.7 wordt tot slot aandacht besteed aan de
ontwikkelingen in het domein waartoe de sport behoort, het domein van de vrije tijd .
Het hoofdstuk wordt afgesloten met een korte samenvatting (§ 2.8).
2.2 Demografi e
Totale bevolking: verdere vergrijzing en afname van de groei
Sinds 1950 is de Nederlandse bevolking met 63% toegenomen tot 16,3 miljoen in
2005 (zie tabel 2.1). Sinds 1980 is de gemiddelde jaarlijkse groei constant met 88.000
mensen per jaar. De prognose (cbs StatLine) is echter dat deze constante groei na
2005 af zal nemen: in de komende vijf jaar komen er jaarlijks gemiddeld 31.000
mensen bij. De verwachting is dat tussen 2030 en 2040 de omvang van de Nederlandse
bevolking af zal gaan nemen.
Waar de bevolking groeit, is dit met name onder de groep oudere Nederlanders.
Vormden de 50-plussers in 1950 21% van de bevolking, in 2000 was dit aandeel 30%.
In de laatste vijf jaar is dit aandeel gegroeid naar 34%. Volgens de prognoses zal
dit percentage nog verder stijgen, tot rond de 40% in 2030. Deze stijging komt dan
23