Nummer 3 - december 2004 - VCCN

vccn nieuwsbrief
MAGAZINE
Een uitgave van de VERENIGING CONTAMINATION CONTROL NEDERLAND jaargang 17 NUMMER 3 - DECEMBER 2004
BEHEERSPLAN LUCHTBEHANDELING
NIEUWE ZIEKENHUISRICHTLIJN
IN ZWITSERLAND EN DUITSLAND

Groot. In de kleinste dimensies.
Cleanrooms zijn zo sterk als hun zwakste
schakel. basan levert daarom uitsluitend
producten die voldoen aan de hoogste
kwaliteitseisen. Zo ondersteunt basan al
meer dan twintig jaar high tech ondernemingen
in hun cleanroom productieprocessen.
www.basan.com
basan b.v.
Hoek 76
B-2850 Boom
Phone +3238444400
Fax +3238446600
E-Mail info@basan.be
basan b.v.
Minervum 7020
NL-4817 ZL Breda
Phone +31 76 57 22660
Fax +31 76 57 22681
E-Mail info@basan.nl
Profiteer van meer dan 20 jaar ervaring,
op maat gesneden, individuele service
concepten en de beste producten van
de meest gerenommeerde fabrikanten.
basan is marktleider in Europa op het
gebied van cleanroomproducten en
-accessoires. Dit dankzij de klantgerichte,
kwaliteitsbewuste bedrijfsfilosofie.
basan GmbH
Bachstraße 22
D-65830 Kriftel
Phone +49 61929986-0
Fax +49 61929986-50
E-Mail info@basan.com
basan UK Ltd.
Worting Business Park
UK-Basingstoke RG23 8PX
Phone +44 1256345610
Fax +44 1256811876
E-Mail info@basan.co.uk

Colofon
Een uitgave van de
Vereniging Contamination
Control Nederland
Redactie
Ing. R.A.H.M. Geilleit
M.A. Reinhold
P.A. van Rij
Redactie-adres
Verenigingsbureau VCCN
De Mulderij 12
Postbus 311
3830 AJ Leusden
Telefoon 033 434 57 65
Fax 033 432 15 81
E-mail m.reinhold@tvvl.nl
Concept & realisatie
Coljé Reclame, Hoevelaken
www.colje.nl
Verschijningsdata magazine 2005
april, juli, oktober, december
Nieuwe producten en diensten
De inzendingen van informatie en gegevens
voor deze rubriek wordt 4 weken vóór het
verschijnen van de betreffende nieuwsbrief verwacht
bij het Verenigingsbureau te Leusden.
Inzenden van deze berichten kan uitsluitend
door de aangesloten bedrijfsleden.
Adverteren in het magazine
Het is mogelijk voor bedrijven (dus niet voor
persoonlijke leden) advertenties te plaatsen
in het VCCN magazine. Tarieven die hiervoor
(zwart/wit) gelden zijn:
1x 3x
1/1 pagina € 475,- € 1275,-
1/2 pagina € 275,- € 745,-
1/4 pagina € 175,- € 425,-
Bovengenoemde prijzen gelden voor bedrijfsleden
van de VCCN. Bedrijven die geen lid
zijn betalen bovengenoemde bedragen +
25%. Extra kosten per steunkleur € 165,- per
plaatsing. Extra kosten full-color € 400,- per
plaatsing. De extra kosten voor het plaatsen
van een advertentie op de achterpagina en
op de binnenkant cover bedragen + 10%.
Het is ook mogelijk om op onze website te
adverteren.
Editorial
Dit laatste nummer van VCCN Magazine in 2004 staat in het teken van de
gezondheidszorg, zowel in Nederland als internationaal.
Een Beheersplan Luchtbehandeling voor Operatieafdelingen
Naar aanleiding van het VHIG/VCCN congres ‘Een frisse wind’ in 1998 zijn in
1999 15 organisaties uitgenodigd te participeren in de activiteiten om te komen tot
een Beheersplan Luchtkwaliteit Operatieafdelingen. Na een eerste overlegronde
werden een stuurgroep en 3 werkgroepen geformeerd. In februari 2004 werd het
concept Beheersplan naar de deelnemende organisatie gezonden voor commentaar.
Inmiddels zijn bijna alle commentaren verwerkt.
In een artikel van Dr. G.H.I.M. Walenkamp en H. Huiskamp (pagina 4 e.v.) kunt u
lezen wat het Beheersplan inhoudt, wat de belangrijkste adviezen zijn en welke de
streefwaarden zijn voor de lucht op de OK. Ook wordt ingegaan op de verschillen
tussen het Beheersplan en de Bouwmaatstaf van het College voor Ziekenhuisvoorzieningen
en de status van her Beheersplan in het vakgebied.
Symposium ‘Luchtbeheersing op de OK’ op 14 maart 2005
Naar aanleiding van het verschijnen van het Beheersplan Luchtkwaliteit OKafdelingen
organiseert de VCCN in samenwerking met de VHIG een landelijk congres,
waarin een toelichting wordt gegeven op een aantal belangrijke aspecten van het
rapport, onder leiding van dagvoorzitter Dr. Walenkamp. Alle betrokken organisaties
zullen hun leden informeren over het Symposium. Vanwege bereikbaarheid
en centrale ligging zal het Symposium gehouden worden in de Jaarbeurs te Utrecht.
Datum: Maandag 14 maart 2005
Op pagina 13 leest u het volledige programma.
Nieuwe ziekenhuis richtlijn in Zwitserland en Duitsland
Tijdens het ICCCS Symposium in september 2004 in Duitsland heeft Dipl. Ing.
Arnold Brunner van Brunner Haustechnik AG (Zurich) een presentatie gegeven
over de nieuwe ziekenhuisrichtlijn, die in Zwitserland en Duitsland verschenen is.
Naast het feit, dat in de nieuwe richtlijn een duidelijke procesvoortgang in de bouw
is vastgelegd, zijn er nog meerdere technische en microbiologische/hygiënische
aspecten aangepast. De belangrijkste zijn: de classificatie, het bestek, luchttechnische
aspecten.
Het artikel op pagina 8 e.v. is een door ing. R.A.H.M. Geilleit gemaakte samenvatting
van de presentatie van A. Brunner.
Mede namens bestuur en verenigingsbureau wenst de redactie alle lezers een
voorspoedig 2005!
Paul van Rij
Redactie VCCN Magazine
Inhoud
Editorial 3
Beheersplan luchtbehandeling
operatiekamers
4
Nieuwe ziekenhuis richtlijn
in Zwitserland en Duitsland
8
Aankondiging CGC Cursus 11
Symposium ‘Luchtbeheersing op de OK’ 13
Productnieuws 14
Nieuwe leden 15
Agenda 15
vccn nieuwsbrief 3

EEN BEHEERSPLAN
EEN BEHEERSPLAN
Luchtbehandeling voor de Operatieafdeling in Nederland
Dr. G.H.I.M. Walenkamp - afd. Orthopedie, academisch ziekenhuis Maastricht, postbus 5800, 6202 AZ Maastricht
H. Huiskamp - adviseur technische installaties ziekenhuisbouw, Eindhoven
In de zeventiger jaren werd in Nederland naar aanleiding van vragen uit het veld onderzoek gestart naar de ventilatie van operatiekamers.
Het toenmalige Instituut voor Gezondheidstechniek (IG-)TNO voerde dat uit en werd gesteund door een gespreksforum van bacteriologen,
chirurgen, en een commissie van de Nederlandse Technische Vereniging voor Verwarming en Luchtbehandeling (TVVL). Onderzoeksresultaten
werden in TNO rapporten gepresenteerd, voornamelijk door ir. H.B. Bouwman en P.A. Bossers. In de jaren daarna bleef het een onderzoek
waarin vooral technici zich verdiepten: de toenmalige afdeling Binnenmilieu van TNO Bouw en de inmiddels opgerichte Vereniging
Contamination Control Nederland (VCCN). Ook echter de medische en paramedische sector vertoonde groeiende interesse. In februari 1989
werd een themanummer van ZIP, het verenigingsblad van de ziekenhuishygiënisten, aan de luchtbehandeling van operatiekamers gewijd. In
1991 en 1992 organiseerde de VCCN congressen over luchtbehandeling van operatiekamers, samen met TNO en het toenmalige College voor
Ziekenhuisvoorzieningen. Tot slot organiseerden de VCCN samen met de vereniging van ziekenhuishygiënisten (VHIG) in 1998 opnieuw een
dergelijk congres: de “Frisse Wind”. Dit congres werd georganiseerd na aanschrijving van alle relevante beroepsgroepen en instanties om in
Nederland een aanzet te geven tot “een werkbare norm voor de luchtkwaliteit op de Nederlandse operatiekamers”. Na het congres werd door
diverse vertegenwoordigers besloten daartoe stappen te ondernemen.
De VHIG en de VCCN nodigden in 1999 zoveel mogelijk relevante
instanties en (para)medische verenigingen uit bijeen te komen, om
een dergelijke norm te realiseren (tabel 1). Er werden na eerste overlegronden
een stuurgroep en een drietal werkgroepen geformeerd
(tabel 3). De samenstelling en taken van de stuurgroep en werkgroepen
is in de loop van de jaren die nodig waren iets gewijzigd,
meestal door veranderingen van werkkring. De werkgroepen kregen
opdracht de literatuur en bestaande richtlijnen te inventariseren en
4 vccn nieuwsbrief
te komen tot nieuwe adviezen. Daarbij richtten zij zich respectievelijk
op de techniek, op de standaardisatie van de meetmethoden, en op
algemene aspecten van de hygiëne. Nadat de adviezen van de
werkgroepen waren geformuleerd is de stuurgroep begonnen aan
een proces van bewerking en integratie dat om diverse redenen
moeizamer bleek dan verwacht. Belangrijk uitgangspunt werd dat de
adviezen de vorm zouden moeten krijgen van een systematisch
opgezet Beheersplan, waarin de structuur van Hazard Analysis of

Critical Control Points (HACCP) werd gevolgd.
Met een dergelijke structuur waren inmiddels
in Nederland goede ervaringen
opgedaan, o.a. bij de aanpak van Legionella.
De inpassing van de adviezen van de werkgroepen,
en de discussie over een voor
iedereen acceptabele formulering heeft
vervolgens enige tijd nodig gehad. Toen tot
slot het plan vrijwel was voltooid kwamen
nog een drietal belangrijke rapporten uit die
vermeld en verwerkt dienden te worden.
Het waren:
1. Een aantal artikelen van de Britse Hospital
Infection Society, die in een aantal
‘Working Parties’ precies hetzelfde werk
bleek te hebben gedaan. Hun conclusies, die
geheel vergelijkbaar waren, ondersteunden
het Beheersplan en werden verwerkt.
2. De herziene SWKI ‘Richtlinie 99-3’ over de
luchtbehandeling in ziekenhuizen.
[noot redactie: voor meer informatie omtrent deze
richtlijn zie het andere artikel in deze Magazine]
3. De herziene ‘Bouwmaatstaven voor
nieuwbouw van een operatie-afdeling’ van
het College voor Ziekenhuisvoorzieningen,
dat op 12 januari 2004 werd ondertekend
door de minister. Deze vernieuwde Bouwmaatstaven
steunen voor een niet onbelangrijk
deel op de Zwitserse Richtlijn.
In de laatste fase van de opstelling van het
Beheersplan is in goed overleg met vertegenwoordigers
van het Bouw College
overlegd over de overeenkomsten en
verschillen tussen beide plannen, en zijn
beiderzijds enige aanpassingen gevolgd.
Er kon worden geconcludeerd dat beide
plannen over het geheel genomen veel
meer complementair in plaats van tegenstrijdig
zijn.
In februari 2004 is het concept Beheersplan
aan dezelfde verenigingen en instanties
gestuurd (tabel 2), met het verzoek te
reageren vóór medio mei. Bijna alle reacties
zijn bij het schrijven van dit artikel (najaar
2004) binnen, een enkele reactie wordt nog
verwacht. Aan de hand van alle reacties zal
de stuurgroep dan komen tot een definitief
Beheersplan. Dit zal in Nederland worden
geïntroduceerd tijdens een congres, dat op
14 maart 2005 gehouden zal worden in
Utrecht. Het Beheersplan zal daarna gratis
beschikbaar zijn, downloadbaar via een aantal
websites van deelnemende verenigingen.
Het Beheersplan: de inhoud
Omdat in bestaande richtlijnen, b.v. van de
werkgroep Infectiepreventie (WIP), en
adviezen van de Gezondheidsraad en Bouw
College algemene hygiënische adviezen en
adviezen over bouw en apparatuur al
uitgebreid aan bod komen, worden deze
punten slechts algemeen besproken in het
Beheersplan. Omdat de luchtkwaliteit de
belangrijkste reden voor de opstelling van
het plan was, is het Beheersplan voornamelijk
gewijd aan de technische en microbiële
eisen aan de lucht in operatiekamers.
Allereerst wordt in hoofdstuk 2 kort behandeld
hoe het beheer met gebruikmaking van
de HACCP systematiek zou moeten worden
vastgelegd. Hierbij wordt gebruik gemaakt
van de in hoofdstuk 5 gedetailleerd
aangegeven eisen en procedures. In stappenplannen
wordt aangegeven wat voor en
wanneer actie moet volgen bij afwijkingen in
kritieke parameters en afwijkingen van
microbiële aard. De technische eigenschappen
van de Luchtbehandeling worden besproken
in hoofdstuk 3, met de streefwaarden die
gelden voor de bacteriologische meting van
de lucht. Er worden hier ook adviezen ge-formuleerd
over de validatie van operatiekamers
door middel van kwalificatie en
continue of periodieke metingen. Hoe de
lucht microbiologisch en qua partikels
gestandaardiseerd gemeten zou kunnen
worden wordt in hoofdstuk 4 geadviseerd.
Tot slot worden nog adviezen gegeven hoe
e.a. zou kunnen worden geïmplementeerd
en bewaakt. Is het volledige rapport van de
werkgroep techniek over-genomen, evenals
de resultaten van een enquête die in 2000
is gehouden onder de Nederlandse ziekenhuizen
met de toen bestaande luchtbehandelingsinstallaties
in operatiekamers.
Adviezen wat betreft de techniek
De voor de lezers van dit tijdschrift wellicht
belangrijkste adviezen komen in het kort
neer op het volgende, toe te passen in
nieuwbouw situaties:
Luchtfiltering: Eindfilter ten minste H13.
Bewaking van kwaliteit door middel van
periodieke validatiemetingen.
Type luchtstroming: Semi-laminaire downflow.
Bij nieuwbouw en renovatie geen mengende
systemen meer toepassen.
Luchtuittredesnelheid: 0,30 - 0,35 m/sec,
laminaire stroming periodiek meten, 1x/jaar.
Luchttoevoer hoeveelheid: Gebaseerd op
uitstroom oppervlak. De lucht mag
recirculeren, maar het aandeel buitenlucht is
ten minste 2.000 m3/uur. De luchttoevoer
naar het plenum moet continue worden
bewaakt met een meetnauwkeurigheid van
maximaal 5 %. »»
2 lampen onder het plenum beperken door convectie de downflow; de vormgeving blijft aërodynamisch.
vccn nieuwsbrief 5

Luchtuittredetemperatuur: Het temperatuurverschil tussen ingeblazen
en afgevoerde lucht moet ten minste 2°C bedragen. Het moet
permanent en nauwkeurig (>0,1°C) worden gemeten. Bij afwijkingen
van >0,5°C moet direct aanpassing volgen.
Luchtvochtigheid: Tijdens operaties 50-60 % RV. Permanente
controle met meetnauwkeurigheid van 5 %
Luchtafvoer: Via vier kanalen en acht afvoerroosters, periodieke
validatie van de proportionele afgevoerde hoeveelheid per rooster.
Drukhiërarchie: Over de deuren bestaat minimaal een overdruk van 5 Pa. In
de nachtstand moet de overdruk gehandhaafd blijven. Continue meting
(nauwkeuriger dan 0,2 Pa) op te nemen in het geautomatiseerde
gebouwbeheersysteem. Directe signalering bij afwijkingen.
Binnenklimaat: Moet voldoen aan de NEN EN 7730 met -
0,5

Inspectie voor de Gezondheidszorg tot de
formulering van een ‘state of the art’ gekomen.
Diegenen in Nederland met de
meeste knowhow over het onderwerp,
hebben samen getracht tot een compromis
te komen waar verschil van inzicht en belangen
bestond. Dit proces waarbij werd toegegroeid
naar elkaars standpunt en waarbij het
mogelijk werd het Beheersplan te formuleren,
kostte daarom ook enige tijd. De status
van het Beheersplan wordt vooral ontleend
aan de uitgebreide oproep tot participatie in
1999, en aan de uitgebreide adhesie die in
2004 op het conceptplan binnen kwamen.
Conclusies
Waar zo weinig evidence in de literatuur
beschikbaar is, is de formulering van een
landelijk advies op deze wijze het best haalbare.
Het is nu duidelijk en zichtbaar gemaakt
hoe een dergelijk vitaal onderdeel in de
gezondheidszorg moet worden beheerd en
beoordeeld. Het is nu duidelijk welke aspecten
nog onvoldoende ontwikkeld en bekend
zijn. De volgende actiepunten zouden binnen
de komende vijf jaar moeten worden gerealiseerd
door respectievelijk ziekenhuismanagement,
-hygiënisten en technici:
1. invoering van de HACCP-structuur bij het
beheer van luchtbehandelingsinstallaties
in de OK, in alle Nederlandse ziekenhuizen;
2. het toepassen van zo uniform mogelijk
meetmethoden van microbiële luchtkwaliteit
in de OK door hygiënisten van alle
Nederlandse ziekenhuizen, en periodieke
inventarisatie gedurende enkele jaren;
3. bestudering van de voor- en nadelen van
grote plenums, en optimalisatie met
behulp van eventueel nieuwe technieken,
onder controle van adequate CFD-studies.
Na vijf jaar zouden de resultaten van de
drie bovenbeschreven actiepunten moeten
worden bestudeerd, waarna een herziene
versie van het Beheersplan in korte tijd
kan worden gerealiseerd.
In de meeste operatiekamers verschijnt na oplevering
vaak geleidelijk aan een toenemende hoeveelheid
apparratuur.
Uitgenodigde verenigingen en instanties
in 1999 om te participeren
- Centraal Bureau Intercollegiale Toetsing (CBO),
infectieregistratie PREZIES
- Centrale Sterilisatie Club
- Nederlands Normalisatie Instituut:
Normcommissie Steriliteit en Steriliseren
- Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (NVA)
- Nederlandse Vereniging voor Heelkunde
- Nederlandse Orthopedische Vereniging (NOV)
- Nederlandse Vereniging voor Hoofden Operatie
afdeling
- Nederlandse Vereniging voor Medische
Microbiologie (NVMM)
- Nederlandse Vereniging voor Technisch/ facilitair
Management in de Gezondheidszorg
- Rijksinstituut Volksgezondheid en Milieuhygiëne
(RIVM)
- Inspectie voor de Gezondheidszorg
- Stichting Werkgroep Infectie Preventie (WIP)
- TNO, afd. Microbiologie en KM
- Vereniging Contamination Control Nederland
(VCCN)
- Vereniging voor Hygiëne en Infectiepreventie in de
Gezondheidszorg (VHIG)
Per februari 2004 uitgenodigde
instanties en verenigingen, uitgenodigd
om het Beheersplan te onderschrijven
- Centrale Sterilisatie Club
- Ned. Ver. Deskundigen Sterilisatie
- Nederlands Normalisatie Instituut:
Normcommissie Steriliteit en Steriliseren
- Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie
(NVA)
- Nederlandse Vereniging voor Heelkunde
- Nederlandse Orthopedische Vereniging (NOV)
- Nederlandse Vereniging voor Hoofden Operatie
afdeling
- Nederlandse Vereniging voor Medische
Microbiologie (NVMM)
- Nederlandse Vereniging voor Technisch/facilitair
Management in de Gezondheidszorg
- Rijksinstituut Volksgezondheid en Milieuhygiëne
(RIVM)
- Inspectie voor de Gezondheidszorg (afd. Infectieziekten,
afd. Farmacie en Medische Technologie,
afd. Curatieve Somatische Gezondheidszorg)
- CBO
- TNO BCH, Leiden
- TNO Voeding, Zeist
- Stichting Werkgroep Infectie Preventie (WIP)
- College bouw ziekenhuisvoorzieningen
- Vereniging Contamination Control Nederland
(VCCN)
- Stichting ISSO
- Vereniging voor Hygiëne en Infectiepreventie in de
Gezondheidszorg (VHIG)
Stuurgroep
Dr. G.H.I.M. Walenkamp (voorzitter)
Orthop.chirurg, Maastricht, NOV (na febr.’03)
A.M. Poth
Hygiënist, Haarlem, VHIG (voorz. na okt ‘02)
G.G.M. van Knippenberg–Gordeke
Hygiënist, Venlo, VHIG (voorz. tot okt ‘02)
M.A.J. Bilkert - Mooiman
Inspecteur i.a.d., Den Haag, IGZ (lid)
H. Huiskamp
Adviseur, Apeldoorn, VCCN (lid)
J.L. Paardekooper
Hygiënist, Den Haag (adviseur)
T. Daha-Vuurpijl
Hygiënist, Leiden, WIP (adviseur)
Werkgroep techniek
D. Schotel, (voorzitter)
Adviseur, Rijswijk,
Ing Ph. Ham
Adviseur Delft, TNO-PG Leiden
P. Houtman
Hygiënist, Haarlem, VHIG
E.W.J.M. Schilders
Installateur, Eindhoven, VCCN
L. Zwerver
Hoofd Techn. Dienst, Sneek, NVTG
Werkgroep meetmethoden
Dr. ir. W.H.J. Crombach, (voorzitter)
Microbioloog, Venlo, NVMM
Ing. J. Kastelein
Adviseur, Zeist, TNO voeding
M.S.J. Pelk - Jongen
Hygiënist, Den Bosch, VHIG
F.H. Ploegstra
Hygiënist, Leeuwarden, VHIG
I. van Veldhoven
Hygiënist, Eindhoven, VHIG
Werkgroep gedragscode hygiëne
A. de Block, (voorzitter)
Hoofd OK, Sneek, NVHO/ adviseur, Nijmegen
A. Boskamp
Hygiënist, Nijmegen, VHIG
Dr. C.J. van der Linden
Alg. Chirurg, Heerlen, NVH
M. Louwers
Hygiënist Den Bosch, VHIG
Dr. A.B. Wymenga
Orthop.chirurg, Nijmegen, NOV
vccn nieuwsbrief 7

NIEUWE RICHTLIJN
NIEUWE RICHTLIJN
Nieuwe ziekenhuisrichtlijn in Zwitserland en Duitsland
Tijdens het ICCCS symposium in september 2004 in Duitsland heeft
Dipl. Ing. Arnold Brunner van Brunner Haustechnik AG uit Wallisellen,
Zürich een presentatie gehouden over de nieuwe ziekenhuisrichtlijn,
die in Zwitserland en Duitsland verschenen is. Het betreft de:
- SWKI-Richtlinie 99-3: Heizungs-, Lüftungs- und Klimatanlagen in
Spitalbauten
- VDI 2167: Technische Gebäudeausrustung von Krankenhäusern,
Heizungs- und Raumlufttechnik.
Dit artikel is de samenvatting (1) van een bijdrage voor de
Internationale Cleanroomconferentie ICCCS, die in september 2004 in
Bonn, Duitsland, werd gehouden.
door A. Brunner (Voorzitter van de Zwitserse werkgroep SWKI 99-3 en
lid van de Duitse werkgroep VDI richtlijn 2167. )
De basis voor beide richtlijnen is gevormd door de in 1987 in
Zwitserland gepubliceerde Richtlijn 99-3 voor het ontwerp, de bouw,
het bedrijven en de bewaking van luchttechnische installaties in
ziekenhuizen. Deze richtlijn is enkele jaren geleden aangepast en in
mei 2003 opnieuw gepubliceerd. In diezelfde periode heeft men in
Duitsland ook activiteiten ontplooit voor een richtlijn voor ziekenhuizen
8 vccn nieuwsbrief
en wel de aanpassing van de bestaande DIN 1946-4: Raumlufttechniche
Anlagen in Krankenhäusern (uitgave 1999). Uiteindelijk heeft men in
Duitsland de nieuwe VDI richtlijn 2167 vorm gegeven; die in november
2004 is gepubliceerd. De inhoud van deze nieuwe richtlijn komt overeen
met de Zwitserse SWKI Richtlijn 99-3. Dientengevolge is in Duitsland de
richtlijn DIN 1946-4 uit het handboek van de VDI verwijderd.
Indeling van de Duitse richtlijn VDI 2167
De indeling van de VDI 2167 is evenals de Zwitserse richtlijn gebaseerd
op de ISO 14644 - serie en in het bijzonder wordt de indeling van de ISO
14644 deel 4: ‘Planning, ontwerp, bouw en opstarten van cleanrooms’
gevolgd. Het resultaat hiervan is de volgende indeling van de
VDI-Richtlijn 2167:
1. Toepassingsgebied 7. Realisatie
2. Definities, organisaties, 8. Opstarten / opleveren van
afkortingen installaties
3. Algemeen 9. OK kwalificatie / kwalificatie
4. Classificatie van ruimten van OK-veld
5. Analyse 10. Operationele situatie
6. Ontwerp 11. Herkwalificatie en optimalisering
Bijlage A: Publicaties (informatief)
Bijlage B: Voorbeelden van Luchttechnische concepten (informatief)

De hoofdlijn in de hoofdstukken 5 tot en met 10 gaat procesmatig
door het traject vanaf analyse, ontwerp tot en met de bouw en de
oplevering van de cleanroom. Daardoor kunnen alle betrokken partijen in
dit traject eenzelfde taal gebruiken en de aangehaalde documenten
kunnen in het project worden toegepast. Bij een multidisciplinair
ontwerp en bouwactiviteit in de ziekenhuissector is het belangrijk dat de
onderdelen van het traject goed gestructureerd en gedocumenteerd
worden vastgelegd, zodat ook alle verantwoordelijkheden per discipline
en per trajectonderdeel correct in elkaar kunnen overlopen. De
nieuwe richtlijn geeft hiervoor de nodige informatie.
Nieuwe aspecten in de ziekenhuis richtlijn
Naast het feit dat in de nieuwe richtlijn een duidelijke procesvoortgang
in de bouw is vastgelegd, zijn er nog meerdere technische en
microbiologische / hygiënische aspecten aangepast. De belangrijkste
daarbij zijn: - de classificatie - het bestek - luchttechnische concepten
De classificatie
In de voorgaande richtlijnen was de classificatie van de ruimten
gebaseerd op een bepaalde maximale kiemconcentratie in de lucht,
tijdens de operationele situatie van de ruimte. Op grond van het feit
dat er geen (of in ieder geval zeer weinig) goede studies en onderzoeken
zijn naar de (eventuele) overeenkomst tussen de kiemconcentratie in
de lucht en het percentage infecties bij operaties heeft men besloten
om de kiemconcentratie in de lucht niet meer als criterium voor de
classificatie van de ruimte te gebruiken. Dit betekent dus ook dat het
niet meer noodzakelijk is om bij de oplevering en bij de monitoringsactiviteiten
van o.k.’s gebruik te maken van microbiologische metingen.
Verder is wel aangetoond dat (als er geen andere maatregelen worden
genomen) een hoge kiemconcentratie in de lucht resulteert in een
hogere micro-biologische neerslag en dat daardoor aannemelijk is
dat hierdoor een hogere infectiegraad op zal treden; indien men geen
andere maatregelen neemt. Bij de maatregelen van de infectiepreventie
spelen de luchttechnische aspecten een ondergeschikte
rol. In plaats van de kiemconcentratie in de lucht als leidraad voor de
classificatie van de ruimten te gebruiken is men overgegaan tot het
instellen van drie microbiologische gradaties voor de specifieke
ziekenhuis behoeften. Dit betekent dat men voor microbiologische
aspecten in een ziekenhuis drie soorten ruimten onderscheidt, namelijk:
o.k.’s - ruimten met high risk
Het doel van alle maatregelen die in samenhang met de chirurgische
ingrepen worden genomen is de vermindering van de risico’s van postoperatieve
infecties. Dit risico is sterk afhankelijk van de soort ingreep
en in deze situatie speelt de kwaliteit van de lucht in het OK-veld een
ondergeschikte rol. Ondanks alles moeten bijvoorbeeld bij deze ingrepen
de steriliteit van de instrumenten tot de normale standaard behoren.
ruimten met verhoogde microbiologische eisen,
ruimten met medium risk
Hiertoe behoren de ruimten waarin patiënten worden behandeld,
waabij een verhoogd risico aanwezig is van de verspreiding van infectieziekten
via de omgevingslucht. Ook worden hogere microbiologische /
hygiënische eisen gesteld aan die ruimten, waarin diagnostische
of therapeutische behandelingen worden uitgevoerd en waarbij
micro-organismen kunnen vrijkomen, die voor het personeel een
infectie risico zouden kunnen vormen. Daarnaast geldt deze
verhoogde eisen ook voor de opslagruimten van steriele goederen en
de steriele gangen.
microbiologisch relevante ruimten - ruimten met low risk
In de medische wereld heeft eigenlijk iedere ruimte het predikaat van
microbiologisch relevante ruimte, aangezien er bijvoorbeeld patiënten
worden behandeld of opslag plaatsvindt van materiaal, dat met de
patiënten in contact komt. Hierbij kan men ook denken aan o.a. de
keuken en die ruimten waarin de ziekenafval wordt verzameld en verzorgd.
Voor de ruimten waaraan geen specifieke eisen gesteld worden,
zoals in ondergeschikte nevenruimten, is de normaal gebruikelijke
luchttechnische normen zoals DIN EN 13779 ‘Lüftung von Gebäuden,
Leistungsanforderungen für lufttechnische Anlagen’ van toepassing.
Voor de microbiologische eisen van de luchttechnische installaties
van deze ruimten gelden de eisen zoals genoemd in de VDI Richtlijn
6022: ‘Hygiene-Anforderungen an RLT-Anlagen, Komfortbereiche’.
Bestek
Naar analogie van de aspecten, die aanwezig zijn in de ISO 14644-4
is in deze richtlijn opgenomen dat tijdens de projectfasen van ontwerp
tot in bedrijfsstelling van een ruimte door alle betrokken
partijen niet alleen wordt gewerkt met een bestek, maar dat daaraan
ook een project verplichting is gekoppeld. Vanuit de richtlijn wordt
aangegeven dat er in het bestek en bij de project verplichting
minimaal de volgende onderdelen worden opgenomen:
• Projectdefinitie
• Projectorganisatie en kwaliteitsmanagement (QM-Masterplan)
• Toepassingsgebied
• Ruimte-eisen
• Prestatiecriteria
• Energie- en meetconcepten
• Veiligheid- en milieuaspecten
• Ontwerpkwalificatie
• Brandveiligheidsaspecten
• Concept van afvalstromen
• Goedkeuringen
• Uitvoeringsplanning
• Kostenindicatie
Bij het onderdeel van de ruimte-eisen moet van elke
ruimte minstens de volgende aspecten bekend zijn:
• Microbiologische / hygiënische classificatie
• Drukhiërarchie van de ruimte
• Veiligheidsclassificatie
• Eisen voor minimum en maximum temperatuur
• Eisen voor minimum en maximum RV
• Eis voor max. toegestaan geluid
• Materiaalkeuzes (wanden, vloer, plafond, etc)
• Inrichtingselementen
Luchttechnische concepten
Microbiologisch relevante ruimten - ruimten met low risk
In deze categorie vallen de ruimten zoals de patiëntenkamers,
EHBO-ruimten, kraamkamers, verkoeverruimten en wachtkamers.
Vanwege de mogelijkheid van overdracht van onbekende ziekteverwekkers
moeten de wachtkamers zijn voorzien van een goede
beluchting voor de patiënten. In de richtlijn wordt voor deze ruimten
een afzuiging van 75 m 3 per uur per persoon voorgeschreven.
»»
vccn nieuwsbrief 9

Ruimten met verhoogde microbiologische
eisen, ruimten met medium risk
In deze classificatie vallen o.a. de volgende
ruimten:
• Opslag van steriel materiaal / steriele gangen
• Angiografie, hartkatheterisatie
• Kleine chirurgische ingrepen, dermatologie,
wondverzorging
• Isoleerkamers, patiëntenkamers voor
patiënten na orgaantransplantatie
• Intensive care, incl. neonatologie
• Endoscopische diagnostiek
Voor deze ruimten geldt een verhoogde toevoer
van het buitenluchtaandeel tot > 100 m 3
per uur p.p. Voor de filtratie van deze lucht
is een filter F9 (volgens EN 779) voorgeschreven.
Het toevoeren van de lucht is
deze ruimte gaat via een turbulente inblaas.
Aanvullende informatie voor isoleerkamers:
deze ruimten zijn gesloten kamers voor
patiënten met infectieziekten, die door de
lucht kunnen worden overgedragen. Daarom
zijn speciale luchttechnische maatregelen
noodzakelijk. Per ruimte wordt gesteld dat
er een inblaas van meer dan 500m 3 per uur
moet worden gerealiseerd (overeenkomend
met een 12-voudige ventilatie). De ruimte
zelf moet een onderdruk hebben t.o.v. de
omringende ruimten en moet zijn voorzien
van een sluis. De toevoerlucht naar de sluis
kan via een overstroomprincipe vanuit de
isoleerkamer worden gebruikt. De deuren
van de sluizen moeten van een interlock zijn
voorzien; dus er kan maar één deur gelijktijdig
worden geopend. De afvoerlucht van
de isoleerkamer op het algemene afvoerkanalen
systeem moet, wegens gevaar van
contaminatie, via een HEPA filter geschieden
(type H13 volgens de EN 1822). De hoeveelheid
ingeblazen lucht in de isoleerkamer kan
worden gereduceerd door toepassing van
een mobiele recirculatie-unit (voorzien van
een F9 filter volgens de EN 779).
Figuur 1: Concept isoleerkamer
3
50 m /h
100 m /h
3
LW = 12 - fach
AC = 12/h
Voorstel om een normale patiëntenkamer om te
bouwen tot isoleerkamer door een 12-voudige ventilatie
te realiseren m.b.v. een mobiele recirculatieunit
en een aangekoppelde filterunit op de afzuiging,
waardoor het afzuigkanaal wordt beschermd en de
onderdruk wordt gerealiseerd.
o.k.’s - ruimten met high risk
Bij de realisatie van o.k.’s wordt uitgegaan
10 vccn nieuwsbrief
F9
ev. flexibel
flexible ev.
150 m /h
3
H13
van de toepassing van HEPA filters in de
inblaas en ook de toepassing van een laminair
downflow met een oppervlak van minimaal
c.a. 9 m 2 als OK-veld. Aanbevolen wordt om
dit veld m.b.v. luchtgeleidingen af te schermen
van de rest van de OK. De onderzijde van de
luchtgeleiding wordt aangegeven als 2,1m
boven de vloer. Tevens is het toegestaan om
de lucht in de ruimte te recirculeren en te
koelen. Voor o.k.’s, die uitsluitend voor één
soort operatie worden gebruikt en waarbij
dus dezelfde operatie steeds wordt herhaald,
is de standaard afmeting van het laminaire
downflowveld niet van toepassing en is het
mogelijk om een kleinere afmeting te
gebruiken.
Oplevering van OK-ruimten
De oplevering van o.k.’s is verdeeld in twee
aspecten:
• De technische oplevering
• De hygiënische oplevering
Bij de technische oplevering komen volgens
de richtlijn aan de orde:
• Lektesten van endfilters
• Bepaling van de hoeveelheid ingeblazen en
afgevoerde lucht
• Bepaling van drukverschil en stromingsrichting
bij de deuren van de OK
• Bepaling van de luchtsnelheid
• Bepaling van de temperatuur
• Bepaling van de oppervlakte temperatuur
van de OK-oppervlakken
• Bepaling van het thermische comfort op 1,75
m boven de vloer (luchtsnelheid, temperatuur,
turbulentiegraad, geluidrukniveau en RV)
Indien in het bestek geen andere eisen zijn
vermeld wordt in de richt-lijn uitgegaan van
de volgende randvoorwaarden:
• Eindfilter lektest volgens ISO 14644-3 of de
SWKI 96-4
• Eindfilter afdichtingstest volgens ISO
14644-3
• Inblaastemperatuur: 18 tot 24 ∞C
• Minimaal gemiddelde luchtsnelheid: 0,24m/s
(4 metingen per m 2 inblaasoppervlak)
• Minimale inblaas snelheid: 0,20 m/s
• Maximale afwijking van plaatselijke temperatuur
t.o.v. de gemiddelde temperatuur:
± 1,0 ∞K (vier metingen per m 2 inblaasopp.)
• Comfortparameters volgens VDI 2083-5:
‘Reinraumtechnik- Thermische Behaglichkeit’
met: 1,2/ clo: 1,2
• Bij normale operationele situatie van de
OK is het geluid in het midden van het OK
veld op een hoogte van 1,75 m boven de
vloer: max. 48 dB(A)
Verder is vermeld dat het uitvoeren van de
eindfilter lektest minimaal éénmaal per twee
jaar moet geschieden.
Figuur 2: Schets van de meetactiviteiten
Schets t.b.v. standaard test over een gegenereerd
aërosol. Meetopstelling in de OK. De zes punten aan
de rand van het OK-veld zijn de locaties waar het
aërosol wordt gegenereerd (de referentiedeeltjes).
Bij de hygiënische oplevering is in de richtlijn
een meetopstelling opgenomen waarin de
beschermingsfactor van de OK geïntegreerd
wordt vastgesteld. Na vele onderzoeken in
diverse instituten heeft men een standaard
meetopstelling gedefinieerd. Hierbij wordt
uitgegaan van:
• Een thermische belasting in de ruimte zelf,
die een grote invloed heeft op het luchtstromingsprofiel
en die gedurende de
meetcyclus wordt gesimuleerd.
• Een voldoende hoge omgevingsconcentratie
van stofdeeltjes, die als aërosol
wordt gegenereerd.
• De meetopstelling moet in de praktijk
correct functioneren en moet reproduceerbare
resultaten voortbrengen.
In figuur 3 is de schets te zien van een
dergelijke meetopstelling, waarbij opvalt dat
in deze situatie op de vier hoeken van het
OK-veld aërosol wordt gegenereerd en ook op
twee meetplaatsen bij het bed, tussen de personen.
Men spreekt hier van een interne belasting.
In deze situatie wordt de beschermingsfunctie
en de comfort parameters gemeten.
Figuur 3: Schets van de standaard meetopstelling
t.b.v. de bepaling van de beschermingingsfactor en
de comfortwaarden.
»»

NATIONAAL VCCN CLEANROOM GEDRAGSKEURMERK
VCCN heeft een landelijk gedragskeurmerk ontwikkeld voor alle personen en
organisaties die met cleanrooms te maken hebben. Dit keurmerk wordt
ondersteund door een geheel nieuwe VCCN Cleanroom GedragsCursus (CGC).
Deelnemers die deze cursus met goed gevolg afsluiten, ontvangen naast een
certificaat ook de VCCN CleanroomPas ® . Deze persoonsgebonden pas is
voorzien van het VCCN Cleanroom GedragsKeurmerk. In één oogopslag
kan een ieder zien dat de drager van de VCCN CleanroomPas ®
voldoende kennis en vaardigheden bezit en daarom gekwalificeerd is voor de
toegang tot cleanrooms.
PUBLICATIE VAN DEELNEMENDE ORGANISATIES
Bedrijven en instellingen die hun medewerkers deze cursus laten volgen,
ontvangen eveneens een certificaat waaruit blijkt dat zij over mensen
beschikken die gekwalificeerd zijn voor de toegang tot cleanrooms. Bovendien
worden de namen van de organisaties vastgelegd in het CGC-register ® en
vervolgens gepubliceerd in diverse media, waaronder de VCCN-nieuwsbrief
en de VCCN-website.
U KUNT ER NIET OMHEEN !
Of u nu zelf over een cleanroom beschikt dan wel vanuit uw professie in
cleanrooms moet verblijven, het is van het grootste belang dat uw mensen
op de hoogte zijn van alle gedragscodes met betrekking tot cleanrooms.
Dat verhoogt de betrouwbaarheid van uw organisatie en voorkomt
tegelijkertijd mogelijke verstoringen binnen de cleanroom. Kortom, met
de VCCN CleanroomPas ® kiest u voor optimale zekerheid!
Bijgaande cursusinformatie vertelt u er alles over.
Met vriendelijke groet,
Ing. H.J.I. Rotteveel
Coördinator Opleidingen VCCN
AANKONDIGING
Voortaan uitsluitend gekwalificeerde mensen in
uw cleanroom? Met de VCCN CleanroomPas ®
bent u daarvan verzekerd!
DE MULDERIJ 12 3831 NV LEUSDEN
POSTBUS 311, 3830 AJ LEUSDEN
T. 033 - 434 57 65 F. 033 - 432 15 81
WWW.VCCN.NL - EMAIL: VCCN@TVVL.NL
CURSUSPRIJZEN
voor Leden VCCN € 350,voor
Niet leden € 550,-
CURSUSDATA 2005
•23februari • 3 oktober
•10mei • 7 december
LOCATIE
Zalencentrum ‘De Amershof’
te Amersfoort
Voortaan uitsluitend
gekwalificeerde mensen
in de cleanroom?
Met de VCCN CleanroomPas ®
bent u daarvan verzekerd!
De VCCN CleanroomPas ®

Bij de bepaling van de beschermingsfactor
van de OK wordt gebruik gemaakt van een
zogenaamde referentie stofconcentratie. De
bedoeling hiervan is dat gedurende alle
testen op zes meetplaatsen een constante
stroom van deeltjes wordt geproduceerd, omdat
zodoende de hygiënische omstandigheden
worden nagebootst. Door uit te gaan van
deze stofbelading van de OK en de aanwezigheid
van warmtebelastingsactiviteiten
in de ruimte, wordt op een aantal meetplaatsen
de stofconcentratie in die bepaalde situatie
gemeten. Uit de verhouding tussen de meetresultaten
opde verschillende plaatsen in de
ruimte t.o.v. de referentie-concentratie wordt
de beschermingsfactor berekend. Bij deze
test worden twee situaties nagebootst en
wordt de beschermingsfactor telkens
bepaald. De situaties zijn: een bescherming
t.o.v. de omgeving (in de opstelling zoals
aangegeven in figuur 2), waarbij op zes
plaatsen rondom het OK-veld het aërosol
wordt gegenereerd en de situatie waarbij de
beschermingfactor t.o.v. een interne belasting
door ook in het OK-veld zelf testaërosol
te genereren (zie figuur 3). In Zwitserland is
veel onderzoek naar deze meetopstellingen
uitgevoerd.
Voor de bestaande o.k.’s is deze voorgestelde
meetmethode ter bepaling van de beschermingsfactor
niet zonder meer steeds toe te
12 vccn nieuwsbrief
passen. Maar ook voor deze installaties geldt
het infectierisico zo goed mogelijk in de
hand te houden.
In de praktijk heeft men deze meetmethode
ook uitgevoerd aan enkele bestaande installaties,
waaruit dan een inventarisatie van
de kwaliteit van de OK wordt bepaald en van
hieruit worden dan aangegeven waar de
zwakke plekken zitten en waar en hoe men
deze kan aanpassen c.q. optimaliseren.
Samenvatting
In de Zwitserse Richtlijn SWKI 99-3
‘Heizungs- Lüftungs- und Klimaanlagen in
Spitalbauten’ is voor de eerste maal in een
richtlijn een uitgebreide technische en hygiënische
kwalificatie van o.k.’s opgesteld. Deze
benadering van de kwaliteit is door de VDI
2167, die in november 2004 werd vrijgegeven,
overgenomen (Een benadering die eigenlijk
(on)bewust overgenomen is uit de ISO
14698, deel 1 - Contamination Control -
Microbiologie, algemeen. Hierin worden drie
risicogradaties aangegeven: ruimten met
High - Medium en Low Risk; aanvulling R.
Geilleit) Het doel is om op basis van deze
Zwitserse en Duitse richtlijn te komen tot
een Europese CEN-richtlijn op dit terrein.
Over het uitvoeren van verder onderzoek van
de bepalingen van de beschermingfactoren
zijn proefopstellingen aanwezig o.a. in Luzern.
Referentielijst
1. VDI 2167 Blatt 1(november 2004):
Technische Gebäudeausrüstung von
Krankenhäusern - Heizungs- und
Raumlufttechnik.
2. SWKI 99-3 (2003-05): Heizungs-, Lüftungsund
Klimaanlagen in Spitalbauten.
3. DIN 1946 Blatt 4 (1999): Raumlufttechnik:
Raumlufttechnische Anlagen in Krankenhäusern.
4. DIN EN 779 (2003-05): Partikel-Luftfilter
für die allgemeine Raumlufttechnik -
Bestimmung der Filterleistung.
5. DIN EN 1822-1 (1998-07): Schwebstoffilter
(HEPA und ULPA) - Teil 1: Klassifikation,
Leistungsprüfung, Kennzeichnung.
6. Draft: DIN EN 13779: Lüftung von
Gebäuden - Leistungsanforderungen f¸r raumlufttechnische
Anlagen.
7. VDI 2083, Blatt 1-12: Reinraumtechnik
8. Draft EN ISO 14644-3: Reinräume und
zugehörige Reinraumbereiche - Teil 3:
Messtechnik und Prüfverfahren.
9. EN ISO 14644-4 (2003): Reinräume und
zugehörige Reinraumbereiche - Teil 4: Plannung,
Ausführung und Erst-Inbetriebnahme
10. VDI 6022 Blatt 1 (1987-07): Hygienische
Anforderungen an Raumlufttechnische
Anlagen - Büro- und Versammlungsräume.
(1) De samenvatting en vertaling van het
oorspronkelijke artikel is verzorgd door
ing. R.A.H.M. Geilleit

SYMPOSIUM Maandag 14 maart 2005
LUCHTBEHEERSING OP DE OK
bijdrage aan de infectiepreventie
Vanuit het werkveld rond de OK en met inbreng van vele betrokken
partijen is een ‘Beheersplan luchtbehandeling voor de Operatieafdeling’
opgesteld. Dit beheersplan wordt officieel gepresenteerd
en toegelicht tijdens dit symposium. Het symposium wordt
georganiseerd door de Vereniging Contamination Control Nederland
(VCCN) in samenwerking met de Vereniging voor Hygiëne &
Infectiepreventie in de Gezondheids-zorg (VHIG). Dr. G.H.I.M.
Walenkamp zal op dit symposium het Beheersplan toelichten en is op
deze dag tevens de dagvoorzitter. Tijdens het symposium komen
zowel de operatiepraktijk, de praktijk van het bouwen, meten,
onderhouden en beheren aan de orde. Het luchttechnisch ontwerp zal
daarbij een specifiek aandachtspunt zijn. Het plan vult een behoefte die
in het werkveld leeft. Juist om de interactie daarmee te stimuleren zal er
ruime aandacht zijn voor discussie. Naast het lezingenprogramma zal
in de diverse pauzes een specifieke informatiemarkt worden
gehouden voor leveranciers en dienstverleners rond het OK-bedrijf.
Deelnemers ontvangen een exemplaar van het Beheersplan.
Voorlopig programma:
09.00 - 09.55 Registratie, koffie & thee, bezoek informatiemarkt
09:55 - 10:00 Opening door de dagvoorzitter door
dr. G.H.I.M. Walenkamp
10.00 - 10.15 Overhandiging Beheersplan
10.15 - 10.45 Lezing: Toelichting Beheersplan
10.45 - 11.15 Lezing: Kwaliteitswet
11.15 - 11.45 Koffiepauze en bezoek informatiemarkt
11.45 - 12.15 Lezing: Problemen in de praktijk
12.15 - 12.45 Lezing: Luchttechniek, haken en ogen groot plenum
12.45 - 14.15 Lunch en bezoek informatiemarkt
14.15 - 14.45 Lezing: techniek van air samplen
14.45 - 15.15 Lezing: van planning naar uitvoering
(V van validatie)
15.15 - 15.45 Interactieve sessie en discussie
15.45 - 16.30 Afsluiting met een drankje en een hapje
Waar vindt het symposium plaats?
Jaarbeurs Utrecht
Congreszaal Irene
Jaarbeursplein
3521 AL Utrecht
Wat kost deelname?
Deelnamekosten € 90,-
Wat kost een stand op de informatiemarkt?
Deelnamekosten € 575,-
Nadere informatie is te verkrijgen bij het
VCCN verenigingsbureau:
Sandra van Ewijk Tel. 033 - 434 57 65
e-mail: a.vanewijk@tvvl.nl Fax 033 - 432 15 81
ROMEX
www.cleanroom.nl
Bedrijfsprocessen in de ionisatie, verpakkingen,
elektronica industrie zijn tafels, disposabless, hand-
uiterst gevoelig. Wij spelen schoenen, RVS stellingen,
daarom in op de groeiende trolleys, kleefmatten, folie-
behoefte van het schoon matten, reinigingsdoeken,
en ESD veilig produceren, papier, wattenstaafjes en
assembleren, repareren en
installeren van elektronica
mondmaskers.
door het inrichten van Wilt u verder praten?
cleanrooms en het leveren Romex B.V.
van cleanroomproducten. Remmerden 5, 3911 TZ
Denkt u hierbij aan kleding, Rhenen,Tel 0317 619116.
Werken in een schone omgeving?
Stabiliserende partner voor cleanroom services nodig?
Surf eens langs op www.cleanroom.nl
vccn nieuwsbrief 13

PRODUCTNIEUWS
Innovatieve microvezelreiniging in de cleanroom (ISO 3-9)
Het schoonmaken van een cleanroom of geconditioneerde (productie)
ruimte is een vak apart. Immers, door de strikte eisen aan stofdeeltjes en
kolonievormende eenheden zijn conventionele schoonmaakmiddelen
en -materialen vaak niet inzetbaar. Niet alleen is het van belang dat de
materialen geschikt zijn voor de cleanroomomgeving, het is tevens
belangrijk dat na het reinigen bacteriegroei wordt uitgesloten.
Bovendien kunnen arbeidskosten behoorlijk oplopen, doordat
verschillende reinigings-stappen noodzakelijk zijn om de cleanroom
op een correcte wijze te reinigen. Een geschikt en efficiënt schoonmaaksysteem
te vinden, te valideren en te introduceren is dan ook
een kostbare en tijdrovende aangelegenheid. Er wordt derhalve
meestal een oplossing gezocht bij steriele disposable moppen.
Maar het kan anders! Speciaal voor de kritische gebruikers in de
cleanroomindustrie is er een wasbare èn cleanroomgeschikte totaaloplossing
ontwikkeld, genaamd het MicronSwep systeem.
Tijdsbesparend Grote Ergonomie
Minder product
en watergebruik
14 vccn nieuwsbrief
Kostenverlagend
Huur- en service
programma
Dit innovatieve schoonmaaksysteem kenmerkt zich als een uniek
microvezel schoonmaaksysteem voor vloeren, wanden en plafonds in
cleanrooms en geconditioneerde ruimten. Door in 1 stap te reinigen
(= stofwissen, moppen en drogen) èn door gebruik te maken van
100% polyester microvezel moppen biedt het systeem de gebruiker
een aantal zeer prettige voordelen, zowel op kostentechnisch als op
ergonomisch gebied.
Daar de microvezels in staat zijn microscopisch vuil aan zich te binden
en te verwijderen zonder dat hierdoor veel frictie ontstaat, wordt, in
combinatie met lichtgewicht materialen èn het niet meer uitpersen van
de moppen, de lichamelijke belasting met ca. 25% verminderd.
Bovendien wordt ca. 30% arbeidstijd bespaard doordat men alles snel
en in 1 stap reinigt. Aangezien het MicronSwep systeem geen gebruik
maakt van een persemmer, kan tevens een besparing van ca. 50% op
(WFI)water en detergent worden behaald. Deze unieke werkwijze
voorkomt tevens kruis- of herbesmetting van de cleanroom.
Om week in, week uit zeker te kunnen zijn van steriele moppen en een
correct onderhoud, worden de moppen in een speciaal huur- en serviceprogramma
aangeboden; ophalen van vervuilde, gebruikte moppen,
a-septisch wassen en verpakken, volledige procesmonitoring, retourlevering.
Micronclean BV

Nieuwe persoonlijke leden
De heer dr.ir. N.J. Bink
Acin Instrumenten
De heer A.L. Boks
Logi Ster BV
De heer J.M.M. van den Brand
Philips Electronics Nederland BV
De heer ing. J.P.J.J. Hegmans
Erasmus Medisch Centrum
Nieuwe bedrijfsleden
VERENIGINGSNIEUWS
Mevrouw ing. A. Hemmes
Erasmus Medisch Centrum
De heer L.J. Meerhof
Sanquin Plasma Producten
De heer B. Nijhof
Boltjes Plaatwerk Industrie B.V.
De heer W.M. Steenkamp
Boltjes Plaatwerk Industrie B.V.
A.B.S. bv De heer B.A.R. Altena
Postbus 92 6970 AB Brummen Tel. (0575) 56 39 15
Testo BV De heer ing. M. van Dam
Postbus 1026 1300 BA Almere Tel. (036) 548 70 00
VLS Schoon De heer H.J.J. Mook
A. van Leeuwenhoekstr. 26 3331 ET Zwijndrecht Tel. (078) 619 19 19
TESTO
Testo is sinds 1957 producent en leverancier van mobiele en
stationaire meetapparatuur. Wereldwijd heeft Testo dochterondernemingen
en vertegen-woordigingen die de Testo producten
verkopen en servicen. In Almere is de Nederlandse
dochteronderneming sinds 1986 actief met 35 medewerkers.
Testo levert meetinstrumenten voor temperatuur, vochtigheid,
drukdauwpunt, luchtsnelheid, druk en werk- respectievelijk
binnenklimaat. Inclusief printen, datalogging en verwerking
van uw gegevens in de PC. Draagbare CO- en gasalarmering,
rookgasanalyse voor service, inspectie en emissiemeting.
Daarnaast heeft Testo ook een eigen ISO kalibratielaboratorium
en een mobiele kalibratie bus waar alle meetapparatuur
gekalibreerd en geserviced kan worden.
VCCN Bestuur en Verenigingsbureau
wensen u goede feestdagen en
een gelukkig 2005 !
AGENDA 2005
23 februari 2005
Cleanroom GedragsCursus,
Amersfoort
14 maart 2005
Symposium ‘Luchtbeheersing
op de OK, bijdrage bij de
infectiepreventie’,
Jaarbeurs Utrecht
10 mei 2005
Cleanroom GedragsCursus,
Amersfoort
26 mei 2005
VCCN Cleanroom Symposium,
Triavium, Nijmegen
3 oktober 2005
Cleanroom GedragsCursus,
Amersfoort
7 december 2005
Cleanroom GedragsCursus,
Amersfoort
3C - Contamination Control & Cleanroom Products 2005
DATE: 16-17 February 2005 - VENUE: NEC, Birmingham UK
Now in its 13th year, 3C is the UK’s only dedicated event for buyers
and suppliers of contamination control and cleanroom
products and services. Under new management, 3C 2005 takes
place at the National Exhibition Centre, Birmingham, UK, from
16-17 February 2005. It will showcase the latest products and
services from cleanroom design and construction through to
clothing, equipment and consumables.
Congress www.octomedia.org
Exibition www.tridentexhibitions.co.uk
vccn nieuwsbrief 15

Geen vuiltje
aan de lucht.
Als specialist in schone lucht hebben we jarenlang ervaring
met het ontwikkelen en bouwen van Cleanrooms en operatie-
kamers. Daarbij beschikken we over een revolutionair systeem,
dat grote flexibiliteit biedt, vele gebruiksmogelijkheden kent,
bijzondere snelle bouw en lage exploitatiekosten garandeert.
Bovendien kunnen we de complete inrichting van uw
laboratoria verzorgen, bieden wij u een complete range van
geavanceerde laminar flow apparatuur en beschikken we
over een eigen Validatie- en meetdienst voor luchttechnische
metingen. Kortom: met Interflow is er geen vuiltje aan de
lucht. Neem contact op met onze adviseurs of kijk op
www.interflow.nl voor uitgebreide informatie.
Specialist in schone lucht
Interflow De Stek 15 · 1771 SP Wieringerwerf
Tel. (0227) 60 28 44 · Fax (0227) 60 31 65
info@interflow.nl · www.interflow.nl Interflow is een onderdeel van BAM Techniek bv