Volledig pakket PDF file - International Fund for Animal Welfare

© IFAW/L. Qin
Informatie & onderwijsgids
© IFAW/J. Hrusa
Download extra exemplaren, ondersteunend
materiaal en meertalige versies online vanaf
www.ifaw.nl/animalactionweek
“Op onze planeet zijn
alle dieren van belang.
Ze zijn een cruciaal
onderdeel in het web
van het leven.”
Leonardo DiCaprio
© IFAW/D. Willetts

© IFAW
Onze planeet, haar bewoners
Onze planeet Aarde wordt al honderden miljoenen jaren
bewoond door dieren op het land, in de zee en in de lucht.
Samen vormen ze, van de kleinste insecten tot en met de
grootste zoogdieren, een samenhangend systeem waar we
allemaal afhankelijk van zijn.
Dieren zijn al duizenden jaren onze maatjes en helpers.
Ze fascineren en inspireren ons, en zijn verwoven in het
wereldwijde netwerk van culturen. Dieren doen ons elke keer
weer versteld staan, zelfs in onze eigen tuin: een spinnenweb is
sterker dan een web van hetzelfde gewicht in staal; een konijn
kan achter zich kijken zonder
zijn hoofd om te draaien; een
mier kan tien keer zijn eigen
lichaamsgewicht dragen. Met
behulp van dit lesprogramma
gaan we ontdekken op hoeveel
manieren dieren van belang zijn.
De begeleidende film Onze planeet, haar bewoners - Waarom dieren van belang
zijn, is een uitstekende introductie voor de inhoud, visies en onderwerpen in
deze docentengids. De lessen die over de film gaan, waaronder warming-up
activiteiten en een vragenlijst voor de leerlingen (kopieerbaar), kunt u vinden op
pagina 7 en 8 van deze gids. Deze educatieve film, die ongeveer 15 minuten duurt,
is geschikt voor kinderen.
Wij willen uw mening weten!
Laat ons weten hoe u dit lespakket vindt en wat we beter kunnen doen. We sturen de eerste
50 inzenders die het formulier terugzenden 30 dierenpennen toe!
Naam
Adres
School
Groep of leeftijd leerlingen
Welk vak geeft u?
E-mail
Aantal leerlingen dat heeft deelgenomen aan dit Animal Action Week project
1. 1. Welke onderdelen van het Onze planeet programma heeft u gebruikt? (Aankruisen)
Video Informatie-/lesgids Lesactiviteiten Hand-outs
Kom in actie/contract Poster Ontwerpwedstrijd
2. a. Als u de lesactiviteiten /hand-outs heeft gebruikt, wat vond u het meest nuttig?
b. Wat vond u het minst nuttig?
3. Suggesties/Opmerkingen:
Dank u! Stuur dit formulier naar:
IFAW Nederland, Animal Action Week, Javastraat 56, 2585 AR Den Haag.
2 Onze planeet, haar bewoners - Waarom dieren van belang zijn
© IFAW/A. Mookerjee
Elk jaar lanceert het IFAW
(International Fund for Animal
Welfare) een nieuw Animal Action
onderwijsprogramma, met steeds
een ander thema dat te maken
heeft met dieren en het milieu.
Het gratis lesmateriaal bestaat
uit: deze gids voor docenten
met achtergrondinformatie,
lessuggesties en hand-outs voor
leerlingen, een begeleidende
film (15 minuten), een poster voor
aan de muur en aanvullende
ideeën voor individuele en
groepsactiviteiten.
Lesmateriaal met aanvullende
thema’s, bijvoorbeeld
“Zeezoogdieren” en “Huisdieren
en wilde dieren”, kunt u
downloaden van www.ifaw.nl/
animalactionweek.
U kunt dit materiaal gebruiken voor
aanvullende lessen en informatie.
© IFAW/S. Cook
Inhoud
2 Introductie
3 Onze planeet
4 Complexe relaties
5 Een thuis voor ons allemaal
6 Wij en de dieren
7 Wat vind jij ervan?
Lesactiviteit
8 Hoeveel punten heb jij?
Quiz
9 Natuuronderzoekers
Lesactiviteit
10 Aantekeningenblad
voor natuuronderzoekers
11 Kennis van het leefgebied
Lesactiviteit
12 Krantenbericht
Hand-out voor leerlingen

© IFAW/C. Ord
Waarom dieren van belang zijn
Op de Aarde huist een enorme
verscheidenheid aan dieren. Volgens de
Millennium Ecosysteem Beoordeling van
2005, opgericht door de Verenigde Naties
en toegepast door 1300 experts uit 95
landen, wordt onze planeet bewoond door
tussen de 3 en 30 miljoen diersoorten. Van
dat aantal zijn er minder dan 2 miljoen
wetenschappelijk geregistreerd.
De ongelooflijke biodiversiteit van planten
en dieren op aarde vormt een gigantisch
netwerk van onderlinge verbanden die
voor ons niet te bevatten zijn. Wat we
wel weten is dat ongeveer één vijfde deel
van alle bij ons bekende zoogdieren en
12 % van alle bij ons bekende vogels met
uitsterven worden bedreigd. Volgens de
Koala’s zijn van oorsprong
inheemse Australische
buideldieren en vormen de enige
nog overgebleven tak van de
familie Phascolarctidae. Toen in
het voorjaar van 2009 grote delen
natuurgebied in Australië door
branden in de as werden gelegd,
assisteerde het IFAW bij de
redding en rehabilitatie van koala’s,
kangoeroes, wombats en andere
dieren die door rook en vlammen
gewond waren geraakt en op de
vlucht waren geslagen.
laatste cijfers van de IUCN
(Internationale Unie voor
het Natuurbehoud) die een
wereldwijd erkende lijst van
bedreigde diersoorten bijhoudt
(genaamd de “Rode Lijst”),
lopen 8462 diersoorten het
risico om uit te sterven.
Gerelateerde artikelen online
• Informatiebladen, foto’s en andere documentatie over dieren:
www.ifaw.nl/animalactionweek
• Millennium Ecosystem Assessment: www.millenniumassessment.org
• Bedreigde diersoorten “Rode lijst”: www.iucn.org
We weten niet half wat de gevolgen
zullen zijn van het verlies aan
biodiversiteit (verscheidenheid aan
planten en dieren), maar we weten wel
dat biodiversiteit een zeer belangrijke
rol speelt in het functioneren van een
ecosysteem. Je kunt een ecosysteem
vergelijken met een ketting die is
opgebouwd uit heel veel schakels. Als er
een schakel stuk gaat, breekt de ketting
in tweeën en moet die gerepareerd
worden. Bij een ecosysteem gaat dat
net zo: Als er een bepaalde diersoort
of plantensoort uitsterft, heeft een
andere diersoort minder eten en moet
op zoek naar ander voedsel. Recente
onderzoeken hebben aangetoond dat
de achteruitgang van biodiversiteit in de
oceanen de oorzaak is van een slechtere
voedselvoorziening en een verminderde
waterkwaliteit.
Het goede nieuws is, dat soorten kunnen
herstellen en dat ze dat ook doen. In
2008 is de toestand van 37 zoogdieren
verbeterd en in de afgelopen 15 jaar
is, volgens wetenschappers, het
uitsterven van 16 vogelsoorten
voorkomen doordat er actie
is ondernomen om deze
dieren te beschermen.
Alle soorten vormen een
belangrijk onderdeel van
het ecosysteem op onze
planeet. Dus als we dieren
beschermen, beschermen
we uiteindelijk ook onszelf
en onze toekomst.
• UNEP Wereldcentrum voor Toezicht op Natuurbescherming/
Biodiversiteit en soorten http://www.unep-wcmc.org/species/index.htm
© IFAW/C. Cullen © IFAW
Foto boven
Babyolifanten en babyneushoorns
die zijn gered door het IFAW in
India, met de hand grootgebracht en
teruggezet in het wild. Onlangs nog
werden drie jonge neushoorntjes
overgebracht naar Manas National
Park, een natuurlijk werelderfgoed
in Assam, India. Zij zijn de eerste
drie zwarte neushoorns die na
ruim 10 jaar weer in Manas wonen.
Ooit kende dit gebied een gezonde
neushoornpopulatie, maar door
politieke onrust en stropers kwam
daar radicaal een eind aan.
Foto onder
In samenwerking met de Kenya
Wildlife Service, is het IFAW
bezig om de ongelooflijke diversiteit
aan wilde dieren in het
Tsavo wildreservaat beter te
kunnen beschermen. Tsavo wordt
bewoond door 400 vogelsoorten en
60 soorten zoogdieren, waaronder
de grootste populaties olifanten en
neushoorns van Kenia.
De ongelooflijke
verscheidenheid aan
leven op Aarde wordt
biologische diversiteit
genoemd, meestal
afgekort als biodiversiteit.
De biodiversiteit wordt
onder andere gebruikt als
maatstaf voor het leven,
en is onderverdeeld in drie
niveaus:
1. genetische diversiteit
de variëteit in DNA
moleculen;
2. taxonomische diversiteit
het aantal en de variëteit
van soorten en andere
biologische classificaties
en indelingen zoals
families, groepen en
systemen;
3. diversiteit van
het ecosysteem
verscheidenheid in
leefgemeenschappen
van organismen en
hun a-biotische (niet
levende) habitats.
Les over veld-
onderzoek naar
biodiversiteit, met
kopieerbare handouts
voor leerlingen
op pagina 9 & 10.
3

Complexe relaties
Dieren zijn belangrijk, omdat ze
essentiële elementen van het
ecosysteem zijn – een wetenschappelijke
aanduiding voor de complexe
interacties tussen dieren en de planten
en niet-levende elementen die in hun
leefgebieden voorkomen.
Er zijn ecosystemen in allerlei maten.
Ze kunnen zo klein zijn als een
mierenhoop, maar ook zo groot als de
biosfeer van onze planeet. Van een
rottende boomstronk tot een regenwoud,
van een stroompje in een bos tot de
oceaanbodem, van een akker tot een
schoolplein, ecosystemen voorzien in
leefgebieden die voor dieren net zo
belangrijk zijn als huizen voor mensen. Ze
leveren het voedsel om in leven te blijven
en ze bieden beschutting, trekroutes,
geboortegronden en kweekplaatsen voor
een grote verscheidenheid aan dieren.
Om te kunnen overleven stelt elke soort
zijn eigen eisen aan het leefgebied.
Een walvis die aan het zoute water
van de oceanen is aangepast, zou niet
in een zoetwatermeer kunnen leven;
een ijsbeer zou in de woestijn niet lang
in leven blijven. Maar alle natuurlijke
leefgebieden hebben de volgende vier
essentiële kenmerken gemeen: water,
voedsel, beschutting en ruimte.
Sommige dieren trekken alleen bij de
wisseling van de jaargetijden naar een
ander leefgebied, andere dieren doen
dat dagelijks. Zadelrobben bijvoorbeeld
maken een rondreis van ruim 5.000 km
via de ijsvlakten in de noordelijk gelegen
foerageergebieden naar de meer zuidelijk
gelegen wateren, waar ze hun jongen ter
wereld brengen en voeden.
Hoeveel leefgebied er voor een in het
wild levende diersoort geschikt én
beschikbaar is, is mede bepalend voor
het aantal exemplaren van die soort dat
in een bepaald gebied kan overleven.
Dieren weetjes
Wanneer het leefgebied
in grootte afneemt of
versnipperd raakt, wordt
het voor sommige soorten
moeilijker om zich te
verspreiden of te migreren.
Sommige populaties
kunnen dan uitgedund raken
of lokaal zelfs verdwijnen,
terwijl andere soorten dan
juist in omvang toenemen. Dat
leidt tot veranderingen in de totale
samenstelling van de dieren- en
plantenwereld.
Sommige dieren zijn voor hun
leefgebied niet alleen afhankelijk
van het ecosysteem, maar ze zijn ook
zelf van essentiële betekenis voor de
instandhouding van dat ecosysteem.
Zonder deze ‘sleutelsoorten’ zou de ene
na de andere soort in het betreffende
gebied verdwijnen. Deze dieren worden
sleutelsoorten genoemd omdat vele
andere diersoorten in het ecosysteem
van hen afhankelijk zijn. Je zou hun
functie kunnen vergelijken met de
sluitsteen, die in de top van een boog
is aangebracht en ervoor zorgt dat de
constructie niet uiteenvalt.
Zo wordt de olifant beschouwd als een
sleutelsoort voor de Afrikaanse savanne.
Zij onderhouden de grasvlakten door
bomen en struiken te vellen en uit te
dunnen. Zonder de olifanten zouden
de savannes door bomen overwoekerd
raken. In de wouden van West-Afrika is
minstens eenderde van de boomsoorten
afhankelijk van olifanten die hun zaden
opeten, waarna ze tot ontkieming komen.
Vele andere dieren spelen een
vergelijkbare rol bij de instandhouding
van functionerende ecosystemen, van
grizzlyberen en wolven tot oesters en
zeesterren.
V Wat hebben een olifant en een oester met elkaar gemeen?
A Beide soorten vervullen een sleutelrol bij de instandhouding
van de ecosystemen waarin ze leven.
4 Onze planeet, haar bewoners - Waarom dieren van belang zijn
Foto boven
Grizzlyberen zijn, evenals
olifanten, van cruciaal belang
voor de instandhouding van het
ecosysteem waarin ze leven. Het
IFAW was onlangs betrokken bij
de eerste succesvolle rehabilitatie
en terugplaatsing in de natuur
van een grizzlybeertje in Canada,
dat zijn moeder had verloren.
Het IFAW spant zich wereldwijd
in voor de bescherming van
beren, waaronder bruine beren in
Rusland en kraagberen in China.
Foto onder
Het IFAW is op zes continenten
actief betrokken bij de
bescherming van kwetsbare
dierenpopulaties. Hiertoe
behoort ook het veiligstellen van
ruim 32.000 vierkante kilometer
natuurgebied met vitale trekroutes
voor olifanten, tijgers, beren,
neushoorns en andere wilde
dieren. Het IFAW spant zich ook in
voor de stopzetting van de handel
in wilde dieren, die stropers
in de kaart speelt. Daarnaast
vervullen we een voortrekkersrol
bij de redding van wilde dieren in
noodsituaties en het verzorgen
van deze dieren ter voorbereiding
op een verantwoorde terugkeer
naar de natuur.
© IFAW/K. Gruys
© IFAW/L. Aidong
“We hadden een
geweldige ontmoeting
met een nieuwsgierige
jonge walvis in Canada
– hij zwom rond onze
boot met één kant van
zijn hoofd boven water
om ons eens goed te
bekijken terwijl wij naar
hem stonden te staren.
Hij kwam zo dichtbij dat
wij, als we wilden, hem
konden aanraken.”
Anna Moscrop,
Team en programma
leider,
Song of the Whale
© IFAW/B. Jones

Eén thuis voor ons allemaal
Een gezond, goed functionerend ecosystemen
is van levensbelang voor de mensen en
dieren die erin leven. Uit onderzoek door zo’n
1.000 wetenschappers die bij de
Millennium Ecosystem Assessment
betrokken zijn, is helaas gebleken dat de
ecosystemen op aarde door toedoen van de
mens in de afgelopen 50 jaar meer veranderingen
hebben ondergaan dan in welke
andere periode in de geschiedenis ook.
Biologen vrezen dan ook, dat er momenteel
diersoorten in hoog tempo - 1.000 keer zo
snel als normaal – uitsterven. Velen zijn
van mening dat zich in de dierenwereld op
onze planeet momenteel de zesde golf van
uitroeiing voltrekt.
Hiervoor zijn tal van oorzaken aan te
wijzen: milieuvervuiling; overbejaging en
overbevissing; inperking van natuurlijke
leefgebieden als gevolg van huizenbouw,
landbouw, veeteelt, mijnbouw of houtkap;
de opzettelijke of onopzettelijke introductie
van grote aantallen uitheemse diersoorten
(bijvoorbeeld via scheepvaartverkeer of als
gevolg van de illegale handel in exotische
dieren); en onnatuurlijke veranderingen van
de omgevingstemperatuur.
Versnippering van natuurlijke leefgebieden
als gevolg van menselijke activiteiten zoals
verstedelijking van het platteland,
transportactiviteiten,
landbouw en winning van
delfstoffen, vormt een steeds
grotere bedreiging voor vele
dieren. Door het openhouden
of creëren van wildcorridors
– langgerekte stroken natuurgebied
die een verbinding vormen
tussen twee of meer aaneengesloten
stukken land – kunnen dieren gemakkelijker
van het ene naar het andere
leefgebied trekken. De beschutting van
een haag, bijvoorbeeld, wordt door kleine
zoogdieren, insecten en vogels gebruikt om
roofdieren te ontwijken terwijl ze door akkers
trekken. Wildcorridors worden steeds
belangrijker voor diersoorten als olifanten en
tijgers, die door versnipperde leefgebieden
trekken of rondzwerven.
De meeste geleerden zijn het er tegenwoordig
wel over eens, dat de wereldwijde klimaatverandering
die zich momenteel voltrekt
het gevolg is van menselijke activiteiten.
Volgens een omvangrijk wetenschappelijk
onderzoek dat op vier continenten is uitgevoerd,
blijkt dat deze klimaatverandering wel
eens verantwoordelijk zou kunnen zijn voor
de vernietiging van onze ecosystemen - van
de koraalriffen tot de alpenweiden. Daardoor
zullen in 2050 meer dan een miljoen dieren-
en plantensoorten met uitsterven worden
bedreigd. Het is wellicht een van de grootste
gevaren waar dieren in onze tijd nog mee te
kampen zullen krijgen.
Onderwijs voor duurzame ontwikkeling
Het IFAW voert dit educatieve Animal Action-programma uit in het kader van de United
Nations Decade of Education for Sustainable Development (2005-2014, DESD), een tienjarenproject
van de Verenigde Naties waarmee men de uitgangspunten, het belang en de
praktische consequenties van duurzame ontwikkeling binnen alle terreinen van onderwijs
en wetenschap aan de orde wil stellen. De basis voor dit wereldwijde initiatief is respect:
respect voor anderen, respect voor de huidige en toekomstige generaties, respect voor onze
planeet en voor wat we eraan te danken hebben (natuurlijke rijkdommen, dieren en planten).
Foto boven
In de afgelopen 10 jaar is het
ijsoppervlak voor de Canadese
oostkust kleiner geworden dan
in meer dan dertig jaar het geval
is geweest. Dit heeft ernstige
consequenties voor zadelrobben,
die de ijsvlakten nodig hebben om
hun jongen te werpen en te zogen.
Al ruim 40 jaar maakt het IFAW
zich sterk voor de bescherming
van deze fascinerende dieren, die
ook nog eens doelwit zijn van de
grootste jacht op zeezoogdieren
ter wereld.
Ook de vernietiging van regenwouden
– het thuisland van tweederde van alle
bekende soorten en de belangrijkste
leverancier op aarde van de lucht
die we inademen – vormt een
geduchte bedreiging voor onze
planeet. Momenteel gaat per
seconde bijna een halve hectare
aan regenwoud verloren.
Het gevolg van die ontwikkeling
is, dat de tropische regenwouden
die ooit ca. 14% van het
landoppervlak bedekten, nu nog
maar 2% daarvan uitmaken. Foto boven
Vervuiling in alle vormen in een
© IFAW/J.M. Barredo © IFAW/S.Cook
van de grootste bedreigen voor
dieren en hun leefomgeving.
Het IFAW is wereldleider op het
gebied van het succesvol redden
en schoonmaken van pinguïns en
anders zeevogels die getroffen
zijn door een olieramp. Zo zorgen
we ervoor dat ze weer veilig en
gezond terugkeren naar hun
leefomgeving.
“Het is heel bijzonder
als je dieren, die je wilt
helpen beschermen,
in het echt kan zien.
Zadelrobben zijn
schattige leuke beestjes
en als je wat tijd met
ze doorbrengt leer je
diverse kanten van
hun persoonlijkheid
kennen. Ik voel me zeer
bevoorrecht dat ik op
het ijs geweest ben
en met eigen ogen de
kraamkamer van de
zeehonden heb gezien.”
Sheryl Fink,
Senior onderzoeker en
project leider
Leefomgeving
en ecosystemen
lesactiviteiten
vind op u blz. 9-12
© IFAW/S.Cook
5

© IQi Lu Evening News /Zhang Guijun
Wij en de dieren
Kijk het verleden erop na, of kijk om u
heen, en u ziet hoe sterk de band is tussen
mensen en dieren. Dieren spelen een rol in
fabels voor kinderen en in literaire meesterwerken;
in 3000 jaar oude grottekeningen
en moderne kunst; in de 12 symbolen van
de oude Chinese dierenriem, en tegenwoordig
ook als mascotte van sportteams.
Miljoenen mensen in allerlei landen hebben
dieren in en om hun huis, van honden en
katten en paarden tot konijnen en varkens.
Een van de eerste dieren die tot huisdier
werd gemaakt was de wolf. Al in de prehistorie,
meer dan 10.000 jaar geleden, werd
hij door de mens voor de jacht gebruikt. De
hond is nu het enige dier dat in vrijwel elke
samenleving op deze planeet voorkomt. De
oude Egyptenaren domesticeerden katten
al 6.000 jaar geleden, zeer waarschijnlijk om
hun graanschuren knaagdiervrij te houden.
Zo speelde de kat een belangrijke rol voor
Toen China in 2008 door een
verwoestende aardbeving
werd getroffen, waren de
Noodhulpteams van het IFAW
ter plekke. Daar werkten ze zijn
aan zij met speurhonden en
reddingshonden, op zoek naar
overlevenden, zowel mensen
als dieren. Uitgeput van zijn
speurtocht door het puin is deze
hond in slaap gevallen. Zijn
speciale beschermende ‘laarsjes’
staan bij hem.
Wist je dat...
de vroege samenlevingen die
van de landbouw leefden,
net zoals honden al eerder
hun nut hadden bewezen
voor culturen die van de jacht
leefden.
Voor veel mensen zijn huisdieren
echt hun beste vriend
en maken ze deel uit van het
gezin. Werkdieren als blindengeleidehonden
en ezels zijn voor het
levensonderhoud van hun baasjes van
essentieel belang. De therapeutische
invloed die van dieren als honden, katten en
paarden uitgaat, wordt door de medische
wereld erkend. Die invloed kan variëren van
het verminderen van stress en het verlagen
van de bloeddruk tot het helpen overwinnen
van allerlei lichamelijke, psychische
en emotionele klachten. Een van de oudste
bezigheden van de mens was de jacht op
voedsel om te overleven. Maar de 21ste
eeuw is niet te vergelijken met de begintijd
van de menselijke beschaving. Terwijl de
wereldbevolking de pan uit rijst, plegen we
in onverantwoorde mate roofbouw op onze
natuurlijke rijkdommen – waaronder de
dieren. Volgens een rapport uit 2007 van het
milieuprogramma van de Verenigde Naties
zijn de jacht op en de handel in wilde
dieren de belangrijkste factoren waardoor
vele diersoorten op de rand van uitsterven
balanceren.
We moeten in deze tijd andere, creatieve
manieren bedenken om met dieren samen
te leven. Natuurvriendelijk toerisme
(‘ecotoerisme’) is al een stap in de goede
richting. Zo biedt walvistoerisme, mits op
verantwoorde wijze georganiseerd, een
gezond economisch alternatief voor de
walvisjacht. Het leidt bovendien tot
meer respect voor walvissen en
waarborgt hun bescherming. Het
levert jaarlijks ook nog eens
meer dan een miljard dollar op,
waar de economieën in kustgebieden
over de hele wereld
wel bij varen. Of het nu een
boottocht naar walvissen
is of een safari, het gaat bij
onze omgang met dieren in
de eerste plaats om respect
en verantwoordelijkheid en het
nemen van de juiste voorzorgsmaatregelen.
honden en hun baasjes voor 97% dezelfde genen hebben?
6 Onze planeet, haar bewoners - Waarom dieren van belang zijn
© IFAW © IFAW/J. Hrusa
Foto boven
Van de townships in Zuid-Afrika
tot het Navajo Station-reservaat
in de Verenigde Staten biedt het
IFAW levensbelangrijke medische
zorg aan honden en katten in arme
dorpen en steden over de hele
wereld. Op die manier helpen we
jaarlijks ca. 50.000 huisdieren over
de hele wereld.
Foto onder
Honderden walvissen, dolfijnen,
zeehonden en andere zeedieren
worden ieder jaar geholpen door
het Zeezoogdier Reddingsteam
van het IFAW, van de kust van
Cape Cod in Amerika tot het
Afrikaanse eiland Madagaskar.
“De dierenwereld vind
je overal om ons heen
– niet alleen in verre
oorden die je op televisie
ziet, maar ook in je eigen
tuin, op elk stuk land,
water en in de lucht.
We moeten leren samen
te leven met de dieren,
om ze niet onnodig te
doden of uit de weg te
ruimen omdat ze in de
weg lopen. Om respect
te hebben voor dieren
die we elke dag zien
verrijkt onze dag.”
Dr. Ian Robinson,
Dierenarts en directeur
van het Noodhulp
programma van het
IFAW.
© IFAW/S. Cook
De begeleidende film en
lesactiviteiten op pagina
7-8 helpt leerlingen het
verband tussen mens en
dier te ontdekken en leren
waarom dieren van belang
zijn.

Lesplan - Activiteiten 1 & 2
Activiteit 1:
Wat vind jij ervan?
Leerdoelen
• Ontwikkelen van de luistervaardigheid
• Eigen mening uiten en elementair inzicht tonen in thema’s, die met de relaties
tussen mensen, dieren en het milieu te maken hebben.
• Inzicht in, en gesprek en debat over tegengestelde zienswijzen.
Lesplan
• Hang vier borden op, in elke hoek van het lokaal één, met de volgende
teksten: helemaal mee eens; mee eens; helemaal mee oneens; mee oneens.
• Lees om beurten een stelling van het panel voor.
• Vraag de leerlingen, nadat een stelling is voorgelezen, om naar de hoek te
gaan met het bord dat hun antwoord het dichtst benadert en laat ze hun
antwoord bespreken met de leerlingen die hetzelfde antwoord hebben
gekozen.
• Leg uit, dat ze tussentijds van gedachten mogen veranderen en naar een
andere hoek mogen gaan.
• Vraag de leerlingen na de oefening wat ze van elkaar hebben geleerd.
Waren er nog verrassende dingen? Hoe kijken ze nu globaal tegen het
belang van dieren aan?
• Noteer hoeveel studenten het met elke stelling eens/oneens waren.
Wees er ook op voorbereid, dat discussies over dieren en dierenwelzijn
sterke emoties kunnen oproepen. Het is misschien raadzaam om een paar
grondregels voor het gesprek op te stellen om te bereiken dat ze goed naar
elkaar luisteren, begrip voor elkaar tonen, met elkaar leren samenwerken
en open leren staan voor andere meningen.
© Richard Sobol/IFAW
© IFAW/M. Booth
Hulpmiddelen
Vier grote borden: helemaal mee eens; mee eens; helemaal mee oneens;
mee oneens.
Zijn dieren van belang?
• Primaten zijn het meest aan de mens verwant. Daarom verdienen ze meer
bescherming te krijgen dan andere dieren.
• Dieren zouden niet als huisdier gehouden mogen worden.
• Respect voor dieren is net zo belangrijk als respect voor mensen.
• Als dieren de gewassen van boeren vertrappen of hun vee verscheuren,
mag je ze doden.
• Wilde dieren moet je in hun natuurlijke omgeving laten.
• Dieren zijn belangrijk voor de natuurlijke omgeving.
• Kinderen moeten op school leren hoe belangrijk het welzijn van dieren is.
• Mensen hoeven geen tijd in de natuur door te brengen.
• Dieren mogen voor menselijke doeleinden gebruikt worden.
• Bij ontwikkelingsprojecten zoals huizenbouw hoef je niet zoveel rekening
te houden met dieren.
Activiteit 2: Video
Voor deze activiteit laat u de leerlingen naar de video kijken die speciaal voor dit
programma is geproduceerd, ‘Onze planeet, haar bewoners en waarom dieren
van belang zijn’. Ook laat u ze een snelle quiz maken om hun luistervaardigheid en
bevattingsvermogen te toetsen.
• Voordat u de film laat zien, vraagt u de leerlingen de stellingen waar ze in de
eerste activiteit hun mening over gaven, in gedachten te houden.
• Start de film en laat de leerlingen na afloop de quiz op pagina 8 doen.
• Neem de antwoorden door en laat ze doorpraten naar aanleiding van de open
vragen 8 t/m 10.
• Vraag of ze ideeën hebben over wat ieder voor zich, de hele klas, of zelfs de hele
school zou kunnen doen om de wereld leefbaarder te maken voor de dieren. U kunt
bijvoorbeeld de brochures Kom in actie en de belofte bescherming leefgebieden
uitdelen. Deze brochures zitten in het lespakket. U kunt ze ook downloaden van
www.ifaw.nl/animalactionweek. Het is één van de mogelijke manieren om ze te
helpen een positieve bijdrage te leveren, zowel individueel als collectief.
Neem daarna de stellingen nog eens door, waarop met eens/oneens moest worden
geantwoord. Zijn ze naar aanleiding van de film, de discussie en nieuw verworven
informatie van mening veranderd? Noteer de nieuwe scores eens/oneens
Als aanvullende activiteit of als huiswerk kunt u uw leerlingen voorstellen
om creatief – bijvoorbeeld met een tekening of in de vorm van een
opstel, kort verhaal of gedicht – met het volgende thema aan de slag te
gaan: Een dag in een wereld zonder dieren.
Onze planeet, haar bewoners - Waarom dieren van belang zijn 7

Handout voor leerlingen • Kopieerbaar
Hoeveel punten heb jij?
Wat herinner je je van de film die je zojuist hebt gezien?
Zet een kruisje bij het juiste antwoord:
1
2
3
4
5
Hoeveel diersoorten op aarde hebben een officiële
naam gekregen?
a) ca. 10 miljoen
b) meer dan 1.8 miljoen
c) minder dan 800,000
De verscheidenheid aan soorten op aarde kan
worden omschreven als:
a) biodiversiteit b) echte biologie
c) een ecosysteem
De olifant is het grootste landdier ter wereld
a) Waar b) Niet waar
Een kolibrie kan met zijn vleugels
slaan met een frequentie van:
a) 220 slagen per seconde
b) 20 slagen per seconde
c) 60 slagen per seconde
Om te navigeren en voedsel te zoeken,
maken walvissen gebruik van:
a) hun uitstekend reukvermogen
b) echolocatie
c) translocatie
8 Onze planeet, haar bewoners - Waarom dieren van belang zijn
6
7
8
9
10
Katten werden waarschijnlijk voor het
eerst als huisdier gehouden door:
a) de Egyptenaren
b) de Hebreeërs
c) de Amerikanen
Welke van de hierna genoemde landen jaagt/jagen nog steeds
op walvissen?
a) Noorwegen b) Japan c) IJsland
Waarom denk je dat huisdieren de stress bij sommige mensen
kunnen verlichten?
Als je met verantwoord walvistoerisme walvissen kunt
beschermen en geld in het laatje kunt brengen, waarom zijn er
dan nog steeds landen die op walvissen jagen?
Welke eenvoudige dingen kun jij zelf doen om de wereld leefbaarder
te maken voor dieren?
Antwoorden : 1. b; 2. a; 3. Waar ; 4. c; 5. b; 6.a; 7 a,b,c; vragen 8 -10. Geef je mening!
EDUCATIE

Lesplan - Activiteit 3
Natuuronderzoekers
op ontdekkingsreis door je eigen wereld
(veldwerk)
Leerdoelen
• Begrijpen wat de term en het begrip biodiversiteit inhouden.
• Verwerven van kennis van en ervaring met elementaire veldwerktechnieken,
waardoor de leerlingen kennis maken met de biodiversiteit in de directe omgeving
door middel van visuele waarneming.
• Begrijpen wat de gevolgen van menselijke activiteiten zijn voor dieren en hun
leefgebieden.
Natuuronderzoekers
1. Geef uitleg over een aantal vaktermen zoals ‘biodiversiteit’, ‘ecosysteem’, ‘biotisch’
en ‘abiotisch’, en geef voorbeelden uit de praktijk zodat uw leerlingen de
relevantie ervan voor hun leefwereld beter begrijpen.
2. Vertel uw leerlingen dat u straks met z’n allen naar buiten gaat om een
specifiek onderzoeksgebied te gaan bestuderen (dat kan het schoolplein zijn,
of een park in de buurt, maar ook een weiland). Leg uit dat u door middel van
veldonderzoek wilt ontdekken hoeveel verschillende diersoorten in dat gebied
leven.
3. Geef een korte algemene beschrijving van de ecologie in het onderzoeksgebied
en de door de mens ingebrachte elementen die erin voorkomen. Stel
ze de volgende vragen (en noteer hun antwoorden op het bord om er later
op terug te kunnen komen): welke planten en dieren verwachten jullie in het
onderzoeksgebied te vinden? Waarom denk je dat? (Herinner de leerlingen
eraan, dat de tijd van het jaar, het deel van de dag, het weer enz. mede van
invloed zijn op wat ze zullen vinden).
4. Stel regels op (een soort gedragscode voor buiten het lokaal) voor het werken
in en de omgang met de natuur. Maak ze ervan bewust dat alleen al onze
aanwezigheid ervoor kan zorgen dat dieren zich anders gedragen of zich
minder op hun gemak voelen. Druk de leerlingen dus op het hart, dat ze het
onderzoeksgebied zo min mogelijk verstoren en dat ze er vooral niets uit mee
mogen nemen.
5. Voordat u het onderzoeksgebied binnengaat, deelt u de aantekenbladen uit.
Laat de groep zich rustig opstellen om het hele gebied te overzien. Vraag ze
om globaal de omstandigheden te noteren die ze aantreffen, zoals het weer, de
vegetatie, de dierenwereld en de interacties tussen soorten. Laat ze ook
opschrijven of het gebied door menselijk ingrijpen is gewijzigd of verstoord.
6. Laat de klas vervolgens groepjes van twee vormen. Elk paar moet binnen het
onderzoeksgebied zelf een willekeurig proefveld van twee bij twee meter
kiezen. De leerlingen mogen het touw gebruiken om hun proefveld af te
bakenen. Zet vervolgens uiteen, dat het belangrijk is dat de grootte van het
proefveld en de wijze waarop informatie wordt verzameld, voor elk paar gelijk
moet zijn. Dit is nodig om de resultaten te kunnen vergelijken en om precies
hetzelfde onderzoek door anderen in hetzelfde of een ander onderzoeksgebied
te kunnen laten uitvoeren.
7. Leg uit dat elke groep binnen een half uur zoveel mogelijk informatie over hun
proefveld op het aantekenblad moet noteren. U kunt eraan toevoegen dat de
resultaten van de hele klas worden gecombineerd om een idee te krijgen van
de totale dierenwereld binnen het onderzoeksgebied.
8. Spoor ze aan om niet alleen naar allerlei soorten dieren te speuren, maar ook
naar tekenen die duiden op de aanwezigheid van dieren, zoals pootafdrukken,
uitwerpselen, omgewoelde grond of het gezang van vogels. Maak ze erop
attent dat er ook ruimte is om plantsoorten te noteren en abiotische (niet
levende) elementen te registreren zoals grondsoort, rotsen en stenen, rottende
© IFAW/J. Hrusa
Hulpmiddelen
• Definities van biodiversiteit en ecosysteem op pagina 3-4.
• Veldgidsen/foto’s van dieren die lokaal in de natuur voorkomen
• Vergrootglazen/verrekijkers/camera’s (optioneel)
• Koord of touw om onderzoeksgebied af te zetten
• Aantekenbladen voor het veldwerk (hiervoor kan pagina 10 van deze
gids worden gebruikt)
• Potloden, klemborden en extra vellen papier voor het maken van
schetsen, schema’s etc.
boomstronken en zelfs dauwdruppels. [Opm: u zou van elk paar één van de
twee als “noteerder” kunnen aanwijzen en de ander als “waarnemer”. Na
een kwartier nemen ze dan elkaars rol over.]
9. Benadruk dat ze gerust een veldgids mogen gebruiken als ze die hebben,
maar dat het niet nodig is om de precieze naam van dieren en planten op het
aantekenblad te schrijven. Met een eenvoudige omschrijving (‘klein, rood,
muisachtig diertje met zwarte pootjes en een korte staart’) kom je vaak al heel
ver. Moedig ze aan om schetsen te maken of een foto te nemen van het gebied
en alles wat ze erin aantreffen, en van de verschillen die ze waarnemen
tussen hun eigen proefveld en de rest van het onderzoeksgebied.
10. Laat de klas na het verzamelen van gegevens weer bij elkaar komen en
bespreek de uitkomsten. Geef de leerlingen de tijd om aan de hand van
veldgidsen, internetsites en onderlinge gesprekken, de planten en dieren een
naam te geven die ze in hun eigen veld hebben waargenomen. Maak met
behulp van de klas een overzichtstekening van het hele onderzoeksgebied en
geef daarin de verschillende proefvelden aan.
11. Neem nu de door de klas opgestelde lijst van verwachtingen erbij en vraag
uw leerlingen of ze hebben gevonden wat ze verwachtten. Welke factoren in
het onderzoeksgebied of de proefvelden zijn van invloed geweest op de onderzoeksresultaten
van de klas als geheel en op de verschillende uitkomsten
per groep (bijvoorbeeld: de dieren hielden zich schuil omdat de groep teveel
lawaai maakte, een deel van het gebied lag op een helling, de grond was
rotsachtiger dan verwacht). Is er een groep die iets heeft gevonden wat geen
andere groep heeft gevonden?
12. Verzamel de resultaten van uw onderzoek en zet ze in een grafiek (staaf- of
lijndiagram). Overleg met elkaar, of uit de grafieken bepaalde trends zijn af
te leiden. Kies enkele diersoorten die de klas heeft aangetroffen. Wat deden
deze dieren in uw onderzoeksgebied? Van welke middelen maakten deze dieren
gebruik, en hoe? (Het antwoord op deze vraag vormt een indicatie voor de
eisen die elke soort aan het leefgebied stelt – voedsel, water, beschutting en
ruimte – en kan worden gebruikt bij de bespreking van het leefgebied tijdens
de volgende les.)
13. Bespreek met de klas welke gevolgen menselijk handelen heeft voor de ecosystemen
in onze omgeving. Wat hebben zij geleerd over de gevolgen van dit
menselijk handelen voor bepaalde diersoorten binnen het onderzoeksgebied?
Wat zouden ze misschien voortaan anders doen, nu ze dit weten?
U kunt ze als huiswerk of als extra activiteit het Evaluatiewerkblad Natuuronderzoek laten invullen, dat ze op www.ifaw.nl/animalactionweek kunnen downloaden.
Onze planeet, haar bewoners - Waarom dieren van belang zijn 9

Handout voor leerlingen • Kopieerbaar
Aantekeningenblad voor natuuronderzoekers
Naam Proefveld nr.
Datum Tijd
Weer Zonnig Lichte regen of sneeuw Zwakke wind
(Meerdere
keuzes mogelijk)
Anders:
Bewolkt Zware regen of sneeuw Krachtige wind
Omschrijving proefveld
(ruwe schets van jullie proefveld met weergave van duidelijke oriëntatiepunten – let op unieke kenmerken)
Algemene waarnemingen (over het gehele onderzoeksgebied)
Noteer hierna zoveel mogelijk informatie over dieren, planten en andere
elementen in je proefveld. Vermeld van elke soort de naam, de omschrijving, het
aantal exemplaren en de vindplaats. Gebruik extra vellen papier voor het noteren
van aanvullende informatie, het beschrijven van waarnemingen en het maken van
schetsen....
Voeg aparte vellen bij met je schetsen, diagrammen en andere aantekeningen
of waarnemingen, inclusief tekenen van ingrijpen of verstoringen
door mensen:
Plantenrijk
Let vooral op: kleur, structuur, patronen, vorm &
grootte van bladeren, bast en takken; aanwijzingen
voor stadium van ontwikkeling (knoppen, nieuwe
scheuten, bloemen, zaadjes).
(bomen, heesters, klimplanten, varens, mossen en kruiden...)
10 Onze planeet, haar bewoners - Waarom dieren van belang zijn
Zwammen
(paddenstoelen, schimmels, korstmossen...)
Dierenrijk
Let vooral op: gedragsuitingen (vliegen, springen,
kruipen, eten, zich verbergen, nestelen, sissen,
opvallend gedrag…) en aanwijzingen voor
de aanwezigheid van dieren (pootafdrukken,
uitwerpselen, eieren, ongewoelde aarde, uilenballen,
bijt- en kauwsporen, botten, een plukje vacht aan
een tak, nestjes, vogelgezang en andere geluiden…)
GEWERVELDE DIEREN (zoogdieren, vogels, vissen, reptielen en amfibieën...)
ONGEWERVELDE DIEREN (insecten, spinnen, wormen, weekdieren...)
(niet-levende) elementen
Abiotische
BODEM (kleur, structuur…)
ROTSEN, enz. (grootte, aantal...)
WATERBRONNEN
TEKENEN VAN INGRIJPEN DOOR DE MENS
OVERIG (dode bladeren, boomstammen…)
EDUCATIE

Lesplan - Activiteit 4
Kennis van het leefgebied
Leerdoelen
• Inzicht krijgen in de condities die een leefgebied geschikt maken voor
verschillende soorten wilde dieren en planten.
• Inzicht krijgen in begrippen als ‘versnippering van leefgebied’ en
migratiecorridors.
• Inzicht krijgen in de gevolgen van versnipperde leefgebieden voor olifanten.
• Inzicht krijgen in het gebruik van wildcorridors ter voorkoming of compensatie
van versnippering.
Lesplan
• Bespreek de term ‘leefgebied (habitat) voor dieren’ en schrijf de volgende
definitie op het bord:
De habitat van een diersoort kan worden omschreven als de combinatie
van aanwezige natuurlijke rijkdommen (zoals voedsel en water) en
omgevingscondities (zoals temperatuur) in een bepaald gebied, die de soort
in staat stellen in leven te blijven en zich voort te planten.
• Omschrijf de vier belangrijkste elementen die in een leefgebied aanwezig
moeten zijn, en werk deze uit: beschutting, voedsel, water en ruimte.
• Vraag de leerlingen wat er volgens hen met verschillende soorten dieren
– insecten, vogels, vissen, zoogdieren, reptielen en amfibieën – zal gebeuren
als één van deze elementen in de habitat ontbreekt of wanneer daar op een
of andere manier veranderingen in worden aangebracht.
• Benadruk dat de vier elementen onderling van elkaar afhankelijk zijn. Het
is bijvoorbeeld niet goed als er voor olifanten in een bepaald gebied volop
ruimte, voedsel en beschutting is, maar als ze niet meer bij de drinkplaatsen
kunnen komen omdat er een nieuwe autoweg wordt aangelegd die hun
territorium in twee stukken snijdt.
• Gebruik dit voorbeeld om het begrip versnippering toe te lichten. Leg uit, dat
dit wordt veroorzaakt doordat leefgebieden in stukken uiteen vallen, deels als
gevolg van bouwactiviteiten en de aanleg van wegen.
• Vraag de leerlingen of ze voorbeelden kunnen geven van dingen die
versnippering hebben veroorzaakt in hun onderzoeksgebied. Laat ze ook
aangeven, welke dieren daarvan volgens hen te lijden hebben.
• Leg uit waarom dieren die te lijden hebben onder versnippering van
leefgebied, vooral geholpen zijn met goed aangelegde en onderhouden
wildcorridors. Een wildcorridor, ook wel groene corridor genoemd, is
een strook leefgebied die de verbindingsroute vormt tussen populaties
wilde dieren die door toedoen van de mens van elkaar zijn gescheiden
(bijvoorbeeld door de aanleg van wegen, de bouw van huizen, de uitbreiding
van landbouwgronden, de bouw van nederzettingen of het kappen van
bossen).
• Laat de klas nadenken over de vraag waarom corridors zo belangrijk zijn.
Probeer ze de in de richting van de volgende antwoorden te sturen:
- Daardoor kunnen de dieren beter bij belangrijke onderdelen van hun
leefgebied komen – voedsel, beschutting en water
- Zo krijgen ze ook de ruimte die veel diersoorten nodig hebben. Als
verschillende stukken land door wildcorridors met elkaar zijn verbonden,
kunnen de dieren zich over grotere gebieden verplaatsen.
- Dankzij wildcorridors kunnen dieren zich met andere populaties vermengen,
waardoor het risico van inteelt en teloorgang van de populatie wordt
verkleind. Zo krijgen lokale en regionale populaties bedreigde diersoorten
meer kans te groeien.
© IFAW/J. Cumes
Hulpmiddelen
• Achtergrondinformatie op pagina 4-5 van deze gids.
• Krantenartikel op pagina 12 van deze gids (voor de klas te kopiëren).
• Persbericht van het IFAW:
http://www.ifaw.org/ifaw_netherlands/media_center/press_
releases/12_20_2007_4645.php
• Geef elke leerling een kopie van het fictieve krantenartikel: Aanleg autoweg
bedreigt 1.000 olifanten.
• Verdeel de klas in vier groepen, waarbij elke groep een partij vertegenwoordigt
die op een openbare bijeenkomst over het voorgestelde project
zullen spreken. Elke groep krijgt een rol toebedeeld:
1. Ambtenaar die leiding geeft aan het project. Hij moet bij de lokale bevolking
en ecologen steun verwerven voor de aanleg van de weg;
2. Deskundige bij een internationale dierenwelzijnsorganisatie die zich inspant
voor de bescherming van olifanten en andere wilde dieren in het gebied;
3. Dorpsbewoner met rijstvelden aan de rand van het natuurreservaat;
4. Lokale directeur van een kleine onderneming die gebaat is bij de aanleg
van de weg, want dan kan hij sneller potentiële klanten bezoeken en zijn
producten tegen lagere kosten vervoeren.
• Geef elke groep 15 à 20 minuten de tijd om hun standpunt zo overtuigend
mogelijk te verwoorden en wijs een woordvoerder aan die de toebedeelde
rol op zich neemt. Deel ook het persbericht van het IFAW uit, zodat ze aan de
hand van werkelijk voorgevallen incidenten ideeën kunnen opdoen voor het
oplossen van conflicten tussen mensen en dieren.
• Zeg tegen de leerlingen dat ze tijdens het rollenspel moeten uitkijken om
niet te zeer in vaststaande opvattingen te verzanden. Neem met de klas de
grondregels voor goed luisteren en open staan voor andere meningen nog
eens door.
• Laat de groepen weer bij elkaar komen en geef de woordvoerder van elke
groep de gelegenheid om het standpunt van die groepen tegenover de klas
te verwoorden. De klas fungeert als het publiek dat de vergadering bijwoont.
Herinner de leerlingen eraan dat ze aantekeningen moeten maken van de
belangrijkste punten die aan de orde worden gesteld. Laat ze eventueel ook
vragen opschrijven ter voorbereiding op de discussiefase.
• Geef het ‘publiek’ na afloop van de presentaties de gelegenheid om vragen
te stellen en om oplossingen aan te dragen. Laat de leerlingen daarna elke
presentatie evalueren en samenvatten wat ze ervan hebben geleerd.
Als huiswerk kunt u de klas de opdracht meegeven om een wild dier in hun
eigen omgeving te kiezen – u kunt eventueel zelf wat voorbeelden geven – en
ze laten onderzoeken welke eisen dit dier aan het leefgebied stelt. Laat ze ook
nagaan of dit leefgebied misschien versnipperd is of dat het op andere wijze
is veranderd door menselijk ingrijpen. Wordt er iets gedaan om deze diersoort
en zijn leefgebied te beschermen? Zo ja, wat? U kunt ze hun antwoord laten
toelichten aan de hand van de vier elementen die een leefgebied uitmaken
- ruimte, beschutting, voedsel en water.
Onze planeet, haar bewoners - Waarom dieren van belang zijn 11

Gazette
SOUTH INDIA
© Ramakrishnan/WTI
Handout voor leerlingen • Kopieerbaar
Aanleg autoweg
bedreigt 1.000 olifanten
Het leven van meer dan 1.000 olifanten staat op het spel door de aanleg van
een weg die hun leefgebied in zuidelijk India in tweeën dreigt te delen.
Natuurbeschermers vrezen dat de
weg, zoals de plannen er nu liggen,
dwars door een smalle strook land
zal lopen die van groot belang is als
verbindingsroute tussen twee wildreservaten.
Als de weg eenmaal is aangelegd, kunnen olifanten
niet meer veilig van het ene beschermde
gebied naar het andere trekken voor het zoeken
van voedsel en om zich voort te planten. Ca.
47% van de wildcorridors in India worden al
doorsneden door autowegen.
“Het is van cruciaal belang dat er iets wordt
gedaan om deze olifanten te helpen”, aldus natuurbeschermer
en olifantendeskundige Anand
Kumar. “Momenteel leven er nog slechts 25.000
Aziatische olifanten in heel India. Ze hebben
zwaar te lijden als gevolg van stropersactiviteiten
en inperking en versnippering van leefgebied.
Dit stuk land is ook van groot belang voor
het voortbestaan van diverse andere diersoor-
12 Onze planeet, haar bewoners - Waarom dieren van belang zijn
© IFAW/L. Aidong
Een IFAW publicatie. September 2009
ten. Samen met de Indiase regering moeten we dit
gebied beschermen, voor het te laat is.”
De corridor tussen de twee beschermde natuurgebieden
is een smalle strook land (0.5 km breed
en 2 km lang) die momenteel eigendom is van de
plaatselijke bevolking. Het land wordt niet alleen
door de lokale olifantenpopulatie gebruikt, maar
ook door andere dieren zoals luipaarden en tijgers,
want het vormt de verbinding tussen twee beboste
gebieden die als gevolg van ontbossing en ontginning
voor de landbouw van elkaar zijn gescheiden.
De ambtenaren die met het project zijn belast,
zeggen dat de nieuwe snelweg een aantal
nederzettingen ten noorden en ten zuiden van de
natuurgebieden beter met elkaar zal verbinden. Als
er echter een weg dwars door het bos wordt aangelegd,
wordt het voor olifanten een stuk moeilijker
om veilig van het ene beschermde gebied naar het
andere te trekken, op zoek naar voedsel of naar
een wijfje. Ook is er een reëel gevaar dat dieren in
botsing komen met auto’s, op de weg gaan struinen,
of die weg onverhoeds oversteken.
Ook de bewoners van dit gebied zijn niet onverdeeld
gelukkig met de plannen voor de weg.
Sommigen willen dat de weg er komt om de
ontwikkeling van hun gebied te bevorderen en gemakkelijker
naar het werk in de steden te kunnen
reizen. Anderen maken zich er zorgen over dat de
weg de corridor in tweeën zal splitsen, waardoor
de olifanten nog maar kleine stukken bos overhouden
en gedwongen worden om dorpen en akkers
in te trekken, op zoek naar voedsel. De olifantenkudden
zullen mogelijk hun gewassen vertrappen
en hun gezinnen in gevaar brengen, waardoor de
spanningen tussen mensen en dieren in de regio
nog meer zouden toenemen.
“De mensen hier hebben heel weinig geld en met
de gewassen die ze telen onderhouden ze hun
gezinnen. Als olifanten tijdens hun trektochten op
bouwland terechtkomen, rukken ze de gewassen
er met hun slurf uit en met hun grote poten
kunnen ze de oogst van een heel jaar vernielen.
Soms raken mensen gewond, soms zelfs dodelijk,
bij pogingen de olifanten van hun land af te
jagen”, legt Karthik Gowda uit. Hij woont vlakbij het
wildreservaat
Als de Indiase regering groen licht geeft voor de
aanleg van de weg kan binnen 18 maanden met het
werk worden begonnen.
“Intussen”, zegt Kumar, “slaan we de handen
ineen om oplossingen te bedenken waarmee
niet alleen het leefgebied van de olifanten wordt
beschermd, maar die ook verhinderen dat we deze
dieren in India voorgoed kwijt raken - oplossingen,
waarmee ook de lokale bevolking en de Indiase
overheid zijn gebaat.”
EDUCATIE

Belofte
voor de bescherming van leefgebieden
Ons huis is belangrijk voor ons – en voor dieren is
dat precies hetzelfde. Maar door de manier waarop
mensen omgaan met hun omgeving, de natuur,
veranderen de ecosystemen en de leefgebieden van
dieren, en uiteindelijk ook ons eigen leefgebied.
De huizen van dieren kunnen enorm in grootte
verschillen: van een mierenhoop tot een hele woestijn,
of van één grasspriet tot een heel bos. Jij kunt helpen om
de dieren en hun huizen te beschermen. Waar ter wereld
je ook woont, jij kunt een positieve bijdrage leveren aan ons
gezamenlijke huis, onze planeet!
Teken onze belofte en:
1. Verander van koers
Retourneer, Reduceer, Repareer en
Recycle
Retourneer/weiger spullen die je niet nodig
hebt (in plaats van cadeautjes voor je
volgende verjaardag, kun je ook een donatie
vragen voor een goed doel). Reduceer/
verminder de hoeveelheid spullen die je
weggooit, door ze te repareren, of door
minder wegwerpproducten te gebruiken
zoals plastic tassen. Recycle glas, oud
papier, bioafval en plastic.
Verbruik minder energie
Als je als laatste een kamer of klaslokaal
verlaat, doe dan het licht en andere
elektrische apparaten uit. Wil je ergens
naartoe? Ga dan lopend, op de fiets of
met het openbaar vervoer (trein, bus,
tram). En probeer zo min mogelijk met het
vliegtuig te reizen. Koop eten dat in de
buurt geproduceerd is. Ga minder ver op
vakantie. Alles bij elkaar help je mee om de
klimaatverandering en vervuiling tegen te
gaan.
2. Houd het schoon
Zorg dat je op de juiste manier omgaat met
afval. Gooi etensresten in de groene bak.
Raap afval op als je het op straat vindt en
gooi het in de afvalbak. Organiseer een
opruimactie in de buurt, met een stel vrienden
of met je hele klas. Of doe mee aan een
opruimactie die iemand anders organiseert.
3. Let op je omgeving en wees
voorzichtig
Overal om je heen bevinden zich dieren en
hun huizen. Of je nou in de tuin speelt, op
de fiets naar je vriendje rijdt, met je ouders
en broers en zussen op stap bent, of een
wandeling in de natuur maakt, je zult altijd
dieren tegenkomen: grote of kleine dieren
en de huizen die ze nodig hebben om te
overleven. Bijvoorbeeld een insect dat op
een wandelpaadje kruipt, een veldmuis in
het gras of een groep eenden in de sloot.
We kunnen allemaal ons best doen om deze
ontmoetingen met dieren zo goed mogelijk te
laten verlopen. Met de volgende tips moet dat
lukken:
• Houd je ogen en oren open.
• V erminder je snelheid, ga om het dier heen,
stap erover heen en probeer het niet te
storen in zijn bezigheden.
• Blijf op de paden
• Als je een dier in nood ziet, vraag dan
aan je begeleider of docent om de juiste
mensen te bellen die het kunnen helpen,
zoals bijvoorbeeld de dierenambulance.
Kom NU in actie – Red dieren wereldwijd
Een belofte ondertekenen om minder
papier te gebruiken - en gerecycled papier
– spaart echt de bomen van bosbewoners.
Je slaapkamerlicht uitdoen en fietsen in
plaats van autorijden is beter voor het
klimaat. Het opruimen van straatafval op
het schoolplein en in het park beschermd
dieren tegen het opeten van (voor hen)
gevaarlijk afval. Langzamer rijden bij een
oversteekplaats voor dieren red echt
dierenlevens.
Onderzoek geeft aan dat de opwarming
van de aarde die wordt veroorzaakt
door de mens, onder andere door het
energieverbruik, wereldwijd invloed zal
hebben, van de poolgebieden tot aan de
tropen. Zo waarschuwt de klimaatafdeling
van de Verenigde Naties dat droge
gebieden nóg droger kunnen worden. Dat
betekent bijvoorbeeld dat in het zuiden en
oosten van Afrika, het leefgebied van de
Afrikaanse olifant, het water en voedsel
schaarser zullen worden.
© IFAW/J. Hrusa © WTI/V. Menon

Het IFAW (International Fund for Animal Welfare) – werkt wereldwijd vanuit 12
kantoren om dieren en onze gedeelde leefomgeving te beschermen. Ons beleid
is gericht op praktische oplossingen waar zowel dier als mens van profiteren.
Belofte ter Bescherming
van Leefgebieden
Biologen zeggen dat het uitsterven van diersoorten op dit moment 1000 keer sneller
gaat dan voor de natuur normaal is. Veel mensen denken dat onze planeet zich nu in
de zesde periode van massa-uitsterving bevindt.
Onze planeet is het huis van alle dieren en dat huis wordt bedreigd door menselijke
activiteiten. Een van de grootste bedreigingen voor de dieren is de aantasting van hun
leefgebied: zonder huis zijn ze niet meer veilig!
Om de dieren en hun leefomgeving te beschermen, beloof ik als ondertekenaar van deze belofte dat ik:
• Van koers verander • Mijn omgeving schoon houd • Oplet en voorzichtig ben
Naam
Adres
E-mail
Naam
Adres
E-mail
Naam
Adres
E-mail
Naam
Adres
E-mail
Naam
Adres
E-mail
Postcode
Stuur mij meer informatie over het IFAW
Postcode
Stuur mij meer informatie over het IFAW
Postcode
Stuur mij meer informatie over het IFAW
Postcode
Stuur mij meer informatie over het IFAW
Postcode
Stuur mij meer informatie over het IFAW
Naam
Adres
E-mail
Naam
Adres
E-mail
Naam
Adres
E-mail
Naam
Adres
E-mail
Naam
Adres
E-mail
Stuur dit ingevulde formulier terug naar: IFAW, Animal Action Week, Javastraat 56, 2585 AR Den Haag
Postcode
Stuur mij meer informatie over het IFAW
Postcode
Stuur mij meer informatie over het IFAW
Postcode
Stuur mij meer informatie over het IFAW
Postcode
Stuur mij meer informatie over het IFAW
Postcode
Stuur mij meer informatie over het IFAW
© IFAW/N. Ovsyanikov

Elk dier verdient een thuis!
Ik verander van richting… Ik retourneer, reduceer, repareer, recycle en verminder, … Ik retourneer wat ik niet nodig heb… Ik reduceer
mijn afval … Ik recycle dingen … Ik stap over naar herbruikbare boodschappentassen… Ik recycle flessen, papier, papier, plastic,
blik… Ik bespaar energie… Ik zet apparatuur uit, thuis op school en op het werk… Ik doe het licht uit … Ik ga lopen, fietsen en reizen
met het openbaar vervoer… Ik ga minder vliegen… Ik ga goederen kopen die in Nederland worden gemaakt … Ik probeer mijn vakantie
dichter bij huis te houden… Ik hou mijn omgeving schoon … Ik scheid mijn afval en breng chemisch afval weg… Ik composteer mijn
etensresten…. Ik raap afval op waar ik het ook tegen kom… Ik let op en zorg voor dieren als ik fiets, met mijn familie op stap ben, als
ik naar school loop, als ik buiten speel … Ik doe mijn best om met respect met dieren en hun leefomgeving om te gaan…..ze
verantwoordelijk, respectvol en positief te benaderen … Ik hou mijn ogen en oren open… Ik rem af, ga er omheen, stap er overheen,
verstoor niets… Ik loop zachtjes… Ik verander Ik BELOOF van richting… Ik om retourneer, in reduceer, actie repareer, te komen recycle en verminder, voor … Ik
retourneer wat ik niet nodig heb… Ik reduceer mijn afval … Ik recycle dingen … Ik stap over naar herbruikbare
boodschappentassen… Ik recycle flessen, papier, dieren, papier, plastic, de blik… natuur Ik bespaar energie… en Ik de zet apparatuur wereld, uit, thuis die op school en
op het werk… Ik doe het licht uit … Ik ga lopen, fietsen en reizen met het openbaar vervoer… Ik ga minder vliegen… Ik ga goederen
we samen delen, onze planeet.
kopen die in Nederland worden gemaakt … Ik probeer mijn vakantie dichter bij huis te houden… Ik hou mijn omgeving schoon … Ik
scheid mijn afval en breng chemisch afval weg… Ik composteer mijn etensresten…. Ik raap afval op waar ik het ook tegen kom… Ik let
op en zorg voor dieren als ik fiets, met mijn familie op stap ben, als ik naar school loop, als ik buiten speel … Ik doe mijn best om met
respect met dieren en hun leefomgeving om te gaan…..ze verantwoordelijk, respectvol en positief te benaderen … Ik hou mijn ogen en
oren open… Ik rem af, ga er omheen, stap er overheen, verstoor niets… Ik loop zachtjes…