Vrd4zJ

etro sTOrmEDITIE KuurNE BrussEl KuurNE 2010 40 retro sTOrmEDITIE KuurNE BrussEl KuurNE 2010 41
“Als het
kacheltje
geen blokjes
meer heeft,
komt er ook
geen warmte
meer uit.”
met dank aan:
Jos Callens en karl Vannieuwkerke
Wielertijdschrift De muur:
www.demuur.nu
Verschrikkelijk koud
in Kuurne
Zoals beleefd door de Nederlandse auteur en columnist Jan van mersbergen.
Zoals verschenen in het Nederlandse wielertijdschrift ‘De muur’.
Ik heb ooit eens op televisie een man
in een enorme bak ijs zien staan. De
man droeg alleen een zwembroek en
de bak was van het formaat douchecel,
en daar stond hij in. Ik vond het bijzonder
dat hij dit kon, dat hij zijn hartslag onder
controle kon houden en daarmee zijn
lichaamstemperatuur, maar tegelijkertijd
deed het me niks.
Datzelfde ervoer ik tijdens het lezen van
een boek over bergbeklimmers die allerlei
ontberingen doorstaan, zoals Joe simpsons
Over the edge. spannend, maar
deze mannen waren goed voorbereid,
hadden zuurstofflessen en musketonhaken
en touwen en de beste kleren. Ze
wisten wat er komen ging en kozen voor
de ontbering.
pas als een ontbering ongepland is leef
ik mee.
Over de film Titanic kun je zeggen wat je
wilt, tijdens de slotscène, wanneer het
meisje op het vlot zit en leonardo DiCaprio
in het ijskoude water ligt, zit je toch
echt mee te bibberen.
Ook de jongens van het rugbyteam uit
uruguay die in de andes neerstortten en
72 dagen op een berg doorbrachten –
ook een waar gebeurd verhaal, naar het
witte doek vertaald in de film alive – brengen
kou over en schaamte, vanwege de
thermostaat die op 20 graden staat. En
dus schakel ik op een gegeven moment
de thermostaat uit en zet ik de ramen
open.
het is de middag van de verschrikkelijke
Kuurne-Brussel-Kuurne, zondag 28
februari 2010.
Koers kijken met een kan koffie en wat te
knabbelen kan vandaag niet. De beelden
van de wielrenners die het Vlaamse
land doorkruisen roepen het gevoel van
schaamte op van alive en Titanic.
ramen open, verwelkom de kou. Ook
in amsterdam is het slecht weer. regen,
wind. Zelfs de hond wil niet naar buiten.
Zelfs de hond kijkt koers.
Xynthia
met een deken over mijn benen zit ik voor
de tv. alle ramen van mijn etagewoning
heb ik opengezet en van achter naar voor
blaast een straffe wind door het huis. het
is erg koud.
Op deze laatste dag van februari kijken
op sporza in Nederland en België bijna
een miljoen mensen naar Kuurne-Brussel-Kuurne.
het weer is te slecht om naar
buiten te gaan.
Ik wil de kou ervaren, een fractie van de
kou die de renners die dag voelen. En
daarmee de heroïek, want na een paar
uur koers ziet het er al naar uit dat deze
editie van Kuurne-Brussel-Kuurne één
van de meest heroïsche koersen van dit
seizoen zal worden.
Vandaag is er één dominante factor:
Xynthia.
Eind februari 2010 trekt deze orkaan
vanuit de golf van Biskaje richting de
Noordzee en brengt storm, regen en
kou. Xynthia geselt het land van portugal
tot polen en Zweden. In de pyreneeën
worden windsnelheden gemeten van
boven de 240 kilometer per uur. Xynthia
eist vijfenzestig mensenlevens en er raken
honderden mensen gewond.
Dit zijn de omstandigheden waarin de
ware flandriens opstaan, waarin geschiedenis
geschreven wordt.
Dit is een eerbewijs aan Kuurne-Brussel-
Kuurne 2010, opdat we die koers nooit
zullen vergeten.
Deze Kuurne-Brussel-Kuurne brengt niet
de heroïek die een renner op kan roepen
wanneer hij in zijn dooie eentje tientallen
malen sterft en toch het peloton voor
blijft, zoals Erik Dekker in parijs-Tours van
2004.
Dekker won niet alleen van die paar
andere dapperen en van het monsterlijke
peloton, maar vooral van zichzelf, omdat
zijn benen hem bij iedere trap vertelden
dat hij ermee op moest houden. Ook won
hij van de lange wegen zonder bochten,
van het asfalt dat met de minuut stroperiger
werd, van de verzuring waar hij twee,
drie, vier keer doorheen trapte.
Deze Kuurne-Brussel-Kuurne kent niet de
heroïek van hennie Kuiper die in parijsroubaix
van 1983 een wielersupporter
moest omzeilen, van de goede strook
naast het wegdek op de kasseien kwam
en zijn achterband eraf reed, en toen
tientallen seconden moest wachten op de
wagen met materiaal. Zijn gebogen houding,
die moedeloze gebaren, het verbeten
klappen in zijn handen van schiet op,
schiet op, en dan naar de winst fietsen.
Dat is de heroïek van de overwonnen
pech. Zoals die van het ravijn waar Wim
van Est in reed en weer uit kroop. De
cyclocross door het weiland van lance
armstrong in de Tour van 2003, nadat
Beloki voor hem tegen het asfalt smakte.
Deze dag is het de heroïek die komt met
barre weersomstandigheden.
De ochtend na de Omloop het Volk van
2010 verzamelt het profpeloton zich in
Kuurne voor bijna 200 kilometer koers
door West-Vlaanderen, Oost-Vlaanderen
en Vlaams Brabant. Tot vlakbij Brussel en
weer terug.
Kuurne is niet de grootste Vlaamse
koers. Dat komt wellicht door de kalender.
Traditioneel wordt Kuurne een dag
na de grote Vlaamse opening van het
wielerseizoen, de Omloop het Volk (nu
Omloop het Nieuwsblad), verreden. Dan
word je al snel gezien als herkansingskoers.
Kuurne is een 1.1 koers, net onder
de uCI 1.hc koersen zoals de Omloop,
parijs-roubaix, de ronde van Vlaanderen
en luik-Bastelaken-luik. Kuurne is vergelijkbaar
met de Brabantse pijl, de E3 prijs
Vlaanderen, Dwars door Vlaanderen of de
scheldeprijs: altijd een mooie harde wedstrijd
op die typische Vlaamse wegen, en
altijd een mooie winnaar. soms in slecht
weer, zoals in 1995, toen het sneeuwde
en frédéric moncassin won.
De omstandigheden van vandaag maken
volgens Wilfried peeters, de sportdirecteur
van Quickstep, Kuurne tot een hors
Categorie-wedstrijd. ‘het is niet alleen
maar mentaal sterk zijn, als je lichaam niet
tegen de kou kan kun je deze wedstrijd
simpelweg niet uitrijden.’
antonio flecha won de Omloop. Er
eindigde er slechts één Belg in de top-10,
Niko Eeckhout op plaats 7. In Kuurne
moet iets worden goedgemaakt. De
boeken spreken in het voordeel van de
Belgen. Net als de Omloop is Kuurne heel
vaak door een Belg gewonnen, in totaal
50 keer.
het loopt anders. Door Xynthia.
fLanDrien
Iedere wielerliefhebber herinnert zich de
beelden van de schitterende overwinning
van Erik Breuking in de giro d’Italia van
1988, toen hij de gavia en de sneeuw en
de kou en het beroerde wegdek overwon.
Van zijn klim over de gavia weet ik niet
veel meer, maar ik zie hem daarna de
berg afdenderen en winnen. Ik zie hem
in zijn groene jasje op het podium staan,
met blauwe lippen, en een panasonicpetje
op zijn hoofd.
hij was een held, en je zou op dat glorieuze
moment bijna vergeten dat Johan
van de Velde op kop lag maar letterlijk
geveld werd door de kou. Ik zie Johan
met blote armen opduiken uit de sneeuwstorm,
compleet gesloopt.
Na een uur of twee wordt duidelijk dat in
Kuurne-Brussel-Kuurne ook grote renners
gesloopt gaan worden.
Dat is tragiek: Je weet wat er komen
gaat. Je wilt het niet. En het gebeurt toch.
het is onvermijdelijk.
Na de gavia worden huilende renners
opgevangen en eindeloos over hun
rug gewreven om warm te worden. De
verzorger die zijn twee handen maar
tegen de wangen van zijn renner blijft
houden om er weer wat bloed doorheen
te krijgen.
andy hampsten pakte die dag het roze.
Tegen de Italiaanse verslaggever kon hij
alleen maar zeggen: ‘Incredibile, incredibile.’
De piek van Xynthia is voorspeld tussen
14 en 16 uur in de middag, dus bij de
start van Kuurne-Brussel-Kuurne valt het
allemaal nog mee. het regent en het is
een graad of negen. De stevige westenwind
is het eerste deel van de koers in
de rug.
Na afloop van de wedstrijd duiken er
twijfels op of de organisatie niet een te
groot risico heeft genomen door de wedstrijd
van start te laten gaan, maar in de
ochtend is er geen reden om niet lekker
te gaan fietsen.
later zegt roger de Vlaeminck in een TV
show: ‘Dan zie je de echte flandriens hè.’
Eddy planckaert voegt eraan toe: ‘Een
wielerwedstrijd kunt ge eigenlijk niet
aflasten.’
Dat is helder. In deze omstandigheden
worden helden gemaakt.
Natuurlijk weten de renners van de storm.
Ze verwachten een zware koers. Voor de
camera’s van sporza blijken sommigen
daar tegenop te zien. antonio flecha zegt
dat het zwaar wordt, maar dat Team sky
gemotiveerd is om er iets moois van te
maken. uiteindelijk blijkt de Brit Ian stannard
hun beste man, verrassend. Ook
Tom Boonen, die de koers voor de derde
keer kan winnen - een record - wordt
geïnterviewd: ‘Een beetje pech van het
weer vandaag, maar ik voel me goed en
we zullen zien.’ het bekende idioom.
‘wat een ezeL’
In het eerste uur, met rugwind, wordt
gemiddeld 48 gehaald, een vliegende
start. Een groep van vierenveertig renners
waait uit het peloton en wordt nooit meer
teruggezien. Onder hen pozzato, flecha,
steegmans en Eeckhout. Ze letten niet
op en zijn weg. achteraf zijn ze daar
waarschijnlijk niet rouwig om.
Na het keerpunt in Ninove staat de wind
vol op kop en is de temperatuur ge-
daald naar een graad of drie. De renners
moeten moeite doen hun stuur recht te
houden en niet van de weg te geraken.
De knokkels verbeten wit.
Xynthia blaast stijn Devolder tegen een
vuilnisbak.
Nog voor halfkoers geven bijna alle
favorieten er de brui aan. De finale wordt
gereden zonder Boonen, zonder Van
aevermaet, zonder Nuyens.
Na honderd kilometer rijdt nog wel rony
martias van saur-sojasun mee vooraan.
hij is geboren op guadeloupe. De kou zal
hem vreemd zijn, maar hij is goed bekend
met orkanen.
Er rijdt een man alleen over de Oude
Kwaremont. het is Bobbie Traksel. hij kan
dan nog niet weten dat hij twee dagen
later als held op de bank van De laatste
show zit, samen met twee beroemde
flandriens: roger de Vlaeminck en Eddy
planckaert.
Er worden beelden getoond van Bobbie
Traksel op het Kuurne-podium met een
pluche ezel in zijn handen. De winnaar
van parijs – roubaix krijgt een kassei op
een voet, de winnaar in Kuurne krijgt een
ezel.
We zien het moment waarop Traksel
alleen op kop komt te zitten, met nog
ruim negentig kilometer te gaan, tegen de
storm in.
presentator michiel Devlieger: ‘Wat dacht
je toen?’
Traksel: ‘Ik dacht: wat een ezel.’
40 41
kacheLtje
Terwijl Traksel ploetert op de Kwaremont
raast Xynthia over het Vlaamse land en
door mijn etagewoning. De gordijnen
zoeken een weg naar buiten.
Op de volgende helling, de Côte de Trieu,
wordt een boom geveld. De organisatie
reageert snel en haalt deze helling uit het
parcours. Traksel kan op de Kwaremont
rechtsaf, in plaats van links. De mensen
die met busladingen naar de Côte de
Trieu zijn gekomen hebben dubbel pech:
ze zien geen renners en hebben toch een
nat pak.
aan de finish moet een tribune ontruimd
worden die dreigt weg te waaien. Ook dat
vinden de toeschouwers niet leuk, want
precies die tribune is de enige overdekte
plek vanwaar de finish te zien is.
Er is discussie of de twee plaatselijke
rondjes in Kuurne allebei verreden moeten
worden. Om het lijden van de renners
iets te verminderen kan dat tweede rondje
er wel af. Echter, op dat moment bestaat
de kopgroep uit: Bobbie Traksel, de Nederlander
rick flens en eerder genoemde
stannard. Zij worden achtervolgd door de
Cervelo’s hunt en hushovd, en de verrassend
sterke Nieuw-Zeelander roulston,
die slechts vijfenveertig seconden goed
moeten maken. Zij worden benadeeld als
de koers ingekort wordt.
Op het moment dat bij organisator Jos
Callens de derde paraplu uit zijn handen
waait wordt door de jury besloten toch de
twee rondjes uit te rijden.
hushovd doen ze er geen plezier mee.
hij is totaal leeg. De man die later dat jaar
wereldkampioen zal worden, zit trillend op
zijn fiets en ondanks de talloze minibars
die hij uit de wagen van zijn ploegleider
aangereikt krijg (het wikkel er al afgescheurd,
zelfs dat kan de coureur niet
meer) is de Noor niet te redden.
De verslaggever van sporza: ‘als het
kacheltje geen blokjes meer heeft, komt
er ook geen warmte meer uit.’
het is niet eens de bedoeling geweest
van de drie koplopers om weg te rijden,
ze maakten slechts tempo om warm te
blijven en de anderen konden niet volgen.
Traksel achteraf: ‘het was geen koers
om achteraan te rijden, daar krijg je geen
moraal van.’
Dat doet me denken aan lance armstrong
die in 1992 helemaal achteraan
reed in de Classica san sebastian, ook in
de kou en in de regen. Een van zijn eerste
wedstrijden in Europa. hij was kapot
maar reed de koers uit. In zijn boek It’s
not about the bike schrijft armstrong dat
deze wedstrijd heeft hem veel karakter
heeft gegeven. In 1995 won hij de Classica.
In de tv-studio zegt Traksel: ‘Op de
Kwaremont deed ik zo’n stomme actie,
maar ik bleef wel in de koers, terwijl heel
veel andere renners in het peloton bleven
en die zaten maar te klagen. Ik zat in de
koers en dan moet je ook blijven rijden
en dat is de enige manier om warm te
blijven. maar op dat moment dacht ik wel:
Jongejonge, wat ga ik hier nou doen?’
Van de 195 gestarte renners halen zesentwintig
dapperen de eindstreep.
Van de mannen die op plaats vier, vijf en
zes rijden geeft hunt ook op, 35 kilometer
voor het einde. De warme stem van
sporza: ‘geef hem een koekje, een kopje
thee en een deken.’
lees meer over de stormeditie 2010 op:
kuurne-brussel-kuurne.be/elite/index.php/storm-kuurne