1 Statistikk

66
Medianen er verdien i midten nÔr vi ordnar verdiane i stigande rekkjefÖlgje. Dersom
det blir to verdiar i midten, ¢nn vi medianen ved Ô rekne ut gjennomsnittet av desse to
verdiane.Vi bruker gjerne medianen nÔr det er stort avvik mellom ein eller £eire
observasjonar.
Typetalet er den observasjonen som har hÖgast frekvens.Vi kan seie at det er denne
verdien som er mest typisk.Typetalet treng ikkje vere eit tal. Det kan vere ein farge, eit
klesplagg, ein bil eller liknande. Det kan ogsÔ vere £eire typetal i same oppgÔva.
Spreiing: Dersom vi Önskjer Ô ¢nne ut kor stor spreiing det er mellom observasjonane,
reknar vi ut variasjonsbreidda.Variasjonsbreidda seier noko om kor stor variasjon det
er i datamaterialet:
Variasjonsbreidda ¼ høgaste observasjon l˚agaste observasjon
Histogram: Eit histogram blir fÖrst og fremst brukt nÔr vi har observasjonar som
omfattar store, samanhengande dataverdiar, eller nÔr vi Önskjer f×rre data Ô arbeide med.
Vi deler dataverdiane eller observasjonane inn i klassar. Skilnaden mellom den minste og
den stÖrste dataverdien i ein klasse kallar vi klassebreidda. Klassebreidda skal vere lik
for alle klassane.
KLASSE FREKVENS
Klassane varierer i kvar undersøking. Frekvensen viser kor mange vi har av same
slaget.
Eksempel:
km/t med klassebreidda 10 km/t:
½40–50i
½50–60i
Klassane kan òg vere centimeter, poeng,
sekund osv.
Eksempel:
Observasjonar frå og med 40 km/t til, men
ikkje med 50 km/t, ligg i den første klassen.
Subtraher den minste talverdien frÔ den hÖgaste. Da ¢nn du klassebreidda. NÔr vi
klassedeler observasjonane pÔ denne mÔten, fÔr vi atskilleg f×rre data Ô arbeide med.
PÔ eit histogram stÔr stolpane heilt innÔt kvarandre. BÔde x-aksen og y-aksen er tallinjer.
Den klassen som har £est observasjonar, utgjer typetalet. Dersom to klassar har like
mange observasjonar, har vi to typetal.