Nytt norsk kirkeblad nr 5-2007 - Det praktisk-teologiske seminar

gudstenesteteologi
opptakt
Som prestar og teologar har vi eit stort ansvar
som formidlarar av faget vårt. Følgjande
hending kan illustrere kva eg meiner: På ein
samtalekveld snakka vi om «syndsbekjennelsa»
og hennar historie. Ei av dei som var
til stades reiste seg og ropa ut: «Og dette har
de late vere å fortelje oss! Dette har de prestar
visst, og du kor mykje lettare det hadde
vore for meg om eg hadde visst at syndsbekjennelsa
ikkje var ein for alle tider fast del
av den lutherske gudstenestas begynnelse.»
Ein ting er at det mellom oss sikkert fins
varme forsvarar av syndsbekjennelsa slik
ho er i si noverande form, og at det også fins
folk som vil ha ho fjerna. Men det vi skuldar
lekfolket, det er å formidle kunnskap. «Slik
har ein då alltid gjort det», seier ein ofte til
forsvar for å halde faste på eitt og hint. Ein
slik setning vert eit maktmiddel til å få tilstandar
og ting til å vere som dei alltid har
vore. Vi veit at syndsbekjennelsa kom inn
med Gustav Jensen og at ho er eit særnorsk
fenomen. Vi sit inne med mykje historisk og
teologisk kunnskap. I desse reformtider er
det viktig at vi formidlar kunnskap. Det er
også viktig at vi tek på alvor at liturgi og
34 nytt norsk kirkeblad 5/2007
gudstenestas teologi
– handling og kropp 1
Av Kari Veiteberg
gudsteneste, bønene våre, orda våre, måten
vi samlast på, kva vi seier, korleis vi feirar
nattverd, korleis vi går frå ein annan: Alt
dette er teologi.
om liturgisk teologi
Om ikkje liturgisk teori og liturgi som fagområde
er ganske i vinden no? Liturgi vert
i alle fall ikkje lenger sett på som eit handverksfag
som berre omhandlar dei praktiske
spørsmåla ved det å gjennomføre ei gudsteneste.
Nei det er eit stort fagfelt, med både
ei historisk side og ei systematisk-teologisk
side. Den liturgiske teologien oppfattar eg
mellom anna som eit forsøk på å gi liturgifaget
høg status.
Ein måte å beskrive den liturgiske teologien
på, er å seie at det er ei skuleretning
som øver teologisk kritikk av liturgien og
ein liturgisk basert kritikk av teologien. Når
eg har lese det som er skrive av liturgiske
teologar, finn eg to karakteristiske drag: (1)
Den liturgiske teologien ser gudstenestelivet
som teologiens kjelde. Den liturgiske utfaldinga
er theologia prima, ho er grunnvollen
for theologia secunda som består i reflek