Blyttia_200503_skjer.. - Universitetet i Oslo
Blyttia_200503_skjer.. - Universitetet i Oslo
Blyttia_200503_skjer.. - Universitetet i Oslo
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
ikkje å støtta Tangvald & Lye sin påstand om at<br />
bogesivaks «er meget vanlig i Heddal, og har over<br />
hundre enkeltlokaliteter i dette området» (Tangvald<br />
& Lye 1976: 113). Etter undersøking av bogesivaks<br />
i Vestfold rapporterte Tangvald & Lye om 7 lokalitetar<br />
langs ein 17,7 km lang strekning av Numedalslågen,<br />
Larvik (Tangvald & Lye 1976). Den nye<br />
lokaliteten: Telemark, Sauherad, Evju våtmark, NL<br />
0985; våte område mellom nordenden og brua.<br />
G. Grimeland, O. Vevle og A. Odland, 6.10.03. (HB<br />
O) ligg ca 17 km sør for dei kjende lokalitetane i<br />
Heddal, Notodden.<br />
Status på raudlista<br />
På den norske raudlista har bogesivaks status R<br />
(rare), sjelden. Levestader er oppgitt å vera myr/<br />
våtmark/flommark, og den er/kan vera truga av grøfting<br />
og endra arealbruk (Direktoratet for naturforvaltning<br />
1999:18,58). Funna i Lågendalen og Sau-<br />
Tekstboks:<br />
Plantesosiologien til<br />
bogesivaks<br />
Tangvald og Lye (1976:115ff) beskriv bogesivaks<br />
med ruteanalysar (10 kvm) og på terrengprofil.<br />
Dei meiner at «den har ikke spesialisert seg på<br />
et enkelt vegetasjonssamfunn» (op.cit. 114). I vår<br />
tid med sterke føringar på internasjonalisering<br />
av forsking og forvalting vil vi følja Nordhagen si<br />
tilråding frå 1936 om å plassera vegetasjonstypen<br />
i det internasjonale plantesosiologiske systemet.<br />
Bogesivaks er rekna som ein karakterart<br />
i takrør-ordenen Phragmitetalia (Dierssen 1995:<br />
266), eller i forbundet Phragmition (Ellenberg &<br />
al. 1992: 140) eller i ein eigen assosiasjon Scirpetum<br />
radicantis (Oberdorfer 1983: 36). Den<br />
opptrer også som pionerart saman med Bidention-<br />
og Nanocyperion-arter (Casper & Krausch<br />
1980: 262, Rothmaler 1978: 508).<br />
Vi har lite ruteanalysar av samfunnet, og<br />
byggjer derfor vår klassifisering på tabell 1 hjå<br />
Tangvald og Lye som viser at 18 av dei 48 funne<br />
karplantane er karakteristiske i takrør-storstarrklassen.<br />
Sju av dei er hyppige i tabellen, med<br />
konstanstall III-V: bogesivaks V, elvesnelle<br />
Equisetum fluviatile V, myrmaure Galium<br />
palustre V, vassgro Alisma plantago-aquatica IV,<br />
flaskestarr Carex rostrata IV, mannasøtgras<br />
Glyceria fluitans III, selsnepe Cicuta virosa III, og<br />
<strong>Blyttia</strong> 63(3), 2005<br />
FLORISTISK SMÅGODT<br />
herad gir ikkje grunn til endra status.<br />
Vi meiner vidare at bogesivaks-vegetasjonen<br />
utgjer ein eigen assosiasjon (se tekstboks), og<br />
foreslår at den kjem med på ei raudliste over sjeldne<br />
og truga vegetasjonstypar.<br />
Korleis kjenna bogesivaks og<br />
skogsivaks?<br />
Vi har samla kjenneteikna som kan vera nyttige<br />
for å skilja dei to næraståande artane (sjå tabell<br />
1) frå ulike floraer (Casper og Krausch 1980,<br />
Hylander 1966, Lid og Lid 1994, Oberdorfer 1983<br />
Rothmaler 1987).<br />
Utsikter<br />
Det at den tilsynelatande er så lik skogsivaks, og<br />
er sjelden kan vera årsak til at den har blitt oversett<br />
i mange våtmarker. Dei tre funnområda er plas-<br />
mjølkerot Peucedanum palustre III. Ti artar frå<br />
fuktenger Molinietalia og fem frå myr<br />
Scheuchzerio-Caricetea opptrer, med lågare konstanstal,<br />
I-III. Forekomst av vassplanter (andemat<br />
Lemna minor, vasshår Callitriche sp., tusenblad<br />
Myriophyllum alternifolium og stor blærerot<br />
Utricularia vulgaris) skil bogesivaks-typen<br />
frå skogsivaks-assosiasjonen Scirpetum sylvatici<br />
i Calthion, Molinietalia som ofte opptrer ovanfor<br />
vasskanten. Når antal arter i konstansklasse<br />
V > IV er det rekna som uttrykk for at den beskrivne<br />
vegetasjonen utgjer ein type på assosiasjonsnivå<br />
eller lågare. For Tangvald og Lye sin tabell<br />
er talla frå klasse I til V: 13, 17, 12, 3 og 3. Mosane<br />
er ikkje medrekna.<br />
Vi meiner at samfunnet utgjer ein bogesivaks-assosiasjon<br />
Scirpetum radicantis og foreslår<br />
at den kjem med på ei raudliste over<br />
sjeldne og truga vegetasjonstypar. Dei fleste artane<br />
karakteriserer samfunn i takrør-storstarrklassen<br />
og inntar ein nisje nedanfor fuktenger.<br />
Dette handlar om asonal vegetasjon som er lite<br />
avhengig av makroklima og sterkt påvirka av edafiske<br />
forhold. Den opptrer i eutroft miljø, på grunt<br />
vatn som kan tørrleggjast. Plasseringa i høgare<br />
syntaxa blir da:<br />
Takrør-storstarr-klassen Phragmiti-Magnocaricetea<br />
Takrør-ordenen Phragmitetalia<br />
Takrør-forbundet Phragmition<br />
Bogesivaks-assosiasjonen Scirpetum radicantis<br />
169
Change language