EGDE nr 2 - 2008 - Agder Historielag

Selskapet for Grimstad Bys Vel
Medlemsskrift 51–2007
Ein bør kan hende vere frå Grimstad for å riktig
finne dette skriftet spennande, men det har
så absolutt sine høgdepunkt, sjølv for ein lesar
som ikkje har noko med Grimstad å gjere. For
det handlar mest om interessa for lokal -
hi storie. Det vert diverre noko for mykje
prega av gratulasjonar av jubilantar som har
vore med i foreininga. Og det gjer til at det
kjenst vél lokalt, og eg kjem ikkje til å seie
noko om desse.
Heftet, i uinnbunden A5-format, er på 90
sider, inkl. 20 (!) sider med reklame. Mykje
av heftet er årsmeld ingar og protokollar, noko
som er av stor interesse for medlem ene, og er
difor viktig å ha med. Det er tre hovudartiklar,
av heilt ulik karakter. I den fyrste artikkelen
har Knut Øvensen teke før seg den gamle
skule vegen frå Maløya til Frivoll i 1930 og –
40-åra. Han byrjar med å seie noko om Mal -
øya si eldre historie, og dannar eit godt grunnlag
for lesarar utan tilknyting til staden. Og
det er ei lang og mangslungen historie ein får
servert, med mange artige småhistorier som er
fletta inn, og krydrar artikkelen på ein god
måte!
Per Assev har skrive eit stykke om ei
adresse – nemleg Storgaten 46. Det er eit hus
med mykje historie i veggane. Heilt frå det
vart bygd i 1855 og til dags dato har det vore
fylt av aktivitet, anten det har vore snikk -
arverkstad, sjømannsskule eller prestebustad.
Det har endå vore dyrehald her; huseigaren
dyrka poteter og hadde gris, medan ein av leigetakarane
heldt hest, og hadde eit storfe og
ein gris! I 1866 budde det heile 44 personar
på eigedomen (fordelt på 6 hushald), medan
det i 1900 var nede på eit meir normalt nivå
med 18 personar. Kommuneadministrasjonen
har nytta lokale på eigedomen sidan 1890-åra,
og held framleis til her med
Kvalifiseringstenesta.
I artikkelen om Grimstadbanen fortel Odd
Fr. Olsen om historia til den vesle jernbane -
stubben mellom Rise og Grimstad. Den opna
september 1907, og vart ein stor festdag! Då
hadde Grimstad hatt eigen jernbanekomité
sidan 1874, det var for å sikre seg at Sør -
7
landsbanen (eller Vest landsbanen som han
vart kalla) som då var planlagt, skulle få eit
sidespor til Grimstad. Det vart ingen Vest -
lands bane, og Grimstad kommune tok saka i
eigne hender. Dei byrja å bygge ein lokal og
privat jernbane. Opphavleg skulle han gå til
Froland, men det fekk halde med Rise, og
1903 kunne arbeidet byrje. Banen vart diverre
ikkje særleg innbringande, og i 1912 måtte dei
be NSB om å overta drifta. I 54 år greidde
jernbanen seg, og «Risemerra» tøffa trufast att
og fram til Rise. Men i august 1961 vart det
slutt, og før snøen låg det året var heile skinnegangen
fjerna.
Er du frå Grimstad, eller har interesse for
byen, er dette eit interessant lite hefte! Men
for dei fleste andre vert det diverre noko i
overkant lokalt. Noko som sikkert er meininga.
God lesnad!
Olaf Moen