Protokoll RBU 31.05.2007 - Helse Vest

1
Protokoll frå seminar med representantar frå dei lokale brukarutvala og
det regionale brukarutvalet 31. mai. 2007
Til stades: - Solfrid Lillebø, medlem av brukarutvalet i Helse Førde
- Egil Kr. Solberg, medlem av brukarutvalet i Helse Fonna
- Margot Matheussen, medlem av brukarutvalet i Helse Fonna
- Christian Jensen, medlem av brukarutvalet i Helse Bergen
- Lillian Michaelsen, medlem brukarutvalet i Helse Stavanger
- Harda Emilie Løvoll, medlem av brukarutvalet i Helse Stavanger
- Ingrid Mällberg, leiar av regionalt brukarutval
- Gerd Bjørkedal, medlem av regionalt brukarutval
- Laila Bøe, medlem av regionalt brukarutval
- Jostein Melheim, medlem av regionalt brukarutval
- Marit Sundal, medlem av regionalt brukarutval
- Helen Aareskjold, medlem av regionalt brukarutval
- Målfrid Ølberg, medlem av regionalt brukarutval
- Tove Tendenes, medlem av regionalt brukarutval
- Olga Johannessen, medlem av regionalt brukarutval
Foredragshaldarar:
1. Viseadministrerande direktør i Helse Vest, Helge Bryne
2. Adm. dir. i Helse Vest IKT AS, Erik M. Hansen
3. Fagdirektør i Helse Vest, Odd Søreide
4. Rådgivar i Helse Vest, Anne May Sønstabø
Sekretariat: Torleiv Bergland
1. Orientering om organiseringa av, og arbeidet med, IKT i regionen og på nasjonalt
plan ved Erik M. Hansen
A. Institusjonelle utfordringar
- Reflekterar det juridiske rammeverket dei nye samhandslingsmønstra som føl av utviklinga
på IKT-området
- Behov for eit klarare nasjonalt grep – ei nasjonal overbygging innan spesialisthelsetenesta på
IKT-området
B. ”Samspill 2007”
- Visjon: Heilskaplege pasient- og brukarforløp gjennom elektronisk samarbeid
- Utvikling: Frå ”dobbel bokføring” til ”papirlause” helsetenester
- Utvikling: betre dialog med brukarane
- Utvikling av system basert på behova til helsepersonell
- Utvikling av ”Kjernejournal” som kan støtte opp under faga og meir fleksible
organisasjonsformer
- Utvikling: Styrka personvern
C. Styringsgruppa for nasjonal IKT
- Representantar frå den øvste leiinga i dei regionale helseføretaka og Sosial- og
helsedirektoratet, Helse- og omsorgsdepartementet er observatør

2
- Nasjonal IKT tar ansvar for eiga område (spesialisthelsetenesta) og samarbeidet opp mot
Primærhelsetenesta og helse- og sosialtenestene (sjukeheim osb.)
- Erfaringar frå arbeidet i nasjonal IKT: Kvalitetsgevinstar, tids- og ressursgevinstar og
reduserte kostnader
- Langsiktig organisering av IKT-området: Enda betre oppfylling av måla
D. Helse Vest IKT
- Mål for etableringa av Helse Vest IKT: Samordning av system, støtte opp om felles
administrative løysingar og redusere kostnader til parallelt arbeid
- Område med framleis utfordringar: Kunderelasjon, responstid for kundesenteret,
automatisering av tilgjenge og passord, got nok framdrift ved etablering av nytt PC-oppsett
for Helse Stavanger og Helse Fonna
2. Orientering om den økonomiske situasjonen i Helse Vest og dei andre RHFa, ved
Helge Bryne
A. Inntektsramme frå Helse Vest til HFa frå 2002 til 2007
- Helse Stavanger har hatt ein auke på 45 %.
- Helse Fonna har hatt ein auke på omlag 30 %
- Helse Bergen har hatt ein auke på 40 %
- Helse Førde har hatt ein auke på om lag 38 %
B. Effektiviseringskrav 2007 – fordeling per HF:
- Helse Stavanger – 78,0 mill. kr
- Helse Fonna – 61, 2 mill. kr
- Helse Bergen – 238,7 mill. kr
- Helse Førde – 81,0 mill. kr
C. Resultat 2006 (underskot) – 405 229 320 kroner for Helse Vest samla
Helse Nord: -432 mill. kroner
Helse Midt: -671 mill. kroner
Helse Øst: -15 mill. kroner
Helse Sør: -307 mill. kroner
D. Resultat per april 2007
Helse Stavanger ligg dårlegast an med eit budsjettavvik på 24,5 mill kroner. Dei andre tre
HFa har mindre avvik. Samla avvik er nærare 28 mill kroner.
3. Orientering om strategiprosjektet ”Helse 2020”, framtidas spesialisthelseteneste på
Vestlandet, ved Helge Bryne
Helse Vest i dag:
- Driftsmåtar: Høg prosent ø-hjelp-innleggingar, låg prosent dagbehandling, låg dekning
innan barne- og ungdomspsykiatrien, ressurskrevjande struktur
- Ressursfordeling: Somatikk- 79 %
Psykisk helsevern – 16 %
Tverrfagleg spesialisert rusbehandling – 2 %
Rehabilitering/opptrening – 2 %

3
- Kompetanse: Helse Vest har eit kompetansegap med mellom anna mange ledige
legespesialiststillingar
- Omdømme: Helse Vest slit med sjølvpåførte skader
Utfordringar:
- Endra etterspurnad: demografi, sjukdomsbilde, forventningane til befolkninga
- Endra tenestetilbod: medisinsk metode og teknologi, helsepersonell
- Endring i ramevilkår: ressurstilgang, internasjonalisering
Strategiprosjektet ”Helse 2020” er svaret frå Helse Vest på desse utfordringane
- Helse 2020 vil vere det strategiske fundamentet for Helse Vest dei neste 15 åra.
- Prosjektet avdekkjer og presiserer dei sentrale utviklingstrekka Helse Vest vil stå ovanfor og
synleggjer kva val Helse Vest må ta for å møte utfordringane og forventningane
- Dette arbeidet vil vere av stor betyding for den retninga Helse Vest skal styrast mot dei
komande åra
Det regionale brukarutvalet er høyringsinstans
4. Finansieringssystema, Korleis finansierer staten dei regionale helseføretaka ved
Anne May Sønstabø,
A. Statsbudsjettet
- Gangen i budsjettarbeidet: - juni: førebels inntektsramme til RHFa
- oktober: statsbudsjett vert lagt fram
- desember: statsbudsjettet vert vedtatt
- Endeleg inntektsramme til HFa vert vedtatt kort tid etter at
statsbudsjettet er vedtatt
- februar: konsernbudsjettet for Helse Vest vert vedtatt
- mai: revidert nasjonalbudsjett
- Kva inneheld statsbudsjettet
- Basisramme (basert på objektive kriteria som innbyggjartal befolkningssamansetting
osb.)
- Vekstvilkår – deflator – vekta storleik for både løns- og prisauke
- ISF-prisen
- Vilkår om produksjonsauke (auka behandling)
- Nye oppgåver (overtaking av ansvaret for pasienttransport, TNF-hemmarar osb.)
B. DRG og ISF
- Pengestraumar frå staten til RHFa: - ISF-oppgjer
- Basisramme
- Øyremerka midlar
- Poliklinikkoppgjer
- lån til byggeprosjekt
- Basisramme og ISF (stykkprisinntekt): Somatikk: (inneliggande pas., poliklinikk, lab/rtg.)
Basisramme + tilskot per behandling (ISF
og polikliniske takstar)
Psykiatri, Rus, Habilitering FoU, Undervisning

4
- Basisramme (ikkje tilskot per behandling)
- ISF (innsatsstyrt finansiering): - Innført 1. juli 1997
- deler av rammetilskotet frå staten vart erstatta med eit
Stykkpristilskot (tal på behandla pasientar, DRG-plassering
for den einskilde pasient, nasjonal gjennomsnittskostnad
per behandling)
- Gjeld: innleggingar i somatikken, dagkirurgi og einskilde
dagmedisinske prosedyrar
- Grovmaska system med ca. 500 priser som er historiske
gjennomsnittskostnader, ISF skal berre dekke ein del av
gjennomsnittkostnadene ved behandling (40 % i 2007),
resten av utgiftene til behandling skal verte dekt gjennom
basisløyvinga
- ISF-pris vert bestemt kvart år i statsbudsjettet
- Aktivitet i form av DRG-produksjon vert rapport til Norsk
Pasientregister (SHdir) og dannar grunnlag for ISF-
Finansiering
- DRG-systemet: DRG = Diagnose relaterte grupper, ein måte å kategorisere sjukdomar på.
- Korleis vert vekta til kvar DRG bestemt – Vekt fortel kor mykje inngrepet er verd i kroner.
- Kostnadsvektene vert oppdatert årleg med
utgangspunkt i pasient – og rekneskapsdata frå
eit representativt utval av norske sjukehus
- ISF-oppgjer: - DRG-systemet der sjukehusopphald vert koda i høve til eit internasjonalt
Klassifiseringssystem
- Grupperingslogikk: ulike kombinasjonar av medisinske og kirurgiske
prosedyrar vert samla inn i dei ulike DRGane
- DRG pris i 2007: ved 100 % refusjonssats gir kr. 32 490
- I 2007 – 40 % refusjonssats – resten av pengane vert gitt som basisramme
- DRGvekta*DRG-prisen*40 % gir ISF-inntekta for ein aktuell pasient
- Innsatsstyrt Finansiering (ISF): - Byggjer på DRG-systemet
- Sjukehusopphald vert klassifisert i Diagnose Relaterte
Grupper, ca 500 grupper som er satt saman slik at dei er
medisinsk meiningsfulle og ressursmessig tilnærma
homogene
C. Fordeling av basisramme frå staten til RHFa
- Modell for fordeling av basisramme bygd opp rundt objektive kriterium:
- Somatikk: alder, uføre, skilte døyingstal
- Psykiatri: alder, ugifte, uføre med psykiatrisk diagnose, sosialhjelpsmottakarar,
utdanningsnivå
- Magnussen-utvalet:
- Ny gjennomgang av inntektsmodell til RHFa, fordi det etter 2002 har blitt endringar i
tenestene og fleire nye oppgåver for RHFa (opptrappingsplanen innan psykiatri,
rusreforma, rehabilitering, sjuketransport osb.)

5
- Utvalet skal leggje fram si innstilling i desember 2007
- Innstillinga vil kunne få verknad for budsjettet 2009
5. Orientering om prioritering, medisinsk kunnskapsgrunnlag og prosjektet ”raskare
tilbake” ved Odd Søreide
A. Prioriteringsforskrifta
Pasienten har ”rett til nødvendig helsehjelp” når:
- Pasienten har et visst prognosetap med hensyn til livslengde eller ikkje ubetydelig nedsatt
livskvalitet dersom helsehjelpen utsettes
- Pasienten kan ha forventet nytte av helsehjelpen
- De forventede kostnadene står i et rimelig forhold til tiltakets effekt
B. Nytte og kostnad
- Nytte = effekt av tiltak
- Nytteverdi -. Nasjonal og internasjonal aksept for vitskapleg dokumentert kunnskap
- Kostnad – nytte: ikkje kor ”dyrt” eller ”billig” eit tiltak er, men kostnad per gevinst
- Nytte – korleis vert den målt
- Liv ”redda”
- Forlenga levetid
- Livskvalitet, funksjon og meistring (globale skåringssystem, sjukdomsspesifikke
system)
C. Informasjonsdrukning: Kan finne argument for kva avgjerd ein vil, kunnskapen er global
D. Databasar for helsefaga:
- Medline
- Embase
- Cinahl (sjukepleie)
- Psychinfo, osb.
E. Kunnskapshierarki (kva bør ein leggje mest vekt på)
1. Systematisk litteraturoversikt /metaanalyser
2. Randomiserte kontrollerte studier (randomisering = tilfeldig utval)
3. Ikkje-randomiserte intervensjons studiar
4. Observasjons studiar
5. Ikkje-eksperimentelle studiar
6. Ekspert fråsegn
F. Systematisk litteraturgjennomgang
- identifisering, kritisk vurdering og sammenstilling av vitskapleg litteratur
- basis for kunnskapsbasert praksis (evidence based medicine)
- Lokalisere: er all relevant informasjon innhenta
- Evaluere: Er informasjonen til å stole på, dvs. vurdering av studiekvalitet og kor vidt
resultata er gyldige
- Syntese: bedømme kor stor effekten er og presisjonen til resultata
- Vurdere overføringsverdien til den praktiske kvardagen

6
G. Beste kunnskap
- Cochrane Library
- INAHTA database
- Best evidence – CD-rom inkludert ACP Journal Club og Evidence-based Medisine
- DARE (CRD, University of York)
- TRIP database
- Sosial- og helsedirektoratet, helsebiblioteket
H. Medisinsk metodevurdering
- Ikkje ekspertfråsegn
- Ikkje fagleg konsensus
- Men, sannast mogleg oppsummering av kunnskap som er tilgjenge med tanke på effekt,
biverknader/risiko osb.
I. ”Raskare tilbake”
- Det er innført ei ordning for helse- og rehabiliteringstenester for å bringe personar som
mottar sjukepengar raskare tilbake til arbeidslivet.
- Midlar til prosjektet kjem i tillegg til den ordinære finansieringa av spesialisthelsetenesta.
Helse Vest er tildelt 69,5 mill kroner.
- Ordninga skal gjennomførast utan at det fører til nedprioritering av andre pasientar.
- Fastlegane har ei viktig rolle i identifiseringa av pasientar som kjem inn under prosjektet
6. Orientering frå dei lokale brukarutvala og det regionale brukarutvalet
Utvala vart bedne å orientere om:
1. Viktigaste saksområde for brukarutvala
2. Resultat på dei områda brukarutvala har engasjert seg i
3. Er utvala tilfreds med arbeidsforholda
4. Korleis er responsen frå oppdragsgivar
5. Innanfor kva slags område ser utvala forbetringspotensial med omsyn til
brukarmedverknad
6. Korleis oppnå auka brukarmedverknad
Helse Fonna
- Brukarutvalet har møter i forkant av styremøta
- Leiar av brukarutvalet orienterer styret ein gong per halvår
- Innspel til utvalet kjem i stor grad frå særorganisasjonane, sjukehuset samt saker som kjem
fram frå media
- Utvalet hadde 7 møter i 2006
- I 2006 behandla utvalet 50 saker, mellom anna
- rutinar for oppfølging av hjartepasientar, dårleg samhandling mellom HFa
- habilitering og rehabilitering, pasientansvarleg lege og sjukepleiar verkjer ikkje på desse
områda og ingen ser ut til å bry seg
- Helse Fonna har fått til eit godt samarbeid innan somatikken med dei 19 kommunane som

7
soknar til føretaket. Det er framleis ei utfordring innan psykiatrien. Det er òg ei manglande
samhandling mellom psykiatrien og somatikken
- Utvalet ønskjer mykje større representasjon i kvalitetsgruppene på sjukehusa, men har ikkje
fått gjennomslag for dette endå
- Utvalet er også opptatt av at styret bør ha medlem med brukarkompetanse
Helse Stavanger
- Brukarutvalet vert no tatt med i dei ulike prosessane ti forskjell for 1-2 år sia
- Brukarane er med i mange forskjellige kvalitetsutval, til dømes ved Sola DPS, BUPA osb.
- Brukarutvalet ønskjer å bli spurt om å delta i alle prosjekt, vil ev. takke nei der det ikkje er
aktuelt
- Brukarutvalet er ikkje invitert med i prosjektet om nytt akuttmottak (MOBA), ønskjer at dei
hadde vært med
- Utvalet ser viktig potensiale i betre pasientflyt
- Ein opplever eit godt samarbeid i utvalet
Helse Førde
- Møta i brukarutvalet vert haldne i forkant av styremøta
- Utvalet har observatør i styrt, men ikkje tale og forslagsrett
- Det er brukarrepr. i dei fleste råd og utval
- Det er bra samarbeid med administrasjonen, utvalet opplever å bli høyrt, administrasjonen
stiller opp dersom dei blir spurt
- Brukarutvalet møter ikkje styret, vert opplevd som eit lite minus
- Brukarutvalet har arbeidd med saker knytt til tilgjenge, utfordringar for synshemma,
teleslynger, parkering for handikappa, tilgjenge til PC for pasientar ved psykiatrisk klinikk
osb.
- Brukarutvalet mottar lite saker frå særorganisasjonane
Helse Bergen
- Brukarutvalet har fått til eit godt samarbeid med leiinga i føretaket
- Saker i utvalet vert også satt opp som saker til styret (ikkje berre til orientering), men utvalet
ønskjer seg betre samarbeid med styret
- Utvalet saknar innspel frå styret, styret ber aldri om brukarutvalet sine synspunkt
- Utvalet har utarbeidd ein arbeidsplan ut 2007, der ein har konsentrert seg om nokre
hovudområde: Habilitering og rehabilitering, tilgjenge til tenestene, pasienttransport, avtaler
med drosjeselskap (som ikkje leverer), omlegging av ambulansetenesta, utbygging av barneog
ungdomssenter (der brukarane er med i alle prosjektgrupper), ”Digital kvardag” (PC ved
kvar sjukehusseng)
- Brukarutvalet saknar innspel frå særorganisasjonane (Det kjem veldig lite innspel frå dei)
Helse Vest
- Brukarutvalet opplever forholdet til Helse Vest som godt
- Brukarutvalet vert invitert med i prosjekt som dei ønskjer å delta i, rehabilitering og
habilitering, vurdering av opptreningsinstitusjonane osb.

8
Avsluttande kommentarar
Det vart vist til at brukarkompetansen vert meir etterspurt, spesialisthelsetenesta,
primærhelsetenesta, NAV-systemet osb. Pasientorganisasjonane tar dette på alvor.
Det å komme i dialog med den einskilde klinikk/avdeling vart pekt på som viktig. Det er ofte
der ting skjer. Ein opplever at prosjekter der det er naturlig å ha med brukarrepresentasjon er
satt i verk utan at brukarane veit om det.
Mangel på innspel og tilbakemeldingar frå primærorganisasjonane vert opplevd som ei
utfordring for fleire av brukarutvala.
Torleiv Bergland
Sekretær for det regionale brukarutvalet