Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Eit Sogn og Fjordane i miniatyr<br />
“Bremanger Kommune er den <strong>kommune</strong>n<br />
som hyser dei mest karakteristiske trekka<br />
ved Sogn og Fjordane. Her finn du det<br />
nakne kystlandskapet, fjordlandskapet med<br />
eit belte av kulturlandskap under skoglier<br />
og høgfjell, med isbre og fossefall"<br />
sitat frå boka "På<br />
Kyrkjeferd i<br />
Sogn og Fjordane".<br />
Så tek vi<br />
kanskje ikkje<br />
munnen for full<br />
når vi karakteriserer<br />
<strong>kommune</strong>n som eit Sogn og<br />
Fjordane i miniatyr. Bremanger har Nord<br />
Europas høgaste sjøklippe, Hornelen,<br />
Noregs vestlegaste bre, Ålfotbreen og eit av<br />
Nord Europas største helleristningsfelt,<br />
Vingen og i Skatestraumen har det budd<br />
folk i 8000 år.<br />
<strong>Årebrot</strong> - Botnane<br />
<strong>Årebrot</strong>, med tronge sund og lune vikar er som ein<br />
sørlandsidyll. Småbruka er omkransa av kystfuruskog.<br />
Etter kvart som ein kjem nordover mot<br />
Botnane finn ein det opne kystlandskapet, med eit<br />
belte av kulturlandskap under steinurer og skoglier.<br />
Fjæra ligg innbydande med rullesteinar, små berg<br />
og sandstrand, med utsikt til den særmerka<br />
Kinnaklova i sør og Hornelen i nord. På Botnane sine<br />
akslar, Sørbotten og Nordbotten, finn du store gravrøysar<br />
frå bronsealderen, ca 3000 år gamle.<br />
Menneska<br />
Fiskarbonden er eit omgrep som passar godt i bygdene<br />
her. På 1920-30 talet var det stort torskefiske<br />
i område og fleire gjekk saman om båt og bruk.<br />
Seinare var det sildefiske med høgdepunkt på 1950<br />
talet som gav det meste av inntekter til folk rundt<br />
Fiskelukke i Botnane. Foto Rune Nordbottn<br />
Bremanger - <strong>Flora</strong><br />
Botnane - <strong>Årebrot</strong><br />
Parti frå løypa, legg merkje til dei flotte kontrastane i landskapet og dei særmerkte fjellformasjonane som er<br />
eineståande for fastlands-bremanger. Foto: Jacqline Manmaart<br />
Frøysjøen. Folk levde av fiske, og utnytta det dei<br />
kunne av jorda, nok til eige bruk. Om det var lite<br />
jord, hadde ein nok til å fore nokre kyr, geiter og<br />
sauer. Berre nokre bruk var store nok til å ha hest.<br />
I eldre tider var jakt viktigare enn jordbruk, og hjorten<br />
har såleis alltid spelt ei rolle. Det ser ein i helleristingane<br />
i Vingen. Framleis er naturresursane grunnlaget<br />
for arbeidsplassane i bygdene, men fiske og<br />
jordbruk har ein gradvis mindre plass av sysselsettinga.<br />
I staden har smolt, matfisk og båtverkstad tatt<br />
over, og no kjem steinindustrien.<br />
Løypa - ein flott sykkeltur<br />
Sykkelturen går langs vegen i 18 km med usikt til<br />
sjøen heile vegen. Det er gode sjansar å få sjå hjort<br />
eller andre dyr. Blant næringsfattig sandstein skjuler<br />
det seg små område med rikt planteliv og er du heldig<br />
finn du edelsteinen Jaspis. Du fer forbi <strong>Årebrot</strong><br />
skule, Uradalen med DNT løype til Grytadalen, Ura<br />
ved den nedlagde gamleskulen, Seljestokken båtverkstad<br />
med Noreg vestlegaste bygningar på fastlandet.<br />
Vidare forbi eit 20-tals gravrøyser, Husefest,<br />
Opnarhella, det vestlegaste punkt på fastlandet,<br />
badestranda i Sørbotten, gravplass og den gamle<br />
kommunale kaia. Turen går vidare forbi Botnane<br />
Grendahus i Øvrebotten der det er Søndagskafe frå<br />
kl 16-18. 1. søndag i månaden, Nordbotten hytteutleige,<br />
Sletta og til Skudalen. I Nøre røysa kan ein sjå<br />
gravkammeret. På vegen kan du gå avstikkarar på<br />
skogsvegar eller andre stiar i terrenget. Du kan leige<br />
båt med /utan førar etter avtale.<br />
Vengane - øyane vest for Botnane<br />
På Vengane, øyane vest for Botnane, budde det folk<br />
for 200 år sidan. Forutan fiske og litt jordbruk tok<br />
Zakariassen ”bompengar” av dei som reiste forbi.<br />
Heilt fram til etter 2. verdskrig vart graset slått og<br />
frakta med båt til land. I dag vert Vengane brukt til<br />
sauebeite. No er område verna fuglereservat med<br />
ilandstignings forbod frå 15.04-31.07. På langevengen<br />
står eit stort sjømerke, bygt av stein. Under<br />
krigen vart det skote hol i merke på toppen, og det<br />
står framleis og vitnar om hendinga. Gjennom åra<br />
har mange båtar “gløymt” at leia svingar her, og det<br />
har ført til ein del grunnstøytingar. Mest tragisk gjekk<br />
det med hurtigbåten som gjekk på stabbesteinen på<br />
innsida av søre skjeret, der ein mann mista livet for<br />
nokre år sidan.<br />
Stein - i alle tider ein viktig resurs<br />
<strong>Årebrot</strong> og Botnane ligg i ytterkanten av det største<br />
feltet med Devonsk sandstein i Noreg, som vart<br />
danna for ca. 800 mill år sidan. Det har gjeve land-<br />
<strong>Årebrot</strong> - Botnane<br />
Fasilitetar og<br />
opplevingar:<br />
Hytteutleige / Rorbu<br />
Badestrand<br />
Kulturminne
Over sjø og land, frå kaien i Villevik i <strong>Årebrot</strong>.<br />
Foto: Eva Liseth<br />
skapet dei karakteristiske hylleformasjonane som<br />
gjer område spesielt i Noreg. Nord for Botnane tok<br />
dei ut heller og la på taka under torva, i staden for<br />
never. Steinavfall etter verksemda har barn bygt ein<br />
båt av som du ser like ved vegen. På <strong>Årebrot</strong> er det<br />
tatt ut blokkstein til kaia på <strong>Flora</strong> hamn. No er steinen<br />
ettertrakta på kontinentet og i Seljestokken er<br />
det starta steinbrot med knuseverk og kai for eksport<br />
av stein til å blande i asfalt. Langs vegen kan du<br />
fleire stader sjå fundamentet, murar av naturstein,<br />
frå den første telefonlina som var bygt i Sogn og<br />
Fjordane i 1905. Lina gjekk mellom Florø og Måløy.<br />
Havet har lagt att mange moreneryggar av småstein<br />
godt synleg frå vegen. Delar av vegen i Botnane ligg<br />
på moreneryggane. Steinen var til ulempe i jordbruket,<br />
men vart rydda vekk og samstundes laga dei<br />
steingjerder mellom bruka, beita og innmark.<br />
Sjøen<br />
Sjøen har alltid vore livs- og ferdselsvegen. Frøysjøen<br />
kunne være lunefull og hard, så mange har mista<br />
livet i ulykker. Det finnest knapt ein familie som ikkje<br />
Grendehuset er ein viktig samlingsplass for bygda, her<br />
er kafe ein søndag i månaden og leikeplass for barn.<br />
vart ramma av drukningsulykker. I 1899 vart det oppretta<br />
gravplass i bygda. Forlis førte også til at den første<br />
som vart gravlagt var ein svenske som stranda<br />
her. Fisken vart levert i Kalvåg. Der handla dei med<br />
seg varer hos handelsmannen før dei reiste heimatt.<br />
Det har såleis aldri vore butikk på stranda. Seterhus<br />
hadde dei heller ikkje. Dei brukte fjellet og gjekk tilfjells<br />
for å mjølka kyrne om sommaren og bar mjølka<br />
med seg heim att. Turen kunne ta opptil 2-3 timar,<br />
då måtte tida nyttast, det vart spøta mange sokkepar<br />
medan dei gjekk etter dyra.<br />
Flypioneren Thor Solberg<br />
Pioneren kjem frå småbruket Solberg. Som vaksen<br />
reiste Solberg til Amerika etter råd frå venen Roald<br />
Amundsen, og i 1935 gjennomførde han den første<br />
atlanterhavsflyginga USA - Noreg med amfibieflyet<br />
“Leiv Eiriksson”. Thor Solberg starta flyskule i USA<br />
og bygde eigen flyplass ved New York. Under andre<br />
verdskrig utdanna han over 2000 krigsflygarar.<br />
I Norge starta Solberg på 1930-talet eige flyselskap,<br />
"Solbergfly", som mellom anna dreiv rutetrafikk på<br />
Vestlandet. I 1957 starta han flyskule på Jarlsberg flyplass<br />
i Vestfold. I 1939 gav Solberg ut “Med Norge<br />
som mål”, der han fortel om pionérturen over<br />
Atlanterhavet.<br />
Kommunikasjon<br />
Det går båt frå Florø til Villevika. Du kan og kome hit<br />
med buss, men enklast med bil langs Riksveg 614 frå<br />
nord eller sør, ta av på fylkesveg 577 til Botnane.<br />
Med bil ca.1 time frå Florø og 45 min frå Svelgen. Til<br />
Florø kan du kome med fly, båt, buss eller bil.<br />
ALLEMANNRETTEN GJELD I UTMARK<br />
Rettar:<br />
• Ferdast fritt til fots og på ski<br />
• Raste og overnatte<br />
• Ri eller sykle på stiar og vegar<br />
• Ferdast fritt i båt, fortøye og gå i land i<br />
utmark langs kysten<br />
• Plukke bær, sopp og blomar<br />
• Bade i sjø, vatten og vassdrag<br />
• Fiske med sportsfiskereiskap etter saltvassfisk<br />
NB<br />
Turistinformasjon:<br />
Tlf. 57 79 37 50<br />
visitbremanger.no<br />
Bremanger Kommune<br />
Tlf. 57 79 63 00<br />
I eldre tider var jakt viktigare enn jordbruk,<br />
og hjorten har såleis alltid spelt ei rolle.<br />
Foto: Alja Manmaart<br />
Tekst: Rune<br />
Nordbotten<br />
Kart: Ugland IT Group<br />
Formgjeving:<br />
eko Førde<br />
Jonsokaftan i Kassensvika.<br />
Foto:Elisabeth R. Norbotn<br />
Flypioneren Thor Solberg.<br />
Foto: Privat eige, Greta Belinda Solberg<br />
Plikter:<br />
• Ikkje skade naturmiljøet eller uroe dyr og<br />
fuglar<br />
• Ikkje gå i dyrka mark og eng<br />
• Ikkje gjere opp eld i skog og mark mellom<br />
15. april og 15. september<br />
• Hundar skal vere i band på offentleg veg<br />
eller i naturen. I Bremanger Kommune er det<br />
bandtvang for hund heile året.<br />
Rydd etter deg og ta avfallet med heim. Lag ikkje bål på bart fjell. Vern om kulturminna. Ferdsel i<br />
utmark er på eige ansvar. Ta særleg omsyn i hjortejakta. Ilandstignings forbod Vengane fuglereservat<br />
frå 15.04 - 31.07.<br />
Bremanger<br />
Kommune<br />
Nordsjøløypa<br />
North Sea trail er eit samarbeid<br />
for vern av Nordsjøregionen<br />
sin felles kulturarv<br />
som kommunikasjon<br />
og transportåre.<br />
Supported by Interreg IIIB<br />
North Sea Programme.
Change language