en Galicia - vPapel

4 galicia
LUN.19.12.2011 < LV
> Coincidindo coa
homenaxe que se
lle rendiu o sábado,
esta figura clave
do nacionalismo
galego repasa a súa
intensa traxectoria
AGN E. Rodríguez
Beiras bota a vista atrás
Nun café de redacción organizado
polo Grupo El Progreso en Santiago,
Xosé Manuel Beiras (Santiago,
1936) fixo un repaso dos seus 75
anos de “compromiso co país”.
Foi con motivo da súa homenaxe,
promovida por personalidades do
ámbito social, cultural e político e
nun momento no que o BNG vive
“tempos convulsos”. El só agarda
que a formación “non bote pola
borda todo o patrimonio acumulado
durante estes anos”.
A biblioteca paterna, o mestre
Pereira e o activismo de Piñeiro.
A “impregnación da existencia
dunha identidade propia no plano
cultural e idiomático” débello
Beiras a seu pai, Manuel Beiras,
dono “dunha biblioteca galega
insólita para quen era encargado
dun almacén”. No plano ideolóxico,
son tres os vectores que configuraron
a conciencia colectiva do
Beiras preadolescente: os supervivintes
do Partido Galeguista,
con quen seu pai tiña relación;
o mestre Pereira, quen o preparou
para o Bacharelato sen ter
que “ir á escola do fascismo nin
a colexios de curas”; e o seu tío
Tucho, oculista nacionalista e “de
pensamento comunista”.
Asemade, a figura de Ramón
Piñeiro –“coñecino cando saíu
da cadea, tería eu 13 anos”– foi
clave. Son os 60 e xorden as organizacións
clandestinas do nacionalismo:
UPG e PSG, esta última
que dirixirá Beiras.
Galaxia e o éxito de O atraso
económico de Galicia. A faceta
académica de Xosé Manuel Beiras
ocupa un gran espazo na súa
Emotiva homenaxe en Santiago polo seu 75 aniversario
Xosé Manuel Beiras recibiu o sábado en Santiago unha homenaxe polo
seu “compromiso exemplar” con Galicia, co “nacionalismo liberador”
e con “todas as causas nobres”. Nunha data escollida entre o seu 75
aniversario e o cuadraxésimo da publicación do seu libro O atraso
económico de Galicia, o ex voceiro nacional do BNG aceptou o recoñecemento
estendéndoo a “unha xeración que foi de vangarda e pelexou
por unha nación de iguais”, e reivindicando a “ética da irmandade e da
fraternidade” para non traizoar os principios do nacionalismo galego.
“Hai sitio para todos”, dixo, lembrando a Castelao en tempos de convulsión
no Bloque ante os mil asistentes ao emotivo acto. > EFE
traxectoria vital, da que evoca as
estancias en Madrid, Londres e
París e a “oportunidade de voltar
ao país” cando foi chamado para
encargarse da Revista de Economía
de Galicia, que lembra como
un “mundo moi especial” que lle
posibilitou manter relación con
Álvaro Cunqueiro, os Álvarez Blázquez
ou Celso Emilio Ferreiro.
Non eido universitario, resalta a
incorporación á nova facultade de
Ciencias Económicas compostelá
e a consecución dunha cátedra
“convocada para deixarme a min
fóra”. Aí saíu “o Beiras agresivo”.
Vencellado a Galaxia, do seu labor
editorial Beiras lembra as súas
traducións do francés de Camus
e O atraso económico de Galicia,
que foi “unha bomba” no 71.
O seu papel no PSG. No político,
os comezos dos 70 coñecen
o “primeiro precedente do deseño
do frontismo do Bloque”: o
documento UPG-PSG, elaborado
nunha casa de Vigo onde “viviamos,
casualidade, nun piso Camilo
Nogueira e noutro eu”. Parece
que pode triunfar unha opción
federalista do PSOE, pero non
prosperou e fíxose coa dirección
do PSOE “o tándem Canijo [Afonso
Guerra]-Felipe González”, que
“empezan a marear a perdiz”.
Achéganse as primeiras eleccións
democráticas, as do 77, e o
PSG non pacta. “Quedamos sós”,
sinala Beiras, quen asume que esa
situación “foi unha das causas da
miña crise”. “Se chegamos a pactar,
o BNG do 82 non sería posible”,
argumenta en defensa do
“sacrificio do PSG a curto prazo”.
O “descenso aos infernos”. Co
PSG en descomposición, Beiras
fai as eleccións “nunhas condicións
psicolóxicas límite” e pouco
despois entra “no dique seco”,
non seu “descenso aos infernos”.
“Na transición fun un ovni”, asegura,
un período do que saíu a
finais do 81, comezos do 82. “Hai
dous Beiras; eu nacín dous veces:
a primeira no 36 e a segunda no
81-82, despois da crise”, sostén,
evocando un período que o levou
a pasar por 14 psiquiatras.
Superado isto, chega a invitación
da UPG a crear a fronte, a súa
elección como único deputado do
BNG no 85 e a renuncia ao soldo
para seguir na facultade. Beiras
lembra agora eses anos como
“unha etapa preciosa”.
Lembra que o famoso
zapatazo do 93 deu
a volta ao mundo
Da longa etapa parlamentaria
de Beiras (1985-2005),
unha das súas imaxes máis
coñecidas é o zapatazo co
que protestou en 1993
contra a imposición do PP
sobre o regulamento da
Cámara. Malia sinalar que “é
unha redución á caricatura
da miña personalidade na
política”, non lle molesta que
llo lembren. “Aquilo deu a
volta ao mundo”, evoca, tras
destacar que o importante é
que non foi interpretado como
o xesto dun “histrión”, senón
que “a xente viu que o Beiras
era o tío que estaba a dar
o callo”. De feito, zoqueiros
enviáronlle un amplo surtido
de zocas, coa mensaxe “Para
que a próxima vez pete con
estes, que son de pau”. “Teño
algúns aínda”, apunta. Cos
ollos na actualidade, cre
que agora o Parlamento é
“unha parodia”. “Antes había
persoas cun nivel moi bo e
os debates eran debates,
non utilizaban o libro de
citas de Mark Twain”, di.
Lembra de xeito especial a
José Luis Barreiro Rivas. “É
un demócrata”, cualificativo
que non outorga a Feijóo,
“que non ten de demócrata
nin o betún dos zapatos”.
A Fraga lémbrao como “un
virrei enviado á colonia que
sacrificaba todo polo eu, eu,
eu”. Respecto á súa propia
saída do primeiro plano da
política, o nacionalista critica
“non houbo escrúpulos” para
“inventar unha operación de
acoso” con aquilo de “somos
opción de Goberno e se o
Beiras non é controlable...”
O BNG abre a executiva nacional a todas as
correntes e rexeita primarias para a Xunta
Axencias
As correntes que integran o Bloque
Nacionalista Galego conseguiron
achegar o sábado posturas
ata acadar o primeiro consenso
no proceso de preparación da
asemblea que celebrará os próximos
días 28 e 29 de xaneiro.
Foi en torno ao procedemento
de elección dos membros da
executiva nacional, ao acordar un
sistema que permitirá ter un oco
no órgano a todas as sensibilida-
des que acaden representación
no consello nacional. Este pacto
pódelle permitir a entrada na
executiva a correntes que agora
non teñen presenza nela, como o
Encontro Irmandiño de Beiras.
ELECCIÓN DE CANDIDATO
O sábado tamén tiñan que dirimir
o método para elixir o candidato
á presidencia da Xunta, un punto
no que non foi posible repetir o
acordo. Escollerase finalmente
na asemblea de xaneiro, e nunha
votación separada da que elixirá
os órganos de dirección e o novo
portavoz nacional, que podería
ser ou non o candidato para as
autonómicas.
Impúxose así a proposta defendida
por Alternativa pola Unidade
–a plataforma da UPG–, fronte ao
proceso de primarias que defendían
as correntes Máis Galiza,
de Carlos Aymerich, e Encontro
Irmandiño.