Ardentia Nº1 PDF - Federación Galega pola Cultura Marítima e ...

As mallantes das abrigadas praias das Rías
Baixas, que especialmente nas mareas vivas
equinocciais van indicando os distintos puntos ata
onde foi enchendo o mar, descoñécense na Costa
da Morte. Igual que a xente do mar da Arousa non
anda ás crebas, termo con que os fisterráns designan
os restos de naufraxios ou cargas dos barcos
que o mal tempo guinda ó mar, especialmente
cousas que flotan, como madeiras que se ían buscar
para queimar ou facer bordas das chalanas,
chalecos salvavidas, botes de pintura ou bolas de
piche que servían para carenar os barcos.
O ourensán Méndez Ferrín usou esa voz
no poemario Estirpe (1994):
“Pior fono os de Melpica
que –coma sempre, coma sempre– puxeno fachos
deica Pennmarc’h
e fixeno ceifa nos dentes de ouro dos afogado.
E andaran ás crebas!”
A noiesa Ana Romaní empregouna nun
poema de Arden (1998):
Que os cachalotes me suban polas pernas
e me deixen un rastro feroz de travesías
Que a súa pel me fale dos eclipses
que sexan eses corpos os rastros que debulle
cada tarde nas crebas
Francisco Fernández Rei
53
ARDENTIA
E o fisterrán Alexandre Nerium usou ese
termo nun quinteto de Vogar de couse (2003):
Non se ha picar o mar para arrincar cachopas
-sima-cima de voar do tolo igual cás pegassenón
para alagar os cadernais, as bozas...
Rexeitar o changüí preto á esveltez das ondas
onde a miñoca dá seu buligar ás crebas.
Os crebeiros de Fisterra tamén ían ás
pacas (ou alpacas) e ós cavacos que o temporal
traía ás praias e ós coídos. As pacas eran bloques
de caucho cos que se facían solas de zapatos, que
se pagaban moi ben, polo que o crebeiro que dese
con unha xa “tiña o inverno zafo”. Os cavacos
eran troncos de leña caídos dos barcos que se
procuraban nas praias, porque a xente do mar non
tiña monte para ir buscar leña.
Sirva isto como breve mostra do grandioso
patrimonio inmaterial do léxico do mar creado por
xeracións de galegos das rías e da costa. Un léxico
vivo que, xunto coa fraseoloxía con sabor a
salitre, cómpre seguir recollendo, puíndo e transmitindo,
á vez que se procura unha beiramar e
unha cultura marítima viva, non museística.
Percebeiros
da Costa da Morte