14.07.2013 Views

pdf 288KB - Ita Nia Rai

pdf 288KB - Ita Nia Rai

pdf 288KB - Ita Nia Rai

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

DIRECÇÃO NACIONAL DE TERRAS, PROPRIEDADES E SERVIÇOS CADASTRAIS EDISAUN N’ 14<br />

“Razaun ba impedementu refere Xefe-suku Ainaro husu ba Ministeriu da Justica atu rezolve uluk asuntu importante<br />

3 hanesan;1. Deslokadu husi 1975 – 1999 husi suku seluk ne’ebe oukupa area Suku Ainaro nian. 2.Husu ba Governu<br />

liu husi Ministeriu da Justica atu estabelese uluk Lei devizaun teritoriu foin bele sukat rai 3.Husu ba Governu liu husi<br />

Ministeriu da Justica atu establese uluk mapa kada suku molok sukat rai ka foti dadus konaba rai.” lian hirak ne’e<br />

hato’o husi Jerenti Rezulusaun konflitus ba Mediasaun no desputa, Sr. Jaimitu C. da Costa husi Programa <strong>Ita</strong> <strong>Nia</strong> <strong>Rai</strong>.<br />

Jaimitu hateten, “ho nesisidade hirak ne’e, programa INR hetan preokupasaun hodi halo aproximasaun ho Xefe<br />

Suku Ainaro iha dia 29 Abril 2010. Tuir Xefe do Suku, presiza fasilita reuniaun jeral ida ho autoridade no<br />

komunidade, hodi rona diretamente saida maka sira nia hakarak atu simu programa INR ka lae, bazeia ba<br />

rekomendasaun ne’é Projeitu INR hamutuk ho DTPSC Distrito Ainaro organiza enkontru jeral 28 Maiu 2010 iha aula<br />

Sub-distrito Ainaro, partisipa husi ema nain 64, maibe la hetan solusaun.”<br />

“ ikus mai Administrador Distrito hamosu sujestaun entrega ba Lider Tradisionais, Xefe Suku sira no Autoridade<br />

Local organiza enkontru internal ida hodi buka solusaun ba problema rai iha Ainaro, Inkontru Internal neé kordena<br />

diretamente husi Sr. Manuel Pereira (Administrador Distrtito Ainaro) hodi konvida Strutura Tradisionais hanesan<br />

Liurai husi Tais Metan, Tais Mutin, Oan Feto hat no Mane hat, Xefe Suku 7, Lia Nain, Xefe Aldeia no PNTL Distrito<br />

Ainaro, observa mos husi DNTPSC no programa INR. Enkontru refere realiza iha dia 9 Junu 2010, abertura ba<br />

inkontru Ne’e husi Administrador Distrito rasik, hafoin entrega ba Lider tradisionais ho Administrador Sub-distrito<br />

Ainaro hodi lidera. Ikus mai iha solusaun, lider tradisionais, lider komunitariu sira aseita bele implementa programa<br />

INR iha Distritu refere no sei halao lansamentu ba programa ne’e 23 Junu 2010, iha Salaun Paroquial Ainaro.” Katak<br />

Jaimitu<br />

DIRECÇÃO NACIONAL DE TERRAS, PROPRIEDADES E<br />

SERVIÇOS<br />

CADASTRAIS<br />

(DNTPSC)<br />

REZOLVE RAI<br />

DESPUTA LIU<br />

HUSI<br />

MEDIASAUN<br />

Photo By: Cris Belo,INR<br />

Direcção Nacional de Terras, Propriedades e Serviços<br />

Cadastrais (DNTPSC) durante ne’e uza meus<br />

mediasaun hodi rezolve rai ne’ebe hetan problema ka<br />

hetan desputa, meus refere DNTPSC uza hahu husi<br />

Janeiru 2008 to’o agora.<br />

Emelita Fatima Martins hanesan teknika professional<br />

disputa de Terras ba DNTPSC, hahu halao nia kna’ar<br />

hanesan Mediador iha 2000 to’o agora.<br />

Tuir Martins katak’ “Meus ne’ebe nia uja hodi rezolve<br />

rai desputa maka hanesan meus mediasaun, dahuluk<br />

halo introdusaun ba vantajen no disvantajen kona-ba<br />

rezolve kazu liu husi Mediasaun ka lori kazu ba<br />

tribunal, nia vantajen ho disvantazen maka saida,<br />

depois analiza kazu no esplika lei de terras ba<br />

desputantes sira, (Lei No.1/2003) lei Beins imoveis<br />

Emelita<br />

Fatima<br />

Martins,<br />

hanesan<br />

Mediado<br />

ra ba rai<br />

desputa.<br />

Liu husi esplikasaun hirak ne’e halo desputantes<br />

sira fasil atu kompriende no sira rasik husu hakarak<br />

rezolve liu husi mediasaun.”<br />

“Durante ne’e hau uza meus ida ne’e bele ajuda hau<br />

rezolve rai desputa hamutuk 10, husi desputa 10<br />

ne’e rai eransa 8 no rai estadu 2 maioria mai husi<br />

rai abandonadu.” Martins kasu lia hirak ne’e iha<br />

nia servisu fatin Bebora, Dili, 10 Junu 2010.<br />

Martins salenta liu tan katak; agora dadaun ne’e<br />

kazu barak liu maka rai privadu abandonadu, husi<br />

individu ho individu, individu ho grupu no individu<br />

ho estadu, kazu hirak ne’e susar atu rezolve ho<br />

razaun katak tamba lei seidauk devini lolos.<br />

Photo By: Cris Belo<br />

Martins<br />

esplika<br />

hela<br />

prosesu<br />

mediasaun<br />

ba<br />

desputante.<br />

REVISTA MENSAL HUSI PROGRAMA ITA NIA RAI BY : CRIS BELO EDISAUN JUNU - JULHU 2010 HP:+670.7304325/7262934 info@sprtl.tl PJ.2

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!