pdf ProgramaciÃ³n por unidades - Xerais

PROGRAMACIÓN DE AULA POR UNIDADES 

1 Programación de aula 

2. Programación da educación en valores por unidades 

3. Medidas de atención á diversidade e actividades

LINGUA E LITERATURA 2º ESO – PROGR. DE AULA POR UNIDADES 

1. PROGRAMACIÓN POR UNIDADES 

Unidade 1 

Obxectivos didácticos 

−−Ler de forma comprensiva textos publicitarios. 

−−Distinguir textos publicitarios dos que non o son. 

−−Analizar as mensaxes fornecidas polos textos publicitarios. 

−−Coñecer as características e estrutura dos textos publicitarios. 

−−Coñecer os recursos retóricos expresivos e estilísticos dos textos publicitarios 

−−Participar de intercambios de opinión, respectando as normas que os rexen. 

−−Ampliar o coñecemento de vocabulario relativo ás partes da casa por dentro. 

−−Coñecer e entender o concepto de plurilingüismo. 

−−Valorar a diversidade lingüística e cultural como unha riqueza. 

−−Coñecer a diferenza entre linguas minorizadas e minoritarias. 

−−Coñecer e entender o concepto de lingua internacional. 

−−Coñecer os mecanismos de formación de novas palabras. 

−−Identificar nunha palabra o lexema e os morfemas. 

−−Distinguir nunha palabra morfemas derivativos e flexivos. 

−−Utilizar con corrección os grupos consonánticos bl e br. 

Competencias básicas 

Competencia en comunicación lingüística 

−−Lectura de forma comprensiva de textos publicitarios. 

−−Distinción de textos publicitarios dos que non o son.


−−Análise das mensaxes fornecidas polos textos publicitarios. 

−−Coñecemento das características e estrutura dos textos publicitarios. 

−−Coñecemento dos recursos retóricos expresivos e estilísticos dos textos publicitarios. 

−−Participación en intercambios de opinión, respectando as normas que os rexen. 

−−Ampliación do coñecemento de vocabulario relativo ás partes da casa por dentro. 

−−Coñecemento e comprensión do concepto de plurilingüismo. 

−−Coñecemento da diferenza entre linguas minorizadas e minoritarias. 

−−Coñecemento e comprensión do concepto de lingua internacional. 

−−Coñecemento dos mecanismos de formación de novas palabras. 

−−Identificación nunha palabra do lexema e dos morfemas. 

−−Distinción nunha palabra de morfemas derivativos e flexivos. 

−−Utilización con corrección dos grupos consonánticos bl e br. 

Competencia matemática 

−−Aplicación correcta do razoamento dedutivo para solucionar actividades. 

−−Interpretación axeitada de estatísticas aplicadas á análise do plurilingüismo en Europa. 

Competencia no coñecemento e interacción co mundo físico 

−−Aplicación do léxico propio do campo semántico das partes da casa nas interaccións sociais da 

vida cotiá. 

−−Coñecemento de diversos tipos de casas no mundo. 

−−Coñecemento das principais linguas de Europa. 

−−Valoración da diversidade lingüística e cultural como unha riqueza. 

−−Interese polas linguas minoritarias de Europa. 

−−Manexo e interpretación de mapas de Europa. 

Competencia para o tratamento da información e competencia dixital 

−−Ampliación de información a través da consulta a páxinas web e portais de información. 

−−Busca de información en enciclopedias, dicionarios ou páxinas web. 

Competencia social e cidadá 

−−Reflexión crítica sobre as mensaxes dos textos publicitarios. 

−−Análise das mensaxes fornecidas polos textos publicitarios. 


−−Valoración positiva da riqueza lingüística europea e mundial. 

−−Reflexión sobre a importancia da corresponsabilidade nas tarefas domésticas.


Competencia cultural e artística 

−−Comprensión dos textos publicitarios e dos seus recursos estilísticos. 

−−Elaboración de textos publicitarios escritos e orais. 

Competencia para aprender a aprender 

−−Manexo do dicionario e da orde alfabética. 

−−Identificación e análise crítica das ideas que se asocian aos textos publicitarios. 

−−Elaboración de esquemas para exposicións orais. 

Competencia para o desenvolvemento da autonomía e iniciativa persoal 

−−Lectura de maneira reflexiva e crítica de textos para extraer conclusións. 

−−Busca de información de maneira autónoma. 

Contidos 

−−Os textos publicitarios: características. 

−−Recursos retóricos expresivos e estilísticos dos textos publicitarios. 

−−Léxico relacionado co interior da casa. 

−−O plurilingüismo I: as funcións sociais das linguas. 

−−Linguas minorizadas e linguas minoritarias. 

−−Linguas internacionais. 

−−A formación de palabras: lexema e morfemas (flexivos, derivativos, desinencias). 

−−Uso dos grupos consonánticos bl / br. 

Criterios de avaliación 

−−Le de forma comprensiva textos publicitarios. 

−−Distingue textos publicitarios dos que non o son. 

−−Analiza as mensaxes fornecidas polos textos publicitarios. 

−−Coñece as características e estrutura dos textos publicitarios. 

−−Coñece os recursos retóricos expresivos e estilísticos dos textos publicitarios. 

−−Participa de intercambios de opinión, respectando as normas que os rexen. 

−−Amplía o coñecemento de vocabulario relativo ás partes da casa por dentro. 

−−Coñece e entende o concepto de plurilingüismo. 

−−Valora a diversidade lingüística e cultural como unha riqueza. 

−−Coñece a diferenza entre linguas minorizadas e minoritarias.


−−Coñece e entende o concepto de lingua internacional. 

−−Coñece os mecanismos de formación de novas palabras. 

−−Identifica nunha palabra o lexema e os morfemas. 

−−Distingue nunha palabra morfemas derivativos e flexivos. 

−−Utiliza con corrección os grupos consonánticos bl e br.


Unidade 2 


−−Ler de forma comprensiva textos informativos. 

−−Distinguir textos informativos dos que non o son. 

−−Analizar as mensaxes fornecidas polos textos informativos. 

−−Coñecer as características e estrutura da reportaxe. 


−−Coñecer e aplicar os mecanismos de cohesión textual, concretamente a anáfora e a substitución. 

−−Coñecer as características do esquema. 

−−Elaborar esquemas propios. 

−−Ampliar o coñecemento de vocabulario relativo á alimentación. 

−−Coñecer a diversidade lingüística europea. 

−−Valorar positivamente a riqueza lingüística europea e mundial. 

−−Coñecer e entender o concepto de plurilingüismo. 


−−Coñecer a diferenza entre linguas minorizadas e minoritarias. 

−−Analizar os factores cos que se analizan os estados de saúde das linguas. 

−−Coñecer os mecanismos de construción de novas palabras. 

−−Identificar nunha palabra os prefixos e os sufixos. 

−−Utilizar con corrección os grupos consonánticos pl / pr; pc e pt. 



- Lectura comprensiva de textos informativos. 

- Distinción entre textos informativos e non informativos. 

- Análise das mensaxes fornecidas polos textos informativos. 

- Identificación das ideas principais dunha reportaxe. 

- Aplicación das normas de corrección lingüística e de presentación na elaboración de textos escritos 

(reportaxe). 

- Coñecemento das características e estrutura da reportaxe. 

- Coñecemento e aplicación dos mecanismos de cohesión textual, concretamente da anáfora e da 

substitución. 

- Coñecemento das características do esquema.


- Elaboración de esquemas propios. 

- Ampliación do léxico propio do campo semántico da alimentación. 

- Coñecemento da diversidade lingüística europea. 

- Valoración positiva da riqueza lingüística europea e mundial. 

- Coñecemento e entendemento do concepto de plurilingüismo. 

- Valoración da diversidade lingüística e cultural como unha riqueza. 

- Coñecemento da diferenza entre linguas minorizadas e minoritarias. 

- Análise dos factores cos que se analiza o estado de saúde das linguas. 

- Coñecemento dos mecanismos de construción de novas palabras. 

- Identificación nunha palabra dos prefixos e dos sufixos (derivativos e alterativos). 

- Utilización, con corrección, dos grupos consonánticos pl/pr, pc e pt. 

Compentencia matemática 

- Interpretación de información de carácter numérico presente en textos. 

- Aplicación correcta do razoamento dedutivo para solucionar actividades. 

- Interpretación axeitada de estatísticas aplicadas á análise do plurilingüismo en Europa. 


- Aplicación do léxico propio do campo semántico da alimentación nas interaccións sociais da vida 

cotiá. 

- Coñecemento das principais características das dietas saudables. 

- Interese polas linguas minoritarias de Europa. 

- Análise e situación das linguas minoritarias de Europa. 

- Manexo e interpretación de mapas de Europa. 


- Ampliación de información a través da consulta de páxinas web e portais de información. 

- Busca de información en enciclopedias, dicionarios ou páxinas web. 


- Reflexión crítica dos temas que tratan os textos de lectura. 

- Análise das mensaxes fornecidas polos textos informativos. 

- Participación en intercambios de opinión, respectando as normas que os rexen. 

- Valoración positiva da riqueza lingüística europea e mundial. 

- Valoración da diversidade lingüística e cultural como unha riqueza. 

- Reflexión sobre a importancia dunha alimentación saudable. 


- Lectura e comprensión dunha reportaxe. 

- Identificación e análise dunha reportaxe. 

- Elaboración de textos informativos.



- Manexo do dicionario e da orde alfabética. 

- Identificación das ideas principais e secundarias dun texto informativo. 

- Elaboración de esquemas. 


- Lectura de maneira reflexiva e crítica de textos para extraer conclusións. 

- Busca de información de maneira autónoma. 

- Interpretación da información fornecida por mapas lingüísticos. 

Contidos 

−−A reportaxe: características e estrutura. 

−−Mecanismos de cohesión textual: anáfora e substitución. 

−−O esquema e as súas características. 

−−Léxico relacionado coa alimentación. 

−−O plurilingüismo II: a vitalidade lingüística. 

−−Linguas minoritarias e linguas minorizadas. 

−−Morfemas derivativos: prefixos e sufixos. 

−−Sufixos derivativos e apreciativos. 

−−Uso dos grupos consonánticos pl / pr; pc e pt. 


−−Amplía o coñecemento do vocabulario e manexa con soltura a orde alfabética das palabras mediante 

o traballo co dicionario. 

−−Realiza unha lectura comprensiva (reportaxe). 

−−Identifica as ideas principais dunha reportaxe e elabora resumos, esquemas etc., tendo en conta a 

corrección lingüística e a presentación coidada. 

−−Reflexiona de forma crítica sobre os temas que tratan os textos de lectura. 

−−Amplía a información sobre determinados temas de interese consultando páxinas de Internet. 

−−Recoñece unha reportaxe e identifica a súa estrutura. 

−−Busca información de temas de actualidade, coa finalidade de realizar unha reportaxe. 

−−Recoñece os mecanismos que se establecen entre os distintos elementos dun texto para lograr a 

cohesión textual. 

−−Emprega con corrección a técnica do esquema que permite sintetizar a información máis importante 

dun texto. 

−−Recoñece os nomes e os significados dos alimentos e dos termos relacionados coa alimentación.


−−Comprende o concepto de plurilingüismo. 

−−Distingue entre linguas minorizadas e linguas minoritarias. 

−−Entende os factores cos que se analizan os estados de saúde das linguas. 

−−Identifica os morfemas derivativos que complementan o significado do lexema. 

−−Recoñece os prefixos que complementan o significado do lexema. 

−−Recoñece os sufixos derivativos e apreciativos que complementan o significado do lexema. 

−−Usa con corrección os grupos consonánticos pl / pr; pc e pt.


Unidade 3 


−−Ler de forma comprensiva textos non literarios. 

−−Distinguir textos de carácter persoa dos que non o son. 

−−Coñecer as características e estrutura do diario persoal e dos blogs. 

−−Coñecer os recursos expresivos e estilísticos dos textos de carácter persoal. 


−−Ampliar o coñecemento de vocabulario relativo á diversidade social e cultural e a paz. 

−−Coñecer a lexislación lingüística do Estado español. 

−−Coñecer os tratados asinados por España e os restantes países europeos en relación coas linguas 

minorizadas. 

−−Distinguir a diferenza entre dereito e deber aplicado ás linguas do Estado. 

−−Entender a diferenza entre lingua oficial e cooficial. 


−−Coñecer a diferenza no tratamento legal das linguas do Estado español. 

−−Identificar os substantivos. 

−−Coñecer as regras formación do plural e o xénero dos substantivos. 

−−Utilizar con corrección os grupos consonánticos fl e fr. 

−−Utilizar con corrección o grafema h. 



−−Lectura de forma comprensiva de textos persoais. 

−−Distinción entre feitos, desexos e reflexións. 

−−Aplicación das normas de corrección lingüística e de presentación na elaboración de textos escritos 

propios. 

−−Coñecemento das características e estrutura dos diarios persoais e os blogs. 

−−Ampliación do léxico propio do campo semántico da diversidade social e cultural e a paz. 

−−Coñecemento da lexislación lingüística de España e de Galicia. 



−−Coñecemento da diferenza entre dereitos e deberes aplicados ás linguas do Estado español.


−−Análise dos textos que lexislan a diversidade lingüística de España e de Europa. 

−−Coñecemento das regras de formación do plural e do xénero dos substantivos. 

−−Utilización, con corrección, dos grupos consonánticos fl / fr. 

−−Utilización, con corrección, do grafema h. 



−−Interpretación de información de carácter numérico presente en textos. 


−−Aplicación do léxico propio do campo semántico da diversidade social e cultural e a paz na vida 

cotiá. 

−−Coñecemento dos países europeos que asinaron ou non a Carta Europea das Linguas Rexionais e 

Minoritarias. 

−−Interese polas linguas minoritarias de Europa. 

−−Manexo e interpretación de mapas de Europa. 





−−Análise da importancia do fomento dunha cultura da paz entre os pobos. 

−−Reflexión sobre a resolución pacífica dos conflitos. 

−−Condena da violencia de xénero. 

−−Reflexión sobre a desigualdade no mundo e as causas que a orixinan. 

−−Coñecemento da traxectoria dalgunhas das persoas que recibiron o Premio Nobel da Paz. 

−−Análise das mensaxes fornecidas polos textos informativos. 



−−Valoración da diversidade cultural e lingüística do mundo. 


−−Lectura e comprensión dun diario e dun blog. 

−−Elaboración de textos persoais: diario ou blog.




−−Identificación das ideas principais e secundarias dos textos orais e escritos. 

−−Elaboración de guións de traballo e esquemas para a presentación e defensa dun tema. 

−−Busca autónoma de información e elaboración de traballos propios. 




−−Opinión persoal sobre a desigualdade e a necesidade da paz no mundo actual. 

Contidos 

−−Características do diario persoal. 

−−Características dun blog. 

−−Léxico relacionado coa diversidade social e cultural e a paz. 

−−A lexislación lingüística en Galicia. 

−−Tratados internacionais en materia lingüística. 

−−Lexislación estatal e autonómica en materia lingüística. 

−−O substantivo. 

−−Regras de formación do xénero. 

−−Regras de formación do número. 

−−Uso dos grupos consonánticos fl e fr. 

−−Uso do grafema h. 


−−Le de forma comprensiva textos non literarios. 

−−Distingue textos de carácter persoal dos que non o son. 

−−Coñece as características e estrutura do diario persoal e dos blogs. 

−−Coñece os recursos expresivos e estilísticos dos textos de carácter persoal. 


−−Amplía o coñecemento de vocabulario relativo á diversidade social e cultural e a paz. 

−−Coñece a lexislación lingüística do Estado español. 

− − Coñece os tratados asinados por España e os restantes países europeos en relación coas linguas 

minorizadas.


−−Distingue a diferenza entre dereito e deber aplicado ás linguas do Estado. 

−−Entende a diferenza entre lingua oficial e cooficial. 

−−Valora a diversidade lingüística e cultural como unha riqueza. 

−−Coñece a diferenza no tratamentos legal das linguas do Estado español. 

−−Identifica os substantivos. 

−−Coñece as regras formación do plural e o xénero dos substantivos. 

−−Utiliza con corrección os grupos consonánticos fl e fr. 

−−Utiliza con corrección o grafema h.


Unidade 4 


−−Ler de forma comprensiva textos poéticos e cancións. 

−−Distinguir textos poéticos dos que non o son. 

−−Analizar as mensaxes fornecidas polos textos poéticos. 

−−Coñecer as características e estrutura dos textos poéticos. 

−−Coñecer os recursos formais dos textos poéticos. 

−−Distinguir ritmo e rima. 

−−Coñecer e aplicar os mecanismos de cohesión: a elipse. 

−−Coñecer as regras de elaboración e organizar mapas conceptuais. 


−−Ampliar o coñecemento de vocabulario relativo ao mundo da música. 

−−Coñecer e entender o concepto de normalización lingüística. 

−−Valorar positivamente os procesos de normalización lingüística. 

−−Coñecer a Lei de normalización lingüística. 

−−Coñecer a lexislación en materia de toponimia e antroponimia. 

−−Entender os conceptos de toponimia e antroponimia. 

−−Identificar adxectivos. 

−−Distinguir adxectivos explicativos e especificativos. 

−−Coñecer os graos do adxectivo. 

−−Aplicar con corrección as regras de formación do comparativo e do superlativo. 

−−Utilizar con corrección os grupos consonánticos -cc- e -ct-. 



−−Lectura de forma comprensiva de textos poéticos e cancións. 

−−Distinción entre os textos poéticos e os que non o son. 

−−Análise das mensaxes fornecidas polos textos poéticos. 

−−Coñecemento das características e estrutura dos textos poéticos. 

−−Coñecemento dos recursos formais dos textos poéticos. 

−−Distinción entre ritmo e rima.


−−Elaboración de textos poéticos propios. 

−−Coñecemento e aplicación dos mecanismos de cohesión: a elipse. 

−−Coñecemento das regras de elaboración e organización dos mapas conceptuais. 

−−Ampliación do coñecemento de vocabulario relativo ao mundo da música. 

−−Comprensión do concepto de normalización lingüística. 

−−Comprensión os conceptos de toponimia e antroponimia. 

−−Identificación de adxectivos. 

−−Distinción de adxectivos explicativos e especificativos. 

−−Comprensión dos graos do adxectivo. 

−−Aplicación con corrección as regras de formación do comparativo e do superlativo. 

−−Utilización con corrección os grupos consonánticos -cc- e -ct-. 





−−Aplicación do léxico propio do campo semántico da música nas interaccións sociais da vida cotiá. 

−−Análise da lexislación lingüística do Estado español. 

−−Coñecemento da Lei de normalización lingüística. 

−−Coñecemento da lexislación en materia de toponimia e antroponimia. 

−−Coñecemento das vilas e cidades de Galicia. 





−−Reflexión crítica dos temas que tratan os textos de lectura. 

−−Análise das mensaxes fornecidas polos textos poéticos e as cancións. 


−−Valoración positiva dos procesos de normalización lingüística. 


−−Lectura e comprensión de textos poéticos. 

−−Coñecemento de grupos musicais que cantan en galego.


−−Elaboración de textos literarios propios. 

−−Interese pola linguaxe poética e os seus recursos expresivos. 



−−Elaboración de mapas conceptuais. 

−−Exposición oral sobre un tema escollido. 




−−Interpretación da información fornecida polos mapas conceptuais. 

Contidos 

−−Características dos textos poéticos e as cancións. 

−−O ritmo e a rima. 

−−Recursos formais dos textos poéticos: paralelismo, aliteración, antítese e anáfora. 

−−Mecanismos de cohesión: elipse. 

−−O mapa conceptual. 

−−Regras de elaboración dos mapas conceptuais. 

−−Léxico relacionado coa música. 

−−A lexislación lingüística en Galicia. 

−−A normalización lingüística. 

−−A Lei de normalización lingüística. 

−−Toponimia e antroponimia. 

−−O adxectivo. 

−−O adxectivo explicativo e o especificativo. 

−−Os graos do adxectivo: positivo, comparativo e superlativo. 

−−Uso das conxuncións comparativas. 

−−Uso dos grupos consonánticos -cc- e -ct-. 


−−Le de forma comprensiva textos poéticos e cancións. 

−−Distingue textos poéticos dos que non o son.


−−Analiza as mensaxes fornecidas polos textos poéticos. 

−−Coñece as características e estrutura dos textos poéticos. 

−−Coñece os recursos formais dos textos poéticos. 

−−Distingue ritmo e rima. 

−−Coñece e aplica os mecanismos de cohesión: a elipse. 

−−Coñece as regras de elaboración e organización de mapas conceptuais. 


−−Amplía o coñecemento de vocabulario relativo ao mundo da música. 

−−Coñece e entende o concepto de normalización lingüística. 

−−Valora positivamente os procesos de normalización lingüística. 

−−Coñece a Lei de normalización lingüística. 

−−Coñece a lexislación en materia de toponimia e antroponimia. 

−−Entende os conceptos de toponimia e antroponimia. 

−−Identifica adxectivos. 

−−Distingue adxectivos explicativos e especificativos. 

−−Coñece os graos do adxectivo. 

−−Aplica con corrección as regras de formación do comparativo e do superlativo. 

−−Utiliza con corrección os grupos consonánticos -cc- e -ct-.


Unidade 5 


−−Ler de forma comprensiva textos formais administrativos: a solicitude. 

−−Distinguir textos administrativos dos que non o son. 

−−Analizar as mensaxes fornecidas polos textos formais. 

−−Coñecer as características e estrutura das solicitude e instancias. 

−−Elaborar instancias seguindo o seu esquema. 


−−Ampliar o coñecemento de vocabulario relativo ao mundo do contorno máis próximo. 

−−Coñecer e analizar a situación do galego na actualidade. 

−−Entender o concepto de competencia lingüística. 

−−Entender o distinguir as destrezas pasivas e activas. 

−−Distinguir os ámbitos de uso coloquiais e formais. 

−−Identificar verbos. 

−−Coñecer a estrutura morfolóxica das formas verbais. 

−−Distinguir os tempos verbais. 

−−Distinguir os modos verbais. 

−−Utilizar con corrección os sufixos: -cio / -cia, -zo / -za. 



−−Lectura de forma comprensiva de textos formais administrativos: a solicitude. 

−−Distinción entre textos administrativos e os que non o son. 

−−Análise das mensaxes fornecidas polos textos formais. 

−−Coñecemento das características e estrutura das solicitude e instancias. 

−−Elaboración de instancias seguindo o seu esquema. 

−−Ampliación do coñecemento de vocabulario relativo ao mundo do contorno máis próximo. 

−−Comprensión do concepto de competencia lingüística. 

−−Entendemento e distinción das destrezas pasivas e activas. 

−−Distinción dos ámbitos de uso coloquiais e formais. 

−−Identificación de verbos.


−−Coñecemento da estrutura morfolóxica das formas verbais. 

−−Distinción dos tempos verbais. 

−−Distinción dos modos verbais. 

−−Utilización con corrección os sufixos: -cio / -cia, -zo / -za. 


−−Interpretación de gráficas referidas á situación actual do galego. 


−−Interpretación axeitada de datos estatísticos aplicados á análise da situación actual do galego. 


−−Aplicación do léxico propio do campo semántico do contorno nas interaccións sociais da vida 

cotiá. 

−−Coñecemento das desigualdades no mundo e de situacións de explotación infantil. 

−−Información sobre o coltan e os seus usos, así como o que implica nos países subdesenvolvidos. 

−−Coñecemento e análise da situación do galego na actualidade. 

−−Interese en que mellore a situación social do galego. 

−−Manexo e interpretación de gráficas. 




−−Elaboración de presentacións sobre un tema. 



−−Análise das mensaxes fornecidas polos textos informativos. 


−−Valoración positiva dos procesos de normalización. 

−−Elaboración de escritos de reclamación e solicitude. 


−−Lectura e comprensión de textos informativos. 

−−Elaboración de textos propios. 


−−Manexo do dicionario e da orde alfabética.


−−Identificación das ideas principais e secundarias dun texto informativo. 

−−Elaboración de esquemas. 




−−Interpretación da información fornecida por mapas lingüísticos. 

Contidos 

−−As solicitudes e instancias. 

−−Estrutura das instancias. 

−−Léxico relacionado co noso contorno. 

−−Situación actual do galego: coñecemento. 

−−As competencias lingüísticas: as destrezas activas e pasivas. 

−−Os ámbitos de uso coloquiais e formais. 

−−O verbo. 

−−As partes do verbo. 

−−O tempo e o modo. 

−−Palabras terminadas en -cio / -cia, -zo / -za. 


−−Le de forma comprensiva textos formais administrativos: a solicitude. 

−−Distingue textos administrativos dos que non o son. 

−−Analiza as mensaxes fornecidas polos textos formais. 

−−Coñece as características e estrutura das solicitudes e instancias. 

−−Elabora instancias seguindo o seu esquema. 


−−Amplía o coñecemento de vocabulario relativo ao mundo do contorno máis próximo: a cidade e 

o porto. 

−−Coñece e analiza a situación do galego na actualidade. 

−−Entende o concepto de competencia lingüística. 

−−Entende e distingue as destrezas pasivas e activas. 

−−Distingue os ámbitos de uso coloquiais e formais. 

−−Identifica verbos.


−−Coñece a estrutura morfolóxica das formas verbais. 

−−Distingue os tempos verbais. 

−−Distingue os modos verbais. 

−−Utiliza con corrección os sufixos: -cio / -cia, -zo / -za.


Unidade 6 


−−Ler de forma comprensiva textos expositivos (folletos). 

−−Distinguir textos expositivos (folletos) dos que non o son. 

−−Analizar as mensaxes fornecidas polos folletos. 

−−Coñecer as características dos folletos. 


−−Coñecer e aplicar os conectores textuais, concretamente os conectores aditivos, temporais e espaciais. 

−−Elaborar revisións de textos. 

−−Ampliar o coñecemento de vocabulario relativo á radio e á televisión. 

−−Diferenciar entre lingua inicial ou materna e lingua habitual. 

−−Entender a situación actual da lingua galega. 

−−Coñecer a diferenza entre lingua inicial ou materna e lingua habitual. 

−−Recoñecer e diferenciar entre frase simple e frase complexa. 

−−Recoñecer os elementos das frases substantivas, adxectivas, adverbiais, nominais e preposicionais. 

−−Utilizar con corrección as maiúsculas. 



−−Lectura de forma comprensiva de folletos. 

−−Distinción entre textos expositivos (folletos) e os que non o son. 

−−Análise das mensaxes fornecidas polos textos expositivos. 

−−Identificación dos obxectivos dun folleto. 

−−Aplicación das normas de corrección lingüística e de presentación na elaboración de textos expositivos 

(folletos). 

−−Coñecemento das características dun folleto. 

−−Coñecemento e aplicación dos conectores textuais, concretamente conectores aditivos, temporais 

e espaciais. 

−−Coñecemento das funcións de corrección nos procesadores de textos. 

−−Elaboración de revisións de textos. 

−−Ampliación do léxico propio do campo semántico da radio e da televisión. 

−−Coñecemento da situación actual da lingua galega.


−−Valoración positiva da lingua galega. 

−−Coñecemento e entendemento dos conceptos lingua inicial ou materna e lingua habitual. 

−−Valoración da situación actual da lingua galega. 

−−Coñecemento dos elementos dunha frase. 

−−Identificación dos distintos tipos de frases. 

−−Utilización, con corrección, das maiúsculas. 




−−Interpretación axeitada de gráficas aplicadas á análise da situación da lingua galega. 


−−Aplicación do léxico propio do campo semántico da radio e da televisión nas interaccións sociais 

da vida cotiá. 

−−Localización da toponimia presente nos textos e nos exercicios. 


−−Emprego da función de corrección nos procesadores de texto. 


−−Busca de información na rede: en enciclopedias, dicionarios ou páxinas web. 



−−Análise das mensaxes fornecidas polos textos expositivos (folletos). 


−−Valoración da situación actual da lingua galega. 

−−Reflexión sobre a importancia dos medios de comunicación (radio e televisión). 


−−Lectura e comprensión dun folleto. 

−−Identificación e análise dun folleto. 

−−Elaboración de folletos. 



−−Identificación e elaboración de folletos.





−−Interpretación da información fornecida por diferentes gráficas. 

Contidos 

−−O folleto (texto expositivo): obxectivos e elaboración. 

−−Conectores textuais: aditivos, temporais e espaciais. 

−−A revisión e a función de corrección nos procesadores de textos. 

−−Léxico relacionado coa radio e a televisión. 

−−Situación actual do galego: lingua inicial ou materna e lingua habitual. 

−−A frase: definición e clasificación. 

−−Uso das maiúsculas. 


−−Amplía o coñecemento do vocabulario, incluíndo as siglas, e manexa con soltura a orde alfabética 

das palabras mediante o traballo co dicionario. 

−−Realiza unha lectura comprensiva (folleto). 

−−Identifica as ideas principais dun folleto e elabora resumos, esquemas etc., tendo en conta a corrección 

lingüística e a presentación coidada. 



−−Recoñece un folleto e identifica os seus obxectivos. 

−−Busca información, coa finalidade de realizar un folleto. 

−−Recoñece os conectores textuais dun texto para lograr a súa cohesión. 

−−Emprega con corrección a revisión unha vez escrito un texto. 

−−Recoñece os nomes e os significados dos termos relacionados coa radio e a televisión. 

−−Distingue entre lingua inicial ou materna e lingua habitual. 

−−Entende a situación actual da lingua galega. 

−−Comprende o concepto de frase. 

−−Diferencia entre frase simple e frase complexa. 

−−Recoñece os elementos das frases substantivas, adxectivas, adverbiais, nominais e preposicionais. 

−−Usa correctamente as maiúsculas.


Unidade 7 


−−Ler de forma comprensiva textos literarios. 

−−Analizar o contido dos textos literarios. 

−−Aplicar as pautas que facilitan a procura de información en Internet. 

−−Coñecer as características dunha biblioteca. 

−−Entender e coñecer o concepto de metabuscador. 

−−Ampliar o léxico propio do campo semántico do cinema e do teatro. 

−−Coñecer a situación actual do galego. 

−−Valorar as actitudes lingüísticas cara ao galego. 

−−Entender e coñecer o concepto de prexuízo lingüístico. 

−−Coñecer os prexuízos lingüísticos. 

−−Analizar os factores que motivan os prexuízos lingüísticos. 

−−Coñecer os elementos dunha cláusula. 

−−Analizar as funcións que se poden dar nunha cláusula. 

−−Identificar os distintos tipos de cláusula. 

−−Utilizar, con corrección, os signos de puntuación: punto, coma e punto e coma. 



−−Lectura de forma comprensiva de textos literarios. 

−−Análise do contido dos textos literarios. 

−−Aplicación das pautas que facilitan a procura de información en Internet. 

−−Coñecemento das características dunha biblioteca. 

−−Coñecemento e entendemento do concepto de metabuscador. 

−−Ampliación do léxico propio do campo semántico do cinema e do teatro. 

−−Coñecemento da situación actual do galego. 

−−Valoración das actitudes lingüísticas cara ao galego. 

−−Coñecemento e entendemento do concepto de prexuízo lingüístico. 

−−Coñecemento dos prexuízos lingüísticos. 

−−Análise dos factores que motivan os prexuízos lingüísticos.


−−Coñecemento dos elementos dunha cláusula. 

−−Análise das funcións que se poden dar nunha cláusula. 

−−Identificación dos distintos tipos de cláusula. 

−−Utilización, con corrección, dos signos de puntuación: punto, coma e punto e coma. 


−−Interpretación de información de carácter numérico presente en textos e táboas. 


−−Interpretación axeitada das porcentaxes aplicadas á análise do uso da lingua galega. 


−−Aplicación do léxico propio do campo semántico do cinema e do teatro nas interaccións sociais 




−−Aplicación correcta das pautas para procurar información en Internet. 


−−Utilización de Internet en bibliotecas. 




−−Análise das mensaxes fornecidas polos textos literarios. 


−−Valoración da situación actual do idioma galego. 

−−Análise das actitudes e dos prexuízos cara ao galego. 

−−Reflexión sobre a importancia do cinema e do teatro. 


−−Valoración positiva do cinema e do teatro. 

−−Lectura e comprensión dun texto literario. 

−−Identificación e análise dunha carteleira cinematográfica. 

−−Elaboración de fichas e sinopses de películas. 


−−Manexo do dicionario e da orde alfabética.


−−Uso de enciclopedias. 

−−Pescuda de información en Internet e nas bibliotecas. 



−−Busca de información de maneira autónoma en Internet e na biblioteca. 

−−Interpretación da información fornecida por táboas de porcentaxe. 

Contidos 

−−A procura de información en Internet e na biblioteca. 

−−Léxico relacionado co cinema e o teatro. 

−−Situación actual do galego: actitudes e prexuízos lingüísticos. 

−−A cláusula: definición e clasificación. 

−−Funcións dentro dunha cláusula. 

−−As cláusulas subordinadas: substantivas, adxectivas e adverbiais. 

−−Uso do punto, da coma e do punto e coma. 





−−Emprega Internet e as bibliotecas na procura de información. 

−−Amplía a información sobre determinados temas de interese consultando páxinas de Internet e 

usando as bibliotecas. 

−−Recoñece os nomes e os significados dos termos relacionados co cinema e o teatro. 


−−Distingue os prexuízos lingüísticos. 

−−Comprende o concepto de cláusula. 

−−Diferencia entre cláusula simple e cláusula complexa. 

−−Recoñece os tipos de cláusulas subordinadas. 

−−Usa correctamente os signos de puntuación: punto, coma e punto e coma.


Unidade 8 


−−Ler de forma comprensiva textos literarios. 

−−Analizar o contido dos textos literarios. 

−−Identificar as características dunha comunicación oral. 

−−Analizar as diferenzas entre unha comunicación oral espontánea e planificada. 

−−Entender e coñecer os conceptos de exposición e de debate. 

−−Coñecer e aplicar os conectores textuais: opositivos, causais e organizadores. 

−−Utilizar os criterios para a presentación de textos escritos. 

−−Elaborar presentacións propias. 

−−Ampliar o léxico propio do campo semántico do parentesco. 

−−Coñecer a situación actual do galego. 

−−Valorar as actitudes lingüísticas cara ao galego. 

−−Entender e coñecer o concepto de prexuízo lingüístico. 

−−Coñecer os prexuízos lingüísticos. 

−−Analizar os factores que motivan os prexuízos lingüísticos na lingua galega. 

−−Identificar e coñecer as funcións sintácticas de suxeito e predicado. 

−−Analizar as unidades que poden desempeñar a función de suxeito. 

−−Afondar no concepto de suxeito (suxeito elidido) e de predicado (impersoal). 

−−Identificar e analizar os tipos de cláusula segundo a natureza do predicado. 

−−Utilizar, con corrección, os signos de puntuación: dous puntos e puntos suspensivos. 



−−Lectura de forma comprensiva de textos literarios. 

−−Análise do contido dos textos literarios. 

−−Identificación das características dunha comunicación oral. 

−−Análise das diferenzas entre unha comunicación oral espontánea e planificada. 

−−Coñecemento e entendemento dos conceptos de exposición e de debate. 

−−Coñecemento e aplicación dos conectores textuais: opositivos, causais e organizadores. 

−−Utilización dos criterios para a presentación de textos escritos.


−−Elaboración de presentacións propias. 

−−Ampliación do léxico propio do campo semántico do parentesco. 

−−Coñecemento da situación actual do galego. 

−−Valoración das actitudes lingüísticas cara ao galego. 

−−Coñecemento e entendemento do concepto de prexuízo lingüístico. 

−−Coñecemento dos prexuízos lingüísticos. 

−−Análise dos factores que motivan os prexuízos lingüísticos na lingua galega. 

−−Coñecemento e identificación das funcións sintácticas de suxeito e predicado. 

−−Análise das unidades que poden desempeñar a función de suxeito. 

−−Ampliación do suxeito: suxeito elidido e predicado impersoal. 

−−Identificación e análise dos tipos de cláusula segundo a natureza do predicado. 

−−Utilización, con corrección, dos signos de puntuación: dous puntos e puntos suspensivos. 





−−Aplicación do léxico propio do campo semántico do parentesco nas interaccións sociais da vida cotiá. 

−−Localización da toponimia presente nos exercicios. 

−−Interese pola lingua portuguesa. 

−−Análise e situación dos países de fala portuguesa. 

−−Manexo e interpretación dun mapa do mundo. 






−−Análise das mensaxes fornecidas polos textos literarios. 

−−Participación en debates, respectando as normas que os rexen. 

−−Reflexión sobre a situación actual do idioma galego. 

−−Análise das actitudes e dos prexuízos cara ao galego. 

−−Valoración sobre a importancia da lingua portuguesa. 

−−Reflexión sobre a importancia das relacións de parentesco.



−−Comprensión dunha comunicación oral. 

−−Identificación e análise das comunicacións orais espontáneas e planificadas. 

−−Elaboración de exposición orais. 

−−Valoración positiva dos debates. 



−−Uso da comunicación oral. 

−−Identificación dos elementos que diferencian as comunicacións orais espontáneas das planificadas. 

−−Elaboración de textos escritos centrándose na súa presentación. 




−−Interpretación da información fornecida por árbores xenealóxicas. 

Contidos 

−−A comunicación oral: espontánea e planificada. 

−−A comunicación oral planificada: exposición e debate. 

−−Conectores textuais: opositivos, causais e organizadores. 

−−Os criterios de presentación dos textos escritos. 

−−Léxico relacionado co parentesco. 

−−Situación actual do galego: actitudes e prexuízos lingüísticos. 

−−Funcións dentro dunha cláusula: suxeito e predicado. 

−−Tipos de cláusula segundo a natureza do predicado. 

−−Uso dos dous puntos e dos puntos suspensivos. 






−−Distingue a comunicación oral espontánea e a planificada. 

−−Recoñece e diferencia unha exposición dun debate.


−−Recoñece os conectores textuais dun texto para lograr a súa cohesión. 

−−Realiza con corrección a presentación dun texto. 

−−Recoñece os nomes e os significados dos termos relacionados co parentesco. 


−−Distingue os prexuízos lingüísticos. 

−−Comprende os conceptos de suxeito e predicado. 

−−Emprega os métodos de recoñecemento do suxeito. 

−−Diferencia as unidades que poden desempeñar a función de suxeito. 

−−Recoñece os tipos de cláusula segundo a natureza do predicado. 

−−Usa correctamente os signos de puntuación: dous puntos e puntos suspensivos.


Unidade 9 


−−Ler de forma comprensiva textos expositivos académicos. 

−−Distinguir os textos expositivos (académico) dos que non o son. 

−−Analizar as mensaxes fornecidas polos textos expositivos académicos. 

−−Identificar as ideas principais dun texto expositivo académico. 

−−Coñecer as características e estrutura das enciclopedias e dos dicionarios. 

−−Ampliar o léxico propio do campo semántico do tempo cronolóxico. 

−−Entender e coñecer o concepto de dialecto ou variedade xeográfica. 

−−Valorar os trazos dialectais propios das diferentes falas do galego. 

−−Coñecer as diferenzas entre os tres bloques do galego. 

−−Valorar a diversidade lingüística do galego como unha riqueza. 

−−Coñecer o galego falado fóra da Galicia administrativa. 

−−Identificar e coñecer as funcións sintácticas dos complementos directo, indirecto e circunstanciais. 

−−Analizar as unidades que poden desempeñar a función de complemento directo. 

−−Analizar as unidades que poden desempeñar a función de complemento indirecto. 

−−Coñecer e entender os conceptos de cláusula transitiva e intransitiva. 

−−Analizar as unidades que poden desempeñar a función de complemento circunstancial. 

−−Utilizar, con corrección, os signos de puntuación: parénteses e comiñas. 



−−Lectura de forma comprensiva de textos expositivos académicos. 

−−Distinción entre textos expositivos (académicos) e os que non o son. 

−−Análise das mensaxes fornecidas polos textos expositivos académicos. 

−−Identificación das ideas principais dun texto expositivo académico. 

−−Coñecemento das características e estrutura das enciclopedias e dos dicionarios. 

−−Ampliación do léxico propio do campo semántico do tempo cronolóxico. 

−−Coñecemento e entendemento do concepto de dialecto ou variedade xeográfica. 

−−Valoración positiva dos trazos dialectais propios das diferentes falas do galego. 

−−Coñecemento das diferenzas entre os tres bloques do galego.


−−Valoración da diversidade lingüística do galego como unha riqueza. 

−−Coñecemento do galego falado fóra da Galicia administrativa. 

−−Coñecemento e identificación das funcións sintácticas dos complementos directo, indirecto e 

circunstancial. 

−−Análise das unidades que poden desempeñar a función de complemento directo. 

−−Análise das unidades que poden desempeñar a función de complemento indirecto. 

−−Coñecemento e entendemento dos conceptos de cláusula transitiva e intransitiva. 

−−Análise das unidades que poden desempeñar a función de complemento circunstancial. 

−−Utilización, con corrección, dos signos de puntuación: parénteses e comiñas. 




−−Identificación numérica das diferentes horas do día. 

−−Utilización numérica na indicación da hora. 


−−Aplicación do léxico propio do campo semántico do tempo cronolóxico nas interaccións sociais 


−−Manexo e interpretación de rueiros e mapas. 


−−Análise e situación dos diferentes bloques lingüísticos do galego. 

−−Manexo e interpretación de mapas de Galicia. 


−−Pescuda de definicións a través de dicionarios electrónicos. 

−−Ampliación de información a través da Internet. 

−−Busca de información na rede: enciclopedias, dicionarios ou páxinas web. 


−−Análise das mensaxes fornecidas por un texto expositivo académico. 



−−Valoración positiva da riqueza lingüística galega. 


−−Análise das variedades lingüísticas do galego. 

−−Valoración positiva do galego falado fóra de Galicia.



−−Lectura e comprensión dun texto expositivo académico. 

−−Identificación e análise dun texto expositivo académico. 

−−Elaboración de entradas para un dicionario. 


−−Manexo do dicionario e das enciclopedias. 

−−Pescuda de información en Internet mediante dicionarios e enciclopedias. 


−−Identificación das ideas principais e secundarias texto expositivo académico. 

−−Identificación e elaboración de textos expositivos académicos. 



−−Busca de información de maneira autónoma mediante enciclopedias e dicionarios. 

−−Interpretación da información fornecida por rueiros e por mapas lingüísticos. 

Contidos 

−−Os textos expositivos académicos: enciclopedias e dicionarios. 

−−Léxico relacionado co tempo cronolóxico. 

−−As variedades xeográficas da lingua galega. 

−−A lingua estándar. 

−−O galego de fóra da Galicia administrativa. 

−−Funcións dentro dunha cláusula: complementos (directo, indirecto e circunstanciais). 

−−Uso das parénteses e das comiñas. 





−−Emprega Internet e as bibliotecas na procura de información. 


−−Recoñece os nomes e os significados dos termos relacionados co tempo cronolóxico. 

−−Entende o concepto de dialecto ou variedade xeográfica.


−−Distingue as diferenzas entre os tres bloques do galego. 

−−Recoñece o galego falado fóra da Galicia administrativa. 

−−Emprega os métodos de recoñecemento dos complementos directo e indirecto. 

−−Comprende os conceptos verbo transitivo e intransitivo. 

−−Diferencia as unidades que poden desempeñar a función de complemento directo. 

−−Recoñece as unidades que poden desempeñar a función de complemento indirecto. 

−−Distingue as unidades que poden desempeñar a función de complemento circunstancial. 

−−Usa correctamente os signos de puntuación: parénteses e comiñas.


2. PROGRAMACIÓN DA 

EDUCACIÓN EN VALORES POR UNIDADES 

Unidade 1 

- Educación para a igualdade de oportunidades entre sexos: na actividade 4 de «Tipos de textos» 

ínstase o alumnado a investigar sobre varios anuncios publicitarios da súa escolla e que recoñezan 

nel os posibles valores sexistas que transmiten. Ademais, na actividade 7 de «Os nomes das cousas» 

proponse unha investigación sobre en quen recae o maior peso na realización das tarefas domésticas 

nas familias; e promove a realización dun debate no que se reflexione sobre a corresponsabilización 

de todos os membros da familia na realización de ditas tarefas. 

- Educación para a paz e para a convivencia: na actividade 13 de «Traballo co texto» o alumnado 

debe describir diferentes modelos de vivenda no mundo, o que lle facilitará a comprensión dos 

diversos modos de vida dos países nas que estas existen. No apartado «Lingua e sociedade» reflexiónase 

sobre a diversidade social desde o plurilingüismo. 

- Educación ambiental: a «Lectura» presenta unha casa construída seguindo pautas de aforro enerxético. 

- Educación do consumidor: na actividade 8 de «Traballo co texto» proponse a dramatización dunha 

venda dunha vivenda: o alumnado ten que ser capaz de solicitar información sobre aspectos 

relevantes para o comprador á hora de mercar unha vivenda e sobre o prezo que debe pagar. Nas 

actividades 3 e 4 de «Tipos de textos» trabállase a educación do consumidor: na 3 pídeselle ao 

alumnado unha reflexión crítica sobre os aspectos positivos e negativos da publicidade, polo que 

terá que se interrogar sobre a publicidade enganosa ou sobre a necesidade de comprar todos os 

produtos que se anuncian, mentres que na 4 proponse ao alumnado unha investigación sobre a 

necesidade de consumir e as estratexias de venda das axencias publicitarias. 

Unidade 2 

- Educación para a igualdade de oportunidades entre sexos: en «Tipos de textos» aparece unha 

reportaxe que se centra na problemática do machismo e o sexismo. 

- Educación para a saúde e a calidade de vida: na lectura detállanse os beneficios dunha alimentación 

sa e descríbese a perda de calidade dietética dos menús escolares. Nos exercicios asociados a 

esta lectura, en «Traballo co texto», trabállanse os menús saudables e os hábitos para unha boa alimentación. 

No apartado «Os nomes das cousas» amplíase o coñecemento do vocabulario relativo 

cunha alimentación sa. 

- Educación para a paz e para a convivencia: En «Lingua e sociedade», e nos seus exercicios, reflexiónase 

sobre a diversidade social europea dende o plurilingüismo. Na reportaxe que aparece en


«Tipos de textos» critícase a falta de igualdade e convivencia entre os sexos debido ao machismo e 

ao sexismo na nosa sociedade. 

- Educación ambiental: En «Técnicas da escrita» trabállase o esquema con textos e exercicios que 

tratan sobre a radioactividade e sobre os climas de Europa. No exercicio 1 de «Letras e signos» hai 

referencias á natureza e á contaminación. 

- Educación do consumidor: No apartado «Os nomes das cousas» trabállase co vocabulario da alimentación 

e na actividade 5 reflexiónase sobre as vantaxes e os inconvenientes de mercar comidas 

nas prazas de abastos e no pequeno comercio fronte ás grandes superficies. 

Unidade 3 

- Educación para a igualdade de oportunidades entre sexos: a «Lectura» céntrase na concesión do 

Premio Nobel da Paz a tres mulleres de países subdesenvolvidos: Liberia e Iemen. Nela destácase 

o papel destas mulleres na consecución dun mundo máis xusto e igualitario. Na actividade 6 de 

«Traballo co texto» pídeselle ao alumnado unha reflexión sobre o feito de ser noticia que tres mulleres 

reciban o Premio Nobel da Paz. Na imaxe do blog que ilustra a explicación teórica en «Tipos 

de textos» pode observarse unha entrada contra a violencia de xénero. 

- Educación para a paz e para a convivencia: dende o propio título, «Diversidade social e paz», a 

unidade xira arredor da cultura da paz. A «Lectura» trata a concesión do Premio Nobel da Paz 2011 

a tres mulleres de países subdesenvolvidos: Liberia e Iemen. Nela destaca o papel destas mulleres 

na consecución dun mundo máis xusto e igualitario. Nas actividades 11, 12 e 13 de «Traballo co 

texto» as tarefas propostas céntranse na educación para a paz e para a convivencia: elaboración de 

listaxes de palabras relacionadas coa paz e coa guerra a partir do texto lido; investigación sobre o 

Seminario Galego de Educación para a Paz e os obxectivos que persegue; investigación sobre a contribución 

para a paz de diversas personalidades que ao longo do século XX foron distinguidas co 

Premio Nobel da Paz. Ademais, todas as actividades de «Os nomes das cousas» abordan cuestións 

referidas á cultura da paz e promoven valores democráticos e igualitarios. 

Unidade 4 

- Educación para a igualdade de oportunidades entre sexos: a actividade 1 de «Letras e signos» céntrase 

nos principios do Comercio Xusto. 

- Educación moral e cívica: na actividade 1 de «Técnicas da escrita» o alumnado ten que elaborar un 

mapa conceptual sobre as causas que provocan a pobreza e as posibles solucións. No apartado «Lingua 

e sociedade» o alumnado debe analizar criticamente cal é o grao de cumprimento das principais 

obrigas que recolle a lei para os poderes públicos da Lei de normalización lingüística, así como 

o compromiso social coa lingua galega das empresas, banca, comercio etc. Ademais, no poema da 

«Proba de avaliación» reflexiónase sobre as condicións sociais e laborais dun sector da mocidade. 

- Educación ambiental: o mapa conceptual de «Técnicas da escrita» trata as causas que provocan os 

incendios forestais e as posibles solucións. 

Unidade 5 

- Educación para a saúde e a calidade de vida: na actividade 5 de «Os nomes das cousas» o alumnado 

debe reflexionar colectivamente sobre as vantaxes e inconvenientes que ofrece, dende o punto 

de vista da calidade de vida, residir nun contorno urbano e nun contorno rural.


- Educación para a paz e para a convivencia: a «Lectura» aborda as condicións de vida dos rapaces 

en países en vías de desenvolvemento en contraste cos de países desenvolvidos. Nas actividades 5, 

6 e 7 de «Traballo co texto» o alumnado deberá reflexionar de forma crítica sobre as condicións 

laborais ás que se ven sometidos os menores nos países menos desenvolvidos. Tamén en «Traballo 

co texto», na actividade 12, o alumnado debe informarse sobre as desigualdades entre os países con 

maior e menor desenvolvemento, tomando como exemplo a loita polo control dos minerais estratéxicos. 

En «Lingua e sociedade», nas súas gráficas e actividades, reflexiónase sobre a diversidade 

social desde o grao de coñecemento do galego. 

- Educación moral e cívica: a «Lectura» convida á reflexión sobre as penosas condicións laborais que 

deben desenvolver as persoas nos países subdesenvolvidos, especialmente as mulleres e os nenos. 

Nas actividades 5, 6 e 7 de «Traballo co texto» o alumnado deberá reflexionar criticamente sobre as 

condicións laborais dos traballadores e traballadoras menores de idade dos países menos desenvolvidos. 

Tamén en «Traballo co texto», na actividade de investigación, o alumnado debe informarse 

sobre as desigualdades entre os países con maior e menor desenvolvemento, tomando como exemplo 

a loita polo control dos minerais estratéxicos. 

- Educación ambiental: na «Lectura» descríbense as penosas condicións medioambientais nas que se 

desenvolve o traballo nos países subdesenvolvidos. 

Unidade 6 

- Educación para a saúde e a calidade de vida: en «Tipos de textos» aparece a portada dun folleto 

no que se trata o tema da doazón de sangue e de órganos, así como un folleto sobre a prevención 

do consumo de drogas entre o estudantado adolescente que serve para sensibilizar sobre os graves 

problemas de saúde que provocan estas substancias. 

- Educación para a paz e para a convivencia: en «Lingua e sociedade», nas súas gráficas e actividades, 

reflexiónase sobre a diversidade social dende o bilingüismo. 

- Educación moral e cívica: no apartado de «Lingua e sociedade» descríbense estereotipos e prexuízos 

que supoñen unha discriminación por razón de lingua. 

- Educación do consumidor: en «Os nomes das cousas» trabállase co vocabulario da radio e mais 

da televisión; na actividade 4 reflexiónase sobre a importancia de evitar hábitos consumistas nos 

diferentes espazos televisivos, especialmente no eido do lecer. 

Unidade 7 

- Educación para a saúde e a calidade de vida: no apartado «A lingua por dentro» aparece un texto 

que se centra no mundo do persoal médico e da medicina. 

- Educación moral e cívica: en «Lingua e sociedade» descríbense estereotipos e prexuízos que supoñen 

unha discriminación por razón de lingua. 

- Educación ambiental: en «Lingua e sociedade» fálase dos prexuízos cara á lingua galega relacionados 

co hábitat rural e o hábitat urbano. 

- Educación do consumidor: na actividade 2 de «Letras e signos» trabállase con textos procedentes 

de anuncios publicitarios.


Unidade 8 

- Educación para a igualdade de oportunidades entre sexos: na actividade 1 do apartado «Os nomes 

das cousas» trabállase cunha árbore xenealóxica na que aparecen convivindo nunha mesma familia 

parellas homosexuais e heterosexuais así como persoas de diferente procedencia co fin de romper 

estereotipos e discriminacións. 

- Educación para a paz e para a convivencia: a «Lectura» aborda o tema da amizade e da familia. No 

apartado «Os nomes das cousas» amplíase o coñecemento do vocabulario relativo ao parentesco 

e na actividade 1 trabállase cunha árbore xenealóxica na que aparecen convivindo nunha mesma 

familia persoas de diferente procedencia. Na actividade 3 do apartado «Lingua e sociedade» trabállase 

a importancia lingüística e cultural da lingua galega como medio de chegada ao portugués. 

- Educación sexual: na actividade 1 do apartado «Os nomes das cousas» trabállase cunha árbore 

xenealóxica na que aparecen parellas homosexuais e heterosexuais. 

- Educación moral e cívica: no apartado de «Lingua e sociedade» descríbense estereotipos e prexuízos 

que supoñen unha discriminación por razón de lingua. 

- Educación ambiental: en «Técnicas da escrita» trabállase a presentación de textos escritos cun texto 

sobre o sistema solar. 

Unidade 9 

- Educación para a saúde e a calidade de vida: no apartado «Tipos de textos», na explicación da 

entrada dun dicionario, trabállase cunha entrada relacionada coa medicina: médico. 

- Educación para a paz e para a convivencia: na actividade 3 do apartado «Traballo co texto» trabállase 

coa definición da palabra amizade. En «Lingua e sociedade» reflexiónase sobre a diversidade 

lingüística en Galicia. 

- Educación ambiental: na actividade 2 de «Letras e signos» trabállase cun texto centrado en que a 

auga comeza a ser un ben escaso. 

- Educación viaria: na actividade 1 de «Os nomes de cousas» trabállase a educación viaria e a utilización 

das vías públicas como peóns tomando como exemplo a cidade de Pontevedra. No texto 

que acompaña a actividade 4 de «Lingua e sociedade» sublíñase a importancia do ferrocarril como 

medio de transporte.


3. MEDIDAS DE ATENCIÓN Á DIVERSIDADE E ACTIVIDADES 

A atención educativa á diversidade enténdese como o conxunto de medidas e accións deseñadas coa 

finalidade de adecuar a resposta educativa ás diferentes características, potencialidades, ritmos e estilos 

de aprendizaxe, motivacións e intereses e situacións sociais e culturais de todo o alumnado. Estas medidas 

e accións implican a toda a comunidade educativa e deben concretarse en propostas curriculares 

e organizativas que teñan en conta a pluralidade de todas e cada unha das alumnas e alumnos. 

Trátase de conseguir que todas as persoas consigan acadar o máximo desenvolvemento persoal e 

social, polo que é necesario facilitarlles unha educación adaptada ás súas singularidades, que garanta a 

igualdade efectiva de oportunidades, ofrecéndolles os recursos necesarios. 

Así pois, as actividades que ofrecemos procuran facilitar o traballo co alumnado que presenta meirandes 

dificultades de aprendizaxe. As ditas actividades están adecuadas ao currículo vixente para 2º 

da ESO e non alteran os seus obxectivos, contidos e criterios de avaliación, senón que os adaptan para 

dar resposta ás diferenzas en competencia curricular, motivación, intereses, relación social, estratexias, 

estilos e ritmos de aprendizaxe que poida presentar o alumnado.


Unidade 1 

1. Cal cres que é o obxectivo que persegue esta campaña publicitaria? Quen a realizou? 

2. Explica o significado que ten a imaxe dentro do anuncio. 

3. Busca no dicionario que é unha aliteración e indica se atopas algunha no texto. 

4. Elabora un anuncio publicitario para alertar sobre as consecuencias do cambio climático. Para isto 

terás que buscar información e utilizar os recursos propios deste tipo de textos.


5. Engade a cada unha das seguintes palabras tres que teñan o seu mesmo lexema: 

Ex: Leite: leitería, leiteiro... 

• Zapato: 

• Papel: 

• Luz: 

• Irmán: 

• Petróleo: 

6. Engade prefixos e sufixos ás seguintes palabras para formar outras novas: alumna, mar, terra, vermello, 

posible, enfermo, lúa, moral. 

7. Le as seguintes explicacións e pon exemplos de cada unha: 

• Linguas minoritarias: son aquelas que presentan un número menor de falantes en comparación 

coas outras linguas do mesmo territorio: 

• Linguas minorizadas: son aquelas que teñen unha imaxe social máis negativa por non estar asociadas 

cos ámbitos de prestixio (cinema, xustiza, ensino, televisión, política, empresas): 

• Linguas de comunicación internacional: son as que gozan de maior prestixio a nivel mundial e 

serven para as relacións entre persoas de diferentes nacionalidades: 

8. Escribe l ou r segundo sexa necesario: 

pub_icar b_ancura desdob_ar 

ob_iga sub_iñar dob_e 

nub_ado estab_ecer emb_ema 

ob_icuo dob_axe nob_eza


Unidade 2 

FROITAS DE VERÁN: BRILLAN DE SAÚDE 

O consumo de antioxidantes procedentes das froitas durante o verán é unha das mellores estratexias 

para protexer a pel do sol intenso. 

Alto contido en auga, escasas calorías, poucos azucres e modesto contido en fibra e en vitaminas, 

minerais e antioxidantes. A que alimento nos referimos? Ás froitas máis estacionais, as 

do verán. É unha adiviña ben sinxela mais encerra a solución e a prevención a graves e complexos 

problemas de saúde como a deshidratación, sobre todo nos grupos de poboación máis 

sensibles, como son os nenos e anciáns. As froitas propias do verán son as máis acuosas e, xa 

que logo, as que mellor axudan á hidratación. A maior exposición ao sol fai que a pel, o cabelo 

e mais as mucosas se resintan e se resequen. O consumo de antioxidantes procedentes de froitas 

e verduras é unha estratexia excelente para protexer a pel do sol intenso; os pigmentos que 

conteñen estas froitas son os que determinan as súas máis variadas cores e tons, e os que lles 

confiren as súas propiedades antioxidantes. As froitas de verán amosan unha gran diversidade de 

propiedades. Por grupos, as de óso son as máis ricas en fibra; as rastreiras, como o melón e mais 

a sandía, as máis acuosas, e as de tons alaranxados e avermellados, as máis ricas en antioxidantes. 

Polo tanto cómpre tomar froitas de todos os tipos, aínda que coñecer as particularidades de 

cada unha permite escoller a máis idónea para necesidades concretas: estrinximento, pel seca e 

escamada, diabete, obesidade, embarazo etc. 

Unha morea de propiedades 

As froitas de verán destacan polo seu alto valor nutricional. O sol do final da primavera e o 

comezo do verán trae consigo a recolleita da maior variedade de froitas de todo o ano: amorodos, 

albaricoques, nectarinas, pexegos, cereixas e guindas, ameixas, figos e béveras, froitas do 

bosque (arandos, framboesas, amoras), melón e sandía. Todas elas comparten unha composición 

similar: alto contido en auga, escasas calorías, poucos azucres, modesto contido en fibra e 

en vitaminas, minerais e antioxidantes. Pero entre elas tamén hai diferenzas que determinan que 

unhas ou outras sexan máis idóneas en situacións concretas. 

http://revista.consumer.es/web/ga/20110701/alimentacion/ 76054.php (adaptación)


1. Logo de ler o texto contesta. 

• Trátase dun texto literario ou informativo? Por que? 

• Sinala no texto as seguintes partes: 

TITULAR: 

ENTRADA: 

CORPO: 

2. Responde: 

• Cales son as características das froitas de verán? 

• Que beneficios teñen sobre a saúde das persoas? 

• Busca no dicionario as seguintes palabras: estratexia, estrinximento, idónea, diabete. 

3. Completa o seguinte texto coas palabras e frases que aparecen no cadro. 

Conforme pasaban os minutos, a insolencia daquel alumno ía en aumento. Xa non se trataba 

só do seu ostentoso desprezo ás explicacións que o profesor, con paciencia infinita, repetía unha 

e outra vez. O peor era que, ademais, _______________ tentaba atraer a atención dos seus 

compañeiros cos máis variados procedementos e, por que non dicilo, cun éxito cada vez maior. 

___________ como estaban ás impertinencias _____________, ______________ non se 

decataron das transformacións mínimas que anunciaban o desastre: o medre desmesurado das 

uñas, as grosas serdas que apareceron na pel, o sangue coloreando os ollos, os cairos afiados que 

asomaban por entre uns labios anormalmente inchados, a desfeita nas costuras da chaqueta e o 

pantalón... 

Cando foron conscientes do que ocorría, era xa demasiado tarde. ___________ aínda tiveron 

un tempo fugaz para pensar en balas de prata e en cruces invertidas, e na ausencia da lúa 

chea, máis evidente naquela mañá de primavera, e noutras inútiles fantasías cinematográficas, 

tan afastadas do rutineiro mobiliario escolar que os rodeaba. 

Así de terribles e inagardados son algúns fenómenos de licantropía. 

Agustín Fernández Paz (Fonte: Biblioteca Virtual Galega) 

algúns, do seu compañeiro, o mozo, os alumnos, atentos 

4. Léxico. 

• Busca no texto todas as palabras que nomeen clases de froita. 

• Ordena as letras para obteres o nome de diferentes alimentos que podemos encontrar nas seguintes 

seccións do supermercados. 

Froitas e verduras: rloepo, logres, nocerias 

Peixaría: capesda, omollol, zalibaro 

Carnizaría: telecosta, ñoa, rodeicor 

Produtos lácteos: xoqieu, telei 

Chacinaría: richouzo, chisalchnó, monxa 

Conxelados: mitranes, zzapi


5. No texto aparece a palabra alaranxado, que significa «que é da cor da laranxa». 

Fíxate entón: 

a + laranxa + ado 

Laranxa é o lexema, antes aparece o prefixo a- que significa neste caso ‘semellanza, parecido’ e 

despois o sufixo -ado, que significa tamén ‘semellanza’. 

• Como se dirá?: 

Que é de cor vermella ou case vermella: 

Que tira á cor da castaña: 

De cor que tira ao azul: 

Dunha cor semellante á amarela: 

• Utilizando prefixos e sufixos escribe unha palabra derivada das seguintes: 

Libro: 

Dicir: 

Profesor: 

Casa: 

Puntual: 

6. No seguinte cadro aparece a palabra grazas escrita en varias linguas que se falan en Europa: 

Catalán Bretón Friulano Portugués 

Gràcies Trugéré Gracie Obrigado/a 

• Investiga como se di a palabra grazas nestoutras linguas: 

Éuscaro Francés Galés Alemán 

• Investiga, buscando en Internet, en que Estados se falan esas linguas. Que outras linguas se falan 

neses Estados? 

• Busca no dicionario a palabra plurilingüismo. Cres que os Estados anteriores son plurilingües? Por 

que? 

7. Completa estas palabras con pl ou pr: 

__aneta, __aza, pú__ico, __ata 

8. Completa estas palabras usando pc ou pt: 

Exi__io, ace__ar, o__ión, eru__ción


Unidade 3 

SE EU POIDESE 

Ai, se eu poidese voar 

por riba do lume 

que queima o luar. 

Por riba das dores 

dos muros sen máis. 

Ai, se eu poidese borrar 

o medo, a miseria, 

paxaros sen ás, 

feridas abertas 

e o verbo chorar. 

Ai, se eu poidese aliviar 

as bocas de fame 

e o triste cantar, 

os rostros crispados 

e o verbo berrar. 

Ai, se eu poidese plantar 

sorrisos nos nenos, 

camelias no mar, 

cen bicos na chuvia 

e luz no areal. 

Ai, se eu poidese petar 

nas portas do ceo 

e os laios calmar.


Ai, se eu poidese inventar 

sonatas de estrelas 

e nubes de paz. 

Antonio García Teijeiro 

1. Responde brevemente as seguintes cuestións: 

• De que trata o poema? 

• Que problemas cres que quere arranxar a voz que fala no poema? 

• Que clase de mundo quere inventar? Escolle algún verso do poema que o exemplifique. 

2. Escribe un diario persoal durante tres días contando as cousas que che pasan e algúns pensamentos. 

3. Fai unha listaxe das palabras do texto que teñan que ver coa desigualdade e a inxustiza. Escribe 

outra listaxe de palabras que teñan que ver coa paz. 

4. Pon en plural as palabras marcadas en negriña no texto. Pon en singular todas as palabras que estean 

en plural no texto. 

5. Indica o feminino das seguintes palabras: 

francés: 

boi: 

rapaz: 

coruñés: 

italiano: 

xenro: 

catalán: 

compostelán: 

6. Escribe l ou r segundo sexa necesario: 

f_or ref_exionar f_auta inf_uír f_aqueza 

af_ouxar f_ota f_oreado f_an f_otador 

7. Completa este texto cos h que faltan: 

Miña irmá Elena e meu irmán Adrián ouberon fracturar cadanseu óso oxe e onte pola 

mañá, respectivamente. Resulta que ela foi coller un ovo e esvarou na erba que abía na 

orta. Como non quixo romper o ovo levou un golpe no ombro. El, en cambio, viu unha 

figura que parecía dicir «ola» e pensou que era un ome alleo, pero co despiste tamén caeu 

e mancouse no úmero.


8. Despois de ler a información responde as preguntas: 

- No Estatuto de Autonomía de Galicia afírmase no seu Artigo 5: Os idiomas galego e castelán 

son oficiais en Galicia e todos teñen o dereito de os coñecer e de os usar. 

- Na Constitución española dise no seu Artigo 5: O castelán é a lingua española oficial do Estado. 

Todos os españois teñen o deber de coñecela e o dereito a usala. 

• Busca no dicionario o significado de dereito e de deber e explica a súa diferenza. 

• Por que cres que non existe o deber de coñecer o galego e si o castelán? Paréceche xusto? Razoa 

a resposta.


Unidade 4 

XANEIRO 1972, II 

Cando quero vivir 

digo Moraima. 

Digo Moraima 

cando semento a esperanza. 

Digo Moraima 

e ponse azul a alba. 

Cando quero soñar 

digo Moraima. 

Digo Moraima 

cando a noite é pechada. 

Digo Moraima 

e ponse a luz en marcha. 

Cando quero chorar 

digo Moraima. 

Digo Moraima 

cando a anguria me abafa. 

Digo Moraima 

e ponse a mar en calma. 

Cando quero surrir 

digo Moraima. 

Digo Moraima 

cando a mañá é crara. 

Digo Moraima 

e ponse a tarde mansa.


Cando quero morrer 

non digo nada. 

E mátame o silencio 

de non dicir Moraima. 

Ferreiro, Celso Emilio, 

Onde o mundo se chama Celanova 

1. Este poema é: 

- Un poema de amor 

- Un poema de denuncia social 

- Un poema sobre a morte 

• Copia algún verso do poema onde quede claro o tema. 

2. Relé o poema e responde razoadamente: 

• Os versos teñen a mesma medida? 

• A anáfora consiste na repetición de palabras no inicio de varios versos consecutivos ou moi próximos. 

Busca algún exemplo de anáfora. 

3. Completa o mapa conceptual ordenando as seguintes ideas segundo a súa importancia e conectándoas 

entre si. 

A deforestación 

Reducir o uso de combustibles fósiles 

Causas 

Diminuír emisións de CO2 

O cambio climático 

Aumento mundial do consumo enerxético 

Solucións 

Aumentar ou uso de enerxías renovables


4. Indica en que tempo verbal están os verbos subliñados e despois pásaos ao pretérito de indicativo. 

5. Localiza os adxectivos da cuarta estrofa e indica se son explicativos ou especificativos. 

6. Enche os ocos coas partículas comparativas adecuadas: 

• Estaba __________ afectado __________ realmente pensaba. 

• Este xogo é __________ divertido __________ parecía. 

• Púxose __________ nerviosa __________ min. 

• Esta árbore aínda é __________ pequena __________ aquela. 

7. Se fose necesario, completa as palabras destas frases coa letra que falta: 

• Este a__to parece fi__ticio. 

• O obxe__tivo debe ser protexer as ví__timas. 

• A palabra confli__to aparece recollida no di__ionario. 

• O re__tor da universidade traballou de tradu__tor. 

• Das di__taduras non se pode esperar ningún veredi__to positivo. 

8. Ordena as seguintes palabras segundo sexan topónimos ou antropónimos: Arzúa, Antía, Carballo, 

Muxía, Artur, Moraima, Ourense, Xoel, Sanxenxo, Carme. 

TOPÓNIMOS 

ANTROPÓNIMOS


Unidade 5 

Cando chegou alí, xa amencía. As xentes conducían velozmente os coches, aínda coas luces 

prendidas, cara aos seus postos de traballo. Unha luz loura e neboente erguíase sobre o Berbés e 

non permitía distinguir con precisión os contornos dos edificios, que se amontoaban uns contra 

outros coma lapas brancas. As gaivotas sobrevoaban o porto, pousándose sobre os tráilers, sobre 

os colectores do lixo e sobre as caixas e os restos de peixe do chan. O mar, picado, resplandecía 

verde, esmeraltado. Entraba no peirao o barco de Cangas. Unha muller brincaba a terra e dirixíase, 

peirao adiante, cara ao bar onde traballaba. En media hora estaría a facer tortillas para os 

obreiros. A cidade espertaba, nerviosa e lentamente, do letargo da noite, e a vida bulía de novo, 

imprimíndolle ritmo ao corpo do dinosauro durmido. 

Adoitaba chegar á porta do traballo con algún retraso, pero o seu problema era buscar aparcamento, 

pois ás veces estaba vinte minutos ou media hora dando voltas e voltas polas rúas, en 

varios percorridos posibles, á espera de que a sorte se cruzase, por fin, no seu camiño. En Vigo, 

como en calquera cidade de hoxe, é un feito tanxible que cada vez hai máis vehículos e menos 

sitio onde deixalos. O aparcamento será un dos grandes problemas urbanos do futuro, pensou. 

Fran Alonso: «Vigo, paisaxe urbana» 

1. Responde razoadamente as seguintes preguntas: 

• Como é o espazo que se describe no texto? 

• A que se refire cando fala do «corpo do dinosauro durmido»? 

• En que momento do día (pola mañá, pola tarde, pola noite) cres que se desenvolve a acción? 

Busca expresións no texto que describan ese momento. 

• Que dificultades atopa o protagonista para chegar a tempo ao seu traballo?


2. Busca no texto os substantivos que se corresponden coas seguintes definicións. 

• Lugar na costa ou na ribeira dun río onde paran os barcos para cargar e descargar 

ou para abrigarse: __ __ __ __ __ 

• Depósitos de grandes dimensións que se colocan nas rúas para a recollida do lixo: 

__ __ __ __ __ __ __ __ __ __ 

• Construción na marxe dun río ou do mar, que se utiliza principalmente para facilitar 

o embarque e desembarque de persoas e mercadorías e para abrigo das embarcacións: 

__ __ __ __ __ __ 

• Camiños dentro dunha poboación, rodeados por casas, árbores etc.: 

__ __ __ __ 

• Asentamento humano de maior entidade ca a vila, cunha elevada densidade de poboación 

dedicada principalmente aos sectores secundario e terciario: __ __ __ __ __ __ 

3. Di cal é o tempo e o modo ao que pertencen as formas verbais subliñadas no texto. 

4. Emparella as seguintes palabras cos seus correspondentes antónimos. 

amencer 

espertar 

pousarse 

loura 

amontoar 

picado 

bulir 

nervioso 

veloz 

problema 

erguerse 

moura 

anoitecer 

solución 

tranquilo 

lento 

espallar 

acougar 

calmo 

adormecer 

5. Utilizando os prefixos precisos forma novas palabras que signifiquen o contrario das seguintes: 

• Virus: 

• Humano: 

• Esperanza: 

• Cultura: 

• Probable: 

• Legal: 

• Coñecido: 

• Belicismo: 

• Maduro: 

• Salgar:


6. Completa os seguintes enunciados con -cio / -cia, -zo / -za. 

• Nesta circunstan___ é mellor ampliar o espa___ . 

• Ese anun___ faime moita gra___ . 

• Realizou o xuí___ con moita efica___ . 

• Tanto cansa___ non me deu moita ganan___ . 

• Esa cren___ é propia da adolescen___ . 

• Teño licen___ para abrir un comer___ . 

7. Redacta unha solicitude formal dirixida á dirección do teu instituto para pedir que coloquen colectores 

para a reciclaxe do papel. 

8. Elabora unha breve redacción na que expliques o uso que fas na túa vida diaria de galego e castelán 

(con quen falas, cando, onde...), así como os motivos das túas preferencias á hora de falar unha 

lingua ou outra, ou ben ambas as dúas.


Unidade 6 

«Escoiteino pola radio!» Quen non pronunciou algunha vez esta frase? Entre 1933 e 1935 

comezan as emisións radiofónicas en Galicia. Xa que logo, acabamos de superar os 75 anos de 

vida galega neste medio de comunicación esencial. Semella o momento idóneo para situar a 

memoria sonora radiofónica como unha parte do patrimonio xeral galego do século XX. 

A radio: para se informar, para soñar, para descubrir, simplemente para a compañía. A radio, 

o único medio de comunicación habitual de miles e miles de galegos e galegas durante boa parte 

da pasada centuria, que o viviron, sentiron e soñaron como ningún outro. 

Revivindo esa mesma emoción, para entrar en Galicia pola radio e descubrir a nosa historia 

falada, naceu esta exposición. Para ver o que se escoitou. Para escoitar o que se ve. 

Folleto da exposición Galicia pola radio: a historia falada 1933-2008 (2009) 

1. Le o texto anterior, que está tirado dun folleto, e contesta a estas cuestións: 

• De que trata? 

• A quen vai dirixido? 

• Que cres que se pretende con este folleto? 

2. Elabora un folleto de temática libre. 

3. Indica o termo axeitado a cada definición: 

• Conxunto de espectadores dunha emisión ou dun medio: AU__IE__CIA. 

• Persoa que participa nun concurso: CO__C__RSANTE. 

• Xénero televisivo no que unha ou varias persoas disputan un premio: CO__C__RS__. 

• Plano detallado do horario das emisións programadas diariamente, semanalmente ou mensualmente 

por unha emisora: GR__LLA.


• Espazo radiofónico ou televisivo que informa baseado na descrición dos feitos en si e que prescinde 

da opinión de quen os narra: T__LE__ORN__L. 

• - Espectador de televisión: T__LE__PE__TADOR. 

4. Explica o significado de lingua habitual e lingua materna. 

5. Define os seguintes conceptos relacionados coa sintaxe: frase, núcleo e modificador. 

6. Analiza sintacticamente as seguintes frases subliñadas tiradas do folleto e indica se son simples (S) 

ou complexas (C): 

• Escoiteino pola radio! 

• Descubrir a nosa historia falada 

• Durante boa parte da pasada centuria 

7. Explica por que se escriben en maiúscula as palabras do derradeiro parágrafo do texto. 

8. Engade os conectores aditivos, temporais e espaciais precisos no seguinte texto. 

Foi _______________ (temporal) cando chegou aos meus oídos un ruído que me xeou o 

sangue. Era coma o producido por unha intensa vibración, e procedía do interior da vitrina. 

_______________ (temporal) eu trataba de identificar aquel son que me suxería realidades 

terribles, a muller sacou unha caixa dunha bolsa que deixara no chan e baleirou o seu contido 

dentro da urna. Os agudos chíos de espanto e os ruídos apagados das carreiras frenéticas que se 

sucedían dentro da vitrina fixéronme adiviñar axiña cal era o contido da caixa. 

_______________ (temporal) decidín intervir. Prendín a lanterna e corrín cara á muller, 

mentres lle berraba que se detivese. Puiden ver o seu rostro dominado pola sorpresa, non agardaba 

a miña súbita aparición. _______________ (aditivo ou sumativo) eu tampouco agardaba 

o golpe que recibín por detrás, cun obxecto moi duro que só chegou a rozarme na caluga e acabou 

impactando no meu ombro. _______________ (espacial), caín ao chan, atordado, aínda 

que non cheguei a perder de todo o sentido.


Unidade 7 

Díptico da película Vilamor (adap.) (2012)


1. Le o díptico anterior e contesta estas cuestións: 

• Cal é o título e subtítulo desta película? 

• Cal é o nome do protagonista na película? E o seu nome artístico? 

• En que aldea e en que ano está ambientada? Que pasaba no mundo nese ano? 

2. Explica o significado que teñen no díptico as palabras comuna, reparto, maquillaxe e vestiario. Busca 

no dicionario o significado dos termos que descoñezas. 

3. Emprega algún dos buscadores web mencionados na unidade e pescuda información sobre o protagonista 

de Vilamor. 

4. Tendo en conta o seguinte titular sacado do díptico responde as seguintes preguntas: 

• Indica os monosílabos que hai? 

Soñabamos cun mundo mellor. Decidimos facelo realidade 

• Sinala as palabras agudas, graves e esdrúxulas? 

• Comenta todo o que saibas sobre o pronome persoal que aparece no enunciado? 

5. Indica o termo axeitado a cada definición relacionada cos xéneros cinematográficos: 

• Xénero no que prima a espectacularidade das imaxes por medio de efectos especiais e de elementos 

frecuentes como persecucións, tiroteos, pelexas, explosións, roubos e asaltos: A__C__Ó__ 

• Xénero que expón conflitos entre os personaxes, o que provoca unha resposta emotiva no público: 

DR__M__ 

• Xénero baseado nos efectos de hipotéticos avances científicos e tecnolóxicos, presentes ou futuros, 

sobre a sociedade ou os individuos: C__E__CI__ - FI__C__Ó__. 

• Xénero que provoca sensacións de pavor, medo, repugnancia, horror, incomodidade ou preocupación. 

Os argumentos adoitan desenvolver a súbita intrusión nun ámbito de normalidade 

dalgunha forza, evento ou personaxe de natureza maligna, a miúdo de orixe criminal ou sobrenatural: 

T__RR__R. 

6. Clasifica as seguintes cláusulas en simples (S) e complexas (C): 

• Soñabamos cun mundo mellor. 

• Ese mundo novo vólvese contra Breixo cando este se namora perdidamente de Sonia. 

• Con gran tristeza abandona Vilamor. 

• O soño empeza a facerse realidade. 

• O horizonte dun mundo novo debúxase en Galicia. 

7. Indica se son substantivas, adverbiais ou adxectivas as seguintes cláusulas: 

• Breixo regresa ao lugar onde viviu os mellores anos da súa vida. 

• Abriron unha taberna onde tiña a libraría o avó de Ricardo. 

• Decidimos facelo realidade. 

• Chovía a chuzos cando nos deitamos. 

• Foino amañando sen poñer moita ansia.


8. Aplica as regras de uso da coma e o punto e coma nos seguintes enunciados: 

• Fun ao mercado comprar peixe algo de verdura patacas e de paso botar unha carta ao correo. 

• Pedro chámate túa nai. 

• Comprendo en efecto que non viñeses cando cho pedín. 

• O venres meu pai marchou de viaxe. 

• Estivo preparando o traballo pero non lle saíu ben. 

• Ana ten tres anos Manuela catro miña curmá Xiana é maior ca as dúas as demais non superan esas 

idades. 

• Aquela tarde mostraba unha forza inusitada realizaba uns saltos de considerable lonxitude.


Unidade 8 

Miña moi querida curmá: 

Mándoche esta sen agardar pola túa para che referir os estraños sucesos que me sobresaltaron e 

me deixaron tan preocupada que non podo pensar noutra cousa. Non sei se estarei tola ou se o 

cansazo tremendo que amoreo me debilitou a mente e me fai ver visións. O que sei é que todo 

me parece tan verdadeiro... 

Esta tarde miña nai mandoume ir á fonte cunha cántara, coller auga para a cociña e para 

aseármonos. Levábaa eu sobre a cabeza, e ía atenta para non esvarar nin deixala caer, non fose o 

demo. E pasando onde a Fonte Vella vin un home alto, vestido con traxe de pana, coma se fose 

domingo, coa pucha na man. O home estaba apoiado na parede e pareceume que me acenaba, 

coma se me chamase. Acenábame coa man e sorría. Se non fose porque o deixara na cama, xa 

nas últimas, diría que era meu pai. Sentín un arreguizo que me subiu polas costas e puxéronseme 

os pelos de punta. A cara ser era a do meu pai, coa barba cana de tres días. E o traxe e a 

pucha tamén eran os que se poñía o meu pai para ir á misa, cando aínda podía erguerse. Tiña 

que ser el, pero... non podía ser. 

Pensei que me caía o cacharro, tanto medo collín, e rompín a suar. O home seguíame chamando 

e eu, case sen decatarme, fun andando cara a el, máis que nada por curiosidade, aínda 

que os pés se negaban a dar os pasos necesarios e tiña que arrastralos. E niso cruzou por alí o 

señor Lence-Santar, coas súas longas barbas, e saudouno: 

—Home, Nicasio, boas tardes! Moi mellorado estás! 

Eu deixei caer a cántara, que se esnaquizou, e fuxín correndo, porque Nicasio, ben ti o sabes, 

é o nome do meu pai. Fuxín correndo e cheguei á casa, e meu pai estaba no leito, durmindo, 

que hai xa dous días que non esperta e eu penso que non ha espertar máis. Estaba no leito, 

entendes, Rita, e agora xa non sei que foi o que vin eu alí, na Fonte Vella, e quen era o home ao 

que saudou don Eduardo. 

Coma sempre túa, 

Ánxela 

Xosé Miranda, As mans do medo, (Xerais, 2007)


1. Le o texto anterior e contesta a estas cuestións: 

• Quen a escribe e quen é a persoa destinataria? 

• Que sucesos motivan a súa escrita? 

• Por que a autora os cualifica de «estraños»? 

2. O primeiro parágrafo deste texto é un prólogo. Explica e xustifica a función que cumpre no 

conxunto do texto. 

3. Ánxela, a moza que escribe a carta, conta unha visión que tivo cando ía camiño da fonte. 

• Que outras crenzas coñecedes relacionadas coa morte? 

• Que é a Santa Compaña? 

4. Indica se son verdadeiras (V) ou falsas (F) as seguintes afirmacións. 

• A esposa do fillo con respecto aos pais deste é a cónxuxe. 

• A esposa do fillo con respecto aos pais deste é a nora. 

• Calquera persoa con respecto ao seu padriño é un afillado. 

• Do que aínda non naceu dise que é un neonato ou acabado de nacer. 

• O patrucio é o home máis vello da familia, xeralmente o pai cando xa é ancián. 

• O xenro é o home da filla con respecto aos pais desta. 

5. Escribe dúas cláusulas que teñan como suxeito as seguintes unidades: 

Substantivo 

Pronome persoal 

Frase nominal 

6. Engade os conectores opositivos, causais e organizadores indicados en cada caso. 

A moita xente gústalle pasar as vacacións de verán na praia, _______________ (opositivo) hai 

un elevado número de persoas que optan por pasar o seu tempo de lecer na montaña. Cando 

eliximos o noso lugar de vacacións temos que ter en conta _______________ (organizador) as 

preferencias de todos os que han participar. _______________ (causal, consecutivo) podemos 

atoparnos con situacións moi incómodas ou molestas. 

_______________ (organizador) a distancia ao noso lugar de residencia habitual tamén 

pode ser un elemento a ter en conta xa que pode permitir que algún membro da familia se 

desprace a diario ou as fins de semana. _______________ (opositivo) o prezo dos alugueiros, 

hoteis ou calquera tipo de aloxamento tamén pode condicionar a nosa elección. 

_______________ (organizador), hai moitos factores que inflúen na elección dun lugar de 

vacacións axeitado _______________ (causal, consecutivo) teñamos que consideralos todos e 

valoralos á hora de planificar o noso tempo de lecer.


7. Clasifica os predicados dos seguintes enunciados segundo sexan predicativos (transitivos ou intransitivos), 

atributivos, reflexivos ou impersoais. 

• María parece unha gacela cando corre pola pista. 

• Entraron no estadio dando berros. 

• Luísa peitéase sempre antes de se deitar. 

• Pola noite tronou e asusteime moito. 

• A miña irmá é artista de cine. 

• Adrián xogou un gran partido o domingo. 

8. Aplica as regras de uso dos dous puntos e os puntos suspensivos nos seguintes enunciados. 

• Hoxe, no colexio puxéronos unha manchea de exercicios dous de matemáticas, unha redacción de lingua, 

tres de física e un comentario de sociais 

• Foron as súas palabras «non penso poñer máis os pés nesta casa» 

• Viñeron Antón, Paulo, Rosa, Jordi 

• Prezado amigo acabo de recibir a túa carta e dispóñome a contestarche 

• Os expertos recomendan comida sa a cociña mediterránea é unha boa opción 

• Home non sei pode que si xa che contestarei máis tarde


Unidade 9 

É domingo pola mañá, a mediados de febreiro. Hoxe o equipo de Paio xoga fóra da casa. É o 

que pasa ao xogar na Liga galega de cadetes, que unha semana si e outra non hai que desprazarse 

para xogar. E algúns equipos son das vilas da contorna, pero outros son de lonxe, de calquera 

vila ou cidade das provincias de Pontevedra ou de Ourense, e nalgúns casos hai máis de dúas 

horas de autobús. Os partidos xóganse ás once da mañá, así que hai que erguerse ben cedo. 

Silvestre Gómez Xurxo: Déixao medrar, (Xerais, 2000) 

1. Responde brevemente as seguintes cuestións: 

• Que deporte cres que practica Paio? 

• Que lle pasa semana si e semana non? 

• Que día da semana e a que hora se xogan os partidos? 

2. Indica as palabras deste texto relacionadas co tempo cronolóxico. 

3. Busca nun dicionario o significado dunha das palabras relacionadas co tempo cronolóxico do exercicio 

anterior e describe toda a información que nos achega. 

4. Busca no seguinte fragmento tirado do texto as palabras de acentuación diacrítica. A seguir indica 

o motivo polo que levan ou non levan acento: 

É domingo pola mañá, a mediados de febreiro. Hoxe o equipo de Paio xoga fóra da casa 

5. Substitúe as palabras destacadas dos seguintes enunciados por un sinónimo que atoparás entre os 

pares de acentuación diacrítica que se indican a seguir: 

Bóla | Bola Fóra | Fora Máis | Mais Póla | Pola Présa | Presa


• A miña avoa ten unha pita que se subiu á rama da árbore. 

• Como tiña apuro non se parou a ver o encoro dos Peares. 

• Deulle á pelota con tanta forza que rompeu a fiestra. 

• Foi o cinema pero quedou durmido no medio da película. 

• Sempre anda no exterior. 

6. Marca o complemento directo das seguintes cláusulas interrogativas e despois substitúeo por un 

pronome cunha resposta negativa. Fíxate no exemplo: 

Exemplo: Cortaremos o pan en rebandas? Non o cortaremos en rebandas 

- Bebiches o leite? 

- Lestes as revistas? 

- Limpas a túa bicicleta? 

- Mercarás mañá un móbil novo? 

• Despois indica os complementos circunstancias (lugar, modo, tempo ou cantidade) que aparecen 

nas cláusulas interrogativas: 

7. Tendo en conta este calendario, xunto cos datos que se achegan no exercicio, enche os ocos dos 

seguintes enunciados escollendo as formas correspondentes entre as que aparecen máis abaixo: 

ABRIL 2013 

Luns Martes Mércores Xoves Venres Sábado Domingo 

1 2 3 4 5 6 7 

8 9 10 11 12 13 14 

15 16 17 18 19 20 21 

22 23 24 25 26 27 28 

29 30 31 

Luns A fin de semana Mañá 

Venres Onte á noite Trasantonte 

Día santo O sábado Pasadomañá 

Ao día seguinte Coa luzada Este serán 

De madrugada Onte Mércores 

• Hoxe é luns (8 abril) e rematan as vacacións de Semana Santa. 

• ___________ (9 abril) volverei ás clases. 

• Menos mal que dentro de catro días xa será ___________ (12 abril) e ao día seguinte comezará 

___________. 

• ___________ (6 abril) pasado fixemos unha excursión aos Ancares e ___________ (7 abril) 

estivemos pola mañá en Valdeorras.


• Erguinme ___________ (8 da mañá do 6 abril) para aproveitar ben o derradeiro día de vacacións. 

• Chegamos á casa ___________ (2 da mañá do 7 abril) despois da excursión. 

• ___________ (10 da tarde do 7 abril) deiteime cedo pois estaba moi canso. 

• ___________ (5 abril) foi ___________ e quedei cos meus amigos. 

• ___________ (10 abril) é ___________ e teño clase de Solfexo pola tarde. 

• ___________ (7 da tarde do 8 abril) pasarémolo comendo amendoados que sobraron de 

___________ (7 abril). 

8. Debuxa un mapa da Península Ibérica e sinala os territorios de lingua autóctona galega.

pdf ProgramaciÃ³n por unidades - Xerais

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?