Лезги газет №6

ÐÅÑÏÓÁËÈÊÀÄÈÍ ÎÁÙÅÑÒÂÅÍÍÎ-ÏÎËÈÒÈ×ÅÑÊÈÉ ÃÀÇÅÒ 

Æóâàí Âàòàí, âàòàíýãüëèÿð, 

äèäåä ÷Iàë õóüõ! 

Òåáðèê 

Ãüóüðìåòëó èëèìäèí äåÿòåëàð, ïðåïîäàâàòåëàð, àñïèðàíòàð âà ñòóäåíòàð! 

Çà êâåç ïåøåêàðâèëèí ñóâàð - Ðîññèÿäèí èëèìäèí þãú ìóáàðàêçàâà! 

Êóüíå Ðîññèÿäèí èëèìäèí øêîëàäèí áàðêàëëó àäåòàð äàâàìàðçàâà, 

Äàãúóñòàí âà Ðîññèÿ ÿøàéèøäèííè ýêîíîìèêàäèí æèãüåòäàé âèëèê òóõóíèí 

êàðäèê æóâàí ïàé êóòàçâà. Àëàé àÿìäèí øàðòIàðà ãîñóäàðñòâîäèí äèáàð 

ìÿãüêåìàðóíèí êàðäà èëèìäèç êüåòIåí ÷êà ÷àðà èéèçâà, çèãüèíäèí ðåñóðñ 

ëàãüàéòIà, îáùåñòâîäèí àãüâàëëóâàë õêàæ õüóí òàúìèíàðóíèí âèðèäàëàéíè 

ìåòëåáëó òàêüàòðèêàé ñàäàç ýëêúâåçâà. 

Äàãúóñòàí Ðåñïóáëèêà Êåôåðïàòàí Êàâêàçäà èëèìäèííè îáðàçîâàíèäèí 

êàð àëàé öåíòðàéðèêàé ñàä ÿ, èíà ãüèñàáà êüóíâàé èëèìäèííè àõòàðìèøóíàðäàé 

âà ÷èðâèëåð ãóäàé èäàðàéðè êIâàëàõçàâà, àíðà Ðîññèÿäèí âà 

êúåöåïàòàí óüëêâåéðèí èëèìäèí ñîîáùåñòâîäà âèíè äåðåæàäèí êåñåðëóâàë 

àâàé èëèìäèí øêîëàÿð àðàäàë àòàíâà. 

Çàç èëèìäèí õèëåí âèðè ðàáîòíèêðèõú Äàãúóñòàíäèí âà Ðîññèÿäèí àáàäâàë 

ïàòàë ãåëåæåãäàíè àãàëêüóíàð õüóí êIàíçàâà. 

Äàãúóñòàí Ðåñïóáëèêàäèí Êüèë 

Ð.ÀÁÄÓËÀÒÈÏÎÂ 

1920-éèñàëàé àêúàòçàâà N 6 (10755) õåìèñ 9-ôåâðàëü, 2017-éèñ WWW.LEZGIGAZET.RU Êúèìåò “Äàãïå÷àòäèí” êèîñêðàé - 16 ìàíàò 

ÐÄ-äèí Õàëêüäèí Ñîáðàíèäèç 

ðåñïóáëèêàäèí Êüèëèí 

×àð (ãüàõú-ãüèñàá) 

Êúèìåò 

ýöèã 

òàâóíâàé 

èãèòâàë 

2017-éèñàí 6-ôåâðàëäèç Ìàõà÷êúàëàäà 

Äàãúóñòàí Ðåñïóáëèêàäèí ðóãóä ëàãüàé 

ñåôåðäà õêÿíàâàé Õàëêüäèí Ñîáðàíèäèí 

äåïóòàòðèí ðóãóä ëàãüàé ñåññèÿ õüàíà. Àì 

ïàðëàìåíòäèí ñïèêåð Õèçðè Øèõñàèäîâà 

à÷óõíà âà àäà êüèëåíè òóõâàíà. Äàãúóñòàí 

Ðåñïóáëèêàäèí Êüèë Ðàìàçàí Àáäóëàòèïîâ 

äåïóòàòðèí âà ñåññèÿäèç òåêëèôíàâàé 

Äàãúóñòàí Ðåñïóáëèêàäèí Ãüóêóìàòäèí 

÷ëåíðèí, ìóíèöèïàëüíûé òåøêèëàòðèí 

êüèëåðèí, âëàñòäèí ôåäåðàëüíûé 

îðãàíðèí, îáùåñòâåííûé îðãàíèçàöèéðèí 

âåêèëðèí âèëèê ×àð (ãüàõú-ãüèñàá) ãâàç 

ýêúå÷Iíà. 

Äàãúóñòàí Ðåñïóáëèêàäèí Õàëêüäèí 

Ñîáðàíèäèí ãüóüðìåòëó äåïóòàòàð! Äàãúóñòàí 

Ðåñïóáëèêàäèí Ãüóêóìàòäèí 

ãüóüðìåòëó ÷ëåíàð, ìóíèöèïàëüíûé òåøêèëàòðèí 

ãüóüðìåòëó êüèëåð, âëàñòäèí ôåäåðàëüíûé 

îðãàíðèí îáùåñòâåííûé îðãàíèçàöèéðèí 

ãüóüðìåòëó âåêèëàð! Ãüóüðìåòëó 

äàãúóñòàíâèÿð! 

Äàãúóñòàí Ðåñïóáëèêàäèí Êîíñòèòóöèÿäàë 

àñàñëó ÿç, çà Õàëêüäèí Ñîáðàíèäèç 

ðåñïóáëèêàäà àâàé ãüàëäèí âà ãîñóäàðñòâîäèí 

ïîëèòèêàäèí ëàï âàæèáëó òåðåôðèí 

ãüàêúèíäàé ×àð (ãüàõú-ãüèñàá) ðàèæçàâà. 

2013-éèñóç ÷óí êIâàëàõäèâ ýãå÷Iäàéëà, 

Äàãúóñòàí íåèíêè Ðîññèÿäèí Ôåäåðàöèÿäà, 

ãüàêI äóüíüÿäàíè âèðèäàëàéíè ãçàô, 

êúàéäàñóçâèëèí, êðèçèñäèí ãüàëàð àâàé 

÷êàéðèêàé ñàä òèð. Ýêîíîìèêà òàìàìâèëåëäè 

êðèçèñäà õüóíèëàé ãúåéðè, ãîñóäàðñòâîäèí 

âà ãðàæäàíðèí õàòàñóçâèëèç êúóðõóëó- 

âèëèí äåðåæà ëàï âèíèçäè òèð, áàíäèòèçìäè, 

êîððóïöèÿäè êüèë õêàæíàâàé, îáùåñòâîäà 

ãüàëàð ìèõüèç ïàéãàðäèêàé õêàòíàâàé. 

Àëàé âàõòóíäà ÷óí ýëêúóüðíà êüóíâàé 

äóüíüÿäà Äàãúóñòàíäèëàé ãçàô äåðåæàäà 

êðèçèñäèí ãüàëàð àâà. Ìåæäóíàðîäíûé 

àëàêúàéðèí ìóðàêàá ñèñòåìàäà Ðîññèÿäè 

õúñàí êðàð âèëèê êóòàçâà. Ãüà èíèç êèëèãíà 

âà ñèôòå íóáàòäà ìåæäóíàðîäíûé òåððîðèçìäèõú 

ãàëàç æåíã ÷Ióãóíèí íåòèæàäà 

÷è óüëêâåäèí êåñåðëóâàë õêàæ õüàíâà. 

Èäà ÷óííè òåððîðèçìäèí öIèéè êúóðõóëóâèëåðèêàé 

õóüçâà. 

×íà 2016-éèñóç ãüóêóìäèí êúóðóëóøðà, 

Äàãúóñòàíäà ýêîíîìè÷åñêèé âà îáùåñòâåííî-ïîëèòè÷åñêèé 

êðàðà êúàéäà òóíèí æèãüåòäàé 

êIâàëàõäèí íóáàòäèí äåâèð àãàëêüóíðàëäè 

êå÷èðìèøíà. Ðåñïóáëèêà õúñàí 

åðèø àâàç âèëèê ôèí äàâàì õüàíà âà ÷èíà 

ìÿãüêåì âà äóðóìëó ãüàëàð àðàäàë êúâåçâà. 

Äàãúóñòàíäà êðèçèñäèç àêñè ÿç èäàðà àâóíèí 

äåâèð àêüàëòIàðíàâà. Êüóä éèñàí âàõòóíäà 

÷è õàëêüäèí âèëèê, ãîñóäàðñòâîäèí 

âèëèê àêúâàçíàâàé ëàï õöè ìåñýëàÿð ãüÿëíàâà: 

äàãúóñòàíâèéðèç, Ðîññèÿäèí Ôåäåðàöèÿäèí 

ãðàæäàíðèç Äàãúóñòàí Ðåñïóáëèêàäà 

õàòàñóçâàë, ÷ïèí èõòèÿðàð âà àçàäâèëåð 

õóüí òàúìèíàðíàâà; óüìóüðäèí âèðè õèëåðà 

çàêîíëóâàë âà êúàíóí-êúàéäà òåñòèêüàðíàâà; 

êàð àëàé ïðîåêòàð êüèëèç àêúóäóíèí 

íåòèæàäà ÷íà äàãúóñòàíâèéðèí ÿøàéèøäèííè 

ýêîíîìèêàäèí, êóëüòóðàäèí âà îáùåñòâåííî-ïîëèòè÷åñêèé 

óüìóüð äèáäàé 

2 

“Õàèíâàë èéèäàëäè, çàç êüåéèòIà õúñàí ÿ...” 

×è ãàçåòäèí àëàòàé íóìðàäèç Ø.Øèõìóðàäîâàí “Ýáåäè ÿç õàëêüäèí ðèêIåðà” êüèë 

ãàíâàé ìàêúàëà àêúàòíàâà. Àíà àâòîðäè êúóëëóãúäèí âåçèôàÿð òàìàìàðäàéëà èãèòâèëåëäè 

òåëåô õüàéè Ðîññèÿäèí ÔÑÁ-äèí êúóëëóãú÷è, êàïèòàí, âè÷èí ÷àí êúóðáàíäíà, 

ãçàô êüàäàð èíñàíàð êüèíèêüèêàé êúóòàðìèøàé ëåçãè õàëêüäèí êüåãüàë õâà Áàáàåâ 

Àðòóð Àìèðõàíîâè÷àí ãüóíàðëóâèëèç ãèëàíè ëàéèõëó, êóòóãàé, êúâåçâàé êúèìåò 

òàãàíâàéäè êúåéäíàâà. Ëàãüàíà êIàíäà, Àðòóð õüòèí êúàãüðèìàíàð ëåçãè ÷èëåë ãçàô 

õüàíà, èíëàé êüóëóõúíè õúæåäàéäàë øàê àëà÷. Àíæàõ ãüàéèô êúâåçâàé êàð àì ÿ õüè, 

àáóðóí æóüðýòëóâèëåð õúåíäèê êóìóêüçàâà, èãèòâèëåðèç êóòóãàé êúèìåò ãóçâà÷. 

Òåððîðèñòðèí åñèðäà ãüàòíàâàé õèçàí êúóòàðìèøóí ïàòàë õñóñè óüìóüð êúóðáàíä 

àâóð Êüóðàãü ðàéîíäèí ÊIèðèéðèí õóüðÿé òèð ìåøåáåãè Çåéíóäèí ÁÀÒÌÀÍÎÂÍÈ 

(øèêèëäà) ãüà èõüòèíáóðóêàé ñàä òóøíè áåñ! Àäàí èãèòâàë àíæàõ òåê ñà õèçàí àçàä 

õúóâóíàëäè ñåðãüÿòëàìèø õüàíâà÷. Ãàëàé-ãàëàéâàë ñóüãüáåòèí. 

Ìåãüàìåä ÈÁÐÀÃÜÈÌÎÂ 

2015-éèñàí 15-ìàéäèç Çåéíóäèí Áàòìàíîâ 

òàìóí âè÷èí ãóüç÷èâèëèê êâàé ìóëêàðà 

öàíâàé êúåëåìðèõú ãåëêúâåçâàé. Íÿíèí 

òàõìèíàí ñÿòäèí 5-äàç àäàí ÿïàðèõú 

øåõüçàâàé àÿëäèí âàí ãàëóêüíà. Ðàãúäàí 

áåðåäà òàìóí óüðóüøäàé àÿëäèí øåëäèí 

âàí àòóíàë ìÿãüòåë õüàéè ìåøåáåãè ãüà 

ïàòàõú ôåíà. Ñà øóìóä öIóä ìåòðäèí ìåíçèë 

àòIàéäàëàé êüóëóõú àäàç ÿðàêüëàìèø 

õüàíâàé, ìàõñóñ ïàðòàëàð àëàé ðóãóä êàñ, 

àáóðóí âèëèê ìåòIåðàë àêúâàçíàâàé æåãüèë 

ãàäàíè ðóø âà àêúâàç òèéèç øåõüçàâàé 

÷èëåë àëàé òàçà àÿë àêóíà. Àì ãüàñÿòäà 

ìåñýëàäèí ãúàâóðäà àêüóíà âà áîåâèêðèç 

õèçàí àçàäóí, àáóðóí ÷êàäàë âè÷ åñèðâèëå 

êüóí òåêëèôíà. Òåððîðèñòàð ðàçè õüàíà. 

Àáóðó Êüóðàãü ðàéîíäèí Ðóãóíðèí õóüðÿé 

òèð õèçàí àõõúàéíà, ìåøåáåãè ÷ïèõú 

ãàëàç òóíà. 

Áàíäèòðèí äåñòåäèí áàø÷èäè - Ãüàñàí 

Àáäóëëàåâà (òàõàëëóñ - Àáó-ßñèð, àì 2016- 

éèñóç Êüèáëåïàòàí Äàãúóñòàíäà òåððîðèñòðèç 

àêñè ÿç êüèëå òóõâàé ñà îïåðàöèÿäèí 

íåòèæàäà òåðãíà) Çåéíóäèí Áàòìàíîâàâàé 

àì äèíýãüëè ÿíè, êàïI èéèçâàíè ëàãüàíà 

5 

9 

ßØÀÉÈØ 

ÒIåáèè ãàçäèõú ãàëàç ñàíàë êàëóêâèéðèí 

êIâàëåðèç ìèõüèâàë, êúóëàéâàë, õóøáàõòâàëíè 

ðåãüÿòâàë àòàíâà. Õóüðóüç ãàç 

ãúóíàé êàëóêâèéðè ÷ïèí æóìàðò, áàðêàëëó 

õâà Àáäóëñåëèì Àáäóëñåëèìîâàç ÷óõñàãúóë 

ëóãüóçâà. 

12 

ÑÏÎÐÒ 

Àêúàæóíðà 74 êã-äèí çàëàíâèëÿé 1-÷êà 

ëåçãè õâà Ìàðàò Íàáèåâà êüóíà. Àäàç êúèçèëäèí 

ìåäàëü, ÊÔÎ-äèí ñàìáîäèí ôåäåðàöèÿäèí 

âèöå-ïðåçèäåíò Ì.Í.Ñìèðíîâàí 

êúóë àëàé Ãüóüðìåòäèí ãðàìîòà, “Ëàï õúñàí 

òåõíèêà êúàëóðóíàé” ìàõñóñ ïðèç ãàíà.

2 2017-éèñàí 9-ôåâðàëü ¹ 6 Îáùåñòâî 

ÐÄ-äèí Õàëêüäèí Ñîáðàíèäèç ðåñïóáëèêàäèí Êüèëèí 

×àð (ãüàõú-ãüèñàá) 

1 

äèðè õüóí êúàçàíìèøíà, ãüóêóìäèí êúóðóëóøðà 

âà îáùåñòâîäà êðàð èäàðà èéèçâàç õüóí 

òàúìèíàðíà; Äàãúóñòàí êúàðìà-êúàðèøâèëèí 

ãüàëäàé ýêúå÷Ièç ãàòIóìíà âà àì ýêîíîìèêà 

âèëèê ôèíèí åðèøðàë ãüàëòàéëà ìàñà ðåãèîíðèëàé 

ãüàòòà âèëèêíè àêàòíàâà. 

Êüóä éèñàí íåòèæàéðàë àñàñëó ÿç Äàãúóñòàí 

Ðåñïóáëèêà Ðîññèÿäèí õúñàí åðèø 

àâàç âèëèê ôèçâàé ðåãèîíðèí æåðãåäà àâà. 

2016-éèñàí êüèëèí ïîëèòè÷åñêèé âàêúèàäè 

- ñåíòÿáðäèç òóõâàé ñå÷êèéðè ýõèðèìæè 

éèñàðà êüèëå òóõóçâàé äåãèøâèëåðèí íåòèæàëóâàë 

èíàíìèøàðäàé òåãüåðäà ñóáóòàðíà. 

Ðîññèÿäèí Ôåäåðàöèÿäèí Ôåäåðàëüíûé Ñîáðàíèäèí 

Ãîñóäàðñòâîäèí Äóìàäèí âà Äàãúóñòàí 

Ðåñïóáëèêàäèí Õàëêüäèí Ñîáðàíèäèí 

äåïóòàòðèí ëàéèõëó ñîñòàâ õêÿíà. Ýõèðèìæè 

öIóä éèñàðà ñèôòå ÿç Äàãúóñòàíäà ñå÷êèÿð 

ñå÷êè÷èÿð ìàñà êúà÷óí òàâóíèí, êàíäèäàòðèí 

ãåëå êúåêúóüí òàâóíèí ãüàëàðà êüèëå ôåíà. 

Ãüóüðìåòëó þëäàøàð! Êúàéäà òóíèí âà 

èíñàíðèí ÿøàéèø ïàéãàðäèê êóòóíèí, êóëüòóðà 

âà ìàðèôàò êIâà÷åë àõêüàëäàðóíèí áàðàäàé 

êüèëå òóõóçâàé âèðè ñåðåíæåìðà îáùåñòâåííûé 

îðãàíèçàöèéðè âàæèáëó ðîëü 

êúóãúâàçâà. Ðåñïóáëèêàäà äåãèøâèëåð êüèëå 

òóõóçâàé øàðòIàðà àáóðóí ðîëü ìàäíè àêòèâëàìèøóí 

÷àðàñóç ÿ. Èíñàíäèí èõòèÿððèí 

ðåêüÿé Óïîëíîìî÷åííûé Ó.À.Îìàðîâàäè åðèëóäàêàç 

êIâàëàõçàâà. Èíñàíäèí èõòèÿðàð 

õóüíèí áàðàäàé ëàï òåæðèáàëó ïåøåêàð ÿç, 

àäà ðåñïóáëèêàäà èõòèÿðàð õóüíèí áàðàäàé 

âèðè êIâàëàõ àëàêúàëó èéèçâà. 

×è êIâàëàõäèí êüóä éèñàí íåòèæàéðè êúàëóðçàâàéâàë, 

÷óí âèëèêàíäàëàé ãçàô õàòàñóç, 

êúóëàéâèëåð àâàé âà öIèéè õúóâóíâàé 

ðåñïóáëèêàäà ÿøàìèø æåçâà. Äàãúóñòàíâèÿð 

âèðè Ðîññèÿäèí âà Äàãúóñòàíäèí âàòàíïåðåñâèëèí 

ðóüãüäè òóïëàìèøíàâà âà àáóð 

ÿðàòìèøóíðèí äåãèøâèëåð êüèëå òóõóíèí 

êàðäèê àêòèâäàêàç ýêå÷Içàâà. Ðîññèÿäèí Èãèòëåéòåíàíò 

Ìåãüàìåä Íóðáàãàíäîâàí àäåòäèí 

“ÊIâàëàõà, ñòõàÿð!” êåëèìàÿð ÷óí ïàòàë ýâåð 

ãóíèç ýëêúâåíâà. Èäà õàëêüäèç ìàä ÷ïèí 

ðåñïóáëèêàäà óãúðèÿð, êúà÷àãúàð, ýêñòðåìèñòàð 

âà òåððîðèñòàð ýõè õúèéèí òèéèäàé íèÿò 

àâàéäàí ãüàêúèíäàé øàãüèäâàëçàâà. Äàãúóñòàíäà 

òåððîðèñòðèí êúàìàò àâàìâèëèõú, êüóëóõú 

ãàëàìóêüóíèõú âà õàèíêàðâèëèõú ãàëàç 

àëàêúà èéèç áàøëàìèøíàâà. 

È êIâàëàõäà àëàêúàëó èéèäàé ðîëü, ãüóüæåò 

àëà÷èç, Äàãúóñòàí Ðåñïóáëèêàäà êàðäèê 

êâàé òåððîðèçìäèç àêñè êîìèññèÿäè âà ìóíèöèïàëüíûé 

òåøêèëàòðà àâàé òåððîðèçìäèç 

àêñè êîìèññèéðè êúóãúâàçâà. È êîìèññèéðèí 

êIâàëàõ ÷íà äàòIàíà ìàäíè õúñàíàðçàâà. Ëóãüóç 

æåäà õüè, ÷è ñàíàëäè òèð ÷àëèøìèøâèëåðèí 

íåòèæàäà Äàãúóñòàíäà òåððîðèçìäèç 

àêñè ôðîíò àðàäàë ãúàíâà âà àì êàðäèê êâà. 

ÃüàêI õüóííè ëàçèì ÿ, âó÷èç ëàãüàéòIà ñåêèí 

õüàíà àêúâàçóí ôàä ÿ, áàíäèòèçìäèííè òåððîðèçìäèí 

÷åøìåÿð ãüåëåëèã àìàçìà. Ñèôòåíè-ñèôòå 

è áàðàäàé “õúåíäèê êâàé” ýêîíîìèêàäèêàé 

âà êîððóïöèÿäèêàé ëóãüóí ëàçèì ÿ. 

Êúåöåïàòàé êúàðèøìèø õüóíàðíè àêúâàçàðçàâà÷. 

“Õúåíäèê êâàé” ýêîíîìèêàäè õüèç, êîððóïöèÿäèíè 

ýêñòðåìèçìäèç âà òåððîðèçìäèç ðåõú 

à÷óõçàâà. ×íà êîððóïöèÿäèç àêñèâàë àâóíèí 

ðåêüÿé Êîìèññèÿäèí êIâàëàõäèç ãóçâàé ôèêèð 

àðòóõàðíàâà. Êîððóïöèÿäèç àêñèâàë àâóíèí 

ìåñýëàéðàé ÐÄ-äèí Êüèëèí âà Ãüóêóìàòäèí 

Àäìèíèñòðàöèÿäèí Óïðàâëåíèäè àêòèâäàêàç 

êIâàëàõçàâà, ãüàêúèêúàòäà àäàêàé ÷èíîâíèêàð 

ïàòàë êúåíåïàòàí õàòàñóçâèëèí 

êúóëëóãú õüàíâà. Çà è óïðàâëåíèäèí ïàòàé 

èíñïåêòîðàð âèðè ìèíèñòåðñòâîéðà, âåäîìñòâîéðà, 

ãüàêIíè ãüàð ñà ìóíèöèïàëüíûé òåøêèëàòäà 

òàéèíàðóí ÷àðàñóç ÿç ãüèñàáçàâà. Ôåäåðàëüíûé 

Ñîáðàíèäèç âè÷èí ×àð÷å Âëàäèìèð 

Âëàäèìèðîâè÷ Ïóòèíà êúåéä àâóðâàë, 

“Êîððóïöèÿäèõú ãàëàç æåíã ÷Ióãóí ïàòàë ïåøåêàðâàë, 

êàðäèâ ëàï ðèêIèâàé âà æàâàáäàðâèëåëäè 

ýãå÷Ióí ãåðåê êúâåçâà. Àíæàõ ãüà ÷Iàâóç 

à æåíãèíè íåòèæà àðàäàë ãúèäà, àäàí òåðåô 

îáùåñòâîäè êúàíàæàãúëóäàêàç, ãåãüåíøäàêàç 

õóüäà”. 

Âèðè äåðåæàéðà ãðàæäàíðèí âà îáùåñòâåííûé 

òåøêèëàòðèí àðçàéðèç òàëóêü ÿç 

ñåðåíæåìàð êüàáóëóíèí êIâàëàõ ãóæëó àâóí 

ãåðåê ÿ. 

×àëàé ãîñóäàðñòâîäèí ýìåííè èäàðà 

àâóíèí ðåêüÿé ìèíèñòåðñòâîäè, õóüðóüí ìàéèøàòäèí 

âà ñóüðñåòäèí ìèíèñòåðñòâîäè, îáðàçîâàíèäèí 

âà èëèìäèí ìèíèñòåðñòâîäè, 

çåãüìåòäèí âà ÿøàéèøäèí æèãüåòäàé âèëèê 

ôèíèí ìèíèñòåðñòâîäè âà ìàñàáóðó ðåõú 

ãàéè ñà æåðãå êúàíóíñóçâèëåðèí ðåõú âàõòóíäà 

àòIóç àëàêüíà. Êîððóïöèÿäèí æóüðåäèí 

êúàíóíñóçâèëåðèõú ãàëàç àëàêúà àâàé 

ãîñóäàðñòâîäèí êúóëëóãú÷èÿð êúóëëóãúäèêàé 

àçàäçàâà, ëàçèì àòàé ÷Iàâóç ìàòåðèàëàð 

êúàíóí-êúàéäà õóüäàé îðãàíðèâ âóãóçâà. 

Ãüóüðìåòäó äåïóòàòàð! 

Âëàäèìèð Âëàäèìèðîâè÷ Ïóòèíà Ôåäåðàëüíûé 

Ñîáðàíèäèç âè÷èí ×àð÷å ÷è òàðèõäèâ 

ãüóüðìåòäèâäè ýãå÷Ióíèí, áàðèøóãú õüóíèí 

âà ìåñëÿò õüóíèí ýäåá àðàäàë ãúóí ÷àðàñóç 

òèðäè êúåéäíà. 

Ðîññèÿäèí Ôåäåðàöèÿäèí Ïðåçèäåíòäè 

êúåéäçàâàéâàë, “Àëàòàé âàõòàðà õüàéè êúàêúàòóíàð, 

àæóãúëó õüóíàð, õàòóð àìóêüóíàð 

âà èíñàôñóçâèëåð ÷è êúåíèí éèêúàí óüìóüðäèç 

ãúóíèç, õñóñè ïîëèòè÷åñêèé âà ìàñà èòèæàð 

àâàç, Ðîññèÿäèí ãüàð ñà õèçàíäèç ãüàêúèêúàòäà 

çàðàð ãàéè áåäáàõòâèëåðàë àëâåð àâóíèç 

- ãüà ÷Iàâóç ÷è óëó-áóáàÿð áàððèêàäàéðèí 

ãüè ïàòà àâàç õüàíàòIà, ãüàäàëàé àñëó òóøèç 

ðåõú ãàíà âèæå êúâåäà÷. Øà, ÷íà ÷óí ñàä õüàíâàé 

õàëêü òèðäè, ÷óí ñà õàëêü òèðäè, Ðîññèÿíè 

÷àõú àâàé ñàä òèðäè ðèêIåë õóüí”. Íåèíêè 

1917-éèñàí ðåâîëþöèÿäèç, ãüàêI ÷è ìóðàêàá 

âèðè òàðèõäèç êúèìåò ãóäàéëà, ÷è æåãüèëàð 

òåðáèÿëàìèøäàéëà, ìåñýëàäèâ èêI ýãå÷Ióí áèíåäèç 

êúà÷óí ëàçèì ÿ. Èíñàíàð “ÿðóáóðóçíè” 

“ëàöóáóðóç” ïàþíàë ýõèð ýöèãäàé âàõò ôàäëàé 

àëóêüíàâà. Ñà áÿçè ôàøàë âàòàíïåðåñðè ÷ïèí 

õàëêü ïàòàë äóøìàíàð æàãúóðóíèí ðåêüå ÷åá 

òåñòèêüàðóíèí àëàõúóíàð èéèçâà. 

Ãüóüðìåòëó þëäàøàð! 

Äàãúóñòàí òàðèõäà âèæåâàé óñòIàððàëäèíè 

çåãüìåò÷èéðàëäè ìàøãüóð õüàéèäè ÿ. ×íà 

êüèëå òóõóçâàé äåãèøâèëåðèí àñóë âåçèôàéðèêàé 

ñàä äàãúóñòàíâèÿð ÿðàòìèøóíðèí êIâàëàõäèê 

êóõòóíèêàé èáàðàò ÿ. Ðàáî÷èéðè, èíæåíåððè, 

ëåæáåððè, ðóêîâîäèòåëðè âà êàð- 

÷èéðè ãüàêúèñàãúâèëåëäè çåãüìåò ÷Ióãóíèí 

íåòèæàäà ÷àëàé ýêîíîìèêà õúñàí åðèø àâàç 

âèëèê òóõóç, àãüàëèéðèí âèëèê ÿøàéèøäèí áàðàäàé 

õèâåç êúà÷óíâàé ìàæáóðíàìàÿð òàìàìàðóí 

òàúìèíàðèç, ðåñïóáëèêàäà îáðàçîâàíèäèí, 

êóëüòóðàäèí âà çäðàâîîõðàíåíèäèí 

ñåíãåðàð ìÿãüêåìàðèç àëàêüçàâà. 

2016-éèñóç 34 îáúåêò, ãüà ãüèñàáäàé 14 

øêîëà, øêîëàäèç ôèäàé ÿø òàõüàíâàé àÿëðèí 

12 èäàðà, çäðàâîîõðàíåíèäèí 10 îáúåêò 

èøëåìèøèç âàõêàíà. Ìàõà÷êúàëàäà óüëêâåäà 

ëàï ÷Iåõèäè òèð àëàé àÿìäèí ïåðèíàòàëüíûé 

öåíòð, Êàñïèéñêäà 1224 ó÷åíèêäèç ÷êàÿð 

àâàé øêîëà, ÿøàéèøäèí ñà æåðãå ìàñà îáúåêòàð 

ýöèãíà êóüòÿãüíà. 

Óüëêâåäà ñèôòåãüàíáóð ÿç ÷íà ïðîåêòðàëäè 

èäàðà àâóíèí êúàéäà êàðäèê êóòàçâà. Òàïøóðóãúðèí 

âà ñåðåíæåìðèí ïëàíðèí áèíåäàëëàç 

âàú, íåòèæà êúàçàíìèøóíàëäè èäàðà èéèçâà. 

Èñïîëíèòåëüíûé âëàñòäèí îðãàíðèí êIâàëàõäèí 

íåòèæàëóâèëåë ãüàëòàéëà ÷óí 56-÷êàäèëàé 

17-÷êàäàë õòàíà. Âèðè äåðåæàéðèí 

âëàñòäèí îðãàíðèõú ýëêúâåíà, çàç ëóãüóç êIàíçàâà: 

ýãåð èíñàíðèç êóüìåê ãóç æåçâà÷òIà, àáóðóç 

ìàíèéâàë êüâàííè èéèìèð. 

Âèëèê òóõóíèí êàð àëàé “ÖIèéè èíäóñòðèàëèçàöèÿ” 

ïðîåêòäèí ñåðåíæåìàð êüèëèç 

àêúóäóíè ïðîìûøëåííîñòäèí ïðîèçâîäñòâî 

âèíèç òèð åðèøðàëäè õêàæ õüóí òàúìèíàðíà. 

Ãüóüðìåòëó äåïóòàòàð! 

Àãðîïðîìûøëåííûé êîìïëåêñ Äàãúóñòàí 

ïàòàë ëàï âàæèáëó õåë ÿ. Àäà ðåñïóáëèêàäèí 

ýêîíîìèêàäèç âà äàãúóñòàíâèéðèí ÿøàéèø 

ïàéãàðäèê êóòóíèç àêâàäàéâàë òàúñèðçàâà. 

×è òåæðèáàäè êúàëóðçàâàéâàë, è õåë 

àãàëêüóíðàëäè âèëèê òóõóç æåäà: ýõèðèìæè 

êüóä éèñóç ÷èíà õóüðóüí ìàéèøàòäèí ïðîäóêöèÿ 

ãüàñèëóí ñàêè 1,5 ñåôåðäà àðòóõ õüàíâà. 

Âèëèê ôèíèí êàð àëàé “Íåòèæàëó ÀÏÊ” 

ïðîåêò êüèëèç àêúóäóíèí ñåðãüÿòðà àâàç âà 

êàðäèâ êëàñòåðíûé êúàéäàäà ýãå÷Ióíèí íåòèæàäà 

÷àëàé óüçóüì÷èâàë êúâåðäàâàé âèëèê 

òóõóç àëàêüíà, 2016-éèñóç ÷íà ñàêè 150 

àãúçóð òîíí öèïèöIàð êIâàòI õúóâóíà (óüëêâåäà 

êüâåä ëàãüàé ÷êà êüóíà), êIâàòI õúóâóð áåãüåðäèêàé 

ñàêè 82 àãúçóð òîíí ãüÿëíà. Èíèê 

Äåðáåíòäèí ãàç êâàé ÷åõèððèí çàâîääèí âà 

êîíüÿêðèí çàâîääèí, ÷åõèððèííè êîíüÿêðèí 

“Èçáåðáàøñêèé” çàâîääèí äèðåêòîððèí ëàï 

åêå ïàé êâà. 

Êúåëåì÷èâèëèí âà òóì÷èâèëèí áàðàäàé 

ïàéãàð êIâàëàõ òóõóí ãåðåê ÿ. 

Êúèçÿð ðàéîíäèí “Ñèðèóñ” ÎÎÎ-äèí 

êIâàëàõ õúñàí êúèìåò ãóíèç ëàéèõëó ÿ. Ñàíëàé 

ðåñïóáëèêàäà ãüàñèëàé 76,3 àãúçóð òîíí 

ïðóíçäèêàé 3,5 àãúçóð òîííäèëàé ãçàô ïðîäóêöèÿ 

ãüàäàë ãüàëòçàâà. 

Ðåñïóáëèêàäèí Ãüóêóìàòäè Ðîññèÿäèí 

Ôåäåðàöèÿäèí õóüðóüí ìàéèøàòäèí ìèíèñòåðñòâîäèõú 

ãàëàç àëàêúàäà àâàç Äàãúóñòàíäà 

ìåëèîðàòèâíûé ñåòü òàìàìâèëåëäè ãóüíãóüíà 

õòóíèí âà âèëèê òóõóíèí êIâàëàõ äàâàìàðóí 


Ñàíëàé êúà÷óðëà, ñà æåðãå ðåêüåðàé õóüðóüí 

ìàéèøàòäèí âà ñóüðñåòäèí ìèíèñòåðñòâîäè 

òóõóçâàé êIâàëàõ áåñ êüàäàðäèíäè òóø. 

Æóâàí âèëèê ìóðàäàð ýöèãíà êIàíäà. Âèíåëàé 

êIåâèðíàâàé íàêüâàäèê ñàëàí ìàéâàÿð áèòìèøàðóíàë 

ãüàëòàéëà, êIâåíêIâå àâàé 5 ðåãèîíäèí 

æåðãåäèê ýêå÷Ièí; íåäàé-õúâàäàé øåéýðèí 

ïðîìûøëåííîñòäèí ðåêüÿé êIâåíêIâå÷è 10 

ðåãèîíäèí æåðãåäèê, ÿòàð ãóíàë ãüàëòàéëà âèëèê 

êâàé 3 ðåãèîíäèí æåðãåäèê ýêå÷Ièí; õóüðóüí 

ìàéèøàòäèí 500 êîîïåðàòèâ òåøêèëèí. 

Ìàëäàðâèëèí ðåêüÿé Ðîññèÿäèí þêüâàí äåëèëðèâ 

àãàêüàðèí âà êIåâåëàé ëîãèñòèêàäàë 

ìàøãúóë æåí. È äåðåæàéðèâ ìóêüâàë òèð âàä 

éèñàí ìóääàòäà àãàêüàðèç æåäà. 

×èëèç òàëóêü àëàêúàéðèí õèëå äèáäèí 

äåãèøâèëåð êüèëå òóõóäàé âàõò ôàäëàé 

àëóêüíàâà. ÈêI òàõüàéòIà, ÷àâàé íåèíêè àãðàðíûé 

ñåêòîð, ñàíëàé âèðè ýêîíîìèêàíè âèëèê 

òóõóç, èíâåñòèöèÿð æåëá àâóíèí ìåñýëàÿð 

àãàëêüóíðàëäè ãüÿëèç æåäà÷. 

Ãüóüðìåòëó þëäàøàð! 

Ðåñïóáëèêàäèí êóäàé øåéýðèííè ýíåðãåòèêàäèí 

êîìïëåêñäè âè÷èç êüåòIåí ôèêèð 

ãóí èñòåìèøçàâà. Âèëèêàí âàõòàðà àì âèëèê 

ôèíèí àñóë ÷åøìåéðèêàé ñàä òèð âà ãèëàíè 

ãüàõüòèí ÷åøìåäèç ýëêúóüðèç æåäà. Àììà 

èíà ãüÿëèç òàõüàíâàé õåéëèí ìåñýëàÿð êIâàòI 

õüàíâà. À ìåñýëàéðàë êIóêI àâóí ïàòàë “Ðîññåòàð” 

âà “Ìåæðåãèîíãàç” êîìïàíèéðèí êóüìåêíè 

ãåðåê êúâåäà. 

Çà âèðè äàãúóñòàíâèéðèí ôèêèð êüåòIåíäàêàç 

æåëáçàâà. Ñåðô àâóð ýíåðãîðåñóðñðèí 

ãüàêúè âàõòóíäà ãóí òàâóíìàç ÷àâàé 

àêüàëòIàé âàæèáëó ìåñýëàÿð ãüÿëèç æåäà÷. 

Ýöèãíà êóüòÿãü òàâóíâàé ãçàô êüàäàð îáúåêòðèç 

òàëóêü ìåñýëàíè ÿðãúàë âåãüèí òàâóíà 

ãüÿëóí ãåðåê ÿ. Àõüòèí îáúåêòðèí êüàäàð 

400-äàëàé àëàòíàâà. Çà ðåñïóáëèêàäèí Ãüóêóìàòäàë 

àõüòèí îáúåêòðèí èíâåíòàðèçàöèÿ 

êüèëå òóõóí òàúìèíàðóí, àáóðóç òàëóêü ÿç 

êúàðàðàð êüàáóëóí, ãüà è ÷Iàâóç ãîñóäàðñòâîäèíè 

êüèëäèí êñàðè àìàäàãâàë àâóíèí êúàéäàÿðíè 

êàðäèê êóòóí òàïøóðìèøçàâà. 

Ìàõà÷êúàëàäà, Äåðáåíòäà èøëåìèøàé 

ÿòàð ìèõüè õúèéèäàé îáúåêòàð, Áàáàþðòäèç, 

Êàñïèéñêäèç âà Èçáåðáàøäèç êüâàí âîäîâîäàð 

òóõóíèí âåçèôà âàæèáëóäè ÿ. 

Àêöèîíèðîâàòàéäàëàé ãóüãúóüíèç Ìàõà÷êúàëàäèí 

ãüóüëóüí àëèøâåðèøäèí ïîðòóíèí 

êIâàëàõ êúàéäàäèê êóòóí ÷àðàñóç ÿ. Ãüóüëóüí 

ïîðòóíè íåòèæàëóäàêàç êIâàëàõóíèç Äàãúóñòàíäè 

èòèæ èéèçâà âà èêI õüàéèëà, ÷àâàé àðàäàë 

êúâåçâàé ãüàëàðèç ãüàêI ÿðãúàëàé êèëèãèç 

æåäà÷. 

2016-éèñóç ÷íà ó÷åòäà àâà÷èç êàð-êåñïèäèê 

êâàé êñàðèí êüàäàð òIèìèëàðóíèí êIâàëàõàð 

òóõâàíà. ÊIâàëàõ òèéèçâàç, ñòðàõîâàòíàâàé 

ãðàæäàíðèí êüàäàð 118,4 àãúçóð êàñäèí 

òIèìèëàðíà. Èäà 2017-éèñ ïàòàë ðåñïóáëèêàäèí 

áþäæåòäàé 751 ìèëëèîí ìàíàòäèí òàêüàòàð 

êüåíÿòäàé ìóìêèíâàë ãàíà. 

Äàãúóñòàíäà ìåäåíèâèëèí, ìàðèôàòëóâèëèí, 

ÿãü-íàìóñäèí ïàòàõúàé àâàé èãüòèÿæ 

àðòóõ õüàíà. Äàãúóñòàíäèí âèëèê àêúâàçíàâàé 

õåéëèí ìåñýëàÿð, ãüà ãüèñàáäàé ôàíàòèçì, 

òåððîðèçì - èáóð èíñàíðèâ, àáóðóí ãüàëàãüâàëäèâ 

êúàéãúóñóçâèëåëäè ýãå÷Ióí ñåáåá 

ÿç àðàäàë àòàíâàéáóð ÿ. “Èíñàíâèëèí êàïèòàë” 

ïðîåêò óüìóüðäèç êå÷èðìèøóíè - èì ëàãüàéòIà, 

ñèôòå íóáàòäà Ïðåçèäåíòäèí “ìàéäèí” 

óêàçàð êüèëèç àêúóäóí ÿ - ÷è êIâàëàõ 

ÿøàéèøäèí ìåñýëàÿð ãüÿëóíèõú ýëêúóüðíàâàç 

õüóíèí äåðåæà àêâàäàéâàë õêàæçàâà. 

×èíà ìàæèáàð ãüåëåëèã àãúóçáóð ÿç àìàòIàíè, 

2012-éèñàâ ãåêúèãàéëà, þêüâàí ãüèñàáäàé 1,5 

ñåôåðäà õêàæ õüàíà. Ãîñóäàðñòâîäèí âà 

ìóíèöèïàëüíûé êúóëëóãúàð àâóí ïàòàë 60- 

äàëàé âèíèç ÌÔÖ-ÿð òåøêèëíà. Êüóä éèñàí 

âàõòóíäà øêîëàäèç ôèäàé ÿø òàõüàíâàé 

àÿëðèí èäàðàéðà ÷êàéðèí êüàäàð 28 àãúçóðäàí 

àðòóõ õüàíà. Èäàêàéíè 20 àãúçóðäàëàé 

âèíèç ÷êàÿð ðåñïóáëèêàäè âà ìóíèöèïàëüíûé 

òåøêèëàòðè àðàäàë ãúàíà. Ãüà ñà âàõòóíäà 

÷íà âèðè àÿëàð øêîëàäèëàé âèëèêàí èäàðàéðà 

÷èðâèëåð êúà÷óíàë æåëá àâóí òàúìèíàðóí 


Îáðàçîâàíèå ÷è óüëêâå, ãüàêI õüàéèëà Äàãúóñòàííè, 

âèëèê òóõóíèí áàðàäàé ñòðàòåãèÿäèí 

ìåòëåá àâàé êàð àëàé õèëåðèêàé ñàä ÿ. 

È éèñàðà îáðàçîâàíèäèí ñèñòåìàäà ÷àðàñóç 

ãåðåê òèð êúàéäà õòóí ïàòàë ãçàô êðàð àâóíà. 

Ãèëà âèðè ôèêèð ÷èðâèëåðèí åðèäèç ãóçâà. 

Ðîññèÿäèí Ôåäåðàöèÿäèí Ïðåçèäåíòäè åêå 

áàæàðàãú àâàé àÿëðèõú ãàëàç òóõóçâàé êIâàëàõäàë 

ñà øóìóäðà ôèêèð æåëáíàé. Àäàí 

òåêëèôäàëäè ÷èðâèëåð ãóäàé “Ñèðèóñ” öåíòð 

òåøêèëíà. “Ñèðèóñäèí” ðóêîâîäñòâîäèí âà 

÷è ñåíàòîð Ñóëåéìàí Êåðèìîâàí êóüìåêäàëäè 

ãüàõüòèí öåíòð Äàãúóñòàíäèí òåõíè÷åñêèé 

óíèâåðñèòåòäèí áèíåäàëëàç òåøêèëóíèí 

ìåñýëà âåðåâèðäçàâà, èíà ðåêòîð Ò.À.Èñìàèëîâà 

è êàð ïàòàë ãåðåê òèð âèðè øàðòIàð òàúìèíàðíàâà. 

Ðåñïóáëèêàäà åêå áàæàðàãú àâàé 

àÿëðèõú ãàëàç êIâàëàõ òóõóí ïàòàë êüâå ëèöåé 

- èíòåðíàò êàðäèê êóòóíâà. Àíðà àãúçóðäàëàé 

âèíèç àÿëðè ÷èðâèëåð êúà÷óçâà. 

“Ïåðè-èííîâàöèÿ” öåíòð à÷óõíàâà. Ãåëåæåãäà 

“Ïåðèìåòð” òIâàð ãàíâàé öåíòð à÷óõäàéâàë 

ÿ. ×àõú ëàï áàæàðàãúëó àÿëðèõú ãàëàç 

êIâàëàõäàé æóâàí êúóðóëóø òåøêèëäàé ìóìêèíâèëåðíè 

àâà. 

Äèäåÿð âà àÿëàð õóüí Ðîññèÿäèí Ôåäåðàöèÿäèí 

çäðàâîîõðàíåíèå ñòðàòåãèÿäèí 

æèãüåòäàé âèëèê òóõóíèí êàð àëàé òåðåôðèêàé 

ñàä ÿç òàéèíàðíàâà. Ìàõà÷êúàëàäà ëàï 

õúñàíäèç òàäàðàêëàìèøíàâàé ïåðèíàòàëüíûé 

öåíòð à÷óõíàâà. 

Ðåêüåðà òðàíñïîðòäèõú ãàëàç àëàêúàëó 

äóüøóüøðèêäè èíñàíàð êüèíèí äåðåæà âèíèçäè 

ÿç àìà. Ãüàð éèñóç 500-äàâ àãàêüíà 

èíñàíàð òåëåô æåçâà. Çà è êàðäèç ñà ãüèõüòèí 

ÿòIàíè êúèìåòàð ãóäà÷. Èíàë âèðè àøêàðà 

ÿ. Àììà âîäèòåëðèí íèçàìäèëàé ãàòIóìíà 

êIàíäà: ãüàòòà õàòàñóçâèëèí ÷Ióëàð êóòIóíàéòIàíè, 

ðåêüåðà òðàíñïîðòäèõú ãàëàç àëàêúàëó 

áåäáàõòâèëèí äóüøóüøðèêäè èíñàíàð 

òåëåô õüóíèí äåðåæà 40 ïðîöåíòäèí àãúóç 

àâàòçàâà. 


Äàãúóñòàíäèí õàëêüàðèí ìåäåíèÿòäèí 

àäåòàð õóüí, Âèðèðîññèÿäèí ìåäåíèÿòäèí âà 

ãðàæäàíâèëèí ÿðæàð ìÿãüêåìàðóí ðåãèîí ïàéãàðäàêàç 

âèëèê ôèíèí ëàï âàæèáëó òåðåô ÿ. 

Ðåñïóáëèêàäà Ðîññèÿäèí õàëêüàðèí 

àäåòäèí êóëüòóðàäèí öåíòðàÿð òåøêèëóíèí 

âà àáóðóí êIâàëàõ ìàäíè õúñàíàðóíèí áàðàäàé 

ñåðåíæåìàð êüàáóëóí äàâàì æåçâà. 

Ãüàõüòèí öåíòðàéðèí êüàäàð ãüåëå 300-äàëàé 

àëàòíàâà. 

Ðåñïóáëèêàäèí ñåðãüÿòðèëàé êúåðåõäà 

ÿøàìèø æåçâàé äàãúóñòàíâèéðèõú ãàëàç 

àëàêúàÿð ìÿãüêåìàðóí, ÷è áÿçè âàòàíäàøðè 

Ðîññèÿäèí ðåãèîíðà ÷åá íàãüàêüàíäàêàç, ÷è 

àäåòðèç àêñè êúâåäàéâàë êüèëå òóõóíèí ðåõú 

àòIóí ãåðåê ÿ. Ëàéèõëóâèëåð àâàé õåéëèí äàãúóñòàíâèÿð 

óüëêâåäèí ìàñà ðåãèîíðà âà 

êúåöåïàòàí óüëêâåéðà êIâàëàõçàâàé ãüóüðìåòëó 

êñàð, ïåøåêàðàð ÿ. ×è âàòàíäàøðèí 

âåëåäàð Äàãúóñòàíäèí êóëüòóðàäàë âà àäåòðàë 

æåëá àâóíèç êóüìåê ãàíà êIàíäà. 

Ãüóüðìåòëó äåïóòàòàð! Æåãüèëðèí âåêèëàð! 

ßðãúàë éèñàðà Äàãúóñòàíäà æåãüèëðèç 

òàëóêü ïîëèòèêàäàë ðèêIèâàé ãüè÷ ñà êàñíè 

ìàøãúóë õüàíà÷. Æåãüèëàð ÷åá-÷ïèç òèð 

âëàñòü - âè÷-âè÷èç. ×óí è æóüðåäèí ãüàëàð 

äåãèøàðèç àëàõúçàâà. È êàð ïàòàë ÷íà æåãüèëðèí 

êðàðèí ðåêüÿé êüèëäèí ìèíèñòåðñòâî 

òåøêèëíàâà. Àììà Äàãúóñòàí ãüåëåëèã æåãüèëðè 

òåêëèôàð ãóçâàé âà æåãüèëðè ïðîãðàììàÿð 

êüàáóëçàâàé öåíòðàäèç ýëêúâåíâà÷.

Îáùåñòâî 

2017-éèñàí 9-ôåâðàëü ¹ 6 

3 

Ãüóêóìàòäè, òàéèí òèð ìèíèñòåðñòâîéðè, õåéëèí 

ìóíèöèïàëüíûé òåøêèëàòðè æåãüèëðèõú 

ãüåëåëèã ÷èí ýëêúóüðíàâà÷. 

Æåãüèëðèí àðàäà íàðêîòèêàð ÷óêIóðóíè 

ñåêèíñóçâàë êóòàçâàéäè çàç ìàä ñåôåðäà 

êúåéä èéèç êIàíçàâà. Æåãüèëðèí êðàðèí ðåêüÿé 

ìèíèñòåðñòâîäè ÐÄ-äèí ÌÂÄ-äèõú ãàëàç 

ñàíàë íàðêîòèêàð òèð øåéýð èøëåìèøóíèí 

âèëèê ïàä êüóíèí êIâàëàõ ãóæëó àâóí, 

íàðêîìàíèÿäèí âèëèê ïàä êüàäàé âîëîíòåððèí 

äåñòåÿð òåøêèëóí ãåðåê ÿ. 


Ðîññèÿäèí Ïðåçèäåíò Âëàäèìèð Ïóòèíàí 

Óêàçäàëäè 2017-éèñ Ýêîëîãèÿäèí éèñ ÿç 

ìàëóìàðíàâà. ×íà àì ãüåëå øàäâèëèí ãüàëàðà 

à÷óõíàâà âà ýâåëèìæè íóáàòäèí ñåðåíæåìðèí 

ñèÿãü òåñòèêüàðíàâà âà ýêîëîãè÷åñêèé 

çàâîäðèêàé ñàä èøëåìèøèç âàõêàíâà. 

Ýêîëîãèÿäèí, ýëêúóüðíà êüóíâàé òIåáèàò õóüíèí 

ìåñýëàÿð ñèôòåãüàí ÷êàäàë ýöèãçàâà. 

Ðîññèÿäèí Ôåäåðàöèÿäà ýêîëîãèÿäèí ìåñýëàÿð 

ãüÿëóí ïàòàë 194 ìèëëèàðä ìàíàòäèí 

òàêüàòàð ÷àðà èéèçâà. Ôåäåðàëüíûé ïðîãðàììàéðà 

ìàäíè àêòèâäàêàç èøòèðàêóí âà ýëêúóüðíà 

êüóíâàé òIåáèàò õóüíèí áàðàäàé âèðè 

ãîñóäàðñòâîäèç òàëóêü ñåðåíæåìàð àãüàëèÿð 

ÿøàìèø æåçâàé ãüàð ñà ÷êàäèâ àãàêüàðóí 

ëàçèì ÿ. Øåãüåððèç, ðåñïóáëèêàäèí ìåðêåçäèç 

êüåòIåí ôèêèð ãàíà êIàíäà. ÀòIàé ñà òàðöèí 

÷êàäàë öIèéè 5-10 êúåëåì õöàíà êIàíäà. 

×íà 2017-éèñ Êàñïèéäèí âà Äàãúóñòàíäèí 

öèí ìàñà ÷åøìåéðèí éèñ ÿç ìàëóìàðíà. 

ÒIåáèàòäèí ðåñóðñðèí âà ýêîëîãèÿäèí ìèíèñòåðñòâîäè 

ðåñïóáëèêàäèí ÿòàðèí ÷åøìåÿð 

ýêîëîãèÿäèí æèãüåòäàé äóüçãóüí ãüàëäèç 

õêóí ïàòàë åêå êIâàëàõ òóõóçâà. 

Ðåñïóáëèêàäèí ãüóüëóüí êüåð ýêîëîãèÿäèí 

æèãüåòäàé àâàé ãüàëàð õúñàíàðóí âà àäà 

òóðèñòàð æåëá àâóíèí äåðåæà õêàæóí ïàòàë 

Êàñïèé ãüóüëóüç àõúàéçàâàé ÷èðêèí ÿòàð ìèõüè 

õúóâóíèí êIâàëàõ íåòèæàëóäàêàç òóõóí 

ëàçèì ÿ. ÐÄ-äèí Ãüóêóìàòäè Ðîññèÿäèí Ìèíñòðîéäèõú 

ãàëàç ñàíàë Êàñïèéñêäèç êüâàí 16 

êèëîìåòðäèí ìåíçèëäèç òóõóçâàé òîííåëäèí 

êàíàëèçàöèÿäèí êîëëåêòîð òóüêIóüðóíèí 

êIâàëàõàð àêüàëòIàðóí ÷àðàñóç ÿ. 

Ãüóüðìåòëó äàãúóñòàíâèÿð! 

×êàäèí ñàìîóïðàâëåíèå - èì âëàñòäèí 

âà èäàðà àâóíèí áàðàäàé òàéèí òèð èíñàíðèç 

âèðèäàëàéíè ìóêüâà ñèñòåìà ÿ. ×êàäèí 

ñàìîóïðàâëåíèäèí îðãàíðè ìåíôÿòëóäàêàç 

êIâàëàõóíèëàé èíñàíðè ñàíëàé êúà÷óðëà 

âëàñòü ãüèêI êüàáóëçàâàòIà, ãüà êàð õåéëèí 

äåðåæàäà àñëó ÿ. 

Äåãèøâèëåð êüèëå òóõâàé è éèñàðà ìóíèöèïàëüíûé 

âëàñòü àâàé ãüàë âà àäàí êIâàëàõäèí 

äåðåæà äèáäàé äåãèø õüàíà. Ìóíèöèïàëüíûé 

òåøêèëàòðèí êüèëåð, àñóë ãüèñàáäàé, 

ñàâàäëó êñàð, ÷ïèí ðàéîí, øåãüåð 

àâàé ãüàëäèí ïàòàõúàé ðèêI êóçâàé, èíñàíðèí 

ÿøàéèø ïàéãàðäèê êóòóí ïàòàë ãçàô êðàð 

èéèçâàé ðóêîâîäèòåëàð ÿ. ×êàäèí áþäæåòðèç 

íàëîãàð êIâàòIóíèí áàðàäàé Ãåðãåáèë, 

ÖIóíòè, Ñåðãîêúàëà, Ìåãüàðàìäõóüðóüí, Àõöåãü, 

Ãóìáåò ðàéîíðè âà Õàñàâþðò øåãüåðäè 

õúñàí íåòèæàÿð êúàçàíìèøíà. È æèãüåòäàé 

âèðèäàëàéíè àãúóç òèð íåòèæàÿð Áóéíàêñê 

øåãüåðäèõú àâà (88 ïðîöåíò). 

Ìóíèöèïàëüíûé äåðåæàäà àâàç áèçíåñ 

âèëèê òóõóíèç êIåâåëàé êóüìåê ãóí ãåðåê 

êúâåçâà. È êàðäàë Ðîññèÿäèí æóüðåáà-æóüðå 

ðåãèîíðà àâàé ÷è âàòàíäàøðèç ìàøãúóë 

æåç êIàíçàâàéëà, è ìåñýëàäèç êüåòIåí ôèêèð 

ãàíà êIàíäà. 

ÈêI, âè÷èí åðè-áèíå Àõöåãü ðàéîíäàé òèð, 

àëàé âàõòóíäà Êúàçàõñòàíäà ÿøàìèø æåçâàé 

Æèãåðõàí Ñóëåéìàíîâà âè÷èí áàãúðè Ëóòêóíðèí 

õóüðå “Ñàìóð” òIâàð ãàíâàé ãçàô õèëåðèí 

ìåäèöèíñêèé öåíòð, ìàøãúóëàðäàé êîìïëåêñ 

ýöèãíà, ðàéîíäà ñïîðò âèëèê òóõóíèç àêòèâäàêàç 

êóüìåê ãóçâà, êüóðøàõàð êüàäàéáóðó 

ìåæäóíàðîäíûé àêúàæóíðà èøòèðàêóí ïàòàë 

ïóëäèí òàêüàòàð ÷àðà èéèçâà, ãüàð éèñóç 

ôóòáîëäèí òóðíèðàð òåøêèëçàâà. Õèâ ðàéîíäà 

âàòàíäàøðèí òàêüàòðèí ãüèñàáäàé íåê âà 

íåêIåäèí ïðîäóêòàð ãüÿëäàé ÷Iåõè çàâîä 

(“Òðêàë “Áåðåêåò” ÎÎÎ, ÀðõèòIðèí õóüð), 

ãüàêIíè âèðèí ìàéèøàòíè ãàëàé àëàé àÿìäèí 

ìàëäàðâèëèí êîìïëåêñ (“Ìèð” ÎÎÎ, ÖIèéè 

Ôðèãúðèí õóüð) ýöèãíà êóüòÿãüçàâà. Àáóðóí 

êúèìåò, òàëóêü òèðâàë, 240 ìèëëèîí âà 15 

ìèëëèîí ìàíàòäèëàé ãçàô ÿ. Äàãúóñòàíäèí 

ãüà èõüòèí âàòàíäàøðèëàé ÷åøíå êúà÷óíà êIàíäà, 

àáóðóç ðåõú à÷óõóí, íàãðàäàÿð ãóí ãåðåê ÿ. 

×íà âèðèäà ãîñóäàðñòâîäèí âëàñòäèí 

ãüóüíäóüðâàë ìÿãüêåìàðóí ãåðåê ÿ. ×óí èíñàíðèí 

àðçàéðèâ ìàäíè äèêúåòäèâäè ýãå÷Ióí, 

÷íà ãðàæäàíàð ñàíàëäè òèð ÿðàòìèøóíðèí 

êIâàëàõäàë æåëá àâóí ëàçèì ÿ. 

Ãüóüðìåòëó äåïóòàòàð âà òåêëèôíàâàéáóð! 

Ãàôóíèí àçàäâàë äåìîêðàòèÿäèí àñóë 

äèá ÿ. ×íà ãàôóíèí àçàäâàë âèíè äåðåæàäà 

õüóí òàúìèíàðóí ïàòàë ìóìêèí òèð âèðè êðàð 

èéèçâà. Ðåñïóáëèêàäà âè÷èí ôèêèð ëóãüóíàé 

âà êðèòèêà àâóíàé ãüè÷ ñà êàñäèí ãåëåíè 

êúåêúâåçâà÷. Ãüà ñà âàõòóíäà çàêîíäèí âà 

ìàðèôàòäèí êIàëóáðà àâàç ðåõú ãàíâàé êðàðèí 

äóüçãóüí ñåðãüÿòðàë àìàë èéèç ôàäëàé 

÷èçìà÷èð õüòèí êñàðíè ãüàëòçàâà. ×óí æóðíàëèñòðèí, 

êóëüòóðàäèí âà èñêóññòâîäèí 

äåÿòåëðèí çåãüìåòäèâ åêå ãüóüðìåòäèâäè 

ýãå÷Içàâà. Àáóðóêàé ãçàôáóðó Äàãúóñòàíäèí 

ãîñóäàðñòâîäèí âà êóëüòóðàäèí óüìóüðäà 

çóðáà ðîëü êúóãúâàçâà. 

Ãüà ñà âàõòóíäà ÷àõú éèñàðàëäè æóüðåáà-æóüðå 

áàíäèòðèí, óãúðèéðèí âà ýêñòðåìèñòðèí 

âèëèê ÿëòàõâàëçàâàé âà ãüà è âàõòóíäà 

ãüè÷ ñà êIóñíè ðåãúóüâàë ãüèññ òèéèçâàé èçäàíèÿðíè 

àâà. Ãüà ñà âàõòóíäà àáóðóí ñà áÿçè 

þëäàøàð ãüàõüòèí æóüðåäà êúóãúóíàð àâóíèí 

êúóðáàíäðèç ýëêúâåíà. Ñà êüàäàð æóðíàëèñòàð 

÷ïèí èçäàíèÿð êIâàò òàâóí ïàòàë ÷åá “ìàñà 

ãóíèç” ìàæáóð æåçâà. Ãîñóäàðñòâîäèí ìàññîâûé 

èíôîðìàöèÿäèí òàêüàòðè ëàãüàéòIà, íåòèæàëóäàêàç 

êüåðèç-öIàðóç êIâàëàõçàâà. 

Èíñàíàð ñàâàäëó àâóíèç êóüìåê ãóí æóðíàëèñòðèí, 

èíòåëëèãåíöèÿäèí áóðæè ÿ. 

Òàïàððèí àêñèíà ÷è êüèëèí ÿðàêü - èì ÷è 

ïëàíðèí êåð÷åêâàë, ÷íà êüèëå òóõóçâàé äåãèøâèëåðèí 

íåòèæàëóâàë ÿ. Ðåñïóáëèêàäèí 

âà ìóíèöèïàëüíûé ìàññîâûé èíôîðìàöèÿäèí 

òàêüàòàð èòèæëóáóð âà âèðèäàâàé ìåíôÿò 

êúà÷óç æåäàéáóð õüóí ëàçèì ÿ. Ñîöèàëüíûé 

ñåòðà ìàäíè àêòèâäàêàç êIâàëàõíà êIàíäà. 

×íà õêÿíàâàé ñòðàòåãèÿäèí ìåòëåá àâàé 

ðåêüåð àñóë ãüèñàáäàé Äàãúóñòàí Ðåñïóáëèêà 

âèëèê òóõóíèí êàð àëàé ïðîåêòðà êúàëóðíàâà. 

Ãèëà ÷íà àáóðàë ôåäåðàëüíûé ïðîåêòàðíè 

àëàâà õúèéèçâà. Èäàõú ãàëàç àëàêúàëó 

ÿç 2017-éèñ âà ãóüãúóüíèí éèñàð ïàòàë ÷è âèëèê 

èõüòèí âåçèôàÿð àêúâàççàâà: ðåñïóáëèêàäà 

õàòàñóçâèëèí âà ãüàëàðèí ìÿãüêåìâèëèí 

äåðåæà õêàæóí; âèëèê ôèíèí õúñàí åðèøðèëàé 

äóðóìëóäàêàç õêàæ õüóíàë âà äóðóìëóäàêàç 

âèëèê ôèíàë ýëÿ÷Ióí; Äàãúóñòàíäèí 

õóüðóüí ìàéèøàòäèí ïðîäóêöèÿ ãüàñèëçàâàéáóðó 

ñóüðñåò ãüàñèëóíèí âà ìàñà ãóíèí êàðäà 

èíàíìèøàðäàé òåãüåðäà èøòèðàê àâóí òàúìèíàðóí; 

ÿøàéèøäèí êIâàëåð ýöèãóíèí êIâàëàõ 

íåòèæàëóäàêàç òåøêèëóí âà ýöèãóíàðäàé ìàòåðèàëðèí 

èíäóñòðèÿ ïàéãàðäèê êóòóí; èíñàíâèëèí 

êàïèòàëäèí åðè õêàæóí, îáðàçîâàíèå 

âà êóëüòóðà àðàäà àâàç äàãúóñòàíâèéðèí ëàéèõëóâàë, 

àáóðóí ãðàæäàíâèëèí ëàéèõëóâàë 

òåñòèêüàðóí; äàãúóñòàíâèéðèí æåãüèë, ñàãúëàì 

âà êîíêóðåíöèÿäèí õóðà àêúâàçèç æåäàé 

íåñèëäèí ìóìêèíâèëåðèêàé ìåíôÿò êúà÷óí; 

êåñèáâèëèõú ãàëàç æåíã ÷Ióãóí, õèçàíäèç, õèçàíäèí 

áèçíåñäèç âà êüèëäèí êñàðèí êóüìåê- 

÷è ìàéèøàòðèç êóüìåê ãóí òàúìèíàðóí, ÷êàäèí 

àãüàëèéðè âà äèàñïîðàäèí èíâåñòèöèéðèí 

áàðàäàé àêòèââàë êúàëóðóíèí ãüèñàáäàé 

ãúâå÷Iè áèçíåñ âèëèê òóõóí; “õúåíäèê êâàé” 

ýêîíîìèêàäàë ãüàëòçàâàé ïàé àãúóçàðóí âà 

íàãúä ïóë èøëåìèø òàâóíà, ãüàõú-ãüèñàáàð 

àâóíèí êúàéäà èøëåìèøóíèí àêòèââàë õêàæóí; 

øåãüåððà âà ÷Iåõè õóüðåðà, ïîñåëîêðà 

öIèéè èíäóñòðèàëüíûé âà àãðàðíûé áèçíåñìàéäàíàð 

òåøêèëóí. 

Èãðàìè âàòàíýãüëèÿð! 

Äàãúóñòàíäè ëàï ÷Iåõè ÷åòèíâèëåð – 

“ãúóëãúóëàéðèí” éèñàðèëàé àãàêüíàâàé èðñ 

àðàäàé àêúóäçàâà âà àì âèðè óüëêâåäèõú ãàëàç 

ñàíàë êàì-êàìóíà àâàç ôèçâà. Â.Â.Ïóòèíàí 

ðåôîðìàéðèëàé ÷åøíå êúà÷óíàëäè, Äàãúóñòàíäè 

÷àë ñàä òèð óüëêâå ÷êIàéäàëàé ãóüãúóüíèç 

êúàðìà-êúàðèøâèëèí öIóä éèñàðèí äåâèððèëàé 

ãüàëòíàâàé ìàíèéâèëåð, òàòóãàéâèëåð 

àëóäçàâà. Äàãúóñòàíâèéðèç êúå âó÷ àâóíà 

êIàíäàòIà, ãüèêI àâóíà êIàíäàòIà, ÷èçâà. Àáóðó 

÷ïèí ãüåðåêàòàð êúâåðäàâàé ñàâàäëóäàêàç 

âà òàéèíäàêàç êüèëå òóõóçâà. ×àêàé ãüàð 

ñàäàí àãàëêüóí - èì Äàãúóñòàíäèí àãàëêüóí, 

Ðîññèÿäèí àãàëêüóííè ÿ. Äàãúóñòàíäèâ, ãüàð 

ñà äàãúóñòàíâèäèâ âè÷èí ãüàêúèêúè êúàìàò, 

âè÷èí ëàéèõëóâàë àõãàêüàðäàéâàë, ÷óí ñàä 

òèð õàëêü ÿç íàìóñëó âà íåòèæàëó êIâàëàõ 

òóõóí ïàòàë òóïëàìèø õüóí âàæèáëó ÿ. 

(Êóüðóü àâóíà ãóçâà. Òàìàì òåêñò 

“Ëåçãè ãàçåòäèí” ñàéòäàé êIåëèç æåäà) 

Õ.Ãü.ÃÜÀÆÈÃÈØÈÅÂÀÍ ãüàêúèíäàé 

Äàãúóñòàí Ðåñïóáëèêàäèí 

Êüèëèí Óêàç 

1. Ìàñà êIâàëàõàë ýëÿ÷Ióíèõú ãàëàç 

àëàêúàëó ÿç Ãüàæèãèøåâ Õàñáóëëà Ãüàæèãèøèåâè÷ 


çåãüìåòäèí âà ÿøàéèøäèí æèãüåòäàé âèëèê 

ôèíèí ìèíèñòðäèí êúóëëóãúäèêàé 

àçàä èéèí. 


Êüèë Ð.ÀÁÄÓËÀÒÈÏÎÂ 

Ìàõà÷êúàëà øåãüåð, 

2017-éèñàí 7-ôåâðàëü, ¹ 19 

Ð.Ø.ÈÁÐÀÃÜÈÌÎÂÀÍ ãüàêúèíäàé 



1. Èáðàãüèìîâ Ðàñóë Øàïèåâè÷ Äàãúóñòàí 

Ðåñïóáëèêàäèí çåãüìåòäèí âà 

ÿøàéèøäèí æèãüåòäàé âèëèê ôèíèí ìèíèñòðäèí 

âåçèôàÿð òàìàìàðçàâàéäè ÿç 

òàéèíàðèí. 

2. È Óêàç âè÷åë êúóë ÷Ióãóð éèêúàëàé 

êúóâàòäà ãüàòçàâà. 




2017-éèñàí 7-ôåâðàëü, ¹ 20. 

Á.Ì.ÒÎÊÁÎËÀÒÎÂÀÄÈÍ ãüàêúèíäàé 



1. Ìàñà êIâàëàõàë ýëÿ÷Ióíèõú ãàëàç 

àëàêúàëó ÿç Òîêáîëàòîâà Áóðëèÿò Ìîâñàðîâíà 

Äàãúóñòàí Ðåñïóáëèêàäèí ïå- 

“Ñàä òèð Ðîññèÿ” ïàðòèÿäèí Ïðåäñåäàòåëü 

Äìèòðèé Ìåäâåäåâàí Ìàõà÷êúàëàäà 

àâàé ðåãèîíàëüíûé îáùåñòâåííûé 

ïðèåìíûéäà ÐÔ-äèí Ãîñäóìàäèí 

äåïóòàò Àáäóëãüàìèä Ýìèðãüàìçàåâà 

àãüàëèÿð êüàáóëíà. 

Ìàõà÷êúàëàâè Íàïèñàò Àãüìåäîâàäè 

âè÷ ÿøàìèø æåçâàé Áàòûðàÿí êóü- 

÷åäà àâàé êIâàëåðèâ ãàç àãàêü òèéèç ïóä 

þãú òèðäàêàé àðçà àâóíà. Äåïóòàò ãúèëå-ãúèë 

àâàç òåëåôîíäàé “Ãàçïðîì ãàçîðàñïðåäåëåíèå 

Ìàõà÷êàëà” ÀÎ-äèõú 

ãàëàç àëàêúàëó õüàíà âà, ýíãåë òàâóíà, 

ìåñýëà ãüÿëóíèí ïàòàõúàé ðàõàíà. 

Àíàé õàáàð ãàéèâàë, êóü÷åäà ðåìîíò 

àâóíèí êIâàëàõàð òàäè ãüàëäà ãúèëå 

êüàäà. 

Äåðáåíò ðàéîíäèí Ìàìåäêúàëà ïîñåëîêäèí 

àãüàëè Ìóñàèä Êàçèìîâà âè- 

÷èí äåðäè àõúàéíà: “Çè õòóë Íàçèì Ñåðõàåâà 

Ìîñêâàäèí ãîñóíèâåðñèòåòäà êIåëçàâà. 

Àì àíèê ãüàêúèäèí áèíåäàëëàç 

ýêå÷Iíà. Èñÿòäà õòóëäè ÷åøíåëóäàêàç 

÷àòäèí âà èíôîðìàöèÿäèí ìèíèñòðäèí 

êúóëëóãúäèêàé àçàä èéèí. 






2017-éèñàí 7-ôåâðàëü, ¹ 21 

Ð.Ç.ÀÊÀÂÎÂÀÍ ãüàêúèíäàé 



1. Àêàâîâ Ðàøèä Çàáèòîâè÷ Äàãúóñòàí 

Ðåñïóáëèêàäèí ïå÷àòäèí âà èíôîðìàöèÿäèí 

ìèíèñòðâèëå òàéèíàðèí. 






2017-éèñàí 7-ôåâðàëü, ¹22. 

Ò.Þ.×ÈÍÅÍÍÀßÄÈÍ ãüàêúèíäàé 



1. ×èíåííàÿ Òàìàðà Þðüåâíà, âè÷ 

àëàé êúóëëóãúäèêàé àçàä àâóíàëäè, Äàãúóñòàí 

Ðåñïóáëèêàäèí Êüèëèí âà Ãüóêóìàòäèí 

Àäìèíèñòðàöèÿäèí Ïðåññ-êúóëëóãúäèí 

ðóêîâîäèòåëâèëå òàéèíàðèí. 






2017-éèñàí 7-ôåâðàëü, ¹23. 

Îáùåñòâåííûé ïðè¸ìíûéäà 

Àãüàëèÿð êüàáóëíà 

êIåëçàâà. Çàç àì êIåëóíèí áþäæåòäèí 

êúàéäàäèê êóòóí ïàòàë êóüìåê êIàíçàâà”. 

À.Ýìèðãüàìçàåâà è ìåñýëàäèí ãüàêúèíäàé 

âóçäèí ðåêòîðàòäèõú ãàëàç ðàõàäàéäè 

õèâå êüóíà. 

Êüàñóìõóüðåëàé àòàíâàé ÿøëó äèøåãüëè 

Àëèìàò Àáäóëàçèçîâàäè âè÷ 

ÿøàéèøäèí êIâàë ýöèãäàé ÷èë êúà÷óäàéáóðóí 

íóáàòäà àâàç 10 éèñ òèðäàêàé 

âà ãèëàíè ÷èë òàãàíâàéäàêàé àðçà 

àâóíà. À.Ýìèðãüàìçàåâà è ìåñýëàäèí 

ãüàêúèíäàé Ñóëåéìàí-Ñòàëüñêèé ðàéîíäèí 

àäìèíèñòðàöèÿäèç ÷àð êõüåíà âà 

ÿøëó äèøåãüëèäèí äåðäè òóüêIóüðóí 

òIàëàáíà. 

Äåïóòàòäèí ïàòàâ Òàáàñàðàí ðàéîíäèí 

Õó÷íè õóüðÿé õúâàäàé öèí ìåñýëà 

ãâàç 2-ãðóïïàäèí èíâàëèä Øàìèë Ìåãüàìåäîâ, 

Äåðáåíò øåãüåðäàé ïåíñèîíåððèç 

òàëóêü ñóáñèäèÿð òàãóçâàéäàêàé 

ëóãüóç Ôàòàëè Ñàèäîâ âà ãüàêI ìàñà èíñàíàðíè 

àòàíâàé. Àáóðóí äåðäèÿð òóüêIóüðóí 

ïàòàë äåïóòàòäè ãåðåê ñåðåíæåìàð 

êüàáóëíà.

4 2017-éèñàí 9-ôåâðàëü ¹ 6 Òàðèõ 

Ñòàëèíãðàä ïàòàë æåíãåð 

Ãüàçóðàéäè - Çåìôèðà ÁÀÁÀÅÂÀ 

Ðîññèÿäèí òàðèõäà ðèêIåëàé òåôèäàé, 

áàðêàëëóâèëèí âàêúèàÿð ãçàô 

àâà. Âàòàíäèí ×Iåõè äÿâåäèí ãçàô çóðáà 

æåíãåð Âîëãà âàöIóí êúåðåõðà 

1942-éèñàí êüâåä ëàãüàé ïàþíà êüèëå 

ôåíà. Âàòàíäèí äÿâåäèí òàðèõäà 

ñîâåòðèí õàëêüäè, ßðó Àðìèÿäè Ãèòëåðàí 

ôàøèñòðèí âèíåë ãúàëèáâàë 

êúàçàíìèøàé Ñòàëèíãðàääèí æåíãåð 

êüåòIåí èãèòâèëåð, óüòêâåìâèëåð êúàëóðàéáóð 

ÿç ãüàòíàâà. 

Ñòàëèíãðàääà îáîðîíàäèí æåíãåð 

Èêúèçãúèí æåíãåð 200 þêúóçíè 

éèôèç - 1942-éèñàí 17- 

èþëäèëàé 1943-éèñàí 2- 

ôåâðàëäàëäè - äàâàì õüàíà. Êüâå ïàòàéíè 

æåíãåðà êüâå ìèëëèîíäèëàé àðòóõ 

àñêåððè, 30 àãúçóð òóïóíè, 2 àãúçóðäàëàé 

ãçàô ñàìîëåòðè, ãüà êüàäàðäèí 

òàíêàðè èøòèðàêíà. Ñèôòåãüàí êüóä 

âàöðà Ñòàëèíãðàä äóøìàíäèí ãüóæóìäèêàé 

õóüíèí æåíãåð øåãüåðäèí ïàòàðèâ 

âà àäàí êúåíå êüèëå ôåíà. Ñòàëèíãðàä 

êúà÷óí ïàòàë àâóð ÷àëèøìèøâèëåðèí 

ãüóæóìðà ãüåëåê õüàíâàé ôàøèñòðèí 

õóðà àêúâàçàé ñîâåòðèí êüóøóíðè, 

âèðè êúóâàòàð êIâàòIíà, äóøìàíäàë 

ãúàëèáâàë êúàçàíìèøíà, íåìñåðèí 

êüóøóíàð ãüàëêúàäà òóíà, òåðãíà. 

Ñòàëèíãðàä ïàòàë êüèëå ôåéè æåíãåð 

êüâå ïàòàë ïàé æåçâà: îáîðîíàäèí 

âà ãüóæóìäèí. Ãèòëåðàí “Áàðáàðîññ” 

ïëàí êüèëèç àêúàò òàâóðëà, Ìîñêâàäèí 

ïàòàðèâ êüèëå ôåéè æåíãåðà ÷è êüóøóíðè 

äóøìàí êIàíèê êóòóðëà, Ô.Ïàóëþñàí 

ãúèëèê êâàé 6-àðìèÿäèí êüóøóíðè 

Âîëãà âàöIóõú ãüóæóìàð áàøëàìèøíàé, 

Äîíáàññ, Ðîñòîâ, Âîðîíåæ 

êúà÷óðëà, Ñòàëèíãðàääèí òåðåôäèõú 

âåãüåíàé. Óüëêâå ïàòàë ñòðàòåãèÿäèí 

æèãüåòäàé ÷Iåõè ìåòëåá àâàé, öåíòðàëüíûé 

ðàéîíðèõú ãàëàç Êàâêàçäèííè 

Þêüâàí Àçèÿäèí êîììóíèêàöèéðèí 

ðåêüÿé àëàêúà õóüçâàé Ñòàëèíãðàä âà 

Êàâêàçäèí íàôòIàäàëäè óüëêâå òàúìèíàðçàâàé 

Âîëãà âàöI íåìñåðèí ãúèëå 

ãüàòíàéòIà, íåòèæàÿð ìóñèáàòäèíáóð 

æåäàé. 

È êIâàëàõàð ôèêèðäà êüóíà, Âåðõîâíûé 

Ãëàâíîêîìàíäîâàíèäèí Ñòàâêàäè 

Ñòàëèíãðàääèí òåðåôäà àâàé ÷àñòàðèí 

âà âîåííûé òåõíèêàäèí êüàäàð 

àðòóõàðóí ïàòàë êüåòIè ñåðåíæåìàð 

êüàáóëíà. Øåãüåð äóøìàíäèêàé õóüí 

ïàòàë ìàðøàë Ñ.Òèìîøåíêîäèí ðåãüáåðâèëèê 

êâàç Ñòàëèíãðàääèí ôðîíò 

òåøêèëíà. Àäàê 62, 63, 64 âà 21 ëàãüàé 

àðìèÿð, ãüàâàäèí 8-àðìèÿ , 1 âà 4 ëàãüàé 

òàíêàðèí àðìèÿð àêàòíà. 

Ãèòëåðàí êîìàíäîâàíèäè ãüóæóìäèç 

ãüàçóð õüàíâàé Ïàóëþñàí àðìèÿ 

ãåíàíè ìàñà ÷àñòàðàëäè êúóâàòëó õúóâóíà. 

Äóøìàíäèí òàíêàðèí êüàäàð ÷èáóðóëàé 

êüâå, ñàìîëåòðèí êüàäàð êüóä 

ñåôåðäà àðòóõ òèð. Íåìñåðèí 4 ëàãüàé 

òàíêàðèí àðìèÿíè è òåðåôäèõú ðåêüå 

òóíâàé. ÃüàêI òèðòIàíè, ôàøèñòðèí 

÷àñòàðèç ãúàëèáâèëèí êúàñò ðèêIå àâàé 

÷è àñêåððè âèëèê ôèäàé ìóìêèíâàë 

ãàíà÷. Êüèáëåäèííè 

ðàãúàêIèäàé ïàòàõúàé Ñòàëèíãðàääèí 

òåðåôàð ìÿãüêåìàðóí 

ïàòàë ãåíåðàë À.Åðåìåíêîäèí 

ðåãüáåðâèëèê êâàç 

Êüèáëåäèííè ÐàãúàêIèäàé 

ïàòàí ôðîíò òåøêèëíà. Êàâêàçäèí 

òåðåôäèõú äóøìàíäèí 

êüóøóíðè êüèëå òóõâàé 

ãüóæóìíè ñîâåòðèí æóüðýòëó 

àñêåððè àêúâàçàðíà. 

Ñòàëèíãðàä êüóíèí êúàñò 

àâàé ôàøèñòðè ãüóæóì àêúâàçàðíà÷. 

19-àâãóñòäèç. Ïàóëþñàí 

ãúèëèê êâàé 6-àðìèÿäèí 

òàíêàðèí äåñòå, ñîâåòðèí 

êüóøóíðèí 62-àðìèÿäèí ñåíãåðàð 

êüàòIíà, Âîëãà âàöIóâ 

àãàòíà. Íåòèæàäà Ñòàëèíãðàääèí 

ôðîíòäèí êüóøóíàð 

ïàòàë ëàï ÷åòèí ãüàëàð, êúóðõóëóâàë 

àðàäàë àòàíà. 

23-àâãóñòäèç äóøìàíäèí 

àâèàöèÿäè øåãüåðäàë áîìáàéðèí 

õàð êúóðíà. Ïðîìûøëåííîñòäèí 

èäàðàÿð, êIâàëåð 

÷óêIóðíà. Íåìñåðèí êîìàíäîâàíèäè 

êúâåðäàâàé êüóøóíàð ìÿãüêåìàðçàâàé. 

Ñåíòÿáðäèí ýõèðäàëäè 

äóøìàíäèí àðìèÿ 80 äèâèçèÿäèí àðòóõ 

õüàíâàé. 

Ñòàëèíãðàääèç êóüìåê ÿç Âåðõîâíûé 

Ãëàâíîêîìàíäîâàíèäèí Ñòàâêàäè 

64 âà 24 àðìèÿðíè ðåêüå òóíà. 13-ñåíòÿáðäèç 

ñîâåòðèí êüóøóíðèí ãóæëó 

êüâå äåñòåäè, 350 òàíêóíèí êóüìåêíè 

ãàëàç, ãüóæóì áàøëàìèøíà. Øåãüåð 

ïàòàë êüèëå ôåéè êúàòè æåíãåðà ÷è àñêåððè 

âàòàíïåðåñâàë, èãèòâàë, âèêIåãüâàë 

êúàëóðíà. Ãüàð ñà èäàðà, êIâàë, 

ãüàð ñà êàï ÷èë ïàòàë ñîâåòðèí àñêåððèç 

÷ïèí ÷àíàð ãüàéèô àòàíà÷. 

Äóøìàíäèí ÷àñòàðà 200 àãúçóð 

êàñ, àðòèëëåðèÿäèí 90 äèâèçèÿ, ñàïåððèí 

40 áàòàëüîí àâàé. Íåìñåðèí êüóøóíðèç 

Ãèòëåðàí èñòåìèøóíàð êüèëèç 

àêúóääàé ñà ìóìêèíâàëíè ñîâåòðèí 

àñêåððè òóíà÷. Ñ.Ïàóëþñàí àðìèÿäèí 

áàòàëüîíäèí êîìàíäèð Ã.Âåëüöà êõüåíàé: 

“Ïàêàìàõú íåìñåðèí âàä áàòàëüîí 

ãüóæóìäèç ôèçâà, àììà ñàêè êàñíè 

ýëêúâåíà õêâåçâà÷. Ïàêàä þêúóç ìàä 

ãüà èêI æåçâà...” Ñòàëèíãðàä ãàëàé ïàòàõú 

ôèçâàé ðåõú òåëåô õüàíâàé àñêåððè, 

êàíâàé òàíêàðè êüóíâàéâèëÿé 

Êàëà÷äèí ïàòàâ ÷è àñêåððèí ãüóæóì 

íåìñåðè àäàç “êüèíèêüèí ðåõú” ëàãüàíàé. 

Ñòàëèíãðàä êúà÷óç êIàíç êúàñò àâàé 

äóøìàí òåðã àâóí ïàòàë Ñîâåòðèí êîìàíäîâàíèäè 

“Óðàí” ïëàí òóüêIóüðíà. 

Èäàí áèíåäàëëàç êúàòè ÿãúóíðàëäè 

ôàøèñòðèí ãüóæóìäèí äåñòå êüèëèí 

÷àñòàðèâàé êüàòIíà, êüâå ïàòàë ïàéíà, 

òåðã àâóí òèð. Äóøìàíäèí ãåíåðàëôåëüäìàðøàë 

Áîêàí ãúèëèê êâàé àðìèÿäèê 

1011,5 àãúçóð àñêåð âà îôèöåð, 

10 àãúçóðäàëàé âèíèç òóïàð,1200 ñàìîëåò 

àêàòçàâàé. Íåìñåðèí ãüóæóìäèêàé 

Ñòàëèíãðàä õâåéè ñîâåòðèí ïóä 

ôðîíòäèê 1103 àãúçóð àñêåð, 15501 òóï, 

1350 ñàìîëåò àêàòçàâàé. 

19-íîÿáðäèç Ñòàëèíãðàääèí ôðîíòäèí 

âèðè ñåðãüÿòäà ßðó Àðìèÿäèí 

êüóøóíðè äóøìàíäàë ãüóæóìóíèê 

êüèë êóòóíà. Íåòèæàäà ñîâåòðèí êüóøóíðèëàé 

âåðìàõòäèí 6-àðìèÿ ãüàëêúàäà 

òâàç àëàêüíà. Äåêàáðäèí âàöðà 

äóøìàíäèí êüóøóíðè ìàä ãüóæóìàð 

áàøëàìèø õúóâóíà. Àììà öIèéè êúóâàòðàëäè 

ìÿãüêåìàð õúóâóíâàé ÷è àðìèÿäèí 

òàíêàðèí ÷àñòàðè íåìñåðèí 

îáîðîíà êüàòIíà, 200 êèëîìåòðäèí âèëèê 

ôåíà. 

23-íîÿáðäèç Ñòàëèíãðàääèí ôðîíòäèí 

ìåõàíèçèðîâàííûé 4-êîðïóñäèí 

âà Êüèáëåäèííè ÐàãúàêIèäàé ïàòàí 

ôðîíòäèí òàíêàðèí ÷àñòàð Ñîâåòñêèé 

âà Êàëà÷ õóüðåðèí ïàòàâ ñàä-ñàäàë 

ãüàëòíà âà àáóðó äóøìàíäèí ãðóïïèðîâêàÿð, 

àáóðóõú ãàëàç 6-àðìèÿäèí êàð 

àëàé êúóâàòàð, ñàíëàé 330 àãúçóð êàñ, 

ãüàëêúàäà òóíà. 

1943-éèñàí 10-ÿíâàðäèç ñîâåòðèí 

êüóøóíðè “Êîëüöî” òIâàð ãàíâàé îïåðàöèÿ 

áàøëàìèøíà. Ãüèêüâàí àëàõúóíàð 

àâóíàòIàíè, íåìñåðèí êüóøóíðèâàé 

Ãèòëåðàí èñòåìèøóí êüèëèç àêúóäèç 

õüàíà÷. Ñòàëèíãðàä ïàòàë æåíã Ñîâåòðèí 

Àðìèÿäè ãúàëèáâàë êúàçàíìèøóíàëäè 

êóüòÿãüíà. 

Âàòàíäèí ×Iåõè äÿâåäà Ñòàëèíãðàääèí 

æåíãåð àñóë ìåòëåá àâàéáóð, 

ãçàô èâèÿð ýêúè÷àéáóð, çóðáà òåëåôâèëåð 

õüàéèáóð, ÷Iåõè ãúàëèáâèëåð êúàçàíìèøàéáóð 

õüàíà. ×è Âàòàí, õàëêüàð 

òåðã èéèç àëàõúàé äóøìàíäèí àë÷àõ 

ìóðàäàð Ñòàëèíãðàä ïàòàë êüèëå ôåéè 

æåíãåðè ÷Ióðíà. Èíëàé êüóëóõú âèðè 

ôðîíòðà Ñîâåòðèí Àðìèÿäè ãüóæóìàð 

áàøëàìèøíà âà äóøìàíäèí êüóøóíàð 

êüóëóõúäè ÷Ióãóíèç ìàæáóðíà. 

Ñòàëèíãðàääèí æåíãåðà êüâå ïàòàéíè 

êàð àëàé êúóâàòðèí ÷Iåõè ïàé òåëåô 

õüàíà. Âàòàíäèí ×Iåõè äÿâåäà 

Ñòàëèíãðàä ïàòàë êüèëå ôåéè êúèçãúèí 

æåíãåðà êúàëóðàé èãèòâèëåðèç, 

æóüðýòëóâèëåðèç êèëèãíà, êüóøóíðèí 

37 ÷àñòóíèç ãüóüðìåòäèí “Ñòàëèíãðàääèí”, 

“Äîíäèí” òIâàðàð, êüóøóíðèí 55 

÷àñòóíèç âà ñîåäèíåíèäèç îðäåíàð ãàíà. 

183 ÷àñòóíèêàé ãâàðäåéñêèÿð õüàíà. 

Âèøíè êúàäàëàé âèíèç àñêåðàð Ñîâåòðèí 

Ñîþçäèí Èãèò ëàãüàé òIâàðöIèç, 

æåíãåðèí 760 èøòèðàê÷è “Ñòàëèíãðàä 

õóüíàé” ìåäàëäèç ëàéèõëó õüàíà. 

Äàãúóñòàíâèéðèí 

ïàé 

ÄÀÃÚËÀÐÈÍ óüëêâåäèí õàëêüàðè Âàòàíäèí ×Iåõè 

äÿâåäèí æåíãåð êüèëå ôèçâàé âèðè ôðîíòðà äóøìàíäèõú 

ãàëàç âèêIåãüâèëåëäè, äèðèáàøâèëåëäè äÿâå òóõâàíà. 

1942-éèñàí òóüêüóüë, çàëàí éèêúàðà Âàòàí äóøìàíäèêàé 

õóüí ïàòàë 15 àãúçóð äàãúóñòàíâè ÷ïèí õóøóíàëäè 

äÿâåäèç ôåíà. Ñòàëèíãðàä ïàòàë æåíãåð ôèçâàé 

âàõòóíäà ðåçåðâèñòàð, îïîë÷åíöèÿð, èñòðåáèòåëüíûé 

áàòàëüîíàð, ïàðòèçàíðèí äåñòåÿð ãüàçóðóí ïàòàë 

Äàãúóñòàíäà îáîðîíàäèí ðåêüÿé åêå êIâàëàõ òóõâàíàé. 

Äÿâåäèí âàõòóíäà Äàãúóñòàíäà âèðè ñàíëàé 104 àãúçóð 

ìëàäøèé êîìàíäèðàð, ìèíîìåò÷èêàð, òàíêèñòàð, 

ñíàéïåðàð, ðàäèñòàð âà ìàñà ðåçåðâèñòàð ãüàçóðíà. 

1941-1942-éèñàðèí õúóüòIóüç Ìàõà÷êúàëàäèííè Áóéíàêñêäèí 

ïàòàðèâ 600 äàãúóñòàíâèäèêàé òåøêèëàé 

ñòðåëêîâûé 91-äèâèçèÿäè Ñòàëèíãðàääèõú ôèçâàé êüèëèí 

òåðåôðèêàé ñàäà øåãüåð íåìñåðèêàé õóüí ïàòàë 

æåíãåðà èøòèðàêíàé. Äèâèçèÿäèí àñêåððè è æåíãåðà 

Äàãúëàðèí óüëêâåäèç õàñ òèð êüåãüàëâèëåð êúàëóðíà. 

Êóìòîðêúàëàäàé òèð Ìåãüàìåäçàãüèä Áàéìóðçàåâàí 

11 àñêåðäèêàé èáàðàò îòðÿääè 100 àñêåðäèëàé ãçàô 

àâàé äóøìàíäèí ìîòîïåõîòàäèõú ãàëàç êúàòè æåíãåð 

êüèëå òóõâàíà. Ñà éèêúàí âàõòóíäà áàðàáàð òóøèð æåíãèíà 

ôàøèñòðèí 30 àñêåð òåðãíà, 70 îôèöåðäàëíè àñêåðäàë 

õèðåð àâóíà. Àäàí îòðÿä òåëåô õüàíà. Ãüóêóìàòäè 

Ì.Áàéìóðçàåâàí èãèòâàë Ëåíèíàí, ßðó Ãúåä 

îðäåíàð ãóíàëäè êúåéäíà 

Èäðèñ Àáàêàðîâàí ðîòàäè äóøìàíäèí 11 òàíêóíèêàé 

5 òàíê òåðãíà. Áàáàþðòäàé òèð Ãðèãîðèé Áåëîâ 91- 

äèâèçèÿäèí âèðèäàëàéíè õúñàí ñíàéïåð òèð. Ñà êóüðóü 

âàõòóíäà àäà íåìñåðèí 275 îôèöåðíè àñêåð òåðãíà. 

91-äèâèçèÿäèëàé ãúåéðè, Ñòàëèíãðàääèí æåíãåðà 2 

àãúçóðäàëàé âèíèç àñêåððè èøòèðàêíà. Âàòàíäèí ×Iåõè 

äÿâåäèí ñíàéïåððèí àðàäà ÷åìïèîí, êüåòIåí àðòóõàíâèëåëäè 

ìàøãüóð õüàéèäè Õàíïàøà Íóðàäèëîâ òèð. 

Ãâàðäèÿäèí ñåðæàíò Õ.Íóðàäèëîâà 920 ôàøèñò òåëåôíà, 

äóøìàíäèí ïóëåìåò÷èêðèêàé 12 åñèðäà êüóíà. Èãèò 

12-ñåíòÿáðäèç Ñòàëèíãðàääèí ïàòàðèâ òåëåô õüàíà. 

Ìàìàåâàí òåïåäàë àëàé êüóëóíàë Ñîâåòðèí Ñîþçäèí 

Èãèò Õ.Íóðàäèëîâàí òIâàðíè êõüåíâà. 

91- áðèãàäàäèí òàíêàðèí áàòàëüîíäèí ñòàðøèíà, 

ìåõàíèê, 344-òàíêóíèí âîäèòåëü, êúèçëÿðâè Ïàâåë 

Ñìèðíîâ 1941-éèñóç âè÷èí õóøóíàëäè ôðîíòäèç ôåíà. 

Àäà æåíãåðà âèêIåãüâàë, êúàñòóíàë êIåâèâàë êúàëóðíà. 

1943-éèñàí ÿíâàðäèç ýêèïàæäèê êâàç äóøìàíäèí 

15 ïóëåìåò, 5 áëèíäàæ, ñà øóìóä ÷èëèí êúàçìà õúèòêüèíàðíà. 

Ñîâåòðèí Ñîþçäèí Èãèò ëàãüàé òIâàðöIèç 

1943-éèñàí 23-ñåíòÿáðäèç ëàéèõëó õüàíà (òåëåô õüàéèäàëàé 

êüóëóõú). Àäàí òIâàð Ñòàëèíãðàääèí èãèòðèí 

ìîíóìåíòäàë êõüåíâà. 

1942-éèñóç àòëóéðèí 61-äèâèçèÿäèí ãåíåðàë-ìàéîð, 

ëåçãè õâà ß.Êúóëèåâ òåëåô õüàíà. Àì Ëåíèíàí îðäåíäèç 

ëàéèõëó õüàíà. 

Ìåãüàðàìäõóüðóüí ðàéîíäàé òèð Ãüàìçàò Àñðåòîâ 

Èãèò 4 øåãüåð - Îäåññà, Ñåâàñòîïîëü, Ìîñêâà âà Ñòàëèíãðàä 

ïàòàë êüèëå ôåéè æåíãåðà êúàëóðàé âèêIåãüâèëåðàëäè 

ìàøãüóð òèð. 

Ìàõà÷êúàëàâè Ìèõàèë Ãóðîâà ôåëüäìàðøàë Ïàóëþñ 

åñèðâèëå êüóíèí êàðäà èøòèðàêíà. 

Ñòàëèíãðàä ïàòàë æåíãåðà èøòèðàêàé Øåòèåëü Àáðàìîâ, 

Àìåò-Õàí Ñóëòàí, Àðàç Àëèåâ, Àëåêñàíäð Íàçàðîâ, 

Àíàòîëèé Õóòîðÿíñêèé, Ìåãüàìåäçàãüèä Àáäóëìàíàïîâ, 

Çóëüïóêàð Àáäóðàãüìàíîâ, Èðáàéõàí Áåéáóëàòîâ, 

Ïåòð Êðóòîâ, Öàõàé Ìàêàåâ, Íèêîëàé Ïîäîðîæíûé, 

Èëüÿ Òàõòàðîâ “Ñîâåòðèí Ñîþçäèí Èãèò” ëàãüàé 

òIâàðöIèç ëàéèõëó õüàíà. 

Äóøìàíäèí âèíåë ãúàëèáâàë êúà÷óíèê ÷ïèí ïàé 

êóòóðáóðóê Êîøìàíáåã Êèäèðíèÿçîâ, Óðóæáåã Áàëàôåíäèåâ, 

Ìåãüàìåä Ìåæèäîâ, Ìèðçà-Ãüàæè Ìåãüàìåäîâ, 

Ìóñàèá Ñòàëüñêèé (“ÕÕ àñèðäèí Ãîìåð” ÑòIàë Ñóëåéìàíàí 

õâà), Ìåãüàìåä Ãüàìçàòîâ (Ðàñóë Ãüàìçàòîâàí 

÷Iåõè ñòõà), Àëè Æàìàëóòäèíîâ, Æàëàò Àçèìîâ, 

Òàãüèðáåã Àëèñóëòàíîâ, Ñóëòàíàãüìåä Äåâðèøáåãîâ, 

Ýôåíäè Ãúàôóðîâ, Íàáèþëà Ðàáàäàíîâ, Âèêòîð Õðèñàíîâ, 

Ìåãüàìåä Áàãàíäîâ, Âëàäèìèð Ãàâðèëîâ âà ãçàô 

ìàñàáóð àêàòçàâà. 

Èòèìðèõú ãàëàç ñàíàë Ñòàëèíãðàä ïàòàë æåíãåðà 

Äàãúóñòàíäèí ðóøàðèíè - Õàíáèêå Ýìèðñóëòàíîâàäè, 

Âåðà Õàíóêàåâàäè, Åëèçàâåòà Áîêîâàäè, È.×åðêàøèíà 

âà ìàñàáóðó - äèðèáàøâàë, êüåãüàëâàë êúàëóðíà. 

Âàòàíäèí àçàäâàë ïàòàë ôàøèñòðèõú ãàëàç êüèëå 

ôåéè æåíãåð êúèçãúèíáóð âà ãçàô êüàäàðäà êúóðáàíäàð 

àðàäàë ãúàéèáóð õüàíà. Àêüàëòçàâàé íåñèëðèç èñëÿãü 

óüìóüð áàãúèøàé àáóð ýáåäè ÿç ÷è ðèêIåðà àìóêüäà.

Îáùåñòâî 


5 

Ðóüãüäèí êúåëåéðèêàé ñàä 

Íàðèìàí ÈÁÐÀÃÜÈÌÎÂ 

ÊÓËÜÒÓÐÀÄÈÇ òàëóêü ÿç ãîñóäàðñòâîäèí, 

èñêóññòâîäèí, èëèìäèí âà ìàñà õèëåðèí äåÿòåëðè 

ìàðàêüëó ãàôàð ëàãüàíâà. Âëàäèìèð 

Ïóòèí: “Êóëüòóðà ìèëëåò ñàä èéèçâàé âèðè 

ãüàëàðèí, âàêúèàéðèí àñóë âà êüèëèí áèíå 

ÿ. Êóëüòóðàäè îáðàçîâàíèäèõú, ïðîñâåùåíèäèõú 

ãàëàç ñàíàë ÷è óüëêâåäèí èíñàíâèëèí 

êàïèòàë àðàäàë ãúèçâà”. Äìèòðèé Ëèõà÷åâ: 

“Êóëüòóðà èíñàíðèêàé ìèëëåò, õàëêü àðàäàë 

ãúèçâàé çóðáà âà òàìàì ãüàë ÿ”. 

Êóëüòóðàäèê èíñàíäèí ðóüãüäèç åì ãóçâàé 

âèðè õèëåð àêàòçàâà: èñêóññòâî, ýäåáèÿò, 

÷Iàë, òåàòð, òàðèõ, êèíî, àðõèòåêòóðà... Äóüíüÿäèí 

ïà÷àãüëóãúðè, ãîñóäàðñòâîéðè, õàëêüàðè 

ìèëëè êóëüòóðà õóüí, àì ìàäíè âèëèê 

òóõóí, àêüàëòçàâàé íåñèëäèâ àäàí ëàéèõëó 

âèðè èâèðàð àãàêüàðóí ïàòàë åêå àëàõúóíàð 

èéèçâà. ×àâàé ëàï âèíè äåðåæàäàâàç 

ðàçèâàë èéèç æåäà, âó÷èç ëàãüàéòIà, õàéè 

õàëêüäè ÷àâ ìèëëè êóëüòóðàäèí èâèðàð àãàêüàðíà: 

÷Iàë, ýäåáèÿò, àäåòàð, ìàíèÿð, ìóçûêà, 

êüóüëåð... Áàðêàëëà ÷è õàëêüäèç! Àììà 

÷íà õàáàð êüàí, ÷óí æóâàí ìèëëè êóëüòóðàäèâ 

ãüèêI ýãå÷Içàâà? Àì ÷íà õóüçâàíè? 

Ýãåð êóüðåëäè ëàãüàéòIà, êóëüòóðàäèí 

áÿçè õèëåð õóüçâà âà âèëèê òóõóçâà, àììà 

ñàíëàé êúà÷óðëà ãüÿëíà êIàíçàâàé, âèðèäà 

ñàíàë âåðåâèðä àâóíà êIàíçàâàé ìåñýëàÿð 

òIèìèë òóø. 

Ïà÷àãüäèí äåâèðäà âà ãüàêI ñîâåòðèí 

ñèôòå éèñàðàíè ëåçãè õóüðåðà ñåíÿòêàðâàë 

äàâàìàðçàâàé. Õàëêüäè âè÷ ÿøàéèøäà, ìàéèøàòäà 

èøëåìèøçàâàé êIàðàñäèí, ðàêüóí, 

ãèìèøäèí âèðè øåéýðàëäè, ãüàòòà ÿðàêüðàëäèíè 

òàúìèíàðçàâàé. Ëåçãè óñòIàððèí ãúèëåðèêàé 

õêàòçàâàé êúàá-êúàæàõäàë, ãàïóððàë, 

ãàìàðàë, õàëè÷àéðàë, êIóðòàðàë, êàâàëðàë, 

õóüðóüí ìàéèøàòäà èøëåìèøçàâàé 

àëàòðàë âà ãüàêI ìàñà øåéýðàëíè èíñàíðè 

ãüåéðàíâàëçàâàéäè òèð. 1930-1960-éèñàðà 

àáóðóêàé ãçàô øåéýð, áåçåêàð Äàãúóñòàíäèí 

ìóçåéðèç àêúàòíà. Ãüàéèô õüè, êúå ìóçåéðèç 

ôåéèëà, ñà Èñïèêðèí ãóüçåë êúàïàðèëàé 

ãúåéðè ëåçãè óñòIàððèí òIâàð àëàé ýêñïîíàòàð 

àíðàé àêâàäà÷. Ìàäíè ãüàéèô êúâåäàé 

êàð - êúå ÷è ïàòàðà ñåíÿòêàðâàë äàâàìàðçàâàé 

ñà õóüðíè àâà÷. 

Ëåçãè øèèðàòäèí áèíåÿð ëàï êúàäèì éèñàðà 

àðàäàë àòàíâàéäè ñàäàçíè ñèð ÿç àìà÷. 

Ëåçãè âà Äàãúóñòàíäèí øèèðàòäèí êëàññèêðèí 

àðàäà ÷è øàèððè ëàéèõëó ÷êàÿð êüàçâà. 

Êüóü÷õóüð Ñàèä, Åòèì Ýìèí, ÑòIàë Ñóëåéìàí, 

Õóüðóüã Òàãüèð, Àëèáåã Ôàòàãüîâ, Àëèðçà 

Ñàèäîâ... Ëàãü, Äåðáåíòäà, Ìàõà÷êúàëàäà 

àáóðóêàé (Ñóëåéìàí êâà÷èç) íèç ïàìÿòíèêàð 

àâà? ×èáóð òèð èãèòðèçíè, èíêúèëàá÷èéðèçíè, 

ãîñóäàðñòâîäèí, îáùåñòâåííûé, èñêóññòâîäèí 

äåÿòåëðèçíè ïàìÿòíèêàð àâà÷. ×è ñòõà 

õàëêüàðèí ãüà èõüòèí âåêèëðèç ìåðêåçäà âà 

ìàñà øåãüåððà òèìòàëàð õêàæíàâà. ×àëàé ãèëàíè 

Ìàõà÷êúàëàäà ýöèãíà êIàíçàâàé Ëåçãèíöåâðèí 

ïàìÿòíèêäàëíè êIóêI ãúèç àëàêüçàâà÷. 

Ëåçãè õàëêüäèí âåêèë òèðâèëÿé ÷Iåõè êúóëëóãúðèí, 

äåïóòàò ëàãüàé òIâàðöIèí èåñèÿð 

õüàíâàé êñàðèíè è ìåñýëàäèç ñà àðòóõ ôèêèð 

ãóçâà÷. Ñóôðàéðèõú, êèìåðàë, èíñàíàð êIâàòI 

æåçâàé ÷êàéðàë èõòèëàòàð ëàãüàéòIà, ãçàô 

æåçâà. 

Èíàë çàç êüèëäè-êüèëèõú Êüóü÷õóüð Ñàèäàë 

àêúâàçèç êIàíçàâà. ÖIè ÷íà àäàí 250- 

éèñàí þáèëåé êúåéä àâóí ëàçèì ÿ. 

Àäàí òIâàð êüóí áåñ ÿ, ôèêèðäèç ãüàõúàäàëàò, 

àçàäâàë ïàòàë æåíã ÷Ióãóð õàëêüäèí 

ïàíàãü, äåâèðäèí àë÷àõ âà èíñàôñóç êúàíóíðèç, 

êåñèá-ñèíèôäèí õàì àëàæçàâàé õàíàðèç, 

áåãëåðèç ìóüòIóüãú òàõüàé âà àêñè ýêúå÷Iàé, 

àãüàëèéðèí ÿëàâëó ãüèññåðàë ÷àí ãúèäàé ýñåðàð 

ÿðàòìèøàé øàèð êúâåçâà. Ìèõüè ìóüãüóüááàòäèêàé, 

ëåçãè äèøåãüëèäèí ëàéèõëóâèëåðèêàé, 

ãóüð÷åãâèëèêàé æàâàãüèðàð òåñíèôàé 

àøóêü. Àì ÷óí ïàòàë äàòIàíà êóçâàé, 

ðèêIåðèç ÷èì ãóçâàé íóð, àáóð, äàìàõ, êàìàë, 

÷è ðóüãüäèí êúåëå ÿ. 

Ñàäáóðóç êúèçèë, ñàäáóðóç ãèìèø, 

Ñàäáóðó ìàë õóüç, ñàäáóðó ãàìèø. 

Äóüíüÿ, âóí íèâäè õüàíâà ãóüðóüøìèø? 

Äåâðàíäèêàé ïàé õêóäíà õüè çè. 

Àìà÷ áèëáèë, áåçåê, ñèðãúà, 

Âèëàÿòäà ðàõàç êúàðãúà, 

ÀòIóé ðèêIèí èâèä ïàðãúà, 

Íàïàê áåäåí ãâàé êúàðàãóüí! 

Õàí ëóãüóäàé ÿãúè ãüàòíà õóüðåðà, 

Çóëóìàðèç àæóãú àâàç âèëåðà, 

Êüèñàñäèí öIàé òâàçâà àäà ðèêIåðà, 

ß Ñàä Àëëàãü, èì âó÷ äóâàí õüàíà ÷àç?! 

Èõüòèí öIàðàð ãâàç ñåñ õêàæàé àøóêüäèç 

ãüèêI õâà, èãèò ëóãüóäà÷! Çèëëåòäèê êâàé 

õàëêüäèí èòèæàð õóüçâàé, àäàç çóëóìêàððèç 

ìóüòIóüãú òàõüóíèç ýâåðçàâàé øàèð õàíàðèç 

õóø æåäàéíè ìåãåð! 

Êüóü÷õóüð Ñàèäàç õàëêüäèí ðóüãüäèêàé, 

àäàë àëàé çèëëåòäèêàé õàáàð àâàé. Ãüàâèëÿé 

àì Ñóðõàé õàíäèç, àäàí ãúèëèáàíðèç àêñèíè 

ýêúå÷Iíà. Ãüàâèëÿé àäà Êüóðàãü, Ñàìóð, ×èðàãú, 

Öìóð äåðåéðèí àãüàëèéðèç õàíäèõú ãàëàç 

ãüèõüòèí ðàôòàðâèëåð àâóíà êIàíçàâàéäè 

ÿòIà êúàëóðíà. Ãüàâèëÿé èíñàíðè àäàí øèèðàð 

õâåíà âà ÷àâ àãàêüàðíà. Äåâèðàð àëàòçàâà, 

öIèéè íåñèëàð àðàäàë êúâåçâà, àììà áóíò- 

÷è, æåíã÷è øàèðäèõú âà àäàí ÿðàòìèøóíðèõú 

àâàé êIàíèâàëíè öIèãåëâàë çàéèô æåçâà÷. 

Êüóü÷õóüð Ñàèäàí ÿðàòìèøóíðèç Äàãúóñòàíäèí 

âà Ñîâåòðèí Ñîþçäèí êðèòèêðè, 

ïèñàòåëðè, êóëüòóðàäèí äåÿòåëðè çóðáà êúèìåò 

ãàéèäè ÿ. Íàòàëüÿ Êàïèåâàäè âà Âëàäèìèð 

Îãíåâà ãüàõúëóäàêàç êúåéäíàé: “Êüóü- 

÷õóüð Ñàèäàí øèèðàò ìè÷Iè éèôèç öàâà ýêâ 

àâóð ñàä ëàãüàé ãúåä âà ãåëåæåãäà òIóðôàí 

æåäàéâèëèí ñèôòå ëèøàí ÿ”. Àëèðçà Ñàèäîâà 

êõüåíàé: “Êüóü÷õóüð Ñàèäàí øèèðàòäèí 

ïàéäàõäàë “ß àæàë, ÿ àçàäâàë!” ãàôàð 

êõüåíâàé”. 

Ýõü, àäà õàëêüäèí èãüòèÿæàð, ìóðàäàð, 

èòèæàð ïàòàë âè÷èí óüìóüð, ñà êóüíóüõúàéíè 

êè÷Iå òàõüàíà, õàòàëóâèëèêíè êóòóíà, àäàç 

õàíàðèí ëóêIâàë äàëóäèëàé àëóäóíèçíè ýâåðíà. 

Ãüåëáåòäà, øàèðäèí ýñåðàð êIâàòI õúóâóíàë 

õåéëèí èíñàíàð ãüàâàëàò õüàíàòIàíè, ÷àâ 

àäàí âèðè ÿðàòìèøóíàð àãàêüíà÷. ß êúåíè 

àäàí ÿðàòìèøóíàð ãüàð ñà òåðåôäèõúàé àõòàðìèøíàâà÷, 

àäàç äóüçãóüí êúèìåò ãàíâà÷, 

àäà Äàãúóñòàíäèí øèèðàòäèê êóòóíâàé êúèìåòëó 

ïàé êúåéäíàâà÷. Ãüàâèëÿé ãüàð ñà êàìóíà 

Êüóü÷õóüð Ñàèä ðèêIåëàéíè àëóäçàâà. 

Àäàí êòàáàðíè ëàï òIèìèë àêúóäíà. Êëàññèêðèí 

æåðãåäà àâàçíè àäàí òIâàð êüàçâà÷. Ïàìÿòíèêäèêàé 

ðàõàéòIà, àìíè àâà÷. Ãåíà õúñàí, 

øàèðäèí 245-éèñàí þáèëåé êúåéä èéèäàëäè 

âèëèê Áóãúäàòåïåäèí (àðàíäèç ýâè÷Iíàâàé 

Êüóü÷õóüððèí õóüð) àäìèíèñòðàöèÿäè õóüðå 

øàèðäèç Ñàèäàí øèêèë àòIàíâàé ìàðìàðäèí 

ãóüìáåò ýöèãíà. ×íà “Ýé, èíñàíàð!” òIâàð àëàç 

àäàí óüìóüðäèêàé, ÿðàòìèøóíðèêàé, âè÷èç 

áàõøíàâàé ýñåððèêàé, “Àøóêü Ñàèä” ïüåñàäèêàé 

èáàðàò êòàá àêúóäíà. Àíà ãüàòíàâàé 

æåíã÷èäèí øèèðàð Ìóðàä Ñàèäîâà óðóñ 

÷Iàëàç òàðæóìà àâóíâà. ÖIè ãüà êòàá àêúóäèç 

õüàéèòIà, èì âèðèäàç õúñàí ñàâêüàò æåäàé. 

Óìóäëó ÿ õüè, ÐÄ-äèí êóëüòóðàäèí ìèíèñòåðñòâî, 

Êüóðàãü ðàéîíäèí, Êüóü÷õóüððèí 

õóüðóüí àäìèíèñòðàöèÿð êüèëå àâàç, 

Äàãúóñòàíäèí ïèñàòåëðèí, æóðíàëèñòðèí 

ñîþçðèí, “Ëåçãè ãàçåòäèí”, Ëåçãè òåàòðäèí, 

ÔËÍÊ-äèí Ìàõà÷êúàëàäèí ôèëèàëäèí, ëåçãè 

äåïóòàòðèí, ìåöåíàòðèí, ñïîíñîððèí âà 

ìàñà êñàðèí êóüìåêíè ãàëàç Êüóü÷õóüð Ñàèäàí 

þáèëåé ãèëà êüâàííè ëàéèõëóâèëåäè 

êúåéä àâóí ïàòàë ãüàçóðâèëåð àêâàäà. 

1 

Êúèìåò ýöèã òàâóíâàé 

èãèòâàë 

õàáàð êüóíà. Ìåøåáåãèäè âè÷è êàïI èéèçâàéäàêàé, 

ãüàæäàëíè ôåéèäàêàé ìàëóìàðíà. 

Ãóüãúóüíëàé áîåâèêðè àäàç ÷ïèí 

æåðãåéðèê ýêå÷Ióí, ÷ïèõú ãàëàç àëàêúàÿð 

õóüí òåêëèôíà. Ç.Áàòìàíîâà “çà àõüòèí áåÿáóð÷èâàë 

ñàäðàíè èéèäà÷” ëàãüàíà. 

Àáó-ßñèðàç ìåøåáåãèäèí òåëåôîíäàé 

Êüóðàãü ðàéîíäèí ïîëèöèÿäèí íà- 

÷àëüíèêäèí íóìðà æàãúàíà. Àäà Ç.Áàòìàíîâàç, 

ãóÿ òàìóí óüðóüøäàé ìåéèò æàãúàíâà 

âà 4-5 êàñäèêàé èáàðàò îïåðàòèâíûé 

äåñòåíè ãàëàç ýíãåë òàâóíà àêúàòà 

ëàãüàíà, ÐÎÂÄ-äèí íà÷àëüíèêäèç çåíã 

àâóí áóéðóãúíà. Ìåøåáåãèäè èõüòèí æàâàá 

õãàíà: “Çà õàèíâàë ñàäðàíè èéèäà÷, 

ÿ ãàäàÿðíè ìàñà ãóäà÷. Èõüòèí êàð èéèäàëäè, 

çàç êüåéèòIà õúñàí ÿ”. È ãàôàðèëàé 

êüóëóõú äåñòåäèí áàø÷èäè “ýãåð 

âóíà êüèíèêü õêÿçàâàòIà, ãüàêI æåííè èéèäà” 

ëàãüàíà, âè÷èí ãúèëèáàíðèç ìåøåáåãè 

ÿíà êüèí áóéðóãúíà. 

Êúåéä èéèí õüè, ðåêüèäàëäè âèëèê 

áîåâèêðè, Ç.Áàòìàíîâ ÷Iàëàâ ãúèäàé íèÿòàð 

àâàç, àäàç ãçàô àçàáàð ãàíà. Àììà 

æóüðýòëó äàãúâè âè÷èí êúàñòóíèç, ðóüãüäèí 

èìàíäèç âàôàëó ÿç àìóêüíà. 

Ç.Áàòìàíîâàí óüìóüðäèí þëäàø Æàìèëÿíè 

õâà Ìåãüàìåä-Ñàëàì 

Ãàçåò êIåëçàâàéäà ìåøåáåãèäèí âà 

áîåâèêðèí àðàäà êüèëå ôåéè ðàõóíðèí 

äåëèëàð ãüèêI ÷èð õüàíà ëàãüàíà õàáàð 

êüóí ìóìêèí ÿ. Àëàòàé éèñóç Ìîñêâàäà 

õîêêåéäàé äóüíüÿäèí ÷åìïèîíàò êüèëå 

ôèçâàé ÷Iàâóç òåðàêò ãüàçóðóíàé øàê 

ôèçâàé äàãúóñòàíâè êüóíàé. Áÿçè ÷åøìåéðè 

(ìèñàë ÿç, “ÐÅÍ” ÒÂ-äè, “Êîìñîìîëüñêàÿ 

ïðàâäà” ãàçåòäè) àäàí òIâàð Èñìàèë, 

ìàñàáóðó (“ÔËÍÊÀ”-äèí ñàéòäè) 

Íàðèìàí Áàøèðîâ õüèç ðàèæíàâà. Êúàíóí-êúàéäà 

õóüäàé îðãàíðè òàéèíàðàéâàë, 

àì Çåéíóäèí Áàòìàíîâ åñèðäà êüóð 

äåñòåäèí ÷ëåíðèêàé ñàä òèð. Áîåâèêäè 

âè÷èí ðàõóíðà âèðè ãàëàé-ãàëàéâàë à÷óõíà 

âà Àáó-ßñèðàí áóéðóãú êüèëèç àêúóäàéäè 

âè÷ òèðäè õèâå êüóíà. 

Àäà ãàéè ìàëóìàòðàé àêâàçâàéâàë, 

Çåéíóäèí Áàòìàíîâà àâóíâàé êüåãüàëâàë 

Ðîññèÿäèí Èãèò ëàãüàé âèíèç òèð òIâàðöIèç 

ëàéèõëó õüàíâàé áàðêàëëó ìàñà 

äàãúóñòàíâèéðè êúàëóðíàâàé æóüðýòëóâèëåðèëàé 

êIóñíè àãúóç òóø. ÐèêIåë õêèí, 

ïîëèöèÿäèí ìëàäøèé ëåéòåíàíò Ìåãüàìåä 

Íóðáàãàíäîâàí èãèòâàë âèðè óüëêâåäèç 

ìàøãüóð õüàíà âà àäàç ÐÔ-äèí 

Ïðåçèäåíòäèí Óêàçäàëäè Ðîññèÿäèí 

Èãèòäèí òIâàð ãàíà. 

Êúåéä èéèí õüè, èíòåðíåòäà Ç.Áàòìàíîâ 

ÿíà ðåêüèçâàé àðà, Í.Áàøèðîâà ãàíâàé 

ìàëóìàòàð ëåíòèíèç êúà÷óíâàé âèäåîðîëèêàð 

àâà. Ýãåð àáóð êúàíóí-êúàéäà 

õóüäàé îðãàíðèí ãúèëå ãüàòíà÷èðòIà, 

ìóìêèí òèð îáùåñòâåííîñòäèí ãåãüåíø 

êúàòàðèç êåñèáðèí òåðåôäàð õüàéè êúó÷- 

÷àãú ÊIèðè Áóáàäèí, Ñîâåòðèí Ñîþçäèí 

Èãèò Ýñåä Ñàëèãüîâàí, ãåíåðàë-ìàéîð 

Ìóüãüóüäèí Êúàãüðèìàíîâàí õóüðóüíâè 

Çåéíóäèí Áàòìàíîâàí èãèòâèëèêàé õàáàðíè 

òàõüóí. Àììà ñàêè éèñíè çóð àðàäàé 

ôåéèëà, âèäåîðîëèêàð èíòåðíåòäà 

ïàéäà õüàéèëà, êIèðèâèäèí êüåãüàëâàë 

óüëêâåäèí ôåäåðàëüíûé ÑÌÈ-ðèí êüèëèí 

òåìàäèç ýëêúâåíà. Ç.Áàòìàíîâàí 

Ñóëòàíõàíóì äèäå õâà àìà÷èðäàõú 

ñàêIàíè àãúàçâà÷... 

ãüóíàðëóâèëèêàé “ÎÐÒ” êàíàëäàé ãóçâàé 

“×åëîâåê è çàêîí”, “ÐÅÍ” ÒÂ-äàé “Õàáàðàð” 

ïðîãðàììàéðà, “Ramblers.pro” ïîðòàëäè, 

“Êàâïîëèò” ñàéòäè, “Äåðáåíò” 

ÐÈÀ-äè, “Êîìñìîëüñêàÿ ïðàâäà”, “Äàãåñòàíñêàÿ 

ïðàâäà” ãàçåòðè âà õåéëèí ìàñà 

èçäàíèéðè õàáàð ãàíà. 

Ëåçãèéðèí ìèëëè êóëüòóðàäèí ôåäåðàëüíûé 

àâòîíîìèÿäèí ïðåçèäåíò, ìèëëåòðèí 

àðàäà àëàêúàéðèí æèãüåòäàé ÐÔäèí 

Ïðåçèäåíòäèí ïàòàâ ãâàé Ñîâåòäèí 

÷ëåí Àðèô Ïàøàåâè÷ Êåðèìîâà óüëêâåäèí 

ðåãüáåð Â.Â.Ïóòèíàí 

òIâàðóíèõú Çåéíóäèí Áàòìàíîâàç 

ÐÔ-äèí ãîñóäàðñòâîäèí 

øàáàãü (íàãðàäà) ãóí 

ïàòàë Ç.Áàòìàíîâàí õåíäåäà 

Æàìèëÿ Õàëèäîâíàäèí òåêëèôäèí 

òåðåô õóüí 

òIàëàáçàâàé âà ÷åáíè è êàðäèç 

øåðèê òèðäè êúåéäíàâàé 

÷àð ðåêüå òóíâà. Ãüà èõüòèí 

÷àð ÔËÍÊÀ-äèí ðóêîâîäñòâîäè 

è ìåñýëàäèí ïàòàõúàé 

Äàãúóñòàíäèí Êüèë Ðàìàçàí 

Àáäóëàòèïîâàí òIâàðóíèõúíè 

ðà-êúóðíàâà. Çåéíóäèí 

Áàòìàíîâàç Ðîññèÿäèí 

Èãèò ëàãüàé òIâàð ãóí ïàòàë Ñóëåéìàí- 

Ñòàëüñêèé ðàéîíäèí îáðàçîâàíèäèí 

êúóëëóãú÷èéðèí ïðîôñîþçäèí ïðåäñåäàòåëü 

Õàëèëáåã Õàëèëáåãîâà Êüóðàãü ðàéîíäèí 

àãüàëèéðèí âà Äàãúóñòàíäèí 

õàëêüäèí òIâàðöIèõúàé ÐÔ-äèí Ïðåçèäåíò 

Â.Â.Ïóòèíàí âà ÐÄ-äèí Êüèë 

Ð.Ãü.Àáäóëàòèïîâàí òIâàðàðèõú ãüàçóðíàâàé 

ïåòèöèÿäèç (êîëëåêòèâíûé òIàëàáóí) 

ñîöèàëüíûé ñåòðà êúóëàð êIâàòIçàâà. 

Êúåéä èéèí õüè, à ïåòèöèÿäàë âèøåðàëäè 

èíñàíðè êúóëàð ÷Ióãóíâà. 

Çåéíóäèí Áàòìàíîâ àì ÷èäàé ãüàð 

ñàäà êúåíè êúèëèõðèí, ìàñàäàç êóüìåê 

ãóç àëàõúäàé, çåãüìåòêåø èíñàí õüèç 

ðèêIåë õêèçâà. Ãüåëå Ñîâåòðèí Àðìèÿäèí 

æåðãåéðà êúóëëóãúçàâàé 1987-éèñóç àäàç 

“Õúñàíäèç êúóëëóãú àâóíàé” II äåðåæàäèí 

ìåäàëü ãàíàé. Ìóñèáàòäèí äóüøóüø 

êüèëåë àòàé âàõòóíäà Ç.Áàòìàíîâàí 48 

éèñ òèð. Àäàí õåíäåäàäèí õèâå áóáàäèêàé 

ìàãüðóì õüàíâàé ñà ðóøíè ïóä õâà 

ãüàòíàâà. Âàòàíäèí ×Iåõè äÿâåäèí èøòèðàê÷èäèí 

õåíäåäà, äÿâåäèí éèñàðà äàëó 

ïàòà çåãüìåò ÷Ióãóð, 90 éèñ õüàíâàé, èãðàìè 

õâà êó÷óêíàâàé Ñóëòàíõàíóì äèäåäèí 

ðèêIèí òIàëäèêàé õàáàð ÿíè êâåç?! 

Õèçàí ãüóêóìàòäèí ïàòàé êóüìåêäèõú 

ìóüãüòåæ ÿ. 

Çåéíóäèí Áàòìàíîâà, ñà øàêíè àëà- 

÷èç, åêå èãèòâàë àâóíâà. Ìàñà êñàð ïàòàë 

õñóñè óüìóüð êúóðáàíä èéèç, çèäâèëåðíè 

ïèñëèêâèëåð ýõèç ãüàð íåëàé õüàéèòIàíè 

àëàêüäà÷. Èì àíæàõ õàëèñ èãèòðèç õàñ 

ëèøàí ÿ. È êàðäàëäè ðàãüìåòëóäà ÷è óüëêâåäèí 

àêüàëòçàâàé íåñèëðèç âàòàíïåðåñâèëèí, 

êüåãüàëâèëèí çóðáà ÷åøíå, âèðè 

äóüíüÿäèç Ðîññèÿ áàíäèòðèí âàú, èãèòðèí 

Âàòàí òèðäè êúàëóðíà. Óüëêâåäèí, ðåñïóáëèêàäèí 

ðóêîâîäñòâîäè Äàãúóñòàíäèí 

õàëêüäèí áàðêàëëó õöèí èãèòâèëèç 

ëàéèõëó êúèìåò ãóäàéäàê ÷íà óìóä êóòàçâà. 

Ðàãüìåò õüóðàé Çåéíóäèí Ëóêüìàíîâè÷àç, 

õèçàíäèçíè Àëëàãüäè ñàáóð ãóðàé.

6 2017-éèñàí 9-ôåâðàëü ¹ 6 Èíñàí âà òIåáèàò 

Êàñïèéäèí éèñ 

Àñóë æàâàáäàðâàë 

àãüàëèéðàë àëà 

Æàñìèíà ÑÀÈÄÎÂÀ 

2-ôåâðàëäèç Ìàõà÷êúàëàäèí Øèèðàòäèí 

òåàòðäà ðåñïóáëèêàäà Ýêîëîãèÿäèí 

éèñ âà Êàñïèéäèí, ãüàêIíè öèí 

ìàñà ðåñóðñðèí éèñ îôèöèàëüíèäàêàç 

à÷óõóíèí ìÿðåêàò êüèëå ôåíà. 

Èäàëàéíè ãúåéðè, Ýêîëîãèÿäèí éèñàí 

ñåðãüÿòðà àâàç, 2-ôåâðàëäèí ïàêàìàõú 

Ìàõà÷êúàëàäèí Êðàñíîàðìåéñê 

ïîñåëîêäà ìàøèíðèí ÷àðõàðàë 

àêüàëæäàé ðåçèíäèí áàíäàð âà 

ðåçèíäèêàé ãüàçóðíàâàé ìàñà øåéýð 

ãüÿëäàé âà òåðãäàé “Ýêîïðîìëàéí” çàâîä 

à÷óõóíèí øàä ìÿðåêàò õüàíà. 

Ýêîëîãèÿäèí, Êàñïèéäèí, ãüàêIíè 

öèí ìàñà ðåñóðñðèí éèñàç òàëóêüàðíàâàé 

ìÿðåêàò ÐÄ-äèí Êüèë Ðàìàçàí 

Àáäóëàòèïîâà à÷óõíà. “×àêàé ãüàð 

ñàäà âè÷ ýëêúóüðíà êüóíâàé 

òIåáèàòäèâ ýãå÷Içàâàé òåãüåð äåãèøàðíà 

êIàíäà. Èäàêàé àëàòàé éèñàí ýõèðäàé 

õüàéè âà ýêîëîãèÿäèí ìåñýëàäèç 

òàëóêüàðíàâàé óüëêâåäèí Ãîñóäàðñòâîäèí 

ñîâåòäèí çàñåäàíèäàë Ïðåçèäåíò 

Âëàäèìèð Ïóòèíàíè ëàãüàíàé. 

Àäà êúåéä àâóðâàë, ýêîëîãèÿ ïèñ õüóíè 

óüëêâåäèí âàëîâûé ïðîäóêòäèí 6- 

äàëàé 15 ïðîöåíòäèâ àãàêüäàëäè êüàäàðäà 

àâàç çàðàð ãóçâà”, - ëàãüàíà àäà. 

Ðåñïóáëèêàäèí Êüèëè òIåáèàòäèí 

ðåñóðñðèí âà ýêîëîãèÿäèí ìèíèñòð Íàáèþëà 

Êúàðà÷àåâà ýõèðèìæè éèñàðà 

êüèëå òóõóçâàé êIâàëàõ êüåòIåíäàêàç 

êúåéäíà. “Éèñàðàëäè ìàõà÷êúàëàâèéðè 

“Àê-Ã¸ëü” âèð òåðã èéèç õüàíà, àì 

ýöèãóíðèí çèðçèáèë âåãüåäàé ÷êàäèç 

ýëêúóüðíà. Àäàí ïàòàâ ãâàé Êüàðàäèí 

âèðèêàéíè ãüà èêI ëóãüóç æåäà. Èõüòèí 

ìèñàëàð ìàä ãúèç æåäà. Èñÿòäà ëàãüàéòIà 

÷óí íåèíêè òIåáèàò òåðã àâóí 

àêúâàçàðèç, ãüàêIíè àì ãóüíãóüíà õóòàç 

àëàõúíàâà. Ýëêúóüðíà êüóíâàé òIåáèàò 

õóüíèí êàðäà ãçàô êðàð, ãüåëáåòäà, 

øåãüåððèí ìýððèëàé, ìóíèöèïàëüíûé 

òåøêèëàòðèí ðóêîâîäèòåëðèëàé 

àñëó ÿ, àììà àñóë æàâàáäàðâàë àãüàëèéðàë 

àëà”, - ëàãüàíà àäà. 

Ðàìàçàí Àáäóëàòèïîâà ðåñïóáëèêàäèí 

øåãüåððàíè ðàéîíðà êúàöó çîíàÿð, 

ïàðêàð áåñ òåæåçâàéäàêàéíè ëàãüàíà. 

“×íà ýâåçäèí ñåðåíæåìàð êüàáóëíà, 

ÿíè ñà òàð àòIàé ÷êàäàë âàä õöàíà 

êIàíäà. ×è ôèêèðäàíè ìóêüâàë òèð 

âàõòóíäà Ìàõà÷êúàëàäèí èãèòðèí Àëëåÿäà 

250-äàëàé àðòóõ êúèçèëãóüëðèí 

êóë-êóñàð öóí àâà. 

È âà ìàñà ìåñýëàÿð ãüÿëóí ïàòàë 

Äàãúóñòàíäèí ðóêîâîäñòâîäè, òIåáèàò 

õóüíèí êúóðóëóøðè òIèìèë êIâàëàõàð 

èéèçâà÷. Èíà êàð àëàéäè ðåñïóáëèêàäèí 

ãüàð ñà àãüàëèäèí áåéíèäèâ òIåáèàòäèí 

äåâëåòàð õóüç, àáóð êüèë-êüèëåë 

àëàç èøëåìèøèç ÷èð æåäàëäè, 

ýêîëîãèÿäèí æèãüåòäàé àðàäàë àòàíâàé 

ãüàëàð áèíåäèëàé äåãèøàðèç õüóí 

ïàðà ÷åòèí êàð æåäàéäè àãàêüàðóí ÿ”, 

- ìàëóìàðíà àäà. 

Ðàìàçàí Àáäóëàòèïîâà ãüàð ñà 

ìóíèöèïàëèòåòäà ýêîëîãèÿäèí æóüðåáà-æóüðå 

ïðîåêòàð òóüêIóüðóíèí ëàçèìâèëèêàéíè 

ëàãüàíà. “Ýãåð ñà øóìóä 

ïðîåêòäèç ïóë àâà÷òIà, àáóðóêàé 

ëóãüóí, ìàéäàíäèç àêúóäóííè ëàçèì 

òóø. Ñà ïðîåêò ãüàçóðà âà ýõèðäàëäè 

êüèëèç àêúóäà”, - ìàëóìàðíà àäà. 

Øàä ìÿðåêàòäà èøòèðàêóí ïàòàë 

ìóãüìàí õüàíâàé Êàáàðäèíî-Áàëêàðèÿ 

Ðåñïóáëèêàäèí ýêîëîãèÿäèí âà òIåáèàòäèí 

ðåñóðñðèí ìèíèñòð Õàêèì Áèòòèåâà 

êúåéä àâóðâàë, Ýêîëîãèÿäèí éèñ 

ìàëóìàðóíèí ñåáåáðèêàé ñàä îáùåñòâåííîñòäèí 

ôèêèð è ìåñýëàäàë æåëá 

àâóí ÿ. “Êúåíèí þêúóç ÷óí ýëêúóüðíà 

êüóíâàé òIåáèàò õóüí ïàòàë ôåäåðàëüíûé 

äåðåæàäà ãçàô êðàð èéèçâà, àììà, 

ãüà ñà âàõòóíäà ãçàô âåêèëâèëåð 

ñóáúåêòðèâ âóãàíâà. Ãüàíèç êèëèãíà, 

ðåãèîíðèí õèâå òIåáèàòäèâ ìóêúàÿòäàêàç, 

õàòàñóçäàêàç ýãå÷Ióíèí æèãüåòäàé 

êüåòIåí æàâàáäàðâàë àâà. Ýêîëîãèÿäèí 

âà ýêîëîãèçàöèÿäèí ìåñýëàéðè èíñàíäèí 

óüìóüðäèí åðè âà ðåãèîí ýêîíîìèêàäèííè 

ÿøàéèøäèí ðåêüÿé âèëèê ôèçâàé 

ãüàë òàéèíàðçàâà”, - ëàãüàíà àäà. 

Íàáèþëà Êúàðà÷àåâà àëàé âàõòóíäà 

âèëèê ýöèãíàâàé ìåñýëàéðèêàé, ãüà 

æåðãåäàé ÿç êIåâè çèðçèáèë òåðã àâóíèêàé 

ëàãüàíà. “Êúåíèí þêúóç ðåñïóáëèêàäà 

1 ìèëëèîí òîííäèëàé àðòóõ êIåâè 

çèðçèáèë àðàäàë êúâåçâà, àáóðó 350 

ãåêòàð ÷èë êüàçâà. 2016-éèñóç èõòèÿð 

àâà÷èð ÷êàéðà àðàäàë àòàíâàé 297 

õúóðò âèíåë àêúóäíà, àáóðóêàé 50 ãåêòàð 

÷èëåë àëàé 183 õúóðò òåðãíàâà”, - 

õàáàð ãàíà ìèíèñòðäè. Àäàí ãàôàðàëäè, 

ýõèðèìæè êüâå éèñóç ÿä èøëåìèøóíèí 

õèëåíè âèëå àêüàäàé õüòèí íåòèæàÿð 

õüàíâà. 

Ìÿðåêàòäèí ñåðãüÿòðà àâàç ÐÄ-äèí 

Êüèë âà ìóãüìàíàð Øèèðàòäèí òåàòðäà 

Ýêîëîãèÿäèí éèñàç òàëóêü ÿç à÷óõíàâàé 

“Ýêîëîãèÿ ïðîñòðàíñòâà” øèêèëðèí 

âûñòàâêàäèçíè êèëèãíà. 

* * * 

ÐèêIåë õêèí, “Ýêîïðîìëàéí” çàâîä 

ýöèãóíèí ïðîåêò óüìóüðäèç êóü÷óüðìèøóíèí 

êIâàëàõ 2015-éèñóç ãúèëå êüóíàé. 

À ÷Iàâóç èíâåñòîðäè ìàøèíðèí 

÷àðõàðàë àêüàëæäàé êóüãüíå áàíäàð 

(ïîêðûøêà) ðåçèíäèí ãúâåëåðèç ýëêúóüðäàéâàë 

ðåãúâåäàé âà ðåçèíäèí 

ìàñà øåéýð èéèäàé âèíèç òèð òåõíîëîãèéðèí 

òàäàðàêàð ìàñà êúà÷óíàé. 

Çàâîä èøëåìèøèç âàõêóíèí øàä 

ìÿðåêàòäà Ðåñïóáëèêàäèí Êüèë Ðàìàçàí 

Àáäóëàòèïîâàëàé ãúåéðè ÐÄ-äèí 

Õàëêüäèí Ñîáðàíèäèí Ïðåäñåäàòåëü 

Õèçðè Øèõñàèäîâà, ÐÔ-äèí Ãîñäóìàäèí 

äåïóòàòàð Ìóðàä Ãüàæèåâà âà 

Þðèé Ëåâèöêèéäè, Ìàõà÷êúàëà øåãüåðäèí 

ìýð Ìóñà Ìóñàåâà, ÐÄ-äèí 

òIåáèàòäèí ðåñóðñðèí âà ýêîëîãèÿäèí 

ìèíèñòð Íàáèþëà Êúàðà÷àåâà, ñà æåðãå 

ìàñà èäàðàéðèí âà êàðõàíàéðèí ðóêîâîäèòåëðè 

èøòèðàêíà. 

ÖIèéè êàðõàíàäèí ðàáî÷èéðèõú âà 

ìóãüìàíðèõú ýëêúâåíà ðàõàäàéëà Ðàìàçàí 

Àáäóëàòèïîâà ðåñïóáëèêà ïàòàë 

àäàí âàæèáëóâàë êúåéäíà. 

“Ðåñïóáëèêàäà ìàøèíðèí ãçàô 

êüàäàð ïîêðûøêàÿð êàêàòàéâàë ãàäàðçàâà. 

È çàâîä à÷óõóíàëäè àáóð ãèëà 

êIâàòIèç, öIèéè æóüðåäèí øåéýð ãüàçóðóí 

ïàòàë èøëåìèøèç, ãüà ñà âàõòóíäà 

èäàëäè òIåáèàò õóüíèí êàðäèê ïàé 

êóòàç æåäà”, - êúåéäíà àäà. 

“Ìàãìóñ-ËÒÄ” ÎÎÎ-äèí ãåíåðàëüíûé 

äèðåêòîð, ãüà ñà âàõòóíäà ïðîåêòäèí 

èíâåñòîð Ìàõà÷ Ìóñëèìîâàíè 

öIèéè êàðõàíàäè Äàãúóñòàíäèí ýêîëîãèÿ 

ãóüíãóüíà õóòàç êóüìåê ãóäàéäàêàé 

ëàãüàíà. 

Ìàëóì õüàéèâàë, çàâîä èíâåñòîðäèí 

õñóñè òàêüàòðàëäè ýöèãíàâà. Ñàíëàé 

êúà÷óðëà, ïðîåêò êüèëèç àêúóäóíèç 

100 ìèëëèîí ìàíàò ñåðôíàâà. Ãüèñàáçàâàéâàë, 

çàâîääèõú éèñà 3,5 àãúçóð 

òîíí ïîêðûøêàÿð ãüÿëäàé ãóæëóâàë 

àâà. Èíâåñòïðîåêäèí ãüèñàáäàé 

èíà 120 êàñ ïàòàë êIâàëàõäèí ÷êàÿð 

òåøêèëíàâà. Ðàáî÷èéðèí þêüâàí ìàæèá 

20 àãúçóð ìàíàòäèç áàðàáàð ÿ. 2 

ãåêòàð ÷èëåë ýöèãíàâàé öIèéè çàâîääè 

íàëîãàð ÿç áþäæåòäèç éèñà 12 ìèëëèîí 

ìàíàò ãóäàéâàë ÿ. Ãüÿëíàâàé âà öIèéèêIà 

èøëåìèøíàâàé ïîêðûøêàéðèêàé 

àÿëàð êúóãúâàäàé âà ñïîðòäèí ìàéäàíàð, 

òðîòóàðàð òóüêIóüðäàé õúóüòóüë 

ïëèòêàÿð, ìàñà øåéýð ãüàçóðèç æåçâà. 

ÒIåáèàòäèç òIóø ãóìèð - àì 

èíñàíäèí äèäåíè ÿ, áóáàíè 

Ø.ØÈÕÌÓÐÀÄÎÂ 

Ìàëóì òèðâàë, ÷è óüëêâåäà, ðåñïóáëèêàäà 

Êóëüòóðàäèí, Ìèëëè ÷Iàëàð õóüíèí, Áàãúìàí- 

÷èâèëèí, Ëèòåðàòóðàäèí, Äàãúëàðèí éèñàð 

ìàëóìàðíà. Èíãüå ãèëà 2017-éèñ - ýêîëîãèÿäèíäè 

ÿ. Èì àêI ëàãüàé ÷Iàë ÿ õüè, è âà ãüàêI 

ìàñà ðåêüåðàéíè ìåñýëàÿð ãçàô êIâàòI õüàíâà, 

âèëèê àáóð ãüÿëóíèí âåçèôà àêúâàçíàâà. 

ÖIóä, âèø éèñàðàëäè êIâàòI õüàíâàé êüâàí ìåñýëàÿð 

ñàäëàãüàíà ñàä-âàä éèñóç ãüÿëèç õüóí 

ìóìêèí òóø. Êüèëèí ìàêüñàä õàëêüäèí ãåãüåíø 

êúàòàðèí ôèêèð à ìåñýëàéðàë æåëá 

àâóí, ãúàâóðäèê êóòóí, èíñàíàð ãüàð ñà ðåêüÿé 

ñàâàäëó àâóí, ÷Ióðó êðàðèâàé ÿðãúàç èéèç 

àëàõúóí ÿ. Ðóüãü ñàãúàð òàâóíìàç, áåäåí 

ñàãúëàìàðèç æåäà÷, - ãüàâàéäà ëóãüóçâà÷. 

ÐÔ-äèí Ïðåçèäåíò Â.Ïóòèíà Ýêîëîãèÿäèí 

éèñóç âàæèáëó âåçèôàÿð âèëèê ýöèãíàâà: 

òIåáèàò õóüíèí ìåñýëàéðàë àãüàëèéðèí ôèêèð 

æåëáóí, ýêîëîãèÿäèí àâàé êúóðóëóøàð õàòàñóç 

àâóí, áèîæóüðåáà-æóüðâàë ãåëåæåãäàíè 

õóüí âà èêI ìàä. 

×èëèí øàð, òIåáèàò - âèðè èíñàíèÿòäèí óìóìè 

êIâàë ñàëàìàòäèç õóüí, êúâåçìàé íåñèëðèêàé, 

àáóðóí ãåëåæåãäèêàéíè ôèêèðóí âèðèäàí 

áóðæè ÿ. Àììà ãüàêúèêúàòäà âèðè ãüà èêI ýãå÷Içàâàíè? 

Ãüàéèô õüè, - âàú. Êúóéäèç òôó âåãüåìèð 

- ÿä õúóí ïàòàë ãåðåê êúâåäà ëóãüóäàé 

óðóñ õàëêüäèí ìèñàë àâà. È íàñèãüàòäàë âèðèäà 

àìàëçàâàéòIà, ãüèêüâàí õúñàí òèð! Èíñàíèÿò, 

èëèì âà òåõíèêà, ñàíàéè âèëèêäè ôèðäàâàé 

ýêîëîãèÿäèç ãóçâàé çèÿíàð, ãüàéèô õüè, 

êúâåðäàâàé àðòóõ æåçâà. Âèðè äóüíüÿäèí ìàéäàíäà 

ãóçâàé çèÿíðèêàé ðàõàéòIà, àáóð èõüòèíáóð 

ÿç êúåéäçàâà. 

×èëèí øàðäèâàé òàõìèíàí 20 êèëîìåòðäèí 

êüâàí êüàêüàíäà îçîíäèí êúàò - ïëàíåòàäèí óëüòðàôèîëåòîâûé 

êúàëõàí àâà. Äóüíüÿäèí óüëêâåéðà 

(èëëàêè èíäóñòðèàëüíûé ðåêüÿé ãçàô âèëèêäè 

ôåíâàéáóðà) àâàé êüâàí êàðõàíàéðè, ìàøèíðè, 

ñàìîëåòðè (âà èêI ìàä) ãüàâàäèç ãüèêüâàí 

÷èðêèí øåéýð, óãëåêèñëûé ãàç àõúàéçàâàòIà, 

ôèêèð öå ñàäðà. Èíñàíäè íåôåñ êúà÷óçâàé 

ãüàâà èíñàôñóçâèëåëäè ÷èðêèíàðçàâà. Ôòîð, 

õëîð êâàé óãëåâîäîðîäðè, ãàëîãåíðèí êúàðèøìàéðè 

ëàãüàéòIà, îçîíäèí êúàòóíèí êúóðóëóø 

áàðáàòIçàâà. Íåòèæàäà îçîíäèí êúàòóíàé åêå 

õúàëõúàìàð àêúàòçàâà. Àíðàé ÷èëåë êúâåçâàé 

óëüòðàôèîëåòîâûé íóðàð ÷àí àëàé âèðè àëåìäèç 

ãçàô õàòàëó ÿ. Àáóðó èíñàíäèí ñàãúëàìâèëèç, 

èììóííûé âà ãåííûé êúóðóëóøäèç ïèñäàêàç 

òàúñèðçàâàéäàêàé - õàìóíèí ðàê âà êàòàðàêòà 

àðàäàë ãúèçâàéäàêàé êõüèçâà, ëóãüóçâà 

ãçàô àëèìðè, ïåøåêàððè. Óëüòðàôèîëåòîâûé 

íóðàðèêàé ìàñà õèëåðèç, áèîêúóðóëóøðèçíè 

åêå õàòàëóâàë àâà. 

Èõüòèí ãüàëàðè ÎÎÍ-äèê, àäàí Ãåíàññàìáëåÿäèê 

ñåêèíñóçâàë êóòóí òàâóíà òóø, ìåæäóíàðîäíûé 

êîíâåíöèÿð, ïðîòîêîëàð àâà. È âàæèáëó 

äîêóìåíòðà îçîíäèí êúàò ÷Ióðçàâàé øåéýð, 

òåõíîëîãèÿð, êàðõàíàÿð ãüèáóð ÿòIà êúàëóðíàâà. 

Àõüòèí äîêóìåíòðèêàé òèð ÎÎÍ-äèí Ïðîãðàììà 

(ÞÍÅÏ) 1972-éèñóç ìàéäàíäèç àêúàòíà. Àäàí 

ìàêüñàä òIåáèàò õóüíèí êIâàëàõ èäàðà àâóí òàúìèíàðóí, 

ãåëåæåãäèí íåñèëðèç çèÿí òåæåäàéâàë, 

óüëêâåéðèí, õàëêüàðèí óüìóüðäèí åðè 

õúñàíàðäàé ìóìêèíâèëåð àðàäàë ãúóí ÿ. ÎÎÍäèí 

òIåáèàò õóüíèí ðåêüÿé êüèëèí îðãàí ÿç, 

ÞÍÅÏ-äè Ýêîëîãèÿäèí ïðîãðàììà òóüêIóüðçàâà, 

àì ×èëèí øàðäèí òIåáèàò õóüí ïàòàë ýêúå÷Içàâà. 

ÎÎÍ-äèí Ïðîãðàììàäèí âåçèôàÿð, òåøêèëëóâèëèí 

êúóðóëóø Ãåíàññàìáëåÿäèí êúàðàðäàëäè 

1972-éèñàí 15-äåêàáðäèç òàéèíàðíàé. 

1992-éèñóç àáóð ãåíàíè ãåãüåíøàð õúóâóíà. 

1997-éèñàí ôåâðàëäèç ÞÍÅÏ-äèí óïðàâëÿþùèéðèí 

êúàðàðäàëäè Íàéðîáèäèí äåêëàðàöèÿ 

êüàáóëíà âà àíàë ÞÍÅÏ-äèí ðîëü öIèéè êüèëåëàé 

òàéèíàðíà. 

Ìàä ñà âàæèáëó äîêóìåíò - 1987-éèñàí 

ñåíòÿáðäèç êüàáóëàé, îçîíäèí êúàò ÷Ióð òàâóíèç 

òàëóêüàðíàâàé Ìîíðåàëüñêèé ïðîòîêîë. È 

ðåêüÿé Âåíñêèé êîíâåíöèÿäèí òåðåôäàðàð òIåáèàò, 

èíñàíðèí ñàãúëàìâàë õóüíèí ìóðàääàëäè 

îçîíäèí êúàò ÷Ióðäàé ãüåðåêàòàð àêúâàçàðóíèí, 

à êúàò áàðáàòI õüóíèí âèëèê ïàä êüóíèí 

êIâàëàõðèí áèíåäà èëèìäèí ÷èðâèëåð, çèÿíñóç 

òåõíîëîãèÿð ýöèãóíèí, ãüàâàäèç ÷Ióðó øåéýð 

àõúàþíèí âèëèê ïàä êüóíèí (âà èêI ìàä) 

ãüàêúèíäàé èêüðàðäàë àòàíà. 

Àììà âèðèíðà è âà ìàñà äîêóìåíòðàë 

àìàëçàâàíè?! Èíñàíâàë êèëåäàëäè, çèðáàäàëäè 

àëöóìèç æåäàé çàòI òóø. Áÿçèáóðóí íåôñ 

êIàí êâà÷èð îêåàí õüèç ÿ. Ðóüãüñóç, ÿãüñóç, íåôñåð 

êúàòè êñàðèí ãüåðåêàòðèí, ÷óí ýëêúâåíà 

êüóíâàé òIåáèàòäèâ êúàäèðëóâèëåëäè ýãå÷I 

òàâóíèí íåòèæàäà èíñàíèÿòäè âè÷è âè÷ êúèðìèøäàéäè 

áÿçè ôàãüóìñóðäè ðèêIåëàé àëóäçàâà. 

×èëèí øàð, òIåáèàò âèëèí íèíè õóüí, àáóðóâ 

êúàäèðëóâèëåëäè ýãå÷Ióí ëàçèì ÿ. 

Çà 80-éèñàðà ÷åõðèí ïèñàòåëü Éîçåô Òîìàíàí 

“Ñîêðàò” òIâàð àëàé ðîìàí êIåëíàé. Àäà 

êõüåíâàéâàë, êúàäèì Ãðåöèÿäèí çóðáà ôèëîñîô, 

êàìàëýãüëè Ñîêðàòà, ãüàð ïàêàìàõú êúàðàãúàéëà, 

ãüàòòà äóñòàãúäà àâàéëàíè, ïàòàâ 

ãâàé òåïåäàë õêàæ æåç, ñèôòåíè-ñèôòå Êüèáëåäèõúàé 

ìåíçåðàäèêàé (ãîðèçîíò) Ðàãú õêå÷Ióí 

êúàðøèëàìèøäàé, àäàç, þêü àãúóçíà, èêðàìäàé. 

Èì àêI ëàãüàé ÷Iàë ÿ õüè, óüìóüðäèí ðàãú 

àëàé ãüàð ñà éèêúàë øàäâàëèç, òIåáèàòäèâ 

ãçàô êúàäèðëóâèëåëäè ýãå÷Ióí ëàçèì ÿ. 

ÒIåáèàòäà âèðè êúóðóëóøàð ñàä-ñàäàõú 

ãàëàç ñèõ àëàêúàäà àâà. Àáóðóêàé ñà ãüàëêúà 

õüàéèòIàíè êúàéäàäèêàé õêàòóíè èíñàíäèç, ÷àí 

àëàé âèðè àëåìäèç ëóãüóç òåæåð õüòèí õàñàðàòâèëåð 

õüóíàë ãúóí ìóìêèí ÿ. ×èëèâàé áåãüåðàð, 

òIóüí, äåâëåòàð âèðèäàç êIàíçàâà. Àììà 

à ×èë õóüíèêàéíè ôèêèðíà êIàíäà ýõèð. ×èëè 

ãóçâàé áåãüåð àäàâ ýãå÷Içàâàé, àäàõú ãåëêúâåçâàé 

ãüàëäèëàé àñëó ÿ. Àêâàçâàéâàë, òIåáèàòäèõú 

èíñàô àâà, àììà èíñàíäèõú - âàú. ÒIåáèàò 

÷èðêèíàðóí - èì óüìóüð êóüðóü àâóí ëàãüàé 

÷Iàë ÿ. Ýêîíîìèêà - ýêîëîãèÿ - àäàâ, ôàãüóì - 

ôèêèðíà, êàìàëëóäàêàç, êúàäèðëóäàêàç ýãå÷Ióí 

- ãüà èõüòèí ëîçóíãäèê êâàç âèëèêäè òóõóí ëàçèì 

ÿ ãüàð ñàíà õàëêüäèí ìàéèøàò. 

Ýêîëîãèÿäèç àâàé õàòàëóâèëåðèêàé ñàä 

íàôòIàäè âà àäàêàé õêóäçàâàé ìàñà ïðîäóêòðè 

òIåáèàòäèç åêå çèÿí ãóí ÿ. Íàôò õêóääàéëà, ñàíàé 

ìàñàíèç äàøìèøäàéëà, àì ãçàô êüàäàððà 

ýêúè÷çàâàé, ÷èë âà ÿòàð ÷èðêèíàðçàâàé äóüøóüøàð 

òIèìèë òóø. Êóäàé øåéýðèííè ýíåðãåòèêàäèí 

êîìïëåêñäèí êàðõàíàÿð òIåáèàò ãçàô ÷èðêèíàðçàâàéáóðóêàé 

ÿ. Èõüòèí òàòóãàéâèëåðèí 

âèëèê ïàä êüóí ïàòàë à êîìïëåêñðè, ãüàêIíè óüëêâåéðèí 

ãüóêóìàòðè, ïåøåêàððè ÷ïèí ÷àëèøìèøâèëåð 

àðòóõàðóí, ñàä àâóí ëàçèì ÿ. 

ßäåðíûé àðñåíàëàð, àìóêüàÿð êúâåðäàâàé 

ãçàô êIâàòI õüóíèêàé, àòîìíûé ñòàíöèÿð õúèòêüèíóíèêàé 

(×åðíîáûëü, Ôóêóñèìà), ÿäåðíûé 

ÿðàêü êúâåðäàâàé ãçàô óüëêâåéðè àõòàðìèøóíðèêàé 

ýêîëîãèÿäèç, èíñàíäèç ãüèêüâàí çèÿí 

àâàòIà, âèðèäàç ìàëóì êàð ÿ. È ðåêüÿéíè óüëêâåéðè 

õàòàñóç òåõíîëîãèÿð âèëèê òóõóíèí, êàðäèê 

êóòóíèí êIâàëàõàð àëàêúàëó àâóíàéòIà, ãüàëàð 

õúñàíàðóíàë ãúèäàé. ßäåðíûé ÿðàêü áàøèáóçóêü 

äåÿòåëðèí, ìèëëåò÷èéðèí, áîåâèêðèí 

ãúèëå ãüàòóí âèðè àëåì ïàòàë ìàäíè ãçàô õàòàëó 

êàð ÿ. ÈêI òàõüóí ïàòàë ãîñóäàðñòâîéðè ÷ïèí 

ãüåðåêàòàð, ìàéèëàð ñàä àâóíà êIàíäà. 

( ÊüàòI àìà )

Õóüðóüí ìàéèøàò 


7 

Õàáàðàð 

“Êàð÷è Äàãúóñòàí -2017” 

Æàñìèíà ÑÀÈÄÎÂÀ 

Àëàé éèñàí 22-23-ìàðòäèí éèêúàðà 

Ìàõà÷êúàëàäèí Ð.Ãüàìçàòîâàí òIâàðóíèõú 

ãàëàé Ìèëëè áèáëèîòåêàäèí 

äàðàìàòäà ìàñà óüëêâåéðèí âåêèëðèí 

èøòèðàêâàëíè àâàç ðåãèîíðèí 

óðòàõ “Êàð÷è Äàãúóñòàí” âûñòàâêàôîðóì 

14-ñåôåðäà êüèëå ôèäà. 

Ýõèðèìæè éèñàðà ñèôòå ñåôåðäà 

ÿç âà ãîñóäàðñòâîäèííè õñóñè êàðõàíàéðèí 

àìàäàãâèëèí áèíåäàëëàç Íîãúàé 

ðàéîíäèí Òåðåêëè-Ìåêòåá õóüðóüí 

ïàòàâ, Òóüðêèÿäàé òèð èíâåñòîððèí 

èøòèðàêâàë àâàç, õàìàð âà õúèöèêüàð 

ãüÿëäàé öåõäèí äàðàìàò õêàæíàâà. 

Ëàãüàíà êIàíäà õüè, è öåõäà õàìàð 

âà õúèöèêüàð òàìàìäàêàç âàú, àíæàõ 

ñèôòå ëàçèì òèð æóüðåäà ãüÿëäà, èäàëàé 

êüóëóõú àáóð Òóüðêèÿäà àâàé öåõ- 

Õàì ãüÿëçàâàé âàõò 

äèç ðåêüå òâàäà. Èíà òàìàìâèëåëäè 

ãüÿëàéäàëàé êüóëóõú àðàäàë àòàíâàé 

õàììàë êIâà÷èí êúàïàð ãüàçóðäàé âà ÿ 

êüåçèë ïðîìûøëåííîñòäèí ìàñà æóüðåäèí 

êàðõàíàéðèí èãüòèÿæàð ïàòàë 

ðåêüå òâàäà, õàáàð ãóçâà ÐÄ-äèí õóüðóüí 

ìàéèøàòäèí âà íåäàé ñóüðñåòäèí 

ìèíèñòåðñòâîäè. 

Òóüðêèÿäàé òèð àìàäàã-èíâåñòîð 

Èäàõú ãàëàç àëàêúàëó ÿç, ÿíè âûñòàâêàäèç 

ãüàçóðâàë àêâàçâàé æóüðåäèêàé 

ñóüãüáåò àâóí ïàòàë àëàòàé àðáå 

þêúóç ðåñïóáëèêàäèí “Äàãúóñòàíäèí 

ïðàâäà” ãàçåòäèí êîíôåðåíö-çàëäà 

“Äàãúóñòàí-ÝÊÑÏÎ” öåíòðàäèí äèðåêòîð 

Ìåãüàìåä Ñàðóãúëàíîâ ÑÌÈ-ðèí 

âåêèëðèõú ãàëàç ãóüðóüøìèø õüàíà. 

Ìÿðåêàòäà ãüàêIíè ÐÄ-äèí êàð÷èâèëèí 

âà èíâåñòèöèéðèí ðåêüÿé Àãåíòñòâîäèí 

îòäåëäèí íà÷àëüíèê Ìåãüàìåä 

Ìåãüàìåäîâà, ÐÄ-äèí Ìèíòðàíñýíåðãîñâÿçäèí 

Ýëåêòðîííûé ãüóêóìàò âà 

ãîñêúóëëóãúàð âèëèê òóõóíèí óïðàâëåíèäèí 

íà÷àëüíèê Àñêàíäàð Ìåãüàìåäîâà, 

ÐÄ-äèí Àëèøâåðèøäèííè 

ïðîìûøëåííûé ïàëàòàäèí âèöå-ïðåçèäåíò 

Àëåêñàíäð Øåâ÷åíêîäè èøòèðàêíà. 

Ìåãüàìåä Ñàðóãúëàíîâà “Êàð÷è 

Äàãúóñòàí” õüòèí âàæèáëó ìÿðåêàò êüèëå 

òóõóíè ðåñïóáëèêàäèí êàðõàíàéðèç 

âà òåøêèëàòðèç ðåãèîíäèëàé êúåðåõäà 

àâàé, ãüàòòà êúåöåïàòàí óüëêâåéðèí 

êàðõàíàéðèõúíè ãàëàç ýêîíîìèêàäèí 

ðåêüÿé öIèéè àëàêúàÿð òàéèíàðäàé, 

àáóð ìÿãüêåìàðäàé, ãåãüåíøàðäàé 

ìóìêèíâèëåð à÷óõçàâàéäàêàé, 

ðåñïóáëèêàäèí ýêîíîìèêàäèç êúåöåïàòàé 

èíâåñòèöèÿð æåëá àâóí ïàòàë 

øàðòIàð òåøêèëçàâàéäàêàé ëàãüàíà. 

Àëåêñàíäð Øåâ÷åíêîäè ñóüãüáåò 

àâóðâàë, è éèêúàðà ÐÄ-äèí Ìèíïðîìòîðãäà 

êüèëå ôåéè ñîâåùàíèäàë ãúèëå 

àâàé âûñòàâêà èäàëàé âèëèê òóõâàéáóðóëàé 

òàôàâàòëó æåäàéäàêàé ëàãüàíàé. 

È ìÿðåêàòäà èøòèðàêóí ïàòàë ÷êàäèí 

âóçðèí ðåêòîððèç âà áÿçè õèëåðàé 

àëèìðèç òåêëèôíàâà. Âûñòàâêàäàë 

àñóë ôèêèð ðåñïóáëèêàäèí èííîâàöèÿäèí 

ïðîåêòàð ïðîèçâîäñòâîäà, ïðîìûøëåííîñòäà 

âà õóüðóüí ìàéèøàòäà 

óüìóüðäèç êóü÷óüðìèøóíèí ìåñýëàäèç 

ãóäàéâàë ÿ. 

Ìàä ñà öIèéèâàë “Êàð÷è Äàãúóñòàí 

- 2017” âûñòàâêàäà ÐÄ-äèí òðàíñïîðòäèí, 

ýíåðãåòèêàäèí âà àëàêúàäèí ìèíèñòåðñòâîäè, 

ãüàêIíè àäàí êúàþìâèëèê 

àêàòçàâàé ãçàô âåçèôàÿð òàìàìàðäàé 

“Çè äîêóìåíòàð” öåíòðàäè 

èøòèðàêóíèêàé èáàðàò ÿ. ÈêI, âûñòàâêàäèí 

ñåðãüÿòðà àâàç “ñà äàêIàðäèí” 

êúàéäàäà êúóëëóãúàð òàìàìàðèç 

æåäà. 

“Êàð÷è Äàãúóñòàí-2016” àãúàäèõú 

ãàëàé ðàçäåëðèêàé èáàðàò æåäà: ïðîìûøëåííîñòäèí 

êàðõàíàéðèí ïðîäóêöèÿ, 

èííîâàöèÿäèí, ÿíè àëàé àÿìäèí 

âèðèäàëàéíè öIèéè òåõíîëîãèÿð, êúåöåïàòàí 

óüëêâåéðàé ãúèçâàé øåéýð ÷è 

óüëêâåäà àêúóäçàâàéáóðàëäè ýâåçóí 

(èìïîðòîçàìåùåíèå), òðàíñïîðò, àëàêúà, 

òåëåêîììóíèêàöèÿð âà èíôîðìàöèÿäèí 

òåõíîëîãèÿð, ÒÝÊ, ýëåêòðîýíåðãåòèêà 

âà ýíåðãèÿ êüåíÿò àâóí, êàäðèÿð 

ãüàçóðóí, áàíêàðèí êIâàëàõ, ñòðàõîâàíèå. 

àóäèò, õàòàñóçâàë, êúàðàâóë- 

÷èâèëèí òåõíîëîãèÿð, ÿøàéèøäà èøëåìèøçàâàé 

ýëåêòðîòåõíèêà, êîìïüþòåðàð, 

îðãòåõíèêà, äèçàéí, èíòåðüåð, 

ðåêëàìà âà ïîëèãðàôèÿ. 

Ìÿðåêàòäèí òåøêèëàò÷è Ðåñïóáëèêàäèí 

âûñòàâêàéðèííè ìàðêåòèíãäèí 

“Äàãúóñòàí-ÝÊÑÏÎ” öåíòð ÿ, àäàç è 

êàðäà Êåôåðïàòàí Êàâêàçäà Ðîññèÿäèí 

Ôåäåðàöèÿäèí Ïðåçèäåíòäèí ïàòàé 

Òàìàì èõòèÿðàð ãàíâàé âåêèëäèí 

Àïïàðàòäè, ÐÄ-äèí Êüèëèí âà Ãüóêóìàòäèí 

Àäìèíèñòðàöèÿäè, ìèíèñòåðñòâîéðè 

êóüìåê ãóçâà. 

“Äàãúóñòàí-ÝÊÑÏÎ” ÂÌÖ-äè âûñòàâêàäèí 

êIâàëàõäà èøòèðàêèç êIàíçàâàé 

êàðõàíàéðèç öåíòðàäèõú ãàëàç 

âèëèêàìàç àëàêúàëó õüóíèç ýâåð ãóçâà. 

È ìÿðåêàòäèç èòèæ èéèçâàéáóðóâàé 

àëàâà ìàëóìàòàð àãúàäèõú ãàëàé 

àäðåñäàé êúà÷óç æåäà: 

Ìàõà÷êúàëà øåãüåð, Èð÷è Êàçàêàí 

òIâàðóíèõú ãàëàé êóü÷å, 31, 221- 

îôèñ, “Äàãúóñòàí-ÝÊÑÏÎ” ÂÌÖ; 

òåë.: 56-51-66, 8 928,55 444 46, 8 906 

482 17 60. E-mail: dagexpo2008@- 

yandex.ru, www.dagexpo.ru. 

ÖIèéè öåõ à÷óõíàâà 

Àëè Âàðäàðà êúåéäçàâàéâàë, àäàí âàòàíäà 

õúèöèêüðèêàé ãüàçóðíàâàé òóìàæäèêàé 

÷àíòàÿð, êIóðòàð âà ìàñà 

øåéýð ãüàçóðäà. 

Õúèöèêüàð, õàìàð ãüÿëäàé äàðàìàò 

ýöèãóí, ñòàíîêàð âà ëàçèì ìàñà 

øåéýð ìàñà êúà÷óí ïàòàë òàõìèíàí 

30 ìèëëèîí ìàíàòäèí õàðæèÿð ãåðåê 

õüàíà, ãðàíòäàëäè êóüìåê ãîñóäàðñòâîäèíè 

ãàíà. 

Àëàé âàõòóíäà öåõäà Òåðåêëè- 

Ìåêòåáäèí 15 àãüàëèäè çåãüìåò ÷Ióãâàçâà, 

èíëàé êüóëóõú ëàãüàéòIà, êIâàëàõäèí 

÷êàÿð 50-äàâ àãàêüàðäàéâàë ÿ. 

Êàðõàíàäèí ãåëåæåãäèí ìàêüñàä õúèöèêüàð 

÷ïèêàé åðèëó òóìàæ æåäàëäè 

èíà òàìàìäàêàç ãüÿëäàéâàë àâóíèêàé 

èáàðàò ÿ. 

Þñóô Þñóôîâà êúåéäçàâàéâàë, 

ðåñïóáëèêàäà èðè êàð÷ àëàé 1 ìèëëèîí 

âà êóüëóü êàð÷ àëàé 5 ìèëëèîí ãüàéâàí 

õüóíèç êèëèãíà, àëàé âàõòóíäà 

õúèöèêüàð âà õàìàð ãüÿëóíèí âà áàçàðäà 

ãüàçóðàí ïðîäóêò ìàñà ãóíèí 

ìåñýëà õöèç àêúâàçíàâà. Ãüàíèç êèëèãíà, 

õúèöèêüàð, õàìàð ñèôòå ëàçèì 

æóüðåäà ãüÿëäàé öåõ à÷óõóíèí ìåñýëàäèí 

òåðåô ãîñóäàðñòâîäè õâåíà. È 

êàðõàíàäèõú ãåëåæåãäà éèñà ìàëàðèí 

150 àãúçóð õàì âà êóüëóü êàð÷ àëàé 

ãüàéâàíðèí 300 àãúçóð õúèöèêü ãüÿëäàé 

ãóæëóâàë àâà. 

Àãàëêüóíðèí âà âèëèê 

ôèíèí ðåêüå 

Ñóëåéìàí-Ñòàëüñêèé ðàéîí ýõèðèìæè éèñàðà àâàäàí, ãóüð÷åã õüàíâà, ãüàð ñà ðåêüÿé àäà âèëèêäè 

ãåãüåíø êàìàð êúà÷óçâà. È ãàôàð ñóáóòàðçàâàé ñà øóìóä ìèñàë ÷íà àãúàäèõú ãúèçâà. 

Âèðè è êIâàëàõàð, ãüåëáåòäà, ñèôòå íóáàòäà “Ñóëåéìàí-Ñòàëüñêèé ðàéîí” ìóíèöèïàëüíûé 

ðàéîíäèí êüèë Íàðèìàí Àáäóëìóòàëèáîâàí òIâàðöIèõú ãàëàç àëàêúàëó ÿ. 

Õàçðàí ÊÜÀÑÓÌÎÂ 

“Íåòèæàëó ÀÏÊ” 

Êúåéä àâóí ëàçèì ÿ õüè, Ñóëåéìàí-Ñòàëüñêèé 

ðàéîíäà 2016-éèñóç ðåñïóáëèêàäèí “Ìåíôÿòëó 

ÀÏÊ” êàð àëàé ïðîåêò óüìóüðäèç êå÷èðìèøóíèí 

ðåêüÿé åêå êIâàëàõ òóõâàíà. Êüèëäè 

êúà÷óðòIà, õóüðóüí ìàéèøàòäèí êàð àëàé õèëåð 

àðàäàë õêóíèí âà âèëèê òóõóíèí ÿðãúàë 

éèñàðèí ïðîãðàììà êüàáóëíà, àì êàðäèê àêàòíàâà. 

Àäàí ñåðãüÿòðà àâàç ýõèðèìæè 5 éèñàí 

êúåíå 678 ãåêòàðäà óüçóüìëóõàð, 260 ãåêòàðäà 

áàãúëàð êóòóíà. 

Ðàéîíäà õóüðóüí ìàéèøàòäèí ñóüðñåò ãüàñèëóíàë 

33 êàðõàíà, ëåæáåðâèëèííè ôåðìåðâèëèí 

94 ìàéèøàò, 937 àðåíäàòîð âà êüèëäèí 

êñàðèí 20864 ìàéèøàò ìàøãúóë ÿ. Àáóðó àëàòàé 

éèñóç, ñàíëàé êúà÷óðëà, 5330 òîíí òåõèë, 

28376 òîíí ñàëàí ìàéâàÿð, 16500 òîíí åìèøàð, 

5040 òîíí êàðòóôàð, 2450 òîíí áóñòàíäèí íÿìåòàð, 

9253 òîíí öèïèöIàð, 646 òîíí ãüàæèáóãúäàÿð, 

2410 òîíí ãüàéâàíðèí âà êúóøàðèí ÿê, 12980 

òîíí íåê, 1,622 òîíí âèðò ãüàñèëíà, 26000 òîíí 

âåêüåð, 5500 òîíí ñàìàð êIâàòI õúóâóíà. ×Iåõè 

ïàé ðåêúåìàð 2015-éèñàíáóðàëàé àðòóõ ÿ. 

Ýõèðèìæè éèñàðà ðàéîíäà áàãúìàí÷èâàë 

èëëàêè éèãèí åðèøðàëäè âèëèê ôèçâà. 2016- 

éèñóç ðàéîíäà, ïëàí 83 ãåêòàð ÿç, 90 ãåêòàðäà 

öIèéè áàãúëàð êóòóíà. Ñàíëàé êúà÷óðëà, ðàéîíäà 

3278 ãåêòàð áàãúëàð àâà, àáóðóêàé 2160 

ãåêòàð áåãüåðäàë àòàíâàéáóð ÿ. 

ÖIèéè áàãúëàðèõú ãåëêúâåçâà 

Áàãúìàí÷èâàë âèëèê òóõóíèí Ïðîãðàììà 

êüèëèç àêúóäóíèê “×ëàð”, “Áåãüåð” ÎÎÎ-ðè, 

“Àãàáåêîâ Ô.À.”, “Ñàäèêè Í”, “Áàáàåâ Í.Ì.” 

ÊÔÕ-ðè, àðåíäàòîðàð òèð Ã.Íàñðóëàåâà (Àãúà- 

ÑòIàë), Ò.Áàòìàíîâà (Ýìèíõóüð), Ô.Àãúàõàíîâà 

(ÍóüöIóüãú), Ì.Ìåãüàìåäîâà (Êüóëàí ÑòIàë) 

âà ìàñàáóðó åêå ïàé êóòàçâà. 

Ýõèðèìæè éèñàðà ðàéîíäà ãüàì óüçóüìëóõðèí 

ìàéäàíðèí, ãüàì êIâàòI õúèéèçâàé öèïèöIðèí 

êüàäàðíè àðòóõ æåçâà. ÈêI, àëàòàé éèñóç “Àãðî- 

Äåðáåíò” ÎÎÎ-äà 26, “×Iåðåÿð” ÎÎÎ-äà 72, 

“Çàðÿ” ÑÏÊ-äà 48,8, “Øàññè” ÎÎÎ-äà 3,5 ãåêòàðäà, 

ñàíëàé ðàéîíäà (àðåíäàòîðàðíè êâàç) 

161,1 ãåêòàðäà öIèéè óüçóüìëóõàð êóòóíà. 

Ðàéîíäà àâàé 1360,7 ãåêòàðäèêàé 906,7 ãåêòàðäà 

óüçóüìëóõàð áåãüåðäàë àòàíâàéáóð ÿ. 

Ïåøåêàððè ãüèñàáçàâàéâàë, “Àãðî-Äåðáåíò” âà 

“Ãþëüãåðè âàöI” ÎÎÎ-ðà êóòóíâàé æåãüèë 

óüçóüìëóõàð áåãüåðäàë àòóíèõú ãàëàç àëà- 

êúàëó ÿç 2017-éèñóç ðàéîíäà êIâàòI õúèéèçâàé 

öèïèöIðèí êüàäàð 10000 òîííäèëàé àðòóõ æåäà. 

Ðàéîíäà ãüàð éèñóç 2000 ãåêòàðäèëàé âèíèç 

ìàéäàíðà ìàãüñóëàð öàçâà. 2016-éèñóç 

ðàéîíäèí êàðõàíàéðà, ÊÔÕ-ðà âà àðåíäàäèí 

ó÷àñòîêðà 2050 ãåêòàðäà ìàãüñóëàð (àáóðóêàé 

99 ãåêòàðäà íåõâ) öàíâàé. Àíðàé 5330 òîíí òåõèë 

êIâàòI õúóâóíà. 

2017-éèñàí áåãüåð ïàòàëíè ðàéîíäà 1850 

ãåêòàðäà çóëóí ìàãüñóëðèí òóìàð öàíâà. ÍèêIåðèí 

ãüàë õúñàí ÿ. 

Ýõèðèìæè éèñàðà ðàéîíäà ìàëäàðâàëíè 

êIâà÷åë àõêüàëòçàâà. È êàð ðàéîíäà õóüðóüí ìàéèøàòäàë 

31 êàðõàíà (ÊÔÕ-ÿð âà ÎÎÎ-ÿð) ìàøãúóë 

õüóíè à÷óõäèç êúàëóðçàâà. Àáóðóõú, ñàíëàé 

êúà÷óðëà, èðè êàð÷ àëàé 1007 âà ãúâå÷Iè êàð÷ 

àëàé 7046 ãüàéâàí àâà. Ìàäíè, èðè êàð÷ àëàé 

9110 ãüàéâàí âà 11462 ëàïàã ËÏÕ-ðèõúíè àâà. 

“Àõìåäîâ Ô.Ñ.” ÊÔÕ ðàéîíäà ÿê âà íåê ãüàñèëóíàë 

ìàøãúóë æåçâàé ìàëäàðâèëèí ÷Iåõè 

êàðõàíà ÿ. Àäàõú 178 èðè êàð÷ àëàé (àáóðóêàé 

132 êàëåð ÿ) âà 1368 ãúâå÷Iè êàð àëàé ãüàéâàíàð 

àâà. 

Ìàëäàðâèëèí ÷Iåõè ìàéèøàòðèê ãüàêIíè 

“Õàíàìèðîâ Õ.Ê.” ÊÔÕ âà “Ñàéòàð” ÎÎÎ-íè 

àêàòçàâà. 

Èíâåñòïðîåêòàð 

Èíâåñòèöèéðèí ïðîåêòàð êàðäèê àêàòóíàë 

ãüàëòàéëà ðàéîí ðåñïóáëèêàäèí âèëèê æåðãåéðà 

àâàé ìóíèöèïàëèòåòðèê àêàòçàâà. Ñèôòåáóðóêàé 

ÿç èíâåñòèöèéðèí ÷Iåõè ïðîåêò 2015-éèñóç 

Âèíè ÑòIàëðèí õóüðóüí ïîñåëåíèäà “×ëàð” 

ÎÎÎ-äà êàðäèê àêàòíà: àíà 15 ãåêòàðäèí ìàéäàíäà 

øïàëåððèç àêúóäíàâàé ôàä áåãüåðäàë 

êúâåäàé æóüðåäèí áàãú êóòóíà. 2016-éèñóç àíà 

5 ãåêòàðäà ïðîìûøëåííûé áàãúíè êóòóíà. 

2016-éèñóç ðàéîíäèí “Ïàëàñà” ÎÎÎ-äà 

ñìåòàäèí êúèìåò ñàêè 400 ìèëëèîí ìàíàò òèð 

èíòåíñèâíûé áàãúëàð êóòóíèí çóðáà ïðîåêò êüèëèç 

àêúóäóíèâ ýãå÷Iíà: àíà 35 ãåêòàðäà è æóüðåäèí 

áàãú êóòóíà. Öàäàé êúåëåìàð Èòàëèÿäàé 

âà Ñåðáèÿäàé ìàñà êúà÷óíà. Àëàòàé éèñóç 

“Ïàëàñà” ÎÎÎ-äà 50 ìèëëèîí ìàíàòäèí êIâàëàõàð 

êüèëèç àêúóäíà. 

Öìóððèí õóüðåíè àëàòàé éèñóç êàð÷è Ì.Ì. 

Øàéäàåâà èíâåñòèöèéðèí ïðîåêò êüèëèç àêúóäèç 

ãúèëå êüóíâà. Àíà 2017-éèñàí çóëóõúàé 40 

ãåêòàðäà øóüìÿãúèí áàãú êóòàäà. Àëàòàé éèñóç 

àíà ìàãüñóëàð öàíà. 

Èõüòèí ïðîåêòàð ìàéâà÷èâèëåíè éèãèí åðèø 

àâàç êàðäèê àêàòçàâà, âè÷íè - òåïëèöàéðèí ìàéèøàòàð 

àðàäàë ãúóíàëäè. 2016-éèñóç ÄàðêIóø- 

Êúàçìàéðèí õóüðåíè òåïëèöàÿð öIèéè êüâå ìàéèøàòäè 

êóòóíà - “Äàðêóø” ÎÎÎ-äè 0,4 ãåêòàðäà 

âà “Ãþëüãåðè-âàöI” ÎÎÎ-äè 0,24 ãåêòàðäà. 

“Âåêüåëàð” ó÷àñòîêäàíè êàð÷è À.Àáäóðàçàêüîâà 

0,5 ãåêòàðäà òåïëèöàéðèí ìàéèøàò àðàäàë 

ãúàíâà, àíà ïîìèäîðàð, àôíèÿð ãüàñèëçàâà. 

Ñàíëàé êúà÷óðëà, ðàéîíäà èõüòèí 10 ìàéèøàò 

êàðäèê êâà, òåïëèöàéðèí ìàéäàíàð 7,14 

ãåêòàðäèç áàðàáàð ÿ. 

Ðàéîíäà 20 ãåêòàðäà òåïëèöàéðèí êîìïëåêñ 

ýöèãäàé èíâåñòèöèéðèí ïðîåêò òóüêIóüðíàâà. 

Âè÷èí ñìåòàäèí êúèìåò 500 ìèëëèîí ìàíàò 

òèð àì êüèëèç àêúóäóíèâ 2017-éèñóç ýãå÷Iäà.

8 2017-éèñàí 9-ôåâðàëü ¹ 6 Õàáàðàð 

Âàæèáëó ìåñýëàéðèêàé 

Íåõèðáàíðèí êüèòâèëèí 

ñåáåá âó÷ ÿ? 

Ìàëóì òèðâàë, âèëèêäàé Àõöåãüðèí õåéëèí 

àãüàëèéðè ìàëàð, õèïåð âà êIâàëèí êúóøàð 

õóüçâàé. Ãèëà è æèãüåòäàé ãüàëàð ïèñ 

ïàòàõú äåãèø õüàíâà. Ãüàòòà íåõèðáàí æàãúóðóííè 

÷åòèí ìåñýëàäèç ýëêúâåíâà. È ãüàëäàé 

ýêúå÷Iäàé ðåêüåð âåðåâèðä àâóíèí ìóðàääàëäè 

ìóêüâàðà ÷è ãàçåòäèí øòàòäèê êâà- 

÷èð ìóõáèð Ð.ÝÌÈÍÎÂ Àõöåãüðèí Ãóüíåé ïàòà 

ÿøàìèø æåçâàé çåãüìåòäèí âåòåðàí, íåõèðáàíäèç 

ãüàêúè ãóí ïàòàë õåéëèí éèñàðà èíñàíðèâàé 

ïóë êIâàòIàé Î.ÁÀÁÀÅÂÀÕÚ ãàëàç 

ãóüðóüøìèø õüàíà. 

- Âèëèê éèñàðà ìàë-êúàðà õóüíàëäè èíñàíðè 

÷ïèí äóëàíàæàãúäèí ãüàë õúñàíàðçàâàé, 

- ëóãüóçâà àäà. - Áàçàðäà óæóç êúèìåòðàé 

áóëâèëåëäè ÿê, íèñè, ãúåðè, êàêàÿð, íåê âà 

ìàñà ïðîäóêòàð æåäàé. Æåìÿòäèí ìàëàð íåõèðáàíðè 

÷Ióðàðà õóüçâàé. È êIâàëàõ õóüðóüí 

Ñîâåòäèí ãóüç÷èâèëèê êâàé. Íåõèðáàíðèç ÷ïèí 

çåãüìåòäèí ãüàêúè âàõòóíäà ãóçâàé. Ñàäàí ìàë 

êâàõüàé âà ÿ äàãúäàé àâàòíà êüåéè äóüøóüøðà, 

è ìåñýëàäèç õóüðóüí Ñîâåò êèëèãóíàëäè, 

èåñè ðàçè æåäàé õüòèí ñåðåíæåì êüàáóëäàé. 

Ýõèðèìæè éèñàðà íåõèðáàíâàë èéèç êIàìà÷. 

Èõüòèí òàòóãàé ãüàëäè, ãüåëáåòäà, æåìÿò 

êIåâå òóíâà, íàðàçèâèëåð àðàäàë êúâåçâà. 

Áÿçè âàõòàðà ìàë - ëàïàã õóüí ïàòàë íóáàòàð 

òåøêèëçàâà. Àììà áÿçè êñàð, íåõèð äàãúäèç 

àêúóäíà, ÷åá êIâàëèç õêâåçâà. Õóüðóüí 

àäìèíèñòðàöèÿäèíè è æóüðåäèí êðàðàë áåñ 

êüàäàð ãóüç÷èâàëçàâà÷. 

×èíà íåõèðäèõú íåõèðáàí òåæåçâàéâèëÿé 

ãçàôáóðó ãèëà ìàëàðíè õóüçìà÷. Ìàëàðèõú 

íåõèðáàíàð ãàëàìà÷èðâèëÿé àáóð âàõòñóçäàêàç 

äàãúäàé õêâåçâà, ãèøèí ãüàéâàíàð áàãúëàðèç, 

íèêIåðèç ôèçâà. ×ïåë ãóüç÷èâàë àëà- 

÷èð ìàëàðè ñàëàðà, íèêIåðà àâàé êåëåìàð, 

êàðòóôàð âà ìàñà øåéýð íåçâà, çèÿíàð ãóçâà. 

Èäàëàé ãúåéðè, íåõèðáàí ãàëà÷èð áÿçè êàëåð, 

íÿíèç õêâåí òèéèç, ñóòêàéðàëäè äàãúäà 

àìóêüçàâà. Íåòèæàäà èåñèÿð àáóðóõú êúåêúâåç 

æåçâà. Ñà øóìóä þêúóç àöóí òàâóíâàé 

êàëåðèí íåê êâàõüçàâà. 

×óüëäà êàëåðè äàíàÿð õàéèëà, àáóð êèöIåðè 

òIóüð âà ãüàêI êâàõüàé âàõòàðíè êèìè 

òóø. Íåõèðáàíâàëäàé êñàð òàõüóíèí ñåáåáðèêàé 

ñàä áÿçè èíñàíðè ÷ïèí ìàëàð õóüíàé 

àäàç ãüàêúè òàãóí ÿ. Çà íåõèðáàíäèç ãüàêúè 

ãóí ïàòàë èíñàíðèâàé ïóë êIâàòIäàéëàíè, è 

êàð ÷åòèíäèç êüèëå ôèçâàé. 

Íåõèððèê æóíãàâàðíè õüóí ÷àðàñóç ÿ. 

Êúåéäíàâàé ìåñýëàéðà êúàéäà òóíàë çè ôèêèðäàëäè, 

“ñåëüñîâåò Àõòûíñêèé” ìàøãúóë 

õüàíà êIàíäà. Íåõèðáàíàð õóüðóüí àäìèíèñòðàöèÿäè 

õêÿãúóí âà àáóðóç ãóäàé ìàæèáíè 

ìàëàð àâàéáóðóâàé êIâàòIóí ëàçèì ÿ. 

Çà “ñåëüñîâåò Àõòûíñêèé” ÑÏ-äèí êüèë 

Íèçàìè Ýôåíäèåâàí âèëèê õóüðå íåõèðàð 

÷Ióðóç àêúóäèç òàõüóíèí ñåáåá âó÷ ÿ ëàãüàé 

ñóàë ýöèãíà. 

- Àëàé âàõòóíäà ðàéöåíòðàäà ìàëàðèí 

êüàäàð õåéëèí òIèìèë õüàíâà. Õóüðå ìàëàð 

õóüí âà ÿ íóáàòàð àâóí ïàòàë èíñàíàð ÷åáíè 

êúàéãúóäà õüàíà êIàíäà. Ýõèðèìæè 10-15 éèñóç 

è ìåñýëàäèç, äóãúðèäàííè, áåñ êüàäàð 

ôèêèð ãóçâà÷èð. Ãèëà ÷íà (ãàòôàðèëàé ýãå÷Iíà) 

Àõöåãüà êüâå íåõèð æåäàéâàë èéèäà, - 

æàâàá ãàíà õóüðóüí êàâõàäè. 

Ðàêüóí ðåêüèí êàðõàíàéðà 

Õàòàñóçâàë òàúìèíàðçàâà 

Íàðèìàí ÊÚÀÐÈÁÎÂ 

Êåôåðïàòàí Êàâêàçäèí ðàêüóí ðåêüèí 

(ÑÊÍÄ) Äåðáåíòäèí óçåëäà ñà øóìóä êàðõàíà 

àâà. Àáóðóêàé âèðèäàëàéíè êàð àëàéáóð 

ðàêüóí ðåêüèí ñòàíöèÿ, 17-íóìðàäèí 

ðåêüåðèí äèñòàíöèÿ (Ï×-17) âà Ìàõà÷êúàëàäèí 

ëîêîìîòèâðèí äåïîäèê àêàòçàâàé 

öåõ ÿ. 

17-íóìðàäèí äèñòàíöèÿäèí êîëëåêòèâäè 

àñóë ãüèñàáäàé Ìàíàñ ñòàíöèÿäèëàé ãàòIóííà 

Ñàìóðäàë êüâàí ðàêüóí ðåêüèí õàòàñóçâàë 

òàúìèíàðçàâà. Êúåéäíà êIàíäà, Ìàõà÷êúàëàäèí 

ðàêüóí ðåêüèí îòäåëåíèäà 

êIâåíêIâå÷èáóðóêàé ñàä òèð è êàðõàíàäèí 

êîëëåêòèâäè ïîåçäðèí õàòàñóçâàë òàúìèíàðóíèí 

áàðàäàé âè÷èí õèâå àâàé âåçèôàÿð 

æàâàáäàðâàë àííàìèøóíàëäè òàìàìàðçàâà. 

Ðàêüóí ðåêüèí ðåëüñåð, ìóüêúâåð, ïîåçäàð 

âà ìàñà ÷êàÿð êàðõàíàäèí ìàõñóñ áðèãàäàéðèí 

ãüàð éèêúàí ãóüç÷èâèëèê êâà, äåôåêòîñêîïðèí 

âà ìàñà ïðèáîððèí êóüìåê- 

äàëäè ðåõú àõòàðìèøíà, äóüçäàë àêúóäàé 

êèìèâèëåð, ãåæ òàâóíà, àðàäàé àêúóäçàâà, 

ëàçèìâàë àâàé ÷êàéðàë ðåëüñåð öIèéèáóðàëäè 

ýâåççàâà. 

Ãüàêúèñàãúâèëåëäè çåãüìåò ÷Ióãóíèí íåòèæàäà 

äèñòàíöèÿäèí êîëëåêòèâäè ðàêüóí 

ðåõú ðåìîíòóíèí ïëàíàð ãüàð éèñóç àðòóõíè 

àëàç òàìàìàðçàâà. 

Ëîêîìîòèâàð èøëåìèøäàé öåõäèí êîëëåêòèâäèíè 

ìåòÿãüàð òóõóäàé ïîåçäðà àâàç 

Äåðáåíò ñòàíöèÿäèëàé õàëêüäèí ìàéèøàòäèí 

ïàðàð äàøìèøóíèí àëàòàé éèñàí ïëàííè, 

ãüàìèøà õüèç, àðòóõíè àëàç òàìàìàðíàâà. 

ÊIâàëàõäà öIèéè êúàéäàÿð âà òåõíîëîãèÿð 

èøëåìèøóíàëäè õåéëèí ýëåêòðîýíåðãèÿ 

âà çàïàñäèí ÷àñòàð êüåíÿòíàâà. 

Êîëëåêòèâäè êúàçàíìèøíàâàé àãàëêüóíðèê 

öåõäèí êIâåíêIâå÷è ìàøèíèñòàð òèð 

Ñ.Ñàìåäîâàí, À.Íàñèðîâàí, Ì.Ðçàåâàí âà 

Â.Æàáàðîâàí çåãüìåòäèí ëàéèõëó ïàé êâà. 

Ðàêüóí ðåêüèí âåòåðàíàð òèð àáóðó ÷ïèí 

êIâàëàõäèí òåæðèáà æåãüèë ìàøèíèñòðèçíè 

÷èðçàâà. 

Ìàðèôàòäèí òåìàéðàé 

“Ìèëëåòäèí íàìóñ 

Àçåäèí ÝÑÅÒÎÂ, 

ÐÄ-äèí õàëêüäèí äóõòóð 

Øóðà ãüóêóìàòäèí äåâèðäà ãüàð 

éèñàí ñåíòÿáðäèç öèïèöIðèí 

áåãüåð êIâàòI õúèéèç êóüìåê ãóí ïàòàë 

ñòóäåíòàð ñîâõîçðèç ðåêüå òâàäàé àäåò 

àâàéäè òèð. Ñòóäåíòðèí ðåãüáåð ÿç, çóííè 

Äåðáåíò ðàéîíäèí Ê.Ìàðêñàí òIâàðóíèõú 

ãàëàé ñîâõîçäèí 4-îòäåëåíèäà 

àâàé. 

Ñà àçàðëó äèøåãüëèäèç äóõòóðäèí 

êóüìåê ãåðåê ÿç, çàç Áåëèæ ïîñåëîêäèí 

ó÷àñòîêäèí áîëüíèöàäèç ýâåð ãàíàé. Èíà 

çàë ñòóäåíò òèðëà òàíèø õüàéè ËóêIàðèí 

õóüðóüíâè, àãðîíîì Ãüàñàí ãüàëòíà. Ìàëóì 

õüàéèâàë, àäà è ñîâõîçäèí äèðåêòîðâèëå 

êIâàëàõçàâàé. ×óí àõêâàäà ëàãüàíà, 

àì òàäè êâàç âè÷èí äåðäèéðàë ôåíà. 

...Ñà ãüàôòå àëàòàéëà, êèø éèêúàí 

íèñèíèëàé âåãüåíâàéëà, çè ãóüãúóüíèç 

äèðåêòîðäèí “Âîëãà” àòàíà. Àì Ãüàñàíà 

ðàêúóðíàâàéäè ÿç õüàíà. 

Áåëèæäèí òàìà, ñà ãçàô õèëåð àëàé 

÷Iåõè êàâàë õüòèí òàðöèí ñåðèíäèê, òàðèô 

àâóíèç ëàéèõëó êúàðàñóäèí êúåðåõäàë 

àäà ñà 11-12 êàñ êüâàí âè÷èí ÿðàðäóñòàðèç 

ñóôðà à÷óõíàâàé. 

Âèðè ÷ïèí ÷êàéðàë àôà-ñàôà õüàéèëà, 

÷è äóñòóíè êúàííè öIóâàä - ÿõöIóð 

êüâàí ÿøàð õüàíâàé, êüåëå÷I ÿêIàðèí, 

÷Ióëàâ êóüðóü ñïåëàð êúåøåíãäèç 

õêàòIíàâàé êúóìðàë èòèìäèç âè÷èí ïàòàâ 

àãàòóí òåêëèôíà âà àäàâàé è ìÿðåêàòäàë 

òàìàäàâàë àâóí òIàëàáíà. 

Ãóüãúóüíëàé ÷àç ÷èð õüàéèâàë, è òàìàäà 

ïàðòèÿäèí Äåðáåíò ðàéêîìäèí 

êúóëëóãú÷è òèð êüâàí. 

Èõòèëàòàð, òàíèøâèëåð, òIóüí-õúóí, 

òîñòàð ëóãüóí, àäåò õüàíâàéâàë, ÿâàøÿâàø 

ÿöIà ãüàòçàâàé. Òàìàäà, çà êüàòIàéâàë, 

ïåøåäèí óñòIàð òèð. 

Àììà... ×èäà÷ ãüèêI õüàéèäè ÿòIà, ñà 

àðàäèëàé òàìàäàäèí ñèðèøòà êâàõüíà. 

Íóáàòäèí òîñò ãóäàéëà, ñèâ ãåíàíè õàð- 

÷è õüàíà. 

- Ëåçãèÿð, - ýãå÷Iíà àì, - õúñàí õàëêü 

ÿ, àììà àáóðóí àðàäà ÷Ióðó õåñåòàð êâàéáóðíè 

àâà÷èç òóø. ×è ïàòàðèí òàðèõäà 

àáóð øèêàÿò÷èÿð âà àðçà÷èÿð ÿç ìàøãüóð 

õüàíâà… 

- ×óí òàìàäàäè òîñòóíèí ýõèð ãüèêI 

ãúèäàòIà âà ãàô íèç ãóäàòIà êüèë àêúóäèç 

àãàêüíà÷, àöóêüíàâàé ìóãüìàíðèí 

àðàäàé ÿøëó, ýëêúâåé òóï õüèç àöIàé, 

ýêóü âàðç õüòèí ÷èí àëàé, áåäåíäèâ êüóíâàé 

ìè÷Iè ðàíãóíèí êîñòþì àëàé ñà èòèì 

êIâà÷åë êúàðàãúíà. Àäàí õóðóäàë ñà 

õóüõ!” 

çíà÷îêäè íóð ãóçâàé. ßðãúàëàé çàâàé 

àäàé êüèë àêúóäèç õüàíà÷. Àäà, ãúèë 

õêàæíà, òàìàäà àêúâàçàðíà, àäàç âè÷èí 

ïàòàâ àòóí òåêëèôíà. Âèðè, ÷èíàð àáóðóõú 

ýëêúóüðíà, êèñ õüàíà. Òàìàäàäèç 

âè÷èí ïàòàâ ýâåð ãàéè õàëóäè, ïåíæåêäèí 

êúóëòóõäàé ìè÷Iè ÿðó ðàíãóíèí ñà 

ãüèõüòèí ÿòIàíè óäîñòîâåðåíèå àêúóäíà, 

ãçàô àãúàéíàâèëåëäè êüâå òóïIóâ êüóíà 

àõúàéíà, âè÷èí âèëèê ìÿãüòåëâèëåëäè 

àêúâàçíàâàéäàí âèëåðèâ àãóäíà. Àì 

êIåëèç àãàêüäàéâàë ñà äåêüèêüàäà êüâàí 

àêúâàçíà, àõïà, êIóñíè êúàëàáóëóõ êâà- 

÷èç, äîêóìåíò àêúóäàé ÷êàäà õòóíà… 

Òàìàäà ÷àç ÷èð æåçìà÷èð. Àì âè÷èç 

òåêëèôàé êàñäèí âèëèê, êüèë àãúóçíà, 

ìåòIåðàë àêúâàçíàâàé, áóð-áóð àöàëòíà, 

ñà âó÷ ÿòIàíè ëóãüóçâàé. Âàí õüàéèäè 

òåê ïóä ãàô òèð: “Ìåí îëþì, áàãúèøëå”. 

Çóðçóí àêàòíà, ãúàâóðäà àêüàäàéâàë 

ðàõàçíè æåçìà÷èð êåñèá ÿçóõ ãüàëäèç 

àòàíâàé. 

“Çà âóí ãüàôòåäèí ñàä ëàãüàé þêúóç 

ñÿòäèí éèêúàí êüóäàç çè êàáèíåòäà âèëèâ 

õóüäà, ãüàíà êèëèãäà ÷óí àðçà÷èÿð 

âóæàð ÿòIà”, - ëàãüàíà, àãúàéíà èòèìäè 

÷àëàé âèë àëàäàðíà... 

Èíàë àëàéáóðóêàé ÷Iåõè ïàé ëåçãèÿð 

òèð êüâàí! Ãüàâèëÿé àäà âè÷èí ôèêèð äàâàìàð 

õúóâóíà: - Ëåçãèéðèõú äåãü çàìàíàéðèëàé 

÷ïèí Âàòàí, ÷Iàë, çåãüìåòäèí 

àãàëêüóíðàëäè òIâàð ìàøãüóð àâóð êúàãüðèìàí 

ðóõâàÿðíè ðóøàð ãçàô õüàéèäè ÿ! 

Âèðè ïàòàðèõúàé àõìèø õüàéè êóüãüíå 

òàðèõ÷èéðè òóíâàé êõüèíðà çàç ñàíàéíè 

÷è ìèëëåòäèê ñà ñèíèõíè êóòóíà àêóíà÷. 

Êóüí ëåêå òàãúàé íàìóñäàëäè, ìåðäâèëåëäè 

âèðè õàëêüàðèõú ãàëàç äóñòâèëåëäè 

ÿøàéèø òóõâàé áóáàéðèí âåëåäàð ÿ! 

Àììà êúå, êüèëåð àãúóçíà, ñèâåë êúàá 

àëà÷èð ñà ëàãúëàãú÷èäèç ÿá ãóçâà. Çàç 

êóüíå áóáàéðèí êúèëèõðèç âàôàëóâàë 

õâåíà êIàíçàâà! ÂèêIåãü õüóõü! - õúëàãüíà, 

àì âè÷èí ðåêüå ãüàò õúóâóíàé… 

Âóæ òèð à òàêàáóðëó ÿøëó ëåçãè? 

À âàõòóíäà çóí àäàõú ãàëàç òàíèø 

òóøèð. 

Àììà çàâàé àäàí ãåëå êúåêúóüí òàâóíà 

àêúâàçèç õüàíà÷èð. 

À ìèëëåòïåðåñ âà âàòàíïåðåñ ëåçãè 

õâà ÊÚÀÇÈÅÂ Ýìèð Êúàçèåâè÷ òèð 

êüâàí! Àì ÷èí òèéèäàé ñàâàäëó ÿøëó 

ëåçãè ÷è Êüèáëåïàòàí Äàãúóñòàíäà áàæàãüàò 

àâà. Âè÷èç ðàãüìåò õüóðàé. 

“Ìèëëåòäèí íàìóñ õóüõ!” - èõüòèí âåñèäè 

Âàòàí, âèæäàí, èíñàíâàë õóüõ ëóãüóçâà÷íè 

áåñ! Ìèëëè êúàíàæàãú àâà÷èðäàâàé 

ìèëëè êúóë õóüç õüóí?.. Ñóàëëó 

øàðòI ÿ. ËóêIâàë òåðãíà êIàíäà ðóüãüäà... 

Õàáàð êüàçâà - æàâàá ãóçâà 

“Ãüóüðìåòëó “Ëåçãè ãàçåòäèí” ðåäàêöèÿäèí êîëëåêòèâ! 

Êâåç ñàëàìàëåéêóì! Àëóêüíàâàé ÖIèéè éèñ ìóáàðàêðàé, êâåõú ÷àíäèí ñàãúâàë, 

ðèêIèí øàäâàë âà êIâàëàõäà àãàëêüóíàð õüóí çè ìóðàä ÿ. 

Çàõú ñà òIàëàáóí àâà: àãúàäèõú ãàëàé çè ñóàëäèç òàéèí æàâàá ãóí. È æàâàá 

çóí õüòèí ãçàôáóðóíè ãóüçëåìèøçàâà. 

Çà õóüðóüí àäìèíèñòðàöèÿäèí êúàðàðäèí áèíåäàëëàç æóâàí êIâàëèõú ãàëàé 

óñàäüáàäèêàé ñà ãúâå÷Iè ÷èë àëâåðäèí (íà êîììåð÷åñêèå öåëè) ÷àðà àâóíà. À 

÷èëèç “çåëåíêàíè” êúà÷óíâà, ðàéàðõèòåêòîðäèâàé àíàë òóüêâåí ýöèãäàé èõòèÿð 

àâà ëóãüóäàé äîêóìåíòíè. Ýöèãàéäàëàé êüóëóõú íàëîãðèí èäàðàäà ó÷åòäàíè 

òóíâà. Ãüà èêI, êIâàëàõ èéèç êúàä éèñàëàéíè ãçàô ÿ. Âèðè è âàõòóíäà ãüàì 

òóüêâåí àëàé ÷èëèí, ãüàì àëâåðäèí íàëîãàðíè âàõò-âàõòóíäà ãóçâà. 

Ãèëà ëóãüóçâà õüè, òóüêâåíäèç êüèëäèí “çåëåíêà” òóüêIóüðíà êIàíäà. ßðàá 

èêI ëóãüóçâàéáóð ãüàõú ÿ æàë? 

Òåìèðõàí ÒÅÌÈÐÕÀÍÎÂ, 

Ìåãüàðàìäõóüðóüí ðàéîíäèí ÖIèéè Ãúåïöåãüðèí õóüð”. 

Ýõü, ãüóüðìåòëó Òåìèðõàí Òåìèðõàíîâ, àáóð ãüàõú ÿ. Ðåñïóáëèêàäèí ÌÔÖ-äèí 

þðèñòðè ÷óí ãúàâóðäà òóðâàë, ãðàæäàíâèëèí Êîäåêñäèí 131-ñòàòüÿäèí âà”Î ãîñóäàðñòâåííîé 

ðåãèñòðàöèè ïðàâà” 218-íóìðàäèí (2015-éèñàí 13-èþëäèç êüàáóëàé) 

Ôåäåðàëüíûé Çàêîíäèí áèíåäàëëàç õñóñèÿòäà àâàé ãüàð ñà ÷êàäèç “çåëåíêà” õüóí 

÷àðàñóç ÿ.

ßøàéèø 


9 

Õóüð ãàçëàìèøàé 

Àáäóëñåëèìàç áàðêàëëà! 

Ðàçè æåäàé êúèìåò 

ãàíà 

Äàøäåìèð ØÅÐÈÔÀËÈÅÂ 

È þãú êàëóêâèéðèí òàðèõäà ëèøàíëóäè 

ÿç àìóêüäà: õóüð ãàçëàìèøóíèí 

ëèøàí ÿç, èíà âèëè 

ÿëàâðèí ÷èðàãú êóüêIóüðíà. Ìóáàðàêðàé! 

Ìàä èíà õúóüòIóüí 

èãüòèÿæ - êóïIàðíè ãèëèãàð ãüàçóðóí, 

êIàðàñ-öIèâèíäèí ãóüãúóüíà 

ãüàòóí, ýêóüíàõú ôàä 

êúàðàãúèç, êúóëàðà öIàÿð õúóâóí 

ãåðåê êúâåäà÷. ÒIåáèè ãàçäèõú 

ãàëàç ñàíàë êàëóêâèéðèí 

êIâàëåðèç ìèõüèâàë, êúóëàéâàë, 

õóøáàõòâàëíè ðåãüÿòâàë 

àòàíâà. Õóüðóüç ãàç ãúóíàé êàëóêâèéðè 

÷ïèí æóìàðò, áàðêàëëó 

õâà Àáäóëñåëèì Àáäóëñåëèìîâàç 

÷óõñàãúóë ëóãüóçâà. 

27-ÿíâàðü. ÕúóüòIóüí àÿçäèçíè 

êèëèã òàâóíà, êàëóêâèÿð õóüð 

òàìàìâèëåëäè ãàçëàìèøóíèí 

ñóâàðèí ìÿðåêàòäèç êIâàòI õüàíà. 

Àíà ðàéîíäèí ðåãüáåð Îñìàí 

Àáäóëêåðèìîâà, ÐÄ-äèí Ãüóêóìàòäèí 

Ïðåäñåäàòåëäèí çàìåñòèòåëü, 

ýêîíîìèêàäèí ìèíèñòð 

Ðàþäèí Þñóôîâà, ÐÄ-äèí 

Õàëêüäèí Ñîáðàíèäèí äåïóòàò 

Ðàôèê Àñëàíáåãîâà, Äîêúóçïàðà 

ðàéîíäèí êüèë Êåðèìõàí 

Àáàñîâà, êàð÷è ñïîíñîð Àáäóëñåëèì 

Àáäóëñåëèìîâà âà 

ìàñàáóðó èøòèðàêíà. Øàäâèëèí 

ìÿðåêàò, Êàëóêàð ãàçëàìèøóí 

ìóáàðàêóíàëäè âà ìóãüìàíàð 

òåáðèêóíàëäè, ÌÁÓÊ “ßë ÿãúóíèí 

öåíòðàäèí” äèðåêòîð Àáäóðàãüèì 

Ðàãüèìîâà êüèëå òóõâàíà. 

Ñèôòå ãàô ðàõóíàëäè, ìÿðåêàò 

“Àõöåãü ðàéîí” ìóíèöèïàëèòåòäèí 

êüèë Îñìàí Àáäóëêåðèìîâà 

à÷óõíà. - Ãüóüðìåòëó êàëóêâèÿð, 

ìóãüìàíàð! Êúå Êàëóêà 

õàëèñ ñóâàð ÿ: áóáàéðèí ýðçèìàí 

ìóðàä êüèëèç àêúàòíà. Ãàç 

àòóíèêäè êúóé êóü êIâàëåðà ãüàìèøà 

÷èìèâàë, øàäâàë õüóðàé! 

Äóüç ñà éèñ âèëèê, ðàéîíäèí õóüðåð 

õñóñè êúóâàòðàëäè ãàçëàìèøóíèí 

íèÿò àâàç, ÷óí Àáäóëñåëèì 

ñòõàíè ãàëàç Ñàìóð äåðåäèí 

õóüðåðèí æåìÿòðèõú ãàëàç 

ãóüðóüøìèø õüàíàé. ×àõú 

èíàíìèø õüàéè êàëóêâèéðèííè 

ëóòêóíâèéðèí êIâàëåðà êúå ãàç 

àâà. Óìóäëó ÿ, êàëóêâèéðèëàé 

÷åøíå êúà÷óíà, ÷è àìàé õóüðåðèí 

àãüàëèÿðíè ÷ïèí êúóâàòðàëäè 

õàéè ìàêàíàð ãàçëàìèøóíèâ 

ýãå÷Iäà. ×íàíè, ãüåëáåòäà, ÷àëàé 

àëàêüäàé êóüìåêàðäà. Ãüóüðìåò 

àâàé ÷êàäà áåðåêàòíè æåäà ëóãüóðâàë, 

ýõèðèìæè âàõòóíäà Êàëóêðèí 

õóüð àêâàäàéâàë àâàäàíëàìèø 

æåçâà: öIèéè ÔÀÏ, ìóüãú 

ýöèãíà. Ôèêèðäèê óìóìè êúóâàòðàëäè 

âà ðåñïóáëèêàäèí ðóêîâîäñòâîäèí 

êóüìåêäàëäè àÿëðèí 

áàõ÷à ýöèãóí êâà. È êàð ïàòàë 

÷èëíè ÷àðà àâóíâà. 

- Äàãúâèéðèí ÿøàéèøäèí 

øàðòIàð õúñàíàðçàâàé øàä ìÿðåêàòðà 

èøòèðàêèç, ãüåëáåòäà, 

õóø ÿ, - áàøëàìèøíà âè÷èí ðàõóíàð 

ÐÄ-äèí ýêîíîìèêàäèí ìèíèñòð 

Ðàþäèí Þñóôîâà. - Æåìÿòäèí 

äóëàíàæàãú õúñàíàðóíèí 

êàðäà ãüóêóìàòäèõú ãàëàç 

ñàíàë êüèëäèí êñàðèíè ÷ïèí ïàé 

êóòóí òåáðèêóíèç ëàéèõëó ÿ. Àáäóëñåëèì 

õüòèí æóìàðò êàñäèí 

õóüðóüõú áàõòëó ãåëåæåãíè 

( Ðåïîðòàæ ) 

æåäà. Ðàçèâèëåëäè êúåéäèí, 

ðåñïóáëèêàäà ÿøàéèøäèí æèãüåòäàé 

âèëèê ôèçâàéáóðóí æåðãåäà 

êúå Àõöåãü, Äîêúóçïàðà, 

Ìåãüàðàìäõóüðóüí, Ñóëåéìàí- 

Ñòàëüñêèé ðàéîíàðíè àâà. Ãüåëáåòäà, 

èì, ñèôòå íóáàòäà, à ðàéîíðèí 

êüèëåðèí áåãüåðëó êIâàëàõäèí 

íåòèæà ÿ. Ìàëóì òèðâàë, 

ðåñïóáëèêàäà ÷êàäèí âåêèëðè 

êüèë êóòóíàëäè øàç Àõöåãü ðàéîíäèí 

Öóðóãúðèí õóüðå ìèíèôóòáîëäèí 

ñïîðòìàéäàí ýöèãóí 

ïàòàë 2 ìèëëèîí ìàíàò ïóë ãàíà. 

Ýõü, ãüàêúèêúàòäà Êàëóêèç òIåáèè 

ãàç ãúóííè ãüàõüòèí êñàðèí 

ãüóíàð ÿ. Çàç êúå ðåìîíò èñòåìèøçàâàé 

êóü õóüðóüí êëóá àêóíà. 

Ýãåð ðåìîíòäèí õàðæèäèí 

5% õñóñè ïóë ýöèãàéòIà, 5% - èíâåñòîðäèíäè, 

àìàé 90 % ïóë ÷êàäèí 

èíèöèàòèâàéðèí ïðîãðàììàäàé 

ãüóêóìàòäè ãàíà, êëóá âèæåâàéäàêàç 

ãóüíãóüíèç õêèç æåäà. 

Ãüàâèëÿé ÐÄ-äèí ýêîíîìèêàäèí 

ìèíèñòåðñòâîäèí êîíêóðñäèç 1- 

àïðåëäàëäè äîêóìåíòàð ðàêúóðóí 

òåêëèôçàâà. Ãüóüðìåòëó êàëóêâèÿð, 

òIåáèè ãàçäèõú ãàëàç 

ñàíàë êóü êIâàëåðèç ÷èìèâàë, 

ìèõüèâàë, êúóëàéâàë àòóí Äàãúóñòàíäèí 

ðóêîâîäñòâîäèí ïàòàé 

çà êâåç ìóáàðàêçàâà. Êüåãüàë 

õâà Àáäóëñåëèì ñòõàäèêàé ðàõàéòIà, 

õàéè õóüð âà ðàéîí àâàäàíëàìèøóíèí 

áàðêàëëó êðàðàé 

àì ÐÄ-äèí “Çà ëþáîâü ê ðîäíîé 

çåìëå” îðäåí ãóíèç êúàëóðíà 

êIàíäà. 

- Êúóíøèäèí êIâàë êúåíè 

õüàéèëà, ÷àçíè õúñàí ÿ. Óüëêâåäà 

êðèçèñäèí âàõòóíäà êåñèá 

æåìÿò ìåðãüÿìàòëóâèëèí êóüìåêäèõú 

ìóüãüòåæ æåäà. Êúóé 

÷è ãüàð ñà õóüðå æåìÿòäèí ãüàëàãüâàëäèêàé 

ôèêèðäàé òàêüàò 

àâàé Àáäóëñåëèì Àáäóëñåëèìîâ, 

Ñóëåéìàí Êåðèìîâ (àäàíè 

ãúâå÷Iè âàòàí ïàòàë òIèìèë êðàð 

àâóíâà÷) õüòèí êüåãüàë êñàð ïàðà 

õüóðàé! - òåáðèêäèí õóø êåëèìàéðàëäè 

Äîêúóçïàðà ðàéîíäèí 

êüèë Êåðèìõàí Àáàñîâà âè÷èí 

âà âèðè äîêúóçïàðàâèéðèí ìåöåëàé 

êàëóêâèéðèç òIåáèè ãàç 

ãúóí ìóáàðàêíà. 

Òðèáóíàäèõú ÐÄ-äèí Õàëêüäèí 

Ñîáðàíèäèí äåïóòàò Ðàôèê 

Àñëàíáåãîâ àòàíà. - Õñóñè êúóâàòðàëäè 

äàãúëóõ õóüð ãàçëàìèøóí 

ãüèêüâàí ÷åòèí âà æàâàáäàð 

êàð ÿòIà, “Ãàçïðîìäèí” êúóëëóãú÷è 

ÿç, çàç õúñàíäèç ÷èçâà. 

Àõöåãü ðàéîí ýêîíîìèêàäèííè 

òóðèçìäèí ðåêüÿé âèëèê ôèäàé 

åêå ìóìêèíâèëåð àâàé ïàðà ãóüçåë 

÷êà ÿ. Èíà âèøåðàëäè õàëêü- 

äèí êóëüòóðàäèííè òàðèõäèí 

(àáóðóêàé 8-ôåäåðàëüíûé ìàíàäèíáóð), 

ãüàêI òIåáèàòäèí ïàìÿòíèêàð 

àâà. Ìàøãüóð ðàéîíäèí 

âèëèêàí áàðêàëëóâàë àðàäàë 

õêóí ïàòàë àëàõúçàâàé Îñìàí 

Àáäóëêåðèìîâ, Àáäóëñåëèì Àáäóëñåëèìîâ 

õüòèí êñàð ñàãúðàé! 

Ðàéîíýãüëèéðèí ïàòàé ÐÄ-äèí 

Õàëêüäèí Ñîáðàíèäèí äåïóòàò 

ÿç, çàíè è ìåñýëà ãüÿëóíèê æóâàëàé 

àëàêüäàé ïàé êóòàäà, - 

ëàãüàíà àäà. 

- È ãüàôòå Êàëóêà ñóâàððèíäè 

õüàíà, ãüèêI ëàãüàéòIà, 23-ÿíâàðäèç 

÷íà ãüàòòà ÷èìè ïîëàðíè 

àâàç áóáàéðèí êóüãüíå ìèñêIèí 

ðåìîíòíà à÷óõ õúóâóíà, àëèìðèí 

èøòèðàêâàë àâàç õóüðå ÷Iåõè 

ìàâëèä êúóðìèøíà. Êúå, æóüìÿ 

þêúóç, õóüð ãàçëàìèøóí êúåéäçàâà, 

- êúåéäíà ñïîíñîð À.Àáäóëñåëèìîâà. 

- Ãüåëáåòäà, õóüðå 

êèìè-ýêñèê êðàð ïàðà àâà: 

êëóá, øêîëà, àäìèíèñòðàöèÿäèí 

äàðàìàò, Ñàìóð âàöIàë àëàé ÷Iåõè 

ìóüãú òóüêIóüð õúóâóí. Óìóìè 

êúóâàòðàëäè ãüà êðàðíè ÷àëàé 

àëàêüäà. Çè çåãüìåòäèç êúèìåò 

ãóíàé, òIâàðöIèõú õóø êåëèìàÿð 

ëóãüóíàé êóüí âèðè ñàãúðàé! 

Ãüóüðìåòëó æåìÿò, ÑÏ-äèí êüèë 

Æàôåð Æàëèëîâ, ðàéîíäèí 

ðåãüáåð Îñìàí Àáäóëêåðèìîâ 

âà ìàñà ñòõàÿð ãàëà÷èç ñà çàâàé 

õóüð ãàçëàìèøóíèí 30 êèëîìåòðäèí 

òóðáàÿð äóüçìèøèç æåäà- 

÷èð. Ìóìêèíâèëèêàé ìåíôÿò 

êúà÷óíàëäè, çàç ÐÄ-äèí ðóêîâîäñòâîäèí, 

“Ãàçïðîìäèí”, ýöèãóíðèí 

ïîäðÿä÷èêàð òèð “Ãðèíâèë” 

ÎÎÎ-äèí, “Ñàìóðãàçñåðâèñ” 

êàðõàíàéðèí êîëëåêòèâðèç, 

ãüàêI çåãüìåò ÷Ióãóð âèðè êàëóêâèéðèç 

÷óõñàãúóë ëóãüóç êIàíçàâà. 

Ýêîëîãèÿäèí éèñàí ãüóüðìåòäàé 

óìóìè êúóâàòðàëäè öIè 

÷íà, èíøàëëàãü, ðàéîíäèí ñà 

æåðãå ìàñà õóüðåðíè ãàçëàìèøäà. 

Øàäâèëèí ìÿðåêàòäàë òåáðèêäèí 

êåëèìàÿð ãâàç ýöèãóíðèí 

ñóáïîäðÿä÷èê Ñåôåðáåã Ìåãüàðàìîâ, 

“Êàëóêðèí õóüð” ÑÏ-äèí 

êüèë Æàôåð Æàëèëîâ, àãúñàêúàë 

Ñàëåãü ãüàæè Ñàëèãüîâ âà 

ìàñà þëäàøàðíè ðàõàíà. 

Àõïà Î.Àáäóëêåðèìîâà, 

À.Àáäóëñåëèìîâà âà áàãüà ìóãüìàíðè 

øàäâèëèí ãüàëàðà ãàçëàìèøóíèí 

ëèøàíëó ëåíò àòIàíà 

âà äàëäàì-çóüðíåäèí àâàçðèêäè 

âèëè ÿëàâàð êóüêIóüðíà. 

Ìÿðåêàò ÐÄÊ-äèí ãüåâåñêàð àðòèñòðè 

êàëóêâèéðèç êîíöåðò ãóíàëäè 

âà ñóâàðèí ñóôðàÿð à÷óõóíàëäè 

äàâàì õüàíà. 

Äàøäåìèð ØÅÐÈÔÀËÈÅÂ 

È ìóêüâàðà Àõöåãü ðàéîíäèí Ñîáðàíèäèí 

íóáàòäèí çàñåäàíèäàë 

ÌÂÄ-äèí “Àõòûíñêèé” âà “Äîêóçïàðèíñêèé” 

ìóíèöèïàëèòåòðèí óðòàõ 

îòäåëäè 2016-éèñàí êIâàëàõäèí 

ãüàõú-ãüèñàá àâóíà. Äåïóòàòðè 

îòäåëäèí êIâàëàõäèç ðàçè æåäàé 

êúèìåò ãàíà. 

Ïîëèöèÿäèí ïîäïîëêîâíèê, “Àõòûíñêèé” 

ÎÂÄ-äèí íà÷àëüíèêäèí 

âåçèôàÿð òàìàìàðçàâàé Ìàëèê 

Àãüìåäîâà âè÷èí äîêëàääà êúåéä 

àâóðâàë, 2016-éèñóç Àõöåãü ðàéîíäà 

55 òàõñèðêàðâàë (12 çàëàíáóð) 

ðåãèñòðàöèÿ àâóíâà (àëàòàé éèñàí 

òàëóêü òèð äåâèðäà - 45), àáóðóêàé 

Àõöåãüà - 20, Êàëóêà - 5, Ëóòêóíà - 

1, Õóüðóüãà - 6, ÊüàêIà - 4, Öóðóãúà 

- 1 âà ×åïå - 1. Ñàíëàé 50 òàõñèðêàðâàë 

(91%) äóüçäàë àêúóäíàâà: 

18 ÿðàêüðèõú, 10 íàðêîòèêðèõú ãàëàç 

àëàêúàëóáóð âà èêI ìàä. Âèëèêàí 

éèñóç è ðåêúåì 86,3 ïðîöåíòäèç 

áàðàáàð òèð. Éèñàí êúåíå ÍÂÔ 

òåøêèëóíèõú âà àäà èøòèðàê àâóíèõú 

ãàëàç àëàêúàëó 4 òàõñèðêàðâàë 

(2015-éèñóç 5 àâàé), ÷óüíóüõóí- 

÷àïõóíóí àâóíàé 5 òàõñèðêàðâàë 

äóüçäàë àêúóäíà. Êúåíèí éèêúàëäè 

5 òàõñèðêàðâàë âèíåë àêúóäèç 

õüàíâà÷. Àáóðóí æåðãåäà ÍÂÔ-äèí 

êúóðóëóøäèê êâàç Ñèðèÿäà æåíãèíèí 

ãüåðåêàòðà èøòèðàêçàâàé êñàð 

æàãúóðóíèõú ãàëàç àëàêúàëó 4 âà 

Ëóòêóíðèí õóüðå ñàäàí êIâàëÿé 

÷óüíóüõóíàð àâóð êàñ òàéèíàðèç òàõüóíèõú 

ãàëàç àëàêúàëó òàõñèðêàðâèëåð 

àâà. 

ÎÂÄ-äè êüåòIåí ôèêèð êóëüòóðàäèí, 

ñïîðòäèí âà ìàñà ñåðåíæåìðàíè 

ìÿðåêàòðà (êîíöåðòðà, 

àêúàæóíðà ìóìêèí òèð òåðàêòðèêàé 

õóüíèí ìÿðåêàòðà âà èêI ìàä) èøòèðàêóíèç, 

îáùåñòâåííûé íèçàìêúàéäà 

õóüíèç ãàíà. 

Ãüàõú-ãüèñàáäèí äåâèðäà ïîëèöèÿäèí 

ó÷àñòêîâûé óïîëíîìî÷åííûÿð 

àãüàëèéðèí 297 øèêàÿòäèç, 

àðçàäèç êèëèãíà. ×êàéðàë ôèíàëäè 

õñóñè 5670 êIâàë àõòàðìèøíàâà. 

È ñåðåíæåìðèí íåòèæàäà 6 ìàòåðèàë 

ñóääèç ðàêúóðíàâà âà àäìèíèñòðàòèâíûé 

354 ïðîòîêîë 

êõüåíâà. 2016-éèñàí 31-äåêàáðäàëäè 

îòäåëäèí ïðîôèëàêòèêàäèí 

ó÷åòäà 94 êàñ àâà. Àáóðóí æåðãåäàé 

ÿç, âèëèêäàé ñóääèê àêàòàéáóð 

- 11, øàðòIóíàëäè æàçàëàìèøíàâàéáóð 

- 14, õðîíè÷åñêèé ïèÿíèñêàÿð 

- 18, íàðêîìàíàð - 8, õèçàíðà êúàëàð 

àêúóäçàâàéáóð - 27, ÿø òàìàì 

òàõüàíâàéáóð - 8, ãóüç÷èâèëèê êâàéáóð 

- 5. 

Ãüàõú-ãüèñàáäèí äåâèðäèí 

ýõèðäà ÏÄÍ-äèí ó÷åòäà 17 êàñ 

àâàé. Àáóðóêàé øêîëàäèç ôèí òèéèçâàé 

3 æàâàí òàéèíàðíàâà âà àáóð 

øêîëàéðèç ðàõêóðíàâà. ÏÄÍ-äèí 

èíñïåêòîððè Àõöåãü ìóíèöèïàëèòåòäèí 

ÀÒÊ-äèí âà ÓÍÎ-äèí êúóë- 

Êúàãüðèìàí ÈÁÐÀÃÜÈÌÎÂ 

28-ÿíâàðäèç Äåðáåíò øåãüåðäèí 

àäìèíèñòðàöèÿäà Äàãúóñòàí 

Ðåñïóáëèêàäèí þñòèöèÿäèí ìèíèñòð 

Õàíëàð Ïàøàáåãîâà àãüàëèÿð 

êüàáóëíà. Èíà øåãüåðäèí àäìèíèñòðàöèÿäèí 

êüèëèí çàìåñòèòåëü 

Ñåðãåé ßãóäàåâà, ÆÊÕ-äèí íà÷àëüíèê 

Ñàëèãü Ðàìàçàíîâà, ÷èëåðèí- 

ëóãú÷èéðèõú ãàëàç àëàêúàäà àâàç 

øêîëàéðà äèíäèí âà ïîëèòè÷åñêèé 

ýêñòðåìèçìäèç àêñèâàë àâóíèç òàëóêü 

ñà æåðãå ñåðåíæåìàð êüèëå 

òóõâàíà. 

Ðåêüåðèí ãüåðåêàòäèí õàòàñóçâàë 

òàúìèíàðóíèí êàðäà îïåðàòèâíî-ïðîôèëàêòèêàäèí 

ñåðåíæåìàð 

êüèëå òóõóçâàé âàõòóíäà 

ÃÈÁÄÄ-äèí êúóëëóãúäè âèðè ñàíëàé 

àäìèíèñòðàòèâíûé 370 òàõñèðêàðâàë 

âèíåë àêúóäíà. Ïèÿí ÿç 

ìàøèíàð ãüàëçàâàé 13 øîôåð àêúâàçàðíà, 

ðàéîíäèí ðåêüåðà 11 ÄÒÏ 

ðåãèñòðàöèÿ àâóíà. À àâàðèéðèí 

íåòèæàäà 4 êàñ òåëåô õüàíà âà õàñàðàòâèëåð 

õüàéè 10 êàñ áîëüíèöàäèç 

àãàêüàðíà. Àììà, ãüàéèô 

õüè, ðàéîíäèí ðåêüåðèí êúóëëóãúðèâàé 

÷êàäèí ìåòëåáäèí ðåêüåð 

ðåìîíò àâóíèí âà àáóðóç êúóëëóãúóíèí 

êIâàëàõàð èñòåìèøçàâàé 

äåðåæàäà êüèëèç àêúóäèç æåçâà÷. 

È æèãüåòäàé ïðîôèëàêòèêàäèí 

êIâàëàõ òóõóçâàòIàíè, ðåêüåðèí ãüåðåêàòäèí 

õàòàñóçâàë òàúìèíàðóíèí 

ìåñýëàÿð çàéèô ÿç àìóêüçàâà, 

ðåêüåðèííè òðàíñïîðòäèí äóüøóüøðèí 

êüàäàð òIèìèë æåçâà÷. 

ÄÒÏ-ðèí âèëèê ïàä êüàç òàõüóíèç, 

ãüåëáåòäà, ðàéîíäà ÃÈÁÄÄ-äèí 

èíñïåêòîðäèí êúóëëóãú ÿðãúàëäè 

êàñ àëà÷èç àìóêüóíèí êàðäèíè ïèñ 

òàúñèðçàâà. 

Ïîëèöèÿäèí êúóëëóãú÷èéðèê 

áÿçè æåãüèëðè äèíäèí ýêñòðåìèçìäèç 

êüèë ÿãúóíè êüåòIåí êúàëàáóëóõ 

êóòàçâà. Ìåæäóíàðîäíûé 

òåððîðèñòðèí òåøêèëàòðèê êâàç 

æåíãåðà èøòèðàêóí ïàòàë ðåñïóáëèêàäàé 

æåãüèëàð Ìóêüâàë òèð 

Ðàãúýêúå÷Iäàé ïàòàí óüëêâåéðèç 

ôåéè äóüøóüøàð ãçàô õüàíâà. 

Ãüàâèëÿé îáùåñòâåííûé òåøêèëàòðèõú, 

÷êàäèí ñàìîóïðàâëåíèäèí 

îðãàíðèõú, äèíäèí êúóëëóãú- 

÷èéðèõú ãàëàç ñèõ àëàêúàäà àâàç 

ðàéîíäèí óìóìè îáðàçîâàíèäèí 

èäàðàéðà âà õóüðåðà æåãüèëàð è 

íàãüàêüàí ãüåðåêàòðèêàé õóüíèõú 

ýëêúóüðíàâàé ïðîôèëàêòèêàäèí 

ñåðåíæåìàð òåøêèëóí ëàçèì ÿ. 

Òàõñèðêàðâèëåðèõú, ÷Ióðó êðàðèõú 

ãàëàç æåíãèíà ñàäíè êúåðåõäà 

àêúâàçíà âèæå êúâåäà÷. 

Àãüàëèÿð êüàáóëíà 

íè ýìåííèäèí àëàêúàéðèí óïðàâëåíèäèí 

íà÷àëüíèê Çàóð Ýìèíîâà âà 

ìàñàáóðó èøòèðàêíà. 

Àíàë àãüàëèéðè êúàðàãúàðàé 

âèðè ìåñýëàéðèç (÷êlèçâàé âà èñêè 

êlâàëåðèí, êèðèäà êüàçâàé êlâàëèç 

êúà÷óçâàé ïóëóíèí, êlâàëåð ýöèãçàâàéáóðóí 

ãüàêúèíäàé èéèçâàé àðçàéðèí, 

âàõò-âàõòóíäà òàãóçâàé ìàæèáäèí 

âà ìñá.) äèêúåòäàëäè ÿá 

ãàíà, áÿçèáóð ÷êàäàë ãüÿëíà.


ÖIèéè ìóçåé âà ÿ 

òàðèõäèí áàãú… 

ÏÐÅÑÑ-ÊÎÍÔÅÐÅÍÖÈß 

Ðàãíåäà ÐÀÌÀËÄÀÍÎÂÀ 

Àëàòàé ãüàôòåäà “Äàãúóñòàí” ÐÈÀ-äà “Ðîññèÿ 

- çè òàðèõ” ïðîåêòäèí Äàãúóñòàíäà àâàé 

âåêèë Ìàãüäè Ðàìàçàíîâà ïðåññ - êîíôåðåíöèÿ 

êüèëå òóõâàíà. Àíà ÐÀÍ-äèí ÄÍÖ-äèí 

òàðèõäèí, àðõåîëîãèÿäèí âà ýòíîãðàôèÿäèí 

Èíñòèòóòäèí ýòíîãðàôèÿäèí îòäåëäèí çàâåäóþùèé, 

òàðèõäèí èëèìðèí äîêòîð Ìåãüàìåäõàí 

Ìåãüàìåäõàíîâà, Ìàõà÷êúàëà 

øåãüåðäèí êüèëèí àðõèòåêòîð Ìåãüàìåäðàñóë 

Ãèòèíîâàíè èøòèðàêíà. Ìàññîâûé èíôîðìàöèÿäèí 

òàêüàòðèí âåêèëðèõú ãàëàç 

ãóüðóüøìèø õüóíèí ìàêüñàä Ìàõà÷êúàëàäà 

Ëåíèíàí êîìñîìîëäèí òIâàðóíèõú ãàëàé 

áàãúäà ýöèãóí ïëàíäèê êóòóíâàé òàðèõäèí 

ìóçåéäèêàé, ñàíëàé è ïðîåêòäèêàé ñóüãüáåòóí, 

èíñàíàð ãúàâóðäèê êóòóí òèð. Æóðíàëèñòðèëàé 

ãúåéðè, èíèç ïðåññ-êîíôåðåíöèÿäèêàé 

õàáàð õüàéè îáùåñòâåííèêàðíè àòàíâàé. 

ÈêI, âèø éèñàí òàðàð àòIàíà, áàãúäà òàðèõäèí 

ìóçåé ýöèãóíèêàé àãüàëèéðèç õàáàð 

õüàéèâàëäè ñîöèàëüíûé ñåòðà åêå ãüàðàéâóðãüàé 

êúàðàãúàðíà. Ìåðêåçâèéðè, ÷ïè ÿë 

ÿçàâàé, ðèêI àëàé êúàöó ïIèïI ÷Ióðèç òàäà÷ 

ëóãüóç, àíàë þãúäè-éèôäè êúàðàâóëâàëçàâà... 

Ïðåññ-êîíôåðåíöèÿ à÷óõàé Ìàãüäè Ðàìàçàíîâàí 

ñóüãüáåòäàé ìàëóì õüàéèâàë, òàðèõäèêàé 

÷èðâèëåð ãóíèç òàëóêüäè òèð Âèðèðîññèÿäèí 

è ïðîåêò Ðîññèÿäèí Ôåäåðàöèÿäèí 

Ïðåçèäåíò Â.Ïóòèíàí òàïøóðóãúäàëäè êüèëèç 

àêúóäçàâà, ïðîåêò àäàí ãóüç÷èâèëèê êâà. Ïðîåêòäèí 

êüåòIåíâèëåðèêàé ñàä àì ÿ õüè, àíà 

Âèðèðîññèÿäèí òàðèõäèõú ãàëàç ñàä õüèç, 

Äàãúóñòàí Ðåñïóáëèêàäèí (àðàäàë àòàé ñèôòå 

éèêúàðèëàé àëàé àÿìäàëäè) òàðèõ ÷èðäàé 

ìàéäàííè òåøêèëäà. Èäàëàéíè ãúåéðè, ïðîåêò 

óüìóüðäèç êóü÷óüðìèøóí ïàòàë ýöèãäàé 

öIèéè äàðàìàòíè àäåòäèíäè òóøèðäè æåäà. 

-Ïðîåêò êüèëèç àêúóäóíèõú ãàëàç àëàêúàëó 

øàðòIàðèêàé ñàäíè àì ýöèãäàé äóüçãóüí 

÷êà õêÿãúóí òèð. ÈêI, ïëàíäàë àñàñëó ÿç, ìóçåéäèí 

ïàòàâ þêüâàí âà êüèëèí îáðàçîâàíèå 

ãóäàé èäàðàÿð, ÿë ÿäàé âà êóëüòóðàäèí áàãú 

õüóí ëàçèì òèð. Ãüàíèç êèëèãíà ìóçåé ïàòàë 

Ìåãüàìåä Ãüàæèåâàííè Óëüÿíîâàí ïåðåóëîêäèí 

ïIèïI õêÿíà, - ñóüãüáåòíà Ì.Ðàìàçàíîâà. 

(È ãàôàðèëàé ãóüãúóüíèç êIâàòI õüàíâàé îáùåñòâåííèêðè 

åêåç êúàë êúà÷óíà). - Êúåéä 

àâóí ëàçèì ÿ õüè, ðåñïóáëèêàäèí âà øåãüåðäèí 

êüèëå àâàé êñàðèõú, ãüà ãüèñàáäàé ÿç øåãüåðäèí 

êüèëèí àðõèòåêòîð Ìåãüàìåäðàñóë 

3-ôåâðàëäèç Äåðáåíòäèí 1-íóìðàäèí ïåøåêàðâèëèííè 

ïåäàãîãâèëèí êîëëåäæäèí àêòîâûé 

çàëäà Äàãúóñòàí Ðåñïóáëèêàäèí îáðàçîâàíèäèí 

ìèíèñòð Øàãüàáàñ Øàãüîâàí 

ðåãüáåðâèëèê êâàç ÅÃÝ òåøêèëóíèí âà êüèëå 

òóõóíèí âàæèáëó ìåñýëàéðàé ñîâåùàíèå 

õüàíà. 

Àäàí êlâàëàõäà ÐÄ-äèí îáðàçîâàíèäèí 

âà èëèìäèí ìèíèñòðäèí 1-çàìåñòèòåëü Øèðàëè 

Àëèåâà, Äàãúóñòàíäèí îáðàçîâàíèå âèëèê 

òóõóçâàé èíñòèòóòäèí ðåêòîðäèí âåçèôàÿð 

òàìàìàðçàâàé Ìåãüàìåä Ãüàæèäàäàåâà, 

øåãüåðäèí îáðàçîâàíèäèí óïðàâëåíèäèí íà- 

÷àëüíèê Âàäèì Êúóëèåâà, Äåðáåíòäèí ïåäêîëëåäæäèí 

äèðåêòîð Øàðàôóòäèí Ñåéèäîâà, 

Êüèáëåïàòàí Äàãúóñòàíäèí îáðàçîâàíèäèí 

óïðàâëåíèéðèí íà÷àëüíèêðè âà ìàñà 

ïåøåêàððè èøòèðàêíà. 

Ñîâåùàíèå à÷óõàé Øàãüàáàñ Øàãüîâà 

óüëêâåäèí îáðàçîâàíèäèí âèðè èäàðàÿð ïàòàë 

ëàï æàâàáäàðäè òèð ãîñóäàðñòâåííûé 

Ãèòèíîâàõú ãàëàç ñàíàë ÷íà ìåðêåçäèç Ìîñêâàäàé 

àòàíâàé ìóãüìàíðèç ìàñà ñà øóìóä 

÷êàíè êúàëóðíà: Ðåäóêòîðíûé ïîñ¸ëîê (Óðóñ 

õàëêüäèí ìóàëëèìäèç ïàìÿòíèê õêàæíàâàé 

÷êà), È.Øàìèëàííè ßðàãúèäèí êóü÷åéðèí ïIèïI 

(ÐÀÍ-äèí ÄÍÖ-äèí òàðèõäèí, àðõåîëîãèÿäèí 

âà ýòíîãðàôèÿäèí Èíñòèòóòäèí âèëèê êâàé 

÷êà, Ì.ßðàãúèäèí êóü÷å, 75). Àììà àáóð ðàçè 

õüàíà÷. Ýêñïîçèöèîííûé öåíòðàäèí 

òIàëàáóíðàë (ìóçåéäèí ïàòàâ þêüâàí âà êüèëèí 

îáðàçîâàíèå ãóäàé èäàðàÿð, ÿë ÿäàé âà 

êóëüòóðàäèí áàãú õüóí...) àìàë òàâóðòIà, Ìàõà÷êúàëàäèç 

ïðîåêò êüèëèç àêúóääàé èõòèÿð 

ãóäà÷, - àëàâà õúóâóíà àäà. 

È ãàôàð âàí õüàéèëà, îáùåñòâåííèêðèê 

ìàäíè åêå êúàëàáóëóõ àêàòíà “ÀêI ÿòIà, ìåðêåçâèéðèç 

ìóçåé ãåðåê àâà÷”, “×óí êúàöó ïIèïI 

ìóçåéäèõú ãàëàç äåãèøàðèç ãüàçóð òóø” ëóãüóç 

ãüàðàéèç áàøëàìèøíà. 

Ïðåññ-êîíôåðåíöèÿ äàâàìàðàé Ìåãüàìåäðàñóë 

Ãèòèíîâà êúåéä àâóðâàë, öIèéè ìóçåéäèí 

äàðàìàòäè 3000-4000 êâàäðàòíûé ìåòð 

êüàäà, èäà âèðè ñàíëàé áàãúäèí 1,2-1,4 ïðîöåíò 

òåøêèëçàâà. Àäàí ôèêèðäàëäè, öIèéè 

ïðîåêòäè ðåñïóáëèêàäèç òóðèñòàð æåëáäà. 

- Ìóçåéäè êüàäàé ÷êà âà, èäàõú ãàëàç àëàêúàëó 

ÿç, àòIóí ÷àðàñóç òèð òàðàðèí êüàäàð 

òIèìèëàðóíèí ìóðàääàëäè äàðàìàò êüâå 

ìåðòåáàäèíäè æåäà. Ïðîåêòäèí âèíåë êIâàëàõçàâà. 

Ñèôòåãüàíäè ÿç òàðèõäèí ìóçåé àëàé 

éèñàí ìàéäèç Óôà øåãüåðäà à÷óõäà, - ìàëóìàðíà 

Ì.Ãèòèíîâà. 

Ìåãüàìåäõàí Ìåãüàìåäõàíîâà ñîâåòðèí 

äåâèðäà êóëüòóðíî-ïðîñâåòèòåëüñêèé êIâàëàõäèç 

åêå ôèêèð ãàéèäè ðèêIåë õêàíà. Èäàõú 

ãàëàç ñàä õüèç, öIèéè äåðåæàäèí ïðîåêòäèí 

ëàçèìâàëíè åêåäè òèðäè êúåéäíà. 

- ×àç òàðàðíè, ãüåëáåòäà, ãüàéèô ÿ, àììà 

àáóðóí ÷êàäàë àðàäàë àòóí ïëàíäèê êóòóíâàé 

ìóçåé ìàäíè ãçàô ãåðåê ÿ. Ãüàâèëÿé è ìåñýëàäèç 

è òåãüåðäà êèëèãíà êIàíäà: ÷óí, ãúèëÿé 

âó÷ àõúàéíà, êóüí èåñèÿð æåçâà? Ìàäíè 

à êàðäàë ôèêèð æåëá èéèç êIàíçàâà õüè, âèðè 

øåãüåððà, ãüàòòà Ìîñêâàäàíè, ìóçåÿð öåíòðàäà 

àâà, - õúëàãüíà àäà. 

Èøòèðàê÷èÿð òàéèí ñà èêüðàðäàë àòàíà÷. 

Âëàñòäèí âåêèëðè îáùåñòâåííîñòäèí òIàëàáóí 

êüèëèç àêúóäèç òåæåäàéäè òèðäè ìàëóìàðíà. 

È õàáàðäè ãåíàíè êúàòè àâóð ðàõóíàð 

ñåáåá ÿç, ïðåññ-êîíôåðåíöèÿ àãàëóíèç ìàæáóð 

õüàíà. 

* * * 

Íàêü ãàçåò âàõêóäàé âàõòóíäà ìàëóì 

õüàéèâàë, òàðèõäèí ïàðê âà ìóçåé ýöèãóí ïàòàë 

È.Øàìèëàí êóü÷åäà àâàé ÷êà õêÿíàâà. 

Èäàêàé “Èíñòàãðàììäà” âè÷èí îôèöèàëüíûé 

àêêàóíòäà ÐÄ-äèí Êüèë Ðàìàçàí Àáäóëàòèïîâà 

õàáàð ãàíâà. 

Êúàéäàñóçâèëåðèç ðåõú ãóäà÷ 


ñàä òèð ýêçàìåíäèç ãüàçóðâàë àêâàäàé âàõò 

àëóêüçàâàéäè êúåéäíà. 

- Ýãåð 2013-éèñàí ÅÃÝ-äèí íåòèæàÿð 

2016-éèñàíáóðóâ ãåêúèãàéòlà, ÷óí ÅÃÝ òåøêèëóíèí 

âà òóõóíèí áàðàäàé õúñàí äåðåæàäèç 

õêàæ õüàíâà. È êlâàëàõ Ðîñîáðíàäçîðäèí 

ðóêîâîäñòâîäèíè ñà øóìóäðà êúåéäíà. 

Àëàé éèñóç ÷íà òóüãüìåòàð êúâåäàé êúàéäàñóçâèëåðèí 

âèëèê ïàä êüóí, ÅÃÝ òóõóíèí 

äåðåæà ãåíàíè åðèëóäè àâóí ëàçèì ÿ. Ãúàëàòlàð 

àðàäàé àêúóäóíèí ìóðàääàëäè, ÷íà, 

êúóâàòàð ñàäíà, ôàãüóìëóäàêàç êlâàëàõ òóõâàíà 

êlàíäà. 2017-éèñóç ÷íà è êlâàëàõäàë 

êîëëåäæðèí ðóêîâîäèòåëàðíè æåëáçàâà. 

Ãúàâóðäà òâàäàé èõüòèí ãóüðóüøàð ðåñïóáëèêàäèí 

âèðè òåððèòîðèéðèí îêðóãðà òóõóäàéâàë 

ÿ, - ëàãüàíà Ø.Øàãüîâà. 

Ø.Àëèåâà Äåðáåíòäà ÅÃÝ-äèç ãüàçóð õüóíèí 

ãüàëäèêàé òàìàì ñóüãüáåòíà, ñîâåùàíèäèí 

èøòèðàê÷èéðèí ñóàëðèç æàâàáàð ãàíà. 

Àäàí ñóüãüáåòäàé ìàëóì õüàéèâàë, àëàòàé 

éèñàðà ÅÃÝ âàõêóç òàõüàé àÿëðè ýêçàìåíàð 

ìàðòäèí âàöðà âàõêóäà, àìàéáóð ïàòàë 

ÅÃÝ ìàéäèí âàöðà áàøëàìèøäà. 

Ñàäâàë õóüç àëàõúçàâà 

Õèéèð ÝÌÈÐÎÂ 

Àëàòàé ãüàôòåäà Ìàõà÷êúàëàäèí “Äóñòâèëèí” 

êIâàëå Äàãúóñòàí Ðåñïóáëèêàäèí 

ìèëëè ïîëèòèêàäèí ðåêüÿé ìèíèñòåðñòâîäèí 

êîëëåãèÿäèí çàñåäàíèå 

êüèëå ôåíà. Àäàí êIâàëàõäà ÐÄ-äèí 

Ãüóêóìàòäèí Ïðåäñåäàòåëäèí çàìåñòèòåëü 

Ðàìàçàí Æàôàðîâà, ÐÄ-äèí 

Õàëêüäèí Ñîáðàíèäèí äåïóòàòðè, ðåñïóáëèêàäèí 

âëàñòäèí îðãàíðèí áÿçè ðóêîâîäèòåëðè, 

ìóíèöèïàëèòåòðèí, îáùåñòâåííûé 

îðãàíèçàöèéðèí, ïðåññàäèí 

âåêèëðè èøòèðàêíà. 

Øàãü ØÀÃÜÎÂ 

Íàêü Ìàõà÷êúàëàäà Äàãúóñòàí Ðåñïóáëèêàäèí 

êóëüòóðàäèí ìèíèñòåðñòâîäèí 

êîëëåãèÿ êüèëå ôåíà. Âåäîìñòâîäèí 

êüèë Çàðåìà Áóòàåâàäè êúóðóëóøäà 

êIâàëàõçàâàé ñà øóìóä êàñäèâ ÐÔ-äèí 

âà ÐÄ-äèí ãîñíàãðàäàÿð âàõêàíà. Àäà 

àëàòàé éèñóç Äàãúóñòàíäèí êóëüòóðàäèí 

õèëå àâóð êIâàëàõðèí íåòèæàÿð êüóíà, 

êúàþìâèëèê êâàé èäàðàéðèí âèëèê 

öIè òàìàìàðíà êIàíçàâàé òàéèí âåçèôàÿð 

ýöèãíà. 

- Íåòèæàÿð êüàçâàé éèñóç ÷è ðåñïóáëèêàäèí 

êóëüòóðàäèí óüìóüðäà âàæèáëó 

ãçàô ìÿðåêàòàð êüèëå ôåíà, - ëàãüàíà 

ìèíèñòðäè. - ÐÄ-äèí êóëüòóðàäèí ìèíèñòåðñòâîäèí 

âà êúàþìâèëèê êâàé âèðè 

èäàðàéðèí êIâàëàõ áþäæåòäèç òàëóêü 

âåçèôàÿð åðèëóäàêàç êüèëèç àêúóäóíèõú, 

ìåòîäèêàäèí êóüìåêàð ãóíèõú, àãüàëèéðèç 

ãîñóäàðñòâîäèí êúóëëóãúàð 

Êîíêóðñ ìàëóìàðíàâà 

Äàãúóñòàí Ðåñïóáëèêàäèí êóëüòóðàäèí 

ìèíèñòåðñòâîäè 2017-éèñóç “Äóøà 

Äàãåñòàíà” òIâàð ãàíâàé ïðåìèÿ êúà÷óí 

ïàòàë êîíêóðñ ìàëóìàðíàâà. 2012-éèñàëàé 

èíèõú è ïðåìèÿ êîíêóðñäèí íåòèæàéðàé 

õàëêüäèí êüóüë, õàëêüäèí ìàíèÿð, 

õàëêüäèí àâàçàð, õàëêüäèí àäåòäèí 

êóëüòóðà, õàëêüäèí óñòIàð, æàâàí áàæàðàãú, 

õàëêüäèí òåàòð, õàëêüäèí ìóçàëàò 

íîìèíàöèéðàé ãóçâà. È éèñàðà 37 êàñäèêàé 

êîíêóðñäèí ëàóðåàòàð õüàíâà. 

Ïåøåêàððè êúåéäçàâàéâàë, àëàé ìàêúàìäà 

ìèíèñòåðñòâîäè òóõóçâàé êIâàëàõäèõú 

åêå èãüòèÿæ àâà. Ðîññèÿäà âà 

ãüàêI Äàãúóñòàíäàíè ìèëëåòðèç âà àáóðóí 

àðàäà àâàé àëàêúàéðèç òàëóêü ìåñýëàÿð 

äóüçäàêàç ãüÿëóíèõú åêå ìåòëåá 

àâà. 

- Ìèëëåòäèí ìåñýëà - èì ÿ ìèô, ÿ 

ìàõ òóø, ÷è ÿøàéèøäèí, ðóüãüäèí, ãüàòòà 

ãîñóäàðñòâîäèí ãüàêúèêúàò ÿ, - ëàãüàíà 

ìèíèñòð Òàòüÿíà Ãàìàëåÿ. - Áÿçè ãîñóäàðñòâîéðà 

ãåãüåíø æåçâàé âà ÷àç àêâàçâàé 

æåãüèëðèí àðàäà ðàäèêàëèçìäèí, 

âè÷èí ôèêèðäèëàé ãúåéðè ìàñàä 

êüàáóë òàâóíèí, ìèãðàöèÿäèí, ìèëëåò- 

÷èâàë ñåáåá ÿç àðàäàë êúâåçâàé ÷Ióðó 

ãüàëàðè òàäè ãüàëäà Ðîññèÿäèí ãðàæäàíâèëèí 

ñàäâàë ìÿãüêåìàðäàé âà Ðîññèÿäèí 

ìèëëåòäèí æóüðåáà-æóüðåâèëèí 

ìèëëè êóëüòóðà õóüäàé ñåðåíæåìàð 

êüàáóëíà êIàíçàâàé, ÷íà è êàð êüèëèç 

àêúóäíà. Ëóãüóí ëàçèì ÿ õüè, è ìåñýëàéðèç 

2016-éèñàí 31-îêòÿáðäèç Â.Ïóòèíàí 

ðåãüáåðâèëèê êâàç ìèëëåòðèí 

àëàêúàéðèç òàëóêü ÿç êüèëå òóõâàé ÐÔäèí 

Ïðåçèäåíòäèí êúâàëàâ ãâàé Ñîâåòäèí 

çàñåäàíèäàëíè åêå ôèêèð ãàíà. Àíàë 

êüàáóëàé êúàðàððè ÷óí äóüç ðåêüå àâàç 

ôèçâàéäè òåñòèêüàðíà. 

Êîëëåãèÿäàë ìèíèñòåðñòâîäè øåãüåððèí, 

ðàéîíðèí ìóíèöèïàëüíûé òåøêèëàòðè 

îáùåñòâåííîñòäèõú ãàëàç òóõâàé 

ãóüðóüøðèêàéíè èõòèëàòíà. Ìèíèñòåðñòâîäè 

“Äàãúóñòàíäà ìèëëåòðèí 

àðàäà ãüàëàð: ìåñýëàÿð, óìóäàð âà ãåëåæåã” 

ïðîãðàììàäàé ìóíèöèïàëèòåòðèí 

êúóëëóãú÷èéðèí ÷èðâèëåð õêàæäàé ìàõñóñ 

êóðñàðíè òåøêèëíà. 

Ìèíèñòåðñòâîäè êIâàòI õüàíâàéáóðóç 

Äàãúëàðèí óüëêâåäèí õàëêüàðèí ÷Iàëàð 

õóüí âà âèëèê òóõóí, ðåñïóáëèêàäèí êàçàêðèí 

êIâàëàõäèê êúóüí êóòóí, óüëêâåäèí 

ðåãèîíðèõú ãàëàç àëèøâåðèøäèí, 

ýêîíîìèêàäèí, êóëüòóðàäèí ãóìàíèòàðíûé 

àëàêúàÿð àðàäàë ãúóí, ãðàæäàíâèëèí 

îáùåñòâîäèí èíñòèòóòàð âèëèê òóõóí, 

ýêñòðåìèçìäèí âà òåððîðèçìäèí 

âèëèê ïàä êüóí ïàòàë òóõâàé êIâàëàõäèêàéíè 


Êúåéä àâóðâàë, àëàòàé éèñóç ìèíèñòåðñòâîäè 

êüèë êóòóíàëäè, Ðîññèÿäèí 

Éèêúàç òàëóêüàðíà, ìóíèöèïàëèòåòðèí 

àäìèíèñòðàöèéðèõú ãàëàç ñàíàë ðåñïóáëèêàäà 

ñèôòå ÿç “Ðîññèÿäèí õàëêüàðèí 

ìàðø” êüèëå òóõâàíà. 

Ìèíèñòåðñòâîäè ðåñïóáëèêàäèëàé 

êúåöå ÿøàìèø æåçâàé âàòàíýãüëèéðèõú 

ãàëàç äàòIàíà àëàêúà õóüí ïàòàëíè àëàõúóíàð 

èéèçâà. Ñèðèÿäà, Êúàçàõñòàíäà, 

Àçåðáàéæàíäà, Áåëîðóññèÿäà àâàé äèàñïîðàéðèõú 

ãàëàç àëàêúàÿð õóüçâà. È 

æèãüåòäàé àëàêúàÿð ìàäíè ìÿãüêåìàðäàéâàë 

ÿ. Ãúèëåâàé éèñóç ìèíèñòåðñòâîäè 

Êúàçàõñòàíäèí Ìàíãèñòðàóññêèé îáëàñòäèõú, 

Êèòàéäèí Ãóàíäóí âèëàÿòäèõú, 

Èòàëèÿäèí Ìàðêå âèëàÿòäèõú, Òóüðêèÿäèí 

Ñòàìáóë øåãüåðäèí ìýðèÿäèõú, 

Èðàíäèí Ìàçåíäåðàí ïðîâèíöèÿäèí ãóáåðíàòîðñòâîäèõú 

âà Êåôåðïàòàí Îñåòèÿ 

- Àëàíèÿ Ðåñïóáëèêàäèõú ãàëàç àëàêúàÿð 

òóüêIóüðóíèç ãüàçóðâèëåð àêâàçâà. 

ÖIè ìèíèñòåðñòâîäèí åêå èøòèðàêâàë 

àâàç Äàãúóñòàí Ðåñïóáëèêàäèí 

éèêúàð Ñàíêò-Ïåòåðáóðãäà âà Ñàíêò-Ïåòåðáóðãäèí 

éèêúàð Äàãúëàðèí óüëêâåäà 

êüèëå òóõóäà. Ãúèëåâàé éèñóç, ãüàêI Äàãúóñòàíäà 

ìèëëèâèëèííè êóëüòóðíûé 

àâòîíîìèéðèí âà äèàñïîðàéðèí, àÿëðèí 

ýòíîãðàôèÿäèí ôåñòèâàëàð, ðåñïóáëèêàäèëàé 

êúåöå àâàé âàòàíäàøðèí ôîðóì 

âà ìàñà ìåòëåáëó ìÿðåêàòàðíè òåøêèëäàéâàë 

ÿ. 

Íåòèæàÿð êüóíà 

òåøêèëóíèõú, áàæàðàãúëó àÿëðèê âà 

æåãüèëðèê ðóüãü êóòóíèõú, õàëêüàðèí 

àäåòäèí êóëüòóðà õóüíèõú âà âèëèê òóõóíèõú, 

àëàêúàÿð ìÿãüêåìàðóíèõú ýëêúóüðíàâàé. 

Ìèíèñòðäèí çàìåñòèòåëü Ìóðàä Ãüàæèåâà 

êîëëåãèÿ 2017-éèñóç êóëüòóðàäèç 

òàëóêü ÿç òåøêèëçàâàé êàð àëàé ìÿðåêàòðèí 

ïëàíäèõú ãàëàç òàíèøàðíà. Àëàâà 

ÿç àäà òåððîðèçìäèí âà ýêñòðåìèçìäèí 

èäåîëîãèÿäèõú ãàëàç æåíã ÷Ióãóíèí 

ñåðãüÿòðà àâàç êóëüòóðàäèí ìèíèñòåðñòâîäè 

èéèçâàé êIâàëàõäèêàé ñóüãüáåòíà. 

Ìÿðåêàòäàë Äàãúóñòàí Ðåñïóáëèêàäèí 

Êüèë Ð.Àáäóëàòèïîâàí íóáàòäèí 

×àðíè âåðåâèðäíà. Êüèëäè êúà÷óðòIà, 

×àð÷èç òàëóêü ÷ïèí ôèêèðàð ÐÄ-äèí 

êóëüòóðàäèí ìèíèñòðäèí çàìåñòèòåëü 

Ì.Ìóãàäîâàäè, “Ï.Ñ.Ãüàìçàòîâàäèí 

òIâàðóíèõú ãàëàé Äàãúóñòàíäèí èçîáðàçèòåëüíûé 

èñêóññòâîéðèí ìóçåé” ÃÁÓäèí 

äèðåêòîð Ñ.Ãüàìçàòîâàäè, Êúóìóêüðèí 

ìóçäðàìòåàòðäèí äèðåêòîð Ñ.Òóëïàðîâà 


2015-éèñóç ÐÄ-äèí Êüèë Ð.Àáäóëàòèïîâà 

“Äóøà Äàãåñòàíà” ïðåìèÿ Ðåñïóáëèêàäèí 

Ãüóêóìàòäèí íàãðàäàäèç áàðàáàðíàâà 

âà àäàí êüàäàð 100 àãúçóð ìàíàò 

õüàíâà. 

Êîíêóðñäà èøòèðàêèç êIàíçàâàéáóðó 

2017-éèñàí ÿíâàðäèëàé 1-ñåíòÿáðäàëäè 

äîêóìåíòàð ÐÄ-äèí êóëüòóðàäèí 

ìèíèñòåðñòâîäèí Ðåñïóáëèêàäèí 

õàëêüäèí ÿðàòìèøóíðèí êIâàëèç àãàêüàðóí 

ëàçèì ÿ.

Ýäåáèÿò 


11 

Ôðèãúðèí öIèðåð - ÷àç ìóãüìàíâèëå 

Ëåçãèñòàíäèí ÿðæíè ÿ ñà 

Àéçàíàò ÊÚÀÉÈÁÕÀÍÎÂÀ, 

Ìèëåíà ÊÅÐÈÌÎÂÀ - 

11-êëàññäèí ó÷åíèöàÿð 

Õêèäà àì 

Íè ëóãüóäà: “Ëåçãè ãàçåò” 

Áàãüà ÿ êüâàí, êõüèç æåäà÷. 

×àõúíè àâà àãúçóð äåðäè, 

Àáóð âèðè èéèç æåäà÷”. 

ÊIóñíè ãüàõú òóø èõüòèí ôèêèð 

Áèíåäèëàé èéèçâàéáóð. 

Áåéíè êâàõüàé àõìàêüàð òóø 

“Ëåçãè ãàçåò” êõüèçâàéáóð. 

×è ìèëëåòäèí íàìóñ ÿ àì, 

×è ÷Iàë õóüçâàé àðõà, äàëó, 

Ëåçãèñòàíäèí ÿðæíè ÿ ñà, 

Óìóäðàâàé äåãüíå, äóðó... 

Àìèð ÂÅÐÄÈÕÀÍÎÂ - 

8-êëàññäèí ó÷åíèê 

ßòIà? 

Ãüàð ãüàôòåäà âèë æåäà âàë, 

Âóí õòàéëà, àöIóäà êIâàë, 

ÐèêIè ìàíè ëóãüóäà çè, 

Êüèëèí òIàëíè àòIóäà çè. 

Ëóêüìàí ÿòIà ÿðàá ãàçåò, 

Ñàãúëàìâèëåð èéèð ãóüçåò? 

ßòIà àì ÷àç áàãüà ìóãüìàí, 

Çàðãàð õüòèí õàéè ÷Iàëàí. 

* * * 

“Ëåçãè ãàçåò” ÷è õèçàíäèç 

áàãüà ÿ, 

Íà ëóãüóäè àì ÷è ìóêüâà àðõà ÿ. 

Àäà àâà äóüíüÿäàâàé õàáàðàð, 

Ëåçãè õàëêüäèí àëàêüóíàð, 

ãüóíàðàð. 

Ñîôèÿ ÒÀÃÜÈÐÁÅÃÎÂÀ - 

9-“à” êëàññäèí ó÷åíèöà 

Íè ëóãüóðàé? 

Íè ëóãüóðàé 

Ëåçãèñòàíäèç ìàíèÿð, 

×è êIâàëåðà 

“Ëåçãè ãàçåò” òàõüàéòIà? 

Àæåá ãóüçåë 

Æåäà ðèêIèí åðèÿð, 

Àäàí öIàðàð 

Çè ãüèññåðèâ ðàõàéëà! 

Êõüèõü ãàçåò, 

Êúóé êóðàé ÷è èëãüàìàð, 

Äàìàõëó ÿç. 

Êóüòÿãü òåæåð øåìåð õüèç, 

×óüíãóüð õüòèí, 

Õóüçâàé ëåçãè ìàêüàìàð, 

Ãóðëó æåçâàé 

Õàéè ÷èëèí äåìåð õüèç. 

Æàìàë ÀÁÄÓËËÀÅÂ, 

Õàçáóëàò ÌÀÌÅÄÎÂ - 9-“á” 

êëàññäèí ó÷åíèêàð 

×Iàëàí ñóôðà 

“Ëåçãè ãàçåò”, âóí çè àøêúè, 

ÐèêIèí ÷Iåõè ìóðàä ÿ. 

ÒIåáèàò õüèç ãóüçåë ÿ âóí, 

Âóí ãàòôàð ÿ, âóí ãàä ÿ. 

×è ãüèññåðèí òIåáèàòäà 

Âóí íóð àëàé ìóãüìàí ÿ. 

Äóñòâàë õóüçâà çà âàõú ãàëàç, 

Äåâëåòðèëàé õúñàí ÿ. 

“Ëåçãè ãàçåò” - ÷Iàëàí ñóôðà, 

Ýëêúâåíâà âóí íÿìåòäèç. 

Çà ãúèë êüàäà øàääàêàç âè, 

Êèëèãäà÷ çóí êúèìåòäèç... 

ÌÓÀËËÈÌÄÈÍ ÊÚÅÉÄ: 

È ýñåðàð ÷è àÿëðè ñàíàë, ñà òàïøóðóãú ÿç, òåñíèôíàâà. Ãüàâèëÿé àáóðóõú àâòîðàðíè ñà øóìóä õüàíâà, ñàä õüòèí ôèêèððàë àëàéáóð. 

Àéãóüí - Ìîñêâàäà 


30-ÿíâàðäèç ÐÔ-äèí Ïðåçèäåíòäèí 

ïàòàâ ãâàé ÐÄ-äèí ãüàìèøàëóãú 

âåêèë Èçóìðóä Ìóüãüóüäèíîâà 

Ðîññèÿäèí “Ñàä ëàãüàé 

êàíàëäèí” “Ãîëîñ. Äåòè” êîíêóðñäèí 

èøòèðàê÷è Àéãóüí ÀÁÀ- 

ÑÎÂÀÄÈÕÚ ãàëàç ãóüðóüøìèø 

õüàíà, - õàáàð ãóçâà ãüàìèøàí âåêèëõàíàäèí 

ïðåññ-êúóëëóãúäè. 

“Ëåçãè ãàçåòäè” ÷àç öóüêâåðèí êIóí÷Iàð õüòèí èëãüàìàð 

áàõøçàâà. 

“Ëåçãè ãàçåòäèí” ãüàð ñà íóìðà ñà ïîâåñòü ÿ ëàãüàéòIà, 

çóí êIóñíè ÿãúàëìèø æåäà÷. 

“Ëåçãè ãàçåòäèâ” äàáàí àòIóäàé ÷óêIóë ãâà÷. 

“Ëåçãè ãàçåòäè” õàëêüäèí óüìóüðäèí ðåêüèê ãóðàð êóòàçâà. 

“Ëåçãè ãàçåò” äóñòâàë õóüçâàéäàí ÿøàðèç êèëèãçàâà÷. 

“Ëåçãè ãàçåòäèí” åì õàëêüäèí èëãüàì ÿ. 

Ðåäàêöèÿäà “Ëåçãè ãàçåòäèí” êîëëåêòèâäè êIåðåöàð õàçâà÷. 

“Ëåçãè ãàçåòäè” æåãüèëâèëèí êüóüë âè÷èí 100 éèñ õüàéèëà 

èéèäà. 

Æåãüèëäèí êüèëèê ëàöó ÷Iàð òåæåäàéâàë, “Ëåçãè ãàçåòäèê” 

ñà ëàöó öIàðíè êâà÷. 

ßä êIàí õüàéèëà, ÷è ãúèë öèí êúàïóíàë, ôó êIàí õüàéèëà, - 

ñóôðàäàë, àêüóë, ÷èðâàë ãåðåê àòàéëà,“Ëåçãè ãàçåòäàë” ôèçâà. 

Äàãúëàðè ÷ïèí êóêIóøðàë, âàöIàðè ëåïåéðàë, ÷íàíè “Ëåçãè 

ãàçåòäàë” äàìàõçàâà. 

Æàáàð ÌÈÐÇÅÌÅÃÜÀÌÅ- 

ÄÎÂ, Àíâåð ÌÈÑÐÈÕÀÍÎÂ 

- 9-“á”êëàññäèí ó÷åíèêàð 

À òóðóíè 

Õàëêüäèí ðèêIè 

Ãàçåòäàé íóð ãóçâà êúå, 

Øàðâèëèäèí 

Òóðóíè õüèç çàð àëàé. 

Àäàí ãüàð ÷èí 

Ñà ÷èðàãú ÿç êóçâà êúå, 

Âàòàí ïàòàë, 

Âè÷åë õàëêüäèí òIâàð àëàé. 


ÊüàòI - êüàòIçàâà ãüàõúñóçâàë, 

Àêóí ïàòàë 

×è óüìóüðàð ãóüçåëäèç. 


ÊóêIâàðçàâà áàõòñóçâàë, 

Ýëêúâåäàéâàë 

Õàëêüäèí ôèêèð ãúåçåëäèç... 

Áàãúèð ÀÞÁÎÂ - 11-êëàññäèí, 

Ñàáèíà ÊÚÀÉÈÁÕÀÍÎ- 

ÂÀ - 9-“á” êëàññäèí ó÷åíèêàð 

Êõüèõü ãàçåò 

×è êëàññäè 

“Ëåçãè ãàçåò” êõüèçâà, 

Êõüèõü êóüíåíè. 

Àäà çåãüåì 

Äàðèõâèëåð ðåêüèçâà, 


×è äåðäèÿð 

×íà àäàç èéèçâà, 


Àøêúè, èëãüàì 

À ÿëàâäà èôèçâà, 

Êõüèõü êóüíåíè... 

“Ñàä ëàãüàé êàíàëäèí” ìóçûêàäèí 

ðåäàêòîððè ìàøãüóð è òåëåïðîåêòäèí 

êîíêóðñäèí êüóä 

ëàãüàé ñåçîíäà èøòèðàê àâóí ïàòàë 

Ðîññèÿäèí ðåãèîíðàé âà 

ÑÍÃ-äèí óüëêâåéðàé âèðèäàëàéíè 

õúñàí ñåñåð, áàæàðàãú àâàéáóð 

õêÿíàâà. Êîíêóðñ 17-ôåâðàëäèç 

áàøëàìèø æåäà. Àéãóüí 

Àáàñîâà è êîíêóðñäà èøòèðàêçàâàé 

ñàä ëàãüàé äàãúóñòàíâè ÿ. 

11 éèñ òàìàì õüàíâàé Àéãóüíà 

è êîíêóðñäèç ïóä ñåôåðäà 

àðçà ãàíà. Ýõèðíè àäàí áàõòóíè 

Òàíèòà ÑÅÔÈÕÀÍÎÂÀ, 

Àçàìàò ÀËÄÅÐÕÀÍÎÂ - 

8-êëàññäèí ó÷åíèêàð 

Áàõòëó êàñ 

“Ëåçãè ãàçåò” 

Êõüåíâàéäè 

Áàõòëó èíñàí ÿ, 

Âèðè êðàð 

ÒóüêIâåíâàéäè 

Ãüàõúëó èíñàí ÿ. 


ÐèêIåâàéäè 

Èíñàí ÿ ñàâàä, 

Ãüàõúëóâèëèí 

Ðåêüåâàéäè, 

Âàç âó÷ êIàíäà ìàä? 

Ãüàð õòàéëà, 

Àãàëò õüàíà, 

ÊIåëà ãàçåò æóâàç, 

Âóí àâàòäà 

Ëåçãèñòàíäèí 

Õàáàððèí þêüâàç... 

Ìåãüàìåä ÊÅÐÈÌÎÂ - 

11-êë., Âåëèæàí ÕÈÄÈÐÎÂ - 

9-“à” êëàññäèí ó÷åíèêàð 

Æåäà÷ 

Çè àçèç äóñò, “Ëåçãè ãàçåò”, 

Òåê òàìèð çóí ðåêüåâàéëà, 

Âóí ýçáåðèç àøêúèäèâäè, 

Áóëàõ õüòèí ðèêIåâàéëà. 

Ýëêúâåçâà çè ðóüãü áèëáèëäèç, 

Âè òIâàð ñèâå, ìåöåâàéëà. 

Àêâàçâà çàç âàé Ëåçãèñòàí 

Ãüàì êúåöå, ãüàì êIâàëåâàéëà. 

Âàëëàãü, ãüèêüâàí æåçâà õóø çàç, 

Âàë ðèêI õüóí ãüàð õóüðåâàéëà. 

ßêúóòàð õüèç ôàãüóì - ôèêèð 

Âè öIàðàðèí êúåíåâàéëà... 

ãúàíà - àì êîíêóðñðàíòðèí ñèÿãüäèê 

êóòóíâà. 

Ìîñêâàäà àäàõú âè÷èí äèäå 

ãàëà. Àéãóüíà “êüèëèíäè êîíêóðñäà 

èøòèðàêóí ÿ”, ëóãüóçâà. 

Àäàí ãàôàðàëäè, èõüòèí êîíêóðñäèí 

èøòèðàê÷è õüóí - èì åêå 

àãàëêüóí ÿ. 

Àéãóüíàí õèçàíäè ÷ïèç Ìîñêâàäà 

ÿøàìèø æåç âà ðóøàç êlåëóíàð 

äàâàìàðèç êóüìåê ãóíàé 

ÐÔ-äèí Ãîñäóìàäèí äåïóòàò 

Àáäóëãüàìèä ÝÌÈÐÃÜÀÌÇÀÅ- 

ÂÀÇ ñàãúðàé ëóãüóçâà. 

“Ëåçãè ãàçåòäè” ÷è ÷Iàë õóüçâà÷èðòIà, àì ÷àâ õàéè 

÷Iàëàëäè ðàõàäà÷èð. 

Õàëêüäè, “Ëåçãè ãàçåò”, ãàçåòäè õàéè õàëêü õêàæçàâà. 

“Ëåçãè ãàçåò” òåêëèô òàâóð êIâàëèç ìóãüìàí æåäà÷. 

Ìåñëÿò÷è òèð “Ëåçãè ãàçåò” áÿçè âàõòàðà ñóäüÿäèçíè 

ýëêúâåçâà. 

Çàç “Ëåçãè ãàçåòäàé” áåðåêàòëó áàãúëàð, òàìàð, ÷óüëëåð 

àêâàçâà. 

“Ëåçãè ãàçåò” ñàáóðëó, êàìàëëó èíñàí õüèç àêâàäà çàç. 

“Ëåçãè ãàçåòäèõú ñà ìóðàä àâà - õàëêüäèç êúóëëóãúóí. 

Ìóêüóôäèâäè ÿá ãàéèòIà, “Ëåçãè ãàçåòäàé” áèëáèëðèí 

àâàçðèí âàíåðíè êúâåäà. 

Ëåçãèñòàíäèí ãüàð ñà ïIèïI àêóíà êIàíçàâàòIà, “Ëåçãè 

ãàçåò” êõüèõü, êIåëà. 

“Ëåçãè ãàçåòäè” àãúñàêúàëðèçíè ìåñëÿòàð êúàëóðçàâà. 

“Ëåçãè ãàçåò” ÷è õàëêüäèí ôèêèððèí êèì ÿ. 

Àÿëðèí êõüèíðàé. ÊIâàòIàéäè - Àáäóë ÀØÓÐÀÃÚÀÅÂ, 

Äàãúóñòàíäèí ëàéèõëó ìóàëëèì, ÐÔ-äèí óìóìè îáðàçîâàíèäèí 

ãüóüðìåòëó ðàáîòíèê, çåãüìåòäèí âåòåðàí. 

Ìàãüìóä ÐÀÃÜÈÌÕÀÍÎÂ 

Êàìèëà 

( ×Iåõè áóáàäè õòóëäèç ) 

Áóáàä ðèêIèç íóð ãóçàâàé 

Ýêóüíèí ñà ãúåä ÿ âóí. 

Ãúâå÷Iè-ãúâå÷Iè êàìàð êúà÷óç, 

Áàõ÷àäàâàé êúâåä ÿ âóí. 

Òèêðàðçàâà çèðåêäàêàç 

Âèðè ãüàðôàð, ãüèñàáàð. 

Àëàõúíàâà äèäåäàë àì, 

Êúà÷ó ëóãüóç êòàáàð. 

Âè÷èç ãàéè ãüàð òàïøóðóãú 

Àäà êüèëèç àêúóääà. 

Áåãüåì èéèç ãüàð ñà êIâàëàõ, 

Ïàä-êúåðåõàð àãóääà. 

Áàõòàð ãóðàé Àëëàãüäè âàç, 

Àëèì õüóðàé ñà çóðáà. 

Êúà÷óç ÷èðâàë âèêIåãüäàêàç, 

Øàäàð àÿ íà áóáà. 

Áàõòëó õüóðàé à âè óüìóüð, 

Öóüê àõúàÿé áàãú õüóðàé. 

Ãüàìèøàíäà êúóé âè êüèëåë 

Èñëÿãüâèëèí ðàãú õüóðàé! 

Ìàõà÷êúàëà. 

Ôàçèëà ÀÁÀÑÎÂÀ 

“Àêüóëëó” êàë 

Ìàãüèäàò, àçàðëó ÿç, äóõòóðõàíàäà 

êúàòêàíâàé. Àäåò òèðâàë, 

àäàë êüèë ÷Ióãâàç ìóêüâà-êüèëèÿð, 

ÿðàð-äóñòàð êúâåç-õúôèçâàé. 

Ñà ýêóüíàõú Ìàãüèäàòàí ïàòàâ 

àäàí õâà Íàçàðàëè âè÷èí âàä-ðóãóä 

éèñà àâàé õüòèí àÿëíè ãàëàç 

àòàíà àêúàòíà. Æóçóí-êà÷óçóí 

àâóðäàëàé êüóëóõú Íàçàðàëèäè 

ëóãüóçâà: 

- Âàëëàãü, áàõ, çóí âè ïàòàâ ÿðãúàëäè 

àêúâàçäàé. Àììà, ÷àðà 

àâà÷, çóí õúôåíà êIàíçàâà. Ñåíôèç 

êàë ëóãüóäàé ÿãúè õòàíà àõêúàòíà÷. 

×èäà÷, ãüèíèç ôåíàòIà... 

È ãàôàð âàí õüàéè àÿë, êüèë 

õêàæíà, áóáàäèõú ýëêúâåíà: 

- ß äàõ, íà êàëèç âó÷èç ýêúóüãúçàâà? 

×è êàë êèìèäè òóø. ×àðàäàí 

êIâàëèç àì ôèäà÷. ß ßìóäèí 

õàëóäèí êIâàëèç ôåíâà, ÿ - Õàëóì 

õàëàäèí... 

Íóðóäèí ÍÀÑÐÓËËÀÅÂ 

Êüóüãúóüðäèí 

êóüìåê 

ÌÀÆÀÐÀ 

Êüóüãúóüðäèêàé ÷Iåõèäè õüàíà. 

Àäà ãüàñÿòäà àéíàÿð àëóêIíà. 

- ß êüóüãúóü-óüð, àéíàÿð àëóêIíà, 

âàç ÷óí ÷èð õúæåäà÷ ãüà, - õúóüðåçâà 

àìàäàãàð-êúèáíè êüèô. - Áåëêè, 

âàç ãüàíàé ÷àêàéíè ÷Iåõèáóð õüàíà 

àêâàç êIàíçàâàòIà? Âóíà ãàô ãàéèäè 

òèð êüâàí... 

- Ý-ýé, êóüí íèç ãåðåê àìàéäè 

ÿ?.. Êóü òàé õüàéèòIà, çè ôó àòIóäà! 

- êüàì êIàðàñ õüèç òIàðàì êüóíà êüóüãúóüðäè. 

- Çà àáóð âèíè ìåðòåáàéðèç 

õêàæ æåäàé ãóðàð èëèãóí ïàòàë 

àëóêIíàâàéäè ÿ. 

- Áåñ ÷óí, ÷Iåõèäè? Âóíà õèâå 

êüóðäè òèð êüâàí, ÷àç êóüìåêäà ëàãüàíà?.. 

- Êóü êúàéãúóäàíè àâàçâà çóí. 

Çè “çàì” ãúóüëÿãú ðàêúóðäà çà êóü 

êóüìåêäèç... 

< 

12 2017-éèñàí 9-ôåâðàëü ¹ 6 Ñïîðò 

Æàâàíðèê óìóäàð êâà 

Ñàíêò-Ïåòåðáóðãäèí 

÷åìïèîí 

Õàçðàí ÊÜÀÑÓÌÎÂ 

Ìóêüâàðà 2000-2001-éèñàðà äèäåäèç õüàéè æåãüèëðèí àðàäà 

æåíãèíèí ñàìáîäàé Ñàíêò-Ïåòåðáóðã øåãüåðäèí êIâåíêIâå÷èâàë 

ïàòàë àêúàæóíàð êüèëå ôåíà. Ìàøãüóð “Ðîäîãîð” òIâàð àëàé 

Ñïîðòäèí äâîðåöäà òóõâàé òóðíèðäà 100-ëàé âèíèç ñïîðòñìåíðè 

èøòèðàêíà. Êúèçãúèíäàêàç êüèëå ôåéè àêúàæóíðà 74 êèëî- 

ÀÇÀÄÄÀÊÀÇ ÊÜÓÐØÀÕÀÐ ÊÜÓÍ 

Ðàãíåäà ÐÀÌÀËÄÀÍÎÂÀ 

Àëàé éèñàí 3-ôåâðàëäèëàé 5-ôåâðàëäàëäè 

Êàñïèéñêäà, Àëè Àëèåâàí 

òIâàðóíèõú ãàëàé Ñïîðòäèí 

äâîðåöäà, îáùåñòâåííûé âà ãîñóäàðñòâåííûé 

äåÿòåëü Ãüàìèä Ãüàìèäîâàí 

ýêóü êúàìàòäèç áàõøíà 

Äàãúóñòàíäèí êIâåíêIâå÷èâàë ïàòàë 

2000-2001- éèñàðà äèäåäèç 

õüàíâàé æàâàíðèí àðàäà àçàääàêàç 

êüóðøàõàð êüóíàé àêúàæóíàð 

êüèëå ôåíà. Êúåéä àâóí ëàçèì ÿ 

õüè, 20-ñåôåðäà êüèëå òóõâàé è 

òóðíèðäà ðåñïóáëèêàäèí 200-ëàé 

âèíèç æàâàí ñïîðòñìåíðè çàëàíâèëèí 

11 êàòåãîðèÿäàé ÷ïèí óñòàäâàë 

êúàëóðíà… 

ÐÈÊIÅË ÕÊÈÍ: Ãüàìèä Ãüàìèäîâ 

Äàãúóñòàíäèí âà Ðîññèÿäèí ãîñóäàðñòâåííûé 

âà îáùåñòâåííûé 

ìàøãüóð äåÿòåëü, ÐÔ-äèí Ôåäåðàëüíûé 

Ñîáðàíèäèí Ãîñäóìàäèí 

äåïóòàò, ÐÄ-äèí ôèíàíñðèí ìèíèñòð, 

ðåñïóáëèêàäèí àçàääàêàç êüóðøàõàð 

êüóíàé ôåäåðàöèÿäèí êüèë, 

Ìàõà÷êúàëàäèí ôóòáîëäèí “Äèíàìî” 

êëóáäèí ïðåçèäåíò òèð. Àäà 

êüèë êóòóíàëäè Èñëàìäèí ìåðãüÿìàòëóâèëèí 

ôîíä àðàäàë ãúàíàé. 

Àêúàæóíàð à÷óõóíèç òàëóêüàðíàâàé 

øàä ìÿðåêàòäà ÐÄ-äèí Ãüóêóìàòäèí 

Ïðåäñåäàòåëü Àáäóñàìàä 

ÃÜÀÌÈÄÎÂÀ, àäàí Ñàä ëàãüàé 

çàìåñòèòåëü Àíàòîëèé ÊÚÀÐÈ- 

ÁÎÂÀ, ÐÄ-äèí ôèçè÷åñêèé êóëüòóðàäèí 

âà ñïîðòäèí ìèíèñòð Ìåãüàìåä 

ÌÅÃÜÀÌÅÄÎÂÀ, Êåôåðïàòàí 

Êàâêàçäà àçàääàêàç êüóðøàõàð 

êüóíàé Îëèìïèàäàäèí ñàä ëàãüàé 

÷åìïèîí Çàãàëàâ ÀÁÄÓËÁÅÃÎÂÀ, 

ñïîðòäèí âà îáùåñòâåííûé ìàøãüóð 

äåÿòåëðè, àêúàæóíðèç òàìàøèç 

àòàíâàé ãçàô êüàäàð êñàðè èøòèðàêíà. 

Ìÿðåêàò À.Ãüàìèäîâà 

à÷óõíà. 

- Êúåíèí àêúàæóíàð êüåòIåíáóð 

ÿ, çè ñòõàäèí ýêóü êúàìàò ðèêIåë 

õêóíèí ëèøàí ÿç, àáóð 20 - ñåôåðäà 

òåøêèëíàâà. Ãüàìèä Ìóñòàôàåâè÷àí 

êúàìàò ðèêIåë õóüíàé, ãüóüðìåò 

àâóíàé, ñèôòå íóáàòäà, 20 éèñ 

èäàëàé âèëèê àäà àçàääàêàç êüóðøàõàð 

êüóí âèëèê òóõóíèê êóòóð ïàé, 

ãüàêI ñàíëàé ðåñïóáëèêàäèí âèëèê 

êúàëóðàé ëàéèõëóâèëåð ôèêèðäà 

êüóíà, ìàøãüóð è àêúàæóíàð Ãü.Ãüàìèäîâàí 

òIâàðöIèõú ÿãúàé êñàðèç 

êüåòIåíäàêàç ÷óõñàãúóë ëóãüóç êIàíçàâà. 

Ãüàìèä Ìóñòàôàåâè÷à Äàãúóñòàíäà 

ñïîðò (âèðèäàëàéíè 

ãçàô àçàääàêàç êüóðøàõàð êüóí) 

âèëèê òóõóí ïàòàë ãçàô êðàð êüèëèç 

àêúóäíàé. Ãüà èõüòèí àêúàæóíðè 

æàâàíðèç ÷Iåõè ñïîðòäèí ìàéäàíðà 

÷ïèí ãüóíàðàð êúàëóðäàé ðåêüåð 

à÷óõçàâà. Êüóðøàõàð êüóíàé 

ìàøãüóð òèð äàãúóñòàíâè ñàêè ãüàð 

ñà ñïîðòñìåíäè ãüà èõüòèí òóðíèððà 

óñòàäâàë êúàëóðóíèëàé ÷ïèí 

ðåõú áàøëàìèøíà, ñà áÿçèáóðóâàé 

ãúàëèáâàë êúàçàíìèøèç àëàêüíà÷òIàíè, 

õüàéè òåæðèáàäè ãåëåæåãäà 

ñïîðòäèí ðåêüå àáóðóç êóüìåêíà. 

Óìóäëó ÿ, êúåíèí àêúàæóíðà èøòèðàê÷èéðè 

ãóüð÷åã âà èòèæëó áÿãüñåð, 

ñóäüÿéðè âèíèç òèð ïåøåêàðâèëèí 

êIâàëàõ êúàëóðäà. Áîëåëüùèêðè 

÷ïèí ðèêI àëàé ñïîðòñìåíðèê 

ìàäíè åêå ãüåâåñ êóòàäà. Êúå 

ãüàñèððàë ýêúå÷Iíàâàé ñïîðòñìåíðè 

ãåëåæåãäà ÷ïèêàé õàáàð ãóäà, ÷è 

óüëêâå âà õàéè Äàãúóñòàí ìàøãüóðäà, 

- êúåéäíà À.Ãüàìèäîâà. 

Ìÿðåêàò ìàäíè à êàðäè ãóðëó 

àâóíà õüè, 2016-éèñóç êüóðøàõàð 

êüóíàé æàâàíðèí àðàäà äóüíüÿäèí 

êIâåíêIâå÷èâàë êúàëóðàé, âè÷è Ãüàìèä 

Ãüàìèäîâàí òIâàðóíèõú ãàëàé 

øêîëàäà âåðäèøâèëåð êúà÷óçâàé 

Àðñåíàëè Ìóñàëàëèåâàâ Àõâàõ 

ðàéîíäèí êüèë Ìåãüàìåäçàãüèð 

Ìóñëèìîâà àâòîìîáèëäèí êóüëåãàð 

âàõêàíà. Êüâåä ëàãüàé àâòîìàøèíäèí 

êóüëåãàð àêúàæóíðèí ñàä 

ëàãüàé þêúóç 85 êã-äèí çàëàíâàë 

àâàé (çàëàíâèëèí è êàòåãîðèÿäà 

Ãüàìèä Ãüàìèäîâà âè÷èí óñòàäâàë 

êúàëóðàéäè òèð) âè÷èí òàÿð-òóüøå- 

ðèëàé õåéëèí òàôàâàòëó õüàéè, 

âèðè êüóä áÿãüñíè âàõò àìàç àêüàëòIàðàé 

Ðàìàçàí Øàáàíîâàç ãàíà. 

Êðèñòèíàäè òàìàìàðàé “Ãüàìèäîâàêàé 

ìàíè” êîìïîçèöèÿäè, “Äàãúóñòàí” 

àíñàìáëäèí êüóüëåðäàéáóðó 

êIâàòI õüàíâàéáóðóí ãóüãüóüëàð 

ìàäíè õêàæíà. 

Ïóä þêúóç äàâàì õüàéè àêúàæóíðà 

àãúàäèõú ãàëàé ñïîðòñìåíðè 

Äàãúóñòàíäèí êIâåíêIâå÷èâèëèí 

òIâàðàð êúàçàíìèøíà: Ìåãüàìåä 

ÄÀÃÈÐÎÂ (42 êã, Õàñàâþðò, ÓÎÐ), 

Äàèòáåã ÀÌÈÐÕÀÍÎÂ (46 êã, Õàñàâþðò, 

“Ñïàðòàê”), Èáðàãüèìãüàæè 

ÀÁÓÒÀËÈÌÎÂ (50 êã, Ìàõà÷êúàëà, 

“Ñïàðòàê”), Èìàì ÃÀÍÈØÅÂ (54 êã, 

Õàñàâþðò, Ì.Áàòûðîâàí òIâàðóíèõú 

ãàëàé øêîëà), Àìèð ÀÃÜÌÅÄÎÂ (58 

êã, Ìàõà÷êúàëà, 3-íóìðàäèí ÄÞÑØ 

- Ãü.Ìàõà÷åâàí òIâàðóíèõú ãàëàé 

êëóá), Àáäóëêúàäèð ÀÁÄÓËËÀÅÂ 

(63 êã, Ìàõà÷êúàëà, “Ñïàðòàê”), Ìåãüàìåäãüàáèá 

ÈÁÐÀÃÜÈÌÎÂ (69 êã, 

Ìàõà÷êúàëà, Ãü.Ãüàìèäîâàí òIâàðóíèõú 

ãàëàé øêîëà), Ìåãüàìåäðàñóë 

ÐÀÑÓËÎÂ (76 êã, Ìàõà÷êúàëà, “Äèíàìî”), 

Ðàìàçàí ØÀÁÀÍÎÂ (85 êã, 

Ìàõà÷êúàëà, Ãü.Ãüàìèäîâàí òIâàðóíèõú 

ãàëàé øêîëà), Àãüìåäãüàæè 

ÌÅÃÜÀÌÅÄÎÂ (100 êã, Ìàõà÷êúàëà, 

Ãü.Ãüàìèäîâàí òIâàðóíèõú ãàëàé 

øêîëà), Ãüàìçàò ÊÅÁÅÄÎÂ (Ìàõà÷êúàëà, 

3-íóìðàäèí ÄÞÑØ-Ãü.Ìàõà÷åâàí 

òIâàðóíèõú ãàëàé êëóá). 

Òóðíèðäèí íåòèæàÿð ôèêèðäà 

êüóíà òðåíåððè àëàé éèñàí àïðåëäèç 

Õàñàâþðòäà àçàääàêàç êüóðøàõàð 

êüóíàé ÑÊÔÎ-äèí êIâåíêIâå÷èâàë 

ïàòàë êüèëå ôèäàé àêúàæóíðà 

èøòèðàêäàé Äàãúóñòàíäèí õêÿíàâàé 

êîìàíäà òåøêèëäà. 

Ì.Íàáèåâ (ýð÷Iè ïàòàõú ãàëàéäè) ãüóüðìåòäèí 

ïüåäåñòàëäàë 

ãðàììäèí çàëàíâèëÿé èíàíìèøâèëåëäè 1-÷êà êüåãüàë ëåçãè õâà 

Ìàðàò Íàáèåâà êüóíà. Àäàç êúèçèëäèí ìåäàëü, Êåôåðïàòàí Ôåäåðàëüíûé 

îêðóãäèí ñàìáîäèí ôåäåðàöèÿäèí âèöå-ïðåçèäåíò 

Ì.Í.Ñìèðíîâàí êúóë àëàé Ãüóüðìåòäèí ãðàìîòà, “Ëàï õúñàí òåõíèêà 

êúàëóðóíàé” ìàõñóñ ïðèç ãàíà. 

Ìàðàò âè÷èí åðè-áèíå Êóðõóüðåëàé òèð Ãóðàì Íàáèåâàí õèçàíäà 

2000-éèñóç Ñàíêò-Ïåòåðáóðã øåãüåðäà äèäåäèç õüàíà. 

Àëàé âàõòóíäà àäà øåãüåðäèí 17-íóìðàäèí þêüâàí øêîëàäèí 

9-êëàññäà êIåëçàâà. Ìàðàò íåèíêè ñàìáîäàë, ãüàêIíè ôóòáîëäàë, 

ñèðíàâ àâóíàëíè ðèêIèâàé ìàøãúóë æåçâà. Ñïîðòäèí è æóüðåéðàéíè 

àäàõú õúñàí íåòèæàÿð, ãðàìîòàÿð, êúèìåòëó ïèøêåøàð àâà. 

Æåíãèíèí ñàìáîäàé Ìàðàò Íàáèåâà ñïîðòäèí ìàñòåð, ÐÔäèí 

ëàéèõëó òðåíåð Äåíèñ Àðäàøåâàí ãúèëèê âåðäèøâèëåð êúà- 

÷óçâà, âè÷èí óñòàäâàë õêàæçàâà. 

Ì. Íàáèåâ æåíãèíèí ñàìáîäàé Ñàíêò-Ïåòåðáóðãäèí õêÿíàâàé 

êîìàíäàäèê êóòóíâà, ãèëà êüåãüàë ëåçãè õöè Ìîñêâàäà êüèëå 

ôèäàé Âèðèðîññèÿäèí àêúàæóíðà èøòèðàêäà. 

Õàéè ðàéîíäèí, Ëåçãèñòàíäèí òIâàð õêàæçàâàé Ìàðàò Íàáèåâàõú 

êIåëóíðà âà ñïîðòäà ìàäíè ÷Iåõè àãàëêüóíàð õüóí ÷è 

ìóðàä ÿ. 

Ýêóü ìóðàäàð 

êüèëèç àêúàòðàé! 

È éèêúàðà ñïîðòäàë ðèêI àëàé öíàëâèéðèí òåëåôîíðè õóääà 

êIâàëàõçàâà. Ðîññèÿäèí ãçàô ðåãèîíðàé ÷ïè-÷ïèç çåíãåð èéèç, 

àáóðó ÷ïèí âàòàíäàø Äàóðåí ÊÓÐÓÃÚËÈÅÂÀ àçàääàêàç êüóðøàõàð 

êüóíàé Êðàñíîÿðñê øåãüåðäà êüèëå òóõóçâàé êåñåðëó àêúàæóíðà 

êúèçèëäèí ìåäàëü êúàçàíìèøóí òåáðèêçàâà. 

Çà Äàóðåíàí íóáàòäèí àãàëêüóí âèðè öíàëâèéðèç, àäàí áàãúðèéðèç 

- õóüðóüí ìèñêIèíäèí ôåêüè, ïàãüëèâàíäèí ÷Iåõè áóáà 

×.Êóðóãúëèåâàç, äàõ - Õ.Êóðóãúëèåâàç, èìèéðèç - Á.Êóðóãúëèåâàç 

(Öíàëäàë êüóðøàõàð êüóíàé ñèôòå õüàíâàé ÑÑÑÐ-äèí ñïîðòäèí 

ìàñòåð, Ñàíêò-Ïåòåðáóðã), Ì.Êóðóãúëèåâàç (Êúàçàõñòàíäèí 

ñïîðòäèí ëàéèõëó ìàñòåð, àçàääàêàç êüóðøàõàð êüóíàé òðåíåð, 

Àêòàó) À.Êóðóãúëèåâàç (ôèçêóëüòóðàäèí ìóàëëèì, Öíàë) âà È.Êóðóãúëèåâàç 

(ôèíàíñèñò, Äåðáåíò) ðèêIèí ñèäêüèäàé ìóáàðàêçàâà. 

ÊIåëäàéáóðóêàé ãçàôáóðó “Äàóðåí” ëåçãè òIâàð òóø, àì ëåçãè 

õöåë ãüèêI ýöèãíà ëóãüóí ìóìêèí ÿ... 

Êüèñìåòäè ãçàô öíàëâèÿð Êúàçàõñòàíäèç (ÖIèéè Óüçåíü) àêúóäíà. 

Äàóðåíàí äàõ - Õàëèäíè. Àì æåãüèë âàõòàðà êüóðøàõàð 

êüóíàë ãçàô ðèêI àëàéäè òèð. ÊIâàëàõäèëàé ãóüãúóüíèç àäà òðåíåð, 

ñïîðòäèí ìàñòåð, 100 êã-äèëàé àðòóõ çàëàíâàë àâàé êúàçàõ 

Äàóðåíàõú ãàëàç áÿãüñåðèç ýêúå÷Ièç, âè÷èç àçàääàêàç êüóðøàõàð 

êüóíèí ñèðåð ÷èðíà. Àáóð êIåâè äóñòàð õüàíà. Õàëèäà âè÷èí 

ðóãóëäàë äóñòóíèí òIâàð ýöèãíà. Èíãüå ÷àõú ïàãüëèâàí, ëåçãè 

Äàóðåí õüàíà. Ñàãúðàé âè÷! 

Ãàô êâàòàé ÷êàäàë ëóãüóç êIàíçàâà, Öíàëðèí õóüðÿé ñà êàñ 

ñïîðòäèí ëàéèõëó ìàñòåð, êüâå êàñ ìåæäóíàðîäíûé êëàññäèí 

ñïîðòäèí ìàñòåðàð àêúàòíàâà, àáóðóêàé ïóäàêàéíè (Ì.Êóðóãúëèåâ, 

Ý.Áàëàáåãîâ, Ä.Êóðóãúëèåâ) “Ëåçãè ãàçåòäà” ãåãüåíøäàêàç 

ìàêúàëàÿð ãàíà. Ïàãüëèâàíðèí ãüóíàððè æåãüèëðèç õúñàí ðåõú 

êúàëóðçàâà, æåìÿò àãóäçàâà. Ïàãüëèâàíàð, êúóé êóü ðèêIåðà àâàé 

ýêóü ìóðàäàð êüèëèç àêúàòðàé! 

Ãüàñàí ÃÜÓÜÑÅÉÍÎÂ, 

òIàìàéðèí ñïîðòäàé Äàãúóñòàíäèí ÷åìïèîí (1978-éèñ), 

ñïîðòäèí ìàñòåðâèëå êàíäèäàò, Áåëèæ ïîñ¸ëîê.

ïîíåäåëüíèê, 13 ôåâðàëÿ 

ÒÂ ÄÀÃÅÑÒÀÍ 

ÐÎÑÑÈß 

08.05-08.08 Ìåñòíîå âðåìÿ. 

Âåñòè-Äàãåñòàí. 


Âåñòè-Äàãåñòàí 

11:40 Ìåñòíîå âðåìÿ. 






17:40 Câåòîôîð. 

ã.Äåðáåíò 

17.55 Ïàðóñ íàäåæäû 

18.05 Àêöåíòû. Àíàëèòè÷åñêàÿ 

ïðîãðàììà 

Èëüìàíà Àëèïóëàòîâà 

18.45 Ðåêëàìà 



ÐÃÂÊ 

07.00 Âðåìÿ íîâîñòåé. Èòîãè 

âòîðíèê, 14 ôåâðàëÿ 


ÐÎÑÑÈß 





09:00 Êàíàë íàöèîíàëüíîãî 

âåùàíèÿ 

«Ìàäàíèÿò» 







17:40 Cîçäàòåëü çâóêà 

17.55 «Ïëàíåòà Êóëüòóðà». 

Çà ñòðîêîé 

Ïîñëàíèÿ Ãëàâû 

ÐÄ Ð.Àáäóëàòèïîâà 

ÍÑ ÐÄ 

18.25 Áðåéí-ðèíã 



ñðåäà, 15 ôåâðàëÿ 


ÐÎÑÑÈß 







«Ðóáàñ» (íà òàáàñàðàíñêîì 

ÿçûêå) 





17:20 Ìåñòíîå Âðåìÿ. 


17:40 «ÌÛ». Ïîáåäèòåëè 

êðàåâåä÷åñêîé 

ðåñïóáëèêàíñêîé 

îëèìïèàäû 

18.05 ×åëîâå÷åñêèé 

êàïèòàë. Ïðîôåññîð 

È.Èëüÿñîâ 

18.25 Íàáîëåâøèé âîïðîñ. 

«Ì×Ñ». 



÷åòâåðã, 16 ôåâðàëÿ 


ÐÎÑÑÈß 







«»Äàðãàëà àíêúè» 

(íà äàðãèíñêîì 

ÿçûêå) 







17:40 Òîê-øîó. Òåððèòîðèÿ 

îáùåíèÿ. Çà 

ñòðîêîé Ïîñëàíèÿ 

Ãëàâû ÐÄ Ð.Àáäóëàòèïîâà 

ÍÑ ÐÄ 




08.00 Ïåðåäà÷à íà ëåçãèíñêîì 

ÿçûêå 

«Âàõòàð âà èíñàíàð» 

Ïåðñïåêòèâû 

ðàçâèòèÿ «Ëåçãè 

ãàçåò» 

08.40 Ìóëüòôèëüìû 

09.10 «Ñïîðòèâíûé óèê-ýíä» 

09.40 Ê 79-ëåòèþ Âëàäèìèðà 

Âûñîöêîãî. «×åòûðå 

÷åòâåðòè ïóòè» 

12.05 «Ïàðëàìåíòñêèé âåñòíèê» 

12.30 Âðåìÿ íîâîñòåé Äàãåñòàíà 

12.50 Êîíöåðò «Ïîðò-ïåòðîâñêèå 

àññàìáëåè» 


14.50 Õ/ô «Âàø ñûí è áðàò» 


16.50 Íåäåëÿ âîåííûõ ôèëüìîâ 

íà ÐÃÂÊ. Õ/ô «Æäè 

ìåíÿ» 

18.45 Ïåðåäà÷à íà òàáàñàðàíñêîì 

ÿçûêå «Ìèë» 

ÐÃÂÊ 




«Ïîñëàíèå Ãëàâû Äàãåñòàíà 

ÍÑ ÐÄ» 

08.00 Ìóëüòôèëüì 


08.45 Ä/ñ «Ïóòåøåñòâèÿ íà 

êðàé ñâåòà» 

09.25 Õ/ô «Ïå÷àòü çëà» 

11.30 Ä/ô «Äûõàíèå Àðìàãåääîíà» 


12.55 «Ýêîëîãè÷åñêèé âåñòíèê» 

13.25 «Äàãåñòàí òóðèñòè÷åñêèé» 

×èíäèð÷åðî 

13.55 «Ïðîìïðîãðåññ» 


14.50 Õ/ô «Êàê ïîññîðèëèñü 

Èâàí Èâàíîâè÷ ñ Èâàíîì 

Íèêèôîðîâè÷åì» 

ÐÃÂÊ 


07.10 Ïåðåäà÷à íà ëàêñêîì 

ÿçûêå «Àüðùè âà àãüëó» 



08.45 Ä/ô «Ïóòåøåñòâèå íà 


09.20 Õ/ô «×åðíûé òþëüïàí» 

12.05 «Óãîë çðåíèÿ» 


12.55 «Ïðàâîâîå ïîëå» 

13.30 Ä/ô «Ðàçãðîì Íàäèð- 

Øàõà» 


14.50 Õ/ô «Âå÷åðà íà õóòîðå 

áëèç Äèêàíüêè» 




íà ÐÃÂÊ. Õ/ô «Àêòðèñà» 

18.10 «Ðàçóìíûé âçãëÿä» 

ÐÃÂÊ 


07.15 Ïåðåäà÷à íà äàðãèíñêîì 

ÿçûêå 





09.20 Õ/ô «Êîâáîè» 

11.45 «Àóòîäàôå» 


12.55 Ïðîåêò «Ìû – ðîññèéñêèé 

íàðîä. Äàãåñòàí 

ìíîãîíàöèîíàëüíûé» 

Ðåñïóáëèêà Áàøêîðòîñòàí 

ïðåäñòàâëÿåò: 

«Êóðàé-òàíåö» 

13.30 Ê Ìåæäóíàðîäíîìó 

äíþ áîðüáû ñ äåòñêîé 

îíêîëîãèåé: «Æèâè è 

äàðè æèçíü äðóãèì» 

13.55 «Æèëîé ìèð» 



20.00 Âðåìÿ íîâîñòåé Ìàõà÷êàëà 

20.20 «Äàãåñòàí òóðèñòè÷åñêèé» 

×èíäèð÷åðî 


21.15 «Êðóãëûé ñòîë» 

21.50 «Ïðîìïðîãðåññ» 


23.00 Âðåìÿ íîâîñòåé. Ìàõà÷êàëà 





«Ïîñëàíèå Ãëàâû Äàãåñòàíà 

ÍÑ ÐÄ» 

01.35 Ò/ñ «Ìàðèàííà è 

Ñêàðëåòò» 


02.45 Õ/ô «Ïå÷àòü çëà» 



íà ÐÃÂÊ. Õ/ô «Æäè 

ìåíÿ» 




íà ÐÃÂÊ Õ/ô «Ïðîùàé» 





20.20 Ä/ô «Ðàçãðîì Íàäèð- 

Øàõà» 




23.15 «Óãîë çðåíèÿ» 

23.40 Ä/ô «Íàðêîòèêè è 

òåððîðèçì» 






02.20 Õ/ô «×åðíûé òþëüïàí» 

04.15 Ä/ô «Íàðêîòèêè è 

òåððîðèçì» 



ÿçûêå 






Ðåñïóáëèêà Áàøêîðòîñòàí 

ïðåäñòàâëÿåò: 

«Êóðàé-òàíåö» 

20.50 Ê Ìåæäóíàðîäíîìó 

äíþ áîðüáû ñ äåòñêîé 

îíêîëîãèåé: «Æèâè è 

äàðè æèçíü äðóãèì» 

21.20 Ä/ô «Äàãåñòàí – êðàé 

ìàñòåðîâ» 

21.50 «Æèëîé ìèð» 



23.15 «Àóòîäàôå» 

00.00 Ä/ô «Äîðîãà â Äàãåñòàí. 

Êàñïèéñêîå ìîðå» 


ÿçûêå «Àäàìòè âà 

çàìàíà» 



14.50 Õ/ô «Ïîäêèäûø» 




íà ÐÃÂÊ. Õ/ô «Ìàéñêèå 

çâåçäû» 

18.30 Îáçîð ãàçåòû 

«ÕIàêúèêúàò» 

18.45 Ïåðåäà÷à íà àâàðñêîì 

ÿçûêå 



20.20 «Íà âèäó. Ñïîðò» 

21.10 «Ïðîôåññèîíàë» 

21.30 Ä/ô «Àìåò-Õàí Ñóëòàí» 

21.50 «Àãðîñåêòîð» 


23.00 Âðåìÿ íîâîñòåé. Ìàõà÷êàëà 

23.15 Õ/ô «×óäàê – ÷åëîâåê» 



ÿçûêå 



9 ôåâðàëÿ, 2017 ã. ¹ 6 

ÒÅËÅíåäåëÿ 13 

ÏÅÐÂÛÉ 

5.00 Äîáðîå óòðî. 

9.00 Íîâîñòè. 


9.50 Æèòü çäîðîâî! 

10.55 Ìîäíûé ïðèãîâîð. 


12.15 Íàåäèíå ñî âñåìè. 

13.20 Âðåìÿ ïîêàæåò. 





16.00 Ìóæñêîå/Æåíñêîå. 

17.00 Äàâàé ïîæåíèìñÿ! 

18.00 Ïåðâàÿ ñòóäèÿ. 

20.00 Ïóñòü ãîâîðÿò. 

21.00 Âðåìÿ. 

21.35 Ò/ñ “Ãðå÷àíêà”. 

23.15 Âå÷åðíèé Óðãàíò. 

23.50 Ïîçíåð. 

0.50 Íî÷íûå íîâîñòè. 

1.10 Õ/ô “Âðåìÿ ñîáèðàòü 

êàìíè”. 



4.05 Êîíòðîëüíàÿ çàêóïêà. 

ÏÅÐÂÛÉ 

















21.00 Âðåìÿ. 




0.10 Ò/ñ “Äèâåðñàíò. Êîíåö 

âîéíû”. 

2.10 Õ/ô “Òðè áàëáåñà”. 


3.05 Õ/ô “Òðè áàëáåñà”. 


ÏÅÐÂÛÉ 

















21.00 Âðåìÿ. 






2.10 Õ/ô “Äðóãàÿ çåìëÿ”. 


3.05 Õ/ô “Äðóãàÿ çåìëÿ”. 


ÏÅÐÂÛÉ 

















21.00 Âðåìÿ. 






2.10 Õ/ô “Ëþáîâü â êîñìîñå”. 


3.05 Õ/ô “Ëþáîâü â êîñìîñå”. 


ÐÎÑÑÈß 1 

5.00 Óòðî Ðîññèè. 

9.00 Âåñòè. 


9.55 Î ñàìîì ãëàâíîì. 

11.00 Âåñòè. 

11.40 Âåñòè. Ìåñòíîå âðåìÿ. 

11.55 Ò/ñ “Êàìåíñêàÿ”. 

14.00 Âåñòè. 


14.55 Ò/ñ “Òàéíû ñëåäñòâèÿ”. 

17.00 Âåñòè. 


17.40 Ïðÿìîé ýôèð. 

18.50 60 ìèíóò. 

20.00 Âåñòè. 


21.00 Ò/ñ “Îñèíîå ãíåçäî”. 

23.15 Âå÷åð ñ Âëàäèìèðîì 

Ñîëîâüåâûì. 

1.45 Ò/ñ “Âîëüô Ìåññèíã: 

âèäåâøèé ñêâîçü âðåìÿ”. 

3.50 Ò/ñ “Äàð”. 






11.00 Âåñòè. 



14.00 Âåñòè. 



17.00 Âåñòè. 



18.50 60 ìèíóò. 

20.00 Âåñòè. 







3.50 Ò/ñ “Äàð”. 






11.00 Âåñòè. 



14.00 Âåñòè. 



17.00 Âåñòè. 



18.50 60 ìèíóò. 

20.00 Âåñòè. 







3.50 Ò/ñ “Äàð”. 






11.00 Âåñòè. 



14.00 Âåñòè. 



17.00 Âåñòè. 



18.50 60 ìèíóò. 

20.00 Âåñòè. 



23.15 Ïîåäèíîê. 



3.20 Ò/ñ “Äàð”. 

ÍÒÂ 

5.10 Ò/ñ “Àäâîêàò”. 

6.00 Ñåãîäíÿ. 

6.05 Òàèíñòâåííàÿ Ðîññèÿ. 

7.00 Äåëîâîå óòðî ÍÒÂ. 

8.05 Ò/ñ “Âîçâðàùåíèå Ìóõòàðà”. 


10.25 Ò/ñ “Ïàñå÷íèê”. 

12.00 Ñóä ïðèñÿæíûõ. 


13.25 ×ðåçâû÷àéíîå ïðîèñøåñòâèå. 

Îáçîð. 

14.00 Ìåñòî âñòðå÷è. 


16.35 Ò/ñ “Óëèöû ðàçáèòûõ 

ôîíàðåé”. 

17.40 Ãîâîðèì è ïîêàçûâàåì 


Îáçîð. 


19.40 Ò/ñ “Êóáà”. 

21.30 Ò/ñ “Äåëî ÷åñòè”. 

23.35 Èòîãè äíÿ. 

0.05 Ïîçäíÿêîâ. 

0.15 Ò/ñ “Áîìæ”. 


3.35 Æèâàÿ ëåãåíäà. 

4.20 Ò/ñ “Êóðîðòíàÿ ïîëèöèÿ”. 

ÍÒÂ 











Îáçîð. 





17.40 Ãîâîðèì è ïîêàçûâàåì. 


Îáçîð. 


19.40 Ò/ñ “Êóáà”. 



0.05 Ò/ñ “Áîìæ”. 


3.15 Êâàðòèðíûé âîïðîñ. 

4.10 Àâèàòîðû. 

4.20 Ò/ñ “Êóðîðòíàÿ ïîëèöèÿ” 

ÍÒÂ 











Îáçîð. 







Îáçîð. 


19.40 Ò/ñ “Êóáà”. 



0.05 Ò/ñ “Áîìæ”. 


3.15 Äà÷íûé îòâåò. 


4.25 Ò/ñ “Êóðîðòíàÿ ïîëèöèÿ”. 

ÍÒÂ 











Îáçîð. 







Îáçîð. 


19.40 Ò/ñ “Êóáà”. 



0.05 Ò/ñ “Áîìæ”. 


3.15 Ñóäåáíûé äåòåêòèâ. 



ÄÎÌÀØÍÈÉ 

6.30 Äæåéìè: îáåä çà 15 

ìèíóò. (16+). 

7.30 Äîìàøíÿÿ êóõíÿ. (16+). 

8.00 6 êàäðîâ. (16+). 

8.10 Ïî äåëàì íåñîâåðøåííîëåòíèõ. 

(16+). 

11.10 Äàâàé ðàçâåäåìñÿ! 

(16+). 

14.10 Ìåëîäðàìà “Íå óõîäè”. 

(16+). 

18.00 Ïðèñÿæíûå êðàñîòû. 

(16+). 

19.00 Ò/ñ “Æåíñêèé äîêòîð 

2”. (Óêðàèíà). (16+). 

21.00 Ò/ñ “Äâîéíàÿ ñïëîøíàÿ”. 

(16+). 

22.55 Ðóáëåâî-Áèðþëåâî. 

(16+). 

23.55 6 êàäðîâ. (16+). 

0.30 Ìåëîäðàìà “Íàéòè 

ìóæà â áîëüøîì ãîðîäå”. 

(16+). 

2.40 Êîìåäèÿ “Ñåìü æåí 

îäíîãî õîëîñòÿêà”. 

(16+). 

5.30 Äæåéìè: îáåä çà 15 

ìèíóò. (16+). 


6.30 Æèòü âêóñíî ñ Äæåéìè 

Îëèâåðîì. (16+). 


8.00 6 êàäðîâ. (16+). 


(16+). 



2”. (16+). 


(16+). 


(16+). 


2”. (16+). 


(16+). 


(16+). 

0.00 6 êàäðîâ. (16+). 

0.30 Ìåëîäðàìà “Íàéòè 

ìóæà â áîëüøîì ãîðîäå”. 

(16+). 


îäíîãî õîëîñòÿêà”. (16+) 

4.45 6 êàäðîâ. (16+). 








8.00 6 êàäðîâ. (16+). 


(16+). 



2”. (16+). 


(16+). 


(16+). 


2”. (16+). 


(16+). 


(16+). 

0.00 6 êàäðîâ. (16+). 

0.30 Ìåëîäðàìà “Êàê âûéòè 

çàìóæ çà ìèëëèîíåðà”. 

(16+). 


îäíîãî õîëîñòÿêà”. (16+) 








8.00 6 êàäðîâ. (16+). 


(16+). 


(16+). 


2”. (16+). 


(16+). 


(16+). 


2”. (16+). 


(16+). 


(16+). 

0.00 6 êàäðîâ. (16+). 

0.30 Ìåëîäðàìà “Îòïóñê çà 

ñâîé ñ÷åò”. (16+). 


îäíîãî õîëîñòÿêà”. (16+). 

5.15 6 êàäðîâ. (16+). 



ÒÂ-ÖÅÍÒÐ 

6.00 Íàñòðîåíèå. 

8.00 Õ/ô “Õîä êîíåì”. 

9.35 Õ/ô “Ãîñóäàðñòâåííûé 

ïðåñòóïíèê”. 

11.30,14.30 Ñîáûòèÿ. 

11.50 Ïîñòñêðèïòóì. 

12.55 Â öåíòðå ñîáûòèé. 

13.55 Ëèíèÿ çàùèòû. Ïîéìàòü 

ìàíüÿêà. 

14.50 Ãîðîä íîâîñòåé. 

15.15 Ãîðîäñêîå ñîáðàíèå. 

16.00 Òàéíû íàøåãî êèíî”. 

“Àôîíÿ. 

16.35 Åñòåñòâåííûé îòáîð. 

17.30 Ò/ñ “Ñòðàñòè ïî ×àïàþ” 

19.30 Ñîáûòèÿ. 

20.00 Ïðàâî ãîëîñà. 

21.45 Ïåòðîâêà, 38. 


22.30 Òåððèòîðèÿ ñòðàõà. 

Ñïåöðåïîðòàæ. 

23.05 Áåç îáìàíà”. “Æàðåíûå 

ôàêòû. 

0.00 Ñîáûòèÿ. 25-é ÷àñ. 

0.30 Õ/ô “Ñ÷àñòüå ïî êîíòðàêòó”. 

2.25 Äåòåêòèâ “Êâèðê”. 

4.15 Ä/ô “Ïðèêàç: óáèòü 

Ñòàëèíà”. 



8.00 Äîêòîð È... 

8.35 Õ/ô “Òàéíà äâóõ îêåàíîâ”. 


11.50 Ò/ñ “Îòåö Áðàóí”. (Âåëèêîáðèòàíèÿ). 

13.40 Ìîé ãåðîé. 



15.15 Áåç îáìàíà”. “Æàðåíûå 

ôàêòû. 


“Ñïîðòëîòî-82. 


17.30 Ò/ñ “Ñòðàñòè ïî ×àïàþ”. 





22.30 Îñòîðîæíî, ìîøåííèêè! 

23.05 Ïðîùàíèå. Ëåäè Äèàíà. 


0.30 Ïðàâî çíàòü! 

2.05 Õ/ô “Ìà÷åõà”. 




8.45 Õ/ô “Èíñïåêòîð óãîëîâíîãî 

ðîçûñêà”. 

10.35 Ä/ô “Òàòüÿíà Äîðîíèíà. 

Ëåãåíäà âîïðåêè” 


11.50 Ò/ñ “Îòåö Áðàóí”. 




15.15 Ïðîùàíèå. Ëåäè Äèàíà 


“Ïî ñåìåéíûì îáñòîÿòåëüñòâàì. 







22.30 Ëèíèÿ çàùèòû. 

23.05 Äèêèå äåíüãè. Âàëåíòèí 

Êîâàëåâ. 


0.30 Õ/ô “Ðîçûãðûø”. 

4.20 Ä/ô “Ðàôàýëü. Ëþáèìûé 

ãîëîñ êîðîëåâñòâà” 





8.45 Õ/ô “Áóäíè óãîëîâíîãî 


10.30 Ä/ô 

11.30,14.30 Ñîáûòèÿ. 




15.15 Äèêèå äåíüãè. Âàëåíòèí 

Êîâàëåâ. 


“Ãäå íàõîäèòñÿ íîôåëåò? 







22.30 10 ñàìûõ... Íåñ÷àñòíûå 

áðàêè ñ èíîñòðàíöàìè 

23.05 Ä/ô “Çàêóëèñíûå âîéíû 

â ñïîðòå”. 


0.30 Äåòåêòèâ “Äåêîðàöèè 

óáèéñòâà”. 

4.20 Ä/ô “Äèí Ðèä. Òàéíà 

æèçíè è ñìåðòè”.

14 9 ôåâðàëÿ, 2017 ã. ¹ 6 

ïÿòíèöà, 17 ôåâðàëÿ 


ÐÎÑÑÈß 









17:40 Ìèð Âàøåìó äîìó 

18.00 Ýòíîâûñòàâêà. 

«Òðàäèöèÿ».ñåë 

Öóäàõàð Ëåâàøèíñêîãî 

ðàéîíà 

18.15 Äàãåñòàí ñïîðòèâíûé 

18.30 Âåñòè-äåæóðíàÿ ÷àñòü 



ÐÃÂÊ 

07.00 Âðåìÿ íîâîñò åé Äàãåñòàíà 


ÐÎÑÑÈß 

08.25 Ëþäè â áåëûõ 

õàëàòàõ 

08.30 Êóëüòóðà íàðîäîâ 

Äàãåñòàíà ðàçíûõ 

êîíôåññèé 

08.52 Äàãåñòàíöû â 

Âîëãîãðàäñêîé îáëàñòè. 




ÐÃÂÊ 


07.15 Ïåðåäà÷à íà êóìûêñêîì 

ÿçûêå «Çàìàíëàð 

ãåòå, õàëêú ãåòìåñ» 

07.55 Îáçîð äàãåñòàíñêèõ 

ÑÌÈ 



08.45 «Çäîðîâüå» 

âîñêðåñåíüå, 19 ôåâðàëÿ 


ÐÎÑÑÈß 

10.20 Ìåñòíîå âðåìÿ. 


Ñîáûòèÿ íåäåëè. 

Èíôîðìàöèîííîàíàëèòè÷åñêàÿ 


ÐÃÂÊ 

07.00,08.30 Âðåìÿ íîâîñòåé 

Äàãåñòàíà 

07.15 «Ìîé ìàëûø» 


08.00 «Çäðàâñòâóé, ìèð!» 

08.45 Õ/ô «Ìàðèöà» 

10.10 Ïðèâåòû è ïîçäðàâëåíèÿ 

â ïðîãðàììå 

«Ïîëèôîíèÿ» 6 + 

11.30 «×èñòîå ñåðäöå» 




ÏÎÍÅÄÅËÜÍÈÊ 

6.30 Äóáëåð. 

7.00,7.25,8.55 Íîâîñòè. 

7.05 Ñïîðòèâíûé ðåïîðòåð. 

7.30,11.10 Âñå íà Ìàò÷! 

9.00 Ä/ñ “500 ëó÷øèõ ãîëîâ”. 

9.30 Áèàòëîí. ×Ì. 

10.15,11.05,13.45 Íîâîñòè 


11.45 Ôóòáîë. 



16.00 Âñå íà Ìàò÷! 

17.00 Ñïîðòèâíûé ðåïîðòåð 

17.30 Êóáîê Êîíôåäåðàöèé. 

Ïóòü Ãåðìàíèè. 


18.05 Çàêóëèñüå ÊÕË. 

18.25 Êîíòèíåíòàëüíûé âå÷åð 

18.55 Õîêêåé. ÊÕË. 


21.30 Ñïîðòèâíûé çàãîâîð. 



22.25 ÅâðîÒóð. Îáçîð ìàò- 

÷åé íåäåëè. 



1.30 Õ/ô “Ïîëå ìå÷òû”. 

3.30 Ãîðíîëûæíûé ñïîðò. 

5.30 Âåëèêèå ìîìåíòû â 

ñïîðòå. 


ÿçûêå 

08.00 Îáçîð ãàçåòû 

«ÕIàêúèêúàò» 





09.20 Õ/ô «Ìàñêàðàä» 

11.30 Ïÿòíè÷íàÿ ïðîïîâåäü. 

12.00 «Àãðîñåêòîð» 


12.55 «Ïðîôåññèîíàë» 

13.20 Ä/ô «Àìåò-Õàí Ñóëòàí» 

13.45 «Íà âèäó. Ñïîðò» 


14.50 Õ/ô «Çàíîçà» 12 + 



íà ÐÃÂÊ. Õ/ô «Â 

íåáå íî÷íûå âåäüìû» 

ñóááîòà, 18 ôåâðàëÿ 

09.10 Õ/ô «Óëèöà ïîëíà íåîæèäàííîñòåé» 

10.50 «Íàøè ïðèîðèòåòû» 


12.00 «Âðåìÿ ìîëîäûõ» 

12.30 Ôåñòèâàëü «Âîñïåâøèå 

Äàãåñòàí»: Ïîýòè- 

÷åñêèé Àçåðáàéäæàíñêèé 

äðàìàòè÷åñêèé òåàòð. 

Êîìïîçèöèÿ «Òâîé 

è ìîé Äàãåñòàí» 

13.50 ÐÄÍÒ ïðåäñòàâëÿåò: 

«Ýòíîâûñòàâêà «Òðàäèöèè 

Öóäàõàðà» Ëåâàøèíñêèé 

ðàéîí 

14.10 Õ/ô «Êî÷óáåé» 

16.00 «Çäðàâñòâóé, ìèð!» 



17.20 Äàãåñòàíñêîå êèíî. Õ/ 

ô «Òàéíà ñèíèõ ãîð» 

18.50 Çîëîòàÿ êîëëåêöèÿ 

ôèëüìîâ î ðîäíîì 

êðàå» Ä/ô «Ëåçãèíêà» 


12.30 «Íàøè äåòè» 

13.00 «Ìîëîäåæíûé ìèêñ» 

13.30 Êîíöåðò «Òâîð÷åñêèå 

ïåðåñå÷åíèÿ» Ê 125- 

ëåòèþ Ñåðãåÿ Ïðîêîôüåâà 

15.00 Õ/ô «Ïóñòü òàê áóäåò» 

17.00 «×åëîâåê è ïðàâî» 

18.20 «Ñïîðòèâíûé óèê-ýíä» 


ÿçûêå 


Âå÷åð ïàìÿòè 

ïîýòà Èáðàãèìà 

Ãóñåéíîâà â ñ. Êàñóìêåíò 

19.30 Âðåìÿ íîâîñòåé Äàãåñòàíà. 

Èòîãè 

20.20 Êîíöåðò «Äåðáåíò 

2000» 

22.30 Âðåìÿ íîâîñòåé Äàãåñòàíà. 

Èòîãè 


ÌÀÒ× ÒÂ Ñ 13 ÏÎ 19 ÔÅÂÐÀËß 

ÂÒÎÐÍÈÊ 


7.00,7.25,8.55 Íîâîñòè. 


7.30,12.05 Âñå íà Ìàò÷! 


9.30 ÅâðîÒóð. 


12.00,15.00,16.00 Íîâîñòè 

12.30 Õ/ô “Àäñêàÿ êóõíÿ”. 

14.30 Ñïîðòèâíûé çàãîâîð. 



16.05 Êîììåíòàòîðû. 

16.25 Êîíòèíåíòàëüíûé âå÷åð 

16.55 Õîêêåé. ÊÕË. 



20.00 Çîëîòûå ìÿ÷è Ìåññè 

è Ðîíàëäó. 


20.35 Âñå íà ôóòáîë! 

21.05 Íàçàä â áóäóùåå. Ëèãà 

÷åìïèîíîâ. 






1.10 Îáçîð Ëèãè ÷åìïèîíîâ 

1.40 Õ/ô “Ëþáîâü âíå ïðàâèë”. 

(ÑØÀ - Ãåðìàíèÿ). 

18.10 «Íàøè äåòè» 


ÿçûêå 



20.20 «Ïîäðîáíîñòè» 

20.50 «Çäîðîâüå» 

21.25 Çîëîòàÿ êîëëåêöèÿ 

ôèëüìîâ î ðîäíîì 

êðàå. Ä/ô «Äåòñêèå 

ïðàçäíèêè» 

21.40 Îáçîð äàãåñòàíñêèõ 

ÑÌÈ 

21.55 «Íàøè ïðèîðèòåòû» 



23.15 «Âðåìÿ ìîëîäûõ» 

23.40 Ä/ô «Íåóêðîòèìûé 

Ìàãîìåä» 



ÿçûêå 




20.00 «×èñòîå ñåðäöå» 

20.10,05.10 Ïðîåêò «Ìû – 

ðîññèéñêèé íàðîä. Äàãåñòàí 


ßêóòèÿ ïðåäñòàâëÿåò: 

«Ëåíñêèå 

ñòîëáû» 


21.10 Ïðèâåòû è ïîçäðàâëåíèÿ 

â ïðîãðàììå 

«Ïîëèôîíèÿ» 


23.00 Õ/ô «Ìàðèöà» 



01.25 Ôåñòèâàëü «Âîñïåâøèå 

Äàãåñòàí»: Ïîýòè- 

÷åñêèé Àçåðáàéäæàíñêèé 

äðàìàòè÷åñêèé òåàòð. 

Êîìïîçèöèÿ «Òâîé 

è ìîé Äàãåñòàí» 

02.30 Õ/ô «Âîçäóøíûå ïðèêëþ÷åíèÿ» 


05.40 Äàãåñòàíñêîå êèíî. Õ/ 

ô «Òàéíà ñèíèõ ãîð» 

23.40 Õ/ô «Ìû, äâîå ìóæ- 

÷èí» 


ÿçûêå 


Âå÷åð ïàìÿòè 

ïîýòà Èáðàãèìà 

Ãóñåéíîâà â ñ. Êàñóìêåíò 

01.55 Õ/ô «Ìóæñêèå ðàçáîðêè» 

03.50 Êîíöåðò «Òâîð÷åñêèå 

ïåðåñå÷åíèÿ» Ê 125- 

ëåòèþ Ñåðãåÿ Ïðîêîôüåâà 

05.05 Õ/ô «Ïóñòü òàê áóäåò» 

ÏÅÐÂÛÉ 


6.10 Ò/ñ “Áûâøèõ íå áûâàåò”. 

8.15 Ì/ñ “Ñìåøàðèêè. Ïèíêîä”. 

8.25 ×àñîâîé. 

8.55 Çäîðîâüå. 


10.15 Íåïóòåâûå çàìåòêè. 

ÑÐÅÄÀ 


7.00,7.25,8.55 Íîâîñòè. 


7.30,12.05 Âñå íà Ìàò÷! 


9.30 Íàçàä â áóäóùåå. Ëèãà 

÷åìïèîíîâ. 

10.00 Ïðîôåññèîíàëüíûé áîêñ 

12.00,15.00 Íîâîñòè. 




15.40 Äåñÿòêà! 

16.00 Áèàòëîí ñ Äìèòðèåì 

Ãóáåðíèåâûì. 




18.45 Ëó÷øàÿ èãðà ñ ìÿ÷îì. 

Ìàò÷ çâåçä. Ñïåöèàëüíûé 

ðåïîðòàæ. 

19.05 Õ/ô “Ìàêñèìàëüíûé 

ðèñê”. (ÑØÀ). 

20.45 Ä/ñ “Æåñòîêèé ñïîðò” 


21.20 Àðñåíàë Àðøàâèíà. 





1.10 Îáçîð Ëèãè ÷åìïèîíîâ 

1.40 Âîëåéáîë. 

3.30 Õ/ô “Áîðåö è êëîóí”. 

5.20 Ä/ô “Âåê ÷åìïèîíîâ”. 

ÏÅÐÂÛÉ 













15.50 Æäè ìåíÿ. 

16.45 ×Ì ïî áèàòëîíó. Ýñòàôåòà. 

Æåíùèíû. 


20.00 “Ïîëå ÷óäåñ”. 

21.00 Âðåìÿ. 

21.30 Ãîëîñ. Äåòè. 


0.00 Ãîðîäñêèå ïèæîíû”. 

Åæåãîäíàÿ öåðåìîíèÿ 

âðó÷åíèÿ ïðåìèè 

“Ãðýììè. 

2.00 Êîìåäèÿ “Óâëå÷åíèå 

Ñòåëëû”. 



ÏÅÐÂÛÉ 


6.10 Ò/ñ “Áûâøèõ íå áûâàåò”. 

8.00 Èãðàé, ãàðìîíü ëþáèìàÿ! 

8.40 Ì/ñ “Ñìåøàðèêè. Íîâûå 

ïðèêëþ÷åíèÿ”. 

9.00 Óìíèöû è óìíèêè. 

9.45 Ñëîâî ïàñòûðÿ. 


10.15 Íèêîëàé Ðàñòîðãóåâ. 

Ïàðåíü ñ íàøåãî äâîðà. 

11.20 Ñìàê. 


12.20 Èäåàëüíûé ðåìîíò. 

13.20 Íà 10 ëåò ìîëîæå. 

14.10 Êîíöåðò Çàðû. 

16.10 Ãîëîñ. Äåòè. 

18.00 Âå÷åðíèå íîâîñòè. 

18.15 Êòî õî÷åò ñòàòü ìèëëèîíåðîì? 

19.10 Ìèíóòà ñëàâû. 

21.00 Âðåìÿ. 

21.20 Ñåãîäíÿ âå÷åðîì. 

23.00 Õ/ô “Âà-áàíê”. 

0.35 Õ/ô “Ýâîëþöèÿ Áîðíà”. 

3.05 Õ/ô “×å!” 


10.35 Ïîêà âñå äîìà. 

11.25 Ôàçåíäà. 


12.15 Îòêðûòèå Êèòàÿ. 

12.45 Òåîðèÿ çàãîâîðà. 

13.45 Êîìåäèÿ “Íåâåðîÿòíûå 

ïðèêëþ÷åíèÿ èòàëüÿíöåâ 

â Ðîññèè”. 

15.45 Êîìåäèÿ “Ñëóæåáíûé 

ðîìàí”. 

16.45 ×Ì ïî áèàòëîíó. 

Ìàññ-ñòàðò. Ìóæ÷èíû. 

Ïðÿìîé ýôèð èç Àâñòðèè. 

17.25 Êîìåäèÿ “Ñëóæåáíûé 

ðîìàí”. 

19.30 Ëó÷øå âñåõ! 

21.00 Âîñêðåñíîå “Âðåìÿ”. 

22.30 Êëóá Âåñåëûõ è Íàõîä÷èâûõ 

2017. 

0.50 Òèõèé äîì. Èòîãè Áåðëèíñêîãî 

êèíîôåñòèâàëÿ. 

1.20 Õ/ô “Äâà äíÿ, îäíà íî÷ü”. 



×ÅÒÂÅÐÃ 








9.30 Ëó÷øàÿ èãðà ñ ìÿ÷îì. 


10.00 Áèàòëîí. 








16.05 Áèàòëîí ñ Äìèòðèåì 

Ãóáåðíèåâûì. 


18.10 Íàøè â Òóðöèè. 


18.55 Ôóòáîë. Ëèãà Åâðîïû. 




1.30 Áàñêåòáîë. 

3.20 Îáçîð Ëèãè Åâðîïû. 


×Ì. Ãèãàíòñêèé ñëàëîì. 

Æåíùèíû. Òðàíñëÿöèÿ 

èç Øâåéöàðèè. 

4.45 Õ/ô “Ðîêêè Ìàð÷èàíî”. 

(ÑØÀ - Êàíàäà). 

ÒÅËÅíåäåëÿ 






11.00 Âåñòè. 



14.00 Âåñòè. 



17.00 Âåñòè. 



18.50 60 ìèíóò. 

20.00 Âåñòè. 


21.00 Þìîðèíà. 

23.35 Õ/ô “Âî èìÿ ëþáâè”. 



3.40 Ò/ñ “Äàð”. 


5.15 Ò/ñ “×àñòíûé äåòåêòèâ 

Òàòüÿíà Èâàíîâà. Áåñ â 

ðåáðî”. 

7.10 Æèâûå èñòîðèè. 


8.20 Ðîññèÿ. Ìåñòíîå âðåìÿ. 

9.20 Ñòî ê îäíîìó. 

10.10 Ñåìåéíûé àëüáîì. 

11.00 Âåñòè. 


11.40 Þìîð! Þìîð! Þìîð! 

14.00 Âåñòè. 

14.20 Õ/ô “À ñíåã êðóæèò...” 

18.00 Ñóááîòíèé âå÷åð. 

20.00 Âåñòè â ñóááîòó. 

21.00 Õ/ô “Âåðíîñòü”. 

0.50 Õ/ô “Îæåðåëüå”. 

2.50 Ò/ñ “Ìàðø Òóðåöêîãî”. 


5.00 Ò/ñ “×àñòíûé äåòåêòèâ 

Òàòüÿíà Èâàíîâà. Æèâåì 

òîëüêî ðàç”. 

7.00 Ì/ñ “Ìàøà è ìåäâåäü”. 

7.30 Ñàì ñåáå ðåæèññåð. 

8.20 Ñìåõîïàíîðàìà. 

8.50 Óòðåííÿÿ ïî÷òà. 

9.30 Ñòî ê îäíîìó. 

10.20 Ìåñòíîå âðåìÿ. Âåñòè 

- Ìîñêâà. Íåäåëÿ â 

ãîðîäå. 

11.00 Âåñòè. 

11.20 Ñìåÿòüñÿ ðàçðåøàåòñÿ 

14.00 Âåñòè. 

14.20 Õ/ô “Îäíàæäû è íàâñåãäà”. 

16.15 Õ/ô “Ñðåäñòâî îò ðàçëóêè”. 

20.00 Âåñòè íåäåëè. 

22.00 Âîñêðåñíûé âå÷åð ñ 

Â.Ñîëîâüåâûì. 

0.30 Ä/ô “Àëåêñàíäð Íåâñêèé. 

Ìåæäó Âîñòîêîì 

è Çàïàäîì”. 

1.35 Ò/ñ “Æåíùèíû íà ãðàíè” 

ÏßÒÍÈÖÀ 


7.00,7.25 Íîâîñòè. 




9.00 Íàøè â Òóðöèè. Ñïåöèàëüíûé 

ðåïîðòàæ. 









17.10 Äåñÿòêà! 

17.30 Ä/ô “Àëèíà Êàáàåâà. 

Ëåãêîñòü êàê íàãðàäà”. 

18.00 Õóäîæåñòâåííàÿ ãèìíàñòèêà. 




21.40 Âñå íà ôóòáîë! Ïåðåõîäíûé 

ïåðèîä. 





1.25 Õ/ô “Íèíäçÿ”. (ÑØÀ). 


4.00 Áîáñëåé è ñêåëåòîí. 

4.30 Ä/ô “Íîâèöêè: èäåàëüíûé 

áðîñîê”. 

ÍÒÂ 


6.00,10.00 Ñåãîäíÿ. 






13.00,16.00 Ñåãîäíÿ. 


Îáçîð. 





18.40 ×Ï. Ðàññëåäîâàíèå. 


20.00 Ïðàâäà Ãóðíîâà. 

21.00 Ò/ñ “Êóáà”. 

0.45 Õ/ô “Äâå âîéíû”. 





5.15 Èõ íðàâû. 

5.50 Õ/ô “Àãåíò îñîáîãî 

íàçíà÷åíèÿ”. 

ÍÒÂ 

7.25 Ñìîòð. 

8.00,10.00,16.00 Ñåãîäíÿ. 

8.20 Óñòàìè ìëàäåíöà. 

9.00 Ãîòîâèì ñ Àëåêñååì 

Çèìèíûì. 

9.25 Óìíûé äîì. 

10.20 Ãëàâíàÿ äîðîãà. 

11.00 Åäà æèâàÿ è ìåðòâàÿ. 

12.00 Êâàðòèðíûé âîïðîñ. 

13.05 Ïîåäåì, ïîåäèì! 

14.00 Äâîéíûå ñòàíäàðòû. 

15.05 Ñâîÿ èãðà. 

16.20 Îäíàæäû... 

17.00 Ñåêðåò íà ìèëëèîí. 

Ìàðèíà Àíèñèíà, ÷. 2. 

19.00 Öåíòðàëüíîå òåëåâèäåíèå. 

20.00 Òû ñóïåð! 

22.30 Òû íå ïîâåðèøü! 

23.25 Ìåæäóíàðîäíàÿ ïèëîðàìà. 

0.20 Ò/ñ “Ôîðìàò À4”. 




5.00 Èõ íðàâû. 

5.25 Õ/ô “Àãåíò îñîáîãî 

íàçíà÷åíèÿ”. 

ÍÒÂ 

7.00 Öåíòðàëüíîå òåëåâèäåíèå. 


8.20 Ëîòåðåÿ “Ñ÷àñòëèâîå 

óòðî”. 

9.25 Åäèì äîìà. 


10.20 Ïåðâàÿ ïåðåäà÷à. 

11.05 ×óäî òåõíèêè. 

12.00 Äà÷íûé îòâåò. 

13.05 ÍàøÏîòðåáÍàäçîð. 

14.10 Òîæå ëþäè. À. Íåìîâ. 

15.05 Ñâîÿ èãðà. 


16.20 Ñëåäñòâèå âåëè. 

18.00 Íîâûå ðóññêèå ñåíñàöèè. 

19.00 Èòîãè íåäåëè. 

20.30 Õ/ô “Ñïàñàòåëü”. 

22.35 Õ/ô “Âðåìÿ Ñèíäáàäà” 

2.10 Ïîåäåì, ïîåäèì! 

2.35 Åäà áåç ïðàâèë. 



ÑÓÁÁÎÒÀ 


7.00,9.40,11.45 Íîâîñòè. 


7.25 Õ/ô “Óèëë”. 

9.15 Âñå íà ôóòáîë! Àôèøà. 


11.25 Âîåííûå èãðû íà ñòàðòå 

11.50 Ôóòáîë. Ìåæäóíàðîäíûé 

òóðíèð 

12.45,14.40,19.20 Íîâîñòè 

12.55 Ëûæíûé ñïîðò. 





19.25 Ä/ô “Åìåëüÿíåíêî vs 

Ìèòðèîí”. 




22.30 Ñìåøàííûå åäèíîáîðñòâà. 


0.45 Êèêáîêñèíã. W5. 

2.00 Áîáñëåé è ñêåëåòîí. 


4.00 Ä/ô “Ïîñëå áîÿ. Ôåäîð 

Åìåëüÿíåíêî”. 

4.30 Ä/ô “Åìåëüÿíåíêî vs 

Ìèòðèîí”. 




7.30 6 êàäðîâ. (16+). 


(16+). 

9.40 Ìåëîäðàìà “Äåâè÷íèê”. 

(16+). 


(16+). 

19.00 Ìåëîäðàìà “Æåíñêàÿ 

èíòóèöèÿ”. (Óêðàèíà). 

(16+). 


èíòóèöèÿ 2”. (Óêðàèíà). 

(16+). 

0.00 6 êàäðîâ. (16+). 

0.30 Ìåëîäðàìà “Äæåéí 

Ýéð”. (ÑØÀ - Ôðàíöèÿ 

- Âåëèêîáðèòàíèÿ - 

Èòàëèÿ). (16+). 


(16+). 

4.40 6 êàäðîâ. (16+). 







7.30 6 êàäðîâ. (16+). 

7.35 Ìåëîäðàìà “Åñåíèÿ”. 

(Ìåêñèêà). (16+). 

10.15 Ìåëîäðàìà “Êòî-òî 

òåðÿåò, êòî-òî íàõîäèò”. 

(16+). 

13.45 Ìåëîäðàìà “Ïîâåçåò 

â ëþáâè”. (16+). 

17.30 Äîìàøíÿÿ êóõíÿ. 

(16+). 

18.00 Ä/ñ “Íàñòîÿùàÿ Âàíãà”. 

(16+). 

19.00 Ò/ñ “Âåëèêîëåïíûé 

âåê. Èìïåðèÿ Êåñåì”. 

(16+). 

23.00 Ä/ñ “Âîñòî÷íûå 

æåíû”. (16+). 

0.00 6 êàäðîâ. (16+). 


èíòóèöèÿ”. (16+). 


(16+). 







7.30 Ìåëîäðàìà “Áîááè”. 

(Èíäèÿ). (16+). 

10.25 Ìåëîäðàìà “Ïîâåçåò 

â ëþáâè”. (16+). 

14.05 Ìåëîäðàìà “Äèâàí äëÿ 

îäèíîêîãî ìóæ÷èíû”. 

(16+). 

18.00 Ä/ñ “Íàñòîÿùàÿ Âàíãà”. 

(16+). 

19.00 Ìåëîäðàìà “Â ïîëäåíü 

íà ïðèñòàíè”. 

(16+). 

22.40 Ä/ñ “Çàìóæ çà ðóáåæ”. 

(16+). 

23.40 6 êàäðîâ. (16+). 


èíòóèöèÿ 2”. (Óêðàèíà). 

(16+). 


(16+). 



ÂÎÑÊÐÅÑÅÍÜÅ 

6.30 Ñìåøàííûå åäèíîáîðñòâà 


7.35 Ä/ñ “Âòîðîå äûõàíèå”. 

8.05 Ïðîôåññèîíàëüíûé áîêñ 







15.40 Áàñêåòáîë. 

18.05 Ôóòáîë. . 

19.10 Ôóòáîë. Êóáîê Àíãëèè. 

1/8 ôèíàëà. “Áëýêáåðí” - 

“Ìàí÷åñòåð Þíàéòåä” 


21.15 Ñìåøàííûå åäèíîáîðñòâà. 


22.40 Ôóòáîë. ×åìïèîíàò 

Èòàëèè. “Ìèëàí” - “Ôèîðåíòèíà”. 



Ãðàí-ïðè. Òðàíñëÿöèÿ 

èç Ìîñêâû. 


5.00 Áîáñëåé è ñêåëåòîí. ×Ì. 

5.30 Ôóòáîë. Ìåæäóíàðîäíûé 

òóðíèð “Êóáîê Ëåãåíä-2017”. 




“Êàâêàçñêàÿ ïëåííèöà. 

8.20 Õ/ô “Ïðèêëþ÷åíèÿ 

Øåðëîêà Õîëìñà è äîêòîðà 

Âàòñîíà. Äâàäöàòûé 

âåê íà÷èíàåòñÿ”. 

11.30,14.30 Ñîáûòèÿ. 




15.15 10 ñàìûõ... Íåñ÷àñòíûå 

áðàêè ñ èíîñòðàíöàìè. 

15.45 Õ/ô “Èâàíîâû”. 

17.40 Õ/ô “Èíòèì íå ïðåäëàãàòü”. 

19.30 Â öåíòðå ñîáûòèé. 



22.30 Äåòåêòèâ “Ñèöèëèàíñêàÿ 

çàùèòà”. 

0.20 Ä/ô “Àëåêñàíäð Àáäóëîâ. 

Ðîìàí ñ æèçíüþ”. 



3.15 Ä/ô “Çàñåêðå÷åííàÿ 

ëþáîâü. Áóìåðàíã”. 


5.45 Ìàðø-áðîñîê. 

6.15 Õ/ô “Èíñïåêòîð óãîëîâíîãî 


8.05 ÀÁÂÃÄåéêà. 

8.35 Ïðàâîñëàâíàÿ ýíöèêëîïåäèÿ. 

9.00 Õ/ô “Èíòèì íå ïðåäëàãàòü”. 

10.55 Õ/ô “Áîëüøàÿ ñåìüÿ”. 


11.45 Õ/ô “Áîëüøàÿ ñåìüÿ”. 

13.15 Õ/ô “Â÷åðà. “Ñåãîäíÿ”. 

Íàâñåãäà...” 


14.45 Õ/ô “Â÷åðà. “Ñåãîäíÿ”. 

Íàâñåãäà...” 

17.15 Õ/ô “Ïåðåëåòíûå 

ïòèöû”. 

21.00 Ïîñòñêðèïòóì. 

22.10 Ïðàâî çíàòü! 



3.05 Òåððèòîðèÿ ñòðàõà. 

Ñïåöðåïîðòàæ. 

3.40 Ò/ñ “Èíñïåêòîð Ìîðñ”. 

(Âåëèêîáðèòàíèÿ). 


5.55 Õ/ô “Èâàíîâû”. 

7.45 Ôàêòîð æèçíè. 

8.15 Äåòåêòèâ “Ñèöèëèàíñêàÿ 

çàùèòà”. 

10.05 Ä/ô “Åëåíà ßêîâëåâà. 

Æåíùèíà íà ãðàíè”. 

10.55 Áàðûøíÿ è êóëèíàð. 


11.50 Õ/ô “Ïðèñòóïèòü ê 

ëèêâèäàöèè”. 

14.30 Ìîñêîâñêàÿ íåäåëÿ. 

15.00 Õ/ô “Ðèòà”. 

16.55 Õ/ô “Ìàìà â çàêîíå”. 

20.35 Äåòåêòèâ “Ïðåñòóïëåíèå 

â ôîêóñå”. 



0.35 Õ/ô “Ïðèêëþ÷åíèÿ 

Øåðëîêà Õîëìñà è äîêòîðà 

Âàòñîíà. Äâàäöàòûé 

âåê íà÷èíàåòñÿ”. 

3.35 Ä/ô “Êòî çà íàìè ñëåäèò?” 


ÐÀÄÈÎ 

ÈÑËÅÍ, 13-ÔÅÂÐÀËÜ 

12.10 «Äàãúóñòàí». Õàáàðàð 

12.35 «Õâàæàìæàì». 

ÑÀËÀÑÀ, 14-ÔÅÂÐÀËÜ 


12.30 “Êàð÷è Äàãúóñòàí”. 

ÀÐÁÅ, 15-ÔÅÂÐÀËÜ 


12.30 «Äåâèðàð». 

ÕÅÌÈÑ, 16-ÔÅÂÐÀËÜ 

12.10 «Äàãúóñòàí». Õàáàðàð. 

Ãàçåòäèí îáçîð 

12.30 «Âàõò âà æåãüèëàð». 

ÆÓÜÌß, 17-ÔÅÂÐÀËÜ 


12.30 «Èñëàìäèí ñåñ». 

ÊÈØ, 18-ÔÅÂÐÀËÜ 

10.43 «Ãüàôòåäèí íåòèæàÿð» 

10.50 Êîíöåðò. 

ÃÜßÄ, 19-ÔÅÂÐÀËÜ 

10.43 «Êàðä». Àÿëàð ïàòàë 


Ïðîãðàììà ãüàçóðàéäè - Íàñèìà ÂÅËÈÁÅÃÎÂÀ

Äóüíüÿäà 


15 

Çàêîí êüàáóëíà 

Èçðàèëäèí ïàðëàìåíòäè (êíåññåò) Èîðäàí 

âàöIóí ðàãúàêIèäàé ïàòà àâàé Ïàëåñòèíàäèí 

ìóëêàðàë Èçðàèëäàé êóü÷ õüàíâàéáóðó èõòèÿð 

àâà÷èç 4 àãúçóðäàâ àãàêüíà êIâàëåð ýöèãóí 

ãüàõúëó êàð ÿç ãüèñàáóíèí ãüàêúèíäàé çàêîí 

êüàáóëíàâà. Èäàêàé Ðåéòåðäè õàáàð ãàíà. 

Çàêîíîïðîåêò êüàáóëóí ïàòàë 60 äåïóòàòäè, 

52-äàíè àêñè ñåñåð ãàíà. Èçðàèëäèí ãåíåðàëüíûé 

ïðîêóðîð Àâèõàé Ìàíäåëüáëèòà 

ïàðëàìåíòäèí êúàðàð êîíñòèòóöèÿäèç àêñèäè 

ÿ ëàãüàíà âà óüëêâåäèí âåðõîâíûé ñóääà 

è êúàðàðäèí òåðåô õóüí îòêàçíà. 

Ðåéòåðäèí ìàëóìàòäàë àñàñëó ÿç, âëàñòäèí 

êüèëå àâàé ýð÷Iè ïàòàí êîàëèöèÿäè 

äîêóìåíòäèí òåðåô õóüíèçíè êèëèã òàâóíà, 

Èçðàèëäèí ïðåìüåð-ìèíèñòð Áèíüÿìèí Íåòàíüÿõó, 

Ãààãàäà àâàé Ìåæäóíàðîäíûé óãîëîâíûé 

ñóääèç è êàð ãåëå êúåêúóüí ïàòàë 

áèíå æåäà ëàãüàíà, çàêîí êüàáóëóíèç àêñè 

ýêúå÷Iíà. Íåòàíüÿõóäè 15-ôåâðàëäèç ÑØÀäèí 

ïðåçèäåíò Äîíàëüä Òðàìïàõú ãàëàç ãóüðóüøìèø 

æåäàëäè äåïóòàòðèç ñåñåð ãóí 

àêúâàçàðóíèç ýâåð ãàíà. 

Ïàëåñòèíà àçàä èéèäàé îðãàíèçàöèÿäèí 

âåêèë Õàíàí Àøðàâèäè ìàëóìàðíà õüè, çàêîí 

êüàáóëóíè Èçðàèëäèí êóü÷ õüàíâàéáóðóç ÷èëåð 

êüàäàé ìóìêèíâàë ãóäà âà Íåòàíüÿõóäèí 

ãüóêóìàòäèê Ïàëåñòèíàäèííè Èçðàèëäèí 

“áèíåÿð ÷Ióðóíàé” òàõñèð êóòóíà. 

Ìóêüâàë òèð Ðàãúýêúå÷Iäàé ïàòà ÎÎÍ-äèí 

ìàõñóñ âåêèë Íèêîëàé Ìëàäåíîâà êúåéä àâóðâàë, 

“Èçðàèëü ïàòàë çàêîíäèõú þðèäè÷åñêèé 

íåòèæàÿð âà àðàáàðíè Èçðàèëü èñëÿãü ðåêüåë 

õêóíèí ìóìêèíâèëåð õåéëèí òIèìèë æåäà”. 

3-ôåâðàëäèç ÑØÀ-äèí ïðåçèäåíò Äîíàëüä 

Òðàìïàí àäìèíèñòðàöèÿäè Èîðäàí âàöIóí 

ðàãúàêIèäàé ïàòàí êúåðåõäà êüóíâàé ÷èëåðàë 

Èçðàèëäèí êóü÷ õüàíâàéáóðó êIâàëåð 

ýöèãóíèç òàëóêü ÿç âè÷èí ôèêèðàð ëàãüàíà. 

Êüâå þãú èäàëàé âèëèê Íåòàíüÿõóäè Èîðäàí 

âàöIóí ðàãúàêIèäàé ïàòà 3 àãúçóð êIâàë 

ýöèãóíèí ãüàêúèíäàé ìàëóìàðíàé. 

Âèëèêðàé Íåòàíüÿõóäè ðàãúýêúå÷Iäàé 

ïàòàí Èåðóñàëèìäà êIâàëåð ýöèãóíàë àëàé 

êúàäàãúà àëóäíàé. “×óâóäðèí ìàãüëåéðà êIâàëåð 

ýöèãóí ïàòàë ðàçèâàë êúà÷óäàé ÷àðàñóçâàë 

ìàä àìà÷. ×íà ÷àç êIàíäàé ÷êàäàë âà 

ãüèêüâàí êIàíäàòIàíè êIâàëåð ýöèãäà”, - ìàëóìàðíà 

àäà. 

2016-éèñàí 23-äåêàáðäèç ÎÎÍ-äèí Õàòàñóçâèëèí 

Ñîâåòäè Èçðàèëäèâàé Ïàëåñòèíàäèí 

êüóíâàé ìóëêàðàë êIâàëåð ýöèãóí àêúâàçàðóí 

èñòåìèøíàé. È êúàðàðäèí òåðåô Õàòàñóçâèëèí 

ñîâåòäèí âèðè ÷ëåíðè õâåíàé. Àíæàõ 

ÑØÀ-äè è êàðäèêàé êüèë êúàêúóäíà. Èçðàèëäè 

è êúàðàð òàìàìàðóíèêàé îòêàçíà. 

Àÿëàð æåëáçàâà 

“Èñëàìäèí ãîñóäàðñòâî” (Ðîññèÿäà êúàäàãúà 

àâóíâà) òIâàð àëàé òåððîðèñòâèëèí 

äåñòåäèí áîåâèêðè ÷ïèí æåðãåéðèç êàòíàâàéáóðóí 

àÿëàð æåëá àâóíèí êIâàëàõ àêòèâëàìèøíàâà. 

Èäàí ãüàêúèíäàé, ýêñòðåìèçìäèç 

àêñè ãüåðåêàòàð èéèçâàé Quilliam Foundation 

òåøêèëàòäàë àñàñëó õüàíà, The lndependentäè 

õàáàð ãóçâà. 

Æåãüèëðèõú ãàëàç èéèçâàé ñóüãüáåòðà 

àáóð æåëáçàâàé êñàðè, àäåò ÿç, êàòíàâàéáóðóí 

ëàãåððà àâàé ÷åòèí øàðòIàðèêàé ìåíôÿò 

êúà÷óçâà, öIèéè êñàð æåëá àâóí ïàòàë àáóðóç 

ïóë âà íåäàé øåéýð òåêëèôçàâà. ÖIèéè “òæèãüàäèñòàð” 

æåðãåäèí áîåâèêàð õüèç èøëåìèøèç 

âà ÿ òåðàêòàð àâóí ïàòàë ìàñà óüëêâåéðèç 

ðàêúóðèç æåäà. 

Æåëá èéèçâàé êñàðè âèðèäàëàéíè ãçàô 

àêòèââàë Ëèâàíäèí âà Èîðäàíèÿäèí ëàãåððà 

êúàëóðçàâà. 

“×ïèí æåðãåéðèç æåëá àâóí ïàòàë àáóðó 

èøëåìèøçàâàé êúàéäàÿð ìåíôÿòëóáóð æåçâà, 

èëëàêè õèçàíàð àìà÷èç àìóêüàé àÿëðèêàé 

èõòèëàò ôèäàéëà”, - ìàëóìàðíà àõòàðìèøóíàðçàâàéáóðóêàé 

ñàä òèð Íèêèòà Ìàëèêèäè. 

Àäàí ãàôàðàëäè, òàëóêü òèð æóüðåäà æåãüèë 

êñàðèõú ãàëàç êIâàëàõ òóõâàéäàëàé ãóüãúóüíèç 

àáóð ðàäèêàëðèí ôèêèððèí åñèðàð æåçâà. 

Äîêëàääà êúàëóðçàâàéâàë, ÈÃ-äèí áîåâèêðèííè 

Åâðîïàäèç êàòíàâàéáóð ðàêúóðäàé 

÷èíåáàí ðåêüåð òåøêèëçàâàéáóðóí àðàäà ñèõ 

àëàêúà àâà. Àáóðó æåëáíàâàé æåãüèë êñàð 

æóüðåáà-æóüðå óüëêâåéðèç ðàêúóðóí ïàòàë 

êüèëäè ïóëàð ãóçâà. 

25-ÿíâàðäèç Áåëüãèÿäèí êúàéäàÿð õóüäàé 

îðãàíðè Áðþññåëüäà ÈÃ-äèõú ãàëàç àëàêúà 

õüóíàé øàê ôèçâàé ñà øóìóä êàñ êüóðäàí 

ãüàêúèíäàé ìàëóìàðíà. 

Àëàòàé éèñàí 21-íîÿáðäèç Ôðàíöèÿäà 

(Ìàðñåëäà âà Ñòðàñáóðãäà) òåðàêòàð ãüàçóðóíàé 

øàê ôèçâàé 7 êàñ êüóíàé. Àáóðóí ìóðàä 

Ïàðèæäèí Äèñíåéëåíääàë, Ôðàíöèÿäèí 

ìåðêåçäèí ïîëèöèÿäèí óïðàâëåíèäàë, Ôðàíöèÿäèí 

êúåíåïàòàí õàòàñóçâèëèí Ãåíåðàëüíûé 

äèðåêöèÿäèí øòàá-êâàðòèðàäàë, ìåòðîäèí 

ñòàíöèéðàë, ðåñòîðàíðàë, ãüàêIíè äèíäèí 

äàðàìàòðàë ãüóæóìóí òèð. 

Ãüóæóìóí àëàòàé éèñàí 1-äåêàáðäèç êüèëå 

ôèí ëàçèì òèð. 

Ïàðèæäèí ïðîêóðîð Ôðàíñóà Ìîëåíà ìàëóìàðàéâàë, 

ñèëèñäèí äåëèëðàëäè, áîåâèêðèç 

òàïøóðóãúàð ÈÃ-äèí áàø÷èéðè ãóçâàé. 

Ïëàíðèêàé õàáàðíà 

ÑØÀ-äèí ïðåçèäåíò Äîíàëüä Òðàìïàí 

àäìèíèñòðàöèÿäè Ðîññèÿäè âà Èðàíäè äèïëîìàòâèëèí 

âà âîåííûé ðåêüÿé ñàíàë êIâàëàõóíèç 

ìàíèéâàë ãóí ïàòàë ìóìêèíâèëåð 

æàãúóðçàâà. Èäàí ãüàêúèíäàé, Åâðîïàäèí âà 

àðàáðèí óüëêâåéðà àâàé ÷åøìåéðàë àñàñëó 

õüàíà, The Wall Street Journal-äè õàáàð ãóçâà. 

Ãüà è æóüðåäà, æóðíàëäè êúåéäçàâàéâàë, 

Âàøèíãòîíäè Ñèðèÿäèí ÷óüðóüêäàë ýõèð 

ýöèãóíèê âà “Èñëàìäèí ãîñóäàðñòâî” òIâàð 

àëàé òåððîðèñòâèëèí äåñòåäèõú ãàëàç æåíã 

àêòèâëàìèøóíèê óìóä êóòàçâà. 

“Ðîññèÿäèííè Èðàíäèí àðàäèç ÿãúèç õüóí 

ìóìêèí òèð êIóí àâà, ÷óí è êàðäèç êèëèãèç 

ãüàçóð ÿ”, - ðàèæçàâà æóðíàëäè Ëàöó êIâàëå 

àâàé ñóüãüáåò÷èäèí ãàôàð. Àäàí ãàôàðàëäè, 

àëàé âàõòóíäà Òðàìïàí àäìèíèñòðàöèÿ 

Ðîññèÿäè ÑØÀ-äèç êúóðõó ãóäàé ÷åøìåäèç 

õüèç êèëèãçàâà÷, õàáàð ãóçâà ÒÀÑÑ-äè. 

“Ðîññèÿäèííè Èðàíäèí àðàäà ÷àðàâèëåð 

àâà (...). Àììà Ðîññèÿäèí ðóêîâîäñòâîäè 

Èðàíäèõú ãàëàç àëàêúà çàéèôàðóíàé âó÷ 

èñòåìèøäàòIà, ãüåëå ìàëóì òóø”, - êúåéäíà 

Åâðîïàäèí ÷åøìåäè. 

3-ôåâðàëäèç Ëàöó êIâàëèí âåêèë Øîí 

Ñïàéñåðà ìàëóìàðíà õüè, Âàøèíãòîíäè Òåãåðàíäèç 

òàëóêü ÿç êIåâè ïîëèòèêà äàâàìàðäà. 

“×íà êúåíèí ãüåðåêàòàð ìóêüóôäèâäè ÷èðàéäàëàé 

ãóüãúóüíèç ëàçèì òèð ãüåðåêàòðàëäè 

æàâàá ãóí äàâàìàðóí ÿç êüàáóëíà”. 

Ãüà è þêúóç Âàøèíãòîíäè Òåãåðàíäèç àêñè 

ýêîíîìèêàäèí êúàäàãúàÿð ãåãüåíøàðíà. ×Ióëàâ 

ñèÿãüäèê 13 êàñ, ãüàêIíè 12 êîìïàíèÿ êóòóíà. 

Àìåðèêàäèí ôèíàíñðèí ìèíèñòåðñòâîäà 

ãúàâóðäèê êóòóðâàë, êúàäàãúàÿð ãåãüåíøàðóí 

áàëëèñòè÷åñêèé ðàêåòàÿð òóüêIóðóíèí ðåêüÿé 

Èðàíäèí ïðîãðàììàäèõú, èäàëàéíè ãúåéðè 

Òåãåðàíäè Ëèâàíäèí øèèòðèí “Õåçáîëëà” ãüåðåêàòäèí 

òåðåô õóüíèõú ãàëàç àëàêúàëó ÿ. 

Êúàíëó êüóíà 

Âè÷è-âè÷ ìàëóìàðíàâàé Ëóãàíñêäèí 

õàëêüäèí ðåñïóáëèêàäà õàëêüäèí ìèëèöèÿäèí 

óïðàâëåíèäèí íà÷àëüíèê ïîëêîâíèê 

Îëåã Àíàùåíêî ÿíà êüåéè êàñ êüóíâà. Èäàí 

ãüàêúèíäàé, ËÍÐ-äèí ãîñóäàðñòâîäèí õàòàñóçâèëèí 

ìèíèñòåðñòâîäèí ÷åøìåäàë àñàñëó 

õüàíà, “Ðîñáàëòäè” ìàëóìàðçàâà. 

Ãàçåòäèí ìàëìàòäàë àñàñëó ÿç, 5-ôåâðàëäèí 

íÿíðèõú òàõñèðêàðäèí ãåë æàãúóðóíèí 

ïëàí êàðäèê êóòóíèí íåòèæàäà Óêðàèíàäèí 

ÿðàêüëó êúóâàòðèí ìàéîð êüóíà. Àäà 

Àíàùåíêî ÿíà êüèí òåøêèëóíàé âà êüèëèç 

àêúóäóíàé âè÷èí òàõñèð õèâå êüóíà. Àëàé 

âàõòóíäà àäàõú ãàëàéáóðíè æàãúóðóíèí êIâàëàõ 

êüèëå ôèçâà. 

5-ôåâðàëäèç ÎÁÑÅ-äèí Ìàõñóñ ìîíèòîðèíãîâûé 

ìèññèÿäè Àíàùåíêîäèí àâòîìîáèëäà 

êüèëå ôåéè õúèòêüèíóíèí ãóæëóâàë 

òðîòèëäèí ýêâèâàëåíòäà àâàç 4-5 êèëîãðàììäèí 

êúóâàò àâàéäè òèðäè êúåéäíà. 

ËÍÐ-äèí ïðîêóðàòóðàäà ìàëóìàðàéâàë, 

è êàðäèê Óêðàèíàäèí äèâåðñèéðèí äåñòå øåðèê 

ÿ. Õàëêüäèí ìèëèöèÿäèí îôèöèàëüíûé 

âåêèë Àíäðåé Ìàðî÷êàäè êúåéä àâóðâàë, ãüóæóìóí 

ðåñïóáëèêàäà ãüàëàð êúàéäàäèêàé 

õêóäóíèí ìóðàääàëäè àâóíâà. 

Àíàùåíêîäèí “Òîéîòà” àâòîìàøèí 4-ôåâðàëäèí 

ïàêàìàõú Ëóãàíñêäèí þêüâà õúèòêüèííà. 

Ñèôòåäàé òåëåô õüàéè êüâå êàñäèí 

ãüàêúèíäàé õàáàð ãàíàé. Àììà, ãóüãúóüíëàé 

ìàëóì õüàéèâàë, ìàøèíäà ñà êàñ - Àíàùåíêî 

àâàé. 

Æóãúóí 

òóüêIóüðíàâà 

Ëàòâèÿäè Ðîññèÿäèõú ãàëàç àâàé ñåðãüÿòäàë 

23 êèëîìåòðäèí ÿðãúèâàë àëàé æóãúóí 

òóüêIóüðíàâà. Èäàí ãüàêúèíäàé 4-ôåâðàëäèç 

ðåñïóáëèêàäèí ãîñóäàðñòâîäèí ïîãðàíè÷íûé 

êúóëëóãúäèí ïðåññ-ñåêðåòàðü Åâãåíèé Ïîçíÿêà 

ìàëóìàðíà, õàáàð ãóçâà Delfi ïîðòàëäè. 

Àëàé âàõòóíäà 65 êèëîìåòðäèí ÿðãúèâàë 

àëàé ñåðãüÿòäèí ÷Ióê òàäàðàêëàìèøíàâà, 

ãüàêIíè æóãúóí ýöèãíàâà, - ãúàâóðäèê êóòóíà 

àäà. Àëàé éèñóç, ïðåññ-ñåêðåòàðäèí ãàôàðàëäè, 

150 êèëîìåòðäèí ÿðãúèâàë àëàé ñåðãüÿò 

òàäàðàêëàìèøóí ïëàíëàìèøíàâà âà 60 

êèëîìåòðäèí ìåíçèëäà æóãúóí ýöèãäà. È ìóðàäàð 

ïàòàë 6,3 ìèëëèîí åâðî ÷àðà àâóíâà. 

2016-éèñàí äåêàáðäèç Ëàòâèÿäèí ìèíèñòððèí 

êàáèíåòäè îáîðîíàäèí ìèíèñòåðñòâîäèí 

èõòèÿðäèç Àëóêñíåíñêèé êðàéäà àâàé ÷èëèí 

ó÷àñòîê âóãàíà. Àíàë ðåñïóáëèêàäèí ðàãúýêúå÷Iäàé 

ïàòàí ñåðãüÿòàð õóüí ïàòàë öëàð 

ýöèãóí ïëàíëàìèøíàâà. Êúåéäçàâà õüè, 1,8 

ãåêòàðäèí ìàéäàíäèí ó÷àñòîê Ðîññèÿäèõú 

ãàëàç ñåðãüÿòëàìèø æåçâàé Ïåäåäçñêèé âîëîñòäà 

àâà. ÃüàêIíè è ðàéîíäà ìèëëè ÿðàêüëó 

êúóâàòðèí ïèÿäà êüóøóíðèí øêîëà âà “Ñåâåðèí 

òàì” òIâàð àëàé êIåëóíðèí áàçà àâà. 

Àëàòàé éèñàí ìàðòäèç Ëàòâèÿäèííè Ðîññèÿäèí 

ñåðãüÿòäàë ñèôòåãüàí ïóä êèëîìåòðäèí 

ìåíçèëäà æóãúóí ýöèãíàâàéäàí ãüàêúèíäàé 

õàáàð ãàíàé. 2,7 ìåòð êüàêüàí æóãúóí 

Ðåêúåì 

Ìàõà÷êúàëàäà ãúâå÷Iè âà þêüâàí êîììåðöèÿäèí êàðõàíàéðà 84 000 êàñäè êIâàëàõçàâà. 

1 äîëëàð - 59,51 ìàíàò, 

1 åâðî - 63,45 ìàíàò, 

ÖÁ-äèí êóðñóíàëäè êúåíèí þêúóç: 

Ëóäçåíñêäèí ñåðãüÿò õóüäàé óïðàâëåíèäèí 

òåððèòîðèÿäà õêàæíàâà. È ðàéîí Ðîññèÿäèí 

Ïñêîâñêèé âà Áåëîðóññèÿäèí Âèòåáñêèé îáëàñòðèõú 

ãàëàç ñåðãüÿòëàìèø æåçâà. 

Ðîññèÿäèííè Ëàòâèÿäèí ñåðãüÿòäèí ÿðãúèâèëåë 

270 êì êüâàí àëà. È ó÷àñòîêäà 193 

êì-äà æóãúóí ýöèãäà. Èáóð òIåáèè ìàíèéâèëåð 

àâà÷èð ó÷àñòîêàð ÿ. Æóãúóí ýöèãóíèí 

êIâàëàõàð 2019-éèñàëäè òàìàìàðóí ïëàíëàìèøíàâà. 

Âèðè æóãúóí ëàãüàéòIà, óüëêâåäèí 

áþäæåòäèç 17 ìèëëèîí åâðîäàé àêúâàçäà. 

Ëóêàøåíêîäè 

ìåñëÿòíà 

Áåëîðóññèÿäèí ïðåçèäåíò Àëåêñàíäð 

Ëóêàøåíêîäè ðåñïóáëèêàäèí ãðàæäàíðèç âè÷ 

ãîñóäàðñòâîäèí êüèëèí êúóëëóãúäèëàé äåãèøàðóí 

òåêëèôíà. Èõüòèí ìàëóìàò àäà 3-ôåâðàëäèç 

ÑÌÈ-ðèí âåêèëðèõú ãàëàç ãóüðóüøìèø 

õüàéèëà ãàíà. 

“Ýãåð êâåç çàâàé êIâàëàõ êüèëèç àêúóäèç 

òåæåçâàéäè õüèç àêâàçâàòIà, êúâåäàé ñå÷êèéðèí 

âàõòóíäà çóí äåãèøàðà. Äåãèøàðà, àíæàõ 

- ñå÷êèéðà. ßíóêîâè÷ õüèç, Ìàéäàíäè âàú. 

Ìàéäàí - èì Óêðàèíàäèí õàëêüäàë òàãúìà ÿ. 

Ãüàí, àëóäíà âëàñòü, âó÷ àðàäàë àòàíà?”, - 

ëàãüàíà Ëóêàøåíêîäè. 

2016-éèñàí äåêàáðäèí ýõèððà Áåëîðóññèÿäèí 

îïïîçèöèîíåð, “Åâðîïàäèí Áåëîðóñü” 

òIâàð àëàé ãðàæäàíâèëèí êàìïàíèÿäèí êîîðäèíàòîð 

Äìèòðèé Áîíäàðåíêîäè ñóüãüáåò 

àâóðâàë, Ëóêàøåíêî Ñàíêò-Ïåòåðáóðãäà êüèëå 

ôåéè Åâðîïàäèí ýêîíîìèêàäèí ñîþçäèí 

ñàììèòäèç ôåíà÷, ãüèêI ëàãüàéòIà, Ìèíñêäà 

ãîñóäàðñòâîäèí êúóðóëóø äåãèøàðóíèí õàòàëóâàë 

àâàé. 

Ëóêàøåíêî 2015-éèñàí îêòÿáðäèç ïðåçèäåíòäèí 

êúóëëóãúäàë õêÿ õúóâóíàé. Âèëèêàí 

ñå÷êèÿð 2010-éèñóç êüèëå ôåíàé. È ñå÷êèéðàíè 

àì ãúàëèá õüàíàé, àììà è êàðäèç õåéëèíáóð 

àêñè òèð. 

Êüâå ðóøàí ñóä 

èéèäà 

Äàãúóñòàíäèí ïðîêóðàòóðàäè Áîòëèõ 

ðàéîíäèí êüâå àãüàëèäèç òàëóêü ÿç êúàðàãúàðíàâàé 

óãîëîâíûé äåëîäàé òàõñèð êóòóí 

òåñòèêüàðíàâà. Õàäèæàò Ãóíàøåâà (1990-éèñóç 

äèäåäèç õüàíâàé) âà Ìàäèíà Âàãüàáîâà 

(1994-éèñóç äèäåäèç õüàíâàé) òàðàøóíàé âà 

èíñàí ÿíà êüèíàé òàõñèðëó èéèçâà. ÐÄ-äèí 

ïðîêóðàòóðàäèí ïðåññ-êúóëëóãúäè õàáàð 

ãàéèâàë, ñèëèñäè òàéèíàðíàâà õüè, àëàòàé 

éèñàí ìàéäèç Ãóíàøåâà âà Âàãüàáîâà ÷ïèí 

òàíèøðèêàé ñàä êüèí âà òàðàøóí ïàòàë ãüóæóìóíèí 

ïàòàõúàé ìåñëÿò õüàíà. Òàõñèðêàðâèëèí 

ìóðàä ãèìèøäèí âà êúèçèëäèí øåéð 

÷óüíóüõóí âà àäàâàé êúà÷óð 28 àãúçóð ìàíàò 

ïóë áóðæ âàõêóíèêàé îòêàç àâóí òèð. ×Ióðó 

íèÿò àâàéáóðó àäàë ãüóæóìíà âà íóáàòäàëäè 

ïóä ñåôåðäà êåðïè÷äàëäè êüèë ÿíà. Èäàëàé 

ãóüãúóüíèç êúà÷àãúðè ÷ïèí êúóðáàíääèí êüèëåë 

ïîëèýòèëåíäèí ïàêåò ãüàëäíà âà áàìèøàðèç 

áàøëàìèøíà. Ãüà è ÷Iàâóçíè àáóðó àì 

ãàòàç õüàíà. Õüàéè õèðåð ñåáåá ÿç, äèøåãüëè 

êüåíà. Àõïà Ãóíàøåâàäèíè Âàãüàáîâàäè êIâàëÿé 

1,2 ìèëëèîí ìàíàòäèëàé ãçàô êúèìåò 

àâàé êúèçèëäèí âà ãèìèøäèí øåéýð ÷óüíóüõíà. 

Àáóð ãüà òàõñèðêàðâàë àâóð ÷êàäàë êüóíà. 

Óãîëîâíûé äåëî ïðîêóðàòóðàäè Äàãúóñòàíäèí 

Âåðõîâíûé ñóääèç ðåêüå òóíâà. 

êúèçèë (1 ãð) - 2312,73 ìàíàò, 

ãèìèø (1 ãð) - 33,49 ìàíàò. 

ÈÍÒÅÐÍÅÒÄÀÉ. 

Ãüàçóðàéäè - Øàãüèñìàèë ÃÜÀÆÈÌÈÐÇÎÅÂ


Ó×ÐÅÄÈÒÅËÜ: 


ïå÷àòäèí âà èíôîðìàöèÿäèí 

ìèíèñòåðñòâî 

367018, Ìàõà÷êúàëà, 

Íàñðóòäèíîâàí ïð., 1 “à” 

ÊÜÈËÈÍ ÐÅÄÀÊÒÎÐ 

Ì.È. ÈÁÐÀÃÜÈÌÎÂ 

Òåë/Fax. (872-2) 65-00-60 

E-mail: lezgiGazet@yandex.ru 

Ãàçåò àëàêúàäèí, èíôîðìàöèîííûé òåõíîëîãèéðèí 

âà ìàññîâûé êîììóíèêàöèéðèí õèëå 

ãóüç÷èâàë àâóíèí ðåêüÿé Ôåäåðàëüíûé êúóëëóãúäèí 

Äàãúóñòàí Ðåñïóáëèêàäà àâàé Óïðàâëåíèäè 

2016 éèñàí 12 äåêàáðäèç ðåãèñòðàöèÿ 

àâóíà. 

Ðåãèñòðàöèÿäèí íóìðà ÏÈ ÒÓ 05-00358 

Ìàêúàëàÿð ðåäàêöèÿäè òóüêIóüð õúèéèçâà. 

Ìàêúàëàéðèç ðåöåíçèÿð ãóçâà÷ âà àáóð ýëêúâåíà 

âàõêóçâà÷. Ðåäàêöèÿäèííè ìàêúàëàéðèí 

àâòîððèí ôèêèðàð ñàä òàõüóí ìóìêèí ÿ. 

ÐÅÄÀÊÖÈßÄÈÍ ÂÀ 

ÈÇÄÀÒÅËÄÈÍ ÀÄÐÅÑ: 

367018, Ìàõà÷êúàëà, Íàñðóòäèíîâàí 

ïðîñïåêò, 1 “à”. Ïå÷àòäèí êIâàë 

ÊÜÈËÈÍ ÐÅÄÀÊÒÎÐÄÈÍ 

ÇÀÌÅÑÒÈÒÅËÜ 

Ì. À. ÀÃÜÌÅÄÎÂ 

65-13-55 

ÊÜÈËÈÍ ÐÅÄÀÊÒÎÐÄÈÍ 

ÑÎÂÅÒÍÈÊ 

Ø. Ø. ØÈÕÌÓÐÀÄÎÂ 

65-13-55 

ÆÀÂÀÁÄÀÐ ÑÅÊÐÅÒÀÐÜ 

Ä. Á. ÁÅÉÁÀËÀÅÂ 

65-00-61 

ÎÒÄÅËÐÈÍ ÐÅÄÀÊÒÎÐÀÐ: 

ÏÎËÈÒÈÊÀÄÈÍ 

Í. Ì. ÈÁÐÀÃÜÈÌÎÂ 

65-02-81 

ÝÊÎÍÎÌÈÊÀÄÈÍ 

Æ. Ì. ÑÀÈÄÎÂÀ 

65-00-59 

ÊÓËÜÒÓÐÀÄÈÍ 

Ý. Ä. ØÅÐÈÔÀËÈÅÂ 

65-00-58 

ËÈÒÅÐÀÒÓÐÀÄÈÍ 

Ì. À. ÆÀËÈËÎÂ 

65-00-64 

ßØÀÉÈØÄÈÍ ÂÀ ×ÀÐÀÐÈÍ 

À. Õ. ÃÜÀÌÈÄÎÂ 

65-00-63 

ÁÓÕÃÀËÒÅÐÈß 

65-00-62 

ÊÀÑÑÀ 

65-00-58 

ÆÀÂÀÁÄÀÐ ÊÎÐÐÅÊÒÎÐ 

Ì. ÌÀÃÜÀÌÄÀËÈÅÂÀ 

ÂÅÐÑÒÊÀ ÈÉÈÇÂÀÉÄÈ 

Ø. ÔÅÉÇÓËËÀÅÂÀ 

ÍÓÌÐÀÄÈÍ ÐÅÄÀÊÒÎÐ 

Æ. ÑÀÈÄÎÂÀ 

Ãàçåò éèñà 52 ñåôåðäà àêúàòçàâà 

ÃÀÇÅÒÄÈÍ ÈÍÄÅÊÑÀÐ: 

Éèñàí - 63249 

Çóð éèñàí - 51313 

×àï èéèç âàõêóäàé âàõò - 21.00 

×àï èéèç âàõêàíà - 17.40 

Ãàçåò “Ëîòîñ” ÎÎÎ-äèí òèïîãðàôèÿäà 

÷àïíà. 

367000, Ìàõà÷êúàëà, 

Ïóøêèíàí êóü÷å, 6. 

Òèðàæ 9090 

 

 

Ãü - È ëèøàíäèê êâàé ìàòåðèàëàð 

ãüàêúèäèõú ÷àïçàâàéáóð ÿ. 

12+ - Èêüâàí ÿøàð õüàíâàéáóðó êIåëðàé 

ÍÀØÈ ÐÅÊÂÈÇÈÒÛ: 

ÃÁÓ “Ðåäàêöèÿ ðåñïóáëèêàíñêîé ãàçåòû 


ÓÔÊ ïî ÐÄ 

Îòäåëåíèå - ÍÁ ÐÄ ã.Ìàõà÷êàëà 

ÁÈÊ - 048209001 

ÈÍÍ - 0561051314/ÊÏÏ - 057101001 

Ð/Ñ÷ - 40601810100001000001 

Ë/Ñ÷ - 20036 Ø60090 

Ãü 

Ìóáàðàêðàé! 

Ìàõà÷êúàëàäèí 1-íóìðàäèí áîëüíèöàäèí êúóëëóãú÷è 

Øàðàôàò Ãüàñàíîâíà ÀËÈÂÅÐÄÈÅÂÀÄÈÇ: 

×àíäèí ñàãúâàë êIóáàí 

õüóðàé, 

Àãàëêüóíàð êüàêüàí õüóðàé, 

Êåôè - êúóìáàð, õúñàí 

õüóðàé, 

×àç ëàï áàãüà, øèðèí äèäå! 

60 éèñàð õüàíâàé òàìàì 

Ìóáàðàêðàé, àçèç äèäå! 

ÐèêIå àâàé ãüàð ñà ìóðàä 

Êúóé àêúàòóé êüèëèç, äèäå! 

ÕúóüòIóüí þêúóç ìàé ãàéè, 

Áàõòàðèêàé ïàé ãàéè, 

×è ðèêIåðèç ãüàé ãàéè, 

Ãüàâà âè ñàãúðàé! 

Âèíå òóíâàé äèäåâàë, 

Ãóç æèçâèéðèç åêåâàë, 

Äóüíüÿ ñàãúäèç ðèêIåâàé, 

Ìàéâà âè ñàãúðàé! 

Êúóë êúåíè õüóé, ðèêI õöè, 

Þãú-êúàíäàâàé æåç 

âåðöIè, 

Çàð áàãúèøðàé 

âè òIâàðöIè, - 

Äàâà âè ñàãúðàé! 

Õòóëàðíè àëàç ìåòIåë, 

Øàäâàë õüóðàé äàèì 

ðèêIåë, 

×è õèçàíäèí, êIâàëèí êüèëåë 

Íóðàð ãóçâàé ÷èðàãú äèäå. 

Þáèëåÿð êúóé ìàä õüóðàé, 

ÕúóüòIóüêàéíè âàç ãàä 

õüóðàé! 

ÂÀÇ ÞÁÈËÅÉ ÒÅÁÐÈÊÇÀ- 

ÂÀÉ ÓÜÌÓÜÐÄÈÍ ÞËÄÀØ 

ÈÊÐÀÌ, ÕÂÀ ÌÓÐÀÄ, ÐÓØ 

ÒÀÌÈËÀ, ÑÂÀÑ ËÅÉËÀ ÂÀ 

ÕÒÓËÀÐ. 

Äåðáåíò øåãüåðäà ÿøàìèø æåçâàé êIâàð÷àãúâè ðóø, äèäå, 

áàäå, “Ýëåêòðîñèãíàë” çàâîääèí çàðáà÷è 

Øàìàéõàíóì Òàãüèðìèðçîåâíà ÈÁÐÀÃÜÈÌÎÂÀÄÈÇ: 

ÂÈ ØÀÄ ÞÁÈËÅÉ ÒÅÁÐÈÊÇÀÂÀÉ ÕÂÀ ÌÓÐÀÄ, ÐÓØ ÇÈËÜ- 

ÔÈÐÀ, ÕÒÓËÀÐ - ÊÚÀÄÈÐÁÅÃ, ÈÐÀÄÀ, ÀÁÀÑÀËÈ, ÑÀÈÄÀ 

ÂÀ ÀÌÀÉ ÂÈÐÈ ÌÓÊÜÂÀ-ÊÜÈËÈßÐ. 

Ñòàëèíãðàääèí èãèòàð 

ðèêlåë õêàíà 


2-ôåâðàëäèç Äåðáåíòäèí 

Æåíãèíèí áàðêàëëóâèëèí ìóçåéäà 

Ñòàëèíãðàä ïàòàë êüèëå ôåéè 

æåíãåðèí èãèòàð ðèêlåë õêàíà. 

Òàðèõäà êüèëå ôåéè âèðèäàëàéíè 

çóðáà æåíãåðà (200 éèôèçíè 

þêúóç) ñîâåòðèí àñêåððè ãúàëèáâàë 

êúàçàíìèøíà 74 éèñ àëàòíàâà. 

Äåðáåíò øåãüåðäèí æåãüèëðè 

è éèêúàç òàëóêüàðíà ðèêlåë õóüíèí 

ìÿðåêàò òåøêèëíà. Àíà øêîëàéðà 

êlåëçàâàé àÿëðè âà ñòóäåíòðè 

èøòèðàêíà. È ìÿðåêàòäèê øåãüåðäèí 

æåãüèëðèí êðàðèí ðåêüÿé 

îòäåëäè âà òåððîðèçìäèç 

àêñè êîìèññèÿäèí àïïàðàòäèí 

âåêèëðèíè êúóüí êóòóíà. 

Ìÿðåêàò, Ñòàëèíãðàääèí æåíãåðèí 

èãèòàð ðèêlåë õóüí ÿç, ñà äåêüèêüàäà 

êèñíà àêúâàçóíèëàé 

áàøëàìèøíà. Êlâàòl õüàíâàéáóðó 

Ñòàëèíãðàääèí æåíãåðèí òàðèõ 

ðèêlåë õêàíà, Ìóçåéäà àâàé 

ýêñïîçèöèéðèç êèëèãíà. È âàêúèàÿð 

ðèêlåë õóüíèç òàëóêüàðíàâàé 

ìÿðåêàòäèí èøòèðàê÷èéðèç “Ñòàëèíãðàä” 

ôèëüì êúàëóðíà. 

- ×è äåâèðäà òàðèõ ìàñàêlà 

òóüêlóüð õúèéèç, ÷è áóáàéðèí 

êüåãüàëâèëåð àãúóçàðèç êlàíç 

àëàõúóíàðíè èéèçâà. Àëàòàé äåâèðäèí 

òàðèõäèí âàêúèàéðèí 

ãüàêúèêúàò ãåëåæåãäèí íåñèëðàë 

àãàêüàðóí àíæàõ ÷àëàé àñëó ÿ, - 

êúåéäíà æåãüèëðèí àäìèíèñòðàöèÿäèí 

êüèëèí çàìåñòèòåëü Ëèàíà 

Èìðàíîâàäè. 

×è Âàòàíäèí àñëó òóøèðâàë, 

àçàäâàë ïàòàë æåíãåðà òåëåô 

õüàéè èãèòðèç ýáåäè áàðêàëëà! 

ÖIèéè óïðàâëÿþùèé 

Ðîññèÿäèí Ïåíñèéðèí Ôîíäóíèí Äàãúóñòàíäà àâàé îòäåëåíèäèí 

êüèëå âè÷è âèëèêäàé ÐÄ-äèí òóðèçìäèí âà õàëêüäèí õóäîæåñòâåííûé 

ñåíÿòêàðâèëåðèí ðåêüÿé ìèíèñòðâèëå êIâàëàõàé Ìåãüàìåä 

Èñàåâ òàéèíàðíàâà. 

1-ôåâðàëäèç âåäîìñòâîäèí êîëëåêòèâäèõú ãàëàç öIèéè óïðàâëÿþùèé 

òàíèøàðíà. Ìÿðåêàòäà Ðîññèÿäèí Ïåíñèéðèí ôîíäóíèí ðåâèçèéðèí 

êîìèññèÿäèí ïðåäñåäàòåëü Èãîðü Áåëèñòîâà, Äàãúóñòàí 

Ðåñïóáëèêàäèí Ãüóêóìàòäèí Ïðåäñåäàòåëü Àáäóñàìàä Ãüàìèäîâà, 

ðåñïóáëèêàäèí ôåäåðàëüíûé êüèëèí èíñïåêòîð Âàñèëèé Êîëåñíèêîâà, 

ÐÄ-äèí Ãüóêóìàòäèí Ïðåäñåäàòåëäèí ñàä ëàãüàé çàìåñòèòåëü 

Àíàòîëèé Êúàðèáîâà, ÐÄ-äèí Õàëêüäèí Ñîáðàíèäèí çäðàâîîõðàíåíèäèí 

âà ñîöèàëüíûé ïîëèòèêàäèí ðåêüÿé Êîìèòåòäèí ïðåäñåäàòåëü 

Âèñàìïàøà Õàíàëèåâà èøòèðàêíà. 

Ñåðåíæåìäèí èøòèðàê÷èéðè Ìåãüàìåä Èñàåâ õúñàí ïåøåêàð âà 

êàð ÷èäàé ðåãüáåð òèðäè êúåéäíà âà àäàõú, àì êüèëå àêúâàçíàâàé 

êîëëåêòèâäèõú àãàëêüóíàð õüàíà êIàíçàâàéäè ëàãüàíà. 

ÖIèéè ëèíèÿ - øàä ãüàëàðà 

Ãüàçóðàéäè - Í.ÂÅËÈÅÂÀ 

ÐÄ-äèí Êüèëèí ïðåññ-êúóëëóãúäè 

õàáàð ãóçâàéâàë, 1-ôåâðàëäèç 

Ìàõà÷êúàëàäàé Êàñïèéñêäèç 

ôèäàé òðîëëåéáóñäèí 

öIèéè ëèíèÿ øàä ãüàëàðà à÷óõíà. 

È êàðäèç òàëóêü ìÿðåêàòäà 

ðåñïóáëèêàäèí Êüèë Ðàìàçàí Àáäóëàòèïîâà, 

ÐÄ-äèí Ãüóêóìàòäèí 

Ïðåäñåäàòåëäèí ñàä ëàãüàé çàìåñòèòåëü 

Ðàìàçàí Àëèåâà, Ãüóêóìàòäèí 

Ïðåäñåäàòåëäèí çàìåñòèòåëü 

Øàìèë Àëèåâà, Ìàõà÷êúàëà 

øåãüåðäèí ìýð Ìóñà Ìóñàåâà, 

ðåêüåðèí ìàéèøàòäèí 

àãåíòñòâîäèí ðóêîâîäèòåëü Çàãüèä 

Õó÷áàðîâà, Êàñïèéñê øåãüåðäèí 

êüèë Ìåãüàìåä Àáäóëëàåâà 

âà ìàñàáóðó èøòèðàêíà. 

ÖIèéè ëèíèÿ à÷óõóíèí ìåòëåáëóâèëèêàé 

ëóãüóäàéëà, Ð.Àáäóëàòèïîâà 

è ìåñýëà Ìàõà÷êúàëà âà 

Êàñïèéñê ñàä àâóíèí ïðîãðàììàäèê 

àêàòçàâàéäè êúåéäíà. “È ïðîãðàììà 

óüìóüðäèç êå÷èðìèøóíèí 

ñåðãüÿòðà àâàç, ÷íà öIèéè, åðèëó 

ðåêüåð òóüêIóüðäà, èíôðàñòðóêòóðà 

àðòìèøäà. Ãåëåæåãäà èíà 

Êúàäèì Äåðáåíò øåãüåðäèí 

òàðèõäèí âà äèíðèí ìóçåéäèí 

äèðåêòîð Äèàíà Ãüàñàíîâàäè 

ñóüãüáåòçàâàéâàë, àäà ðåãüáåðâàë 

ãóçâàé èäàðàäèí èëèìäèí 

êúóëëóãú÷èéðè àëàòàé éèñóç ìåäåíèÿòäèç 

âà òàðèõäèç òàëóêü ñà 

øóìóä ïðîåêò óüìóüðäèç êå÷èðìèøíà. 

Ðîññèÿäèí âà Äàãúóñòàíäèí 

ýòíîêîíôåññèîíàëüíûé 

äåñòåéðèí òàðèõäèí èðñ õóüíèç 

âà ïðîïàãàíäà àâóíèç òàëóêü 

ïðîåêò ãçàôáóðóí ôèêèð æåëáàé 

òðàíñïîðòäèí ñàä òèð êúóðóëóø 

æåäà, ãüàêIíè “Õàòàñóç øåãüåð” 

ïðîåêòíè êüèëèç àêúóääà. ×è êüèëèí 

ìåñýëàéðèêàé ñàä äàãúóñòàíâèÿð 

êúóëàé øàðòIàðà ÿøàìèø 

õüóí ÿ. Òðîëëåéáóñäèí öIèéè ëèíèÿ 

ðåãüÿò, êúóëàé æóüðåäèíäè ÿ. 

Ãåëåæåãäà è ìàðøðóò “Ìàõà÷êúàëà” 

àýðîïîðòóíàë êüâàí ôèí 

ïëàíäèê êóòóíâà”, - ìàëóìàðíà 

ðåñïóáëèêàäèí ðåãüáåðäè. 

Ãóüãúóüíëàé Ð.Àáäóëàòèïîâ 

âà àäàõú ãàëàé êñàð öIèéè ëèíèÿäèí 

êúóëàéâàë àõòàðìèøóí ïàòàë 

òðîëëåéáóñäà àâàç Ëåíèíàí 

ìàéäàíäàë êüâàí õòàíà. 

Òðîëëåéáóñäèí ëèíèÿ êàðäèê 

êóòóíèí êIâàëàõàð 2016-éèñóç 

áàøëàìèøíàé. Ñàíëàé êúà÷óðëà, 

32 êèëîìåòð ðåõú òðîëëåéáóñðèâàé 

ãüåðåêàò èéèç æåäàéâàë òóüêIóüðíà. 

Êüâå øåãüåð ñàä àâóí ïàòàë 

“Äàãäèçåëü” çàâîääàë êüâàí 

ðåêüèí êúåðåõðà òðîëëåéáóñðèí 

ëèíèéðèí äàÿõàð àêIóðíàâà. 

Ìàðøðóòäà àâàé òðîëëåéáóñàð 

êúåêúóüíèí àðàäà æåçâàé 

âàõò 8-10 äåêüèêüà ÿ. ÖIèéè òðîëëåéáóñàð 

áþäæåòäèëàé êúåðåõäàé 

òèð òàêüàòðèõú êúà÷óíà. 

Çåãüìåòäèç - ëàéèõëó êúèìåò 

Íàðèìàí ÊÚÀÐÈÁÎÂ 

èòèæëóäè õüàíà. Àì 2016-éèñóç 

ÐÄ-äèí Êüèë Ð.Àáäóëàòèïîâàí 

ãðàíòäèçíè ëàéèõëó õüàíà. 

Àìàéáóðóëàé æåãüèë ìóçåé 

ÿòIàíè, àíèí êúóëëóãú÷èéðèí 

êIâàëàõ ëàï êúàäèì ÷åøìåéðèõú 

ãàëàç àëàêúàëó ÿ. Àãüàëèÿð êúàäèì 

òàðèõäèõú ãàëàç òàíèøàðóíèí 

ìóðàääàëäè ãüàð æóüðå âûñòàâêàÿð, 

ìàñòåð-êëàññàð âà ìàñà 

ìÿðåêàòàð òåøêèëóí ìóçåéäèí 

êúóëëóãú÷èÿð ïàòàë ãüàð éèêúàí 

âåçèôàéðèç ýëêúâåíâà ëóãüóç 

æåäà. Àáóðóí çåãüìåò ãüóüðìåòäèí 

ãðàìîòàéðàëäèíè äèïëîìðàëäè 

êúåéäíàâà. 

Óòåðÿííûé äèïëîì ñåðèè ÓÂ ¹358922, âûäàííûé â 1990 ã. 

Äàãåñòàíñêèì ãîñóäàðñòâåííûì ïåäèíñòèòóòîì íà èìÿ ÀÌÈÐÕÀ- 

ÍÎÂÎÉ Ïàòèìàò Ñàõðóäèíîâíû, ñ÷èòàòü íåäåéñòâèòåëüíûì. 

“Ìàãàðàìêåíòñêèé ðàéîí” ìóíèöèïàëüíûé ðàéîíäèí âà ðàéîíäèí 

äåïóòàòðèí Ñîáðàíèäèí ðóêîâîäñòâîäè Ô.Ã.Õàíîâàí õèçàíäèç 

áóáà 

Ãóüëáàëà Àäèåâè÷ ÕÀÍÎÂ 

êå÷ìèø õüóíèõú ãàëàç àëàêúàëó ÿç áàøñàãúëóãúâàë ãóçâà.

Лезги газет №6

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?