2017_2

ÐÅÑÏÓÁËÈÊÀÄÈÍ ÎÁÙÅÑÒÂÅÍÍÎ-ÏÎËÈÒÈ×ÅÑÊÈÉ ÃÀÇÅÒ 

Æóâàí Âàòàí, âàòàíýãüëèÿð, 

äèäåä ÷Iàë õóüõ! 

Àðòóõ æåçâà 

Ìàõà÷êúàëàäèí ãüóüëóüí àëèøâåðèøäèí 

ïîðòóíè 2016-éèñóç Èðàíäèç 332 àãúçóð 

òîíí òåõèë ðåêüå òóíà. Àëàòàé éèñóç ïîðòóíàé 

ðåêüå òâàçâàé ïàðàðèí êüàäàð 70 ïðîöåíòäèëàé 

ãçàô àðòóõ õüàíà, õàáàð ãàíà êàðõàíàäèí ïðåññ-êúóëëóãúäè. 

2016-éèñàí äåêàáðäèí ýõèððà, ïëàíäèê êóòóíâàéâàë, ãîñóäàðñòâîäèí 

êàðõàíà àêöèîíåðâèëèí îáùåñòâîäèç ýëêúóüðíà. “Ìàõà÷êúàëàäèí àëèøâåðèøäèí 

ïîðò” àêöèîíåðâèëèí îáùåñòâîäèí 100 ïðîöåíòäèí àêöèÿð Ðîññèÿäèí 

Ôåäåðàöèÿäèí Ãüóêóìàòäèí êúàðàðäàëäè ìàñà ãóäàëäè ôåäåðàëüíûé 

õñóñèÿòäà àìóêüäà. 

2016-éèñàí êIâàëàõäèí íåòèæàéðèç áàÿí ãóíàëäè êàðõàíàäèí ãåíåðàëüíûé 

äèðåêòîð Ìóðàä Õèäèðîâà êúåéä àâóðâàë, ïîðòóíàé ÿíà êúåöåïàòàí 

óüëêâåéðèç ðåêüå òâàçâàé òåõèëäèí êüàäàðàð àðòóõ õüóí ïîðòóíèí êúåíåïàòàí 

ðåñóðñàð æåëá àâóíèí ãüèñàáäàé êúàçàíìèøèç õüàéèäè ÿ. 

Ñàíëàé êúà÷óðëà, àëàòàé éèñóç ïîðòóíàé 3 ìèëëèîí òîííäèëàé âèíèç 

æóüðåáà-æóüðå ïàðàð, ãüà ãüèñàáäàé 2900 àãúçóð òîíí íàôò ðåêüå òóíà. 

1920-éèñàëàé àêúàòçàâà N 2 (10751) õåìèñ 12-ÿíâàðü, 2017-éèñ WWW.LEZGIGAZET.RU Êúèìåò “Äàãïå÷àòäèí” êèîñêðàé - 16 ìàíàò 

Äèäåéðèçíè ÷àãúàéðèç ñàâêüàò 

Ç.Ì.ÍÓÐÁÀÃÀÍÄÎÂÀÄÈÇ 

Äèäåäèí îðäåí ãóíèí ãüàêúèíäàé 

Äàãúóñòàí 

Ðåñïóáëèêàäèí Êüèëèí 

ÓÊÀÇ 

Õèçàíäèí êúóðóëóø ìÿãüêåìàðóíèí âà 

àÿëðèç ãðàæäàíâèëèííè âàòàíïåðåñâèëèí 

òåðáèÿ ãóíèí êàðäà ëàéèõëóâèëåðàé Äàãúóñòàí 

Ðåñïóáëèêàäèí ãîñóäàðñòâîäèí 

áþäæåòäèí èäàðà òèð Ñåðãîêúàëà ðàéîíäèí 

öåíòðàëüíûé áîëüíèöàäèí ìåäèöèíñêèé 

ñåñòðà Íóðáàãàíäîâà Çàðåìà Ìåãüàìåäàëèåâíàäèç 

Äèäåäèí îðäåí ãóí. 

Äàãúóñòàí Ðåñïóáëèêàäèí 

Êüèë Ð.ÀÁÄÓËÀÒÈÏÎÂ 

Ìàõà÷êúàëà øåãüåð, 

2016-éèñàí 21-äåêàáðü, ¹ 361à 

Êú.À.ÍÓÐÁÀÃÀÍÄÎÂÀÄÈÇ 

Äèäåäèí îðäåí ãóíèí ãüàêúèíäàé 

Äàãúóñòàí 

Ðåñïóáëèêàäèí Êüèëèí 

ÓÊÀÇ 

Õèçàíäèí êúóðóëóø ìÿãüêåìàðóíèí âà 

àÿëðèç ãðàæäàíâèëèííè âàòàíïåðåñâèëèí 

òåðáèÿ ãóíèí êàðäà ëàéèõëóâèëåðàé Äàãúóñòàí 

Ðåñïóáëèêàäèí ãîñóäàðñòâîäèí 

áþäæåòäèí èäàðà òèð Ñåðãîêúàëà ðàéîíäèí 

öåíòðàëüíûé áîëüíèöàäèí ïîëèêëèíèêàäèí 

çàâåäóþùèé Íóðáàãàíäîâà Êúóìñèÿò 

Àáäóðàãüèìîâíàäèç Äèäåäèí îðäåí ãóí. 

Ãüàçóðàéäè - À.ÃÜÀÌÈÄÎÂ 

ÖIèéè éèñàí âèëèê çäðàâîîõðàíåíèäà 

àëàé äåâèðäèâ êüàäàé òåãüåðäèí äåãèøâèëåð 

òóíèí ïðîãðàììàäèí (2011-2016- 

éèñàðèí) ñåðãüÿòðà àâàç Ìàõà÷êúàëàäà 

ýöèãèç áàøëàìèøàé 150 êîéêàäèí ïåðèíàòàëüíûé 

öåíòð, ãüà ïëàíëàìèøàéâàë, 

ýöèãíà êóüòÿãüíà. È øàä âàêúèàäèç òàëóêü 

ìÿðåêàòäà Äàãúóñòàí Ðåñïóáëèêàäèí 

Êüèë Ðàìàçàí Àáäóëàòèïîâà âà ÐÄ-äèí 

Ãüóêóìàòäèí Ïðåäñåäàòåëäèí Ñàä ëàãüàé 

çàìåñòèòåëü Àíàòîëèé Êúàðèáîâà, ÐÄäèí 

çäðàâîîõðàíåíèäèí ìèíèñòð Òàíêà 

Èáðàãüèìîâà, ÐÄ-äèí Õàëêüäèí Ñîáðàíèäèí 

Ïðåäñåäàòåëäèí çàìåñòèòåëü Åëåíà 

Åëüíèêîâàäè, Ðåñïóáëèêàäèí ïåðèíàòàëüíûé 

öåíòðàäèí êüèëèí äóõòóð Íèçàì Îñìàíîâà 

èøòèðàêíà. 

Ðàìàçàí Àáäóëàòèïîâà öIèéè öåíòðàäèí 

äàðàìàò õúñàí åðèäèâäè ýöèãíàâàéäè 

âà è ìåäèäàðà óüëêâåäà ÷åøíåëóáóðóêàé 

ñàä æåäàéäè êúåéäíà. 

- Ñà øóìóä éèñ èäàëàé âèëèê ðåñïóáëèêàäà 

âèíèç òèð òåõíîëîãèéðàë áèíåëó 

îïåðàöèÿð èéèçâà÷èð, àììà àëàé 

âàõòóíäà Äàãúóñòàíäà ëàï ÷åòèí îïåðàöèÿð 

éèñà ïóä àãúçóðäàëàé ãçàô èéèçâà, - 

äàâàìàðíà âè÷èí ðàõóíàð ÐÄ-äèí Êüèëè. 

- Èäàëàéíè ãúåéðè, 2013-éèñàëàé áàøëàìèøíà 

äèäåÿð âà àÿëàð êüèíèêüèí äóüøóüøàð 

õåéëèí àãúóç àâàòíàâà. Ìåäèöèíàäèí 

öIèéè êîìïëåêñäè è æèãüåòäàé ãüàëàð 

ìàäíè õúñàíàðäàé ìóìêèíâàë ãóäà. 

Èì àäåòäèí áîëüíèöà òóø, ãüà ñà âàõòóíäà 

àì ìàõñóñ èíñòèòóòíè ÿ ëóãüóç æåäà. 

Äàãúóñòàíäèí Ãüóêóìàòäèí Ïðåäñåäàòåëü 

Àáäóñàìàä Ãüàìèäîâà âà çäðàâîîõðàíåíèäèí 

ìèíèñòð Òàíêà Èáðàãüèìîâà ïåðèíàòàëüíûé 

öåíòðàäèí ýöèãóíàð êüèëå 

ôèçâàé ãüàëàð àõòàðìèøçàâàé âà ãüàôòåäà 

ñà øóìóä ñåôåðäà çàç õàáàð ãóçâàé. 

Íåòèæà êâåç àêâàçâà: âèðè êIâàëàõàð âèíè 

äåðåæàäà àâàç òàìàìàðíàâà. Èì Ðîññèÿäèí 

Ïðåçèäåíò Âëàäèìèð Âëàäèìèðîâè÷ 

Ïóòèíàí âà ðåñïóáëèêàäèí ðóêîâîäñòâîäèí 

ïàòàé ÷è äèøåãüëèéðèç ñàâêüàò 

ÿ”, - ëàãüàíà ÐÄ-äèí Êüèëè. 

Ìàõñóñ öåíòðàäèí êîëëåêòèâäèõú ãàëàç 

ãóüðóüøìèø æåäàéëà, Ðàìàçàí Àáäóëàòèïîâà 

äèäåäèí âà àÿëäèí ñàãúëàìâàë 

õóüí - èì ëàï âàæèáëó, êüèëèí ìåñýëà òèðäè 

êúåéäíà. 

“Êúå ðåñïóáëèêàäà àêóøåðâèëèííè ãèíåêîëîãèÿäèí 

êóüìåêäèí âà ìåäèöèíàäèí 

ïåøåêàðâèëèí êúóëëóãúðèí åðè õåéëèí 

õúñàí õüàíâà. Äèøåãüëèéðèí êîíñóëüòàöèéðèí, 

àÿëàð õàäàé êIâàëåðèí, àÿëðèí ïîëèêëèíèêàéðèí 

âà áîëüíèöàéðèí êüàäàð 

êúâåðäàâàé àðòóõ æåçâà. 2014-éèñóç Äåðáåíòäà 

àÿëàð õàäàé êIâàë, Õàñàâþðòäà ïåðèíàòàëüíûé 

öåíòð ãóüíãóüíà õòóíà, íåòèæàäà 

äèäåÿð âà àÿëàð êüèíèêüèí äóüøóüøàð 

òIèìèëàðäàé ìóìêèíâàë õüàíà. 

ÖIèéè öåíòð ýöèãóíèç õàðæíàâàé 2,8 

ìèëëèàðä ìàíàòäèêàé 700 ìèëëèîí ìàíàò 

ðåñïóáëèêàäèí áþäæåòäàé ÿ. Çàç ãüàêúèêúàòäà 

ñóòêàäà êüèëÿé-êüèëèç êIâàëàõàé 

ýöèãóíàðäàéáóðóç âà è ÷Iåõè öåíòð 

ýöèãóíèí êàðäà àêòèââèëåëäè èøòèðàê 

àâóð ìàñà ïåøåêàððèçíè ñàãúðàé ëóãüóç 

êIàíçàâà. Ãüàð ñà êúóëëóãú÷è - òåõïåðñîíàëäèëàé 

áàøëàìèøíà, äóõòóððàë êúâåäàëäè 

- õàëèñ ïåøåêàð õüóí ëàçèì ÿ”, - 

àêüàëòIàðíà âè÷èí ðàõóíàð Äàãúóñòàíäèí 

Êüèëè. 

Ïåðèíàòàëüíûé öåíòðàäèí ðàáîòíèêàð 

ãüàêI ðåñïóáëèêàäèí ïàðëàìåíòäèí âèöåñïèêåð 

Åëåíà Åëüíèêîâàäè, ÐÄ-äèí çäðàâîîõðàíåíèäèí 

ìèíèñòð Òàíêà Èáðàãüèìîâà 

âà ìåäèöèíàäèí èäàðàäèí êüèëèí äóõòóð 

Íèçàì Îñìàíîâàíè òåáðèêíà. 

Äàãúóñòàí Ðåñïóáëèêàäèí 

Êüèë Ð.ÀÁÄÓËÀÒÈÏÎÂ 

Ìàõà÷êúàëà øåãüåð, 

2016-éèñàí 22-äåêàáðü, ¹ 362 

Ôëàìèíãîÿð - 

Ñàìóðäèí òàìà 

Ëóæóíèêàé õêàòàé æåãüðå ðàíãóíèí 13 

ôëàìèíãî Ñàìóðäèí òàìà àêúâàçíà. Àáóðó 

êüóüä ÷è åðèéðà àêúóääàéâàë ÿ. Æåãüðå 

ðàíãóíèí è êúóøàðè âèðèí êüèëåëàé ëóâ 

ãóäàéëà, âèëåðèç ãçàô ãóüð÷åã øèêèë àêâàäà. 

Ñàìóðäèí òàì õóüíèí ðåêüÿé èíñïåêòîð 

Áàõòèÿð Àþáõàíîâà ÷è åðèéðà áèíåëàìèø 

õüàíâàé ãóüçåë êúóøàðèêàé ãçàô õóø 

êåëèìàÿð ëóãüóçâà. Âè÷èç è êúóøàð òIåáèè 

øàðòIàðà ñèôòå ÿç àêâàçâàéäè êúåéäíà 

àäà. 

È êúóøàð ñèôòå ÿç ÷è åðèéðà ãüåëå äåêàáðäèí 

ñèôòå êüèëåðà ïàéäà õüàíàé. À 

÷Iàâóç ÷è âèðåðà ñàêè 30 ôëàìèíãî àöóêüíàé. 

Ãóüãúóüíëàé àáóðóí ÷Iåõè ïàþíè êüèáëåäèõú 

÷ïèí ðåõú äàâàìàðíà. 13 êúóøðàêàé 

èáàðàò ãúâå÷Iè ëóæ ëàãüàéòIà, êüóüä 

àêúóäèç çàïîâåäíèêäà àìóêüíà. 

9 

ÝÊÎÍÎÌÈÊÀ 

2016-éèñóç Äàãúóñòàíäèí 48 ìàéèøàòäà 

êúåíåïàòàí äèãèäàé ñåòàð öIèéè êüèëåëàé 

òóüêIóüð õúóâóíâà. Ñàíëàé êúà÷óðëà êIâàëàõàð 

10 àãúçóð ãåêòàðäèëàé àðòóõ ìàéäàíäà 

êüèëå òóõâàíâà. 

12 

ÑÏÎÐÒ 

“Òðóä” ñòàäèîíäàë öIèéè äàðàìàò ýöèãíà 

àêüàëòIàðóí âà àì èøëåìèøèç âàõêóí - èì øåãüåðýãüëèéðèí 

ðèêI àëàé ÷êà òèð ñòàäèîí ãèëà 

òàìàìäàêàç òóüõêIóüðíà àêüàëòIàðíàâà ëàãüàé 

÷Iàë ÿ.

2 2017-éèñàí 12-ÿíâàðü ¹ 2 Îáùåñòâî 

Ðåêúåìðè 

øàãüèäâàëçàâà 

Àëàé éèñóç Äàãúóñòàíäà ôèíàíñëàìèøóíèí 

âèðè ÷åøìåéðèí ãüèñàáäàé 

àñóë êàïèòàëäèç ÷àðà èéèäàé 

èíâåñòèöèéðèí êüàäàð 274 ìèëëèàðäíè 

600 ìèëëèîí ìàíàòäèâ 

àãàêüóí ãóüçëåìèøçàâà. Èì àëàòàé 

éèñàâ ãåêúèãàéëà 22 ìèëëèàðäíè 

300 ìèëëèîí ìàíàòäèí ãçàô ÿ, õàáàð 

ãàíà Äàãúóñòàí Ðåñïóáëèêàäèí 

ýêîíîìèêàäèí æèãüåòäàé âèëèê ôèíèí 

ìèíèñòåðñòâîäàé. 

2017-2019-éèñàðà ÐÄ ÿøàéèøäèííè 

ýêîíîìèêàäèí æèãüåòäàé âèëèê 

òóõóíèí ïðîãíîçäè êúàëóðçàâàéâàë, 

âèëèê ôèíèí åðèøàð óüëêâåäèí 

þêüâàí äåëèë òèð 100,8 ïðîöåíòäèí 

÷êàäàë 103,7 ïðîöåíòäèâ 

àãàêüäà. Ãüà è âàõòóíäà ìóêüâàë òèð 

ïóä éèñóç àñóë êàïèòàëäèç æåëá èéèäàé 

èíâåñòèöèéðèí êüàäàð àðòóõ 

õüóíè 104,8 ïðîöåíò òåøêèëäà. Ñàíëàé 

êúà÷óðëà, óüëêâåäà è äåëèë 

102,7 ïðîöåíòäèí äåðåæàäà àâàç 

õüóí ãóüçëåìèøçàâà. Àãüàëèéðèí 

ãüàð ñà íåôåñäèí êüèëèç ãüèñàáà 

êüóðëà, àëàé éèñóç èíâåñòèöèéðèí 

êüàäàð òàõìèíàí 90 àãúçóð ìàíàòäèâ 

àãàêüäà. Èì àëàòàé éèñàí íåòèæàäèëàé 

8 ïðîöåíòäèí ãçàô ÿ. 

2 ìèëëèîíäèâ 

àãàêüíà 

êúóëëóãúàð 

2016-éèñóç Ðåñïóáëèêàäèí ãçàô 

âåçèôàÿð òàìàìàðäàé öåíòðàäèí 

ôèëèàëðà Äàãúóñòàíäèí àãüàëèéðèç 

ãîñóäàðñòâîäèí âà ìóíèöèïàëüíûé 

êüâå ìèëëèîíäèâ àãàêüíà êúóëëóãúàð 

àâóíà, õàáàð ãàíà ðåñïóáëèêàäèí 

ÌÔÖ-äèí ïðåññ-êúóëëóãúäàé. 

Êúåéäçàâàéâàë, ñàíëàé âèðè 

Äàãúóñòàíäà 56 öåíòðàäè èéèçâàé 

êúóëëóãúðèí êüàäàð, âèëèêàí äåâèðäèâ 

ãåêúèãàéëà, òàõìèíàí êüóä 

ñåôåðäà àðòóõ õüàíà. ÐÄ-äèí çåãüìåòäèí 

âà ÿøàéèøäèí æèãüåòäàé 

âèëèê ôèíèí, îáðàçîâàíèäèí âà 

èëèìäèí ìèíèñòåðñòâîéðè, Êàäàñòðîâûé 

ïàëàòàäè, Ôåäåðàëüíûé íàëîãðèí 

êúóëëóãúäèí ÐÄ-äà àâàé óïðàâëåíèäè, 

Ïåíñèîííûé ôîíäóíèí 

ÐÄ-äà àâàé îòäåëåíèäè èéèçâàé 

êúóëëóãúðèí ïàòàõúàé àãüàëèéðèç 

èëëàêè åêå èãüòèÿæ àâà. Àëàòàé éèñóç 

ãçàô âåçèôàÿð òàìàìàðäàé öåíòðàéðàé 

ãîñïîøëèíàäèí 187 ìèëëèîííè 

415 àãúçóð ìàíàòäèí ïóëàð 

ãàíà. Èäàêàé 44 ìèëëèîí ìàíàòäèí 

òàêüàòàð ðåñïóáëèêàäèí áþäæåòäèç 

àòàíà. Ãüà è äåâèðäà ìàë-ìóëêóíèí 

154 àãúçóð îáúåêò ãîñóäàðñòâîäèí 

ó÷åòäà ýöèãíà. 

Àÿëðèç êIâàëåð 

Êàñïèéñêäà åòèì àÿëàð âà äèäåáóáàäèí 

ïàòàé êúàþìâàë àâà÷èç 

àìóêüíàâàé àÿëðèâ öIèéè êâàðòèðàéðèí 

êóüëåãàð âàõêàíà. 

Øåãüåðäèí Èíäóñòðèàëüíûé 

êóü÷åäà öIèéèç ýöèãíàâàé äàðàìàòäàé 

8 êàñäèç êâàðòèðàÿð ãàíâà. Êóüëåãàð 

âàõêàéâàëäè àáóðóêàé ñà áÿçèáóð 

÷ïèí êIâàëåðèç òàìàøèç ôåíà. 

Àáóðó ðàçèâèëåëäè êúåéä àâóðâàë, 

êIâàëåðà ÷èìè âà ýêóü ÿ, êóäàé ÿä 

àâà, ñ÷åò÷èêàð ýöèãíàâà. Ýöèãóíðèí 

âà êúåíåïàòàí êIâàëàõàð äàòIàíà 

ãóüç÷èâèëèê êâàç õüàíà, êóüðåëäè, 

êIâàëåð õúñàí åðè àâàç ýöèãíàâà. 

Èäàëàé ãúåéðè, êâàðòèðàÿð ãåëåæåã 

àâàé ìèêðîðàéîíäàé ãàíâà. Êúâàëàâàé 

îáùåñòâåííûé òðàíñïîðò ãüåðåêàòäèê 

êâàé ðåõú òóõâàíâà, àÿëðèí 

áàõ÷à, øêîëà, ñóïåðìàðêåò âà ÿøàéèøäèí 

ìàñà îáúåêòàð êàðäèê êâà. 

Àëàé âàõòóíäà Êàñïèéñêäà åòèì ÿç 

àìóêüíàâàé 103 êàñ êIâàëåð êúà÷óí 

ïàòàë ó÷èðäà àâà. 

10-ÿíâàðäèç ÐÄ-äèí Ãüóêóìàòäèí Ïðåäñåäàòåëü 

Àáäóñàìàä Ãüàìèäîâàí ðåãüáåðâèëèê 

êâàç êüèëå ôåéè ñîâåùàíèäàë Äàãúóñòàíäè 

ÐÔ-äèí Ãîñóäàðñòâîäèí ïðîãðàììàÿð âà 

òàéèí ìóðàäðèõú ýëêúóüðíàâàé ôåäåðàëüíûé 

ïðîãðàììàÿð êüèëèç àêúóäóíèí êàðäà 

èøòèðàê àâóíèí ìóìêèíâèëåð âåðåâèðäíà. 

Æàíãèøè ÃÜÀÄÈÑÎÂ 

ÖIèéè éèñóç - öIèéè åðèø 

ÖIèéè, 2017-éèñàí âèëèê ÑÊÔÎ ÿøàéèøäèííè 

ýêîíîìèêàäèí æèãüåòäàé âèëèê òóõóíèí 

ìåñýëàéðàé Ãüóêóìàòäèí êîìèññèÿäèí çàñåäàíèå 

õüàíà. Àíàë ÐÔ-äèí Ãüóêóìàòäèí 

Ïðåäñåäàòåëü Äìèòðèé Ìåäâåäåâà ÷ïå òåððèòîðèÿð 

âèëèê òóõóíèí çîíàÿð àðàäàë ãúèç 

æåäàé óüëêâåäèí ðåãèîíðèí òIâàðàð ðàèæíà. 

Äàãúóñòàí àõüòèí çîíàéðèí ñèÿãüäà àâàé 

20 ðåãèîíäèí æåðãåäèê àêàòçàâà. Èì, ñà 

øàêíè àëà÷èç, êúåéä èéèç æåäàé êàð ÿ. Àäà 

ýõèðèìæè éèñàðà ÿøàéèøäèííè ýêîíîìèêàäèí 

æèãüåòäàé âèëèê ôèíèí áàðàäàé ðåñïóáëèêàäè 

êúàçàíìèøíàâàé íåòèæàÿð õêàæ 

õüóíèí åðèøàð âèíè äåðåæàäà àâàç õóüç 

àëàêüäàéäè êúàëóðçàâà. 

Ñèôòå íóáàòäà òåððèòîðèÿð âèëèê òóõóíèí 

àõüòèí çîíàäà êàðäèê êóòàçâàé ìàõñóñ 

êúàéäàéðè èíâåñòîððèç íàëîãðèí æèãüåòäàé 

òàéèí òèð êüåçèëâèëåð èéèäàé, íàëîãðèç 

òàëóêü êðåäèòàð ÷àðà èéèäàé ìóìêèíâàë 

ÿðàòìèøäà. Êàð àëàé ïðîåêòàð êüèëèç 

àêúóäóí ïàòàë ÷èëèí ó÷àñòîêàð êèðèäà âóãóäàé 

âà ýíåðãåòèêàäèííè òðàíñïîðòäèí ðåêüÿé 

êàïèòàëüíûé ýöèãóíðèí îáúåêòàð àðàäàë 

ãúèäàé ÷Iàâóç áþäæåòäàé òàêüàòàð ÷àðà 

àâóíèê óìóäàð êóòàç æåäà. Ìàñà ãàôàðàëäè 

ëàãüàéòIà, Äàãúóñòàíäèí ýêîíîìèêàäèç 

èíâåñòèöèÿð æåëá àâóí, áèçíåñ âèëèê òóõóí, 

êIâàëàõäèí öIèéè ÷êàÿð òåøêèëóí ïàòàë 

øàðòIàð ÿðàòìèøóí, ìóíèöèïàëüíûé 

òåøêèëàòðèí ìóìêèíâèëåð ãåãüåíøàðóí ïàòàë 

ðåñïóáëèêàäèí ðóêîâîäñòâîäè èéèçâàé 

÷àëèøìèøâèëåðèç ôåäåðàëüíûé öåíòðàäèíè 

êóüìåê ãàéè ÷Iàâóç ìàä ñåôåðäà êúóâàò 

õãóäà. Èì Äàãúóñòàíäèí ïðîìûøëåííûé 

êîìïëåêñ, ñàíëàé ÷è âèðè ýêîíîìèêà öIèéèç 

òóüêIóüð õúóâóíèí êIâàëàõ äàâàì æåäà ëàãüàé 

÷Iàë ÿ. Ýöèãóíàðäàé õèëå à÷óõçàâàé 

ìóìêèíâèëåðè ðåãèîíäèí ýêîíîìèêàäèõú 

åêå ìóìêèíâèëåð àâàéäàí, äàãúóñòàíâèéðè 

öIèéè éèñ ðèêIå åêå óìóäàð àâàç êúàðøèëàìèøàéäàí 

ãüàêúèíäàé øàãüèäâàëçàâà. Ðåñïóáëèêàäà 

ýöèãçàâàé 80-85 ïðîöåíò äàðàìàòàð 

êüèëäèí êñàðèí ÿøàéèøäèí êIâàëåð ÿ. 

Àëàòàé éèñóç Äàãúóñòàíäà 1,85 ìèëëèîí 

êâàäðàòíûé ìåòðäèí ÿøàéèøäèí êIâàëåð 

ýöèãíà. Ýöèãóíðèí ÷Iåõè ñà ìàéäàíäèç ýëêúâåíâàé 

òåê ñà Êàñïèéñêäà 1,2 ìèëëèîí 

êâàäðàòíûé ìåòðäèí ÿøàéèøäèí êIâàëåð 

ýöèãíà, 2017-éèñóç è äåëèë 2,7 ïðîöåíòäèí 

õêàæóí âà èøëåìèøèç âàõêóçâàé ÿøàéèøäèí 

êIâàëåðèí ìàéäàíàð 1,9 êâàäðàòíûé 

ìåòðäèâ àãàêüàðóí ïëàíäèê êóòóíâà. 

Ïðîãðàììàÿð - óüìóüðäèç 

È áàðàäàé ìèíèñòððèí êàáèíåòäè àëóêüíàâàé 

2017-éèñàí ãüà ñèôòåãüàí éèêúàðèëàé 

êIâàëàõ òóõóç áàøëàìèøíàâàéäàêàé ëóãüóíàëäè, 

Àáäóñàìàä Ãüàìèäîâà êúåéäíà: “×íà, 

æóâàí ìóìêèíâèëåðèç êèëèãíà, âèðè ïðîãðàììàéðà 

èøòèðàê àâóí ïëàíäèê êóòóíâà. 

Èäà ðåãèîí âèëèê òóõóí ïàòàë àëàâà ÿç ïóë- 

äèí òàêüàòàð æåëáäàé âà ðåñïóáëèêàäèí 

áþäæåòäàé èéèçâàé õàðæèÿð êüåíÿòäàé ìóìêèíâàë 

ãóäà”. 

ÐèêIåë õêèí, 2016-éèñóç Äàãúóñòàíäèí 

Ãüóêóìàòäè ðåñïóáëèêàäèí òåððèòîðèÿäà 

êüèëèç àêúóäçàâàé âà áàæàðìèøóí ôèêèðäèç 

êúà÷óíâàé ÐÔ-äèí 23 ãîñïðîãðàììà òàéèíàðíà. 

Òàëóêü òèð ñåðåíæåìàð 22 ãîñïðîãðàììàäèí 

ñåðãüÿòðà àâàç ôèíàíñëàìèøíà; 

òIâàð êüóíâàé ìóðàäàð ïàòàë 26,7 ìèëëèàðä 

ìàíàòäèí òàêüàòàð (19,1 ìèëëèàðä ìàíàò - 

ôåäåðàëüíûé áþäæåòäàé, 7,6 ìèëëèàðä 

ìàíàò - ÐÄ-äèí áþäæåòäàé) ÷àðà àâóíà. 

Èäàëàéíè ãúåéðè, “2016-2025-éèñàðà 

Äàãúóñòàí Ðåñïóáëèêà ÿøàéèøäèííè ýêîíîìèêàäèí 

æèãüåòäàé âèëèê òóõóí” òIâàð 

ãàíâàé ãîñïðîãðàììàäàë, “2025-éèñàí äåâèðäàëäè 

Êåôåðïàòàí Êàâêàçäèí ôåäåðàëüíûé 

îêðóã âèëèê òóõóí” òIâàð ãàíâàé ÐÔäèí 

ãîñóäàðñòâîäèí ïðîãðàììàäàë àñàñëó 

ÿç, 11 îáúåêò (çäðàâîîõðàíåíèäèí 2 îáúåêò, 

îáðàçîâàíèäèí 6 îáúåêò, ÿøàéèøäèí âà èíæåíåðâèëèí 

êúóðóëóøäèí 3 îáúåêò) ýöèãóí 

ôèíàíñëàìèøíà. È êIâàëàõàð ôèíàíñëàìèøóí 

ïàòàë 1,3 ìèëëèàðä ìàíàòäèí òàêüàòàð 

÷àðà àâóíà. 

2017-éèñàí 1-ÿíâàðäàëäè âèíèäèõú òIâàð 

êüóíâàé ïóëäèí òàêüàòàð òàìàìâèëåëäè 

àãàêüíà. 

Ãüà ñà âàõòóíäà Äàãúóñòàíäè öIèéè éèñóç, 

êüèëäèí êñàðèí èíâåñòèöèîííûé ïðîåêòäèëàé 

ãúåéðè, ýöèãóíðèí ðåêüÿé òàéèí ìóðàäðèõú 

ýëêúóüðíàâàé âàä ôåäåðàëüíûé 

ïðîãðàììà êüèëèç àêúóäóíèí êàðäàíè èøòèðàêçàâà. 

Êüèëäè êúà÷óðòIà, ãðàæäàíàð àâàðèéíûé 

ãüàëäà àâàé, ëàï êóüãüíå õüàíâàé 

ÿøàéèøäèí êIâàëåðàé ìàñàíèç àêúóäóíèí 

ðåêüÿé Ôåäåðàëüíûé ìàõñóñ ïðîãðàììà êüèëèç 

àêúóäóí äàâàìàðäà. 2017-éèñàí 1-ñåíòÿáðäàëäè 

àâàðèéíûé ãüàëäà àâàé ÿøàéèøäèí 

êIâàëåðàé ìàñàíðèç 3140 êàñ (987 õèçàí) 

àêúóäóí ïëàíäèê êóòóíâà. Äàãúóñòàíäèí 

Îãíè, Äåðáåíò, Ìàõà÷êúàëà, Êüèáëåïàòàí 

Ñóõîêóìñê øåãüåððèí âà Òàðóìîâñêèé ðàéîíäèí 

àãüàëèÿð öIèéè êIâàëåðèç ýêúå÷Iäà. 

ÖIèéè éèñóç ÷è ìåðêåçäà ìèõüèâèëåð 

àâóíèí âà öåëäè òàúìèíàðóíèí ìåñýëàéðàé 

ãüàëàð õúñàíâèëèõú äåãèø õüóíèê óìóäàð 

êóòàçâà. Ñà æåðãå ìàõñóñ ïðîåêòàð êüèëèç 

àêúóäçàâà. Ãúèëå àâàé éèñàí ñàä ëàãüàé 

êâàðòàëäà çèðçèáèë ãüÿëäàé çàâîä à÷óõóí 

ïëàíäèê êóòóíâà. Êàñïèéñêäèí õúóðòàðàë 

àëàé êàðõàíà êIâàëàõäèê êóòóí ïàòàë Êåôåðïàòàí 

Îñåòèÿäàé âà Êàðà÷àåâî - ×åðêåñèÿäàé 

òèð èíâåñòîðàð ÷ïèí òàêüàòàð æåëá 

èéèç ãüàçóð ÿ. 2017-éèñàí èþíäèç Ìàõà÷êúàëàäà 

íàñîñíûé ñòàíöèÿ ýöèãíà êóüòÿãüóí, 

öèí åðè ñàíèòàðíûé íîðìàéðà êúàëóðíàâàé 

äåðåæàäèâ àãàêüàðóí ôèêèðäèç êúà÷óíâà. 

Òàðíàèðäèí èøëåìèøàé ÿòàð ìèõüè õúèéèäàé 

èìàðàòðèí ïðîåêòäèí ñåðãüÿòðà àâàç 

ýöèãçàâàé ñòàíöèÿäè ìåðêåçäèâ ñóòêàäà 240 

àãúçóð êóáîìåòð ÿä àãàêüàðäà. Ìàõà÷êúàëàäà 

êîììóíàëüíûé êúóðóëóøäèí ñèñòåìàÿð 

êîìïëåêñíèäàêàç âèëèê òóõóíèí ìóíèöèïàëüíûé 

ïðîãðàììà êüèëèç àêúóäóí äàâàì 

æåäà. À ïðîãðàììàäà, ìèñàë ÿç, ÖIèéè Õóøåò 

ïîñåëîêäèí ðàéîíäà èøëåìèøàé ÿòàð 

ìèõüè õúèéèäàé îáúåêòàð öIèéèêIà òóüêIóüð 

õúóâóí êúàëóðíàâà. Ôåäåðàëüíûé áþäæåòäèí 

êóüìåêíè ãàëàç 2017-éèñóç Äàãúóñòàíäà 

èøëåìèøàé ÿòàð ìèõüè õúèéèäàé êüâå 

îáúåêò ýöèãíà êóüòÿãüóí ôèêèðäèç êúà÷óíâà. 

È îáúåêòðèâàé ñóòêàäà 5,5 àãúçóð êóáîìåòðäèí 

ÿòàð ìèõüè õúèéèç æåäà. Ðåñïóáëèêàäà 

ìèõüèâèëåðàë àìàë èéèç õüàéèòIà, 

Äàãúóñòàíäà òóðèçì âèëèê òóõóíèç òàëóêü 

ïðîåêòðèâ ýãå÷Içàâàé òåãüåðíè äåãèø æåäà. 

ßë ÿãúóí ïàòàë êóòóãàé âà êèëèãóíèç ëàéèõëó 

ãóüçåë ÷êàÿð ÷àõú ãçàô àâà, àììà ìèõüèâèëåð 

àâóíèí êúàéäàéðàë àìàë òàâóíè õåéëèí 

÷åòèíâèëåð àðàäàë ãúèçâà. Ãúèëå àâàé 

éèñóç òåððèòîðèÿð âèëèê òóõóíèí çîíà àðàäàë 

ãúóíè âà ìàõñóñ êúàéäàÿð êàðäèê êóòóíè, 

ãüà èäàëäè èíâåñòîððèç íàëîãðèí æèãüåòäàé 

òàéèí òèð êüåçèëâèëåð àâóíè âà íàëîãðèõú 

ãàëàç àëàêúàëó êðåäèòàð ÷àðà àâóíè 

Äàãúóñòàíäà òóðèçì âèëèê òóõóíèç òàéèíäàêàç 

êóüìåê ãóäà. 

“Êåôåðïàòàí Êàâêàçäèí ôåäåðàëüíûé 

îêðóã âèëèê òóõóí” òIâàð ãàíâàé ãîñïðîãðàììàäà 

èøòèðàê èéèç êIàíçàâàé Äàãúóñòàíäèí 

ïðîåêòðèí êüèñìåò ãüåëåëèã ýõèðäàë êüâàí 

òàéèíàðèç õüàíâà÷. À ïðîãðàììàäà èøòèðàêèç 

êIàíçàâàéáóðóêàé ñàä òóðèñòâèëèí “Ìàòëàñ” 

êîìïëåêñ ýöèãóíèç òàëóêü ïðîåêò ÿ. Àììà 

Êåôåðïàòàí Êàâêàçäèí êðàðèí ðåêüÿé ÐÔäèí 

ìèíèñòðäèí ñàä ëàãüàé çàìåñòèòåëü 

Îäåñ Áàéñóëòàíîâà ìàëóìàðàéâàë, ïðîãðàììàäèê 

ãüåëå àêàò òàâóíâàé ïðîåêòàð ÷ïåë 

êIâàëàõ õúóâóðäàëàé âà êèìèâèëåð àðàäàé 

àêúóäàéäàëàé ãóüãúóüíèç 2018-éèñóç ôèíàíñëàìèøèç 

æåäà. 2017-éèñóç ëàãüàéòIà, ãîñïðîãðàììàäèç 

13,7 ìèëëèàðä ìàíàòäèí òàêüàòàð 

÷àðà àâóí êúàëóðíàâà. Àäàí ãàôàðàëäè, 

Êåôåðïàòàí Êàâêàçäèí ôåäåðàëüíûé 

îêðóãäèí ãüàð ñà îáúåêòäèç ÷ïèí èíâåñòïðîåêòàð 

êüèëèç àêúóäóí ïàòàë è ïóëäèêàé 500 

ìèëëèîí ìàíàòäèí òàêüàòàð ÷àðà èéèäà. 

Èäà Èðàíäèí, Òóüðêèÿäèí, Àçåðáàéæàíäèí 

ôèíàíñàð, ãüàêIíè ÷è óüëêâåäèí ÷Iåõè 

êîìïàíèéðèí ïóëäèí òàêüàòàð æåëá àâóíèí 

áàðàäàé ÷è ïëàíàð êüèëèç àêúóäóíèí ìóìêèíâèëåð 

àðòóõàðçàâà. Àáóðó ÷è ðåñïóáëèêàäèç 

åêå èòèæ èéèçâà. Èäàí ãüàêúèíäàé, êüèëäè 

êúà÷óðòIà, “Ëóêîéë” òIâàð ãàíâàé íàôòIàäèí 

êîìïàíèÿäè Êàñïèé ãüóüëóüí Äàãúóñòàíäèí 

àêâàòîðèÿäà àêòèââàë êúàëóðóíè øàãüèäâàëçàâà. 

È êîìïàíèÿ 2016-éèñàí ñåíòÿáðäèç 

Êàñïèé ãüóüëóüí êIàíÿé íàôò õêóäóí 

ïàòàë áóðóãúàð ýãúóüíóíèâ ýãå÷Iíà. 

Êîìïàíèÿäè, Äàãúóñòàíäèí òðàíñïîðòäèííè 

ëîãèñòèêàäèí ñåêòîð èøëåìèøóíàëäè, 

õêóäíàâàé íàôòI äàøìèøóí ïàòàëíè õñóñè 

ïóëäèí òàêüàòàð êàðäèê êóòóííè ïëàíëàìèøíàâà. 

Êîìïàíèÿäè àëàé âàõòóíäà ñåéñìîðàçâåäêàäèí 

êIâàëàõàð êüèëå òóõóçâà, 

àäà ãüàêúèêúàòäà íàôò õêóäèç áàøëàìèøàéòIà, 

èäà ðåñïóáëèêàäà êIâàëàõäèí öIèéè 

÷êàÿð òåøêèëäàé, áþäæåòäèç êúâåçâàé íàëîãðèí 

êüàäàð àðòóõàðäàé âà ñà æåðãå ìàñà 

êúóëàéâèëåð àðàäàë ãúèäà. 

ÑÊÔÎ-äèí äåðåæàäà àâàç Êàñïèéäèí 

òðàíñïîðòäèííè ëîãèñòèêàäèí êîìïëåêñ àðàäàë 

ãúóíèí êîíöåïöèÿ òóüêIóüðçàâà. Àíà Ìàõà÷êúàëàäèí 

àëèøâåðèøäèí ïîðò âèëèê òóõóííè 

êúàëóðíàâà. Êîíöåïöèÿ 2017-éèñàí 

ôåâðàëäèç ÐÔ-äèí Ãüóêóìàòäèí âèëèê ýöèãäà 

âà àäà Ðîññèÿäè Ìóêüâàë òèð Ðàãúýêúå÷Iäàé 

ïàòàõú, Êüèáëåïàòàí âà Êüèáëåäèííè 

Ðàãúýêúå÷Iäàé ïàòàí Àçèÿäèõú ãàëàç àëèøâåðèøäèí 

ðåêüÿé ñàíàë êIâàëàõóí òàúìèíàðäàé 

ìóìêèíâàë ãóäà.

Îáùåñòâî 

2017-éèñàí 12-ÿíâàðü ¹ 2 

3 

13-ÿíâàðü Ðîññèÿäèí ïå÷àòäèí þãú ÿ 

Ãàô àìàé êüâàí... 

Ìåðäàëè ÆÀËÈËÎÂ, 

ëèòåðàòóðàäèí îòäåëäèí ðåäàêòîð 

13-ßÍÂÀÐÜ ÷è óüëêâåäà Ïå÷àòäèí þãú 

ÿç êúàðøèëàìèøèç àñèðàð àëàòíàâà. ÃüèêI 

õüè, è þãú Ðîññèÿäà ãàçåòàð ÷àïäàé ñèôòå 

ñòàíîê êàðäèê êóòóíèõú ãàëàç àëàêúàëó ÿ. Ëóãüóçâàéâàë, 

à ÷Iàâóç (ïà÷àãü IV Èâàíàí - Ãðîçíûéäèí 

äåâèðäà) ñèôòå ÿç “Âåäîìîñòè” òIâàð 

àëàé ãàçåò ÷àïíàé. 

Ãàçåò-ïå÷àòäèí îðãàí âó÷ ïàòàëäè ãåðåê 

ÿ? Òàðèõäàé ÷àç ÷èçâàéâàë, Îêòÿáðäèí ðåâîëþöèÿ 

æåäàëäè âèëèêíè, àäàëàé êüóëóõúíè 

ïå÷àòäèí îðãàí-ãàô èíñàíèÿòäèí ÷Iåõè êúàòàð 

ñàíàë ñàõëàìèøóí, ñàíàë àãóäóí, ãüåðåêàòäèê 

êóòóí ïàòàë, ãüàð éèêúàí âà ÿðãúàë 

âàõòàðèí ãüóíàððàëíè (ãúàëèáâèëåðàëíè) 

ðóüãüëàìèøóí ïàòàë èøëåìèøçàâàé. 

Àëàé àÿìäà, ÷óí øàãüèäàð ÿ, ÷Iåõè àëàøáóëàøäè 

àãúàâàëçàâàé äóüíüÿäà èíôîðìàöèÿäèí 

ìàéäàí íèí ãúèëå õüàéèòIà, ãüàäà 

ãúàëèáâàëíè êúà÷óí ìóìêèí ÿ. 

“Èíôîðìàöèÿäèí äÿâå” ëóãüóäàé èáàðàäè 

êúâåðäàâàé âè÷èí êúóâàò ÷èðçàâà. Ãüàòòà 

ãüàêüâàí à÷óõ “äåìîêðàòèÿ” àâà ëóãüóçâàé 

Àìåðèêàäàíè “èíôîðìàöèÿäèí ìàéäàí” ãúèëå 

êüàç êIàíèáóð ãçàô àâàéäè ÷àç ýõèðèìæè 

âàõòóíäà ñàêè âèðè ÑÌÈ-ðàé õúñàíäèç àêâàçâà. 

Òàðèõäèí áÿçè äåëèëàðíè ðèêIåë õêâåçâà. 

Îêòÿáðäèí ðåâîëþöèÿäèí àãàëêüóíàð 

ðàèæäàéëà, “ÒÀÑÑ-äèí ïåíæåðàð” ëóãüóäàéäàí 

ãåðåêâàë, çèðåêâàë âèðèáóðó õúñàíäèç 

àííàìèøíàé. 

“Ëåçãè ãàçåò” âè÷ àðàäàë ãúàéè ñèôòå éèêúàðèëàé 

õàëêüäèí ÷Iåõè íàñèãüàò÷èäèç - òðèáóíäèç 

ýëêúâåéäè ÷è òàðèõäèí êòàáðà êúåéäíàâà. 

“Èíôîðìàöèÿäèí ìàéäàí” ïàòàë æåíã÷èéðèí 

ñèôòå æåðãåäà ÷è ÿëàâëó æóðíàëèñòàð 

- ïóáëèöèñòàð Ãüàæèáåã Ãüàæèáåãîâ, 

ÑòIàë Ñóëåéìàí, Àëèáåã Ôàòàõîâ, Çèÿóäèí 

Ýôåíäèåâ, Íàçèð Àãüìåäîâ, Èñìàèë Âàãüàáîâ, 

ÀáóòIàëèá Àáèëîâ, Ìåãüàìåä Ãüàæèåâ, 

Àãúàëàð Ãüàæèåâ, Ãüàæè Àëèêáåðîâ, Êúàçè 

Êúàçèåâ, Èìàìóäèí Àïàåâ, Àãüìåä Àãüìåäîâ, 

Çåéäóëëàãü Ìåãüòèåâ, Êàñáóáà Àçèçõàíîâ, 

Èáàäóëëàãü Òàãüèðîâ, Øàãü-Ýìèð Ìóðàäîâ, 

Àëèðçà Ñàèäîâ, Ìåæèä Ãüàæèåâ âà 

ìàñà êñàð àâàé. Àáóðóí ïàê àäåòàð ÷è êúåíèí 

àÿìäèí æóðíàëèñòðèâ àãàêüíàâà. 

ßðãúàë éèñàðà ãîñóäàðñòâîäèí âà îáùåñòâîäèí 

ãüàõúëó ãàô ãåãüåíø êúàòàðèâ àãàêüàðóí 

ïàòàëäè “Ëåçãè ãàçåòäèí” ðåäàêöèÿäà, 

âèíèäèõú òIâàðàð êüóíâàéáóðóëàé ãúåéðè, 

öIóäðàëäè ìàñà êñàðè - ïóáëèöèñòðè, øàèððè, 

ïèñàòåëðè, îáùåñòâåííûé äåÿòåëðè - 

÷è õàëêüäèí ëàï õúñàí âà íóôóçëó âåêèëðè 

(ðóõâàéðè, ðóøàðè) êIâàëàõíà. ×è ðèêIåë ÷ïèí 

âèðè óüìóüð ãàçåò ïàòàë ñåðô àâóð, “ÐÔ-äèí 

êóëüòóðàäèí ëàéèõëó ðàáîòíèê” ëàãüàé ÷Iåõè 

ãüóüðìåòäèí òIâàðàðèí ñàãüèáàð õüàéè Íîÿáðü 

Õàíêèøèåâàí, Ìåãüäè Ìåãüäèåâàí, “ÐÄäèí 

êóëüòóðàäèí ëàéèõëó ðàáîòíèê” òIâàðöIèí 

ñàãüèáàð õüàéè Êúóðáàí Êúàäèðîâàí, 

Øèõçàäà Þñóôîâàí, Äàãúóñòàíäèí õàëêüäèí 

øàèð Áàéðàì Ñàëèìîâàí, ìàøãüóð ïóáëèöèñò 

âà øàèð Àçèç Àëåìàí, “Ëåçãè ãàçåòäèí” ðåäàêöèÿäà 

êIâàëàõíà, àõïà Äàãúóñòàíäèí ðàäèîäà 

âà æóðíàëðà, “Äàãúóñòàíäèí ïðàâäà” 

ãàçåòäà ÷Iåõè êúóëëóãúàð áåãüåìàðàé âà ãèëàíè 

áåãüåìàðçàâàé Àáäóñåëèì Èñìàèëîâàí, 

Àáäóëàôèñ Èñìàèëîâàí, ÷Iåõè àëèì âà àìàäàã 

Àëàìóäèí Øèõðàãüèìîâàí, ôîòîæóðíàëèñòàð 

õüàéè Äàëãàò Ãüàðóíîâàí, Òàæèäèí 

Ìåãüàìåäîâàí, ãüèêàÿò÷è âà ëèòåðàòóðàäèí 

êðèòèê Èëüÿñ Ãüàæèåâàí, êîððåñïîíäåíò Õàíóì 

Øàéäàáåãîâàäèí, êîððåêòîðàð, ìàøèíèñòêàÿð 

ÿç êIâàëàõàé Ñèðàæóäèí Ñåëèìîâàí, 

êúèçèëäèí êúèëèõ âà ãúèëåð àâàé Çóìðèÿò 

Øàéäàåâàäèí, Çàðà Ôåéçóëëàåâàäèí, õåéëèí 

ìàñà êñàðèí òIâàðàð êúâåçâà. 

Èíôîðìàöèÿäèí ìàéäàíäà ãúàëèáâàë 

êúà÷óí, æóâà-æóâ õóüí âà æóâàí ãàô ëóãüóí 

àëàé àÿìäà ðåãüÿò êðàð ÿç àìà÷. Àììà ÷àõú 

àãúçóððàëäè ÷è ãàçåò êIåëçàâàé, àäàç ìàéèëâàëçàâàé 

ëåçãè ðóõâàÿðíè ðóøàð àâà. Õàëêü 

àâà ÷àõú, àäàí õàéè ÷Iàë àâà! À ÷Iàëà ÷è 

ðóüãüäèí âèðè äåâëåòðèç ÿðãúàë éèñàðèí 

óüìóüð ãóçâà. Çà ëóãüóçâà: ÷àõú ÷è ÷Iàë - 

õàëêü-ðóüãü àìàé êüâàí ÷è ìèëëè ÿðæàð òèð 

ãàçåòàðíè, æóðíàëàðíè, êòàáàðíè àìóêüäà! 

Ñàãúðàé ÷è êúàäèì ÷Iàë õóüçâàé ëåçãè 

÷èë, ëåçãè õàëêü! Ñàãúðàé àäàí ãüàð ñà êúóë! 

Êúóé ëåçãè ãüàð ñà êúóëàâ ðóãóëðèííè õíóáðèí 

ñàãúëàì, áàõòëó êúèôëåÿð ÷Iåõè õüóðàé! 

Àñèððàëäè!.. 

ÖIèíèí ñóâàðíè ÷àâ ðåãüÿò øàðòIàðà 

àãàêüíàâà÷. Äóüíüÿäèí “êðèçèñ” ëóãüóäàéäà 

÷è ãçàô ìóìêèíâèëåð êúàêúóäíàâà. Èëëàêè 

ìàæèáðèí, ãîíîðàððèí, ìàñà êúóëàéâèëåðèí, 

øàðòIàðèí æèãüåòäàéíè äàðâèëåðà, òàòóãàéâèëåðà 

òóíâà. “Ëåçãè ãàçåòäèí” 24 ÷èíèêàé 16 

òóíâà. Ãàçåò õóüäàé ñïîíñîðàð (äåâëåòëó âà 

ìåðãüÿìàòëó êñàð) êIàíçàâà. 

Ãüèêüâàí ÷åòèíâèëåðà ãüàòíàâàòIàíè, ÷è 

ãüàìèøàí ïîäïèñ÷èêðè öIèíè ãàçåò êõüèí âà 

õóüí ïàòàë õåéëèí êóüìåêàð ãàíà. Ñàãúðàé 

÷åá âèðèáóð. Ãàçåòäèí òèðàæ, øàçàíäàâ ãåêúèãàéëà 

àðòóõ õüàíâà. Ìàñà ìèëëè ãàçåòðèâ 

ãåêúèãàéëàíè, ÷àõú ïèñ íåòèæà õüàíâà÷! 

Ãàçåò êõüèç ÷è õóüðåðà, ðàéîíðà, øåãüåððà 

êIâàëàõ òåøêèëàé âèðè ðóõâàéðèçíè ðóøàðèç 

ñàãúðàé ëóãüóçâà. 

Ïå÷àòäèí þêúóç, àäåò õüàíâàéâàë, ÷íà 

÷è àêòèâíûé ìóõáèððèçíè ñàëàìàð ðåêüå 

òâàçâà. Ðóòóë ðàéîíäèëàé ýãå÷IàéòIàíè, ÷è 

ðèêIåë ÷àõú ãàëàç ñèõ àëàêúàÿð õóüçâàé õåéëèí 

êñàðèí òIâàðàð êúâåçâà: Ñ.-À.Àáäóðàøèäîâ, 

Ê.Àãüìåäîâ, Ñ.Ãüóüñåéíîâ, Ãü.Àáäóëæåëèëîâ 

(Ðóòóë ðàéîí), À.Ðàøèäîâ, Í.Ìèðçîåâ, 

Ëãà Ýíâåð, Í.Ñàìóðîâ, Ð.Ýìèíîâ, Ø.Àãúàêåðèìîâ, 

Æ.Þíóñîâ, Í.Ìàìåäîâ, Õ.Ìàìåäîâà, 

Ãü.Áàáàåâ, Ì.Àëèìîâ (Àõöåãü ðàéîí), 

Î.Ìåãüàìåäðàãüèìîâ, Ø.Øàãüáàëàåâ, Ý.Ãüàæèáåãîâ, 

Ê.Ôåðçàëèåâ, È.Æàâàòîâ, Ø.Áàãúèðîâ 

(Äîêúóçïàðà ðàéîí), À.Ãüàæèìóðàäîâ, 

Ô.Àáàñîâà, Ð.Ìèíãüàæèäèíîâà, À.Ñàèäîâ, 

Í.Àëèðçàåâ, Ì.Èñìàèëîâ, Ô.Íàñðåäèíîâ, 

Æ.Ìóðàäàëèåâ, Â.Àëëàãüêúóëèåâ, Ô.Ãüàæèåâ, 

À.Íàãúìåòóëàåâ, È.Êúàäèìîâ, Ð.Êåðèìõàíîâ, 

Ô.Âàãüàáîâ, Ð.Ñàëìàíîâ, Ì.Ãüàñàíîâ, 

Æ.Æåëèëîâ, Ì.Àãüìåäîâ, Á.Øèõìóðàäîâ, 

Ò.Ãüàáèáîâ, Í.Íàñðóëëàåâ, (Ìåãüàðàìäõóüðóüí 

ðàéîí), Ñàæèäèí, À.Êàìèëîâ, Ì.Áàáàõàíîâ, 

Ì.Àáäóëìóòàëèáîâà, Í.Þðêúóëèåâà, 

Ð.Íàáèåâ, Õ.Êüàñóìîâ, ÑòIàë Ìèñëèìàò, 

À.Àãüìåäïàøàåâ, Ò.Ìåãüàìåäîâ, Ð.Äàäàøåâ, 

Ì.Ðèçàåâ, Ñ.Îñìàíîâà, Â.Æàìàëäèíîâ, 

Í.Øèõíàáèåâ, Ì.Ñàëìàíîâ, Ý.Ãüàæèáåãîâ, 

Ý.Ñàéäóìîâ, Ø.Øàáàòîâ, Â.Íàñðóëëàåâà, 

À.Èáðàìõàëèëîâà, Ãü.Èëüÿñîâ, Ì.Äàãúóñòàíëû, 

Ç.Ìåãüàìåäîâ (Ñóëåéìàí-Ñòàëüñêèé 

ðàéîí), À.Àøóðàãúàåâ, Ð.Âåëèáåãîâ, À.Ðàìàçàíîâ, 

Ä.Ýìèðáåãîâ, À.Àòàìîâ, Ì.Âåäèõîâ 

(Õèâ ðàéîí), Ãü.Ðàìàçàíîâ, À.Ðàìàçàíîâà, 

À.Ñàìåäîâ, Ñ.Øàãüïàçîâ, Ì.Ýôåíäèåâ, 

Ô.Ìåãüàìåäîâà, Ô.Àáäóðàãüìàíîâà, À.Ìàìåäîâà, 

Ç.Ñàèäîâà, Ï.Ìàãüàðàìîâà (Êüóðàãü 

ðàéîí), Í.Êúàðèáîâ, Ãú.Èáðàãüèìîâà, À.Èñìàèëîâ, 

Ý.Çàèðáåãîâà, Ý.Áàãúèøåâ, Ñàðäàð 

Àáèë, Ãü.Ìåãüàìåäøåðèôîâ, Ãü.Ãüóüñåéíîâ, 

Ò.Èìàìîâ, Ê.Ìóñàåâ, À.Ìèðçåáåãîâ, Ô.Õèäèðîâ, 

Êú.Êúàðèáîâ (Äåðáåíò), Ãü.Ãàøàðîâ. 

Êú.Àêèìîâ, È.Îðóæåâ, Õàíáè÷å, À.Èñìàèëîâ, 

Ç.Êúàôëàíîâ, À.Êúàðäàø, Ì.Ñàëàõú, Æ.Èñìàèëîâ, 

Ï.Ôàòóëëàåâà, Í.Øàõáàíîâ, Ì.Øàãüãüóüñåéíîâ, 

Á.Ìåëèêîâ, Ô.Àñëàíîâ, Ô.Íàãúèåâ, 

À.Ýñåòîâ, Ç.Ôåéçóëëàåâà, Á.Ìåãüòèåâà, 

Â.Áàòìàíîâ, Àçèç Àëåì, Àãú.Èñìàèëîâ, 

Ì.Ýôåíäèåâ, Æ.Ìåéëàíîâà, Ê.Êàçèìîâ, 

À.Øèõðàãüèìîâ, À.Àãüìåäàãúàåâ, À.Àãüìåäîâ, 

Ã.Êàìèëîâà, Ñ.Èáðàãüèìîâ, Î.Ãüóüñåéíîâ, 

Ñ.Ìóñëèìîâ, Á.Àëèáåãîâà (Ìàõà÷êúàëà), 

Ãü.Óüçäåíîâ, È.Ãüóüñåéíîâ, Ä.Ìåãüàìåäîâ, 

Ì.Ýðçèõàíîâ, Ñàèðàò (Êàñïèéñê), Êü.Ôàòàëèåâ, 

È.Êúàçèåâ, Ø.Õèäèðîâ, Ì.Ãüàæèåâ, 

À.Àáàñîâà, Ãü.Êúàçèåâ, Ì.Àãúàåâ, À.Ëàçèìîâ 

(ÖIèéè Êúóðóø), Ñ.Êåðèìîâà, Ì.Ìåëèêìàìåäîâ, 

Ê.Àëàìâè, Ý.Ãóüëàëèåâ, Â.Ñåâçèõàíîâ 

(Áàêó) âà õåéëèí ìàñàáóð. Êóü êúåëåìàð õöè, 

óüìóüðäèí ëåãüçåÿð áàõòëó, êðàð êúóäðàòëó, 

ñóôðàÿð áåðåêàòëó õüóðàé... 

Êîíêóðñðèí íåòèæàÿð 

Àëàòàé éèñ ÷è ðåñïóáëèêàäà “Äàãúëàðèí 

éèñ” ÿç ìàëóìàðíàâàé, èäàõú ãàëàç àëàêúàëó 

ÿç ÷íà ãüà ëèøàíäèê êâàç ÷è äàãúëàðèí åðèÿð 

õóüíèí, êIâà÷åë àêüàëäàð õúóâóíèí ìåñýëàéðàé 

õúñàí ìàòåðèàëàð êõüèí ïàòàë êîíêóðñ 

ìàëóìàðíàâàé. 

Êîìèññèÿäè ãüèñàáà êüóðâàë, 2016-éèñóç 

êîíêóðñäèç àòàé ëàï õúñàí ìàòåðèàëðèí æåðãåäà 

ìóõáèðàð òèð Ð.Âåëèáåãîâàí (“Ãüàéèô 

÷è åðèÿð”. “ËÃ”-äèí 24-íóìðà), À.Àãüìåäàãúàåâàí 

(“Ìàøãüóðâàë õêâåäà”. “ËÃ”-äèí 32-íóìðà), 

Ø.Áàãúèðîâàí (“Ãüóüðìåò êúàçàíìèøàéáóð”. 

“ËÃ”-äèí 19-íóìðà) ìàêúàëàÿð ãüàòíàâà. 

Àáóðóç òàëóêü òèðâàë 1, 2, 3-äåðåæàéðèí 

ïðåìèÿðíè ãàíâà. (3000 âà 2000 ìàíàòäèí 

êüàäàðäà àâàç). 

“ÈêIíè æåäà êüâàí!” ëèøàíäèê êâàç àêúàòàé 

ìàòåðèàëðàé êIâåíêIâå÷èâàë è ñåôåðäà 

Áåëèæäàé ÷àç êõüèçâàé Ãü.ÃÜÓÜÑÅÉÍÎÂÀ 

êúàçàíìèøíà. Ëàï õúñàí øèêèëðàéíè ñàä 

ëàãüàé ÷êàäèç Àõöåãüàé ÷àç êõüèçâàé ìóõáèð 

Ð.ÝÌÈÍÎÂ ëàéèõëó õüàíâà. Êüâåäàçíè 

500 ìàíàòäèí êüàäàðäà àâàç ïðåìèÿð ãóíèí 

êúàðàð êüàáóëíàâà. 

Ãàçåòäèí ÷Iåõè ïðåìèÿð Ãü.Ãüàæèáåãîâàííè 

Ì.Ãüàæèåâàí òIâàðàðèõú ãàëàéáóð ÿ. 

Ñàä ëàãüàéäè ìèëëè æóðíàëèñòèêà âèëèê 

òóõóíèí êàðäà ëàéèõëóâèëåðàé, ìóüêóüäèíè 

ëåçãè ÷Iàë ìèõüèç õóüíèí âà àì ïðîïàãàíäà 

àâóíèí ìåñýëàéðàé êõüåé ìàòåðèàëðàé ãóçâàéäè. 

Êîíêóðñäèí êîìèññèÿäè Ãü.Ãüàæèáåãîâàí 

òIâàðóíèõú ãàëàé ïðåìèÿ (5000 ìàíàò), 

âè÷èí ÿðãúàë éèñàðèí áåãüåðëó çåãüìåò, 

“Ëåçãè ãàçåò” ìàøãüóð àâóíèí êàðäà ëàéèõëóâèëåð 

ãüèñàáà êüóíàëäè, ãàçåòäèí êüèëèí 

ðåäàêòîð À.ÑÀÈÄÎÂÀÇ, Ì.Ãüàæèåâàí òIâàðóíèõú 

ãàëàé ïðåìèÿ (3000 ìàíàò) ÷Iàëàí 

ìåñýëàéðàé ëàï õúñàí ìàòåðèàëàð êõüåé 

æóðíàëèñò Ì.ÈÁÐÀÃÜÈÌÎÂÀÇ ãóíèí êúàðàð 

êüàáóëíà. ×íà öIèéè ëàóðåàòðèç àãàëêüóíàð 

ìóáàðàêçàâà. 

ÖIèéè êîíêóðñàð 

Ãúèëåâàé éèñ ÷è óüëêâåäà Ýêîëîãèÿäèíäè 

ÿç ìàëóìàðíàâà. Ýêîëîãèÿ õóüí - èì ÷íà 

÷óí, ÷è óüìóüðäèí ñàëàìàòâàë õóüí ëàãüàé 

÷Iàë ÿ. Ýêîëîãèÿ õóüíèí ìåñýëà ÷è îáùåñòâîäà 

ëàï õöèáóðóêàé ñàäàç ýëêúâåíâà. 

Ãàçåòäèí ðåäêîëëåãèÿäè ãüàâèëÿé öIèéè 

éèñ ïàòàë ýêîëîãèÿ (÷óí ýëêúóüðíà êüóíâàé 

òIåáèàò, ÷óí àâàé äóüíüÿ) ñàëàìàò õóüíèí 

ìåñýëàéðàé ïóä äåðåæàäèí êîíêóðñ ìàëóìàðçàâà. 

Ñàä ëàãüàéäàé - 3000 ìàíàò, 

Êüâåä ëàãüàéäàé - 2000 ìàíàò, 

Ïóä ëàãüàéäàé - 1000 ìàíàòäèí 

ïðåìèÿð âà äèïëîìàð ãóäà. 

Êîíêóðñäèç ðåêüå òâàçâàé ìàòåðèàëàð 

êîìïüþòåðäàë êIâàòIíàâàé 4-5 ÷àð÷åëàé ÷Iåõèáóð 

òåæåí, ÷ïåëíè “Êîíêóðñäèç” ãàô êõüèí. 

Àëàòàé éèñàðà õüèç, ãèëàíè ÷íà “ÈêIíè 

æåäà êüâàí!” - þìîðäèííè ñàòèðàäèí êóüðóü 

æàíðàéðèí âà ãüàêI óüìóüðäèí ðåõíåÿð àðàäàé 

àêúóäèç êóüìåê ãóçâàé õúñàí øèêèëðèí 

êîíêóðñàð äàâàìàðçàâà. Àáóðàé ãüàð ñàäàé 

ãúàëèá÷èéðèç 1000 ìàíàòäèí êüàäàðäà àâàç 

ïðåìèÿ âà äèïëîì ãóäà. 

Àäåò õüàíâàéâàë, ÷è ãàçåòäèí êüèëèíáóð 

òèð Ãü.Ãüàæèáåãîâàí âà Ì.Ãüàæèåâàí òIâàðóíèõú 

ãàëàé ïðåìèÿðíè õóüçâà. Àáóð, âèíèäèõúíè 

êúåéäíàâàéâàë, ìèëëè æóðíàëèñòèêà 

âèëèê òóõóíèí âà ìèëëè ÷Iàë õóüíèí ëàéèõëóâèëåðàé 

ãóçâà. 

Áóþð, ãüóüðìåòëóáóð, èøòèðàêà è âèðè 

êîíêóðñðà! ×íà êóü õúñàí ìàòåðèàëàð, øèêèëàð, 

þìîðäèííè ñàòèðàäèí êóüðóü ýñåðàð 

âèëèâ õóüçâà. 

Ìàä ñåôåðäà êâåç àëóêüíàâàé ÖIèéè éèñ 

ìóáàðàêðàé! Êóü êúåëåìàð õöè õüóðàé!.. 

Ãúàëèáâàë! 

×È ÊÎÐÐ. 

17-äåêàáðäèç ÄÃÒÓ-äà Äàãúóñòàí 

Ðåñïóáëèêàäèí (Ìàõà÷êúàëà, 

Äåðáåíò, Õàñàâþðò, Èçáåðáàø, 

Äàãúóñòàíäèí Îãíè, Êúèçëÿð, Êàñïèéñê 

øåãüåðàð, Õàñàâþðò, Êúàðàáóäàõêåíò, 

Ñåðãîêúàëà ðàéîíàð) 

óìóìè îáðàçîâàíèäèí øêîëàéðèí 

11-êëàññðà êIåëçàâàé ó÷åíèêðè èøòèðàê 

àâóð óðóñ ÷Iàëàé îëèìïèàäà 

êüèëå ôåíà. 

Îëèìïèàäàäà ÄÃÒÓ-äèí êIåëóíðèí 

ðåêüÿé ïðîðåêòîð Êüàäè Ãüàñàíîâà, 

òåðáèÿäèííè ÿøàéèøäèí êIâàëàõðèí 

ðåêüÿé ïðîðåêòîð Ìàðèíà 

Ìåãüàìåäîâàäè, óðóñ ÷Iàëàí êàôåäðàäèí 

çàâåäóþùèé Ãóüëíàðà 

Àëèåâàäè èøòèðàêíà. 

Îëèìïèàäà áàæàðàãúëó æåãüèëàð 

÷èðóíèí, õêÿãúóíèí, àáóðóç êóüìåêàð 

ãóíèí, ÅÃÝ âàõêóäàéëà åðè 

âà íåòèæàÿð õúñàíàðóíèí ìóðàääàëäè 

òåøêèëíàâàé. 11-êëàññàð 

êóüòÿãüçàâàéáóðó óðóñ ÷Iàëàé ÷ïèí 

÷èðâèëåð àõòàðìèøíà, îëèìïèàäàäèí 

òàïøóðóãúàð òàìàìàðíà. 

Îëèìïèàäàäà ðåñïóáëèêàäèí 

11-êëàññðà êIåëçàâàé 266 àÿëäè 

èøòèðàêíà. Ìÿðåêàò âè÷ òåñòèðîâàòíàâàé 

êúàéäàäà êüèëå ôåíà. 15 âàðèàíòäèêàé 

ãüàð ñàä óðóñ ÷Iàëàé 

øêîëàäèí ïðîãðàììàéðèí æóüðåáàæóüðå 

ðàçäåëðèí 20 òàïøóðóãúäèêàé 

èáàðàò òèð. Èõüòèí êüåòIåí àõòàðìèøóíðèí 

íåòèæàÿð êüóðëà, 

îëèìïèàäàäèí ãúàëèá÷è Ìàõà÷êúàëà 

øåãüåðäèí 11-íóìðàäèí ãèìíàçèÿäèí 

11-êëàññäèí ó÷åíèöà, ÷è 

ãàçåòäèí àìàäàã, ÄÃÒÓ-äèí ãüóüðìåòëó 

ïðîôåññîð Èäðèñ Àáäóëëàåâè÷ 

Îðóæåâàí õòóë ÎÐÓÆÅÂÀ 

Èìèíàò Ìóðàäîâíàäèêàé õüàíà. 

Îëèìïèàäà êóüòÿãü õüàéèäàëàé 

ãóüãúóüíèç 11-êëàññðà êIåëçàâàéáóðó 

ÄÃÒÓ-äèí äàðàìàòäà ïðåïîäàâàòåëðèõú 

ãàëàç ñàíàë ýêñêóðñèÿ 

êüèëå òóõâàíà. Àáóð ôàêóëüòåòðèç, 

êIåëóíðèí àóäèòîðèéðèç, ëåêöèéðèí 

çàëðèç, óíèâåðñèòåòäèí ëàáîðàòîðèéðèç 

êèëèãíà âà óíèâåðñèòåòäèí 

âåêèëðèç ñóàëàð ãàíà. 

Íåòèæàéðèëàé ãüàì îëèìïèàäàäèí 

èøòèðàê÷èÿð, ãüàì à ñåðåíæåì 

êüèëå òóõâàéáóð, ãüàìíè óíèâåðñèòåòäèí 

ñàãüèáàð ðàçè ÿç àìóêüíà. 

Àãàëêüóíàð ìóáàðàê 

âàç, Èìèíàò. 

×èðâèëåðèí òIÿì 

÷àçíè øèðèíà! 

Ñåñíè ãüåâåñ àâàé 

ñàÿãú ñèìèíà, 

Âóí, ìàíè õüèç, 

ñàçóíà õüóé äàèìà!..

4 2017-éèñàí 12-ÿíâàðü ¹ 2 Îáðàçîâàíèå 

ÄÃÒÓ - â òîï-ðåéòèíãå 

Àëè ÀËÈÅÂ 

Íåäàâíî ðîññèéñêèå è çàðóáåæíûå ÑÌÈ 

îïóáëèêîâàëè òîï-ðåéòèíã ëó÷øèõ âóçîâ 

ñòðàíû, ïðîâåäåííûé Ìåæäóíàðîäíûì èíôîðìàöèîííûì 

àãåíòñòâîì “Ðîññèÿ ñåãîäíÿ” 

ïðè ïîääåðæêå Ìèíèñòåðñòâà îáðàçîâàíèÿ 

è íàóêè ÐÔ ñðåäè 503 ãîñóäàðñòâåííûõ 

âóçîâ. Â ÷èñëî ëó÷øèõ ðîññèéñêèõ âóçîâ 

âîøëè 67 âûñøèõ ó÷åáíûõ çàâåäåíèé ñòðàíû, 

â ÷èñëå êîòîðûõ è Äàãåñòàíñêèé ãîñóäàðñòâåííûé 

òåõíè÷åñêèé óíèâåðñèòåò. 

Îá ýôôåêòèâíîé ñòðàòåãèè ðàçâèòèÿ 

ÄÃÒÓ è èòîãàõ ãîäà â èíòåðâüþ “Äàãåñòàíñêîé 

ïðàâäå” ðàññêàçàë ðåêòîð óíèâåðñèòåòà, 

ïðåäñåäàòåëü Ñîâåòà ðåêòîðîâ âóçîâ ÐÄ, 

çàñëóæåííûé äåÿòåëü íàóêè ÐÔ, äîêòîð òåõíè÷åñêèõ 

íàóê, ïðîôåññîð Òàãèð ÈÑÌÀÈ- 

ËÎÂ ( íà ñíèìêå ). 

Òàãèð Àáäóðàøèäîâè÷, ñîâðåìåííàÿ 

èñòîðèÿ ÄÃÒÓ - ýòî èñòîðèÿ ïîáåä è äîñòèæåíèé. 

Êàêèå öåëè âû ñòàâèòå ïåðåä ñîáîé 

êàê ðåêòîð îäíîãî èç âåäóùèõ âóçîâ ñòðàíû? 

- Ïëàíèðóÿ ñâîþ äåÿòåëüíîñòü è îïðåäåëÿÿ 

âåêòîð ðàçâèòèÿ âóçà, ìû ïðåæäå âñåãî 

ðóêîâîäñòâîâàëèñü óñòàíîâêîé, êîòîðóþ 

îçâó÷èë Ïðåçèäåíò ÐÔ Âëàäèìèð Ïóòèí: 

“Óíèâåðñèòåòû äîëæíû ñòàòü öåíòðàìè ðàçâèòèÿ 

ðåãèîíîâ”. Ïîýòîìó íóæäû ðåãèîíà äëÿ 

íàñ êëþ÷åâûå. Ìû ñóìåëè äîáèòüñÿ òîãî, ÷òî 

ñåãîäíÿ íà ïëîùàäêàõ óíèâåðñèòåòà îñóùåñòâëÿåòñÿ 

îáó÷åíèå ïî ïåðåäîâûì ïðîãðàììàì, 

òåõíîëîãèÿì è ìåòîäèêàì, ðåàëèçóåòñÿ 

èííîâàöèîííàÿ äåÿòåëüíîñòü, óãëóáëÿþòñÿ 

ñâÿçè ñ ïðåäïðèÿòèÿìè ðåãèîíà, ïîçâîëÿþùèå 

îáúåäèíÿòü âîçìîæíîñòè óíèâåðñèòåòà 

è ñòðóêòóð ðåàëüíîãî ñåêòîðà ýêîíîìèêè. 

Ïî ïîðó÷åíèþ Ãëàâû Äàãåñòàíà Ðàìàçàíà Àáäóëàòèïîâà 

íà ïðîôèëüíûõ ïðåäïðèÿòèÿõ, â 

ìèíèñòåðñòâàõ è âåäîìñòâàõ ôóíêöèîíèðóåò 

21 áàçîâàÿ êàôåäðà óíèâåðñèòåòà. Ñòóäåíòû 

ïðèîáðåòàþò ïðàêòè÷åñêèå íàâûêè íà 

ïðîèçâîäñòâå íà îñíîâàíèè áîëåå 400 çàêëþ÷åííûõ 

äîãîâîðîâ î ïðîõîæäåíèè ïðàêòèê. 

Ýòî äîñòàòî÷íî øèðîêèé ñïåêòð ðàáîòû, îñîáåííî 

âîñòðåáîâàííûé â ñôåðàõ, ãäå âûïóñêàåòñÿ 

âûñîêîòåõíîëîãè÷íàÿ ïðîäóêöèÿ. Â 

öåëîì âóç ðåàëèçóåò ñåãîäíÿ ñâîþ äåÿòåëüíîñòü 

íà 12 ôàêóëüòåòàõ, â òðåõ ôèëèàëàõ â 

Êàñïèéñêå, Äåðáåíòå è Êèçëÿðå. Óíèâåðñèòåò 

ïðîøåë ëèöåíçèðîâàíèå îñíîâíûõ îáðàçîâàòåëüíûõ 

ïðîãðàìì: ïî 49 íàïðàâëåíèÿì 

ïîäãîòîâêè áàêàëàâðîâ, 11 ñïåöèàëüíîñòÿì, 

40 íàïðàâëåíèÿì ìàãèñòðàòóðû, 24 - àñïèðàíòóðû 

è 7 ñïåöèàëüíîñòÿì ñðåäíåãî ïðîôåññèîíàëüíîãî 

îáðàçîâàíèÿ. 

Âàø âóç èçâåñòåí ñâîèìè èííîâàöèÿìè 

â ðàäèîýëåêòðîíèêå, èíôîðìàöèîííûõ 

òåõíîëîãèÿõ, ìàøèíîñòðîåíèè, ðîáîòîòåõíèêå 

è äàæå â êîñìè÷åñêèõ èññëåäîâàíèÿõ. Íî 

âåäü ðîëü óíèâåðñèòåòà â æèçíè ðåãèîíà íå 

îãðàíè÷èâàåòñÿ ïðîèçâîäñòâåííîé è îáðàçîâàòåëüíîé 

ñôåðàìè? Êàêîâà, íà âàø âçãëÿä, 

ãëàâíàÿ çàäà÷à óíèâåðñèòåòà ñåãîäíÿ? 

- Îñíîâíàÿ ìèññèÿ óíèâåðñèòåòà - êà÷åñòâåííàÿ 

ïîäãîòîâêà êàäðîâ äëÿ ðåàëüíîãî 

ñåêòîðà ýêîíîìèêè ðåãèîíà è ñòðàíû. Â ðåãèîíàõ 

- ðåàëüíûå ïðîèçâîäñòâà, à çíà÷èò òàì 

è áóäóùåå èííîâàöèîííîé ýêîíîìèêè. Íî 

ãëàâíîå, ÷òî ìû äîëæíû ïîìíèòü, âçÿâ çà 

îñíîâó èííîâàöèîííûé ïóòü ðàçâèòèÿ âóçà, 

ýòî òî, ÷òî èííîâàöèè äîëæíû ðàáîòàòü. 

Â óíèâåðñèòåòå ñîçäàí íåîáõîäèìûé 

ôóíäàìåíò - îñíîâíûå îáúåêòû èííîâàöèîííîé 

èíôðàñòðóêòóðû. Ñðåäè íèõ ÿ áû âûäåëèë 

5 íàó÷íî-èññëåäîâàòåëüñêèõ èíñòèòóòîâ, 

â ÷èñëå êîòîðûõ áàçîâûå äëÿ ðåãèîíà: ÍÈÈ 

“Ïîëóïðîâîäíèêîâûå òåðìîýëåêòðè÷åñêèå 

ïðèáîðû è óñòðîéñòâà”, ÍÈÈ “Áèîòåõíîëîãèè 

ïðîäóêòîâ ïåðåðàáîòêè âèíîãðàäà”, ÍÈÈ “Èíôîðìàöèîííûå 

òåõíîëîãèè è òåëåêîììóíèêàöèè”, 

19 ñïåöèàëèçèðîâàííûõ öåíòðîâ, â 

òîì ÷èñëå êðóïíåéøèé â ÑÊÔÎ Öåíòð ñîâðåìåííûõ 

èíôîðìàöèîííûõ òåõíîëîãèé, Ó÷åáíî-íàó÷íûé 

öåíòð “Ñîâðåìåííûå ýëåêòðîííûå 

ýëåìåíòû è òåõíîëîãèè”, ñîçäàííûé ñîâìåñòíî 

ñ êîìïàíèåé Analog Devices, Inc., ðÿä 

äðóãèõ èííîâàöèîííî-òåõíîëîãè÷åñêèõ ñòðóêòóð, 

áèçíåñ-èíêóáàòîðîâ, ôàá-ëàáîâ, ïðîôèëüíûõ 

íàó÷íûõ è ó÷åáíûõ ëàáîðàòîðèé. 

Òîëüêî â 2015-2016 ãîäàõ áûëè ñîçäàíû, îñíàùåíû 

è ââåäåíû â ýêñïëóàòàöèþ 19 íîâûõ 

ó÷åáíûõ ëàáîðàòîðèé. 

Óíèâåðñèòåò âûáðàí áàçîâûì âóçîì â 

ñîñòàâå 36 ðîññèéñêèõ âûñøèõ ó÷åáíûõ çàâåäåíèé 

äëÿ ïðîâåäåíèÿ ìåæäóíàðîäíûõ 

èíòåðíåò-îëèìïèàä, íà êîòîðûå ïðèåçæàþò 

ñòóäåíòû èç âóçîâ ñåâåðîêàâêàçñêèõ ðåñïóáëèê. 

Ìû òàêæå âûáðàíû áàçîâûì âóçîì ïî 

ïðîâåäåíèþ èíòåðíåò-ýêçàìåíà äëÿ âûïóñêíèêîâ 

áàêàëàâðèàòà ÔÈÝÁ, ïî ðåçóëüòàòàì 

êîòîðîãî îíè ïîëó÷àþò ñåðòèôèêàò ìåæäóíàðîäíîãî 

óðîâíÿ. 20 ïðîãðàìì ÄÃÒÓ ñòàëè 

ïîáåäèòåëÿìè ïðîåêòà “Ëó÷øèå îáðàçîâàòåëüíûå 

ïðîãðàììû èííîâàöèîííîé Ðîññèè”. 

Èíôðàñòðóêòóðà è ïîòåíöèàë êîëëåêòèâà 

âóçà ïîçâîëÿþò ðåàëèçîâàòü ñàìûå àìáèöèîçíûå 

ïðîåêòû. Â êà÷åñòâå ïðèìåðà ðàññêàæó 

î ïîáåäå âóçà â êîíêóðñå Ìèíèñòåðñòâà 

îáðàçîâàíèÿ è íàóêè ÐÔ ïî ñîçäàíèþ 

èíæèíèðèíãîâûõ öåíòðîâ. Êîíêóðñíàÿ êîìèññèÿ 

îòîáðàëà èç 69 ïîäàííûõ íà êîíêóðñ ñî 

âñåé ñòðàíû çàÿâîê 8 íàèáîëåå ïåðñïåêòèâíûõ 

ïðîåêòîâ-ïîáåäèòåëåé, ñðåäè êîòîðûõ - 

ïðîåêò èíæèíèðèíãîâîãî öåíòðà ïðè íàøåì 

óíèâåðñèòåòå. 

×òî ñïîñîáñòâóåò ðàçâèòèþ óíèâåðñèòåòà 

è äîñòèæåíèþ âûñîêèõ ðåçóëüòàòîâ? 

È êàêîå ìåñòî â ýòîì çàíèìàåò íàóêà? 

- Óíèâåðñèòåòñêàÿ íàóêà âî âñå âðåìåíà 

ÿâëÿëàñü âàæíåéøåé ñîñòàâëÿþùåé íàöèîíàëüíîãî 

áîãàòñòâà è ìîùíûì ðåñóðñîì äëÿ 

ýêîíîìè÷åñêîãî è òåõíîëîãè÷åñêîãî ðàçâèòèÿ 

ñòðàíû. 

Èíòåëëåêòóàëüíûé ïîòåíöèàë ÄÃÒÓ îãðîìíûé. 

Çà ïîñëåäíèå ïÿòü ëåò óíèâåðñèòåòîì 

ïîëó÷åíî áîëåå 2 òûñÿ÷ ïàòåíòîâ è ïîëîæèòåëüíûõ 

ðåøåíèé íà èçîáðåòåíèÿ, ïàòåíòîâ 

íà ïîëåçíûå ìîäåëè, 56 ñâèäåòåëüñòâ 

î ãîñóäàðñòâåííîé ðåãèñòðàöèè ïðîãðàìì 

äëÿ ÝÂÌ, è ýòî îäèí èç ëó÷øèõ ïîêàçàòåëåé 

ñðåäè âóçîâ è íàó÷íûõ ó÷ðåæäåíèé ÐÔ. 

Â óíèâåðñèòåòå òðóäÿòñÿ ïðîôåññèîíàëüíûå 

íàó÷íûå êàäðû, ñôîðìèðîâàëèñü 

àâòîðèòåòíûå íàó÷íûå øêîëû, èìååòñÿ ìîùíàÿ 

ëàáîðàòîðíî-èññëåäîâàòåëüñêàÿ, èíôîðìàöèîííàÿ 

è èííîâàöèîííî-âíåäðåí÷åñêàÿ 

áàçà, îñóùåñòâëÿåòñÿ ïîäãîòîâêà èíæåíåðíûõ 

êàäðîâ, çíà÷èòåëüíàÿ ÷àñòü êîòîðûõ 

åùå ñî ñòóäåí÷åñêîé ñêàìüè âîâëåêàåòñÿ â 

ïðîöåññ íàó÷íîé è èííîâàöèîííîé äåÿòåëüíîñòè. 

Èìåÿ ãëóáîêèå òðàäèöèè ïîäãîòîâêè 

èíæåíåðíî-òåõíè÷åñêèõ êàäðîâ è óñòîÿâøèåñÿ 

ïàðòíåðñêèå ñâÿçè ñ ïðîèçâîäñòâåííûìè, 

òðàíñïîðòíûìè è äðóãèìè ïðåäïðèÿòèÿìè 

ðåãèîíà, óíèâåðñèòåò ñòàë öåíòðîì ïðèòÿæåíèÿ 

äëÿ îðãàíèçàöèé, çàèíòåðåñîâàííûõ 

â ðàçðàáîòêå è âíåäðåíèè íîâåéøèõ òåõíîëîãèé 

è èííîâàöèîííûõ èíòåëëåêòóàëüíûõ 

ïðîäóêòîâ. Ïî çàêàçó ïðåäïðèÿòèé êîëëåêòèâîì 

âûïîëíÿåòñÿ çíà÷èòåëüíîå ÷èñëî õîçäîãîâîðîâ. 

Íàó÷íî-èññëåäîâàòåëüñêàÿ ðàáîòà çàòðàãèâàåò 

52 íàó÷íûõ íàïðàâëåíèÿ. Íà áàçå 

âóçà ôóíêöèîíèðóþò 4 ñïåöèàëèçèðîâàííûõ 

ñîâåòà ïî çàùèòå äîêòîðñêèõ è êàíäèäàòñêèõ 

äèññåðòàöèé, èçäàåòñÿ íàó÷íûé æóðíàë 

“Âåñòíèê ÄÃÒÓ. Òåõíè÷åñêèå íàóêè”, êîòîðûé 

âõîäèò â Ïåðå÷åíü ðåöåíçèðóåìûõ íàó÷íûõ 

èçäàíèé. Ôóíêöèîíèðóåò ïðåäñòàâèòåëüñòâî 

Ãîñóäàðñòâåííîãî Ôîíäà ñîäåéñòâèÿ ðàçâèòèþ 

ìàëûõ ôîðì ïðåäïðèÿòèé â íàó÷íî-òåõíè÷åñêîé 

ñôåðå è ïðîõîäèò ðåñïóáëèêàíñêèé 

ýòàï Âñåðîññèéñêîãî èííîâàöèîííîãî 

êîíêóðñà “Ó.Ì.Í.È.Ê.”. 

Åñòü ëè â óíèâåðñèòåòå ìåõàíèçì ïîîùðåíèÿ 

ïîáåäèòåëåé ïðåñòèæíûõ ìåæäóíàðîäíûõ 

êîíêóðñîâ? 

- Åñëè áû òàêîãî ìåõàíèçìà íå áûëî, ìû 

áû åãî îáÿçàòåëüíî ïðèäóìàëè. Ê ñ÷àñòüþ, 

âóçû èìåþò âñå âîçìîæíîñòè äëÿ îñóùåñòâëåíèÿ 

ñîáñòâåííîé ïîëèòèêè â ïëàíå ïîîùðåíèÿ 

íàèáîëåå òàëàíòëèâîé, îäàðåííîé è 

àêòèâíîé ìîëîäåæè. Ýòî èìååò áîëüøîå çíà- 

÷åíèå, òàê êàê áëàãîïîëó÷èå íàøåé ñòðàíû è 

åå ãðàæäàí áóäóò íàïðÿìóþ çàâèñåòü îò óñïåõîâ 

â ðàçâèòèè îòå÷åñòâåííîãî ðûíêà èííîâàöèîííûõ 

èäåé, èçîáðåòåíèé è îòêðûòèé, 

îò íàøåé ñïîñîáíîñòè íàõîäèòü è ïîîùðÿòü 

òàëàíòëèâûõ ëþäåé, âîñïèòûâàòü ìîëîäåæü 

â äóõå ãðàæäàíñêîé àêòèâíîñòè, èíòåëëåêòóàëüíîé 

ñâîáîäû è òâîð÷åñòâà. 

Îòìå÷ó, ÷òî âóç ìàòåðèàëüíî ñòèìóëèðóåò 

ìîëîäóþ íàóêó, ïîääåðæèâàåò êîëëåêòèâ 

â èññëåäîâàòåëüñêîé è èçîáðåòàòåëüñêîé äåÿòåëüíîñòè. 

Ðåçóëüòàòû çäåñü î÷åíü ñîëèäíûå. 

Ðàçðàáîòêè óíèâåðñèòåòà ýêñïîíèðóþòñÿ 

íà êðóïíåéøèõ ìåæäóíàðîäíûõ âûñòàâêàõ 

èçîáðåòåíèé: KIWIE (Þæíàÿ Êîðåÿ), 

SIIF (Þæíàÿ Êîðåÿ), “Êîíêóðñ Ëåïèí” (Ôðàíöèÿ), 

ITEX (Ìàëàéçèÿ), EuroMold (Ãåðìàíèÿ), 

“INOVA” (Õîðâàòèÿ), IEIK (Êèòàé), “Àðõèìåä” 

(Ðîññèÿ) è äð. 

Â óíèâåðñèòåòå âûïîëíÿþòñÿ ïðîåêòû, 

âûèãðàâøèå êîíêóðñ ãðàíòîâ Ïðåçèäåíòà ÐÔ 

è Ãëàâû ÐÄ äëÿ ãîñóäàðñòâåííîé ïîääåðæêè 

ìîëîäûõ ðîññèéñêèõ ó÷åíûõ - êàíäèäàòîâ è 

äîêòîðîâ íàóê. Ìîëîäûå èññëåäîâàòåëè âóçà 

ïðèíèìàëè àêòèâíîå ó÷àñòèå â êîíêóðñå ñòèïåíäèé 

Ïðåçèäåíòà ÐÔ äëÿ ìîëîäûõ ó÷åíûõ 

è àñïèðàíòîâ ïî ïðèîðèòåòíûì íàïðàâëåíèÿì 

ìîäåðíèçàöèè ðîññèéñêîé ýêîíîìèêè. Çà 

ïîñëåäíèå ãîäû ýòèõ ñòèïåíäèé áûëè óäîñòîåíû 

12 ÷åëîâåê. 

Ñòóäåíòû óíèâåðñèòåòà ðåãóëÿðíî çàíèìàþò 

ïðèçîâûå ìåñòà íà îëèìïèàäàõ, êîíêóðñàõ 

äèïëîìíûõ, êóðñîâûõ è íàó÷íî-èññëåäîâàòåëüñêèõ 

ðàáîò. Ïðèìåðîì óñïåøíîé 

ðàáîòû âóçà â äàííîì íàïðàâëåíèè ÿâëÿåòñÿ 

ðåãóëÿðíîå ó÷àñòèå óíèâåðñèòåòà â êîíêóðñàõ 

è îëèìïèàäàõ, îðãàíèçîâàííûõ Ìîëîäåæíûì 

ñîþçîì ýêîíîìèñòîâ è ôèíàíñèñòîâ 

ÐÔ. Ïî èòîãàì ó÷àñòèÿ çà ãîä ïðåïîäàâàòåëè, 

àñïèðàíòû è ñòóäåíòû óíèâåðñèòåòà çàâîåâàëè 

237 äèïëîìîâ ïîáåäèòåëåé è ïðèçåðîâ 

â ðàçëè÷íûõ íîìèíàöèÿõ. 

- Ìåæäóíàðîäíûå ñâÿçè âóçà â ïîñëåäíåå 

âðåìÿ çíà÷èòåëüíî ðàñøèðèëèñü. ×òî 

äàåò òàêàÿ èíòåãðàöèÿ? 

- Â ÷èñëå òðåáîâàíèé, êîòîðûå ïðåäúÿâëÿþòñÿ 

ðîññèéñêèì âóçàì, - íåîáõîäèìîñòü 

èõ ìàêñèìàëüíîé èíòåãðàöèè â ìåæäóíàðîäíîå 

îáðàçîâàòåëüíîå è íàó÷íî-èííîâàöèîííîå 

ïðîñòðàíñòâî. È ÷åì øèðå è ãëóáæå 

âóç âîâëå÷åí â ïëîäîòâîðíûé ïðîöåññ 

îáìåíà èäåÿìè, òåõíîëîãèÿìè, íàó÷íûìè 

êàäðàìè è îáðàçîâàòåëüíûìè óñëóãàìè, òåì 

áîëüøèìè âîçìîæíîñòÿìè äëÿ ñâîåãî ðàçâèòèÿ 

è ïðîäóöèðîâàíèÿ íîâàòîðñêèõ çíàíèé 

îáëàäàåò. Ê ïðèìåðó, ìåæäó ÄÃÒÓ è ñòàðåéøèì 

âóçîì ÊÍÐ Òÿíüöçèíüñêèì óíèâåðñèòåòîì 

çàêëþ÷åíî ñîãëàøåíèå î ñîòðóäíè÷åñòâå. 

Â ïîñëåäíåå âðåìÿ àêòèâíî ðàçðàáàòûâàåòñÿ 

êóðñ ïàðòíåðñòâà ñ âóçàìè Àçåðáàéäæàíà. 

Îäíî èç àêòèâíî ðàçâèâàþùèõñÿ íàïðàâëåíèé 

ìåæäóíàðîäíîé äåÿòåëüíîñòè óíèâåðñèòåòà 

- íàøå ó÷àñòèå â îðãàíèçàöèè è ïðîâåäåíèè 

øèðîêîãî ñïåêòðà ìåæäóíàðîäíûõ 

êîíôåðåíöèé, ñîâåùàíèé, ñèìïîçèóìîâ è 

òâîð÷åñêèõ ôîðóìîâ. 

Óíèâåðñèòåò âåäåò ïîäãîòîâêó èíîñòðàííûõ 

ñòóäåíòîâ èç Êîò-ä’Èâóàðà, Êàìåðóíà, 

Ãàíû, Áîòñâàíû, Þæíîé Êîðåè, Øðè-Ëàíêè, 

Àôãàíèñòàíà, Àçåðáàéäæàíà è äðóãèõ ñòðàí. 

Â âóçå òàêæå ôóíêöèîíèðóåò Ïóíêò òåñòèðîâàíèÿ 

ïî ðóññêîìó ÿçûêó êàê èíîñòðàííîìó 

äëÿ èíîñòðàííûõ ãðàæäàí è ëèö áåç ãðàæäàíñòâà. 

Óíèâåðñèòåò àêòèâíî ïðîâîäèò ïðîôîðèåíòàöèîííóþ 

ðàáîòó. Êàêîâû åå ðåçóëüòàòû? 

- ×òî êàñàåòñÿ ðàáîòû ñî øêîëàìè, òî ýòî 

äàâíÿÿ è ïðî÷íàÿ òðàäèöèÿ. Ôîðìû ðàáîòû, 

ïðèìåíÿåìûå â ýòîì íàïðàâëåíèè, ðàçëè÷íû. 

Ýòî è ðàçíîîáðàçíàÿ ïðîôîðèåíòàöèîííàÿ 

äåÿòåëüíîñòü, â òîì ÷èñëå êóðàòîðñòâî 

íàä øêîëàìè, è ñîçäàíèå ðàçëè÷íûõ êðóæêîâ 

è ìàñòåð-êëàññîâ, ïðîâåäåíèå “Äíåé îòêðûòûõ 

äâåðåé”, ãäå ñòàðøåêëàññíèêè ìîãóò 

ïîâûñèòü ñâîé óðîâåíü çíàíèé ïî íàèáîëåå 

âàæíûì ïðåäìåòàì. 

Â õîäå ïðîôîðèåíòàöèîííîé ðàáîòû ñòàðøåêëàññíèêàì 

è èõ ðîäèòåëÿì, à òàêæå ó÷èòåëÿì 

øêîë ðàçúÿñíÿåòñÿ íåîáõîäèìîñòü 

ñäà÷è âûïóñêíûõ åäèíûõ ãîñóäàðñòâåííûõ 

ýêçàìåíîâ ïî ìàòåìàòèêå, èíôîðìàòèêå, ôèçèêå, 

õèìèè, ðóññêîìó ÿçûêó, ÷òî ïîçâîëèò 

ðåáÿòàì ïðåòåíäîâàòü íà áþäæåòíûå ìåñòà 

â âóçàõ, êîòîðûå ãîòîâÿò ñïåöèàëèñòîâ èíæåíåðíî-òåõíè÷åñêîãî 

ïðîôèëÿ, ìàêñèìàëüíî 

âîñòðåáîâàííûõ íà ðûíêå òðóäà. 

Õî÷ó â ýòîé ñâÿçè îáðàòèòü âíèìàíèå íà 

ïîñëåäîâàòåëüíóþ ïîëèòèêó óíèâåðñèòåòà â 

âîïðîñàõ ïðîâåäåíèÿ ïðåäìåòíûõ îëèìïèàä 

øêîëüíèêîâ. Ñåãîäíÿ íà áàçå âóçà ïðîõîäÿò 

îëèìïèàäû ïî ôèçèêå, ìàòåìàòèêå, èíôîðìàòèêå, 

ðóññêîìó ÿçûêó è õèìèè. Ýòî îäèí 

èç íàèáîëåå ýôôåêòèâíûõ ìåõàíèçìîâ ïîèñêà 

è îòáîðà òàëàíòëèâîé ìîëîäåæè. 

Â âóçå óñïåøíî ôóíêöèîíèðóåò 

Öåíòð ïîâûøåíèÿ êâàëèôèêàöèè è ïåðåïîäãîòîâêè. 

Êàêîâà åãî íåîáõîäèìîñòü, è íàñêîëüêî 

ýôôåêòèâíà äåÿòåëüíîñòü? 

- Ýòî î÷åíü âîñòðåáîâàííîå ïîäðàçäåëåíèå. 

Â ñîâðåìåííîì, ïðåäåëüíî äèíàìè÷íîì 

ìèðå îáðàçîâàíèå (ñðåäíåå ïðîôåññèîíàëüíîå, 

âûñøåå, ëþáîå) íå äàåòñÿ íà âñþ æèçíü. 

Íåîáõîäèìî âíåäðåíèå â ñîçíàíèå êàæäîãî 

÷åëîâåêà ïîíèìàíèÿ òîãî, ÷òî îáðàçîâàíèå - 

ýòî ïðîöåññ íåïðåðûâíîãî, ïîæèçíåííîãî 

îáó÷åíèÿ è ïåðåîáó÷åíèÿ, ïðè÷åì, â èäåàëå, 

íå äîãîíÿþùåãî, à îïåðåæàþùåãî ðàçâèòèå 

òåõíîëîãèé. Ýòî ñâÿçàíî ñ òåì, ÷òî ñîâðåìåííîé 

ýêîíîìèêå íåîáõîäèìû ñïåöèàëèñòû, 

ñïîñîáíûå ïðèîáðåòàòü âñå íîâûå è íîâûå 

êîìïåòåíöèè èííîâàöèîííîé íàïðàâëåííîñòè. 

È ïðåèìóùåñòâåííî - êîìïåòåíöèè ìåæäèñöèïëèíàðíûå 

è ìóëüòèäèñöèïëèíàðíûå.

Îáðàçîâàíèå 


5 

ëó÷øèõ âóçîâ ñòðàíû 

Íà ïðîòÿæåíèè ðÿäà ëåò ýôôåêòèâíî îñóùåñòâëÿåòñÿ 

öåëûé êîìïëåêñ ìåðîïðèÿòèé 

ïî îðãàíèçàöèè ïåðåïîäãîòîâêè, ïðîôïîäãîòîâêè 

è ïîâûøåíèþ êâàëèôèêàöèè ñïåöèàëèñòîâ 

ðàçëè÷íûõ îòðàñëåé íàðîäíîãî õîçÿéñòâà 

è ïåäàãîãè÷åñêèõ ðàáîòíèêîâ, â òîì 

÷èñëå â ñôåðå èíôîðìàöèîííî-êîììóíèêàöèîííûõ 

òåõíîëîãèé, äîðîæíîãî ñòðîèòåëüñòâà, 

ìåíåäæìåíòà, òðàíñïîðòà è ýíåðãåòèêè, 

ýêîëîãèè è ïðèðîäîïîëüçîâàíèÿ. 

Êàê èçâåñòíî, îäèí èç îñòðûõ è çëîáîäíåâíûõ 

âîïðîñîâ ñåãîäíÿ - òðóäîóñòðîéñòâî 

âûïóñêíèêîâ. ×òî, ïî âàøåìó ìíåíèþ, 

íåîáõîäèìî ñäåëàòü â ýòîì íàïðàâëåíèè? 

- Âóç óæå âûïóñòèë áîëåå 50 òûñÿ÷ ñïåöèàëèñòîâ 

è ñåãîäíÿ îñóùåñòâëÿåò ïîäãîòîâêó 

â ñôåðå ýíåðãåòèêè, ñòðîèòåëüñòâà, ìàøèíîñòðîåíèÿ, 

âû÷èñëèòåëüíîé òåõíèêè, óïðàâëåíèÿ 

ýêîíîìèêîé íà ïðåäïðèÿòèÿõ, ïèùåâûõ 

òåõíîëîãèé, âèíîäåëèÿ, ïðîãðàììèðîâàíèÿ, 

èíôîðìàöèîííîé áåçîïàñíîñòè, ðàäèîòåõíèêè, 

íåôòåãàçîâîé îòðàñëè è äð. 

Ïî ìîåìó ìíåíèþ, ÷òîáû äîáèòüñÿ ìàêñèìàëüíîé 

òðóäîóñòðîåííîñòè âûïóñêíèêîâ, 

íåîáõîäèìî âíèìàòåëüíî îòñëåæèâàòü 

äèíàìèêó ïðîöåññîâ çàíÿòîñòè íà ðåãèîíàëüíîì 

ðûíêå òðóäà è îïåðàòèâíî âíîñèòü 

êîððåêòèâû â êâîòû è ïåðå÷íè ñïåöèàëüíîñòåé 

è íàïðàâëåíèé, ïî êîòîðûì âóçû ãîòîâÿò 

ñïåöèàëèñòîâ, ðàñøèðÿòü âçàèìîäåéñòâèå 

ñ ïðåäïðèÿòèÿìè è îðãàíèçàöèÿìè, 

îáúåäèíÿþùèìè ðàáîòîäàòåëåé. Åñëè â 90- 

å ãîäû âóçû ãîòîâèëè ñïåöèàëèñòîâ, ñîîáðàçóÿñü 

ñ çàïðîñàìè àáèòóðèåíòîâ è èõ ðîäèòåëåé, 

òî ñåãîäíÿ óæå ïîíÿòíî, ÷òî áåç 

ó÷åòà ðåàëüíûõ ïîòðåáíîñòåé ðûíêà òðóäà 

ðàáîòàòü íåëüçÿ. Ïåðåïðîèçâîäñòâî êàäðîâ 

ïî îäíèì ñïåöèàëüíîñòÿì (â îñíîâíîì ãóìàíèòàðíûì 

è ýêîíîìè÷åñêèì) è äåôèöèò 

ïî äðóãèì (èíæåíåðíî-òåõíè÷åñêèì, îò÷àñòè 

- ïåäàãîãè÷åñêèì) çàñòàâëÿþò ñóùåñòâåííî 

êîððåêòèðîâàòü îáðàçîâàòåëüíóþ ïîëèòèêó 

è íà îáùåãîñóäàðñòâåííîì, è íà ðåãèîíàëüíîì 

óðîâíÿõ. 

Â ýòîì ñìûñëå ó ÄÃÒÓ åñòü ïîâîä äëÿ 

çàêîííîé ãîðäîñòè, âåäü óíèâåðñèòåò äàâíî 

è óñïåøíî âçàèìîäåéñòâóåò ñ öåëûì ðÿäîì 

îòðàñëåé ïðîìûøëåííîñòè, òðàíñïîðòà, 

ïðåäïðèÿòèÿìè ñòðîèòåëüíîãî êîìïëåêñà. 

Áåç ýòîãî õîðîøèõ ñïåöèàëèñòîâ íå ïîäãîòîâèòü. 

Ñòðàíå íóæíû ïðîôåññèîíàëû, ñïîñîáíûå 

ðåøàòü êîíêðåòíûå ïðîèçâîäñòâåííûå 

çàäà÷è, âíåäðÿòü íîâûå òåõíîëîãèè. 

ÄÃÒÓ ñëàâèòñÿ ñâîèìè óñïåøíûìè 

âûïóñêíèêàìè. Ïðè ýòîì âñå îíè óòâåðæäàþò, 

÷òî âóç äàë èì íå òîëüêî ïðåñòèæíóþ 

ïðîôåññèþ, íî è ïîìîã ñôîðìèðîâàòü õàðàêòåð, 

ëèäåðñêèå êà÷åñòâà. 

- Ýòè êà÷åñòâà íóæíû òåõíàðÿì, è íå òîëüêî 

èì. Âûïóñêíèêè âåäóùèõ òåõíîëîãè÷åñêèõ 

óíèâåðñèòåòîâ âî ìíîãîì îïðåäåëÿþò 

ïðîãðåññ ñâîèõ ãîñóäàðñòâ, îêàçûâàÿ ìîùíîå 

âîçäåéñòâèå íà ðàçâèòèå íàóêè, âíåäðåíèå 

íîâûõ òåõíîëîãèé. Íî ìû íå ïðîñòî ïðèâèâàåì 

ñâîèì ñòóäåíòàì ëèäåðñêèå êà÷åñòâà, ìû 

ïðåæäå âñåãî õîòèì èõ âèäåòü êóëüòóðíûìè 

è âñåñòîðîííå îáðàçîâàííûìè ëþäüìè, äîñòîéíûìè 

ãðàæäàíàìè ñâîåãî Îòå÷åñòâà. 

Â ýòîé ñâÿçè ïðèâåäó ñëîâà Ãëàâû Äàãåñòàíà 

Ðàìàçàíà Ãàäæèìóðàäîâè÷à Àáäóëàòèïîâà, 

êîòîðûé ñêàçàë, ÷òî “íå áûâàåò ïðîãðåññà 

áåç êóëüòóðû. Óíèâåðñèòåò äîëæåí 

áûòü öåíòðîì êóëüòóðû, äàâàòü ñìûñë êóëüòóðû, 

áûòü íîñèòåëåì äóõîâíîñòè íàðîäà, à 

ñòóäåíòû äîëæíû áûòü ïîäâèæíèêàìè ïðåîáðàçîâàíèÿ 

îáùåñòâà, äîñòèæåíèÿ êà÷åñòâåííî 

íîâîãî óðîâíÿ îáùåñòâà è ëþäåé”. 

Â öåëÿõ ðåàëèçàöèè ìîëîäåæíûõ èíèöèàòèâ 

è ðàçâèòèÿ òâîð÷åñêîãî è èíòåëëåêòóàëüíîãî 

ïîòåíöèàëà â óíèâåðñèòåòå àêòèâíî 

ðàáîòàþò êîìèòåò ïî äåëàì ìîëîäåæè, ñòóäåí÷åñêèé 

ïðîôêîì, ñòóäåí÷åñêîå íàó÷íîå 

îáùåñòâî, ñòóäåí÷åñêèé êëóá, ñïîðòèâíûé 

êëóá “Ïîëèòåõ”, ñòðîèòåëüíûé îòðÿä “Ïîëèòåõ”, 

âîëîíòåðñêîå äâèæåíèå “Òâîðè äîáðî”, 

ýêîëîãè÷åñêîå äâèæåíèå “Çäîðîâîå ïîêîëåíèå”, 

òóðèñòè÷åñêèé îòðÿä “Íàñëåäíèêè 

ÄÃÒÓ”, ñïàñàòåëüíûé îòðÿä “Áîãîñ”, èíòåëëåêòóàëüíûé 

êëóá “Òåõíàðè” è äð. 

Óíèâåðñèòåò ÿâëÿåòñÿ ïðèçåðîì âñåðîññèéñêîãî 

êîíêóðñà íà ëó÷øåå ñòóäåí÷åñêîå 

îáùåæèòèå è ïîáåäèòåëåì ðåñïóáëèêàíñêîãî 

êîíêóðñà îáùåæèòèé. Íà òåððèòîðèè ñòóäåí÷åñêîãî 

ãîðîäêà ðàçìåùåíû ïëàâàòåëüíûé 

áàññåéí “Ïîëèòåõ”, ñïîðòèâíûå çîíû è 

ôóòáîëüíûå ïîëÿ, öåíòð ïèòàíèÿ, öåíòð “Çäîðîâüå”, 

ê óñëóãàì êîëëåêòèâà âóçà ïðèìîðñêàÿ 

áàçà îòäûõà “Ïîëèòåõíèê”. 

Ïðîâîäÿòñÿ ÷åìïèîíàòû íà êóáîê ðåêòîðà 

ïî ìèíè-ôóòáîëó, áàñêåòáîëó, âîëåéáîëó, 

êèáåðñïîðòó (êîìïüþòåðíûì áîÿì), 

ñêàëîëàçàíèþ è äð. ìåðîïðèÿòèÿ. Â 2016 

ãîäó ÔÊ “Ïîëèòåõ” ïðîøåë â ïðåìüåð-ëèãó 

Íàöèîíàëüíîé ñòóäåí÷åñêîé ôóòáîëüíîé 

ëèãè ÐÔ. 

Â âóçå ñîçäàíû ïðîôåññèîíàëüíûå òâîð- 

÷åñêèå êîëëåêòèâû, â èõ ÷èñëå êîìàíäà ÊÂÍ, 

àíñàìáëü òàíöà “Âåðøèíû Êàâêàçà”, ïðåäñòàâëÿþùèé 

Äàãåñòàí íà âñåðîññèéñêîé ñòóäåí÷åñêîé 

âåñíå, íà âñåðîññèéñêèõ è ìåæäóíàðîäíûõ 

Äåëüôèéñêèõ èãðàõ. Âîéäÿ â 

ñáîðíóþ Ðîññèéñêîé Ôåäåðàöèè, ÄÃÒÓ ñòàë 

îáëàäàòåëåì Ãðàí-ïðè Ìåæäóíàðîäíîãî ôåñòèâàëÿ 

ñòóäåí÷åñêîé âåñíû ñòðàí ÑÍÃ íà 

Êàâêàçå. Õîðåîãðàôè÷åñêèé àíñàìáëü ÄÃÒÓ 

- ó÷àñòíèê XI Ðîññèéñêî-Êèòàéñêîãî ñòóäåí- 

÷åñêîãî ôåñòèâàëÿ, ïîáåäèòåëü Ìåæäóíàðîäíîãî 

ñòóäåí÷åñêîãî ôåñòèâàëÿ “Êàâêàç - 

íàø îáùèé äîì”, ïîáåäèòåëü Ìåæäóíàðîäíîãî 

ôåñòèâàëÿ-êîíêóðñà “Mediterranean 

Legends” (“Ëåãåíäû Ñðåäèçåìíîìîðüÿ”) è 

Ìåæäóíàðîäíîãî ìîëîäåæíîãî êóëüòóðíîîáðàçîâàòåëüíîãî 

ôîðóìà “Çäðàâñòâóé, 

Ñî÷è!”. 

Òàãèð Àáäóðàøèäîâè÷, ïîìèìî ðóêîâîäñòâà 

âóçîì, âû íåñåòå è áîëüøóþ îáùåñòâåííóþ 

íàãðóçêó êàê ÷ëåí Ðîññèéñêîãî 

Ñîþçà ðåêòîðîâ, Ýêñïåðòíîãî ñîâåòà ïî âûñøåìó 

îáðàçîâàíèþ ïðè Êîìèòåòå Ãîñóäàðñòâåííîé 

Äóìû Ðîññèéñêîé Ôåäåðàöèè ïî 

îáðàçîâàíèþ è íàóêå, êàê ïðåäñåäàòåëü Ñîâåòà 

ðåêòîðîâ âóçîâ ÐÄ. ×åì õàðàêòåðèçóåòñÿ 

ýòà äåÿòåëüíîñòü? 

- Äåÿòåëüíîñòü ÐÑÐ è Ñîâåòà ðåêòîðîâ 

âóçîâ ÐÄ íàïðàâëåíà ïðåæäå âñåãî íà îáúåäèíåíèå 

óñèëèé ðóêîâîäèòåëåé âûñøèõ ó÷åáíûõ 

çàâåäåíèé Ðîññèéñêîé Ôåäåðàöèè è íåïîñðåäñòâåííî 

Äàãåñòàíà ïî îñíîâíûì íàïðàâëåíèÿì 

äåÿòåëüíîñòè âóçîâ. 

Ñåé÷àñ ïåðåä âóçîâñêèì ñîîáùåñòâîì 

ñòîèò çàäà÷à - ðàçâåðíóòü àêòèâíóþ äåÿòåëüíîñòü, 

ñâÿçàííóþ ñ ôîðìèðîâàíèåì êîíñîëèäèðîâàííîé 

ïîçèöèè ëèäåðîâ íàóêè è îáðàçîâàíèÿ 

äëÿ áîëåå ýôôåêòèâíîãî ðåøåíèÿ 

çàäà÷ ðàçâèòèÿ ñòðàíû - ìîäåðíèçàöèè 

ýêîíîìèêè, òåõíîëîãè÷åñêîãî îáíîâëåíèÿ 

ïðîèçâîäñòâåííîé ñôåðû, ñîçäàíèÿ ðûíêà 

èäåé. 

Íà âóçàõ Äàãåñòàíà ëåæèò áîëüøàÿ îòâåòñòâåííîñòü 

- ñôîðìèðîâàòü ñåòü ëèäåðîâ, 

êîòîðûå ðåøèëè áû çàäà÷ó ïåðåñòðîéêè âûñøåãî 

îáðàçîâàíèÿ â ðåãèîíå. Äîñòè÷ü ýòîãî 

ìû ñìîæåì, òîëüêî îïèðàÿñü íà âåñü ïîòåíöèàë 

ñèñòåìû îáðàçîâàíèÿ â íàøåé ðåñïóáëèêå. 

Äåéñòâóþùèå íà å¸ òåððèòîðèè âûñøèå 

ó÷åáíûå çàâåäåíèÿ âçàèìíî äîïîëíÿþò 

äðóã äðóãà. Ðîëü Ñîâåòà ðåêòîðîâ çàêëþ÷àåòñÿ 

â òîì, ÷òîáû ýôôåêòèâíî êîîðäèíèðîâàòü 

äåÿòåëüíîñòü âóçîâ äëÿ ðåøåíèÿ îáùèõ 

çàäà÷, à òàêæå ïðè ó÷àñòèè ïðîôèëüíûõ 

ó÷ðåæäåíèé è âåäîìñòâ ðåøàòü êîíêðåòíûå 

çàäà÷è è ïðîáëåìû, â ÷èñëå êîòîðûõ ÿ áû 

íàçâàë ïðîâåä¸ííóþ ïî ïîðó÷åíèþ Ãëàâû 

ðåñïóáëèêè ðàáîòó ïî îïòèìèçàöèè ñåòè íåãîñóäàðñòâåííûõ 

âóçîâ è ôèëèàëîâ âóçîâ. 

Àíàëîãè÷íûå, íî áîëåå ìàñøòàáíûå öåëè 

ñòîÿò ïåðåä Ðîññèéñêèì Ñîþçîì ðåêòîðîâ. 

Êëþ÷åâàÿ çàäà÷à - îïðåäåëåíèå ïóòåé è ìåòîäîâ 

èííîâàöèîííîãî ðàçâèòèÿ âóçîâ, îáìåí 

îïûòîì è ñîâìåñòíîå ðåøåíèå îñòðûõ âîïðîñîâ. 

ÐÑÐ îñîçíàåò, ÷òî ñåé÷àñ íóæíû íîâûå 

ïîäõîäû, íîâûå ìåõàíèçìû, ÷òî ÿâëÿåòñÿ 

óñëîâèåì óñïåøíîãî ðåøåíèÿ ñòîÿùèõ 

ïåðåä âûñøåé øêîëîé âàæíåéøèõ çàäà÷. 

Äëÿ ýòîãî ïðîâîäÿòñÿ ñîâìåñòíûå âñòðå÷è, 

îáñóæäåíèÿ. Ýòà ðàáîòà ïðåäïîëàãàåò òàêæå 

ïðèâëå÷åíèå çàðóáåæíûõ âóçîâ è íàó÷íûõ 

îðãàíèçàöèé, îáìåí êàäðàìè è íàðàáîòêàìè 

â ïëàíå ìîäåðíèçàöèè ñòðàòåãèè ðàçâèòèÿ 

âûñøåé øêîëû. Íà ýòîé îñíîâå íåäàâíî 

â Ìîñêâå ïðîøåë VI Ôîðóì ðåêòîðîâ óíèâåðñèòåòîâ 

Ðîññèè è ßïîíèè. 

Òàãèð Àáäóðàøèäîâè÷, ìû ïîçäðàâëÿåì 

âàñ ñ èçáðàíèåì íàðîäíûì äåïóòàòîì 

ðåñïóáëèêè. Êàêèå öåëè âû ïåðåä ñîáîé 

ñòàâèòå êàê äåïóòàò? 

- Ñïàñèáî. Âî-ïåðâûõ, ÿ õîòåë áû ïîáëàãîäàðèòü 

ìîèõ èçáèðàòåëåé - æèòåëåé Ìàãàðàìêåíòñêîãî 

ðàéîíà - çà òî äîâåðèå, êîòîðîå 

îíè â î÷åðåäíîé ðàç îêàçàëè ìíå. 

Äóìàþ, âû ñîãëàñèòåñü, ÷òî íèêòî ëó÷øå 

ñàìèõ ëþäåé íå çíàåò, ÷òî èìåííî íåîáõîäèìî 

ñäåëàòü äëÿ óëó÷øåíèÿ óñëîâèé èõ æèçíè. 

Ïîýòîìó êàê äåïóòàò ÿ óâåðåí, ÷òî òåñíîå 

âçàèìîäåéñòâèå ñ îáùåñòâåííîñòüþ - ýòî 

ìîÿ ïåðâîî÷åðåäíàÿ çàäà÷à. Íàäî íåïðåðûâíî 

îáùàòüñÿ ñ ëþäüìè, ñëóøàòü è àêòèâíî 

ïîäêëþ÷àòüñÿ ê ðåøåíèþ èõ ïðîáëåì. 

Ñóùåñòâóþùèé ñåé÷àñ äèàëîã íàðîäà ñ 

âëàñòüþ ïîçâîëÿåò ýôôåêòèâíî ðåøàòü ìíîãèå 

ïðîáëåìû. Ìîÿ ëè÷íàÿ çàäà÷à - ïîñðåäñòâîì 

ñâîåãî ó÷àñòèÿ äîáèòüñÿ åùå áîëüøåé 

ýôôåêòèâíîñòè ýòîé äåÿòåëüíîñòè. 

Êàêèå çàäà÷è ïåðåä ñîáîé ñòàâèò 

ÄÃÒÓ â íîâîì ãîäó? 

- Çàäà÷è ïåðåä óíèâåðñèòåòîì ñòîÿò ìàñøòàáíûå. 

Ñîâðåìåííûé óíèâåðñèòåò äîëæåí 

ãîòîâèòü äëÿ ñòðàíû èíòåëëåêòóàëüíóþ ýëèòó, 

âûïîëíÿòü ôóíêöèè “ñîöèàëüíîãî ëèôòà” 

äëÿ òàëàíòëèâûõ è òðóäîëþáèâûõ ïðåäñòàâèòåëåé 

âñåõ ñëîåâ îáùåñòâà. Ïðè÷åì, êàê 

ìîëîäåæè, òàê è ëþäåé áîëåå çðåëîãî âîçðàñòà, 

êîòîðûå ïðèõîäÿò ê íàì äëÿ ïîëó÷åíèÿ 

âòîðîãî îáðàçîâàíèÿ èëè äëÿ ñîâåðøåíñòâîâàíèÿ 

ñâîèõ ïðîôåññèîíàëüíûõ çíàíèé 

è íàâûêîâ. Íà ýòî ñïîñîáíû òîëüêî âóçû, 

ñî÷åòàþùèå â ñâîåé äåÿòåëüíîñòè ïðèíöèïû 

ôóíäàìåíòàëüíîãî îáðàçîâàíèÿ è àêòèâíóþ 

èííîâàöèîííóþ äåÿòåëüíîñòü, çàíèìàþùèåñÿ 

íàó÷íî-èññëåäîâàòåëüñêîé ðàáîòîé 

íà óðîâíå ìèðîâûõ ñòàíäàðòîâ, âñòðîåííûå 

â ðåãèîíàëüíóþ ýêîíîìèêó. 

Çà íàñ ýòó ðàáîòó íèêòî íå âûïîëíèò. 

Òîëüêî ìû ñàìè, ìîáèëèçóÿ èíòåëëåêò è òâîð- 

÷åñêèå ñïîñîáíîñòè, ñìîæåì ðåøèòü çàäà÷è 

ãëóáîêîé ìîäåðíèçàöèè íàøåé ñòðàíû, îáåñïå÷èòü 

åé ïðîöâåòàíèå è äîñòîéíîå ïîëîæåíèå 

â ìèðå. 

Ñåãîäíÿ âóçû ÿâëÿþòñÿ íàñòîÿùèì äâèãàòåëåì 

ðåãèîíàëüíîãî è îòðàñëåâîãî ðàçâèòèÿ. 

Ýòî íå òîëüêî áîëüøîå äîñòèæåíèå è 

îãðîìíàÿ ÷åñòü, íî è êîëîññàëüíàÿ îòâåòñòâåííîñòü. 

È â íàñòóïàþùåì 2017 ãîäó ïåðåä íàìè 

ñòîèò íåïðîñòàÿ, íî ïîñèëüíàÿ çàäà÷à - ïðèóìíîæàòü 

äîñòèæåíèÿ îòå÷åñòâåííîé ñèñòåìû 

îáðàçîâàíèÿ âî áëàãî ðàçâèòèÿ îáùåñòâà, 

íàóêè, êóëüòóðû è ýêîíîìèêè ñòðàíû.

6 2017-éèñàí 12-ÿíâàðü ¹ 2 Óüìóüð 

Íàðèìàí ÈÁÐÀÃÜÈÌÎÂ 

Áàðêàëëó õâà 

Ãüà è éèêúàðà ÷àâ Ñòàâðîïîëäàé øàä õàáàð 

àãàêüíà. Äàãúóñòàí Ðåñïóáëèêàäèí Õàëêüäèí 

Ñîáðàíèäèí äåïóòàò, Ñòàâðîïîëüñêèé 

êðàéäèí êüóðøàõàð êüóíèí ôåäåðàöèÿäèí 

âèöå-ïðåçèäåíò, Ñòàâðîïîëüñêèé êðàéäèí ãóáåðíàòîðäèí 

êúâàëàâ ãâàé ñïîðòäèí ðåêüÿé 

ñîâåòäèí ÷ëåí, Ðîññèÿäèí êüóðøàõàð êüóíèí 

ôåäåðàöèÿäèí èñïîëíèòåëüíûé Áþðîäèí 

÷ëåí, ëåçãè õàëêüäèí âåêèë Ôåðçèëàãü ÈÑ- 

ËÀÌÎÂÀÇ “Ñòàâðîïîëäèí ñïîðòäèí áàðêàëëà” 

Ãüóüðìåòäèí çíàê ãàíà. Èíàë ðèêIåë õêèç 

êIàíçàâà õüè, Èñëàìîâàí çåãüìåòàð êðàéäèí 

ãóáåðíàòîðäè “Ãüàêúèñàãú çåãüìåòäàé” III äåðåæàäèí 

ìåäàëäàëäèíè êúåéäíà. 

Ôåðçèëàãü Èñëàìîâ âóæ ÿ? Ñòàâðîïîëüñêèé 

êðàéäèõú ãàëàç àâàé àäàí àëàêúàÿð ãüèõüòèíáóð 

ÿ? Àäàêàé Äàãúóñòàí Ðåñïóáëèêàäèí 

Õàëêüäèí Ñîáðàíèäèí äåïóòàò õüóí êâåõú ãàëàç 

àëàêúàëó ÿ? 

ÑÌÈ-ðèç àêúàòíàâàé ìàòåðèàëðàé ÷èð 

æåçâàéâàë, Ôåðçèëàãü Èñëàìîâ Õèâ ðàéîíäèí 

ÀðõèòIðèí õóüðå ìóàëëèì Èñëàìàí õèçàíäà 

äèäåäèç õüàíà. Õöèí êüóä éèñ õüàéèëà, 

Èñëàì õèçàííè ãàëàç ÿøàìèø æåç Êúàçàõñòàíäèí 

ÖIèéè Óüçåí øåãüåðäèç ôèçâà. Èíà àáóðó 

öIóâàä éèñ àêúóäíà. Æåãüèë ãàäà Ëåíèíãðàääèç 

àêúàòíà, àíàé àì Ñòàâðîïîëäèç õòàíà. Èíà 

àâàç Ñòàâðîïîëäèí ãîñóíèâåðñèòåòäà âà Êåôåðïàòàí 

Êàâêàçäèí óíèâåðñèòåòäà êIåëíà, 

êüèëèí êüâå îáðàçîâàíèå êúà÷óíà âà ãüà ñà 

âàõòóíäà ñïîðòäàëíè ìàøãúóë õüàíà. 

Âè÷èí óüìóüðäèêàé, ôåéè ðåêüåðèêàé, âàòàíäèêàé 

àäà èêI ëóãüóçâà: “Ãüèíà çóí õüàíàòIàíè, 

ôèêèðàð âàòàíäèêàé, õàéè õóüðóüêàé, ðàéîíäèêàé 

âà ñàíëàé Äàãúóñòàíäèêàé æåäàé. Âàòàí 

äèäå õüèç ÿ, óüìóüðëóõ - ñàä. Ìàñàä õúæåäàéäè 

òóø. Ñà ðàõóííè àëà÷, æóâàí ðåñïóáëèêàäèç 

òàëóêü ÿç òåëåêàíàëðàé ÷Ióðó õàáàðàð âàí 

êúâåäàéëà, ðèêI òIàð æåäàé. Ãúâå÷Iè ÷Iàâàëàé 

ïàòàðà õüàéè çàç âàòàíäèç õêâåç êIàíç ñà øóìóä 

éèñ àëàòíà, ýõèð çà æóâàç ëàãüàíà, ãàäà, 

ôèêèðàð àâóð êüâàí áåñ ÿ, ãèëà âàâàé êðàð ãóüçëåìèøçàâà. 

Ãüà èêI çóí Äàãúóñòàíäèç õòàíà”. 

Êúåéä àâóí ëàçèì ÿ õüè, Ñòàâðîïîëüñêèé 

êðàéäà, Êåôåðïàòàí Êàâêàçäèí Ôåäåðàëüíûé 

îêðóãäà êüóðøàõàð êüóíàé ÑÑÑÐ-äèí ñïîðòäèí 

ìàñòåðäè êüóðøàõàð êüóíèí æóüðå âèëèê 

òóõóí ïàòàë òåæåäàé õüòèí çåãüìåòàð ÷Ióãóíà. 

Èëëàêè êüóðøàõàð êüóíàé äèøåãüëèéðèí 

ñïîðò âèëèê òóõóíèê àäà êóòóíâàé ïàé çóðáàäè 

ÿç ãüèñàáçàâà. Àäà êüèë êóòóíàëäè âà òåøêèëóíàëäè 

2009-éèñóç Ñòàâðîïîëñêèé êðàéäà 

ñàä ëàãüàé ñåôåðäà ÿç êüóðøàõàð êüóíàé 

Ðîññèÿäèí äèøåãüëèéðèí ÷åìïèîíàò êüèëå 

òóõâàíà. 2013-éèñóç ëàï âèíè äåðåæàäà àâàç 

ãðåêî-ðèìñêèé æóüðåäà êüóðøàõàð êüóíàé êüèëå 

ôåéè ÑÊÔÎ-äèí ïàãüëèâàíðèí ÷åìïèîíàòäà 

ãçàô ñïîðòñìåíðè èøòèðàêíà. 

Ôåðçèëàãü Èñëàìîâàí ðåãüáåðâèëèê êâàç 

êüóðøàõàð êüóíèí æóüðå Ñòàâðîïîëüñêèé êðàéäà 

éèãèí êàìàðàëäè âèëèê ôèçâà. Ñåêöèéðà 

3000-äàëàé âèíèç ãàäàÿð, ðóøàð ìàøãúóë æåçâà. 

×è õöèí åêå èøòèðàêâàë àâàç øåãüåðäà êüóðøàõàð 

êüóíàé ìàõñóñ øêîëàíè êàðäèê êóòóíâà. 

Äóüçãóüíäèç âà êàðäèí ãúàâóðäà àâàç òåøêèëíàâàé 

êIâàëàõäèõú õúñàí íåòèæàÿðíè æåçâà. 

Ýõèðèìæè éèñàðà Ñòàâðîïîëäèí ïàãüëèâàíðè 

Ðîññèÿäèí âà äóüíüÿäèí ãüàñèððàë ãúàëèáâèëåð 

êúàçàíìèøçàâà. Êðàéäèí ñïîðòäèí 

òàðèõäà ñèôòå ÿç æàâàíðèí, æåãüèëðèí àðàäà 

êüóðøàõàð êüóíàé Ðîññèÿäèí, Åâðîïàäèí ÷åìïèîíàð 

àêúàòíàâà. Ñòàâðîïîëäèí àãüàëèéðè 

×è êIâàëàõäèí þëäàø, ïîëèòèêàäèí 

îòäåëäèí ðåäàêòîð Íàðèìàí Èáðàãüèìîâàí 

óüìóüðäà, êIâàëàõäàíè Ìàéìóíäèí 

éèñ ëèøàíëóäè õüàíà. È ìåñýëà 

ãåãüåíøäèç à÷óõàðóí ïàòàë âà ïå÷àòäèí 

þãú-ïåøåêàðâèëèí ñóâàðíè òèðâèëÿé 

çàç àäàõú ãàëàç ñóüãüáåò àâóííè 

ëàçèì ÿç àêóíà. 

Íàðèìàí Ìåëèêîâè÷, 2016-éèñóç 

äóüíüÿäà, Ðîññèÿäà âà ÷è ðåñïóáëèêàäàíè 

ðèêIåë àëàìóêüäàé ãçàô 

âàêúèàÿð êüèëå ôåíà. Ìàéìóíäèí éèñ 

âóí ïàòàë ãüèõüòèíäè õüàíà? 

- Çàõú Ìàéìóíäèí éèñàëàé ðàçèâàë 

òèéèäàé äåëèëàð àâà÷. Êüèëèíäè, æóâà 

çåãüìåò ÷Ióãâàçâàé “Ëåçãè ãàçåòäèí” ðåäàêöèÿäèç 

òàëóêü âà æóâàí õèâå àâàé, 

ãüàòàé ñàêè âèðè âåçèôàÿð çàëàé êüèëèç 

àêúóäèç àëàêüíà. Ãüåëáåòäà, ãàçåòäèí 

êîëëåêòèâäèí êóüìåêíè ãàëàç. 

ßðàòìèøóíèí ðåêüÿé æóâàí ôèêèðäèê 

êâàé õåéëèí êðàðíè áåãüåìàðíà. 

Ñèôòå íóáàòäà çàç øàç ïå÷àòäàé 

àêúàòàé “Ïóä àñèðäèí ýäåáèÿòäèí ïóä 

êóêIóø” êòàáäèêàé ðàõàç êIàíçàâà. Êüóäâàä 

éèñ èäàëàé âèëèê Äàãúóñòàíäèí 

ãîñòåõóíèâåðñèòåòäèí ïðîôåññîð, êàôåäðàäèí 

çàâåäóþùèé Èäðèñ Àáäóëëàåâè÷ 

Îðóæåâàííè çè àðàäà Êüóðàãü 

ðàéîíäàé àêúàòíàâàé øàèððèí, ïèñàòåëðèí 

ÿðàòìèøóíðèç òàëóêü ñà êòàá 

àêúóäóíèêàé èõòèëàò õüàíà. Êüâåäàçíè 

èì õúñàí, áàðêàëëà êúâåäàé êàð ÿç 

àêóíà. Æóâàâ ãâàé ìàòåðèàëðèëàé ãúåéðè, 

çóí ìàä ðàéîíäèí ÷Iàëàí óñòàäðèí 

ÿðàòìèøóíàð êIâàòI õúóâóíàë ìàøãúóë 

õüàíà. Àêóíà, ìàòåðèàë ÷Iåõèäè æåçâà. 

Èõüòèí êòàá àêúóäóí ïàòàë õàðæèÿðíè, 

âàõòàðíè ÷Iåõèáóð êIàí æåçâàé. Ôàãüóìôèêèð 

õúóâóíà âà, ñà âàõò àëàòàéëà, 

çà Èäðèñ Àáäóëëàåâè÷àç ïóä øàèðäèí 

- Êüóü÷õóüð Ñàèäàí, Åòèì Ýìèíàí âà 

Õïåæ Êúóðáàíàí -ýñåððèêàé èáàðàò êòàá 

àêúóäóí àñàíò òèðäàêàé ëàãüàíà. Àäàç 

è òåêëèô ìàäíè õóø õüàíà, âó÷èç ëàãüàéòIà 

àì Åòèì Ýìèíàí øèèðàòäàë 

àøóêü êñàðèêàé ñàä ÿ. Èäàëàéíè ãúåéðè, 

àì Åòèì Ýìèí ßëöóãúà âàú, àíæàõ 

Öèëèíãà äèäåäèç õüàíà ëóãüóäàé ôèêèðäàë 

àëàéáóðóêàéíè ñàä ÿ. 

Ãåðåê ìàòåðèàëàð êIâàòIèç âà ïóëäèí 

òàêüàòàð æàãúóðèç ìàäíè éèñàð àëàòíà. 

Êòàá ÷àïõàíàäèç âóãóäàéâàë ãüàçóð õüàíà, 

àììà ôèíàíñàð ãúèëå àâà÷èð. Ãüà 

èíàëíè Èäðèñ Àáäóëëàåâè÷à æóìàðòâàë 

êúàëóðíà âà õàðæíà êIàíçàâàé ïóëóíèí 

ñà ïàé âè÷èí æèáèíäàé ýöèãíà. 

Àõïà ÷óí ñàíàë Êüóðàãü ðàéîíäèí ìóíèöèïàëèòåòäèí 

êüèë Çàìèð Àçèçîâàí 

ïàòàâ ôåíà. Ìåñýëàäèí ãúàâóðäà òóðëà, 

êàñäè êóüìåêäèí ãúèë ÿðãúè àâóíà 

âà ÷àëàé ïóä øàèðäèí óüìóüðäèêàé, 

ÿðàòìèøóíðèêàé êõüåíâàé âà àáóðóí 

ýñåðàðíè àâàé êòàá àêúóäèç õüàíà. 

Èäàëàé ãóüãúóüíèç “Õïåæ-áóáàéðèí 

âàòàí” êòàáíè àêúàòíà. Çà êâåç ëóãüóí, 

Äàèð ñòõà, Êüóðàãü, Ñóëåéìàí-Ñòàëüñêèé 

ðàéîíðèí òàðèõäèêàé, àëàé àÿìäèí 

äåâèðäèêàé êòàáàð ãüàçóðäàéëà, çóí ïàòàë 

ñà êàð à÷óõ õüàíà: ÷è èíñàíðèç áåãüåìâèëåëäè 

ÿ ðàéîíäèí, ÿ õóüðóüí, ÿ 

õñóñè òóõóìðèí, õèçàíðèí òàðèõàð ÷èçâà÷. 

Çàçíè æóâàí òóõóìäèêàé, áóáàéðèêàé 

áåãüåì ÷èðâèëåð àâà÷èð. Ìàëóì òèðâàë, 

áÿçè óüëêâåéðèí èíñàíðè ÷ïèí áóáàéðèí 

òàðèõàð ïàêâèëåëäè õóüçâà. 

Àáóð äàâàìàðçàâà, êúâåçâàé íåñèëðèç 

÷ïèí áóáàÿð âóæàð òèòðòIà, ãüàäàêàé ìàëóìàòàð 

òàçâà. Çóííè æóâàí õóüðóüç âà 

òóõóìðèç òàëóêü ìàòåðèàëàð æàãúóðóíèâ, 

÷èðóíèâ ýãå÷Iíà. ×åòèí òèðòIàíè, 

êIâàëàõ ÿâàø-ÿâàø âèëèê ôèçâàé. Çè ôèêèð 

òèð, Õïåæðèí õóüðóüí òàðèõäèêàé 

âà âèðè òóõóìðèêàé (êúåíèí íåñèëàðíè 

êâàç) òàìàì ìàëóìàòàð àâàé êòàá ÷àïäàé 

àêúóäóí. Ãçàô õóüðóüíâèéðè ÷ïèí õèãèëà 

äóüíüÿäèí âà àõïà Îëèìïèàäàäèí ÷åìïèîí 

ìàéäàíäèç àêúàòóííè ãóüçëåìèøçàâà. Ëóãüóçâàéâàë, 

èáóð âèðè Èñëàìîâ Ôåðçèëàãüàí 

çåãüìåòäèí âà àëàõúóíðèí íåòèæàÿð ÿ. 

2011-éèñàëàé Ôåðçèëàãü Èñëàìîâè÷ “Ãàçïðîì 

Ìåæðåãèîíãàç Ïÿòèãîðñê” ÎÎÎ-äèí Äàãúóñòàíäèí 

ôèëèàëäèí Äåðáåíò øåãüåðäèí âà 

ðàéîíäèí òåððèòîðèàëüíûé àáîíåíòñêèé ó÷àñòîêäèí 

íà÷àëüíèê ÿ. Ëóãüóçâàéâàë, è êîëëåêòèâäà 

êIâàëàõàð ìèõüèç àêIàäàðíàâàé. ÊIâàëàõçàâàé 

øàðòIàð ëàï êúóëàéñóçáóð òèð. Ãçàô 

àáîíåíòðè èøëåìèøçàâàé ãàçäàé åðëè ïóë 

ãóçâà÷èð. Êàñäè ãúèëåð êúàêúàæíà êIâàëàõíà, 

ñèôòå íóáàòäà êîëëåêòèâäèç êúåíèí àÿìäè 

èñòåìèøçàâàé êIâàëàõäèí øàðòIàð òåøêèëíà 

âà àõïà ãüàð ñà ðàáîòíèêäèâàé âè÷èí âåçèôàÿð 

ãüàêúèñàãúâèëåëäè êüèëèç àêúóäóí èñòåìèøíà. 

Íåòèæàäà àáîíåíòðèâàé êIâàòIçàâàé 

ïóëàðèí êüàäàðàð ñàäëàãüàíà âèíèç àêúàòíà. 

ÊIâàëàõ êüâå òåðåô ïàòàëíè ìåíôÿòëóäè, õèéèðëóäè 

õüóí ïàòàë Ôåðçèëàãü Èñëàìîâè÷à âè- 

÷èí òåæðèáàíè, òåøêèëàò÷èäèí åðèÿðíè, ÷èðâèëåðíè 

èøëåìèøçàâà. 

ÀðõèòIâè õâà âàòàíäèç àì àáàä, ìóáëàãü 

àâóíèê âè÷èí ïàé êóòàäà ëàãüàíà õòàéäè ÿ. Èíãüå 

êàñäè âè÷èí ðèêIå àâàé ìóðàäàð êüèëèç àêúóäçàâà. 

Õàéè õóüðóüí êóü÷åäà àñôàëüò òóíâà. 

Êüèáëåïàòàí Äàãúóñòàíäèí ñïîðòñìåíðèç êóüìåêàð 

ãóçâà. Ìèñàë ÿç, Äåðáåíò ðàéîíäàé òèð 

çàëàí àòëåòèêàäèí âåêèëðèç Ðîññèÿäèí ÷åìïèîíàòäà 

èøòèðàêäàé ìóìêèíâàë ÿðàòìèøíà. 

Èñìàèëîâà Ôåðçèÿòà âà Ñàìåäîâ Ðàãüèìõàíà 

÷åìïèîíâèëèí òIâàðàð êúà÷óíà, ãèëà àáóðó 

Åâðîïàäèí ÷åìïèîíàòäà èøòèðàêäà. 

Èñëàìîâàí êàð àëàé ïðîåêòðèê Êüèáëåïàòàí 

Äàãúóñòàíäèí õóüðóüí ìàéèøàò âèëèê 

òóõóí êâà. ÈêI, àì êüèëèí èíâåñòîð ÿç ÖIèéè 

Ôðèãú õóüðå òåøêèëíàâàé ôåðìåðâèëèí 

“ÌÈÐ” ìàéèøàò çóðáà êàðõàíàäèç ýëêúóüðäàéâàë 

ÿ. Õèâ ðàéîíäèí âà ÖIèéè Ôðèãú õóüðóüí 

àäìèíèñòðàöèéðè ÷àðà àâóíâàé 32 ãåêòàðäèí 

÷èëåë ìàëäàðâèëèí, áàëêIàíðèí ôåðìàÿð, 

êúóøàðèí öåõàð, áàëóãúàð òóüðåòìèøäàé 

ìàéèøàòàð, áàãúëàð âà òåïëèöàÿð àðàäàë 

ãúèçâà. Àëàé âàõòóíäà 11 ãåêòàðäà åìèøðèí 

áàãú êóòóíâà, ëàïàãàð âà ìàëàð ïàòàë êüóä 

ôåðìà, êúóøàðèí öåõ ýöèãíàâà. 2,5 ãåêòàðäà 

âèð àðàäàë ãúàíâà. Èíà ëàöó àìóð, êàðï âà 

òîëñòîëîáèê áàëóãúàð òóüðåòìèøäà. Àëóêüíàâàé 

éèñóç òåïëèöà, íåê âà ÿê ãüÿëäàé öåõàð 

êàðäèê êóòàäàéâàë, àãðîòóðèçìäèí ìàðøðóòàð 

à÷óõäàéâàë, ìóãüìàíõàíàäèí êîìïëåêñ 

ýöèãäàéâàë ÿ. Ãüåëåëèã êàðäèê êóòóíâàé ìàéèøàòðà, 

êàðõàíàéðà 15 êàñäèç êIâàëàõ ãàíâà, 

ãåëåæåãäà ìàäíè 50 êàñäèç êIâàëàõàð æàãúèäà. 

Æóüðåáà-æóüðå õèëåðèí 40 ïåøåêàðäèõú 

ãàëàç âàõòóíàëäè èêüðàðàð êóòIóííàâà âà àáóðó 

ëàçèì ÷Iàâóç ÷ïèí âåçèôàÿð òàìàìàðçàâà. 

Ôåðçèëàãü Èñëàìîâè÷àí ìóðàä ÷è ðåñïóáëèêà 

öóüê àêúóäíàâàéäè, Äàãúëàðèí óüëêâåäèí 

ãçàô ìèëëåòðèêàé èáàðàò õàëêü èñëÿãüâèëåëäè, 

äóñòâèëåëäè ÿøàìèø æåçâàéäè, æåãüèëðèç 

êIåëäàé, ñïîðòäàë, îáùåñòâåííûé 

êðàðàë ìàøãúóë æåäàé, æóüðåáà-æóüðå õèëåðà 

êIâàëàõäàé âèðè øàðòIàð òåøêèëíàâàéäè 

ÿç àêóíà êIàíçàâà. Âè÷èí ìóðàä óüìóüðäèç 

êå÷èðìèøäàé ôèêèð àâàç àì øàç ïîëèòèêàäèí 

ìàéäàíäàëíè ýêúå÷Iíà. Äåðáåíò ðàéîíäèí 

àãüàëèéðè Ôåðçèëàãü Èñëàìîâà èéèçâàé 

êúåíè êðàð ôèêèðäà êüóíà, “Ñàä òèð Ðîññèÿ” 

ïàðòèÿäèí æåðãåéðà àâàç, Äàãúóñòàí Ðåñïóáëèêàäèí 

Õàëêüäèí Ñîáðàíèäèç äåïóòàòâèëå 

êàíäèäàò ÿç êúàëóðíà. Èì àêI ëàãüàé ÷Iàë òèð 

õüè, íàìóñëó, êàð àëàêüäàé, èíñàíàð ïàòàë 

áàðêàëëó êðàð èéèçâàé, âè÷èõú åêå àâòîðèòåò 

àâàé áàæàðàãúëó ïåøåêàðäèõú èõòèáàðâàëíà 

âà àäàê ðàéîíäèí ýêîíîìèêà, ÿøàéèø âèëèê 

òóõóíèí êàðäà ìàäíè óìóäàð êóòóíâà. 

Àãüàëèéðè ÷ïåëàé àñëó êàðíè àâóíà âà 18- 

ñåíòÿáðäèç êüèëå ôåéè ñå÷êèéðà Ôåðçèëàãü 

Èñëàìîâàç áåñ êüàäàðäà ñåñåð ãàíà âà êúå 

àì ðåñïóáëèêàäèí ïàðëàìåíòäèí äåïóòàò, àãðàðíûé 

ïîëèòèêàäèí âà òIåáèàò èøëåìèøóíèí 

ðåêüÿé Êîìèòåòäèí ÷ëåí ÿ. Èíàíè àäà âè- 

÷èç õàñ òåãüåðäà çåãüìåò ÷Ióãâàçâà. 

Ýõèðäàéíè ÷àç ëóãüóç êIàíçàâà, ñàãúðàé 

èõüòèí ðóõâàÿð, ÷è õóüðåð, êIâàëåð àâäàíëàìèøçàâàé, 

èíñàíðèí ÿøàéèø õúñàíàðóí ïàòàë 

âèëå àêüàäàé êðàð èéèçâàé âà ìàñàäáóðóç 

÷åøíå êúàëóðçàâàé. Àëóêüíàâàé éèñ, Ôåðçèëàãü 

Èñëàìîâè÷, âè ðèêIå àâàé êðàð êüèëèç 

àêúàòäàéäè õüóðàé! 

“Ðàçèâàë òèéèäàé 

äåëèëàð àâà÷” 

Äàèð ÁÅÉÁÀËÀÅÂ 

çàíðèç, òóõóìðèç òàëóêü äåëèëàð, ìàëóìàòàðíè 

êIâàòIíà. Ïóëóíèí ìåñýëà 

àðàäàë àâàòàéëà, êóüìåê÷èÿð õüàíà÷. 

Çóííè àíæàõ æóâàí òóõóìäèêàé, óëó-áóáà 

Ýìèðàí ñèõèëäèêàé ìàëóìàòàð àâàé 

êòàá àêúóäóíèç ìàæáóð õüàíà. Ìèðåñðè 

ïóëäèí ðåêüÿé êóüìåêíè ãàíà. Êòàáäà 

ãüàêI õóüðóüí òàðèõäèêàéíè êõüåíâà, ÷è 

ñèõèëäèí ãåíåàëîãèÿäèí òàðíè, áàãúðèéðèí 

ðàíãóíèí øèêèëàðíè àâà. Ìóêüâàáóðó 

êòàá ëàï õóøäèç êüàáóëíà âà çóí è 

êàðäàë øàäíè ÿ. Àëëàãüäè ãàéè ñà ÷Iàâóç 

õóüðóüí àìàé òóõóìðèêàéíè ãüàõüòèí 

êòàá àêúóääàé ôèêèð çàâ ãóìà. 

Àëàòàé éèñóç ìàä ñà õúñàí êàðäèê 

êüèë êóòóíà. Ëåíèíãðàäñêèé îáëàñòäà 

ÿøàìèø æåçâàé ôèëîëîã, êðèòèê, øàèð 

Ãþçåëÿ Ãüàñàíîâàäèí êIâàëå ÿðàòìèøóíàðäàéáóðóí 

“Áóëàõ” òIâàð àëàé êIâàòIàë 

òåøêèëíà. Àäàí ó÷ðåäèòåëàðâèëèí 

âåçèôàÿð Ãüàñàíîâðè âà Ãîëëàíäèÿäà 

ÿøàìèø æåçâàé Òåìèðõàíîâðè ÷ïèí õèâåç 

êúà÷óíâà. ÊIâàòIàëäè êIâàëàõçàâà 

âà ÷àç öIè æåãüèë øàèððèí óðòàõ ñà êòàá 

àêúóäèç êIàíçàâà. 

Øàç çà “Âàòàíäèç ðåêüå...” ïîâåñòü 

àêüàëòIàðíà. Àíà êüèëå ôèçâàé âàêúèàÿð 

1990-éèñàðà ÷è õóüðåðà, ðåñïóáëèêàäà 

àðàäàë àòàé ãüàëàðèõú ãàëàç àëàêúàëóáóð 

ÿ. Ñà øóìóä ãüèêàÿ êõüåíà. 

Àëàé âàõòóíäà âóí êâåë ìàøãúóë 

ÿ? 

- ÖIè ëåçãèéðèí, Äàãúóñòàíäèí øèèðàòäèí 

êëàññèê, ÷è æåíã÷è øàèð, õàíàðèç 

àêñè ýêúå÷Iàé êüåãüàë õâà Êüóü÷õóüð 

Ñàèä äèäåäèç õüàéèäàëàé èíèõú 250 

éèñ òàìàì æåçâà. 2012-éèñóç, øàèðäèí 

245 éèñàí þáèëåéäèí âèëèê, çà “Ýé, èíñàíàð” 

òIâàð àëàç Ñàèäàí óüìóüðäèêàé, 

ÿðàòìèøóíðèêàé, ýñåððèêàé âà àäàêàé 

âè÷èêàé êõüåíâàé øèèðàð, “Àøóêü Ñàèä” 

ïüåñà àâàé êòàá àêúóäíàé. Ìóðàä Ñàèäîâà 

ãüà êòàáäà àâàé àøóêüäèí øèèðàð 

óðóñ ÷Iàëàç òàðæóìà àâóíà êóüòÿãüíàâà. 

Çàç ëåçãè âà óðóñ òàðæóìàéðèí ýñåðàð 

ñàíàë àëàç êòàá àêúóääàé ôèêèð àâà. 

Èñÿòäà çè ãúèëå öIèéè ïîâåñòü àâà. 

“Çåãüåðëó êüèñàñ” òIâàð ãóç êIàíçàâàé è 

ýñåð ñèëèñ÷èéðèí, êðèìèíàëèñòðèí 

êIâàëàõäèõú ãàëàç àëàêúàëó çàòI æåäà. 

Ëåçãè äåòåêòèâ ëàãüàéòIàíè æåäà. ßðàòìèøóíèí 

ðåêüÿé ãúèëå êüóíâàé ìàñà 

êðàðíè àâà. 

Àáóð êüèëèç àêúóääàé êúóâàòàð 

âà ìóìêèíâèëåð õüóðàé âàõú. 

ßøàéèøäèí, õèçàíäèí æèãüåòäàé éèñ 

ãüèêI êóüòÿãü õüàíà? 

- Ìàéìóíäèí éèñàí êüèëèí øàäâàë 

- àâàéáóðàë ïóä õòóë àëàâà õúõüàíà: 

Àìèíà, Ìàäèíà, Ðàøèä. Êúóé àáóðóí âà 

âèðè èíñàíèÿòäèí óüìóüð èñëÿãü, âèëè, 

ðàêúèíèí íóðàðè êüóä ïàä èøèãúëàâàííàâàé 

öàâóí êIàíèê àêúàòðàé! Øàç ãúâå÷Iè 

ðóø Ðàèíàäè àñïèðàíòóðà àêüàëòIàðíà. 

Çàç ÐÔ-äèí àëàêúàäèí âà ìàññîâûé 

êîììóíèêàöèéðèí ìèíèñòåðñòâîäèí 

Ãüóüðìåòäèí ãðàìîòà ãàíà. 

Àëóêüíàâàé ßðó ÊIåêðåí éèñ 

âóí, âè õèçàí ïàòàë ìàäíè áåãüåðëóäè, 

áåðåêàòëóäè õüóðàé, Íàðèìàí ñòõà. 

- Ñàãúðàé.

Îáùåñòâî 


7 

Õóüðåðèí àäìèíèñòðàöèéðà 

Àâàäàíâèëèí ìåñýëàÿð 

âèðèäàç òàëóêü ÿ 

È ìóêüâàðà ÷è ãàçåòäèí øòàòäèê 

êâà÷èð êîððåñïîíäåíò Ð.ÝÌÈÍÎÂ 

“Ñåëüñîâåò Àõòûíñêèé” ÑÏ-äèí 

êüèë Í.Á.ÝÔÅÍÄÈÅÂÀÕÚ ãàëàç ãóüðóüøìèø 

õüàíà. Àãúàäèõú ÷íà àáóðóí 

àðàäà õüàéè ñóüãüáåò ãóçâà. 

Íèçàìè Áåãáóáàåâè÷, êóüíå 

Àõöåãüðèí õóüðóüí àäìèíèñòðàöèÿäèí 

êüèëèí êúóëëóãú ìóñàëàé 

òàìàìàðçàâà? 

- Çà àëàòàé éèñàí äåêàáðäèëàé 

ýãå÷Iíà “Ñåëüñîâåò Àõòûíñêèé” ÑÏäèí 

êüèëèí âåçèôàÿð òàìàìàðçàâà. 

Çà çè êIâàëàõíè êúàíàëàð äèãèäàé ñåçîíäèç 

ãüàçóðóíèëàé áàøëàìèøíà. 

Âèëèêäàé êúàíàëàð ñóááîòíèêàð 

òåøêèëóíàëäè ìèõüçàâàéäè òèð. Ãüà 

ñà âàõòóíäà ÷óí ðàéöåíòðàäèí áÿçè 

êóü÷åÿðíè êúàéäàäèê êóõòóíèí êIâàëàõðèâ 

ýãå÷Iíà. 

Êúàíàëàð êóòóãàé ãüàëäèç 

õêóí ïàòàë êóüíå ãüèõüòèí 

êIâàëàõàð êüèëå òóõâàíà? 

- Ñèôòå ÷óí “Ìåãüåð” õâàë ìèõüóíèâ 

ýãå÷Iíà. ×àðàñóç ÷êàéðèëàé àì 

ãåãüåíøàðíà, ãåðåê ÷êàéðèëàé ÷èëèê 

ãüàð æóüðå äèàìåòðäèí òóðáàÿð êóòóíà, 

ñâàðêàäèí êIâàëàõàð òàìàìàðíà. 

2150 ìåòðäèí ÿðãúèâàë àâàé 

“Ëàé” ó÷àñòîêäà òóðáàÿð âà êúàæàð 

(øëþçàð) êúàéäàäèç õêàíà. Èäàëàéíè 

ãúåéðè, âè÷åë 20 ìåòð ÿðãúèâàë, 3 

ìåòð ãüÿðêüóüâàë, 2 ìåòð êüàêüàíâàë 

àëàé áåòîíäèí öàë õêàæíà, ó÷àñòîê 

ìÿãüêåìàð õúóâóíà. “Èäðèñàí õâàë” 

ëóãüóçâàé êúàíàë êúàéäàäèç õêàíà. 

Âèðè è êIâàëàõðà Ó.Æàëèëîâàí áðèãàäàäèí 

ðàáî÷èÿð òèð Ì.Àãúàåâ, 

À.Ìåãüàìåäîâ, Ñ.Øàëèåâ, À.Ãåíæàëèåâ 

òàôàâàòëó õüàíà. 

Êúåéä àâóí ëàçèì ÿ õüè, ðàéöåíòðàäèí 

êúàíàëàð êúàéäàäèç õêóí ïàòàë 

“Àõöåãü ðàéîí” ÌÐ-äèí êüèë 

Î.Àáäóëêåðèìîâà ÷àç ïóëäèí òàêüàòàð 

÷àðà àâóíà. 

Ðàéöåíòð àâàäàíëàìèøóíèí 

ðåêüÿé ýõèðèìæè âàõòàðà êóüíå 

ãüèõüòèí êIâàëàõàð êüèëå òóõâàíâà? 

- È ìóðàääàëäè ÷íà Àõöåãüðèí 

Ìóêüòàäèðàí òIâàðóíèõú ãàëàé ïàðêóíà 

àâàé êóüãüíå òàðàð àêúóäíà, 

àáóðóí ÷êàäàë öIèéèáóð àêIóðíà, è 

÷êà öIèéèêIà òóüêIóüð õúóâóíèõú ãàëàç 

àëàêúàëó õåéëèí ìàñà êIâàëàõàðíè 

êüèëå òóõâàíà. Õóüðóüã Òàãüèðàí, 

Â.Ýìèðîâàí òIâàðàðèõú ãàëàé 

ïàðêàðà ðàéîíäèí ðóêîâîäñòâîäèí 

êóüìåêäàëäè ÷èëå ïëèòàÿð 

òóíà, àíðà êóë-êóñàð àêIóðíà, êüâå 

ïàðêóíàíè øàëìàíðàë ëàìïàÿð 

ýöèãíà. Ðàéöåíòðàäèí òåððèòîðèÿäàë 

êIâàòI õüàíâàé çèðçèáèëðèí 12 

ãüàìáàð ìèõüíà. Àõöåãüðèí õóüðóüí 

À.Îñìàíîâàí, Ñ.Êàëàíòàðîâàí, 

Ã.Ïàë÷àåâàí, Ã.Àõòûíñêèéäèí, Õàíàãüìåäîâàí 

òIâàðàðèõú ãàëàé êóü- 

÷åéðà ðåìîíòàð êüèëå òóõâàíà, àíðèç 

÷èðãú âåãüåíà. 

Ñà êüàäàð âàõò èäàëàé âèëèê ÷íà 

Â.Ýìèðîâàí, À.Âàãüàáîâàí, Ô.Ìåæèäîâàí 

òIâàðàðèõú ãàëàé êóü÷åéðà 

àâàé ìóüêúâåð 1 ìåòðäèí ãåãüåíøàð 

õúóâóíà. Àáóðóõú öIèéè æóãúóíàð 

àêàëíà. Êúóðóêàëàðèí õóüðóüí ñóðàð 

àâàé ÷êàäèõú ñåòêà àêàëíà. 

Ýõèðèìæè âàõòàðà ÷è êúóâàòðàëäè 

Õêåìðèí õóüðóüí êèì ðåìîíò õúóâóíà, 

êüåðåí ðåêüå àñôàëüò òóíà. 

Ðå÷íàÿ êóü÷åäèç ýêâåðèí öIèéè ëèíèÿ 

òóõâàíà, ìàñà êóü÷åéðà øàëìàíðàë 

àëàé õàíâàé 253 ëàìïà äåãèøàðíà. 

Àëàéäè êüóüä ÿ, áÿçè éèêúàðà 

õóüðóüí êüèëäèí êóü÷åéðà 

ìóêüâàë-ìóêüâàë ýëåêòðîýíåðãèÿ 

õêóäçàâà, è êàðäè àãüàëèéðèí 

ïàòàé íàðàçèâèëåð àðàäàë 

ãúèçâà. 

- Äóãúðèäàííè, áÿçè êóü÷åéðà 

ýíåðãèÿ õêàòçàâàé âàõòàð æåçâà. Èõüòèí 

êðàð àðàäàé àêúóäóíèí ìåñýëà 

÷è ãüàð éèêúàí äèêúåòäèê êâà. ÈêI, è 

ìóêüâàðà Â.Ýìèðîâàí òIâàðóíèõú 

ãàëàé êóü÷åäà õóüðóüí àäìèíèñòðàöèÿäèí 

òàêüàòðàëäè êúà÷óíâàé 30500 

ìàíàòäèí êúèìåò àâàé ãóæëó òðàíñôîðìàòîð 

ýöèãíà. ßòIàíè ãüàëàð òàìàìâèëåëäè 

äåãèøàðèç õüàíâà÷. 

×íà óìóäçàâà õüè, ðàéöåíòðàäèí àãüàëèéðèâ 

àðà àòIóíàð àâà÷èç ýëåêòðîýíåðãèÿ 

àãàêüàðóí ïàòàë ÐÝÑ-äèí ðóêîâîäñòâîäè 

ãåðåê ñåðåíæåìàð êüàáóëäà. 

Ãüàð éèñóç ãàòóí âàðöàðà ðàéöåíòðàäèí 

áÿçè êóü÷åéðà àâàé 

êðàíðà ÿä æåçâà÷. Èäàí ñåáåá 

âó÷ ÿ? 

- Àõöåãüðèí êüèëäèí êóü÷åéðèâ 

ãàòóí âàõòóíäà ÿä àãàêü òèéèç ãçàô 

éèñàð ÿ. Ñàä ëàãüàéäè, èíñàíðè ÿä 

êüåíÿòâèëåëäè èøëåìèøçàâà÷. 

Êüâåä ëàãüàéäè, Àõöåãüðèâ ÿä àãàêüäàëäè 

Ëåêüå äåðåäàé ãúàíâàé öèí 

òóðáàäèê êâàé õóüðåðèí àãüàëèéðè 

àì ÷ïèí áàãúëàð âà ñàëàð äèãèí ïàòàë 

ñåðôçàâà. Èõüòèí ãüàëàð ðàéöåíòðàäàíè 

àâà. Ðàéöåíòðàäèí âèðè êóü- 

÷åéðèâ áóëàõäèí ÿä àãàêüàðóí ïàòàë 

÷íà òàëóêü òèð èäàðàéðèí âåêèëàðíè 

ãàëàç ðåéäàðíè òåøêèëçàâà, ÿä ìåíôÿòñóçäàêàç 

èøëåìèøçàâàéáóð 

æåðìå èéèçâà. 

Ìóêüâàðà ÷íà “Áàëàãúàäèí êüåð” 

ó÷àñòîêäà áóðóãú ÿãúóíàëäè, íàñîñäèí 

êóüìåêäàëäè Ã.Àãüìåäîâàí 

âà Ìóêüòàäèðàí òIâàðàðèõú ãàëàé 

êóü÷åéðà ÿøàìèø æåçâàé àãüàëèÿð 

öåëäè òàúìèíàðíà. Àìàé ÷êàéðèçíè 

ãðàôèêäèí áèíåäàëëàç ÿä ãóçâà. 

Êâåâ äåïóòàòðèí ïàòàé êóüìåêàð 

àãàêüçàâàíè? 

- ×àõú õóüðóüí ñîáðàíèäèí 15 

äåïóòàò àâà. Äåïóòàòàð òèð Ð.Ìóðñàëîâàí, 

Ê.Àìðàãüîâàí, ÷è èäàðàäèí 

êúóëëóãú÷èÿð òèð Ò.Ãüàëèìîâàäèí, 

Êú.Ãüàæèåâàí, Ãü.Ýìèðîâàí âà ìàñàáóðóí 

ïàòàé ÷àâ àêâàäàé õüòèí êóüìåêàð 

àãàêüçàâà. Çàç àáóðóç âà ÷è 

èäàðàäèí ãüàêúèñàãúâèëåëäè çåãüìåò 

÷Ióãâàçâàé ðàáîòíèêðèç ÷óõñàãúóë 

ëóãüóç êIàíçàâà. 

Ýõèðäàé êâåç àãüàëèéðèç 

âó÷ ëóãüóç êIàíçàâà? 

- ×è æåìÿòäèâàé Àõöåãüà, ãüàêIíè 

ïàòàðèâ ãâàé õóüðåðà ìèõüèâèëåð 

õóüíàë êIåâåëàé àìàë, àâóí 

òIàëàáçàâà. Àäàí àáóð, àâàäàíâàë, 

ãóüð÷åãâàë ÷è êüèëèí âèíèçâàë ÿ. 

Ýãåð ÷óí è ìåñýëàäèâ âèðè ñàä 

õüèç, êúàíàæàãúëóäàêàç ýãå÷IàéòIà, 

÷àâàé ãüàêúèêúàòäàíè Àõöåãüàð 

äàãúëàðà àâàé øåãüåðäèç ýëêúóüðèç 

æåäà. 

Ðàéñóäèí ÍÀÁÈÅÂ 

Ñòõàÿð - ôðîíòîâèêàð 

Êóðõóüðóüí òàðèõäèí äåëèëðàé ìàëóì õüàéèâàë, 

Âàòàíäèí ×Iåõè äÿâåäèí éèñàðà ãóüãüóüëëóäàêàç 

âà ýâåð ãóíàëäè õóüðÿé 200 êàñ ôðîíòäèç 

ôåíà. Àáóðóêàé 133 êàñ äóøìàíäèõú ãàëàç 

êüèëå ôåéè êúèçãúèí æåíãåðà òåëåô õüàíà. 

Õóüðóüíâè Ìàãüìóäàí õèçàíäàé êüâå õâà - 

Óðóæ âà Çàãüèðáåã - àðìèÿäèç òóõâàíàé. Êîëõîçäà 

ëåæáåðâèëèí êåñïèäàë ìàøãúóë æåçâàé ñòõàÿð, 

âèíòîâêà ãúèëå êüóíà, íåìñåðèí ÷àïõóí÷èéðèí 

õóðóç ôåíà. Óðóæ Çàãüèðáåãàëàé âàä éèñàí 

÷Iåõè òèð. Æåðãåäèí àñêåð ÿç àäà Âàòàíäèí øåãüåðàð, 

õóüðåð äóøìàíäèêàé àçàä àâóí ïàòàë 

êüèëå ôåéè æåíãåðà èøòèðàêíà. Ðæåâ, Ñòàëèíãðàä 

øåãüåðàð àçàääàéëà, Óðóæàë êüâå ñåôåðäà 

çàëàí õèðåð õüàíàé. 

Æåíãåðà êúàëóðàé âèêIåãüâèëåðàé Óðóæ 

Ìàãüìóäîâ Âàòàíäèí äÿâåäèí II äåðåæàäèí îðäåíäèç, 

“Äèðèáàøâèëÿé” âà ìàñà ìåäàëðèç ëàéèõëó 

õüàíàé. Àäàí ìàä ñà æóüðýòëóâàë êúåéä 

èéèí. Õåéëèí àñêåðàð äóøìàíäèí åñèðäà ãüàòàéëà, 

àáóðóí àðàäà ÷óâóäàðíè àâàé. Íåìñåðèç 

Àäàç âè÷èí ðèêI òèðâàë 

ãàíâà 

Õàçðàí ÊÜÀÑÓÌÎÂ 

1956-éèñ. ×óüõâåðõóüðåëàé òèð Âàòàíäèí 

×Iåõè äÿâåäèí èøòèðàê÷è, ãúèëÿé ãüàð ñà êIâàëàõ 

êúâåçâàé óñòIàð Êàçèìõàíàí âà ñàêè 40 éèñóç ïðîèçâîäñòâîäà 

ãüàêúèñàãúâèëåëäè êIâàëàõ àâóð 

ÔàòIèìàòàí õèçàíäà êüóä ëàãüàé âåëåä ÿç Àáèäàò 

äèäåäèç õüàíà. ÂèêIåãü áóáàäèõú óñàë õâà 

æåäà÷, ëóãüóçâà ìèñàëäà. Çàâàé èíàë àëàâà õúèéèç 

æåäà: æóìàðò, àâàé ãàô ÷èíàë ëóãüóäàé, ãüàõúâàë 

ãâàé èòèì õüàéè Êàçèìõàí õàëóäèõú óñàë 

ðóøàðíè õüàíà÷. Àáèäàòà 1974-éèñóç ÖIèéè Ìàêüàðèí 

þêüâàí øêîëà ëàï õúñàí êúèìåòàð àâàç 

àêüàëòIàðíà. Ãúå÷Iè ÷Iàâàëàé çåãüìåò ÷Ióãâàç âåðäèø 

õüàéè ðóøà âè÷èí çåãüìåòäèí ðåõú Ãåðåéõàíîâàí 

òIâàðóíèõú ãàëàé ñîâõîçäèí ×óüõâåðõóüðóüí 

3-îòäåëåíèäà ìàéâà÷èâèëèí çâåíîâîäâèëå 

êIâàëàõ àâóíèëàé áàøëàìèøíà. 

- Ãüà éèñàðà ÷è õóüðóüíâèÿð, àñóë ãüèñàáäàé, 

ñàëàí ìàéâàÿð ãüàñèëóíàë ìàøãúóë òèð, - 

ëóãüóçâà À.Ðàãüèìõàíîâàäè. - Ñà øóìóä êàñ îðäåíðèçíè 

ìåäàëðèç ëàéèõëó õüàíàé, ïóä êàñäè 

ÂÄÍÕ-äà èøòèðàêíàé. Óñàëäèç, çàéèôäèç êIâàëàõ 

àâóí àéèá ÿç ãüèñàáäàé. 1976-1978-éèñàðà 

÷è çâåíîäè ïîìèäîðàð êIâàòI õúóâóíèí ïëàíàð 

200-250 ïðîöåíòäèí êüèëèç àêúóäèç õüàíàé. 

Ãüà éèñàðà À.Ðàãüèìõàíîâàäèí íàìóñëó 

çåãüìåò ÂËÊÑÌ-äèí ÖÊ-äèí “Çîëîòîé êîëîñ”, 

“Ìîëîäîé ãâàðäååö ïÿòèëåòêè” çíàêàð, ÂËÊÑÌäèí 

Äàãúóñòàíäèí îáêîìäèí, ÂËÊÑÌ-äèí ðàéêîìäèí, 

ñîâõîçäèí äèðåêöèÿäèí ïàòàé ãüóüðìåòäèí 

ãðàìîòàÿð ãóíàëäè êúåéäíà, àäàí øèêèë 

ðàéîíäèí Ãüóüðìåòäèí äîñêàäèç àêúóäíà. 

Ýõü, íàìóñëó çåãüìåòäè, êúàñòóíàë êIåâèâèëè 

÷óüõâåðõóüðóüíâè ëåæáåð ðóøàí òIâàð ðàéîíäà, 

Äàãúëàðèí óüëêâåäà ìàøãüóðíà. 

1979-éèñ. È éèñ Àáèäàò Êàçèìõàíîâíàäèí 

óüìóüðäà êüåòIåíäè, ëèøàíëóäè. Íàìóñëó çåãüìåòäèç, 

êIâàëàõäà êúàçàíìèøàé àãàëêüóíðèç, èíñàíâèëèí 

åðèéðèç, ðàéîí, îáùåñòâî ïàòàë èéèçâàé 

õèéèðëó êðàðèç êèëèãíà À.Ðàãüèìõàíîâà ÑÑÑÐäèí 

Âåðõîâíûé Ñîâåòäèí äåïóòàòâèëå õêÿíà. 

Ìîñêâàäà Êðåìëäèí ×Iåõè äâîðåöäà êüèëå 

ôåéè ñåññèÿð, óüëêâåäèí ðóêîâîäèòåëðèõú, 

òIâàð-âàí àâàé ïîëèòèêðèõú, äåïóòàòðèõú, ìàøãüóð 

êñàðèõú ãàëàç êüèëå ôåéè ãóüðóüøàð âà 

ìàñà øåãüåððà êüèëå ôåéè ÷Iåõè äåðåæàéðèí 

ìÿðåêàòðà èøòèðàêóí - èõüòèí âàêúèàÿð Àáèäàò 

Ðàãüèìõàíîâàäèí ðèêIåë êúåíè àëàìà, ãåëåæåãäàíè 

àëàìóêüäà. 

ÑÑÑÐ-äèí Âåðõîâíûé Ñîâåòäèí äåïóòàò ÿç 

Àáèäàò Êàçèìõàíîâíàäè ìåíôÿòëó ãçàô êðàð 

àâóíà, øóìóäíè ñà êàñäèç êóüìåêàð ãàíà. 

À.Ðàãüèìõàíîâà ñà øóìóäðà Äàãúóñòàíäèí, 

ðàéîíäèí ïàðòêîíôåðåíöèéðèí, Äàãúóñòàíäèí 

äèøåãüëèéðèí ñúåçääèí äåëåãàòâèëå õêÿíà. 

Ëóãüóç æåäà õüè, äàãúâè äèøåãüëèäè âè÷èç 

õàëêüäè àâóð èõòèáàð íàìóñëóäàêàç êüèëèçíè 

àêúóäíà. 

àáóð òåðã èéèç êIàíçàâàé. Ðåâèø òIâàð àëàé êàñ 

äåðáåíòâè ÷óâóä òèð. Óðóæà âèêIåãüâèëåëäè, àì 

ëåçãè ÿ ëàãüàíà, äóøìàí èíàíìèøàðíàé âà àì 

êüèíèêüèêàé êúóòàðìèøíàé. Äÿâå êóüòÿãü õüàéèëàíè, 

Óðóæíè Ðåâèø äóñòàð âà õâàíàõâàÿð õüàíàé. 

Óðóæà äÿâåäàé õòàéëà âè÷èí õèçàí òåøêèëíà, 

9 àÿëäèêàé 7 àÿë øåãüðåäàë àêúóäíà. 1990- 

éèñóç 82 éèñàí ÿøäà àâàç Óðóæ Ìàãüìóäîâ ðàãüìåòäèç 

ôåíà. 

Çàãüèðáåãà, æåðãåäèí àñêåð ÿç, Áåëîðóññêèé 

ôðîíòäèê êâàç íåìñåðèí êüóøóíðèõú ãàëàç êüèëå 

òóõâàé æåíãåðà èøòèðàêíà. Àíàé àì Ëåíèíãðàääèç 

àêúàòíà. Èíàíè àäà âèðè ÷åòèíâèëåðèç 

äóðóì ãàíà âà ÿðó Êüóøóíäèí àñêåððèõú ãàëàç 

õåéëèí øåãüåðàð, õóüðåð àçàäíà. 

Äÿâå êóüòÿãü õüàéèëà, Çàãüèðáåãà êîëõîçäà, 

ãóüãúóüíëàé ñîâõîçäà ëåæáåðâèëèí ïåøåÿð äàâàìàðíà. 

Àì êàð ÷èäàé ìàãüñóëäàð, ìàëäàð, áàãúìàí÷è, 

ñàëàðáàí òèð. Óüìóüðäèí þëäàø Çàéíàáàõú 

ãàëàç àäà 6 àÿë - âàä ãàäàíè ñà ðóø - øåãüðåäàë 

àêúóäíà. 

Çàãüèðáåã Ìàãüìóäîâ 1999-éèñóç 86 éèñàí 

ÿøäà àâàç ðàãüìåòäèç ôåíà. 

À.Ðàãüèìõàíîâà õòóë Ïåðèõàíóì ãâàç 

1982-éèñóç Àáèäàò Êàçèìõàíîâíà ÖIèéè Ìàêüàðèí 

õóüðóüí Ñîâåòäèí ïðåäñåäàòåëâèëå õêÿíà. 

Àäà âè÷ õóüðóüõú, æåìÿòäèõú ðèêI êóçâàé, 

òåøêèëëóâèëèí êIâàëàõ àëàêüäàé ðóêîâîäèòåëü 

ÿç êúàëóðíà. 

ÊIâàëàõíè èéèç, À.Ðàãüèìõàíîâàäè 1986-éèñóç 

Äàãúóñòàíäèí õóüðóüí ìàéèøàòäèí èíñòèòóòäèí 

ýêîíîìè÷åñêèé ôàêóëüòåòíè àêüàëòIàðíà. 

1992-éèñàëàé èíèõú Àáèäàò Êàçèìõàíîâíàäè 

õóüðóüí àäìèíèñòðàöèÿäà êüèëèí ïåøåêàð 

ÿç êIâàëàõçàâà. È êúóëëóãúðàë àëàç àäà ÖIèéè 

Ìàêüàðèí âà ×óüõâåðõóüðóüí ÿøàéèøäèí ìåñýëàÿð 

ãüÿëóí, àãüàëèéðèí äóëàíàæàãúäèí 

øàðòIàð õúñàíàðóí ïàòàë õåéëèí êIâàëàõàð àâóíà. 

- Àáèäàò Êàçèìõàíîâíà õàéè õóüðóüõú, æåìÿòäèõú 

ðèêI êóçâàé èíñàí, õèâå àâàé âàçèôàÿð 

íàìñóëóäàêàç êüèëèç àêúóääàé ïåøåêàð ÿ, - ëóãüóçâà 

õóüðóüí àäìèíèñòðàöèÿäèí êüèë Àñàìóäèí 

Êúàçèàãüìåäîâà. 

Àáèäàò Êàçèìõàíîâíàäèõú âà àäàí óüìóüðäèí 

þëäàø Àñàëè Êåëáÿëèåâàõú ïóä õâà - Èñëàì, 

Êåëáÿëè, Ìåâëàí àâà. Ïóäàíè êüèëèí îáðàçîâàíèå 

êúà÷óíâà, ÷Iåõè êüâå ãàäàäè Òþìåíäèí 

îáëàñòäà þðèñòàð ÿç êIâàëàõçàâà, ãúâå÷Iè 

õâà Ìåâëàí ÖIèéè Ìàêüàðèí õóüðóüí àäìèíèñòðàöèÿäà 

êüèëèí ïåøåêàð ÿ. 

Èñëàìàçíè Êåëáÿëèäèç ìåõúåðàðíàâà, àáóðóí 

ñóñàðè äóõòóðàð ÿç êIâàëàõçàâà. 

Êüâå õòóëäè ÷Iåõè äèäå Àáèäàò Êàçèìõàíîâíàäèí 

ãóüãüóüëàð ìàäíè øàäàðçàâà. 

Çàâàé ëóãüóç æåäà õüè, À.Ðàãüèìõàíîâà 

ãúèë à÷óõ ìèõüè ðèêI, øèðèí ìåç, àâàé äèøåãüëè 

ÿ. 

- Àáèäàòàç âè÷èí ðèêI òèðâàë ãàíâà, - ëóãüóäà 

àäàêàé, ðàõàäàéëà, õóüðóüíáóðó. 

×àç Àáèäàò Êàçèìõàíîâíà Ðàãüèìõàíîâàäèõú 

ðèêIèí øàäâàë, õèçàíäà áàõòëóâàë, êIâàëàõäà 

àãàëêüóíàð âà ÿðãúàë éèñàðèí óüìóüð 

õüàíà êIàíçàâà.

8 2017-éèñàí 12-ÿíâàðü ¹ 2 Êúàíóí-êúàéäà 

Ðîññèÿäèí ïðîêóðàòóðàäèí 295 éèñ 

Ãüàõú-àäàëàò âèíå êüóíà, 

æàâàáäàðâàë õèâå êüóíà... 

Ñèëèñäèí îðãàíðèí 

ìàòåðèàëðàé 

Ñóääèí âèëèê 

æàâàá ãóäà 

Ãüàçóðàéäè - Í.ÐÀØÈÄÎÂ 

ÊÚÅÉÄ. 

Íóðóëà Ìóðàäîâè÷ ÊÚÀÐÀÕÀÍÎÂ 1975-éèñàí 

21-äåêàáðäèç Äåðáåíò øåãüåðäà ïåäàãîãäèí 

(àõöåãüâè) õèçàíäà äèäåäèç õüàíà. Ãüàíà þêüâàí 

øêîëà, Ìîñêâàäèí ýêîíîìèêàäèí âà ïðàâîäèí 

àêàäåìèÿ (þðèñïðóäåíöèÿ) àêüàëòIàðíà. Çåãüìåòäèí 

ñèôòå êàìàð Äàãúóñòàíäèí ïåäàãîãâèëèí 

óíèâåðñèòåòäà ýêîíîìèêàäèí âà êàð÷èâèëèí 

êàôåäðàäèí àññèñòåíòâèëåëàé áàøëàìèøíà. 

1988-éèñóç àì Ìàõà÷êúàëàäèí Ñîâåòñêèé 

ðàéîíäèí ïðîêóðîðäèí êóüìåê÷èâèëå, 2000-éèñàí 

11-àïðåëäèç Äàãúóñòàí Ðåñïóáëèêàäèí ïðîêóðàòóðàäà 

ýêîíîìèêàäèí âà òIåáèàò õóüíèí 

ðåêüÿé çàêîíàð êüèëèç àêúóäóíàë ãóüç÷èâàëäàé 

îòäåëäà ïðîêóðîðâèëå òàéèíàðíà. Ãóüãúóüíëàé 

àäàêàé çàêîíàð êüèëèç àêúóäóíàë âà ïðàâîâîé 

àêòàðèí çàêîíëóâèëåë ãóüç÷èâàëäàé îòäåëäèí, 

2001-éèñàí 23-íîÿáðäèëàé 2002-éèñàí 31-ìàéäàëäè 

àãüàëèéðèí èõòèÿðàð âà àçàäâèëåð õóüíàë ãóüç÷èâàëäàé îòäåëäèí ïðîêóðîð 

õüàíà. 

2002-éèñàí 1-èþíäèç Íóðóëà Ìóðàäîâè÷ Äàãúóñòàíäèí Îãíè øåãüåðäèí ïðîêóðàòóðàäèç 

ðåêüå òóíà. Èíà ñèôòå ïðîêóðîðäèí êóüìåê÷èâèëå, àõïà çàìåñòèòåëâèëå 

êIâàëàõàéäàëàé ãóüãúóüíèç 2003-éèñàí èþíäèç ðåñïóáëèêàäèí ïðîêóðàòóðàäèç 

õêèçâà. Èíà òåæðèáàëó þðèñòäè ñèôòåäàé âè÷è êIâàëàõ àâóð ýêîíîìèêàäèí 

âà òIåáèàò õóüíèí ðåêüÿé çàêîíàð òàìàìàðóíàë ãóüç÷èâàëäàé îòäåëäèí ïðîêóðîðâàë 

õúèéèçâà. 2003-éèñàí äåêàáðäèëàé íàëîãðèí âà êàð÷èâèëèí õèëå çàêîíàð 

òàìàìàðóíàë ãóüç÷èâàëäàé îòäåëäèí, ãüà è éèñàí ÿíâàðäèëàé 2008-éèñàí ôåâðàëäàëäè 

àãüàëèéðèí èõòèÿðàð âà àçàäâèëåð õóüíàë ãóüç÷èâàëäàé îòäåëäèí ñòàðøèé 

ïðîêóðîðâèëå êIâàëàõíà. 

2008-éèñàí ôåâðàëäèëàé èíèõú àì êîððóïöèÿäèç àêñèâàëäàé çàêîíîäàòåëüñòâî 

òàìàìðóíàë ãóüç÷èâàëäàé îòäåëäèí íà÷àëüíèê ÿ. 

ÐÄ-äèí ëàéèõëó þðèñòäèí õèçàíäà êüâå âåëåä òåðáèÿëàìèøçàâà. 

Àëàóäèí ÃÜÀÌÈÄÎÂ 

Ðîññèÿäèí ïðîêóðàòóðàäèí 295 éèñàí 

þáèëåéäèí âèëèê çóí Äàãúóñòàí Ðåñïóáëèêàäèí 

ïðîêóðàòóðàäèí êîððóïöèÿäèç àêñèâàëäàé 

çàêîíîäàòåëüñòâî òàìàìàðóíàë ãóüç÷èâàëäàé 

îòäåëäèí íà÷àëüíèê, þñòèöèÿäèí 

ñòàðøèé ñîâåòíèê (ïîëêîâíèê) Íóðóëà Ìóðàäîâè÷ 

ÊÚÀÐÀÕÀÍÎÂÀÕÚ ãàëàç ãóüðóüøìèø 

õüàíà âà àäàâàé ñà øóìóä ñóàëäèç æàâàá 

ãóí òIàëàáíà. 

Íóðóëà Ìóðàäîâè÷, ÖIèéè éèñ àëóêüíàâà. 

Ïàêà êóüíå ïåøåäèí ñóâàð - Ðîññèÿäèí 

ïðîêóðàòóðàäèí 295 éèñàí þáèëåé êúåéääà. 

Çà êüèëäè âàç âà ãüàêI ïðîêóðàòóðàäèí 

âèðè ðàáîòíèêðèç øàäâèëåð ìóáàðàêçàâà! 

- Ñàãúðàé! Çà êâåçíè (âèðè æóðíàëèñòðèç, 

ãàçåò êIåëçàâàé, àäàõú ãàëàç àëàêúà õóüçâàé 

ãüàð ñàäàç) ÖIèéè éèñ âà ìóêüâà õüàíâàé Ïå÷àòäèí 

þãú ðèêIèí ñèäêüèäàé òåáðèêçàâà. Êâåõú 

ÿðàòìèøóíðèí ðåêüå àãàëêüóíàð õüóðàé! 

Ýõèðèìæè âàõòàðà ðåñïóáëèêàäèí âà 

ãüàêI Ðîññèÿäèí ãüóêóìàòäèí äåðåæàäà êîððóïöèÿäèêàé 

ãçàô ðàõàçâà. È ìåñýëà ãüàòòà 

Ãîñäóìàäàëíè êâàç àâàòíàâà. È “òIåãúóüíäèç” 

òàëóêü ÿç âóíà âó÷ ëóãüóäà? Ðåñïóáëèêàäà 

àäàç òàëóêü ÿç ãüèõüòèí ñåðåíæåìàð 

êüàáóëçàâà? 

- Ãüàêúèêúàòäàíè, âè÷èí äóâóëàð ëàï äåðèíðèç 

ôåíâàé è ìåñýëà êúå ëàï õöèäàêàç 

àêúâàçíàâà. Ðîññèÿäèí Ôåäåðàëüíûé Ñîáðàíèäèç 

Ïðåçèäåíò Âëàäèìèð Ïóòèíàí ×àð÷å 

êúàðàãúàðíàâàé ìåñýëàéðèí æåðãåäàíè êîððóïöèÿäèç 

àêñè êIâàëàõ òóõóíèç êüåòIåí ôèêèð 

ãàíâà. Êüèëäè êúà÷óðòIà, àäà ëàãüàíâà: 

“...êîððóïöèÿäèõú ãàëàç æåíã ÷Ióãóí - èì øîó 

òóøèðäàêàé, àäà ïåøåêàðâàë, ìåñýëàäèâ 

ìóêüóôäèâäè âà æàâàáäàðâèëåëäè ýãå÷Ióí 

èñòåìèøçàâàéäàêàé, àíæàõ èêI õüàéèëà 

àñóë íåòèæà àðàäàë ãúèäàéäàêàé, îáùåñòâîäèíè 

è êàðäèí òåðåô êúàíàæàãúëóäàêàç, 

ãåãüåíøäàêàç õóüäàéäàêàé ëóãüóç êIàíçàâà”. 

È êàð ôèêèðäà êüóíà, ÷íàíè êîððóïöèÿäèõú 

ãàëàç æåíã ÷Ióãóí øîóäèç ýëêúóüðçàâà÷. 

×ïèç ãàíâàé èõòèÿððèí ñåðãüÿòðà àâàç ðåñïóáëèêàäèí 

ïðîêóðàòóðàäèí îðãàíðè êúàéäàÿð 

õóüäàé ìàñà êúóðóëóøðèõú âà ãóüç÷èâàëäàé 

îðãàíðèõú ãàëàç ñàíàë êîððóïöèÿäèç òàëóêü 

ÿç òàéèí êIâàëàõ òóõóçâà, ãüà æåðãåäàé 

ÿç òåøêèëëóâèëèííè ïðàêòèêàäèí ñåðåíæåìàð 

êüàáóëçàâà. Ðåñïóáëèêàäèí êúàéäàÿð 

õóüäàé îðãàíðèí êüèëåâàéáóðóí ñàíàëäè òèð 

ïðèêàçäèí áèíåäàëëàç âåäîìñòâîéðèí óðòàõ 

êIâàëàõäèí äåñòå òåøêèëíàâà âà ãüàäàç òàëóêü 

ïîëîæåíèå òåñòèêüàðíàâà. Ãüà è æóüðåäèí 

äåñòåÿð ÷êàéðàë àëàé êúàéäàÿð õóüäàé 

îðãàíðàíè àðàäàë ãúàíâà. 

Êîððóïöèÿäèç òàëóêü êIâàëàõäèí íåòèæàéðèêàé 

ëàãüàíàéòIà êIàíçàâàé. 

- Àëàòàé éèñàí 11 âàöðà ðåñïóáëèêàäèí 

êúàéäàÿð õóüäàé îðãàíðè êîððóïöèÿäèç òàëóêü 

457 òàõñèðêàðâàë äóüçäàë àêúóäíà, ãüà 

æåðãåäàé ÿç 122 äóüøóüø - ðèøâåòðèç òàëóêüáóð. 

Êîððóïöèÿäèç òàëóêü ÿç òàõñèðêàðâèëåðèêàé 

àòàé ìàëóìàòðèí áèíåäàëëàç øàç 363 

óãîëîâíûé äåëî êúàðàãúàðíà. Àáóðóêàé 

ñèëèñ òóõâàíà êóüòÿãüàé 202 äåëî (ÐÔ-äèí 

ÓÏÊ-äèí 220-ñòàòüÿäèí áèíåäàëëàç) ïðîêóðîððàë 

àãàêüàðíà. Àáóðóíè 199 óãîëîâíûé 

äåëî ñóäðèç ðåêüå òóíà, 3 äåëî àëàâà ÿç àõòàðìèøóíàð 

òóõóí ïàòàë ýëêúóüð õúóâóíà. 

Ñóäðèç ðåêüå òóð óãîëîâíûé äåëîéðèí 

êüèñìåò ãüèõüòèíäè õüàíà? 

- Ðåñïóáëèêàäèí ñóäàð àëàòàé éèñàí 11 

âàöðà êîððóïöèÿäèí òàõñèðêàðâèëåðèç òàëóêü 

157 óãîëîâíûé äåëîäèç (177 êàñäèç) êèëèãíà. 

Àáóðóêàé 92 êàñ øàðòIóíàëäè àçàäâèëèêàé 

ìàãüðóìíà, 79 êàñ æåðìå àâóíà, 6 êàñíè 

àçàäâèëèêàé ìàãüðóìíà. 

Áÿçè âàõòàðà êúàéäàÿð õóüäàé îðãàíðèí 

ìàëóìàòðàé, àáóðóí ñàéòðàé êîððóïöèÿäèç 

òàëóêü òàõñèðêàðâèëåð àâóð ÷Iåõè 

êúóëëóãúðàë àëàé êñàð êüóíâàéäàêàé, àáóðóëàé 

óãîëîâíûé äåëîÿð êúàðàãúàðíàâàéäàêàé 

ìàëóì æåäà. Âàðöàð (éèñàð) àëàòäà, 

àììà àáóðó âàí õúèéèäà÷... 

- Âó÷èç àêI ëóãüóçâà âóíà? Ìåñåëà, àëàòàé 

éèñóç Èçáåðáàø øåãüåðäèí âèëèêàí êüèë 

À.Ð.Ìåãüàìåäîâàç (ÐÔ-äèí ÓÊ-äèí 285-ñòàòüÿäèí 

2-ïàþíèí áèíåäàëëàç), Äàãúóñòàíäèí 

Ãîñìåäàêàäåìèÿäèí âèëèêàí ðåêòîð, ÐÄ-äèí 

Õàëêüäèí Ñîáðàíèäèí äåïóòàò À.Î.Îñìàíîâàç 

(ÐÔ-äèí ÓÊ-äèí 159-ñòàòüÿäèí 3-ïàþíèí 

áèíåäàëëàç), “Êèçèëþðòîâñêèé ðàéîí” ÌÎäèí 

êüèë Àäæàìàòîâàç (ÐÔ-äèí ÓÊ-äèí 159- 

ñòàòüÿäèí 4-ïàþíèí áèíåäàëëàç), ðåñïóáëèêàäèí 

îáðàçîâàíèäèí ìèíèñòåðñòâîäèí âà 

ÐÄ-äèí ãçàô õèëåðèí ëèöåéäèí 850 ìèëëèîí 

ìàíàò áþäæåòäèí ïóëàð ÷óüíóüõàé êúóëëóãú÷èéðèç 

(ÐÔ-äèí ÓÊ-äèí 159-ñòàòüÿäèí 

4-ïàþíàë àñàñëó ÿç) òàëóêü ÿç àáóð òàõñèðëó 

èéèçâàé ïðèãîâîðàð àêúóäíà. 

Ðîñèìóùåñòâîäèí âèëèêàí ðåãüáåð 

Ì.Ã.Êúóðàìåãüàìåäîâàëàé êúàðàãúàðàé óãîëîâíûé 

äåëîäèç (ÐÔ-äèí ÓÊ-äèí 286-ñòàòüÿäèí 

3-ïàþíèí áèíåäàëëàç), “Òàðóìîâñêèé 

ðàéîí” ÌÎ-äèí âèëèêàí êüèë Ì.À.Àáðàìêèíàäèëàé 

(ÐÔ-äèí ÓÊ-äèí 286-ñòàòüÿäèí 3-ïàþíèí 

áèíåäàëëàç) êúàðàãúàðàé óãîëîâíûé äåëîäèç, 

ìèðîâîé ñóäüÿ À.Â.Áàðàíîâàäèëàé 

(ÐÔ-äèí ÓÊ-äèí 159-ñòàòüÿäèí 3-ïàþíèí áèíåäàëëàç) 

êúàðàãúàðàé óãîëîâíûé äåëîäèç 

ìóêüâàðà êèëèãíà êóüòÿãüäàéâàë ÿ. Ðåñïóáëèêàäèí 

ïðîêóðàòóðàäè ÐÄ-äèí êúåíåïàòàí 

êðàðèí ìèíèñòåðñòâîäèõú âà Ñ÷åòíûé ïàëàòàäèõú 

ãàëàç 2012-2013-éèñàðà ÐÄ-äèí Ïå÷àòäèí 

âà ìàëóìàòðèí ìèíèñòåðñòâîäèç ãàíâàé 

áþäæåòäèí òàêüàòàð äóüç èøëåìèøíàâàíè, 

àâà÷íè àõòàðìèøíà. Ìàëóì õüàéèâàë, ÐÄ-äèí 

ïå÷àòäèí âà èíôîðìàöèÿäèí âèëèêàí ìèíèñòð 

Í.Ã.Ãüàæèåâà, êúóëëóãúäèêàé ìåíôÿò êúà÷óíà, 

“Ñïåêòð” ÎÎÎ-äèí äèðåêòîð Ø.Ä.Îìàðîâàõú 

ãàëàç ñèð ñàä àâóíàëäè, 2319000 ìàíàò 

áþäæåòäèí òàêüàòàð ÷óüíóüõíà. Ãüåëå 2015- 

éèñóç àäàëàé ÐÔ-äèí ÓÊ-äèí 327-ñòàòüÿäèí 

2, 159-ñòàòüÿäèí 4-ïàÿðèí áèíåäàëëàç óãîëîâíûé 

äåëî êúàðàãúàðíà. Àììà àëàé âàõòóíäà 

âèëèêàí ìèíèñòð Í.Ã.Ãüàæèåâ ñèëèñäèõúàé 

÷óüíóüõ õüàíâà. Àäàç òàëóêü ÿç ìåæäóíàðîäíûé 

ðîçûñê ìàëóìàðíàâà... 

Êàð àëàé êúóëëóãúðàë òàëóêü îáðàçîâàíèå, 

êåñïèäèí ñòàæ àâà÷èð êñàð “õàòóðäàé” 

êüàáóëçàâàé äóüøóüøàð ãçàô ãüàëòçàâà. - Ãüà 

èêI, Áóéíàêñê øåãüåðäèí ïðîêóðîðäè àõòàðìèøàéëà 

ìàëóì õüàéèâàë, “Ñåëüñîâåò Âåðõíåêàðàíàåâñêèé” 

ÌÎ-äèí êüèëèí çàìåñòèòåëäèç 

ïåøåäèí ðåêüÿé âûñøèé îáðàçîâàíèå 

àâà÷èð. Ãüà è æóüðåäèí êèìèâèëåð Êúàðàáóäàõêåíò, 

Ìåãüàðàìäõóüðóüí, Ñåðãîêúàëà âà 

ìàñà ðàéîíðèí ïðîêóðîððèíè äóüçäàë àêúóäíà. 

Ãüåëáåòäà, êâàëèôèêàöèÿäèí èñòåìèøóíðèâ 

êüàí òèéèçâàé êúóëëóãú÷èÿð àëàé êIâàëàõðèëàé 

àëóäíàâà. 

Æàâàáäàð êúóëëóãúðàë àëàé êñàðè ÷ïèí 

ìóêüâà-êüèëèÿð êIâàëàõàë êüàáóëçàâàé äóüøóüøàðíè 

òIèìèë òóø. Ãüàõüòèí ñà äóüøóüøäèêàé 

ëóãüóí. Ðîññèÿäèí çåãüìåòäèí âà ñîöèàëüíûé 

ðåêüÿé õóüíèí ìèíèñòðäèí ïðèêàçäàëäè 

Ì.À.Ìàõà÷åâ ÐÄ-äèí ÌÑÝ-äèí (ìåäèêîñîöèàëüíàÿ 

ýêñïåðòèçà) ðåãüáåðâèëå òàéèíàðíàé. 

Ãüà ñà âàõòóíäà àäàí õàéè ñòõà À.À.Ìàõà÷åâ 

ÌÑÝ-äèí ÐÄ-äà àâàé 19-íóìðàäèí áþðîäèí 

ðåãüáåð - äóõòóð òèð. Ïðîêóðàòóðàäè à 

êèìèâàë àðàäàé àêúóäóí èñòåìèøíà, À.À.Ìàõà÷åâ 

âè÷ àëàé êIâàëàõäèëàé àëóäíà. 

×èëåðèç òàëóêü ìåñýëàäàé òàòóãàéâèëåð 

ãçàô àâàéäàí ãüàêúèíäàé ëóãüóçâà. 

- Ãüàõú ÿ, ôåäåðàëüíûé âà ðåñïóáëèêàäèí 

õñóñèÿòäà àâàé ÷èëåð ÷êàéðàë àëàé ìóíèöèïàëèòåòðè 

“âàðà-çàðà” èéèçâàé äóüøóüøàð 

àøêàðà ÿ. Ãüà ñà âàõòóíäà è êIâàëàõäà íóáàòàð 

÷Ióðóíèçíè ðåõú ãóçâà. Èäàëàéíè ãúåéðè, 

ðåñïóáëèêàäèí ïðîêóðàòóðàäè àõòàðìèøàéëà, 

Ðîñðååñòðäèí ÐÄ-äà àâàé Óïðàâëåíèäèí 

æàâàáäàð êúóëëóãú÷èéðè ãðàæäàíðèí 

÷èëåð çàêîíñóç, êúàëï äîêóìåíòðèí áèíåäàëëàç 

ðåãèñòðàöèÿ èéèçâàéäè ìàëóì õüàíà. Íåòèæàäà 

ÐÔ-äèí ÓÏÊ-äèí 37-ñòàòüÿäèí 2-ïóíêòóíèí 

áèíåäàëëàç 5 ìàòåðèàë òàëóêü îðãàíðèç 

ðåêüå òóíâà. Àõòàðìèøíà, óãîëîâíûé äåëîÿð 

êúàðàãúàðíàâà. 

Ãüåëáåòäà, ãàçåòäèí ñà ìàêúàëàäà êîððóïöèÿäèí 

âèðè òåðåôðèêàé ëóãüóç õüóí ÷åòèí ÿ. 

Àììà êîððóïöèÿäèí âèëèê ïàä êüóíèí êIâàëàõ 

çàéèôàðíà âèæå êúâåäà÷. ÊIâàëàõäà ÷íà! 

Áàãúèøëàìèøà, Íóðóëà Ìóðàäîâè÷, 

èõüòèí ñà ñóàëíè. Âóíà “Ëåçãè ãàçåò” êõüåíâàíè, 

êIåëçàâàíè? Àì êIåëçàâàéáóðóõú ýëêúâåíà, 

âóíà âó÷ ëóãüóäàé? 

- Õèâå êüàí, ãüàéèô õüè, çàâàé ëåçãè ÷Iàëàë 

àêúàòçàâàé áàãúðè ãàçåò õúñàíäèç êIåëèç 

æåçâà÷. Àììà çà ãüàð éèñóç Àõöåãüà, Äåðáåíòäà 

àâàé áàãúðèéðèç àì êõüèçâàéäè ÿ. 

Ãàçåòäè äàòIàíà âè÷èí ÷èí áàãúðè õàëêüäèõú 

ýëêúóüðíàâà. Èì øàä æåäàé êàð ÿ. Êâåõú 

ìàäíè àãàëêüóíàð õüóðàé! 

Ñàãúðàé! 

Ðîññèÿäèí Ôåäåðàöèÿäèí ñèëèñäèí 

êîìèòåòäèí Äàãúóñòàíäà 

àâàé ñèëèñäèí îðãàíðè ðåñïóáëèêàäèí 

ýöèãóíðèí, àðõèòåêòóðàäèí âà 

ÆÊÕ-äèí êúóëëóãú÷èäèëàé êúàðàãúàðàé 

óãîëîâíûé äåëîäàé ñèëèñ 

òóõâàíà êóüòÿãüíàâà. Àì Ðîññèÿäèí 

Ôåäåðàöèÿäèí ÓÊ-äèí 290-ñòàòüÿäèí 

5-ïàþíèí “â” ïóíêòóíèí áèíåäàëëàç 

(ñàíáàð êüàäàðäà ðèøâåò 

êúà÷óíàé) òàõñèðëó èéèçâà. 

Ñèëèñäè ñóáóòàðçàâàéâàë, 

2013-2015-éèñàðà òàõñèðëó èéèçâàéäà 

Ìèíèñòåðñòâîäà àâàé âè÷èí 

êIâàëàõäèí êàáèíåòäà ÷êàäèí 10 

àãüàëèäèâàé âè÷è èéèçâàé “õúñàíâèëÿé” 

(àáóðóç ñóáñèäèÿð ãóíàé) ñà 

øóìóä ñåôåðäà ðèøâåò èñòåìèøíà. 

ÒàõüàéòIà, âè÷è à ïóë ãóäà÷ ëàãüàíà... 

×ïèç çàêîíäàëäè êúâåçâàé ñóáñèäèÿð 

ãóí òàâóíèõúàé êè÷Iå õüàéè 

“êåñèáðè”, Ñáåðáàíêäèêàé ìåíôÿò 

êúà÷óíà, ÷ïèí ñ÷åòðàé òàõñèðëó èéèçâàéäàí 

áàíêóíèí ñ÷åòäèç ðèøâåò 

ÿç 450 àãúçóð ìàíàò ïóë ÿíà. 

Ñèëèñäèí îðãàíäè òàõñèð ñóáóòàðçàâàé 

áåñ êüàäàð äåëèëàð êIâàòIíà, 

óãîëîâíûé äåëî òàëóêü ñóääèç 

ðåêüå òóíâà. Ãèëà àäà ñóääèí âèëèê 

æàâàá ãóäà. 

Ïðîêóðàòóðà 

êúàðèøìèø 

õüàíà÷èðòIà... 

Õàñàâþðò ðàéîíäèí ïðîêóðàòóðàäèç 

õóüðåðèí àãüàëèéðèëàé ïîëèòèêàäèí 

æàçàéðèí êúóðáàíäðèç, äàëóïàòàí 

çåãüìåò÷èéðèç, çåãüìåòäèí 

âåòåðàíðèç âà ìàñà êàòåãîðèÿäèí 

àãüàëèéðèç ãüàð âàöðà ãóçâàé ïóëàð 

àãàêü òèéèçâàéäàí ãüàêúèíäàé àðçàÿð 

àòàíà. Ïðîêóðàòóðàäè àõòàðìèøàéëà, 

ãüàêúèêúàòäàíè âèíèäèõú 

òIâàð êüóíâàé êàòåãîðèÿäèí àãüàëèéðèç 

ãüàð âàöðà ãàíà êIàíçàâàé ïóëàð 

òàãóçâàéäè òåñòèêü õüàíà. Èäàõú ãàëàç 

àëàêüàëó ÿç ïðîêóðàòóðàäè Õàñàâþðò 

ðàéîíäèí àãüàëèÿð ñîöèàëüíûé 

ðåêüÿé õóüäàé óïðàâëåíèäèâàé 

àãüàëèéðèç êúâåçâàé ïóëàð âàõ÷óíèç 

òàëóêü ÿç ìèðîâîé ñóääèç 3 ìàòåðèàë 

ðåêüå òóíà. 

Ðàãüìåòëóäàí 

ïåíñèÿ “òIóüíà” 

Äîêúóçïàðà ðàéîíäèí ïðîêóðàòóðàäè 

ïåíñèéðèí îòäåëåíèäè 

ïåíñèéðèç òàëóêü çàêîíîäàòåëüñòâî 

êüèëèç àêúóäçàâàé ãüàë àõòàðìèøíà. 

Ìàëóì õüàéèâàë, ðåñïóáëèêàäèí 

ïåíñèéðèí îòäåëäè Äîêúóçïàðà 

ðàéîíäèí óïðàâëåíèäèí (îòäåëåíèäèí) 

êúóëëóãú÷èéðè ãúàëàòI õüàíà, 

ðàãüìåòäèç ôåíâàé ñà êàñäèí 

áàíêóíèí êàðòàäèç 2015-éèñàí èþíäèëàé 

îêòÿáðäàë êüâàí ïåíñèÿ ÿãúóí 

(93 àãúçóðäàëàé ãçàô ìàíàò) äàâàìàðíà. 

È ïóëóíèí ñà ïàé ðàãüìåòëóäàí 

ãàäàäè áàíêóíèí êàðòàäàé 

àêúóäíàâàç õüàíà. 

È êàðäèç òàëóêü ìàòåðèàëàð 

ïðîêóðàòóðàäè òàõñèðëó êñàð óãîëîâíûé 

ðåêüÿé æàâàáäàðâèëèç ÷Ióãóí 

ïàòàë ñèëèñäèí îðãàíäèç ðåêüå 

òóíà. Àáóðóíè ÷ïèí íóáàòäàé ÐÔäèí 

ÓÊ-äèí 160-ñòàòüÿäèí 1-ïàþíèí 

áèíåäàëëàç óãîëîâíûé äåëî êúàðàãúàðíà, 

ñèëèñ òóõâàíà âà ñóääèç 

ðåêüå òóíà. Àäàíè òàõñèðëó èéèçâàé 

ïðèãîâîð àêúóäíà.

Ýêîíîìèêà 


9 

ÖIèéè êüèëåëàé òóüêIóüð 

õúóâóíâà 

Äàãúóñòàí Ðåñïóáëèêàäèí õóüðóüí ìàéèøàòäèí âà íåäàé 

ñóüðñåòäèí ìèíèñòåðñòâîäè õàáàð ãóçâàéâàë, àëàòíàâàé 2016- 

éèñóç Äàãúóñòàíäèí 48 ìàéèøàòäà êúåíåïàòàí äèãèäàé ñåòàð 

öIèéè êüèëåëàé òóüêIóüð õúóâóíâà. Ñàíëàé êúà÷óðëà, êIâàëàõàð 

10 àãúçóð ãåêòàðäèëàé àðòóõ ìàéäàíäà êüèëå òóõâàíâà. 

Êüèëäè êúà÷óðòIà, 1 àãúçóðíè 777 ãåêòàðäèí ìàéäàíäà àëàé 

àÿìäèí äèãèäàé òåõíîëîãèÿð (ñòIàë-ñòIàë âà ìàðô õüèç êúóðíà 

ÿä ãóíèí) êàðäèê êóòóíâà, ïðóíç öàäàé 8 506 ëàê öIèéèêIà òóüêIóüð 

õúóâóíâà. 

Àëàé àÿìäèí òåõíîëîãèÿð êàðäèê êóòóíàëäè ìåëèîðàöèÿäèí 

êIâàëàõàð Êúèçëÿð ðàéîíäèí “Íèâà” ÎÎÎ-äà âà “Êúèçëÿðàãðîêîìïëåêñ” 

ÎÀÎ-äà, Êúèçèëþðò ðàéîíäèí À.Ð. Àñêåðõàíîâàí 

òIâàðóíèõú ãàëàé ÑÏÊ-äà, Õèâ ðàéîíäèí “ÌÈÐ” ÎÎÎ-äà, 

Õóíçàõ ðàéîíäèí “Ãàöàëóõñêèé” ÑÏÊ-äà, Ãóíèá ðàéîíäèí ôåðìåðâèëèí 

“×îõ” ìàéèøàòäà âà “Êåãåð” ÑÕÏÊ-äà âà ñà æåðãå ìàñà 

êàðõàíàéðà òàìàìàðíàâà. 

Êúåéäíà êIàíäà õüè, ýõèðèìæè éèñàðà ×Ióëàâ ÷èëåðèí âà 

Êúèçëÿðäèí ÷Ióðàðèí åðè ÷Ióð õüóíèí, àáóð êúóìëóõðèç ýëêúóüíèí 

ãüåðåêàòðè ñà êüàäàðäèí êúàëàáóëóõ êóòóíâà. È ìåñýëà ãüÿëóí 

ïàòàë òàéèí ìàêüñàääèõú ýëêúóüðíàâàé ôåäåðàëüíûé 

“2014-2020-éèñàðà Ðîññèÿäèí õóüðóüí ìàéèøàòäèí òàéèíâàë 

àâàé ÷èëåðèí ìåëèîðàöèÿäèí ìåñýëà âèëèêäè òóõóí” ïðîãðàììàäèí 

ñåðãüÿòðà àâàç ôèòîìåëèîðàòèâíûé ìÿðåêàòàð êüèëå 

òóõóí ïàòàë ôåäåðàëüíûé áþäæåòäàé ÷àðà èéèçâàé òàêüàòðèí 

êüàäàð õåéëèí àðòóõàðóíèí ñåðåíæåìàð êüàáóëçàâà. 

Êî÷óáåéäèí ìóëêàðà àâàé êóü÷åðè ìàëäàðâèëèí ÷èëåð öåëäè 

òàúìèíàðóíèí ìåñýëà ãüÿëóí ÐÔ-äèí ãîñóäàðñòâîäèí “Êåôåðïàòàí 

Êàâêàçäèí ôåäåðàëüíûé îêðóã 2025-éèñàëäè âèëèêäè 

òóõóí” ïðîãðàììàäàíè ôèêèðäà êüóíâà. 

Ñà øóìóä ñåôåðäà âèíèç 

õüàíâà 

Àëàòíàâàé êüóä éèñàí äåâèðäà Äàãúóñòàíäèí õóüðóüí ìàéèøàòäèí 

ñóüðñåò ãüàñèëçàâàéáóðó 1 àãúçóðíè 426 ìàøèí, õóüðóüí 

ìàéèøàòäèí òåõíèêà ìàñà êúà÷óíâà. Àáóðóêàé 333 òðàêòîðàð 

âà 67 òåõèë êIâàòIäàé êîìáàéíèÿð ÿ. 

ÖIèéè òåõíèêàäèç àâóíâàé õàðæèÿð 1 ìèëëèàðäíè 760 ìèëëèîí 

ìàíàòäèç áàðàáàð õüàíâà, èì èäàëàé âèëèêàí 10 éèñóç 

òåõíèêà ìàñà êúà÷óíèç àâóð õàðæèéðèëàé ñà øóìóä ñåôåðäà 

âèíèç òèð êüàäàð ÿ. 

Ýõèðèìæè éèñàðà íàáàòàò÷èâèëèí õèëå èøëåìèøçàâàé òåõíèêà 

àëàé àÿìäèí èñòåìèøóíðèç æàâàá ãóäàéäè àâóíèí ãüåðåêàòðèç 

ãîñóäàðñòâîäèí ïàòàé êóüìåê ãóí ïàòàë ðåñïóáëèêàäèí 

äåðåæàäà àâàç êüàáóëàé àëàâà ñåðåíæåìðè ìàøèíðèííè òðàêòîððèí 

ïàðêóíèí êüàäàð àðòóõàðäàé âà åðè õåéëèí õúñàíàðäàé 

ìóìêèíâàë ãàíà. 

Àëàòàé éèñóç, ðåñïóáëèêàäèí áþäæåòäàé ãîñóäàðñòâîäèí êóüìåê 

òIèìèë õüóí (ëèçèíãäèç ôèíàíñàð ÷àðà èéèçâà÷, ñóáñèäèéðèí 

êüàäàð ñà øóìóä ñåôåðäà òIèìèëàðíàâà), õóüðóüí ìàéèøàòäèí 

ñóüðñåò ãüàñèëçàâàéáóðóõú èíâåñòèöèéðèí æèãüåòäàé àâàé ìóìêèíâèëåð 

çàéèô õüóí, õóüðóüí ìàéèøàòäèí òåõíèêàäèí êúèìåòàð 

áàãüà õüóí, ëèçèíãäèí èêüðàðàð âà êðåäèòðèí ðåñóðñàð çàìèíâèëåðàëäè 

òàúìèíàðèç òàõüóí ñåáåá ÿç, ðåñïóáëèêàäà ìàøèíðèí 

ïàðê öIèéè õúóâóíèí ãüåðåêàò ñà êüàäàðäèí ÿâàø õüàíâàé. 

ÈêI, àëàòàé éèñóç ðåãèîíäèí àãðàðèéðè õñóñè òàêüàòðèõú 10 

òðàêòîð âà 9 êîìáàéí ìàñà êúà÷óíà, àáóðóêàé 8 - òåõèë êIâàòIäàéáóð 

âà 1 ïîìèäàðàð êIâàòIäàéäè ÿ. 

Õóüðóüí ìàéèøàò òåõíèêàäèí æèãüåòäàé àëàé àÿìäèí èñòåìèøóíðèõú 

ãàëàç êüàäàéâàë òóüêIóüðóíèí êàðäà àëàòíàâàé êüóä 

éèñàí âàõòóíäà àãàêüíàâàé äåðåæà õóüí ïàòàë ðåñïóáëèêàäèí 

ëèçèíãäèç ôèíàíñàð ÷àðà àâóí êàðäèê êóõòóí, òåõíèêà ìàñà êúà- 

÷óíèç èéèçâàé õàðæèéðàé ãóçâàé ñóáñèäèéðèí êüàäàð àðòóõàðóíèí 

ãüèñàáäàëäè ìàøèíðèí ïàðê öIèéè õúóâóíèí êàðäàë áþä- 

æåòäèëàé êúåðåõäàé òèð èíâåñòèöèÿð æåëá àâóí, ëèçèíãäèí 

êIâàëàõ, “Äàãàãðîñíàá” ÎÀÎ-äèí ìóìêèíâèëåð èøëåìèøíà, “Ðîñàãðîëèçèíã” 

ÎÀÎ-äèõú ãàëàç àëàêúàëó ÿç òóüêIóüðóí ïëàíäèê 

êóòóíâà. Èäàëàéíè ãúåéðè, àãðàðèéðèç êðåäèòðèí ðåñóðñàð æåëá 

àâóíèí êàðäà, ãüà ãüèñàáäàé ÿç “Ðîññåëüõîçáàíê” ÎÀÎ-äèí “Ìàñà 

êúà÷óçâàé òåõíèêàäèí âà ÿ òàäàðàêðèí çàìèíäàëäè êðåäèò ãóí” 

ïðîãðàììàäèí øàðòIàðàëäè êóüìåê ãóí ïëàíäèê êóòóíâà. 

“Ãüàëàë” ñóüðñåò òóõóäà 

6-10-ôåâðàëäèí éèêúàðà Ìîñêâàäà Ðîññèÿäèí âà Ðàãúýêúå÷Iäàéïàòàí 

Åâðîïàäèí ìàéäàíäà âèðèäàëàéíè çóðáàäè òèð íåäàé 

ñóüðñåòäèí “Ïðîäýêñïî-2017” âûñòàâêà êüèëå ôèäà âà è 

ìÿðåêàòäà Äàãúóñòàíäèí “ãüàëàë” ñóüðñåò ãüàñèëçàâàé ÷Iåõè 

êàðõàíàéðèíè èøòèðàêäà. Êüèëäè êúà÷óðòIà, âûñòàâêàäèç ãüàñèëçàâàé 

ñóüðñåò “Êúèçëÿðäèí Óðèöêèé ÿêIóí êîìáèíàòäè” 

(ÊÓÌÊ) òóõóäà, õàáàð ãóçâà ÐÄ-äèí õóüðóüí ìàéèøàòäèí âà íåäàé 

ñóüðñåòäèí ìèíèñòåðñòâîäè. Èäàëàéíè ãúåéðè, âûñòàâêàäèí 

ñåðãüÿòðà àâàç, Ðîññèÿäà “ãüàëàë” èíäóñòðèÿ âèëèêäè òóõóíèç 

òàëóêüàðíàâàé ôîðóì âà “Âèðèäàëàéíè õúñàí ãüàëàë-ïðîäóêò” 

êîíêóðñ êüèëå òóõóäàéâàë ÿ. 

Ìàäíè àðòóõàðäàéâàë ÿ 

ÐÄ-äèí Ãîñóäàðñòâîäèí ïðîãðàììàäèí áèíåäàëëàç, àëàé éèñóç 

Äàãúóñòàíäà ãüàñèëçàâàé õóüðóüí ìàéèøàòäèí ñóüðñåòäèí 

êüàäàð 3,2 ïðîöåíòäèí àðòóõàðóí ïëàíäèê êâà, õàáàð ãóçâà ÐÄäèí 

õóüðóüí ìàéèøàòäèí âà íåäàé ñóüðñåòäèí ìèíèñòåðñòâîäè. 

Êüèëäè êúà÷óðòIà, íàáàòàò÷èâèëèí ñóüðñåòäèí êüàäàð 105 

ïðîöåíòäèí âà ìàëäàðâèëèí ïðîäóêòäèí êüàäàð 101,7 ïðîöåíòäèí 

àðòóõàðóí ôèêèðäà àâà. 

ÈêI, 2017-éèñóç 345 àãúçóð òîíí òåõèë, 400 àãúçóð òîíí êàðòóôàð, 

1 ìèëëèîííè 398 àãúçóð òîíí ìàéâàÿð, 8,3 àãúçóð òîíí ðàêúèíèí 

öóüêâåð, 170 àãúçóð òîíí åìèøàð, 14,4 àãúçóð òîíí ñàð, 258 

ìèëëèîí êàêà, 833 àãúçóð òîíí íåê, 227 àãúçóð òîíí êúóøàðèí âà 

ìàëäèí ÿê ãüàñèëóí ôèêèðäà àâà. 

Èäàëàéíè ãúåéðè, àëóêüíàâàé éèñóç àëàòàé éèñàëàé àðòóõ 

öèïèöIðèí áåãüåð êIâàòI õúóâóííè ïëàíëàìèøíàâà. ÐèêIåë õêèí, 

2016-éèñóç ðåñïóáëèêàäà öèïèöIðèí áåãüåð 147 àãúçóð òîííäèëàé 

àëàòíàâàé, èì ðåãèîíäà ýõèðèìæè ñà øóìóä öIóä éèñóç òàõüàé 

êüàäàð ÿ. 

Êîíñåðâèÿðäàé ïðîìûøëåííîñòäèêàé ðàõàéòIà, àëàé éèñóç 

ðåñïóáëèêàäà òàõìèíàí 46 ìèëëèîí øàðòIóíèí áàíêà êîíñåðâèÿð 

ãüàçóðóí ôèêèðäà êüóíâà. “Íåòèæàëó àãðîïðîìûøëåííûé êîìïëåêñ” 

êàð àëàé ïðîåêò âà ÐÄ-äèí Ãîñóäàðñòâîäèí ïðîãðàììà 

óüìóüðäèç êóü÷óüðìèøóíè ðåñïóáëèêàäèí àãðîñåêòîð öIèéè èííîâàöèéðèííè 

òåõíîëîãèéðèí áèíåäàë àëóääàé, àêúóäçàâàé ïðîäóêöèÿ 

áàçàðäà ãüóüæåòèç æåäàéäè èéèäàé ìóìêèíâàë ãóäà. Èì 

ëàãüàéòIà, Ðîññèÿäèí Ôåäåðàöèÿäèç êúåöåïàòàí óüëêâåéðàé õóüðóüí 

ìàéèøàòäèí ñóüðñåò ãúóíàë ýöèãíàâàé ñåðãüÿòâèëåðèí øàðòIàðà 

èëëàêè âàæèáëó êàð ÿ, - ãüèñàáçàâà ìèíèñòåðñòâîäà. 

Õóüðåðà êIâàëåð 

Àëàòíàâàé 2016-éèñóç Äàãúóñòàíäèí õóüðåðèí ÷êàéðà 14 

àãúçóðäàëàé àðòóõ êâàäðàòíûé ìåòð ÿøàéèøäèí êIâàëåð èøëåìèøèç 

âàõêàíâà. Ñàíëàé êúà÷óðëà, õóüðåðèí ìàéèøàòðèí êúóëëóãú÷èéðèí 

172 õèçàíäèí ÿøàéèøäèí ãüàëàð õúñàí õüàíâà, õàáàð 

ãóçâà ÐÄ-äèí õóüðóüí ìàéèøàòäèí âà íåäàé ñóüðñåòäèí ìèíèñòåðñòâîäèí 

ñàéòäè. 

×åøìåäèí äåëèëðàëäè, õóüðóüí ÷êàéðà ÿøàéèøäèí âà èíæåíåðâèëèí 

êúóðóëóøäèí îáúåêòðàëäè òàìàìäàêàç òàúìèíàðóíèõú 

ýëêúóüðíàâàé êIâàëàõàðíè êüèëå òóõâàíâà. 

ÈêI, àëàòíàâàé éèñóç 16 äàðàìàòäà ãàç òóíèí êIâàëàõàðíè 

êüèëå òóõâàíâà. Õóüðåðèí ÷êàéðà, ñàíëàé êúà÷óðëà, 36 êèëîìåòðäèëàé 

àðòóõ ãàçäèí ñåòàð òóõâàíâà, èíèê Áóéíàêñêèé ðàéîíäèí 

Àðêàñ õóüðóüç òóõâàíâàé âà, ñàíëàé êúà÷óðëà, 10 êèëîìåòðäèëàé 

àðòóõ ÿðãúèâàë àâàé ãàçäèí òóðáàíè àêàòçàâà. 

Èäàëàéíè ãúåéðè, 17 îáúåêòäàë öåëäè òàúìèíàðóíèí êIâàëàõàð 

êüèëå òóõâàíâà. Àáóðóêàé 4 îáúåêòäàë 10 êèëîìåòðäèëàé 

àðòóõ öèí òóðáàÿð, ãüà æåðãåäàé ÿç Õóíçàõ ðàéîíäèí Îáîäà õóüðå, 

ñàíëàé êúà÷óðëà, 13 êèëîìåòðäèí ÿðãúèâàë àâàé öèí òóðáàíè 

èøëåìèøèç âàõêàíâà. 

Ôåëüäøåðâèëèííè àêóøåðâèëèí ïóíêòàðèí âà ÿ óìóìè òåæðèáàäèí 

äóõòóððèí îôèñðèí ñåòàð àðòóõàðóíèí ñåðãüÿòðà àâàç 

õóüðóüí ÷êàéðà 11 ÔÀÏ ýöèãíàâà, àáóðóêàé 5 èøëåìèøèç âàõêàíâà. 

Èäàëàéíè ãúåéðè, ñïîðòäèí 11 ìàéäàíäà ìàõñóñ òàäàðàêàð 

òóüêIóüðíàâà, àáóðóêàé ñïîðòäèí 4 ìàéäàí èøëåìèøèç âàõêàíâà. 

Âèðè è êIâàëàõàð ôåäåðàëüíûé òàéèí ìàêüñàääèõú ýëêúóüðíàâàé 

“2014-2017-éèñàðà âà 2020-éèñàëäè õóüðåðèí ÷êàÿð äóðóìëóäàêàç 

âèëèêäè òóõóí” ïðîãðàììàäèí ñåðãüÿòðà àâàç òàìàìàðíàâà. 

20 àãúçóð øàðàã 

àõúàéíàâà 

Ýêîëîãèÿäèç òàëóêü ìåðãüÿìàòëóâèëèí 

ïðîãðàììà óüìóüðäèç êóü÷óüðìèøóíèí ñåðãüÿòðà 

àâàç «ÐóñÃèäðî» ÏÀÎ-äèí Äàãúóñòàíäèí 

ôèëèàëäè èëèìäèííè ïðîèçâîäñòâîäèí 

“ÀÊÂÀ ÐÅÑÓÐÑ” êàðõàíàäèí ïåøåêàððèõú 

ãàëàç ñàíàë ×èðêåé ÃÝÑ-äèí öèí ãüàìáàðõàíàäèç 

áàãüà æèíñåðèí áàëóãúðèí øàðàãàð 

- ñà øóìóä ðàíã êàêàõüàé æóüðå (õâàæàìæàìäèí) 

ôîðåëäèí 13 àãúçóð âà âàöIàðà æåäàé 

æóüðå ôîðåëäèí 7 àãúçóð øàðàã àõúàéíàâà, 

õàáàð ãóçâà Äàãúóñòàíäèí ôèëèàëäèí 

ïðåññ-êúóëëóãúäè. 

Öèí ãüàìáàðõàíàÿð áàëóãúðàëäè àöIóðóí 

Äàãúóñòàíäèí ôèëèàëäèí àäåòäèí ñåðåíæåì 

ÿ. ÈêI, 2006-éèñóç êàðï áàëóãúäèí 

ìèëëèîíäèëàé ãçàô øàðàãàð Ãóíèáäèí ãèäðîñòàíöèÿäèí 

öèí ãüàìáàðõàíàäèç, 2007- 

2008-éèñàðà ëàöó àìóð áàëóãúäèí 150 àãúçóð 

øàðàã ×èðþðòäèí öèí ãüàìáàðõàíàäèç 

àõúàéíàé. 

×èðêåéäèí öèí ãüàìáàðõàíàäèç áàëóãúàð 

ïóä ñåôåðäà àõúàéíàé: ôîðåëäèí 500 àãúçóð 

øàðàã 2008-éèñóç, 20 àãúçóð øàðàã - 2012- 

éèñóç âà 95 àãúçóð øàðàã 2014-éèñóç âèðèç 

àõúàéíàé. Áàëóãúðèí øàðàãðèëàé ãúåéðè àíèç 

ãüàêIíè àáóð ïàòàë åì æåäàé þêüâàí òàð àâà- 

÷èð æóüðåäèí îðãàíèçìàÿð âåãüåíàé. 

Õâàæàìæàìäèí ôîðåëü áàãüà êúèìåòäèí 

ëîñîñäèí æèíñèíèê àêàòçàâà. Àäåò ÿç òIåáèàòäà 

õâàæàìæàìäèí ôîðåëü Êåôåðïàòàí 

Àìåðèêàäèí Òèõèé îêåàíäèí êúåðåõðà àâàé 

âèðåðà òóüðåòìèø æåçâà. Àëàé âàõòóíäà, 

èíñàíðèí ãüåðåêàòàð ñåáåá ÿç, è æóüðåäèí 

ôîðåëü âèðè äóüíüÿäèí ìàéäàíðà, ãüà æåðãåäàé 

ÿç Êåôåðïàòàí Êàâêàçäèí âèðåðàíè 

âàöIàðà ãåãüåíøäàêàç ïàéäà õüàíâà. 

ÂàöIàðèí æóüðåäèí ôîðåëíè ëîñîñäèí 

æèíñèíèê àêàòçàâà âà Êàâêàçäèí âàöIàð ïàòàë 

àäåòäèí æóüðåäèí áàëóãú ÿ. ×èðêåéäèí 

öèí ãüàìáàðõàíàäà ãüèõüòèí õüàéèòIàíè æóüðåäèí 

ôîðåëàð òóüðåòìèøóí ïàòàë êúóëàé 

øàðòIàð àâà. 

×èðêåéäèí ãèäðîñòàíöèÿäèí öèí ãüàìáàðõàíà 

Äàãúóñòàíäèí âèðèäàëàéíè ÷Iåõè 

âèðåðèêàé ñàä ÿ. Èíà ÷êàäèí æèíñèíèí óñà÷, 

ãîëàâëü, Êàâêàçäèí óêëåé âà îêóíü áàëóãúàð 

àâà. Ãçàô êüàäàðäà àâà÷òIàíè, èíà ãüàêIíè 

âàöIàðèí ôîðåëü, êðàñíîïåðêà, êàðàñü âà 

ñàçàí áàëóãúàðíè ãüàëòçàâà. 

Çàðãàððèí âûñòàâêà 

Äàãúóñòàíäèí òóðèçìäèí âà õàëêüäèí 

õóäîæåñòâåííûé ñåíÿòðèí êðàðàé ìèíèñòåðñòâîäè 

Çàðãàððèí ìåæäóíàðîäíûé éèêúàç òàëóêü 

ÿç âûñòàâêà òåøêèëçàâà. Àì 31-ÿíâàðäèç 

Ìàõà÷êúàëàäèí õàëêüäèí õóäîæåñòâåííûé 

ñåíÿòðèí Öåíòðàäà à÷óõ æåäà, õàáàð 

ãóçâà èäàðàäè. 

×ïè ãüàçóðíàâàé øåéýð ðåñïóáëèêàäèí 

çàðãàðâèëèí èñêóññòâîäèí àäåòäèí öåíòðàéðèí 

óñòàäðè, êüèëäè êúà÷óðòIà, Êúóáà÷èäèí, 

Ãîöàòëäèí ñåíÿòêàððè, Ðîññèÿäèí õóäîæíèêðèí 

Ñîþçäèí ÷ëåíðè, õàëêüäèí ñåíÿòàð õóüíàé 

âà âèëèêäè òóõóíàé ðåñïóáëèêàäèí ãðàíòàð 

êúà÷óíâàé æåãüèë óñòIàððè ìàéäàíäèç 

àêúóääà. 

Âûñòàâêàäàë ìóüøòåðèéðèí ôèêèðäèç 

äèøåãüëèéðèí çàðãàðâèëèí áåçåêàð, ãóüð÷åãäàêàç 

òóüêIóüðíàâàé êúàïàð, ãèìèøäèêàé òèð 

ÿðàêüàð, ãçàô êüàäàðäà àâàç âà ÿ ÷ïèç òåøïèãü 

àâà÷èð àâòîðâèëèí øåéýð òåêëèôäà. 

×åøìåäè õàáàð ãóçâàéâàë, âûñòàâêà 

Çàðãàððèí þêúóç òóõóíèí ìàêüñàä è ðåêüå 

êâàõüíàâàé òåõíèêàÿð, ìåñåëà, ðàêüóíàë 

êúèçèëäàëäè íåõèø àòIóíèí, ãèìèøäàë äåðèíäàé 

øèêèë àòIóíèí âà ñà æåðãå ìàñà êúàéäàÿð 

àðàäàë õêèç àëàõúóíèõú ãàëàç àëàêúàëó 

ÿ.

10 2017-éèñàí 12-ÿíâàðü ¹ 2 Èëèì 

Êóðóãúëè ÔÅÐÇÀËÈÅÂ, 

äèäåä ÷Iàëàí ìóàëëèì 

ÒóüêIóüðíàâàé ãàôàð 

ÑÈÐ òóø, àëàé äåâèðäà ÷íà óðóñ 

÷làëàé àòàíâàé ãçàô àááðåâèàòóðàÿð 

(ñà øóìóä ãàôóíèí êüèëå àâàé 

ãüàðôàð, ãüèæàÿð ñàä-ñàäàõú ãèëèãíà 

òóüêlóüðíàâàé êóüðóü ãàôàð) ëåçãè ÷làëà 

èøëåìèøçàâà. Èíàíìèøâèëåëäè 

ëóãüóç æåäà õüè, è ãüåðåêàòíè ÷làë ñàíàë 

àêúâàçíàâà÷èðäàí ãüàêúèíäàé øàãüèäâàëçàâàé 

äåëèëðèêàé ñàä ÿ. Óðóñ 

÷làëàí òàúñèðäèê êâàç ÷è ÷làëàç àòàíâàé 

àááðåâèàòóðàÿð ãçàôíè-ãçàô æåìèÿòäèííè 

ñèÿñàòäèí òåðìèíàð ÿ. 

Àááðåâèàòóðàÿð àñóë ãüèñàáäàé 

êõüèíðà ðåãüÿòâàë õüóí ïàòàë òóüêlóüðíàâàé 

êóüðóü àâóíâàé ÷åòèí (ñëîæíûé) 

ãàôàð ÿ. Ãàôàð àðàäèç àòóíèí è êúàéäàäèêàé 

àëàé àÿìäà ãçàô ÷làëàðà ãåãüåíøäèç 

ìåíôÿò êúà÷óçâà. 

Ëåçãè ÷làëà èøëåìèøçàâàé àááðåâèàòóðàÿð 

òàìàìäèç àõòàðìèøíàâàé 

èëèìäèí ìàêúàëàÿð ìàëóì òóø. Âè÷å 

ëåçãè ÷làëàí ëåêñèêàäèêàé ãåãüåíø ìàëóìàòàð 

ãüàòíàâàé, ãàôàðèí êlâàòlàë âà 

àáóðóí êüåòlåíâèëåð èëèìäèí ðåêüåëäè 

àõòàðìèøíàâàé ÷làëàí àëèì Ð.È. 

Ãüàéäàðîâàí “Ëåêñèêà ëåçãèíñêîãî ÿçûêà” 

(Ìàõà÷êúàëà, 1977) êòàáäàíè àááðåâèàòóðàéðèêàé 

ñà äåëèëíè àâà÷. Èäàíè 

óñïàòçàâà õüè, ëåçãè ÷làëà àááðåâèàòóðàÿð 

èøëåìèøóíèí òàðèõ ÿðãúàðà àâà÷. 

Ëåçãè ÷làëà èøëåìèøçàâàé àááðåâèàòóðàÿð 

÷ïèí êüåòlåíâèëåðèçíè êúóðóëóøäèç 

êèëèãíà ñà øóìóä æóüðåäèç 

ïàéèç æåäà: 

1.Ãüàðôàðèí æóüðå. Ìåñåëà: ÅÃÝ, 

ÑÌÈ, ÎÀÎ, ÄÃÓ, ÔÑÁ âà ìàñàáóð. 

2. Ãüèæàéðèí æóüðå (ãàôàðèí ñèôòå 

ïàÿðèêàé èáàðàòáóð). Ìåñåëà: ìåñòêîì, 

êîëõîç âà ìàñàáóð. 

3. Ãàôóíèí ñèôòå ïàé áèòàâ ãàôóíèõú 

ãèëèã õüàíâàéáóð. Ìåñåëà: ìåäðàáîòíèê, 

ïåäèíñòèòóò, çàï÷àñòàð 

âà ìàñàáóð. 

Òlâàð-âàí àâàé àëèì Àãüìåäóëëàãü 

Ãóüëìåãüàìåäîâà âè÷èí èëèìäèí ìàêúàëàéðèêàé 

ñàíà ãüàðôàðèí æóüðåäèí 

àááðåâèàòóðàéðèç “òåê-òåê ãüàðôàðèêàé 

òóüêlóüðíàâàé ãàôàð” ëàãüàíà, 

êóüðóüäàêàç ìàíàëó áàÿí ãàíâà. 

Ãüèõüòèí æóüðåäèíäè ÿòlàíè, êõüèçâàé 

àááðåâèàòóðà êlåëçàâàéäè ãúàâóðäà 

àêüàäàéäè õüóíèç êüèëèí ôèêèð ãóí 

ëàçèì ÿ. Áÿçè äóüøóüøðà ãüàðôàðèí 

æóüðåäèê àêàòçàâàé àááðåâèàòóðàÿð 

òàðæóìà èéèçâà, êlåëçàâàéäèíè êåãüêèð 

æåçâà. Êóüðóü àâóíâàé ãàôàð, ÿíè àááðåâèàòóðàÿð, 

÷íà êõüèäàéëà âèðèäà ñà 

êúàéäàäàë àìàë àâóí âàæèáëó ÿ. Àììà 

è êàðäàëíè, ëåçãè ÷làëàí îðôîãðàôèÿäà 

òåñòèêüàðíàâàé ìàñà êúàéäàéðàë õüèç, 

ñà áÿçè äóüøóüøðà ñàä õüèç àìàëçàâà÷. 

Êüèëäè êúà÷óðòlà, áÿçè áàñìàäèí 

îðãàíðè ÐÄ êõüèäàé ÷êàäàë ÄÐ, ÄÃÓ 

êõüèäàé ÷êàäàë ÄÄÓ êõüèçâà. Àãúàäèõú 

ñàä-êüâå ìèñàëäàë àêúâàçèí. 

“È ìåñýëàäèí ïàòàõúàé ÷àðàð 

ÔÑÁ-äèç âà ÄÐ-äà àâàé Ñëåäñòâåííûé 

êîìèòåòäèç ðàêúóðäàéâàë õüàíà”. 

(“Êóüðåäèí õàáàðàð” ãàçåò, 2016-é, 

10-íóìðà); 

“Ìàãüà÷êúàëàäèí ÄÄÓ-äèí (Äàãúóñòàíäèí 

Äåâëåòäèí óíèâåðñèòåò 

- Ê.Ô.) ôèëîëîãèÿäèí ôàêóëüòåòäà 

êlåëíàâàé è ëåçãè ðóøàç ìàäíè àãàëêüóíàð 

õüóðàé”.(“Àëàì” æóðíàë, 2015- 

é., 3-íóìðà). 

“×íà ðåñïóáëèêà Äàãúóñòàíäà âàú, 

Äàãúóñòàí ðåñïóáëèêàäà, ëóãüóçâà 

êüâàí”, - êúåéäçàâà áÿçè àááðåâèàòóðàÿð 

ëåçãè òåãüåðäà òóüêlóüð õúóâóíèí 

ôèêèðäàë àëàé òlèìèëáóðó. Àõüòèí 

êúàéäàäàë àìàë àâóðòlà, ÷íà íåèíêè 

ÐÄ, ãüàêl ÅÃÝ, ÑÌÈ, ÑØÀ âà âèðè ìàñà 

àááðåâèàòóðàÿðíè ëåçãèëàìèø âà ÿ 

òàðæóìà àâóíà êlàí æåäà. Øà àõüòèí 

æóüðåäèí ìèñàëðèçíè ôèêèð ãóí. Ýãåð 

÷íà ÅÃÝ èøëåìèøäàé ÷êàäàë ÃÑÒÈ 

(ãîñóäàðñòâîäèí ñàä òèð èìòèãüàí), 

ÑØÀ èøëåìèøäàé ÷êàäàë ÑÕÜÀØ 

(Àìåðèêàäèí Ñàä õüàíâàé øòàòàð), 

ÑÌÈ èøëåìèøäàé ÷êàäàë ÌÈÒ (ìàññîâûé 

èíôîðìàöèÿäèí òàêüàò), ÎÀÎ 

èøëåìèøäàé ÷êàäàë ÀÀÎ (àêöèîíåððèí 

à÷óõ îáùåñòâî) êõüåéòlà, êlåëçàâàéäè 

êåãüêèð õüóí àíèõú àêúâàçðàé, 

ãèæè õüóííè ìóìêèí ÿ. 

Ãúèçâàé äåëèëðèíè ìèñàëðè óñïàòçàâàéâàë, 

÷làëà àâàé (ãüàòíàâàé) âèðèäàç 

ìàëóì òèð àááðåâèàòóðàÿð ãúàâóðäà 

àêüàí òèéèäàéâàë òóüêlóüð õúóâóí 

ìåíôÿòñóç ãüåðåêàò ÿ. 

Êüåòlåíäàêàç êúåéäíà êlàíçàâàé 

ãüàêúèêúàò àì ÿ õüè, ãàôóíèí ñèôòå 

ïàé áèòàâ ãàôóíèõú ãèëèã õüàíâàé æóüðåäèê 

âà ãüèæàéðèí æóüðåäèê àêàòçàâàé 

àááðåâèàòóðàéðèâ, ãüàðôàðèí æóüðåäèíáóðóëàé 

òàôàâàòëó ÿç, àçàääàêàç 

ýãå÷lèç æåäà. 

Òóüêlóüð õüàíâàé (ñëîæíûé) ãàôàðèí 

ñà ïàé ëåçãè ÷làëàç òàðæóìà àâóíà 

êõüèçâàé êúàéäàäà õüèç (ìåñåëà, âèäåîãóüç÷èâàë, 

âèäåîìóüãú), è æóüðåéðèí 

àááðåâèàòóðàÿðíè æåçìàé êüâàí ëåçãè 

÷làëàç ìóêüâà àâóí õúñàí ÿ. Êüèëèíäè, 

èõüòèí æóüðåäèí àááðåâèàòóðàÿð, ìóìêèíâèëåðèç 

êèëèãíà, æåçìàé êüâàí òàðæóìà 

àâóí, ëåçãèëàìèøóí ÷làë ïàòàë 

õèéèðëó ÿ âà êlåëçàâàéäè àñàíòäàêàç 

ãúàâóðäàíè àêüàäà.Òåæðèáàäà êüèëèç 

àêúóäçàâàé äóüøóüøàð ãàçåòðàíè æóðíàëðà 

ìóêüâàë-ìóêüâàë ãüàëòçàâà: ãîññåðãüÿò, 

ìåäêúóëëóãú÷è… 

Âèíèäèõú êúàëóðíàâàé æóüðåéðèí 

àááðåâèàòóðàÿð ÷låõè âà ÿ ãúâå÷lè ãüàðôàðèêàé 

èáàðàò ÿç êõüèíèí òàéèí êúàéäàíè 

àâà. Ñåñåðàëäè êlåëäàé (÷ïè àíæàõ 

óìóìè òlâàðàð êúàëóðçàâàé), ãàôóíèí 

ñèôòå ïàé áèòàâ ãàôóíèõú ãèëèã 

õüàíâàé âà ãüèæàéðèí àááðåâèàòóðàÿð 

ãúâå÷lè ãüàðôàðàëäè êõüèäà. Ìåñåëà: 

öóì, âóç, çàãñ, ìåäêúóëëóãú, 

êîëõîç âà ìàñàáóð. 

Òàìàìäàêàç êõüèäàéëà, ÷låõè ãüàðôóíèëàé 

ýãå÷líà êõüèäàé (òåøêèëàòðèí 

âà èäàðàéðèí òlâàðàð êúàëóðçàâàé), ÷åá 

ãüèæàéðèí âà ãàôóíèí ñèôòå ïàé áèòàâ 

ãàôóíèõú ãèëèã õüàíâàéáóðóí æóüðåéðèê 

àêàòçàâàé àááðåâèàòóðàÿð ÷låõè ãüàðôóíèëàé 

ýãå÷líà êõüèäà, ìåñåëà: Ãîñäóìà, 

Ãåíøòàá, Äàãó÷ïåäãèç âà ìñá. 

×åá õñóñè âà ÿ óìóìè òlâàðàðèêàé 

àðàäèç àòóíèëàé àñëó òóøèç, ãüàðôàðèí 

òlâàðàðàëäè êlåëäàé âèðè àááðåâèàòóðàÿð 

àíæàõ ÷låõè ãüàðôàðàëäè êõüèäà, 

ìåñåëà: ÌÂÄ, ÑÑÑÐ âà ìàñàáóð. 

Òàìàìäàêàç êõüèäàéëà, ãüè÷ òà- 

“Àâàçðèêàé õðàé óüìóüð” 

ÖIÈÉÈ ÊÒÀÁÀÐ 

Õàçðàí ÊÜÀÑÓÌÎÂ 

Ðàéîíäà êàðäèê êâàé “Êóüðåäèí 

ÿðàð” êóëüòóðàäèí öåíòðàäèí òèïîãðàôèÿäà 

÷àïäàé àêúóäíàâàé Ìàèíà Ñàèäîâíà 

Àáäóëìóòàëèáîâàäèí êIâàòIàëäèç 

“Àâàçðèêàé õðàé óüìóüð” ëàãüàíà êüèë 

ãàíâà. Àì, äóãúðèäàííè, êóòóãàéäè, àâòîðäèí 

óüìóüðäèõú, áàæàðàãúëóâèëèõú, 

ðèêIèí ãüåâåñäèâ êüàäàéäè õüàíâà. 

Ìàèíà Ñàèäîâíà Àáäóëìóòàëèáîâàäèí 

óüìóüð àâàçðèêàé õðàíâàéäè ÿ. 

ÊIâàòIàëäà Ì.Ñ.Àáäóëìóòàëèáîâàäè 

íîòàéðèç ýëêúóüðíàâàé 55 ìàíè ãüàòíàâà. 

Àâòîðàð ÐÔ-äèí èñêóññòâîéðèí 

ëàéèõëó äåÿòåëü Ñ.Êåðèìîâ, ÐÄ-äèí 

èñêóññòâîéðèí ëàéèõëó äåÿòåëü, êîìïîçèòîð 

Í.Øèõìóðàäîâ, Ñóëåéìàí- 

Ñòàëüñêèé ðàéîíäèí êóëüòóðàäèí óïðàâëåíèäèí 

“Ìèðåñ” ÂÈÀ-äèí ðóêîâîäèòåëü 

Í.Îñìàíîâ âà êòàáäèí àâòîð âè÷ 

ÿ. Àíà Ìàèíà Àáäóëìóòàëèáîâíàäè 

Å.Ýìèíàí, Ñ.Ñóëåéìàíàí, Ð.Ãüàìçàòî- 

õüàéòlà ñèôòåãüàí ãàô ÷låõè ãüàðôóíèëàé 

êõüèäàé, ÷ïè òåøêèëàòðèííè èäàðàéðèí 

òlâàðàð êúàëóðçàâàé, ñåñåðàëäè 

êlåëäàé âèðè àááðåâèàòóðàÿð ÷låõè 

ãüàðôàðàëäè êõüèäà, ìåñåëà: ÎÎÍ 

(Îðãàíèçàöèÿ Îáúåäèíåííûõ Íàöèé), 

ÌÈÄ (Ìèíèñòåðñòâî èíîñòðàííûõ äåë). 

Ñà ïàé ãüàðôàðàëäè, ìóüêóü ïàé 

ñåñåðàëäè êlåëäàé àááðåâèàòóðàÿðíè 

÷låõè ãüàðôàðàëäè êõüèäà, ìåñåëà: 

ÖÄÑÀ (“öýäýñà” êlåëäà). 

Òåê-òåê ãüàðôàðèêàé òóüêlóüð õüàíâàé 

êóüðóü àâóð ñëîæíûé ãàôàðèõú ïàäåæðèí 

ýõèðàð äåôèñäàëäè ãàëêlóðäà. 

Ìåñåëà, ÄÃÓ-äèí, ÑÑÑÐ-äèí âà èêl ìàä. 

Êlåëäàéëà òàìàìäàêàç ñèâÿé 

àêúóääàé, àíæàõ êõüèíðà øàðòlóíàëäè 

êóüðóü èéèçâàé ãàôàðèííè àááðåâèàòóðàéðèí 

àðàäàíè ôàðêü àâàéäè ðèêlåëàé 

ðàêúóð òèéèí. Êõüèíðà èõüòèí æóüðåäèí 

êóüðóü àâóíàð (èëèìäà èäàç ãðàôè÷åñêèé 

êóüðóü àâóíàð ëóãüóçâà) íóêüòlàéðèííè 

äåôèñäèí êóüìåêäàëäè èéèçâà. 

Ìåñåëà, âà ìàñàáóð êõüèäàé ÷êàäàë 

êóüðåëäè âà ìñá.; 2016-éèñ êõüèäàé 

÷êàäàë 2016-é.; ñóùåñòâèòåëüíîå 

êõüèäàé ÷êàäàë ñóù-íîå âà èêl ìàä. 

Àøêàðà æåçâàéâàë, ãàôàð àðàäèç 

àòóíèí (ãúóíèí) àäåòäèí êúàéäàéðèëàé 

ãúåéðè, ýõèðèìæè âàõòàðà ëåçãè ÷làëàí 

ëåêñèêà äåâëåòëó õüóíèí êàðäà íåèíêè 

ìàñà ÷làëàðàé êúà÷óíâàé àäåòäèí ãàôàðèí, 

ãüàêl óðóñ ÷làëàí ãüèñàáäàé ÿç 

êúâåçâàé àááðåâèàòóðàéðèí ðîëíè 

áàøêúà õüàíâà. 

Ìèñàë ÿç, “Ëåçãè ãàçåòäà” ãçàô èøëåìèøíàâàé 

áÿçè àááðåâèàòóðàÿð 

ôèêèðäèç ãúèí: ÒÀÑÑ, ÌÂÄ, ÑÌÈ, 

ÑØÀ, ÑÍÁ, ÖÁ, ÎÎÍ, ÌÈÄ, ÞÔÎ, ÐÈÀ, 

ÖÑÊÀ, ÐÔ, ÌÎÊ (Ìåæäóíàðîäíûé 

îëèìïèéñêèé êîìèòåò), ÃÈÁÄÄ, ÄÃÓ, 

ÏÒÓ, “Ãîðâîäîêàíàë”, ÐÄ, ÌÔÖ, ÌÒÑ, 

ÎÀÎ, ÔËÍÊÀ, ÂÃÒÐÊ, ÍÄÔË, ÄÍÈÈ, 

ÑÑÑÐ, ÃÝÑ âà ìàñàáóð. (“ËÃ”, 2016-é, 

31-íóìðà); 

ÊÏÐÔ, ÐÔ, ÔÑÁ, ÌÓÏ, ÎÎÎ, ÄÃÏÓ, 

ÇÀÎ, ÃÁÓ, ÎÀÎ, ÐÄ, “ÄÏ”, ÂÊÑ, ÑÑÑÐ, 

ÌÔÖ, ÃÝÑ, ÔÀÏ, ÄÎË (äåòñêèé îçäîðîâèòåëüíûé 

ëàãåðü), ÎÁÆ, èçáèðêîì, 

ãîññòèïåíäèÿ, ÑÊÔÎ, ÞÔÎ, ÑÌÈ, 

ÐÈÀ, ÑØÀ, ÎÎÍ, ÊÍÄÐ, ÔËÍÊÀ, ÅÃÝ 

âà ìàñàáóð. (“ËÃ”, 2016-é, 32-íóìðà); 

Ãüóüæåò àëà÷, èáóð âèðè óðóñ ÷làëàé 

ñà äåãèøâàëíè àâà÷èç ÷è ÷làëàç 

àòàíâàé ãàôàð-àááðåâèàòóðàÿð ÿ. Èíàë 

ãúèëåâàé ìàêúàëàäà âè÷èêàé èõòèëàòíàâàé 

ñà ôèêèð ìàä òèêðàð õúóâóí êóòóãíàâà: 

êüàáóëíàâàé ÷làëà êóüðóü 

àâóíâàé ãàôàðèí êúóðóëóøäà äåãèøâàë 

õòóðòlà, êlåëçàâàéáóðóâàé àáóðóí 

ìåòëåá à÷óõàðèç æåäà÷. 

Óðóñ ÷làëà àááðåâèàòóðàéðèêàé ãåãüåíøäàêàç 

ìåíôÿò êúà÷óç ýãå÷làé äåâèðäèêàé 

ïðîôåññîð À.Ã.Ãóüëìåãüàìåäîâà 

ëàãüàé ãàôàðèç ôèêèð ãóí: “...Óðóñ 

÷làëà ëàãüàéòlà, àõüòèí ãàôàð (àááðåâèàòóðàÿð 

- Ê.Ô.) àêòèâäàêàç 1917- 

éèñàí ðåâîëþöèÿäèëàé ãóüãúóüíèí 

éèñàðà àðàäèç ãúèç áàøëàìèøíà”. 

Ýõèðäàé êúåéäíàâàé äåëèëàð (ôèêèðàð) 

óìóìèëàìèøíà ëóãüóç æåäà: 

÷êà ÷èç âà äóüç êúàéäàäà èøëåìèøíàâàé 

àááðåâèàòóðàéðè ðàõàçâàéäàí âà 

ÿ êõüèçâàéäàí ãóæ êüåçèëàðóíàëäè, 

÷làëàí àâñèÿò õúñàíàðäàé èìêàí ãóçâà. 

âàí, È.Ãüóüñåéíîâàí, Ç.Ðèçâàíîâàí, 

À.Ìåãüìàíàí, Àá.Ñàéäóìîâàí âà àëàé 

àÿìäèí øàèððèí ÷Iàëàðèç òåñíèôíàâàé 

àâàçàð ãüàòíàâà. 

ÊIâàòIàëäà Ì.Àáäóëìóòàëèáîâàäèí 

óüìóüðäèí âà ÿðàòìèøóíðèí ðåõú êúàëóðçàâàé 

õåéëèí øèêèëàðíè ãàíâà. 

Îôñåòäèí ÷àð÷åë àêúóäíàâàé êIâàòIàë 

154 ÷èíèêàé èáàðàò ÿ. 

“Àâàçðèêàé õðàé óüìóüð” êIâàòIàë 

÷àïäàé àêúàòóí ìóáàðàê àâóíàëäè, ÷àç 

ãüåâåñêàð êîìïîçèòîðäèõú ýëêúâåíà 

ëóãüóç êIàíçàâà: âàõú ìÿãüêåì ñàãúëàìâàë, 

õèçàíäèí áàõòëóâàë, ÿðàòìèøóíðà 

ìàäíè ÷Iåõè àãàëêüóíàð õüóðàé, 

ãüóüðìåòëó Ìàèíà Ñàèäîâíà! 

×Iàëàí êúàäèð 

÷èäàéäè 

Ìåãüàìåä ÈÁÐÀÃÜÈÌÎÂ 

“Âàòàíïåðåñâàë ãàôóíàëäè âàú, êàðäàëäè ñóáóòíà 

êIàíäà” - ëàãüàíàé óðóñðèí ëèòåðàòóðàäèí ÷Iåõè 

êðèòèê Â.Ã.Áåëèíñêèéäè. Êåð÷åê ãàôàð ÿ. Øóêóð õüóðàé 

Àëëàãüäèç, ÷åá õàëèñ âàòàíïåðåñàð òèðäè êðàðàëäè 

òåñòèêüàðçàâàé êüåãüàëàð Ëåçãè ÷èëåë ãçàô àëà. 

Àáóð ÷è õàëêüäèí òIâàð, àä, ãüóüíäóüð ìàäíè âèíèç 

àêúóäèç àëàõúçàâà. Èõüòèíáóðóêàé ñàä Ìàõà÷êúàëàäà 

êüèëå ôèçâàé ëåçãèéðèí ñàêè ãüàð ñà ìÿðåêàòäà 

èøòèðàêçàâàé àëèì Àãüìåäõàí Ñðàæèäèíîâè÷ ÑÐÀ- 

ÆÈÄÈÍÎÂ ÿ. 

1979-éèñóç Äàãúóñòàíäèí ãîñïåäèíñòèòóòäèí ôèëîëîãèÿäèí 

ôàêóëüòåò àêüàëòIàðàé àäà âè÷èí óüìóüð 

èëèìäèõú ãàëàç àëàêúàëó àâóíà: Ìîñêâàäèí Â.È.Ëåíèíàí 

òIâàðóíèõú ãàëàé ãîñóäàðñòâåííûé ïåäàãîãè- 

÷åñêèé èíñòèòóòäà àñïèðàíòóðàäà êIåëíà. 

Ìåãüàðàìäõóüðóüí ðàéîíäèí Àçàäîãúëè õóüðå 

÷Iåõè õüàéè Àãüìåäõàíàêàé ÑÑÑÐ-äèí òIâàð-âàí àâàé 

àëèì, ìàøãüóð ëèíãâèñò Àëåêñåé Ôåäîðîâè÷ Ëîñåâàí 

ñóõòà õüàíà. Àäàí ãúèëèê ÷èðâèëåð êúà÷óð éèñàð 

Àãüìåäõàí ìóàëëèìäè âè÷èí èëèìäèí ðåõú ïàòàëäè 

âèðèäàëàéíè áåãüåðëóáóð ÿç ãüèñàáçàâà. Ëîñåâà ðèêIå 

÷Iåõè êóêIóøðèõú ÿëçàâàé êúàñò àâàé äàãúâèäèç èëèìäèí 

ñèðåð à÷óõíà, ãðåêðèí âà ëàòèí ÷Iàëàðàé äåðèí 

÷èðâèëåð ãàíà. 

Àñïèðàíòóðà àêüàëòIàðàé 1988-éèñóç ÄÃÏÈ-äèí 

ñèôòåãüàí êëàññðèí ìóàëëèìàð ãüàçóðäàé ôàêóëüòåòäà 

óðóñ ÷Iàëàí êàôåäðàäà êIâàëàõàë àêúâàçàé Àãüìåäõàí 

Ñðàæèäèíîâè÷ òå÷èð êàñ è âóçäà áàæàãüàò 

àâà. Ëåçãè ñòóäåíòðèí àðàäà àì õàëèñ âàòàíïåðåñ õüèç 

ìàøãüóð ÿ. Âè÷èâàé êóüìåê òIàëàáçàâàé ãüàð ñà ñòóäåíòäèç 

àäà ãúèë ÿðãúè èéèçâà, àáóðóç íàñèãüàòàð 

ãóçâà, ìåñëÿòàð êúàëóðçàâà. Èëëàêè òåðáèÿäèç êüåòIåí 

ôèêèð ãóçâà. Àì ãåëåæåãäèí ìóàëëèìðèê âàòàíïåðåñâèëèí, 

èíñàíïåðåñâèëèí åðèÿð êóòàç àëàõúçàâà, àáóðóç 

Äàãúóñòàíäèí òàðèõäà ãåë òóíâàé âåêèëðèëàé 

÷åøíå êúà÷óíèç ýâåð ãóçâà. 

Àãüìåäõàí Ñðàæèäèíîâè÷àí èëèìäèí èòèæðèêàé 

ðàõàéòIà, àäà ÷Iàëàí êúóðóëóøäà ôîíåòèêàäèç òàëóêü 

ìåñýëàÿð àõòàðìèøçàâà. È õèëÿé àäàí ãúèëèêàé õêàòíàâàé 

êIâàëàõàð èëèìäèí êIâàòIàëðà, æóðíàëðà ãüàòíàâà. 

Àäà “Ñèôòåãüàí êëàññðà ãàôàð ÷èðäàéëà ñåñåðèííè 

ãüàðôàðèí æèãüåòäàé àíàëèç òóõóí” ïîñîáèå 

ãüàçóðíàâà. Àì ãüåëåëèã ÷àïäàé àêúàòíàâà÷. 

Àëàé âàõòóíäà Àãüìåäõàí Ñðàæèäèíîâè÷à Ìàõà÷êúàëàäèí 

õñóñè ìåêòåáðèêàé ñàíà ìóàëëèìðèí òåæðèáàäèçíè 

ïåøåêàðâèëèç êúèìåò ãóäàé ýêñïåðò ÿç 

êIâàëàõçàâà. 

Êúåéä èéèí õüè, Àãüìåäõàí ìóàëëèì “Ëåçãè ãàçåòäèí” 

âàôàëó àìàäàãðèêàéíè ñàä ÿ. Àðà-àðà ãàçåòäèç 

àäàí ìàêúàëàÿðíè àêúàòçàâà. Àãüìåäõàí Ñðàæèäèíîâè÷àç 

Àëëàãüäè ÿðàòìèøäàé ïàé ãàíâà. Àçàä 

âàõòóíäà àì øèèðàð êõüèíàë ìàøãúóë æåçâà. Àäàí 

êúåëåìäèêàé øèèððèí “Ìóüãüóüááàòäèí ëóâàðàëëàç” 

òIâàð àëàé êIâàòIàë õêàòíàâà. 

- ×óí, ëåçãèÿð, êúàäèì òàðèõ àâàé õàëêü ÿ, - ëóãüóçâà 

Àãüìåäõàí Ñðàæèäèíîâè÷à. - ×è Âàòàí ìàäíè àâàäàí 

õüóí ïàòàë êúóâàòàð ñàäíà, ÷íà ÷è õóüðåð, ðàéîíàð 

ïàòàë êIâàëàõíà êIàíäà. Àëëàãüäè èíñàíðèç ãüàð 

æóüðåäèí àëàêüóíàð ãóçâà. Ñïîðòñìåí - ñïîðòäà, ìàíèäàð 

- êóëüòóðàäà, ìóàëëèì âàòàíïåðåñàð òåðáèÿëàìèøóíèí 

êàðäà... àãàëêüóíàð êúàçàíìèøèç, õàëêüäèí 

òIâàð ìàøãüóðèç àëàõúóí ëàçèì ÿ. ÈêI õüàéèëà 

÷óí ãåíàíè êúóâàòëó æåäà, - à÷óõàðçàâà âè÷èí ôèêèðàð 

àäà. 

Ìóêüâàðà Àãüìåäõàí ìóàëëèìäè âè÷èí 65 éèñàí 

þáèëåé êúåéäçàâà. ×àç ÷Iàëàí êúàäèð àâàé, õàéè 

õàëêüäèõú ðèêI êóçâàé âàòàíïåðåñäèõú ÷àíäèí ñàãúâàë, 

êIâàëàõäèí ðåêüå ìàäíè ÷Iåõè àãàëêüóíàð õüàíà 

êIàíçàâà.

Ýäåáèÿò 


11 

Âóí - çè Ýäåì, âóí - çè àëåì... 

Ìåðä ÀËÈ 

Õàéè õóüðå 

Âàëëàãü, äóñòàð, õúôåéâàëäè õóüðóüç çè, 

Àêàòäàé õüèç ÿ äóðíàäèí ëóâàð çàê. 

Èëèôäàé õüèç æåäà äàãúëàð êIâàëèç çè, 

À÷óõ æåäà ñàíëàé èðèä öàâàð çàç. 

À÷óõ æå÷íè áåñ õóðóäèí êüåôåñ âè, 

Èðèä áóëàõ õüàéèâàëäè ãüåâåñ âè! 

Èðèä äàãúäè ìèõüäà õóðóí íåôåñ âè! 

Èðèä íàãúìà æåäà ðèêIå ãüàð ñåñ âè! 

Ïàê Ýðåíëàð, Çåìçåì áóëàõ, ×àäàóð - 

Ñàä-ñàäàëàé àðòóõ ÿ ãüàð ñàäàí íóð. 

Ñàâàë ÿéëàõ, Ñóüðìåä áóëàõ, ×Ióíðèí õóð... 

Ãüåéðàí æå÷íè ìåãåð èíñàí, êóüí àêóð! 

Ãüàð êêIàëäè áàãúèøäàéäè àòèð ÿ. 

Ãüàð ñòIàëäèí íåõèø ãüàêüâàí ìàãüèð ÿ. 

Öàâóí àðøäà êàðä âè êüèëåë çàãüèð ÿ, - 

Íè ëóãüóäà÷ àëåì èíà Øàèð ÿ! 

Éèêúàð êâàõüíà, ñàííè êâàõüíà éèñàðèí, 

Êúóíàãúçàâà çóí çè áàãúðè êñàðè. 

Êüèë áàøòàíàé õüèç ÿ ñà êúàä ÿøàðè! 

×Ióãâàçâà çóí åðëè òàêóð àðøàðèç! 

Èõüòèí áèíå, èõüòèí åðè àâàéäè 

Òóøíè ìåãåð Àëëàãüäèí ãüàé ãàëàéäè! 

Æå÷ âè÷åëàé ìàñà êúóë çàç êúóëàéäè! 

Ýðåíëàðäèí çàð ìèäàèì àëàéäè!.. 

Âóí çè Ýäåì, âóí çè àëåì, çè ïIèð ÿ! 

ÀâàòIà âè÷, æåííåòäèí þêü çè õóüð ÿ! 

Æåãüèëâèëèí æåíã÷è, àøóêü çè õóüð ÿ! 

Áàãúèøäàéäè àíæàõ ñàãúëóãú çè õóüð ÿ! 

Êóüç ëàãüàéòIà, Ðàêúèíèí ìóã çè õóüð ÿ! 

1.10.2016 

×è äàãú 

Õòóëäèç êõüåé øèèð 

×è äàãú âèðè äàãúëàðèëàé 

Õúñàíäè ÿ. 

×è äàãú âèðè äàãúëàðèëàé 

Êüàêüàíäè ÿ. 

Àäàë êüóüääè, ãàääè êúàëèí 

Æèâåð àëà. 

ÊèêIèç, êâàòèç ãóÿ ÷èëèí 

Äåâëåð àëà. 

Íàãàãü õóüðå, ãàòó ÷ðàç, 

Èôèí æåäà, 

Äàãúäè øàãüâàð ðàêúóðäà âàç, - 

Ñåðèí æåäà. 

Àíà öóüê áóë, 

Àíà âåêü áóë, 

ßéëàõ àâà. 

Àíà ÿê áóë, 

Àíà íåê áóë, 

Êúàéìàõ àâà. 

Ñåéðäèç âà÷ - 

×è äàãúäè âàç 

Öóüêâåð ãóäà. 

Ñåéðàíãàãüäà 

×èãåð êúóãúâàç, 

Ýêâåð ãóäà. 

Ñâàëàðèí óüôò, 

×àð÷àððèí ñåâò - 

Êúóâàò ãóäà, 

×Iåõè âàöIó àòIóçâà ðåõú, 

Ãüàéáàò ãóäà! 

* * * 

Áóëàõäèëàé áóëàõäàë âà÷, - 

ßä äåãèø ÿ, äàä äåãèø ÿ. 

ßéëàõäèëàé ÿéëàõäàë âà÷, - 

Åðè äåãèø, àä äåãèø ÿ. 

Õóüðÿé õóüðóüç àëàä, ãüàðäàõú 

Âè÷èí ìàéäàí, ìåñêåí àâà. 

×óüíãóüð ãåêúèã âóíà òàðäèâ, - 

Ãüàðäàõú âè÷èí áåäåí àâà. 

Ñèìåðíè ÿ ãüàêüâàí äåãèø, 

Ñàä ñåñëó ÿ, ñàä ÿ ñåôèë, 

Êèëèã, ñàä òóø ãüàð ñà ìåæëèñ, 

Ñàíà - çóüðíå, ñàíà - êôèë... 

Àêâàçâà÷ çàòI æåçâàé òèêðàð, 

Ýëêúâåäàíè âàöIàð êüóëóõú? 

ÖIèéè æåçâà âèðè êðàð, 

Íàêüàíäè òóø êúåíèí êúóëëóãú... 

h 

30.08.2016 

Àñèððèëàé àñèðàð ôèç, 

Ðåêüå àâà èíñàíàð ÷è. 

Àììà òèêðàð æåçâà âó÷èç 

Âèðè íàêüàí íóêüñàíàð ÷è? 

Ãóÿ âèðè äÿâåéðèí òóì 

Õêàòíàâàé, àëóãíàâàé. 

Àììà âó÷èç Âüåòíàìäèí ãóì 

Êúå Èðàêäèõú, Ñèðèÿäèõú ãàëóêüíàâà? 

Çàðóëâèëåð, ìåêüåð, êàøàð, 

Àçàðàðíè, àâà÷èð ñàí, 

Âó÷èç òóíà÷, ÿ ×èëèí øàð, 

Òåðñ àñèðäà âóíà íàêüàí? 

Êèëèã, ãüèêüâàí ñåðãüÿòðèí ÷èë 

Àðòóõ õüàíâà ðåêüåðàë ÷è. 

ÌóüòIóüãú âó÷èç õüàíà âóí, ÷èë, 

Êüåë àðòóõèç ëåêüåðàë ÷è? 

Êàìàë, æàìàë òèðëà ïàðà, 

Êóüòâàë âó÷èç æåçâà÷ òIèìèë? 

Íàêü çà íåê õúâàé âàöI ÿ ÷àðà, 

ßðãúà êóüç ÿ ñòõàäèí ãúèë? 

Àâóíàëäè ãóðàð êüàêüàí, 

Öàâàð âó÷èç æåçâà÷ ìóêüâà? 

ÃüèêI ãúàâóðäà çóí êóü àêüàí - 

Êüóüä êúâåäàíè ãàòóí þêüâà? 

ÇàòIíè òóøíè àñèðàð ôèí? 

Êüâå þãú èêüâàí òèðëà ÷àðà? 

ÒIèìèë æåçâà÷ ÷àíäàë èôèí, 

Ãåíà àðòóõ æåçâà çàðàð?.. 

6.07.13 

* * * 

ßõóí õüàíà òåêüèðàé ÿö, 

Êåñèá ÿç - èòèì. 

Òóõóìäàëíè àëêIèäà ïàñ, 

Êâàõü òèéèð äàèì. 

ÊèöIèçíè êâàç àêâà÷ âèëå 

Àõüòèí ÿê ÿõóí. 

Êåñèáäèêàé âè÷èí êIâàëå 

Ñàâ æåäà êIàõóí. 

×Iàð÷Iÿéíè ôè÷ èëèãàé ãúâàð, 

Ãüè÷ ìåøðåá òåêúâåð. 

ßöðàë åðëè õêâåäà÷ ÷Iàð, 

Æå÷ íÿíå òåêúâåð. 

Ñòõàäèçíè, âàõàçíè âóí 

Ïàð æåäà çàëàí. 

Àéèá æåäà ñèð ñàä àâóí, 

Àêâàç âè ïàëàí... 

Õúñàí êðàð ñàäíè òàõüàé 

ÊIóðàø æåäà âóí. 

ÊüàöIàéðèêàé ãüàêüâàí êüàöIàé 

Óãúðàø æåäà âóí. 

Âè êüóð, âè öóð àêâàç ïàðà, 

À÷óõäà íåôñåð. 

Àëàõúäà âóí èéèç ãúàðà, 

ßãúàé õüèç ýñåð. 

Õàçèíàäèí àëàç êóêIâàë, 

ÊIàí æåç âè ìàíàò, 

Íåáãåò êàñäèí ýëÿêüäà÷ çâàë, 

Õüàíà ãüàâàëàò. 

- ßõóíáóðóç êóüç ÿ è ÷èë? 

Òàõüàíà âàôàò?.. 

Êóüê ñòõàäèí êúâàí æåäà ãúèë, 

Ðàêü æåäà ñóôàò. 

Äåâåä êúèìåò õúôè÷ ÷IàòIàé, 

Ðàãú àõêâà÷ öàâàë. 

Êüóð àêúàòèç Êüóëàí âàöIàé, 

Àëóãàðäà öIàë... 

Èíãüå äåâèð - íàêüàí ÿòàá 

Âè êüèë ÿ, âè õàí. 

ßõóíäàç ãüàõú äàèì ÿ òàá, 

Àãàëíà êüàëõàí. 

Ðåãúâåíè ãüè÷ õêâå÷ íóáàò, 

Õèðèíè êüàç äàâ. 

ÊIâàëèêàéíè æåäà ãúóðáàò, 

×Ióëàâäè ÿç öàâ... 

Äóâàíäàëíè æåäà áàòIóë, 

Íàæàõ ÿç êúóüðóü. 

Ëóãüóìèð êüâàí êüàöIóðíà ÷Ióë 

Äàíàäè øåâðè... 

Àãü, ÿõóí ÿö, êåñèá èòèì, 

Êâåç ÿòIà êóüí, êâåç?! 

ÃüèêI àêúàòíàé êâåç àêüâàí õúóüì, 

Êóüçäàë ìóðç òåêúâåç?.. 

06.10.16 

Àëëàãü âà àáäàëàð 

Àñè àáäàëàð, àæàë êIàíç ÷ïèí, 

Àëëàãüäèí ïàòàâ æåäà êüâàí êIâà÷èí. 

- Ýé ÷Iåõè Õóäà, öå ÷àç íà àæàë, 

È ÷èëåðàë ìàä õãóìèð ìàæàë. 

×àç ôó êüåíÿòà, ÷è ÿä êüóðóðà, 

Æåãüåííåìäèí öIà òóð, ÷àíàð öIóðóðà... 

Àëëàãüäèç ÿçóõ êúâåçâà âèðàíðèí: 

- Àõëàä, õúôåíà, ýõêå÷I èíñàíðèê. 

Âèðèáóð õüèç êóüííè õüóõü ìàä ÿøàìèø. 

Óüìóüð åìèø òóø, æåäàé èãðåìèø. 

- Âàú, - ëóãüóçâà àáäàëðè, - ÷àç àæàë êúàëóð! 

ßøàìèø õüóí ÿ ÷óí ïàòàë êúàâóð. 

Êúóëà öIàé õúèéèç, íèêIå òóì êóòàç, 

Âåêüå âåêü ÿãúèç õêIàíçàìà÷ ÷àç. 

ÊüåïIèíà àÿë, åïèíà äàíà 

Õòóí - ãüàáóðíè êðàð ÿ ÷Iàãüíàêü... 

- Êóüí èíñàíàð òóøíè áåñ, àñè ëóêIàð? 

- Èíñàíâèëèí ÷àç ãåðåê òóø øàðòIàð! 

×óí - æàíàâóðàð, èëàíàð, ïåõúåð, 

Àæàë àêóðëà ÿ ÷àç øàä ìåõúåð. 

×àç - èâèéðèí ÷àê, ÷àç - ìåéèòðèí ÿê, 

Ïàãü, ãüèêüâàí êIàíäà!.. 

Ãúèìèð åðëè øàê. 

×óí ÿøàìèø õüóí - ÿ áåäâàë àâóí, 

Ýõèð àâóí ÿ ÷èëèííè öàâóí... 

- Àáäàëàð! Àãüòèí ñàãüèá çóí ÿ, çóí! 

Çà õàëêü èéèçâà, õúèéèçâà âàõ÷óí... 

Àììà êóüí çà ãüèêI ãúàíà àðàäèç? 

Áåëêè, áàëàÿð ÷èðèç äóüíüÿäèç?.. 

Çà êóüí âàõ÷óäà÷, ãóäà÷ êâåç àæàë, 

Êóüíå êóüí òIóüíà æåäàëäè äàæàë... 

Òóüðåìàÿð àêI êüåéèòIà çà ôàä, 

Óüìóüðäè õãó÷ õúñàíáóðóç äàä. 

Êóüí äàðâèëåðà, òIàðâèëåðà êóð 

Òâàäà ìàä âà ìàä, êIâàòäàëäè êóü çóð... 

Àáäàëàð ôåíà èíñàíàð ðåêüèç, 

×åá âèðèáóðóç íåãü òèðäèíè ÷èç... 

Àëëàãüäèí òIâàð êüàç, ýêúè÷íà èâè, 

Æàçàÿð, ôåíäåð êúóðìèøíà êIåâè... 

Àëëàãüäèç è êàð àêóðëà öàâàé, 

Ñàáóð õóüç õüàíà÷ ìàä âè÷èõú àâàé, 

Âèæäàíëóáóðóí õêàæíà æóüðýò: 

“Âèðàíðèç - àæàë! Êóüòÿãü ÿ ñóüðñåò! 

ß ñóð, ÿ ëàêüàí æåäà÷ êâåç êüèñìåò...” 

ÀòIàíà èõüòèí àêüàëòIàé êúèìåò... 

Èíñàíðèç àêñè, Àëëàãüäèç àêñè 

Âèðàíàð êúåíè òIèìèë òóø àñè. 

Êúåêúâåçâà ÷èëåë, òIàëàáèç àæàë, 

Àì ëàãüàéòIà, ãüàêI õúóüðåçâà ÿïàë... 

* * * 

Âó÷ ìóñèáàò - àôãúàí ÿ êúå àêúàòàéäè, 

Íàìåðäâèëèí òIóðôàí ÿ êúå àêúàòàéäè? 

Ãàðóí õóðà, ãóüëëåä õóðà òóíâà õóüðåð - 

Âàôàñóçðèí óôòàí ÿ êúå àêúàòàéäè. 

Êúóë òóüõóüðíà, êIâàë ÷óêIóðíà 

áåéìèðâåòðè - 

Íàìóñ ìàñà ãàéèáóðó êóüê ðèøâåòðèõú. 

ÖIàé ÿäàíè, äèíñóçàð, áåñ ÷è àäåòðèç? 

ÊIàí õüóíàëäè ãüàðàìäèí ìàë êóü êIåðåòIðèç? 

Ïàê ÿ ëóãüóç, íàïàêâèëåð èëèòIäàíè? 

Ãüàêüâàí ôàä áåñ êóü áóø êüèëåð 

ãèöIèòIäàíè? 

Äóüíüÿ òàõêâàç, êúàíèõ âèëåð èöèòIäàíè? 

Õàèíâèëåëä ÷àç ÷è ÷èëåð áèæèòIäàíè? 

Íóð ÿ ëóãüóç, òIåãúóüí ãúèäàí, ôó àòIàéáóð? 

Æóâàç ëàêüàí, êúèðãúèí ãúèäàí, ôó àòIàéáóð? 

Ìàëêàìóòíè ìåëãúóüí ãúèäàí, ôó àòIàéáóð? 

Ôàñàäâèëèí ÷Ièðãúèí ãúèäàí, ôó àòIàéáóð? 

Èíñàíâèëèõú âè÷èí êúàíóí - êúàéäà æåäà. 

Ãüàð ñà ïàòàé äóüçãóüí ðàõóí, ôàéäà æåäà. 

Æàíàâóðàð ÿ ëóãüóç êóüí àòàéòIàíè, 

Êúóüðåð, ðóüöåð õüàíà, èíàé ãüàéäà æåäà! 

Èõüòèí òIåãúóüí ãüèíàé êóüíå òIàëàáíàòIà? 

ßðàá øóìóä ÷èðêèí âèðåë àëàáíàòIà? 

Øóìóäàí ÷àí, øóìóäàí ÷èí õàðàïIíàòIà? 

Øóìóä äèäåä ìåöåðíè êâàç êIàðàáíàòIà? 

×óðó ÿðãúè àâóíàëäè ÷àðà æåäà÷. 

Èìàíäèííè èìàíñóçðèí àðà æåäà÷. 

Ïåõú ñóðàðàë ôèäà, è÷èí òàðà æåäà÷. 

Ãóæ êúàëóðìèð, ãóæàðèâ ÷óí ãúàðà æåäà÷! 

Âèðàíàéðèõú ÿ ìèëëåò, ÿ äèí àâàé òóø. 

ß ïàê Êüóðúàí, ÿ Êüóðúàíäàë êüèí àâàé òóø. 

ß èíñàíðèõú ãàëàç ñàíàë ôèí àâàé òóø. 

Ãüàâèëÿé ÿ, àáóð ÷èëåë õóüí àâàé òóø. 

Ìåðä Àëèäèç ÿá öå - àäàíä èáðåò ÿ êâåç. 

Èíñàíâèëèí ðåêüåë àòóí ìåäåò ÿ êâåç. 

Ìàñà ðåêüå àãàêüäàéäè íèôðåò ÿ êâåâ. 

Êüâå äóüíüÿäà àìóêüäàéäè õèôåò ÿ êâåç... 

28.08.99 

* * * 

Ãàô ëàãüàíà. ÊIàíäà÷íè àì êüàäàé êàñ, 

×àð÷àð õüàíà, ðàãàð âèëè õàäàé êàñ. 

Ãàô àâàòíà, ìàðô õüèç êüóðó êúóìëóõäàë, 

Âóæ àêúâàçäà âè ãàôóíèí êúóëëóãúäà? 

Ïàìôëåò 

Ãüàëò òàâóðàé ÿøèíäà ãüè÷ ëàìàð ÷àë, 

Àëàõúäà ãüà àöàäàðèç ëàì àð ÷àë. 

Àâà÷ ëóãüóç âè÷èõú õüòèí ðèôìàÿð - 

Âèðè ñåñåð - “Èà, èà, èà-ÿð!” 

Àêâàäà ãàãü öóüêâåðèí áàãú, âàãü, ðàìäà! 

Èåñèäè àêúóääà àì âàãüðàìäàé! 

Õåð õüàéèòIà, òàäèç íà êüåë àëóõà, 

Àõïà õúèâåãü âè÷èí êóüãüíå àëóõàð! 

×èäà÷ ëàìðàç âó÷ ÿ íàìóñ, àð, àáà. 

Ðåêüåë òàäà âè÷è õàéè àðàáà. 

Ãàãü-ãàãü ôèäà àì ãåíàíè òåðñåáà, 

Âóíà àäàç âè÷åëàéíè òåðñ ñåáà! 

Ãàãü-ãàãü åðèø æåäà ãüàêIàí êúóüðóü ãàð, 

Âóíà àÿ âàç êIàíè êüâàí êúóüðóüãàð. 

Âèðè êðàð è ãüàéâàíäèí õåñè ÿ, 

ÃüèêI äåãèøäà, äå ëàãü, èõüòèí õåñèÿò?.. 

26.10.16 

Óüìóüðäèí òàðñàð 

Ðåõú ãüà ñàä ÿ, à êüèë òàêâàç. Èíñàíàð 

Äåãèø æåçâà àíà ñà-ñàä äàòIàíà. 

* * * 

Ïèñíè õúñàí êüâå ëóâ õüèç ÿ íè÷õèðäèí. 

Ãüè ëóâ ÿòIà àìóêüäàéäè ýõèðäèç? 

* * * 

Øóìóä âàðç ÿ, ñàãú õúæåçâà÷ ïIóçàð çè. 

Ñàäíè àâà÷ ëóãüóçâàéäè àçàð çè. 

* * * 

Àõâàð òåêúâåç, ãàäàðíà ìàä-ÿðãúàí çà, 

È÷Ièðçàâà ÷àð÷åë ðãàð êúàæãúàí çà. 

* * * 

×Iåõè êàñäèí ïàòàâ ôåíà, äåðò ëóãüóç. 

Õòàíâà ìàä, õêàòíà çè ïåðò, ëóãüóç. 

* * * 

Êúåöåë ôåéòIà, éèô àëà âà êúâàë àëà. 

ÊIâàëå-êúàæãúàí, êúåíÿé ðãàç, çâàë àëà. 

* * * 

Êüâå âèëíè òIàç, êüâå ÿáíè òIàç, êóð ÿ õüè. 

Êåô÷èáåãðèí êðàð, êèëèã, ãóð ÿ õüè! 

* * * 

Ãúèë ïåëåëëà, êüèë ÷èëåëëà, âó÷äà áåñ? 

Êâàê ÿ ãüèæðàí. Àäà çè òàí ïó÷äà áåñ? 

* * * 

ßä êIàí õüàíà - êâàð êüóðó òèð. 

Õâàò êIàí õüàíà - òàð êüóðó òèð. 

* * * 

Âèðè ôåíâà ãüàðìà ñàíèõú êIâàëèíáóð. 

ÊIâàëå àìà ñà áèöIåêàð - êüèëèíáóð! 

* * * 

ÁèöIåê øåçâà. Àëàéäè ñà ãüàðàé ÿ. 

ÊIâàëèí äåðäåð àäàç âèðè ãàðàé ÿ. 

* * * 

Âó÷äà êIâàëå æàãúóí òàâóð äàðìàíäèç? 

Âó÷äà êIâàëå êñóí òàâóð ìóãüìàíäèç? 

* * * 

ÒIà òèéèçâàé ÷êà êâà÷èç áåäåíäèê, 

Øèâ õüèç àâà, êIâà÷ àòIóçâàé ëåýíäè. 

* * * 

Çè öIåìóüæóüä ñàí âèêIåãüâèëèí ñóõâàð 

ãüèíàâà? 

Ñà ïóò õåõâåð ñàíàë íåäàé ñóâàð ãüèíàâà? 

* * * 

ÒIÿìñóç ÿ. Íåçâàé âèðè øèò õüàíâà. 

Ãóÿ ãüàêüâàí ãüóüðìåòàð çè êüèò õüàíâà. 

* * * 

Øà, ãàð, âóíà çè äàêIàðäèõú êúóâ ÿìèð. 

ÊIâàëèç ãüàõüíà, çè ÷èì àêâàç, æóâ ÿìèð. 

2016

12 2017-éèñàí 12-ÿíâàðü ¹ 2 Ñïîðò 

ÖIèéè éèñ - öIèéè äàðàìàòäà 

ÖIèéè éèñàí âèëèê Ìàõà÷êúàëàäà 

Äàãúóñòàíäèí ôèçè÷åñêèé êóëüòóðàäèí 

âà ñïîðòäèí ìèíèñòåðñòâîäèí 

öIèéè äàðàìàò øàä ãüàëàðà èøëåìèøèç 

âàõêàíà. ×íà âèëèêàìàç õàáàð 

ãàéèâàë, “Òðóä” ñòàäèîíäèí ïàòàâ 

ñïîðòäèí îáúåêò ýöèãóíèâ 2013- 

éèñóç ýãå÷Iíàé. Äàðàìàòäèí ñàä ëàãüàé 

ìåðòåáà ñòîëîâîé âà ìàéèøàò 

êüèëå òóõóíèç ëàçèì òèð ÷êàÿð ïàòàë, 

êüâåä ëàãüàé ìåðòåáà ñïîðòäèí 

áàðêàëëóâèëèí ìóçåé, ïóä ëàãüàé 

ìåðòåáà ñïîðòäèí ìèíèñòåðñòâîäèí 

êúóëëóãú÷èÿð ïàòàë êàáèíåòàð, ýõèðèìæè 

êüâå ìåðòåáà ñïîðòñìåíàð ïàòàë 

ìóãüìàíõàíà ÿç èøëåìèøäàéâàë 

ÿ. 

Ìàõà÷êúàëàäà Êåôåðïàòàí Êàâêàçäà 

ñàä ëàãüàéäè òèð ïàðàòõýêâîíäîäàé 

öåíòð à÷óõíà. Ðåñïóáëèêàäà 

ñïîðòäèí è æóüðåäàé ìàøãüóð òðåíåðàð 

òèð Ìåãüàìåä âà Ðóñëàí Àáäóëëàåâðèí 

òåêëèôäàëäè Ìàõà÷êúàëàäèí 

ãîðìîëçàâîääèí äèðåêòîð 

Ñóëòàí Ñóëòàíîâà àíèí ïóä ìåðòåáàäèí 

äàðàìàòäèí ïóä ëàãüàé ìåðòåáà 

òõýêâîíäèñòðèí èõòèÿðäà òóíà. 

Àíà ñïîðòäèí ëàçèì âèðè òàäàðàêðàëäè 

òàúìèí òèð çàë, êIâàëàõäàé êàáèíåòàð, 

äóøåâîé, ïàðòàëàð õòIóíäàé 

÷êà âà èêI ìàä êàðäèê êâà. 

ÖIèéè äàðàìàò øàä ãüàëàðà èøëåìèøèç 

âàõêóíèç òàëóêüàðíàâàé 

ìÿðåêàò à÷óõàé ÐÄ-äèí Ãüóêóìàòäèí 

Ïðåäñåäàòåëü Àáäóñàìàä Ãüàìèäîâà 

ñïîðòäèí öIèéè îáúåêò ýöèãóíèâ 

ýãå÷Iàé âàõòàð ðèêIåë õêàíà, àì âèëèêäàé 

à÷óõàé “Òðóä” ñòàäèîíäèõú, 

ãüàêIíè ñïîðòäèí êúóãúóíðèí æóüðåéðàé 

Äâîðåöäèõú ãàëàç êüóíâàéäè 

àëàâà õúóâóíà. 

- Äàãúóñòàíäèí Êüèëèí âà Ãüóêóìàòäèí, 

æóâàí ïàòàéíè çàç ÷àç âèðèäàç 

÷è ðåñïóáëèêàäèí ñïîðòäèí 

óüìóüðäà õüàíâàé ëèøàíëó âàêúèà 

òåáðèêèç êIàíçàâà. “Òðóä” ñòàäèîíäàë 

öIèéè äàðàìàò ýöèãíà àêüàëòIàðóí âà 

àì èøëåìèøèç âàõêóí - èì øåãüåðýãüëèéðèí 

ðèêI àëàé ÷êà òèð ñòàäèîí ãèëà 

òàìàìäàêàç òóüõêIóüðíà àêüàëòIàðíàâà 

ëàãüàé ÷Iàë ÿ. ×è ðèêIåë àëàìà, 

ñà øóìóä éèñ èäàëàé âèëèê èíàã à÷óõ 

÷êà òèð, ñòàäèîí ëàãüàéòIà, ðèêI ÷Ióëàâàðäàé 

ãüàëäà àâàé. Òàìàì ïóä éèñóç 

ñòàäèîí êúàéäàäèç ãúàíà: ôèçêóëüòóðàäàë 

ìàøãúóë æåäàé êñàð 

ïàòàë èíà âèðè øàðòIàð òåøêèëíà, ãüà 

ãüèñàáäàé ÿç âîëåéáîëäèí, ðåñïóáëèêàäèí 

ÃÒÎ-äèí òåñòèðîâàíèäèí öåíòðàÿð 

à÷óõíà, àì ìåðêåçâèÿð ïàòàë ðèêI 

àëàé ÷êàäèç ýëêúâåíâà. Ãèëà öIèéè äàðàìàò 

ðåñïóáëèêàäèí ñïîðòäèí ìèíèñòåðñòâîäèõúíè 

õüàíâà, - êúåéäíà 

À.Ãüàìèäîâà. 

Âè÷èí ðàõóíðà ïðåìüåð-ìèíèñòðäè 

ýõèðèìæè ïóä éèñóç ðåñïóáëèêàäà 

ñïîðòäèí 100-äàëàé âèíèç îáúåêòàð 

èøëåìèøèç âàõêàíâàéäàë ôèêèð 

æåëáíà. Ñïîðòäàë ìàøãúóë æåçâàé 

êñàð ãçàô àâàé, åêå Âàòàíäèí - Ðîññèÿäèí 

- òIâàð äóüíüÿäèí ñïîðòäèí ìàéäàíðà 

õåéëèí ñåôåððà õêàæàé áàæàðàãúëó 

æåãüèëàð ÿøàìèø æåçâàé Äàãúóñòàíäà 

ôèçè÷åñêèé êóëüòóðàäàë 

âà ñïîðòäàë ìàøãúóë æåäàé êúóëàé 

øàðòIàð òåøêèëóíèç ìàäíè åêå ôèêèð 

ãóí ïëàíðèê êâàéäè ðàèæíà. Èäàõú ãàëàç 

ñàä õüèç, àëàòíàâàé Îëèìïèàäàäà 

âè÷èí âèêIåãüâèëÿé “Óðóñ òàíê” 

ëàêIàá àêüàëòàé Àáäóëðàøèä Ñàäóëàåâàí 

óñòàäâàë ðèêIåë õêàíà. 

Ðåñïóáëèêàäà êüèëå òóõâàíâàé 

êIâàëàõäàé ðàçèâèëèí âà ÷óõñàãúóëäèí 

êåëèìàÿð Àáäóñàìàä Ãüàìèäîâà 

ÐÄ-äèí êüåçèë àòëåòèêàäèí ôåäåðàöèÿäèí 

ïðåçèäåíò Îìàð Ìóðòóçàëèåâàí 

òIâàðöIèõúíè ëàãüàíà. 

Ìÿðåêàòäàë ðàõàé Ìàõà÷êúàëàäèí 

ìýð Ìóñà Ìóñàåâà 300 àãúçóðäàëàé 

âèíèç ìåðêåçâèÿð àêòèâíèäàêàç 

ñïîðòäàë ìàøãúóë æåçâàéäè, “Òðóä” 

ñòàäèîí éèôåí ëàï ãåæ âàõòóíàëäè 

èíñàíðèâ àöIàíâàéäè êúåéäíà. 

- Àíæàõ êóëüòóðàäè, ÷èðâèëåðè âà 

ñïîðòäè ÷è îáùåñòâî äóðóìëóäàêàç 

âà åðèëóäàêàç âèëèê òóõóíèí êàðäà 

÷àç êóüìåêäà. Ðåñïóáëèêàäèí êüèëå 

Ðàìàçàí Àáäóëàòèïîâ àêúâàçàéäàëàé 

èíèõú ÷óí óüìóüðäèí è õèëåðèí âàæèáëóâèëèí 

ãúàâóðäà öIèéèêIà àêüàçâà 

âà àáóðàë åêå ôèêèð æåëáçàâà. 

Ãüóêóìàòäèí Ïðåäñåäàòåëü Àáäóñàìàä 

Ãüàìèäîâà ÿøàéèøäèí ðåêüÿé 

åêå ìåòëåá àâàé ÷Iåõè ïàé îáúåêòàð 

ýöèãóíèí êIâàëàõ âè÷èí ãóüç÷èâèëèê 

êóòàçâà. Äàãúóñòàíäèí ôèçè÷åñêèé 

êóëüòóðàäèí âà ñïîðòäèí ìèíèñòåðñòâî 

àðàäàë àòàíà 80 éèñ òàìàì 

õüóí êúåéä àâóð éèñóç öIèéè äàðàìàòäèç 

ýêúå÷Ióííè ëèøàíëó êàð ÿ. Âèëèê 

ìàäíè åêå êðàð êâà, ðåñïóáëèêàäèí 

ìåðêåçäà öIèéè îáúåêòàð ìàä âà ìàä 

õêàæäà. Ìóíèöèïàëüíûé øêîëàéðèí 

êüàäàðíè è ìóêüâàðà ñàäàí àðòóõ 

õúæåäà, - õúëàãüíà ìýðäè. 

ÖIèéè äàðàìàò èøëåìèøèç âàõêóíèí 

ÿðæ òèð ÿðó ëåíò àòIàéäàëàé 

êüóëóõú ìóãüìàíàð àíà òåøêèëíàâàé 

êúóëàé øàðòIàðèõú ãàëàç òàíèø 

õüàíà. 

Ïàðàòõýêâîíäîäèí öåíòð à÷óõíà 

Äàãúóñòàíäèí ìåðêåçäà ïàðàòõýêâîíäîäèí 

öåíòð à÷óõóíèí âàæèáëóâèëèêàé 

÷ïèí ðàõóíðà ÐÄ-äèí ôèçè÷åñêèé 

êóëüòóðàäèí âà ñïîðòäèí ìèíèñòðäèí 

ñàä ëàãüàé çàìåñòèòåëü Çàéíàë 

Ñàëàóòäèíîâà, Äàãúóñòàíäèí æåãüèëðèí 

êðàðèí ðåêüÿé ìèíèñòðäèí çàìåñòèòåëü 

Ìåãüàìåä Ìàëèêîâà, ãîðìîëçàâîääèí 

äèðåêòîð Ñóëòàí Ñóëòàíîâà, 

Äàãúóñòàíäèí òõýêâîíäîäèí ôåäåðàöèÿäèí 

ïðåçèäåíò Ðóñëàí Áèÿðñëàíîâà, 

òõýêâîíäîäàé ðåñïóáëèêàäèí 

õêÿíàâàé êîìàíäàäèí ñòàðøèé òðåíåð 

Ìåãüàìåä Àáäóëëàåâà ëàãüàíà. 

- Êúåíèí þêúóç ÷àõú ÷è õñóñè êIâàë 

õüàíâà ëàãüàéòIà, ÿãúàëìèøâàë òóø. 

Èì ÷Iåõè êúóëàéâàë ÿ, òàõüàéòIà ÷è 

òðåíåðàð óìóìè ÷èðâèëåðèí øêîëàéðà 

ñïîðòçàëàð êèðèäà êüóíèç âà àíðà 

âåðäèøâèëåð ãóíèç ìàæáóð æåçâàéäè 

òèð. Ïàðàòõýêâîíäî ðåñïóáëèêàäèí 

ãçàô øåãüåððà âà õóüðåðà ìàøãüóð 

æåçâà. Àììà ÷àõú âèðè ñàíàë êIâàòI 

æåäàé ÷êà àâà÷èð. È öåíòðàäè ïàðàòõýêâîíäîäàé 

Äàãúóñòàíäèí õêÿíàâàé 

êîìàíäàäèç âàæèáëó àêúàæóíðèç ãüàçóðâàë 

àêâàäàé ìóìêèíâàë ãóäà, - 

êúåéäíà Ðóñëàí Áèÿðñëàíîâà. - Èíà 

íåèíêè ïàðàòõýêâîíäîäàë, ãüàêI òõýêâîíäîäàë 

ìàøãúóë êñàðèíè (èì àáóðóí 

êIâàëíè ÿ) ÷ïèí óñòàäâàë õêàæäà. 

Àëàé âàõòóíäà òðåíèðîâêàéðèí êúàéäà 

(ãðàôèê) òàéèíàðíàâà, 6 éèñàëàé 

àëàòíàâàé ðóøàðíè ãàäàÿð êüàáóëçàâà. 

Èõüòèí êúóëàéâàë ãóíàé ÷íà Ñóëòàí 

Ñóëòàíîâàç ðèêIèí ñèäêüèäàé ÷óõñàãúóë 

ëóãüóçâà. 

Ìÿðåêàòäàë ðàõàé Çàéíàë Ñàëàóòäèíîâà 

êúåéä àâóðâàë, à÷óõíàâàé 

Öåíòðàäè Ðîññèÿäèí õêÿíàâàé êîìàíäàäèí 

êàíäèäàòàð òèð äàãúóñòàíâèéðèç 

2020-éèñóç Òîêèîäà êüèëå 

ôèäàé Ïàðàëèìïèàäàäèí êúóãúóíðèç 

êúóëàéäàêàç ãüàçóðâàë àêâàäàé 

ìóìêèíâàë ãóäà. 

- Òàìàì ñà éèñ èäàëàé âèëèê ïàðàòõýêâîíäî 

Ïàðàëèìïèàäàäèí êúóãúóíðèí 

ñïîðòäèí æóüðå ÿç ãüèñàáíàé. 

×è ñïîðòñìåíðèõú 2020-éèñóç êüèëå 

ôèäàé êúóãúóíðà èøòèðàêäàé âèðè 

ìóìêèíâèëåð àâà. Éèñàëàé-ñóç Äàãúóñòàíäèí 

õêÿíàâàé êîìàíäàäè Ðîññèÿäèí 

÷åìïèîíàòðà õúñàí íåòèæàÿð 

êúàëóðçàâà. Ýõèðèìæè ÷åìïèîíàòäà 

Îëèìïèàäàäèí êúóãúóíðèí ïóä çàëàíâèëÿéíè 

êúèçèëäèí ìåäàëàð ÷è 

ðåñïóáëèêàäèí ñïîðòñìåíðè êúàçàíìèøíà. 

Èäàõú ãàëàç ñàä õüèç ìàäíè 

à êàð êúåéä èéèç êIàíçàâà õüè, ïàðàòõýêâîíäîäàé 

Ðîññèÿäèí õêÿíàâàé êîìàíäàäèí 

÷Iåõè ïàé äàãúóñòàíâèÿð 

(ðóøàðíè ãàäàÿð) ÿ. Ïàðàëèìïèàäàäèí 

ìåäàëàð êúàçàíìèøóí ïàòàë ÷è 

ñïîðòñìåíðèç êIàíçàâàéäè ðèêI ãâàç 

çåãüìåò ÷Ióãóí ÿ, àáóð ïàòàë êúóëàé 

âèðè øàðòIàð òåøêèëèç ÷óí àëàõúäà, 

- àëàâà õúóâóíà àäà. 

Ãóüãúóüíëàé öIèéèç à÷óõíàâàé 

Öåíòðàäà ïàðàòõýêâîíäèñòðèí ñàä 

ëàãüàé òðåíèðîâêà êüèëå ôåíà. 

Èøëåìèøèç âàõêàíà 

Ìàõà÷êúàëàäà Áàòûðàÿí êóü÷åäà êàðäèê êâàé àÿëðèííè 

æàâàíðèí ñïîðòäèí øêîëàäè êàïèòàëüíèäàêàç ðåìîíò àâóðäàëàé 

êüóëóõú ãúâå÷Iè ñïîðòñìåíðèí âèëèê âè÷èí ðàêIàðàð 

à÷óõíà. Àì à÷óõóíèç òàëóêüàðíàâàé øàä ìÿðåêàòäàë Ðèîäå-Æàíåéðîäà 

êüèëå ôåéè Îëèìïèàäàäèí ÷åìïèîí Àáäóëðàøèä 

Ñàäóëàåâàíè èøòèðàêíà. Êúåéä àâóí ëàçèì ÿ õüè, 

ñïîðòøêîëà àäàí òIâàðöIèõú ÿíàâà. 

Ìÿðåêàò à÷óõàé ÐÄ-äèí ôèçè÷åñêèé êóëüòóðàäèí âà 

ñïîðòäèí ìèíèñòðäèí ñàä ëàãüàé çàìåñòèòåëü Çàéíàë Ñàëàóòäèíîâà 

ñà øóìóä éèñ èäàëàé âèëèê ãàäàðíàâàé ãüàëäà 

àâàé øêîëàäàë ÷àí õêóí øàä æåäàé êàð òèðäè êúåéäíà. 

- Êúåíèí þêúóç ÷íà ñïîðòäèí ñà øóìóä îáúåêò øàä ãüàëàðà 

èøëåìèøèç âàõêóí ïëàíäèê êâà. Êüâåä-ïóä éèñ èäàëàé 

âèëèê ëàï êèëèãäàé ãüàëäà àâà÷èð, ÷èðâèëåð âà âåðäèøâèëåð 

ãóäàé ìóìêèíâàë àìà÷èð è ñïîðòøêîëà ëàï äèáäèëàé 

öIèéèêIà òóüõêIóüð õúóâóíâà, ãèëà ãúâå÷Iè ïàãüëèâàíàð êüàáóëèç 

ãüàçóð ÿ. ×àõú åêå äåðåæàéðèâ àãàêüíàâàé ÷åìïèîíàð 

ãçàô àâà. Àáóðóí òIâàðàðèõú ðåñïóáëèêàäèí øåãüåððà âà õóüðåðà 

ñïîðòçàëàð, øêîëàÿð, Ñïîðòäèí äâîðåö ãàëà. Àáäóëðàøèäàíè 

àõüòèí ãüóüðìåò êúàçàíìèøíàâà. Óüìóüðäèí ñà êóüðóü 

âàõòóíäà àäà ìóìêèí òèð êüâàí âèðè ãúàëèáâèëåð - Åâðîïàäèí, 

äóüíüÿäèí âà Îëèìïèàäàäèí ÷åìïèîíâèëèí òIâàðàð 

êúàçàíìèøíà. Êúå àäà àêüàëòçàâàé íåñèëäèç õúñàí ÷åøíå 

êúàëóðçàâà, æàâàíàð àäà õüòèí àãàëêüóíàð êúàçàíìèøèç 

àëàõúçàâà, - êúåéäíà Çàéíàë Ñàëàóòäèíîâà. 

ÖIèéè ñïîðòøêîëàäèí ÿðó ëåíò àòIàéäàëàé êüóëóõú Äàãúóñòàíäèí 

Ãüóêóìàòäèí Ïðåäñåäàòåëü Àáäóñàìàä Ãüàìèäîâ, 

Ìàõà÷êúàëàäèí êüèë Ìóñà Ìóñàåâ, Îëèìïèàäàäèí ÷åìïèîí 

Àáäóëðàøèä Ñàäóëàåâ ñïîðòøêîëàäèç òàìàøíà. Òàìàì 

êüâå éèñóç ïóä ìåðòåáàäèí äàðàìàò öIèéèêIà òóüõêIóüð õúèéèç, 

àíà êüóðøàõàð êüóíàé, òõýêâîíäîäàé, áîêñäàé (êüâå çàë) 

çàëàð àðàäàë ãúèç, öIèéè ðàê-äàêIàð êóòàç, ÷èìèâàë ãóäàé 

ñèñòåìà êàðäèê êóòàç, ãüàêIíè àìàé âèðè ëàçèì øàðòIàðíè 

êúóëàéâèëåð òåøêèëèç àëàêüàéäè êúåéäíà. 

Êóüðåëäè… 

Êàñïèéñêäà, ýíåðãåòèêàäèí êîëëåäæäèí ñïîðòäèí êîìïëåêñäà, 

àçàääàêàç êüóðøàõàð êüóíàé Ðîññèÿäèí ñïîðòäèí 

ëàéèõëó ìàñòåð, äóüíüÿäèí âà 5 ñåôåðäà Åâðîïàäèí ÷åìïèîí 

Êúóðàìåãüàìåä Êúóðàìåãüàìåäîâàí ïðèçàð ïàòàë VII 

ìåæäóíàðîäíûé òóðíèð êüèëå ôåíà. Àíà Ðîññèÿäèí ñà 

øóìóä ðåãèîíäàé (ãüà ãüèñàáäàé ÿç Äàãúóñòàíäèí ðàéîíðàéíè 

õóüðåðàé òèð), ãüàêIíè ìóêüâàë òèð êúåöåïàòàí óüëêâåéðàé 

àòàíâàé 400-äàâ àãàêüíà æàâàí ñïîðòñìåíðè çàëàíâèëèí 

11 êàòåãîðèÿäàé ÷ïèí óñòàäâàë êúàëóðíà. 

Òóðíèðäà 1 - ÷êàéðèç àãúàäèõú ãàëàé ñïîðòñìåíàð ëàéèõëó 

õüàíà: Ìåãüàìåä Òàæóäèíîâ (42 êã, ÖIóìàäà ðàéîí), 

Äàèòáåã Àìèðõàíîâ (46 êã, Õàñàâþðò), Èìàì Ãàíèøåâ (50 êã, 

Õàñàâþðò), Ðàãüèì Ãóðäàëèåâ (54 êã, Êàáàðäèíî-Áàëêàðèÿ), 

Ìåãüàìåäãüàæè Ìåãüàìåäîâ (58 êã, Ìàõà÷êúàëà), Õàæèìóðàä 

Ãüàæèåâ (63 êã, Àçåðáàéæàí), Ñàéïóëëà Àëèáóëàòîâ (69 

êã, Êúàÿêåíò ðàéîí), Øàìèë Õèðèåâ (76 êã, Ìàõà÷êúàëà), Àëàí 

Áàãàåâ (85 êã, Êåôåðïàòàí Îñåòèÿ - Àëàíèÿ), Øàðàï Àëèõàíîâ 

(100 êã, Êàñïèéñê), Àçàìàò Òåáëîåâ (120 êã, Êåôåðïàòàí 

Îñåòèÿ - Àëàíèÿ). 

ÈêI, îôèöèàëüíûé òóøèð çà÷¸òäà 1 - ÷êàäèç Äàãúóñòàíäèí, 

2-÷êàäèç Àçåðáàéæàíäèí, 3-÷êàäèçíè Êåôåðïàòàí Îñåòèÿ 

- Àëàíèÿäèí õêÿíàâàé êîìàíäàÿð ëàéèõëó õüàíà. 

* * * 

Ìàõà÷êúàëàäèí àâòîäîðîæíûé êîëëåäæäèí ñïîðòçàëäà 

ìåæäóíàðîäíûé êëàññäèí ñïîðòäèí ìàñòåð Æàáðàèë 

Áàðêàëàåâàí ýêóü êúàìàòäèç áàõøíà, äçþäîäàé ðåñïóáëèêàäèí 

òóðíèð êüèëå ôåíà. Àíà 2004-2006-éèñàðà äèäåäèç 

õüàéè 150-äàëàé âèíèç æàâàíðè çàëàíâèëèí 10 êàòåãîðèÿäàé 

÷ïèí ãüóíàðàð êúàëóðíà. Ãúàëèá õüàéè ñïîðòñìåíàð 

äèïëîìàð, ãðàìîòàÿð âà ìåäàëàð ãóíàëäè êúåéäíà. 

ÐÈÊIÅË ÕÊÈÍ: Æ.Áàðêàëàåâ äçþäîäàé Ðîññèÿäèí ÷åìïèîíàòðèí 

ïðèç¸ð, ðåñïóáëèêàäà äçþäîäèí áèíå ýöèãàéáóðóêàé 

ñàä òèð Àáäóëãüàæè Áàðêàëàåâàí õâà òèð, àì 2010-éèñóç 

ìàëóì òóøèð êñàðè ÿíà êüåíàé. Âè÷èí óüìóüðäèí ýõèðèìæè 

éèñàðà Æàáðàèë Áàðêàëàåâà Äàãúóñòàíäèí äçþäîäèí ôåäåðàöèÿäèí 

âèöå-ïðåçèäåíò ÿç, ãüàêIíè òðåíåðâèëå êIâàëàõíàé. 

×èí ãüàçóðàéäè - Ðàãíåäà ÐÀÌÀËÄÀÍÎÂÀ

ïîíåäåëüíèê, 16 ÿíâàðÿ 

ÒÂ ÄÀÃÅÑÒÀÍ 

ÐÎÑÑÈß 

08.05-08.08 Ìåñòíîå âðåìÿ. 

Âåñòè-Äàãåñòàí. 


Âåñòè-Äàãåñòàí 

11:40 Ìåñòíîå âðåìÿ. 






17:40 Ãîðÿ÷èé ïîäíîñ 

18.15 Àêöåíòû. 



ÐÃÂÊ 

07.00 Âðåìÿ íîâîñòåé. Èòîãè 

07.45 Ïåðåäà÷à íà ëåçãèíñêîì 

ÿçûêå 

«Âàõòàð âà èíñàíàð» 

Íàðîäíûé 

ãåðîé ÐÄ Àëèê 

Ýôåíäèåâ 

08.30 Ìóëüòôèëüì 0+ 

08.45 Ä/ñ «Âêóñ ïóòåøåñòâèé» 

09.20 Õ/ô «Íåîêîí÷åííàÿ 

ïîâåñòü» 

12.00 «Âäîõíîâëåííàÿ Äàãåñòàíîì» 

Õóäîæíèê 

Êëàðà Âëàñîâà 

12.30 Âðåìÿ íîâîñòåé Äàãåñòàíà 

12.50 Ïðîåêò «Òåàòð ïîýçèè» 

Ìèõàèë Ìîðîçîâ 

«ß ïðîçû íå ïèñàë ñîâñåì…» 

14.05 «Ïîäðîáíîñòè» 


14.50 Ò/ñ «Ìàðèàííà è 

Ñêàðëåòò» 


16.50 Íåäåëÿ ìèëèöåéñêîãî 

êèíî íà ÐÃÂÊ. Õ/ô 

«Êóêàðà÷à» 

18.45 Ïåðåäà÷à íà òàáàñàðàíñêîì 

ÿçûêå «Ìèë»- 

Ïðîáëåìû ñîâðåìåííîãî 

ïåñåííîãî èñêóññòâà 


20.00 Âðåìÿ íîâîñòåé Ìàõà÷êàëà 

20.20 «Äàãåñòàí òóðèñòè÷åñêèé» 

Êàéòàãñêàÿ âûøèâêà 

20.45 Õ/ô «Ãîðîäñêîé ðîìàíñ» 


23.00 Ñïîðò íà êàíàëå. XVII 

Íîâîãîäíèé òóðíèð ïî 

âîëüíîé áîðüáå ñðåäè 

þíîøåé â ñ. Ëåâàøè 



ÿçûêå «Ìèë» 



02.20 Õ/ô «Êîðîëåâà Õðèñòèíà» 

04.00 Êîíöåðò àíñàìáëÿ 

«Ëåçãèíêà» 





«Êóêàðà÷à» 

12 ÿíâàðÿ, 2017 ã. ¹ 2 

ÒÅËÅíåäåëÿ 13 

ÏÅÐÂÛÉ 

5.00 Äîáðîå óòðî. 

9.00 Íîâîñòè. 

9.20 Êîíòðîëüíàÿ çàêóïêà. 

9.50 Æèòü çäîðîâî! 

10.55 Ìîäíûé ïðèãîâîð. 


12.15 Ïðî ëþáîâü. 

13.20 Âðåìÿ ïîêàæåò. 





16.00 Ìóæñêîå/Æåíñêîå. 

17.00 Íàåäèíå ñî âñåìè. 

18.00 Âå÷åðíèå íîâîñòè. 

18.45 Äàâàé ïîæåíèìñÿ! 

19.50 Ïóñòü ãîâîðÿò. 

21.00 Âðåìÿ. 

21.35 Ò/ñ “Ãðå÷àíêà”. 

23.15 Íî÷íûå íîâîñòè. 

23.30 Áþðî. 








ÐÎÑÑÈß 1 

5.00 Óòðî Ðîññèè. 

9.00 Âåñòè. 


9.55 Î ñàìîì ãëàâíîì. 

11.00 Âåñòè. 

11.40 Âåñòè. Ìåñòíîå âðåìÿ. 

11.55 Ò/ñ “Âàñèëèñà”. 

14.00 Âåñòè. 


14.55 Ò/ñ “Òàéíû ñëåäñòâèÿ”. 

17.00 Âåñòè. 


17.40 Ïðÿìîé ýôèð. 

18.50 60 ìèíóò. 

20.00 Âåñòè. 


21.00 Ò/ñ “Ñêëèôîñîâñêèé”. 

23.50 Ò/ñ “Ñàøà äîáðûé, 

Ñàøà çëîé”. 

1.50 Ãîðîäîê. Ëó÷øåå. 

2.50 Ò/ñ “Äàð”. 

ÍÒÂ 

5.00 Ò/ñ “Àäâîêàò”. 

6.00 Ñåãîäíÿ. 





8.05 Ò/ñ “Âîçâðàùåíèå Ìóõòàðà”. 


10.20 Ò/ñ “Áðàòàíû”. 

12.00 Ñóä ïðèñÿæíûõ. 


13.25 ×ðåçâû÷àéíîå ïðîèñøåñòâèå. 

Îáçîð. 

14.00 Ìåñòî âñòðå÷è. 


16.25 Ò/ñ “Óëèöû ðàçáèòûõ 

ôîíàðåé”. 

18.00 Ãîâîðèì è ïîêàçûâàåì. 


19.40 Ò/ñ “Ïàóòèíà”. 

23.30 Èòîãè äíÿ. 

0.00 Ïîçäíÿêîâ. 

0.10 Ò/ñ “Ñòðàíñòâèÿ Ñèíäáàäà”. 


3.05 Ò/ñ “Øåðèô”. 

ÄÎÌÀØÍÈÉ 

6.30 Äæåéìè: îáåä çà 30 

ìèíóò. 

7.30 Äîìàøíÿÿ êóõíÿ. 

8.00 Ïî äåëàì íåñîâåðøåííîëåòíèõ. 

11.00 Äàâàé ðàçâåäåìñÿ! 

14.00 Ò/ñ “Ëèñò îæèäàíèÿ”. 

16.10 Ò/ñ “Æåíñêèé äîêòîð”. 

18.00 Ñâèäàíèå äëÿ ìàìû. 



23.00 Ðóáëåâî-Áèðþëåâî. 

0.00 6 êàäðîâ. 

0.30 Ìåëîäðàìà “Òðàâà ïîä 

ñíåãîì”. (Ðîññèÿ - Óêðàèíà). 




ìèíóò. 

ÒÂ-ÖÅÍÒÐ 

6.00 Íàñòðîåíèå. 

8.10 Õ/ô “Óëèöà ïîëíà íåîæèäàííîñòåé”. 

9.35 Õ/ô “Îõëàìîí”. 

11.30,14.30 Ñîáûòèÿ. 

11.50 Ïîñòñêðèïòóì. 

12.55 Â öåíòðå ñîáûòèé. 

13.55 Ëèíèÿ çàùèòû. Áèòâà 

ñ ýêñòðàñåíñàìè. 

14.50 Ãîðîä íîâîñòåé. 

15.15 Ä/ô “Ñâåòëàíà Àëëèëóåâà. 

Äî÷ü çà îòöà”. 

16.00 Òàéíû íàøåãî êèíî”. 

“Âîðîøèëîâñêèé ñòðåëîê 

16.35 Åñòåñòâåííûé îòáîð. 

17.30 Ò/ñ “Îäíîëþáû”. 

19.30 Ñîáûòèÿ. 

20.00 Ïðàâî ãîëîñà. 

21.45 Ïåòðîâêà, 38. 


22.30 Ìèñòåð Àìåðèêà. 

Ñïåöðåïîðòàæ. 

23.05 Áåç îáìàíà”. “×óäîêîñìåòèêà. 

0.00 Ñîáûòèÿ. 25-é ÷àñ. 

0.30 Õ/ô “Ãðàæäàíêà Êàòåðèíà”. 

4.05 Ä/ô “Ìèðàæ ïëåíèòåëüíîãî 

ñ÷àñòüÿ”. 

âòîðíèê, 17 ÿíâàðÿ 


ÐÎÑÑÈß 



08.35-08.41 Ìåñòíîå 

âðåìÿ. Âåñòè-Äàãåñòàí 

09:00 Êàíàë íàöèîíàëüíîãî 

âåùàíèÿ 

«Ðóáàñ» (íà òàáàñàðàíñêîì 

ÿçûêå) 







17:40 Ïëàíåòà Êóëüòóðà 



ÐÃÂÊ 


ñðåäà, 18 ÿíâàðÿ 


ÐÎÑÑÈß 







«Äàðãàëà àíêúè» 







17:40 ÒÎÊÑ âåäåò ïîèñê 

ïîñ.Äàã.Îãíè 

17.55 Ìîíîñïåêòàêëü. 

Ðàñóë Ãàìçàòîâ 

«Ìîé Äàãåñòàí» 

18.15 Ëþäè â áåëûõ 

õàëàòàõ. Êèçëÿðñêàÿ 

ÖÃÁ 



÷åòâåðã, 19 ÿíâàðÿ 


ÐÎÑÑÈß 







«Ëàëààí» (íà ðóòóëüñêîì 

ÿçûêå) 







17.40 Ìóðàä Êàæëàåâ 

– î Æèçíè, î Ìóçûêå, 

î Ñåáå. Ïðåìüåðà 



ÐÃÂÊ 



ÿçûêå «Ìèë» 



08.45 Õ/ô «Ãîðîäñêîé ðîìàíñ» 

10.45 Êîíöåðò àíñàìáëÿ 

«Ëåçãèíêà» 




13.20 Ìîíîñïåêòàêëü «Çàïèñêè 

ñóìàñøåäøåãî» 




16.00 Ìóëüòôèëüìû 0+ 




«Äåðåâåíñêèé äåòåêòèâ» 

ÐÃÂÊ 


07.10 Ïåðåäà÷à íà ëàêñêîì 

ÿçûêå «Àüðùè âà àãüëó» 




09.20 Õ/ô «Àéâåíãî» 

11.30 «Íà âèäó» 

12.05 «Óãîë çðåíèÿ» 


12.55 «Ïðàâîâîå ïîëå» 

13.30 «Ïðîôåññèîíàë» 








êèíî íà ÐÃÂÊ. Õ/ô «Ïî 

ñëåäàì Êàðàáàèðà» 

07.15 Ïåðåäà÷à íà äàðãèíñêîì 

ÿçûêå «Àäàìòè âà 

çàìàíà» 




09.20 Õ/ô «Ïðèõîäèòå çàâòðà» 

11.20 Ä/ô «Îðòà-Êàïû. 

Äåðáåíò» 

11.40 «Àóòîäàôå» 


12.50 Ä/ô «Õèçðè Àìèðõàíîâ. 

Ïóòåøåñòâèå â 

äðåâíîñòü» 

13.40 «Âåðíèñàæ» 

14.00 «Æèëîé ìèð» 












21.20 «Íà âèäó» 

21.55 «Ïðàâîâîå ïîëå» 


23.00 «Óãîë çðåíèÿ» 

23.20 Ä/ô «Òàêàÿ ðàçíàÿ 

âîéíà» 




«Ïîêîëåíèå ëåãåíäàðíîé 

ëþáâè» 



02.20 Õ/ô «Àéâåíãî» 


04.30 Ä/ô «Òàêàÿ ðàçíàÿ 

âîéíà» 



«Äåðåâåíñêèé äåòåêòèâ» 







20.20 Ä/ô «Õèçðè Àìèðõàíîâ. 

Ïóòåøåñòâèå â 

äðåâíîñòü» 

21.10 «Âåðíèñàæ» 



21.55 «Æèëîé ìèð» 


23.00 «Àóòîäàôå» 

00.00 Ä/ô «Ïÿòü ñòîðîí ñâåòà» 








02.40 Õ/ô «Ãðàí Ïðè» 


êèíî íà ÐÃÂÊ. Õ/ô «Ïî 

ñëåäàì Êàðàáàèðà» 



«Êîëüöî ñòàðîãî øåéõà» 

18.30 Îáçîð ãàçåòû 

«ÕIàêúèêúàò» 

18.45 Ïåðåäà÷à íà àâàðñêîì 

ÿçûêå «ÃIàäàíãè 

ãIàìàëãè çàìàíãè» 



20.20 «Íà âèäó. Ñïîðò» 

21.00 «Èñòîðèÿ Äàãåñòàíà 

â ëèöàõ. Ëåðìîíòîâ íà 

Êàâêàçå» 

21.30 ÐÄÍÒ ïðåäñòàâëÿåò. 

«Êóëüòóðà íàðîäîâ Äàãåñòàíà 

ðàçíûõ êîíôåññèé» 

21.55 «Àãðîñåêòîð» 


23.00 «Ðàçóìíûé âçãëÿä» 

23.40 Ä/ô «Áðàòüÿ êàçàêè» 







ÏÅÐÂÛÉ 


















21.00 Âðåìÿ. 



23.30 Áþðî. 








ÏÅÐÂÛÉ 


















21.00 Âðåìÿ. 



23.30 Áþðî. 








ÏÅÐÂÛÉ 


















21.00 Âðåìÿ. 



23.30 Áþðî. 













11.00 Âåñòè. 



14.00 Âåñòè. 



17.00 Âåñòè. 



18.50 60 ìèíóò. 

20.00 Âåñòè. 






2.50 Ò/ñ “Äàð”. 






11.00 Âåñòè. 



14.00 Âåñòè. 



17.00 Âåñòè. 



18.50 60 ìèíóò. 

20.00 Âåñòè. 






2.50 Ò/ñ “Äàð”. 






11.00 Âåñòè. 



14.00 Âåñòè. 



17.00 Âåñòè. 



18.50 60 ìèíóò. 

20.00 Âåñòè. 






2.50 Ò/ñ “Äàð”. 

ÍÒÂ 













Îáçîð. 











2.55 Ò/ñ “2,5 ÷åëîâåêà”. 

(ÑØÀ). 

3.20 Ò/ñ “Øåðèô”. 

ÍÒÂ 













Îáçîð. 











3.00 Ò/ñ “2,5 ÷åëîâåêà”. 

(ÑØÀ). 

3.20 Ò/ñ “Øåðèô”. 

ÍÒÂ 













Îáçîð. 











2.55 Ò/ñ “2,5 ÷åëîâåêà”. 

3.20 Ò/ñ “Øåðèô”. 



ìèíóò. 











0.30 Ìåëîäðàìà “Òðàâà ïîä 

ñíåãîì”. 

Ïðîôèëàêòèêà. 



ìèíóò. 








20.50 Ìåëîäðàìà “Íå æàëåþ, 

íå çîâó, íå ïëà÷ó”. 


23.50 6 êàäðîâ. 

0.30 Ìåëîäðàìà “Æåñòîêèé 

ðîìàíñ”. 





ìèíóò. 



ìèíóò. 





14.10 Êîìåäèÿ “Íåâåñòà ñ 

çàïðàâêè”. 







23.50 6 êàäðîâ. 

0.30 Ìåëîäðàìà “Æåñòîêèé 

ðîìàíñ”. 





ìèíóò. 



8.00 Äîêòîð È... 

8.30 Õ/ô “Âåðüòå ìíå, ëþäè!” 

(6+). 

10.40 Ä/ô “Êèðèëë Ëàâðîâ. 

Ðûöàðü ïåòåðáóðãñêîãî 

îáðàçà”. 


11.50 Ò/ñ “Ìèññèñ Áðýäëè”. 

13.40 Ìîé ãåðîé. 



15.15 Áåç îáìàíà”. “×óäîêîñìåòèêà. 


“Áëîíäèíêà çà óãëîì. 


17.30 Ò/ñ “Îäíîëþáû”. 





22.30 Îñòîðîæíî, ìîøåííèêè! 

Ñìåðòåëüíîå èñöåëåíèå. 

23.05 Ïðîùàíèå. Òðóñ, Áàëáåñ 

è Áûâàëûé. 


0.30 Õ/ô “Íåïîáåäèìûé”. 







15.15 Ïðîùàíèå. Òðóñ, Áàëáåñ 

è Áûâàëûé. 


“Ä`Àðòàíüÿí è òðè ìóøêåòåðà. 


17.40 Õ/ô “Ïëåìÿøêà”, 1 è 

2 ñ. 





22.30 Ëèíèÿ çàùèòû. 

23.05 Ñîâåòñêèå ìàôèè. 

Ïèðàòû Þæíîãî ïîðòà. 



(Âåëèêîáðèòàíèÿ). 

2.20 Îáëîæêà. Ãîëûé Ãàððè 

3.00 Ä/ô “Ðóññî òóðèñòî. 

Âïåðâûå çà ãðàíèöåé”. 

4.30 Ä/ô “Ñâåòëàíà Àëëèëóåâà. 

Äî÷ü çà îòöà”. 




8.00 Äîêòîð È... 

8.35 Õ/ô “Êàæäûé âå÷åð â 

îäèííàäöàòü”. 

10.05 Õ/ô “SÎS íàä òàéãîé” 

11.30,14.30 Ñîáûòèÿ. 



14.30,19.30 Ñîáûòèÿ. 


15.15 Ñîâåòñêèå ìàôèè. 

Ïèðàòû Þæíîãî ïîðòà 


“Òîò ñàìûé Ìþíõãàóçåí 


17.40 Õ/ô “Ïëåìÿøêà”. 




22.30 Îáëîæêà. Íàøà Ðàñà. 

23.05 Ä/ô “Òðàãåäèè ñîâåòñêèõ 

êèíîçâåçä”. 



2.25 Ä/ô “Îáðàùåíèå íåâåðíûõ”. 

3.15 Ä/ô “Æàäíîñòü áîëüøå, 

÷åì æèçíü”.

14 12 ÿíâàáðÿ, 2017 ã. ¹ 2 

ïÿòíèöà, 20 ÿíâàðÿ 


ÐÎÑÑÈß 











17:40 Ìèð Âàøåìó 

äîìó 

18.00 Äàãåñòàí 

ñïîðòèâíûé 

18.30 Âåñòè-äåæóðíàÿ 

÷àñòü 



ÐÃÂÊ 


ñóááîòà, 21 ÿíâàðÿ 


ÐÎÑÑÈß 

08:20 Ðåêëàìà 

08.25 Êîíöåðò â ÷åòûðå 

ðóêè 

08.53 «Äàãåñòàíöû â 

Ñòàâðîïîëüñêîì 

êðàå» 

09.16 Ðåêëàìà 



ÐÃÂÊ 


07.15 Ïåðåäà÷à íà êóìûêñêîì 

ÿçûêå «Çàìàíëàð 

ãåòå, õàëêú ãåòìåñ» Ôåñòèâàëü 

êóìûêñêîé ïåñíè 

07.55 Îáçîð äàãåñòàíñêèõ 

ÑÌÈ 


âîñêðåñåíüå, 22 ÿíâàðÿ 


ÐÎÑÑÈß 

10:20 Ìåñòíîå âðåìÿ.- 


Ñîáûòèÿ íåäåëè. 

Èíôîðìàöèîííîàíàëèòè÷åñêàÿ 

ïðîãðàììà 

ÐÃÂÊ 


07.15 «Ìîé ìàëûø» 


08.00 «Çäðàâñòâóé, ìèð!» 


08.45 Õ/ô «Ôîðìóëà ðàäóãè» 

10.10 Ïðèâåòû è ïîçäðàâëåíèÿ 

â ïðîãðàììå 

«Ïîëèôîíèÿ» 6 + 

ÌÀÒ× ÒÂ Ñ 16 ÏÎ 22 ßÍÂÀÐß 

ÏÎÍÅÄÅËÜÍÈÊ 

6.30 Ä/ñ “Áåñêîíå÷íûå èñòîðèè”. 

7.00,7.35,8.50, Íîâîñòè. 

7.05 Áåçóìíûå ÷åìïèîíàòû. 

7.40,12.15 Âñå íà Ìàò÷! 

8.55 Õîêêåé. ÂÕÐ. “Ðóññêàÿ 

êëàññèêà”. “Äèíàìî”. 

11.25,13.30,17.00 Íîâîñòè 

11.30 Áèàòëîí. Êóáîê ìèðà. 

Ãîíêà ïðåñëåäîâàíèÿ. 

Ìóæ÷èíû. 


Ãîíêà ïðåñëåäîâàíèÿ. 

Æåíùèíû. 

13.35 Ò/ñ “Âîåííûé ôèòíåñ”. 

15.35,0.30 Âñå íà Ìàò÷! 

16.00 Âñå íà õîêêåé! Èòîãè 

Ìîëîäåæíîãî ÷åìïèîíàòà 

17.05 Âñå íà Ìàò÷! 

17.35 ÅâðîÒóð. Îáçîð ìàò- 

÷åé íåäåëè. 


18.40 Êîíòèíåíòàëüíûé âå÷åð 

19.10 Õîêêåé. ÊÕË. “Äèíàìî”. 

Ïðÿìàÿ òðàíñëÿöèÿ 

22.10 Âñå íà ôóòáîë! 

22.40 Ãàíäáîë. ×Ì. Ìóæ÷èíû. 

Ðîññèÿ - Ïîëüøà. 

1.15 Áàñêåòáîë. Åäèíàÿ ëèãà 

ÂÒÁ. ÓÍÈÊÑ (Êàçàíü) - 

ÖÑÊÀ. 




08.00 Îáçîð ãàçåòû 

«ÕIàêúèêúàò» 




09.20 Õ/ô «Âîçâðàùåíèå 

âåëèêîëåïíîé ñåìåðêè» 

11.10 ÐÄÍÒ ïðåäñòàâëÿåò. 

«Êóëüòóðà íàðîäîâ Äàãåñòàíà 

ðàçíûõ êîíôåññèé» 

11.30 Ïÿòíè÷íàÿ ïðîïîâåäü. 

Ïðÿìàÿ òðàíñëÿöèÿ èç 

Öåíòðàëüíîé Äæóìàìå÷åòè 

ã. Ìàõà÷êàëà 

12.00 «Àãðîñåêòîð» 


12.55 «Ðàçóìíûé âçãëÿä» 

13.30 ÐÄÍÒ ïðåäñòàâëÿåò… 

Îáðÿä «Âûõîä íîâîáðà÷íîé 

çà âîäîé» Õóíçàõñêèé 

ðàéîí 


08.45 «Çäîðîâüå» 

09.20 Õ/ô «Âîëøåáíàÿ ëàìïà 

Àëëàäèíà» 

10.40 Ä/ô «Äàãåñòàí, êàêîé 

îí åñòü» 


12.00 «Âðåìÿ ìîëîäûõ» 

12.30 Ñïåêòàêëü ëàêñêîãî 

ìóçûêàëüíî-äðàìàòè- 

÷åñêîãî òåàòðà èì. 

Ýôåíäè Êàïèåâà «Ùàçà 

èç Êóðêëè» 

14.00 Õ/ô «Áëàãî÷åñòèâàÿ 

Ìàðòà» 


16.50 Äàãåñòàíñêîå êèíî. Õ/ 

ô «Òàê ðîæäàåòñÿ ïåñíÿ» 

18.50 Ä/ô «Èñêóññòâî áåç 

ãðàíèö. Òåàòð òðåõ ãîðîäîâ» 

11.30 «×èñòîå ñåðäöå» 

11.45 Áàëåò «Ðîìåî è Äæóëüåòòà» 


12.30 «Íàøè äåòè» 

13.00 «Ìîëîäåæíûé ìèêñ» 

13.30 «Íîâîãîäíèé ñåðïàíòèí» 

15.45 Õ/ô «Ïðîäàííûé 

ñìåõ» 

18.20 «Ñïîðòèâíûé óèê-ýíä» 


ÿçûêå 


Áåñåäà ñ àøóãîì 

Øèìøèðîì 

19.30 Âðåìÿ íîâîñòåé Äàãåñòàíà. 

Èòîãè 

20.10 «Ñëóæà Ðîäèíå» 

20.30 Òåëåî÷åðê î Ãàìçàòå 

Þñóïîâå «Áûë êðàñèâûì 

òâîé ïóòü…» 

ÂÒÎÐÍÈÊ 


7.00,7.35,8.55, Íîâîñòè. 



9.00 Ðåàëüíûé áîêñ. 


9.45 Ò/ñ “Ãðîããè”. 


12.15 ÅâðîÒóð. Îáçîð ìàò- 

÷åé íåäåëè. 


13.20 Õ/ô “Ìèííåñîòà”. 



15.45 Ñìåøàííûå åäèíîáîðñòâà. 

Ëó÷øåå èç 

Bellator 2016. 



18.35 Ì×Ì. Ëó÷øåå. Ñïåöèàëüíûé 

ðåïîðòàæ. 

18.55 Êîíòèíåíòàëüíûé âå÷åð 

19.25 Õîêêåé. ÊÕË. “Ñïàðòàê”. 





Ðîññèÿ - Ôðàíöèÿ. 


1.15 Ðåàëüíûé áîêñ. 

13.50 «Íà âèäó. Ñïîðò» 






16.55 Õ/ô «Óëèöà ïîëíà íåîæèäàííîñòåé» 

18.10 «Íàøè äåòè» 

18.45 Ïåðåäà÷à íà êóìûêñêîì 

ÿçûêå 




20.45 «Çäîðîâüå» 

21.20 Ä/ô «Äàãåñòàí, êàêîé 

îí åñòü» 

22.15 Îáçîð äàãåñòàíñêèõ ÑÌÈ 


23.00 «Âðåìÿ ìîëîäûõ» 

23.20 . Ä/ô «Îò ñåäûõ âåðøèí 

äî ñåäîãî Êàñïèÿ» 



19.50 «×èñòîå ñåðäöå» 

20.10 «Çäðàâñòâóé, ìèð!» 


21.05 Ïðèâåòû è ïîçäðàâëåíèÿ 

â ïðîãðàììå 

«Ïîëèôîíèÿ» 


23.00 Õ/ô «Ôîðìóëà ðàäóãè» 



01.30 Ñïåêòàêëü ëàêñêîãî 

ìóçûêàëüíî-äðàìàòè- 

÷åñêîãî òåàòðà èì. 

Ýôåíäè Êàïèåâà «Ùàçà 

èç Êóðêëè» 


03.05 Ä/ô «Èñêóññòâî, ðîæäåííîå 

â ãîðàõ» 

03.30 Õ/ô «Áëàãî÷åñòèâàÿ 

Ìàðòà» 

05.35 Äàãåñòàíñêîå êèíî. Õ/ 

ô «Òàê ðîæäàåòñÿ ïåñíÿ» 

21.00 Âñòðå÷à â Òåàòðå ïîýçèè 

ñ íàðîäíûì àðòèñòîì 

Ðîññèè Ìèõàèëîì 

Ìîðîçîâûì 

22.00 Ñòóäèÿ «Ñòðàíà ãîð» 

ïðåäñòàâëÿåò… 

22.30 Âðåìÿ íîâîñòåé Äàãåñòàíà. 

Èòîãè 

23.10 Õ/ô «Íåîêîí÷åííàÿ 

ïîâåñòü» 


ÿçûêå 


Áåñåäà ñ àøóãîì 

Øèìøèðîì 

01.35 Õ/ô «Ãàéäóêè» 

03.05 «Íîâîãîäíèé ñåðïàíòèí» 

04.50 Õ/ô «Ïðîäàííûé ñìåõ 

ÏÅÐÂÛÉ 




6.30 Õ/ô “Íàñòÿ”. 

8.10 Ì/ñ “Ñìåøàðèêè. Ïèí-êîä” 

ÑÐÅÄÀ 




12.00 Ñåðãåé Êîâàëåâ. 

Ñïåöèàëüíûé ðåïîðòàæ. 

12.20 Ïðîôåññèîíàëüíûé 

áîêñ. Ñåðãåé Êîâàëåâ. 

Áîé çà òèòóë ÷åìïèîíà 

ìèðà â ïîëóòÿæåëîì 

âåñå ïî âåðñèÿì WBA, 

IBF è WBO. 




16.15 Äåñÿòêà! 

16.35 Êîíòèíåíòàëüíûé âå- 

÷åð. 

16.55 Õîêêåé. ÊÕË. “Ìåòàëëóðã”. 

Ïðÿìàÿ òðàíñëÿöèÿ. 

19.25 Õîêêåé. ÊÕË. “Äèíàìî” 

- ÖÑÊÀ. Ïðÿìàÿ 

òðàíñëÿöèÿ. 




23.45 Âîëåéáîë. Ëèãà ÷åìïèîíîâ. 


1.45 Áàñêåòáîë. Êóáîê Åâðîïû. 

Ìóæ÷èíû. “Ëîêîìîòèâ-Êóáàíü”. 

3.45 Õ/ô “Äýìïñè”. 

ÏÅÐÂÛÉ 














17.00 Æäè ìåíÿ. 


18.45 ×åëîâåê è çàêîí. 

19.50 Òåëåèãðà “Ïîëå ÷óäåñ”. 

21.00 Âðåìÿ. 

21.30 Êîíöåðò Ìàêñèìà 

Ãàëêèíà. 

23.30 Áþðî. 

0.35 Òðèëëåð “Ó êàæäîãî ñâîÿ 

ëîæü”. 

2.00 Êîìåäèÿ “Ðîëëåðû”. 


ÏÅÐÂÛÉ 


6.00,10.00 Íîâîñòè. 


6.30 Õ/ô “Äâîå è îäíà”. 

8.00 Èãðàé, ãàðìîíü ëþáèìàÿ! 

8.45 Ì/ñ “Ñìåøàðèêè. Íîâûå 

ïðèêëþ÷åíèÿ”. 

9.00 Óìíèöû è óìíèêè. 

9.45 Ñëîâî ïàñòûðÿ. 

10.15 Èðèíà Àëëåãðîâà. “Íå 

ìîãó ñåáÿ æàëåòü. 

11.20 Ñìàê. 


12.15 Èäåàëüíûé ðåìîíò. 

13.10 Íà 10 ëåò ìîëîæå. 

14.00 Ò/ñ “Àíãåë â ñåðäöå”. 


18.10 Êîíöåðò Êðèñòèíû 

Îðáàêàéòå. 

20.00 Êòî õî÷åò ñòàòü ìèëëèîíåðîì? 

21.00 Âðåìÿ. 

21.20 Ñåãîäíÿ âå÷åðîì. 

23.00 Ïîäìîñêîâíûå âå÷åðà 

23.55 Õ/ô “Ïîñëåäíèé êîðîëü 

Øîòëàíäèè”. 

2.15 Êîìåäèÿ “Äâàäöàòèïÿòèáîðüå”. 

8.25 ×àñîâîé. 

8.55 Çäîðîâüå. 


10.15 Íåïóòåâûå çàìåòêè. 

10.35 Ïîêà âñå äîìà. 

11.25 Ôàçåíäà. 


12.20 Îòêðûòèå Êèòàÿ. 

12.50 Òåîðèÿ çàãîâîðà. 

13.50 Ãàëèíà Ïîëüñêèõ. Ïî 

ñåìåéíûì îáñòîÿòåëüñòâàì. 

14.55 Êîìåäèÿ “Áåëûå 

Ðîñû”. 

16.35 Ýäâàðä Ðàäçèíñêèé. 

“Öàðñòâî æåíùèí”. 

18.50 Òî÷ü-â-òî÷ü. 

21.00 Âîñêðåñíîå “Âðåìÿ”. 

22.30 Òî÷ü-â-òî÷ü. 

23.20 Õ/ô “Âîññòàíèå ïëàíåòû 

îáåçüÿí”. 

1.15 Õ/ô “Êâèíòåò”. 



×ÅÒÂÅÐÃ 


7.00,7.35,8.55, Íîâîñòè. 




Ëó÷øåå èç UFC 

2016. 



Ëó÷øåå èç 

UFC 2016. 



11.40 Õ/ô “Ëåãåíäà î Áðþñå 

Ëè”. 




Èíäèâèäóàëüíàÿ ãîíêà. 




Ðîññèÿ - Áðàçèëèÿ. 

Òðàíñëÿöèÿ èç Ôðàíöèè 


19.55 Áàñêåòáîë. Åâðîëèãà. 

Ìóæ÷èíû. ÖÑÊÀ. Ïðÿìàÿ 

òðàíñëÿöèÿ. 





ÒÅËÅíåäåëÿ 






11.00 Âåñòè. 



14.00 Âåñòè. 



17.00 Âåñòè. 



18.50 60 ìèíóò. 

20.00 Âåñòè. 


21.00 Íîâîãîäíèé ïàðàä 

çâåçä. 

23.15 Õ/ô “Ïðîâåðêà íà 

ëþáîâü”. 

1.15 Êîìåäèÿ “Îòäàìñÿ â 

õîðîøèå ðóêè”. 

3.25 Ò/ñ “Äàð”. 


5.15 Õ/ô “Ëþáîâíèêè”. 

7.05 Äèàëîãè î æèâîòíûõ. 


8.20 Ðîññèÿ. Ìåñòíîå âðåìÿ. 

9.20 Ñòî ê îäíîìó. 

10.10 Ñåìåéíûé àëüáîì. 

11.00 Âåñòè. 


11.40 Þìîð! Þìîð! Þìîð! 

14.00 Âåñòè. 

14.20 Õ/ô “Äîëãè ñîâåñòè”. 

18.00 Ñóááîòíèé âå÷åð. 

20.00 Âåñòè â ñóááîòó. 

21.00 Õ/ô “Îäèíî÷åñòâî”. 

0.50 Õ/ô “Ðîäíîé ÷åëîâåê”. 

2.50 Ò/ñ “Ìàðø Òóðåöêîãî”. 


5.00 Õ/ô “Òîëüêî òû”. 

7.00 Ì/ñ “Ìàøà è ìåäâåäü”. 

7.30 Ñàì ñåáå ðåæèññåð. 

8.20 Ñìåõîïàíîðàìà. 

8.50 Óòðåííÿÿ ïî÷òà. 

9.30 Ñòî ê îäíîìó. 

10.20 Ìåñòíîå âðåìÿ. Âåñòè 

- Ìîñêâà. Íåäåëÿ â 

ãîðîäå. 

11.00 Âåñòè. 

11.20 Ñìåÿòüñÿ ðàçðåøàåòñÿ. 

14.00 Âåñòè. 

14.20 Õ/ô “Âðåìÿ ñîáèðàòü”. 

16.15 Õ/ô “Íåëþáèìàÿ”. 

20.00 Âåñòè íåäåëè. 

22.00 Âîñêðåñíûé âå÷åð ñ 

Âëàäèìèðîì Ñîëîâüåâûì. 

0.30 Øàéìèåâ. Â ïîèñêàõ 

Òàðòàðèè. 

1.25 Ò/ñ “Æåíùèíû íà ãðàíè”. 

3.25 Ò/ñ “Áåç ñëåäà”. 

4.25 Ñìåõîïàíîðàìà. 

ÏßÒÍÈÖÀ 


7.00,7.35,8.55, Íîâîñòè. 


7.40,11.00 Âñå íà Ìàò÷! 




11.30 Áîáñëåé è ñêåëåòîí. 

Êóáîê ìèðà. 

12.15,13.50,15.00 Íîâîñòè 


13.00 Áîáñëåé è ñêåëåòîí. 

Êóáîê ìèðà. 

14.00 Âñå íà õîêêåé! Èòîãè 

Ìîëîäåæíîãî ÷åìïèîíàòà. 


15.35 Áèàòëîí ñ Äìèòðèåì 

Ãóáåðíèåâûì. 




17.55,21.50 Íîâîñòè. 

18.00 Õ/ô “Íåêóäà áåæàòü”. 

19.55 Áàñêåòáîë. Åâðîëèãà. 

Ìóæ÷èíû. “Äàðþøøàôàêà”. 

21.55 Âñå íà ôóòáîë! Àôèøà 

22.25 Ôóòáîë. ×åìïèîíàò 

Ãåðìàíèè. “Ôðàéáóðã” 

- “Áàâàðèÿ”. 


1.10 Õ/ô “Áåéá áûë òîëüêî 

îäèí”. 

ÍÒÂ 













Îáçîð. 







19.30 ×Ï. Ðàññëåäîâàíèå. 

20.00 Ïðàâäà Ãóðíîâà. 

21.15 Õ/ô “Ïåðåëåòíûå 

ïòèöû”. 


3.05 Ò/ñ “Øåðèô”. 

ÍÒÂ 

5.00 Èõ íðàâû. 

5.40 Õ/ô “Àãåíò îñîáîãî 

íàçíà÷åíèÿ”. 

7.25 Ñìîòð. 

8.00,10.00 Ñåãîäíÿ. 

8.20 ×Ï. Ðàññëåäîâàíèå. 

8.50 Óñòàìè ìëàäåíöà. 

9.35 Ãîòîâèì ñ À. Çèìèíûì. 

10.20 Ãëàâíàÿ äîðîãà. 

11.00 Åäà æèâàÿ è ìåðòâàÿ. 

12.00 Êâàðòèðíûé âîïðîñ. 

13.05 Äâîéíûå ñòàíäàðòû. 

14.10 Ïîåäåì, ïîåäèì! 

15.05 Ñâîÿ èãðà. 


16.20 Îäíàæäû... 

17.00 Ñåêðåò íà ìèëëèîí. 

Í. Ãðàíîâñêàÿ. 

19.00 Öåíòðàëüíîå òåëåâèäåíèå. 

20.00 Òû íå ïîâåðèøü! 

21.00 Õ/ô “Ìîÿ ðåâîëþöèÿ”. 

23.00 Ìåæäóíàðîäíàÿ ïèëîðàìà. 

0.00 Áîðèñ Êðàñíîâ. Áåç 

ïðèêðàñ. (12+). 

1.05 Ò/ñ “Èç æèçíè êàïèòàíà 

×åðíÿåâà”. 

3.05 Ò/ñ “Øåðèô”. 

ÍÒÂ 

5.00 Õ/ô “Àãåíò îñîáîãî 

íàçíà÷åíèÿ”. 

7.00 Öåíòðàëüíîå òåëåâèäåíèå. 

8.00,10.00 Ñåãîäíÿ. 

8.20 Ëîòåðåÿ “Ñ÷àñòëèâîå 

óòðî”. 

9.25 Åäèì äîìà. 

10.20 Ïåðâàÿ ïåðåäà÷à. 

11.05 ×óäî òåõíèêè. (12+). 

12.00 Äà÷íûé îòâåò. 

13.05 ÍàøÏîòðåáÍàäçîð. 

14.10 Òîæå ëþäè. À. Âàñèëüåâ. 

15.05 Ñâîÿ èãðà. 


16.20 Ñëåäñòâèå âåëè... 

18.00 Íîâûé ðóññêèå ñåíñàöèè. 

19.00 Èòîãè íåäåëè. 

20.30 Õ/ô “Óáèòü äâàæäû”. 

0.30 Ò/ñ “Èç æèçíè êàïèòàíà 

×åðíÿåâà”. 

2.30 Ïîåäåì, ïîåäèì! 

3.00 Ò/ñ “Øåðèô”. 

ÑÓÁÁÎÒÀ 


7.00,7.35,12.20, Íîâîñòè. 


7.40 Âñå íà Ìàò÷! Ñîáûòèÿ 

íåäåëè. 

8.00 Ä/ô “Äàêàð-2017. Èòîãè 

ãîíêè”. 



Òðàíñëÿöèÿ èç Èòàëèè. 

11.00 Áîáñëåé è ñêåëåòîí. Êóáîê 

ìèðà. Ïðÿìàÿ òðàíñëÿöèÿ 

èç Øâåéöàðèè. 

11.50 Âñå íà ôóòáîë! Àôèøà 

12.30 Õîêêåé. Ìàò÷ çâåçä ÊÕË 

- 2017. Ìàñòåð-øîó. 



Ìàññ-ñòàðò. Æåíùèíû. 

16.20 Ëûæíûé ñïîðò. Êóáîê 

ìèðà. Ìóæ÷èíû. 15 êì. 


Ýñòàôåòà. Ìóæ÷èíû. 

18.50,22.25 Íîâîñòè. 




Àíãëèè. “Ìàí÷åñòåð 

Ñèòè” - “Òîòòåíõýì”. 


Èòàëèè. “Ìèëàí” - “Íàïîëè”. 



6.35 Äæåéìè Îëèâåð. Ñóïåð-åäà. 



10.50 Ìåëîäðàìà “Èçìåíà”. 


19.00 Ìåëîäðàìà “Êóêëû”. 

(Ðîññèÿ - Áåëàðóñü). 


23.50 6 êàäðîâ. 

0.30 Äåòåêòèâ “Ïîäìåíà”. 









7.30 Ìåëîäðàìà “Áåçîòöîâùèíà”. 

9.20 Ìåëîäðàìà “Óìíèöà, 

êðàñàâèöà”. 




18.00 Ä/ñ “2017: Ïðåäñêàçàíèÿ”. 

19.00 Ìåëîäðàìà “Âåëèêîëåïíûé 

âåê. Èìïåðèÿ 

Êåñåì”. 

23.00 Ä/ñ “Âîñòî÷íûå 

æåíû”. 


0.30 Êîìåäèÿ “Ïðîùàéòå, 

äîêòîð Ôðåéä”. 

2.35 Ñâàäåáíûé ðàçìåð. 






7.30 Ìåëîäðàìà “Çíàõàðü”. 

10.05 Äåòåêòèâ “Ïîäìåíà”. 

11.55 Õ/ô “Áëàãîñëîâèòå 

æåíùèíó”. 

14.15 Ìåëîäðàìà “Êóêëû”. 

18.00 Ä/ñ “2017: Ïðåäñêàçàíèÿ”. 

19.00 Ìåëîäðàìà “Íå÷àÿííàÿ 

ðàäîñòü”. 

22.50 Ä/ñ “Çàìóæ çà ðóáåæ”. 

23.50 6 êàäðîâ. 

0.30 Ìåëîäðàìà “Ìîñêîâñêèé 

æèãîëî”. (18+). 

2.30 Ñâàäåáíûé ðàçìåð. 



ÂÎÑÊÐÅÑÅÍÜÅ 


Bellator. 

7.00,9.25,11.00 Íîâîñòè. 

7.05 Âñå íà Ìàò÷! Ñîáûòèÿ 

íåäåëè. 

7.30 Õ/ô “Íåêóäà áåæàòü”. 

9.30 Áèàòëîí ñ Äìèòðèåì 

Ãóáåðíèåâûì. 


Ìàññ-ñòàðò. Æåíùèíû. 


Ýñòàôåòà. Ìóæ÷èíû. 



Ìàññ-ñòàðò. Ìóæ÷èíû. 

13.55 Õîêêåé. Ìàò÷ çâåçä 

ÊÕË - 2017. 


Ýñòàôåòà. Æåíùèíû. 




Àíãëèè. “×åëñè” - “Õàëë 

Ñèòè”. 

21.25 Ëûæíûé ñïîðò. Ýñòàôåòà. 

Ìóæ÷èíû. 4õ7,5 êì 


Ôðàíöèè. “Ëèîí” - 

“Ìàðñåëü”. 


1.30 Ä/ô “Çà êóëèñàìè Òóð 

äå Ôðàíñ”. 



8.05 Õ/ô “Ïàññàæèðêà”. 

10.00 Õ/ô “Øåðëîê Õîëìñ 

è äîêòîð Âàòñîí: Çíàêîìñòâî”, 

1 ñ. 


11.50 Õ/ô “Øåðëîê Õîëìñ 

è äîêòîð Âàòñîí: Êðîâàâàÿ 

íàäïèñü”, 2 ñ. 

13.15 Õ/ô “Õîëîäíûé ðàñ÷åò” 



15.20 Õ/ô “Õîëîäíûé ðàñ÷åò” 

17.40 Õ/ô “Âåñü ýòîò äæåì”. 

19.30 Â öåíòðå ñîáûòèé. 



22.30 À. Øàðàïîâà “Æåíà. 

Èñòîðèÿ ëþáâè”. 

0.00 Ä/ô “Èííà Óëüÿíîâà. 

Â ëþáâè ÿ Ýéíøòåéí”. 


(Âåëèêîáðèòàíèÿ). 

2.55 Õ/ô “Áîëüøàÿ ñâàäüáà”. 




5.45 Ìàðø-áðîñîê. 

6.20 Õ/ô “Ñïÿùàÿ êðàñàâèöà”. 

(Ãåðìàíèÿ). 

7.20 Êîðîëè ýïèçîäà. Âàëåíòèíà 

Ñïåðàíòîâà. 

8.15 ÀÁÂÃÄåéêà. 

8.45 Ïðàâîñëàâíàÿ ýíöèêëîïåäèÿ. 

9.10 Õ/ô “Âåñü ýòîò äæåì”. 

11.05 Õ/ô “Âñå áóäåò õîðîøî” 


11.45 Õ/ô “Âñå áóäåò õîðîøî”. 

13.25 Íèòè ëþáâè. 


14.45 Õ/ô “Íèòè ëþáâè”. 

17.20 Õ/ô “Ëîæü âî ñïàñåíèå”. 

21.00 Ïîñòñêðèïòóì. 

22.10 Ïðàâî çíàòü. 



3.00 Ìèñòåð Àìåðèêà. 

Ñïåöðåïîðòàæ. 

3.35 Äåòåêòèâ “Âåðà”. (Âåëèêîáðèòàíèÿ). 

5.20 Îñòîðîæíî, ìîøåííèêè! 

Ñìåðòåëüíîå èñöåëåíèå. 


5.55 Õ/ô “Ïàññàæèðêà”. 

7.45 Ôàêòîð æèçíè. 


“Çèìíÿÿ âèøíÿ. 

8.50 Õ/ô “Äåæà âþ”. 

10.55 Áàðûøíÿ è êóëèíàð. 

11.30,0.00 Ñîáûòèÿ. 

11.45 Õ/ô “Òàéíû Áóðãóíäñêîãî 

äâîðà”. (Ôðàíöèÿ). 

13.50 Ñìåõ ñ äîñòàâêîé íà 

äîì. 

14.30 Ìîñêîâñêàÿ íåäåëÿ. 

15.00 Õ/ô “Íå íàäî ïå÷àëèòüñÿ”. 

16.55 Õ/ô “Âòîðàÿ æèçíü”. 

20.25 Õ/ô “Óêðàäåííàÿ 

ñâàäüáà”. 


0.25 Õ/ô “Øåðëîê Õîëìñ è 

äîêòîð Âàòñîí”. 

3.10 À. Øàðàïîâà “Æåíà. 

Èñòîðèÿ ëþáâè”. 

4.40 Îáëîæêà. Íàøà Ðàñà. 

5.10 Ä/ô “Íåñîñòîÿâøèåñÿ 

ãåíñåêè”. 

ÐÀÄÈÎ 

ÈÑËÅÍ, 16-ßÍÂÀÐÜ 

12.10 «Äàãúóñòàí». Õàáàðàð 

12.35 «Õâàæàìæàì». 

ÑÀËÀÑÀ, 17-ßÍÂÀÐÜ 


12.30 “Êàð÷è Äàãúóñòàí”. 

ÀÐÁÅ, 18-ßÍÂÀÐÜ 


12.30 «Äåâèðàð». 

ÕÅÌÈÑ, 19-ßÍÂÀÐÜ 

12.10 «Äàãúóñòàí». Õàáàðàð. 

Ãàçåòäèí îáçîð 

12.30 «Âàõò âà æåãüèëàð». 

ÆÓÜÌß, 20-ßÍÂÀÐÜ 


12.30 «Èñëàìäèí ñåñ». 

ÊÈØ, 21-ßÍÂÀÐÜ 

10.43 «Ãüàôòåäèí íåòèæàÿð» 

10.50 Êîíöåðò. 

ÃÜßÄ, 22-ßÍÂÀÐÜ 

10.43 «Êàðä». Àÿëàð ïàòàë 

ïðîãðàììà 

Ïðîãðàììà ãüàçóðàéäè - Íàñèìà ÂÅËÈÁÅÃÎÂÀ

Äóüíüÿäà 


15 

Áàøñàãúëóãúâàë 

ãàíà 

Ðîññèÿäèí Ïðåçèäåíò Âëàäèìèð Ïóòèíà 

Ñèíàéñêèé ïîëóîñòðîâäèí êåôåðïàòà àâàé 

Ýëü-Àðèø øåãüåðäà òåðàêòäèí íåòèæàäà 

èíñàíàð òåëåô õüóíèõú ãàëàç àëàêúàëó ÿç 

Åãèïåòäà àâàé âè÷èí àìàäàã Àáäåëü Ôàòòàãü 

àñ -Ñèñèäèç áàøñàãúëóãúâàë ãàíà, õàáàð ãàíà 

9-ÿíâàðäèç ÒÀÑÑ-äè. 

“Àðàäàë àòàé ìóñèáàòäèí êàðäè ìåæäóíàðîäíûé 

òåððîðèçìäèç àêñè àêúâàçóí 

ïàòàë äóüíüÿäèí ñîîáùåñòâîäèí êúóâàòàð 

òóïëàìèøóí ÷àðàñóç òèðäè íóáàòäèí ñåôåðäà 

òåñòèêüàðçàâà”, - ëóãüóçâà òåëåãðàììàäà. 

Ïóòèíà Ðîññèÿ Åãèïåòäà àâàé àìàäàãðèõú 

ãàëàç ñàíàë ãåëåæåãäàíè òåððîðäèõú 

ãàëàç æåíã ÷Ióãâàç ãüàçóð òèðäè òåñòèêüàðíà. 

Ðîññèÿäèí ðåãüáåðäè ãüàêIíè òåëåô õüàéèáóðóí 

ìóêüâà-êüèëèéðèç âà áàãúðèéðèç ðèêIåð 

ñåêèíàðäàé ãàôàð ëàãüàíà. 

Èñëåí éèêúàí ïàêàìàõú ðàäèêàëðè Åãèïåòäèí 

êåôåðïàòà àâàé Ýëü-Àðèø øåãüåðäèí 

ïîëèöèÿäèí áëîêïîñòóíàë ãüóæóìíà. 

Áîåâèêðè ÊÏÏ ãðàíàòîìåòðàé ÿíà âà áëîêïîñòóíèí 

ïàòàâ àêúâàçàðíàâàé àâòîìîáèëäà 

àâàé õúèòêüèíàðäàé øåé êàðäèê êóòóíà. Íåòèæàäà 

9 êàñ òåëåô, 10-äàëàé òIèìèë òóøèç 

èíñàíðàë õèðåð õüàíà. 

Ðàôñàíäæàíè 

êüåíà 

Èðàíäèí âèëèêàí ïðåçèäåíò Àëè Àêáàð 

Õàøåìè Ðàôñàíäæàíèäèâàé ãüàôèãüàëàëâàë 

âàõ÷óí ïàòàë Òåãåðàíäèí êåôåðïàòà àâàé 

Äæàìàðàí ìèñêIèíäèç âèøåðàëäè èðàíâèÿð 

àòàíà. Ìÿðåêàòäà ãüàêIíè ãîñóäàðñòâîäèí 

ãèëàí êüèë Õàñàí Ðóõàíèäè âà ìèíèñòððèí 

êàáèíåòäèí ÷ëåíðèíè èøòèðàêíà. 

Èðàíäèí âèëèêàí ïðåçèäåíò Ðàôñàíäæàíè 

êå÷ìèø õüàéèäàí ãüàêúèíäàé FARS àãåíòñòâîäè 

õàáàð ãàíà. 

Ïîëèòèê 8-ÿíâàðäèç ðèêIèí ïðèñòóïäèëàé 

ãóüãúóüíèç Òåãåðàíäèí áîëüíèöàäà êóüòÿãü 

õüàíà. 

Ðàôñàíäæàíè 1934-éèñóç äèäåäèç õüàíà. 

Èñëàìäèí ðåâîëþöèÿ æåäàëäè âàä ñåôåðäà 

àì, ãüóêóìàòäèç àêñè êIâàëàõ êüèëå 

òóõóçâà ëóãüóç, äóñòàãúõàíàéðà àöóêüíà, àõïà 

àíàé ýêúå÷Iàéäàëàé ãóüãúóüíèç àì ñà êúóðóëóøäèëàé 

ìàñà êúóðóëóøäàë ýëÿ÷Içàâàé 

ìèíèñòððèí êàáèíåòäèí ñîñòàâäèê àêàòíà. 

1989-éèñóç àì ïðåçèäåíòâèëå õêÿíà âà è 

êúóëëóãúäàë 1997-éèñàëäè àëàìóêüíà. 2005- 

éèñàëàé àäà ìàõñóñ Ñîâåòäèç - Èðàíäèí ðóêîâîäèòåëü 

Àëè Õàìåíèäèí ïàòàâ ãâàé ìåñëÿò 

êúàëóðäàé Êüèëèí îðãàíäèç ðåãüáåðâàë 

ãàíà. 

Ðàôñàíæàíè êå÷ìèø õüóíèõú ãàëàç àëàêúàëó 

ÿç óüëêâåäà ïóä éèêúàí ÿñ ÷Ióãóí ìàëóìàðíàâà. 

Àì êúå 12-ÿíâàðäèç, êó÷óêäà. 

Áîåâèêàð òåðãíà 

Òóüðêèÿäèí âîåííûéðè àëàòàé ãüÿä þêúóç 

“Èñëàìäèí ãîñóäàðñòâîäèí” (ÈÃ, Ðîññèÿäà 

êúàäàãúà àâóíâàé 48 áîåâèê òåðãíà. Èäàí ãüàêúèíäàé, 

Òóüðêèÿäèí ÿðàêüëó êúóâàòðèí 

ïðåññ-êúóëëóãúäèí îôèöèàëüíûé ìàëóìàòäàë 

àñàñëó õüàíà, Ðåéòåð àãåíòñòâîäè õàáàð 

ãóçâà. 

Äîêóìåíòäèí òåêñòèíàé àêâàçâàéâàë, èñëàìèñòàð 

ïèÿäà êüóøóíðèí âà ÂÂÑ-ðèí ñàíàëäè 

òèð ãüåðåêàòðèí íåòèæàäà òåðãíà. Ñàìîëåòðè 

áîåâèêðèí ìÿãüêåìàðíàâàé 23 ñåíãåðíè 

òåðãàíà ëóãüóçâà ìàëóìàòäà. 

28-äåêàáðäèç Òóüðêèÿäà Àëü-Áàá øåãüåðäèí 

ïàòàðèâ “Èñëàìäèí ãîñóäàðñòâîäèí” 44 

áîåâèê òåðãàéäàí ãüàêúèíäàé ìàëóìàðíàé. 

À ÷Iàâóç 117 òåððîðèñòäàë õèðåðíè õüàíàé. 

Êüâå þãú èäàëàé âèëèê Òóüðêèÿäèí ïðåçèäåíòäèí 

ïðåññ-ñåêðåòàðü Èáðàãüèì Êàëèíà 

õàáàð ãàéèâàë, Ýëü-Áàáäèí ïàòàðèâ ýõèðèìæè 

éèêúàðà êüèëå ôåéè æåíãåðà Òóüðêèÿäèí 

âîåííûéðè âà àáóðóõú ãàëàç øåðèê òèð Ñèðèÿäèí 

àçàä àðìèÿäèí äåñòåéðè (ÑÑÀ) 226 

èñëàìèñò òåðãíà. Àëü-Áàá øåãüåð ïàòàë çàëàí 

æåíãåð êüèëå ôèç ñà øóìóä ãüàôòå ÿ. 

Òóüðêèÿäèí âà Ñèðèÿäèí àçàä àðìèÿäèí êüóøóíàð 

òåððîðèñòàð àâàé õóüð ãüàëêúàäà òâàç 

÷àëèøìèø æåçâà. Àëàé âàõòóíäà êüâå òåðåôäèíè 

÷ïèí àðàäà ãçàô êüàäàð ïó÷âèëåð 

àðàäàë àòàíâàéäàí ãüàêúèíäàé õàáàð ãàíà: 

Òóüðêèÿäèí âîåííûéðè âèøåðàëäè òåëåô 

õüàéè èñëàìèñòðèí, “Èñëàìäèí ãîñóäàðñòâîäèíè” 

Òóüðêèÿäèí 10 “Ëåîïàðä” òàíê òåðã èéèç 

õüàéèäàí ãüàêúèíäàé ìàëóìàðíà. 22-äåêàáðäèç 

Àíêàðàäè âè÷èí 14 àñêåð òåëåô õüàéèäè 

õèâå êüóíà. 

Àñêåððàë ãüóæóìíà 

Èçðàèëäèí îáîðîíàäèí àðìèÿäèí àñêåððàë 

÷óêIóëäàëäè ÿðàêüëàìèø õüàíâàé ïàëåñòèíâèäè 

ãüóæóìíà. È êàðäèí ãüàêúèíäàé, 

êîìàíäîâàíèäèí ìàëóìàòäàë àñàñëó õüàíà, 

The Jerusalem Post-äè êõüèçâà. 

×óüðóüê 10-ÿíâàðäèí ïàêàìàõú Íàáëóñ 

øåãüåðäèí ïàòàâ àðàäàë àòàíà. Ãúèëå ÷óêIóë 

àâàé òàõñèðêàð, “Àëëàãü àêáàð” ëóãüóç, ãüàðàéèç, 

Èçðàèëäèí àñêåðàð ãàëàé ïàòàõú êàòíà. 

×ïèâàé àì àêúâàçàðèç òåæåäàéäè ÷èð 

õüàéèëà, ÷è àñêåððè ÿðàêüðèêàé ìåíôÿò êúà- 

÷óíà, ïàëåñòèíâè ÿíà êüåíà. ×óüðóüêäèí íåòèæàäà 

àñêåððèêàé õàñàðàòâèëåð õüàéè êàñ 

àâà÷. 

8-ÿíâàðäèí þêúóç ïàð ÷Ióãâàäàé ìàøèíäèí 

ðóëäèõú ãàëàé èòèìäè Èåðóñàëèìäèí 

Àðìîí à-Íàöèâ ðàéîíäà àâòîáóñäàé ýêúå÷Içàâàé 

âîåííûéðàë ìàøèí ãüàëíà, êüóä êàñ 

20-30 éèñàí ÿøäà àâàé ïóä äèøåãüëè âà ñà 

èòèì òåëåô õüàíà. ÃüàêIíè õàñàðàòâèëåð 

õüàéè 15 êàñäèí ãüàêúèíäàéíè ìàëóìàðíà. 

Ïîëèöèÿäè òåñòèêüàðçàâà õüè, ïàð ÷Ióãâàäàé 

ìàøèíäèí ðóëäèõú ãàëàé êàñ òåðãíà. 

Àì âèëèêðàé äóñòàãúäà õüàéè, Èåðóñàëèìäèí 

ðàãúýêúå÷Iäàé ïàòà ÿøàìèø õüàéè Ôàäè 

àëü-Êàíàáèð òIâàð àëàé êàñ òèð. 

Ëóêàøåíêîäè õèâå 

êüóíà 

Áåëîðóññèÿäèí ïðåçèäåíò Àëåêñàíäð 

Ëóêàøåíêîäè âè÷èí õàëêü âà óüëêâå ñàäàí 

âèëèêíè àãúóçàðäà÷ ëàãüàíà õèâå êüóíà. 

Èäàí ãüàêúèíäàé ÁÅËÒÀ àãåíòñòâîäè 7-ÿíâàðäèç 

õàáàð ãàíà. 

Ãîñóäàðñòâîäèí êüèëèí ãàôàðàëäè, áåëîðóñàð 

âà âèðè ðåñïóáëèêà õóüí “âëàñòðèí 

êüèëèí êàð õüóí ëàçèì ÿ”. “Ýãåð ñà âóæ ÿòIàíè 

è êàðäèí ãúàâóðäà àêüàçâà÷òIà, ÷óí àäàõú 

ãàëàç íåèíêè àëàêúàÿð òóüêIóüðèç,ãüàòòà ðàõàçíè 

ãüàçóð òóø”, - êúåéäíà Ëóêàøåíêîäè. 

Áåëîðóññèÿäèí ðåãüáåðäè ãüàêIíè ìàëóìàðíà 

õüè, àäàâàé æóâàí ãîñóäàðñòâî ñàäàâíè 

âóãóç æåäà÷. “Àì ÷àâ òàðèõäèí ÷åòèí øàðòIàðà 

àãàêüíàâàéäè ÿ. Àì ÷àç çà ëóãüóçâà, 

æåíãåðà âà äÿâåéðà ãüàòíàâàéäè ÿ. ×íà ÷è 

÷èë õóüäàéëà, ãçàô êüàäàð èíñàíàð òåëåô 

õüàíà. Ãüàâèëÿé ÷óí, ãüà ãüèñàáäàé ÿç çóííè 

è êàðäèâ ëàï ðèêIèâàé ýãå÷Içàâà”, - ëàãüàíà 

ïîëèòèêäè. 

Ëóêàøåíêîäèí ãàôàðàëäè, ðåñïóáëèêàäèí 

âëàñòðèí êüèëèí âåçèôà óüëêâåäà èñëÿãüâàë 

âà ñåêèíâàë, äóðóìëóâàë òàúìèíàðóíèêàé 

èáàðàò ÿ. Ïðåçèäåíòäè Ìóêüâàë òèð 

Ðàãúýêúå÷Iäàé ïàòà âà Àôðèêàäà è ðåãèîíðèí 

ñà æåðãå ãîñóäàðñòâîéðà ãüàëàð êúàéäàäèêàé 

õêóäàé ÷óüðóüêàðíè ðèêIåë õêàíà. 

“×óí ñàäðàíè ãüàëàð êúèçãúèíàðäàé ðåêüÿé 

ôèäà÷. ×íà àðòóõàí ÷åòèíâèëåð âà ìåñýëàÿð 

àðàäàë ãúèäà÷. Äóüíüÿäà ãüÿëèç òàõüàíâàé 

ìåñýëàÿð ãüàêIíè ãçàô àâà. ×óí ãüàìèøà 

äóðóìëóáóð, æàâàáäàðëóáóð, ìèõüèáóð 

âà ãüàõú êIàíäàéáóð ÿç àìóêüäà”, - ëàãüàíà 

Ëóêàøåíêîäè 

Ãüà ñà âàõòóíäà ïðåçèäåíòäè Áåëîðóññèÿ 

ìàñà óüëêâåéðèí òóüãüìåòðèêàéíè õóüí 

õèâå êüóíà. “×àõú àñëó òóøèð, êüèëäèí ãîñóäàðñòâî 

àâà”, - ðèêIåë õêàíà Ëóêàøåíêîäè. 

Çàêîíñóçäè ÿ 

ëàãüàíà 

Óêðàèíàäèí Õàòàñóçâèëèí êúóëëóãúäè 

Äîíáàññäà åñèðäà ãüàòíàâàé âà ãåë ãàëà÷èç 

êâàõüíàâàéáóðóí ñèÿãü âèðè õàëêüäèç ÷èð 

æåäàéâàë ðàèæäà ëàãüàíà õèâå êüóíèõú ãàëàç 

àëàêúàëó ÿç Âåðõîâíûé Ðàäàäèí äåïóòàò 

Íàäåæäà Ñàâ÷åíêîäèõú ãàëàç ãúàâóðäèê 

êóòàäàé êIâàëàõ êüèëå òóõóäà. Èäàí ãüàêúèíäàé 

âåäîìñòâîäèí êüèëèí ñîâåòíèê Þðèé 

Òàíäèòà 7-ÿíâàðäèç “112 Óêðàèíà” òåëåêàíàëäèí 

ýôèðäàé ëàãüàíà. 

“Ñèÿãüàð ÷àç, ãüåëáåòäà, ìàëóì ÿ. ×íà 

àáóðóí âèíåë êIâàëàõçàâà. Çàâàé àíæàõ ãüàð 

ñà êàñäèç òàëóêü äåëèëðèõú ãàëàç àëàêúàëó 

ãüèõüòèí õüàéèòIàíè ìàëóìàò ãóí ñåðãüÿòëàìèøçàâàé 

òàéèí çàêîíàð àâàéäè ëóãüóç æåäà”, 

- êúåéäíà Òàíäèòà. 

Àäàí ãàôàðàëäè, ìàëóìàòàð ÷óêIóðóíè 

íåèíêè “åñèðäà àâàéáóðóç, ãüàêIíè àáóðóí 

ìóêüâà-êüèëèéðèçíè” çàðàð ãóí ìóìêèí ÿ. 

“×íà è ìàëóìàò ñà ãüèõüòèí ÿòIàíè ÷Ióðó ìóðàäàð 

ïàòàë èøëåìèøíà âèæå êúâåäà÷”, - 

êúåéäíà ÑÁÓ-äèí êüèëèí ñîâåòíèêäè. 

Òàíäèòà ãüàêIíè ÑÁÓ-äè è ìåñýëàäàé “êàðäèê 

êâàé çàêîíîäàòåëüñòâîäèí ñåðãüÿòðà 

àâàç òàéèí êIâàëàõ òóõóäàéäè” ëàãüàíà. 

6-äåêàáðäèí íÿíðèç Ñàâ÷åíêîäèç “eñèðäà 

ãüàòíàâàé àñêåððèí âà ãåë ãàëà÷èç êâàõüíàâàé 

êñàðèí ñèÿãüàð ìóêüâàë âàõòóíäà âèðè 

Ðåêúåìàð 

2017-éèñóç 1 ëèòð áåíçèíäèí êúèìåò 1 ìàíàòíè çóðàâ àãàêüíà õêàæ æåäà. 

1 äîëëàð - 60,33 ìàíàò, 

1 åâðî - 63,54 ìàíàò, 

ÖÁ-äèí êóðñóíàëäè êúåíèí þêúóç: 

õàëêüäèç ìàëóìàðèç êIàíçàâà” ëàãüàíà. È ñèÿãüàð 

àäà ÷ïè-÷åá ìàëóìàðíàâàé Äîíåöêäèí 

âà Ëóãàíñêäèí õàëêüäèí ðåñïóáëèêàéðèí ðåãüáåððèõú 

ãàëàç Ìèíñêäà ãóüðóüøìèø õüàéè 

÷Iàâóç ãüàáóðóâàé êúà÷óíàé. 

Ìóüæóüä éèñóç 

àýðîïîðòóíà 

ÿøàìèø õüàíà 

Äèøåãüëè ìóüæóüä éèñóç Ñèíãàïóðäèí 

ìåæäóíàðîäíûé àýðîïîðòóíà ÿøàìèø õüàíà. 

Èäàí ãüàêúèíäàé Strait Times ãàçåòäè õàáàð 

ãóçâà. 

Ãóüçëåìèøäàé çàëäà àâàé ÿøàìèø æåäàé 

÷êàäèõú, ÿ òàõüàéòIà äîêóìåíòðèõú ãàëàç 

÷åòèíâèëåð àðàäàë àòàíâàé, êúóíøèéðèëàé 

òàôàâàòëó ÿç àäàõú øåãüåðäà êúóíøèäàë 

àëàé ðàéîíäà ïóä êIâàëèí êâàðòèðà àâà. 

2008-éèñóç ôèíàíñðèí ðåêüÿé ÷åòèíâèëåð 

àðàäàë àòàéäàëàé ãóüãúóüíèç àäàç ïóë áåñ 

õüàíà÷ âà ÷åòèí éèêúàð àýðîïîðòóíà àêúóäóí 

êüåòIíà. Àììà íåòèæàäà àì àíà õåéëèí 

éèñàðà àìóêüíà. Âè÷èí êâàðòèðà äèøåãüëèäè 

êèðèäà âóãàíâà. 

Àì àýðîïîðòóíèí êúóëàéâèëåðèõú ãàëàç 

âåðäèø õüàíâà. Ãóüçëåìèøäàéáóðóí çàëðà 

ãüàìèøà êîíäèöèîíåððè êIâàëàõçàâà, ôóäêîðò 

âà ñóïåðìàðêåòàð àâà, ãüàìàìäèêàé âà 

Wi-fi-äèêàé ïóëñóç ìåíôÿò êúà÷óç æåçâà. 

Àäàí êâàðòèðà ìàñà ãóí ïëàíëàìèøíàâà, àììà 

àýðîïîðòóíàé ãüåëåëèã àäàç ýêúå÷Ièç 

êIàíçàâà÷. 

Àäàëàé ãúåéðè, Ñèíãàïóðäèí ìåæäóíàðîäíûé 

àýðîïîðòóíà äàòIàíà öIóäàâ àãàêüíà 

èíñàíàð ÿøàìèø æåçâà. 

2015-éèñóç õàáàð ãàéèâàë, Êèïðäèí Ëàðíàêè 

øåãüåðäèí àýðîïîðòóíà Ãåðìàíèÿäàé 

òèð äèäåíè ðóø 13 âàöðà ÿøàìèø õüàíà. 

Âèçàéðèí âàõòàð êóüòÿãü õüàéèäàëàé ãóüãúóüíèç 

àáóðó àýðîïîðòóíèí ìàøèíàð àêúâàçàðäàé 

÷êàäà ÿøàìèø õüóí êüåòIíà. 

Ìóñèáàòäèí àâàðèÿ 

10-ÿíâàðäèç, ïàêàìàí ñÿòäèí ìóüæóüäàç 

15 äåêüèêüà êIâàëàõàéëà, Äåðáåíò ðàéîíäèí 

Æàëãúàí õóüðóüí ïàòàâ “ÂÀÇ-21010” âà 

“ÂÀÇ-21014” ìàðêàéðèí ìàøèíàð ÷åá ÷ïå 

àêüóíà, ìóñèáàòäèí àâàðèÿ õüàíà. Íåòèæàäà 

6 êàñ (ãüà æåðãåäàé ÿç 2 àÿëíè) òåëåô 

õüàíà, - õàáàð ãóçâà “Äàãúóñòàí” ÐÈÀ-äè. 

Ðåãèîíäèí ÌÂÄ-äèí ïðåññ-êúóëëóãúäè 

àëàâà õúóâóðâàë, àâàðèÿäèê àêàòàéáóðóêàé 

ñàäà áîëüíèöàäà ÷àí ãàíà. 

Ñèôòåãüàí ìàëóìàòðàé àêâàçâàéâàë, 

ìóñèáàòäèí àâàðèÿ àðàäàë àòóíèí ñåáåá 

ìàøèíðèêàé ñàä êúàðøèäèç êúâåçâàé ðåêüèç 

ýêúå÷Ióí õüàíà. Ãüàêúèêúè ñåáåá ÷èðóíàë 

êúàéäàÿð õóüäàé îðãàíðèí êúóëëóãú÷èÿð 

ìàøãúóë æåçâà. 

êúèçèë (1 ãð) - 2280,67 ìàíàò, 

ãèìèø (1 ãð) - 31,84 ìàíàò. 

ÈÍÒÅÐÍÅÒÄÀÉ. 

Ãüàçóðàéäè - Øàãüèñìàèë ÃÜÀÆÈÌÈÐÇÎÅÂ

16 2017-éèñàí 12-ÿíâàðü ¹ 2 Õàáàðàð 

Ó×ÐÅÄÈÒÅËÜ: 

Äàãúóñòàí ðåñïóáëèêàäèí 

ïå÷àòäèí âà èíôîðìàöèÿäèí 

ìèíèñòåðñòâî 

367018, Ìàõà÷êúàëà, 

Íàñðóòäèíîâàí ïð., 1 “à” 

ÊÜÈËÈÍ ÐÅÄÀÊÒÎÐ 

À.Ó. ÑÀÈÄÎÂ 

Òåë/Fax. (872-2) 65-00-60 

E-mail: lezgiGazet@yandex.ru 

ÍÓÌÐÀÄÈÍ ÐÅÄÀÊÒÎÐ 

Ì. ÆÀËÈËÎÂ 

Ãàçåò àëàêúàäèí, èíôîðìàöèîííûé òåõíîëîãèéðèí 

âà ìàññîâûé êîììóíèêàöèéðèí õèëå 

ãóüç÷èâàë àâóíèí ðåêüÿé Ôåäåðàëüíûé êúóëëóãúäèí 

Äàãúóñòàí Ðåñïóáëèêàäà àâàé Óïðàâëåíèäè 

2016 éèñàí 12 äåêàáðäèç ðåãèñòðàöèÿ 

àâóíà. 

Ðåãèñòðàöèÿäèí íóìðà ÏÈ ÒÓ 05-00358 

Ìàêúàëàÿð ðåäàêöèÿäè òóüêIóüð õúèéèçâà. 

Ìàêúàëàéðèç ðåöåíçèÿð ãóçâà÷ âà àáóð ýëêúâåíà 

âàõêóçâà÷. Ðåäàêöèÿäèííè ìàêúàëàéðèí 

àâòîððèí ôèêèðàð ñàä òàõüóí ìóìêèí ÿ. 

ÐÅÄÀÊÖÈßÄÈÍ ÂÀ 

ÈÇÄÀÒÅËÄÈÍ ÀÄÐÅÑ: 

367018, Ìàõà÷êúàëà, Íàñðóòäèíîâàí 

ïðîñïåêò, 1 “à”. Ïå÷àòäèí êIâàë 

ÊÜÈËÈÍ ÐÅÄÀÊÒÎÐÄÈÍ 

ÇÀÌÅÑÒÈÒÅËÜ 

Ø.Ø. ØÈÕÌÓÐÀÄÎÂ 

65-13-55 

ÊÜÈËÈÍ ÐÅÄÀÊÒÎÐÄÈÍ 

ÇÀÌÅÑÒÈÒÅËÜ - 

ÆÀÂÀÁÄÀÐ ÑÅÊÐÅÒÀÐÜ 

Ä. Á. ÁÅÉÁÀËÀÅÂ 

65-00-61 

ÎÒÄÅËÐÈÍ ÐÅÄÀÊÒÎÐÀÐ: 

ÏÎËÈÒÈÊÀÄÈÍ 

Í. Ì. ÈÁÐÀÃÜÈÌÎÂ 

65-02-81 

ÝÊÎÍÎÌÈÊÀÄÈÍ 

Æ. Ì. ÑÀÈÄÎÂÀ 

65-00-59 

ÊÓËÜÒÓÐÀÄÈÍ 

Ý. Ä. ØÅÐÈÔÀËÈÅÂ 

65-00-58 

ËÈÒÅÐÀÒÓÐÀÄÈÍ 

Ì. À. ÆÀËÈËÎÂ 

65-00-64 

ßØÀÉÈØÄÈÍ ÂÀ ×ÀÐÀÐÈÍ 

À. Õ. ÃÜÀÌÈÄÎÂ 

65-00-63 

ÁÓÕÃÀËÒÅÐÈß 

65-00-62 

ÊÀÑÑÀ 

65-00-58 

ÆÀÂÀÁÄÀÐ ÊÎÐÐÅÊÒÎÐ 

Ì. ÌÀÃÜÀÌÄÀËÈÅÂÀ 

ÂÅÐÑÒÊÀ ÈÉÈÇÂÀÉÄÈ 

Ø. ÔÅÉÇÓËËÀÅÂÀ 

Ãàçåò éèñà 52 ñåôåðäà àêúàòçàâà 

ÃÀÇÅÒÄÈÍ ÈÍÄÅÊÑÀÐ: 

Éèñàí - 63249 

Çóð éèñàí - 51313 

×àï èéèç âàõêóäàé âàõò - 21.00 

×àï èéèç âàõêàíà - 18.00 

Ãàçåò “Ëîòîñ” ÎÎÎ-äèí òèïîãðàôèÿäà 

÷àïíà. 

367000, Ìàõà÷êúàëà, 

Ïóøêèíàí êóü÷å, 6. 

Òèðàæ 9039 

 

 

Ãü - È ëèøàíäèê êâàé ìàòåðèàëàð 

ãüàêúèäèõú ÷àïçàâàéáóð ÿ. 

12+ - Èêüâàí ÿøàð õüàíâàéáóðó êIåëðàé 

ÍÀØÈ ÐÅÊÂÈÇÈÒÛ: 

ÃÁÓ “Ðåäàêöèÿ ðåñïóáëèêàíñêîé ãàçåòû 

“Ëåçãè ãàçåò” 

ÓÔÊ ïî ÐÄ 

Îòäåëåíèå - ÍÁ ÐÄ ã.Ìàõà÷êàëà 

ÁÈÊ - 048209001 

ÈÍÍ - 0561051314/ÊÏÏ - 057101001 

Ð/Ñ÷ - 40601810100001000001 

Ë/Ñ÷ - 20036 Ø60090 

Ãü Ìóáàðàêðàé! 

Ãüóüðìåòëó ÷è ÷Iåõè õâà, ÷Iåõè àðõà, ÷Iåõè äóõòóð 

Àçåäèí Ìóðàäîâè÷! 

×íà âàç ðèêIèí ñèëêüèäàé 

âè 80 éèñàí þáèëåé âà 

àëóêüíàâàé ÖIèéè éèñíè 

ìóáàðàêçàâà. Êúóé âàõú 

÷àíäèí ìÿãüêåì ñàãúâàë, 

ðóüãüäèí êIóáàíâàë, àëèìâèëèí 

âà äóõòóðâèëèí ðåãüÿò 

òóøèð ðåêüåðà öIèéè 

àãàëêüóíàð õüóðàé. 

Âè äåðåæàÿð ìàä âèíå 

õüóðàé! 

Áàõòàðèí ãüåáå âè êúóüíå 

õüóðàé! 

ÂÀÇ ÄÀÒIÀÍÀ ÃÜÓÜÐÌÅÒÇÀÂÀÉ ÊÚÀËÀÆÓÕÂÈ 

ÆÀÐÓËËÀÃÜ ØÀÉÄÀÅÂ ÂÀ ÀÄÀÍ ÕÈÇÀÍ. 

Ìàõà÷êúàëàäà ÿøàìèø æåçâàé ìóãðàãúâè ðóø, ñâàñ, äèäå 

Ýëüâèðà ÆÀËÈËÎÂÀÄÈÇ: 

Êúèçèë õüòèí êúàñòóíèíè 

êúèëèõäè 

Õêàæíàâà âóí àëõèøðèç 

ëàéèõäèç. 

Ãüàð æèçâèäèí êúèìåò, 

êúàäèð äóüç ÷èäà. 

Áèíåéðèí áèí ñàãúëàìäàêàç 

õóüç ÷èäà. 

Áàëàéðèç-ðàãú, êúåíè êúóë ÿ 

õèçàíäèç. 

Ãüàð êàìóíàë õüàíà êIàíäà 

ìèçàí äóüç. 

Ãåëåæåã âè õüóðàé ìàäíè 

áàõòëóäè. 

Ìåêüåð, ìè÷Iåð, ìóðöàð 

âèðè àëóäèç. 

ÂÈ ÃÓÜÇÅË ÞÁÈËÅÉ ÂÀ ÖIÈÉÈ ÉÈÑÍÈ ÒÅÁÐÈÊÇÀÂÀÉ 

ÀÏÀÉ ÌÅÐÄ ÀËÈ, ÊÚÀÐÈ ÐÀÈßÒ, ÄÈÄÅ ÄÈËßÐÀ, ÂÈ ÕÈ- 

ÇÀÍ, ÌÓÊÜÂÀ-ÊÜÈËÈßÐ, ÁÀÃÚÐÈßÐ. 

Äåðáåíòäà ÿøàìèø æåçâàé ìóãðàãúâèÿð òèð äèäåíè ðóø 

Ïàêèçàò âà Ôàçèíà ÍÓÐÀÃÜÌÅÄÎÂÐÈÇ: 

Êüèñìåò àêó-êüâå þáèëåé 

ñà éèêúàë 

Àöàëòíàâà. ÃúàëàòI 

õüàíâà÷ ñà ìèñêüàë. 

Áàõò ïàòàëäè ðåêüåð 

ãüèêüâàí àëóäíà! 

Çåãüìåò ÷Ióãâàç, ãüåêüåð 

ãüèêüâàí àêúóäíà! 

Õèçàíäèí êúóë õâåíà 

êüåãüàë äèäåäè, 

Ýêâ áàãúèøèç, ÷èì áàãúèøèç 

áèíåäèç. 

Ðóøíè ôàäëàé ãåëåðàâàé 

áàõòóíèí, 

À÷óõíà àì, ÷èí õüèç ãóüçåë 

ìàõóíèí! 

Êúóé êóü éèêúàð õüóðàé 

ìàäíè ýêóüáóð! 

À÷óõ õüóðàé áàõòàð ãåíà 

÷Iåõèáóð! 

ÊÂÅÇ ÞÁÈËÅßÐ ÂÀ ÖIÈÉÈ ÉÈÑÍÈ ÒÅÁÐÈÊÇÀÂÀÉ 

ÐÓÕÂÀßÐ, ÐÓØÀÐ, ÑÓÑÀÐ, ÑÒÕÀßÐ, ÅÇÍÅßÐ, ÕÒÓËÀÐ, 

ÁÀÃÚÐÈßÐ. 

ÖIèéè éèñ 

Ãüóüñåéí ÐÀÌÀÇÀÍ 

Äåêàáðäèç “õúâà÷” ëàãüàíà, 

Âóí êIàíçàâà÷,âà÷ ëàãüàíà, 

Þãú àëóäíà ìåêüè, äàð, 

Àõúà õüàíà êàëåíäàðü. 

Ñàëàì ãàíà ñåðåñ òèð, 

Ìàíè ãàëàé ãüåâåñ òèð, 

ÖIèéè éèñà âåãüåç êàì, 

ÒIàë õüèç êàòíà àâàé ãúàì. 

Áàõòñóç äóüøóüø òàõüóðàé, 

Áàãüà ìóãüìàí àòóðàé, 

Áåðåêàòàð áóë õüóðàé, 

×àõú ÷èìè òèð êúóë õüóðàé. 

Òåðã õüóé âèðè äóøìàíàð, 

Äóñòàð òàõüóé ïàøìàíàð. 

ßøàìèøðàé Óðóñàò: 

Äàãúóñòàííè àì ÿ ñàä! 

Ãüàð ñàä Âàòàíäàø õüóðàé, 

Ãüóüðìåòíè êúàðäàø õüóðàé. 

ÖIèéè éèñ êâåç ìóáàðàê, 

Àðòóõ õüóðàé òàäàðàê! 

“Ìåãüàðàìäõóüðóüí ðàéîí” ìóíèöèïàëüíûé 

ðàéîíäèí àäìèíèñòðàöèÿäè âà 

ðàéîíäèí äåïóòàòðèí Ñîáðàíèäè áóáà - 

çåãüìåòäèí âåòåðàí, òåæðèáàëó ïåøåêàð 

Çàãüèäèí Àáäóëëàåâè÷ 

ÀÃÜÌÀÄÎÂ 

êå÷ìèø õüóíèõú ãàëàç àëàêúàëó ÿç Ìåãüàðàìäõóüðóüí 

ðàéîíäèí êüèë Àãüìåäîâ 

Ôàðèä Çàãüèäèíîâè÷àç, ðàãüìåòëóäàí 

âèðè áàãúðèéðèç áàøñàãúëóãúâàë 

ãóçâà. 

76 éèñàí ÿøäà àâàç ÷è àðàäàé àêúàòàé Çàãüèäèí Àáäóëëàåâè÷ 

êúåíè êúèëèõðèí, óüìóüðäàë êüàðó, çåãüìåòäàë ðèêI àëàé âà âèðèäà 

ãüóüðìåòçàâàé êàñ òèð. Àäàí ýêóü êúàìàò ÷è ðèêIåðà ãüàìèøàëóãú 

ÿç àìóêüäà. 

×íà ðàãüìåòëóäàí áàãúðèéðèç õüàíâàé äåðò-õàæàëàò ïàéçàâà. 

À.À.Àìèðàñëàíîâ 

Àëàòàé éèñàí 2-äåêàáðäèç 

86 éèñàí ÿøäà àâàç ÷è àðàäàé 

áàæàðàãúëó ðåãüáåð, ìóàëëèì, 

íàñèãüàò÷è, àäàëàòëó õèçàíäèí 

êüèë âà õúñàí èíñàí Àíâàðáåã 

Àìèðàñëàíîâè÷ Àìèðàñëàíîâ 

ãüàìèøàëóãú ÿç àêúàòíà. 

À.À.Àìèðàñëàíîâ 1930-éèñóç 

Êüàñóìõóüðóüí ðàéîíäèí Òàòàðõàíðèí 

õóüðå ëåæáåðäèí õèçàíäà 

äèäåäèç õüàíà. Õàéè õóüðå 

1944-éèñóç 7 éèñàí øêîëà, 1947- 

éèñóç Êüóðàãü ðàéîíäèí ÊüåïIèððèí 

õóüðóüí þêüâàí øêîëà àêüàëòIàðíà. 

Ìóàëëèìàð áåñ òåæåçâàé 

äÿâåäèëàé ãóüãúóüíèí éèñàðà 

àäà, õàéè õóüðóüí ìåêòåáäà òàðñàðíè 

ãóç, 1947-1948-éèñàðà Äåðáåíòäèí 

ïåäó÷èëèùåäà çàî÷íèäàêàç 

êIåëíà, ìóàëëèìâèëèí ïåøåêàðâàë 

êúà÷óíà. 1948-1949- 

éèñàðà Êüàñóìõóüðóüí ðàéîíäèí 

ßëöóãúðèí âà ÊIàõöóãúðèí èðèä 

éèñàí øêîëàéðà òàðñàð ãàíà. 

1949-éèñóç Äàãïåäèíñòèòóòäèí 

òàðèõäèí ôàêóëüòåòäèê ýêå÷Iíà 

âà 1953-éèñóç àíàã àêüàëòIàðíà. 

1953-1955-éèñàðà Øèõèäõóüðóüí 

þêüâàí øêîëàäà, òàðèõäèí 

òàðñàðíè ãóç, çàâó÷âàëíè àâóíà. 

1955-1963-éèñàðà Êóðõóüðóüí 

øêîëàäà, 1963-1965-éèñàðà Ãåðåéõàíîâàí 

õóüðóüí 1-îòäåëåíèäèí 

þêüâàí øêîëàäà äèðåêòîðâèëèí 

êúóëëóãúàð àâóíà. 

Ãóüãúóüíèí éèñàðà Ãåðåéõàíîâàí 

òIâàðóíèõú ãàëàé ñîâõîçäèí 

ðàáêîîïäèí ïðàâëåíèäèí 

ïðåäñåäàòåëâàë, ìàä 10 éèñóç 

ìóàëëèìâàë, õóüðóüí Êóëüòóðàäèí 

äâîðåöäèí äèðåêòîðâàë, 

1982-1995-éèñàðà Ãåðåéõàíîâàí 

õóüðóüí Ñîâåòäèí èñïîëêîìäèí 

ïðåäñåäàòåëâàë âà ñà æåðãå ìàñà 

æàâàáäàð êúóëëóãúàð àâóíà. 

Ãüàð ãüè êúóëëóãúäàë õüàíàòIàíè, 

êIâàëàõäèâ, ãåëåæåã ôèêèðäà 

àâàç, ÿðàòìèøäàé êúàéäàäà 

ýãå÷Ióí õàñ ÿç õüàéè Àìèðàñëàíîâ 

Àíâàðáåã Àìèðàñëàíîâè- 

÷àõú êîëëåêòèâðà ãüóüðìåò âà 

àâòîðèòåò àâàé. 

Àäàí ãçàô éèñàðèí íàìóñëó 

çåãüìåòäèç ëàéèõëó êúèìåòíè ãàíà. 

ÄÀÑÑÐ-äèí Âåðõîâíûé Ñîâåòäèí 

Ïðåçèäèóìäèí Óêàçäàëäè 

1979-éèñóç àäàç “ÄÀÑÑÐ-äèí 

øêîëàéðèí ëàéèõëó ìóàëëèì” 

ëàãüàé ãüóüðìåòäèí òIâàð, 

“ÐÑÔÑÐ-äèí õàëêüäèí ïðîñâåùåíèäèí 

ìèíèñòåðñòâîäèí òIâàðöIèõúàéíè 

ñà øóìóäðà äèïëîìàð 

âà ãüóüðìåòäèí ãðàìîòàÿð ãàíà. 

Àìèðàñëàíîâ Àíâàðáåã Àìèðàñëàíîâè÷ 

÷è àðàäàé àêúàòóíèí 

õàæàëàòäèí ïàð ïàþíàëäè, ÷íà 

àäàí õèçàíäèç âà âèðè ìóêüâàêüèëèéðèç 

áàøñàãúëóãúâàë ãóçâà. 

Àäàí ýêóü êúàìàò ÷è ðèêIåðà 

ãüàìèøàëóãú ÿç àìóêüäà. 

Ãåðåéõàíîâàí õóüðóüí 1-íóìðàäèí 

þêüâàí øêîëàäèí 

êîëëåêòèâ 

“Ëåçãè ãàçåòäèí” ðåäàêöèÿäèí êîëëåêòèâäè Ìåãüàðàìäõóüðóüí 

ðàéîíäèí êüèë Àãüìåäîâ Ôàðèäàç áóáà, Äàãúóñòàíäèí õàëêüäèí 

ïèñàòåëü Èñìàèëîâ Àáäóñåëèìàç õàëó 

ÇÀÃÜÈÄÈÍ 

êå÷ìèø õüóíèõú ãàëàç àëàêúàëó ÿç áàøñàãúëóãúâàë ãóçâà. 

“Ëåçãè ãàçåòäèí” ðåäàêöèÿäèí êîëëåêòèâäè èãðàìè 

ÄÈÄÅÍÈ ÁÓÁÀ 

ðàãüìåòäèç ôèíèõú ãàëàç àëàêúàëó ÿç ÐÄ-äèí Õàëêüäèí Ñîáðàíèäèí 

Àïïàðàòäèí èíôîðìàöèîííî-àíàëèòè÷åñêèé îòäåëäèí íà- 

÷àëüíèêäèí çàìåñòèòåëü - ïðåññ-ñåêðåòàðü Ëåëÿ Àëåêñàíäðîâíà 

Êúàãüðèìàíîâàäèç, âèðè áàãúðèéðèç áàøñàãúëóãúâàë ãóçâà. 

“Ëåçãè ãàçåòäèí” ðåäàêöèÿäèí êîëëåêòèâäè Ìàõà÷êúàëàäèí 1- 

ðîääîìäèí êüèëèí äóõòóð Ãüàæèåâà Çåìôèðà Øèõñåôèåâíàäèç 

âà âèðè áàãúðèéðèç äèäå 

ÑÀÂÀÄÀÒ 

ðàãüìåòäèç ôèíèõú ãàëàç àëàêúàëó ÿç áàøñàãúëóãúâàë ãóçâà. 

Áèêåõàíóì Àëèáåãîâàäè Ìàõà÷êúàëàäèí 1-ðîääîìäèí êüèëèí 

äóõòóð Ãüàæèåâà Çåìôèðà Øèõñåôèåâíàäèç âà âèðè áàãúðèéðèç 

äèäå 

ÑÀÂÀÄÀÒ 

êå÷ìèø õüóíèõú ãàëàç àëàêúàëó ÿç áàøñàãúëóãúâàë ãóçâà.

2017_2

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?