Шымкент келбеті 50
Сәрсенбі 27 маусым 2018 жыл
Сәрсенбі 27 маусым 2018 жыл
- No tags were found...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
6<br />
№<strong>50</strong> (1589)<br />
27 маусым 2018 жыл<br />
Кәсіби мереке<br />
www.shymkala.kz<br />
ҚÀлÀÌгеÐлеÐ ÕÈкÀßсÛ<br />
Журналистердің<br />
æ‰ðãåí æåð³<br />
õèêàÿ<br />
Жақсы ортада,<br />
жайсаң жандар<br />
арасында<br />
жүрген жарқын сәттер<br />
еш уақытта естен<br />
шықпайды. Журналист<br />
әріптестердің ортаны<br />
шаттық пен күлкiге кенеген<br />
әдемi әзiлдерi,<br />
тосыннан айтқан тапқыр<br />
сөздерi жаныңды<br />
жадыратады. Жүрген<br />
жері думанға толы қаламдастардың<br />
қызықты<br />
сәттерінен үзік-үзік<br />
хикаяларды оқи отырыңыздар.<br />
«Þ» âèòàìèí³<br />
«Оңтүстік Қазақстан»<br />
газетінде ұзақ жыл қызмет<br />
атқарған суретшiбезендiрушiсi<br />
Қасымбек<br />
Нұрбеков пен жарнама<br />
секторының меңгерушiсi<br />
Өтепберген Есенбаев екеуi<br />
секретариаттың кең бөлмесiнде<br />
қатар отырады.<br />
Жастары құрыптас болған<br />
соң әңгiмелерi де қызық,<br />
бiрiн-бiрi сөзбен iлiп,<br />
әдемi әзiл өрбiтедi, ендi<br />
бiрде бiрiн-бiрi мойындамай<br />
кәдiмгiдей айтысып<br />
қалады. Мұндайда Өтекең<br />
қызбалықпен батырып-батырып,<br />
қатты-қатты сөздер<br />
айтып жiбередi. Ал қашаннан<br />
сабырлы да салмақты<br />
Қасекең алдындағы суреттiң<br />
қасы-көзiн бояуды<br />
жалғастырған қалпынан<br />
танбай басын шайқап:<br />
– Сен өзi қазiр мынадайсың,<br />
қызметiң сәл жоғары<br />
болса редакцияны төңкерiп<br />
жiберерсiң, – дейдi.<br />
Қарсыласы шаптығып тұрмаған<br />
соң Өтекең қайда<br />
барсын, бiраз екпiндеп барып<br />
ол да басылады. Бiрақ<br />
жұмыстан кейiн екеуi<br />
жұбын жазбаған күйi егiз<br />
қозыдай болып бiрге қайтады.<br />
Ауру-сырқау дегендi бiлмей,<br />
үнемi сергек жүретiн<br />
Қасекеңнiң бiрде ауруханаға<br />
түсiп қалғаны бар. Өтекең<br />
бастаған топ көңiл сұрай<br />
барсақ, Қасағаң бәзбаяғы<br />
қалпы, жайраңдап,<br />
әзiл айтып сергек жүр екен.<br />
Мұнысына қуанып қалдық.<br />
Қасаға бiздiң сәлем-сауқатымызды<br />
жайғастырып<br />
болған соң тоңазытқыштан<br />
iшiне толтыра қызыл<br />
сұйық құйылған үлкен стаканды<br />
қолына алды.<br />
– Сендердiң келген құрметтерiңе!<br />
– деп қысқа қайырды<br />
да әлгi стакандағыны<br />
тартып салды. Ащылау<br />
ма, соңынан тісіне ет басып,<br />
су iштi.<br />
– Бұл не, дәрi ме? –<br />
деймiз жастар жағы.<br />
– Иә, дәрi болғанда, жақсы<br />
дәрi. Аты – витамин<br />
«Ю», – дедi Қасекең.<br />
Сөйтсек, ол анар сөлiн<br />
араластырып қойған<br />
«ақаң» екен.<br />
«Øàœáàñòû»<br />
ìåí<br />
«Æûíáàñòû»<br />
рақты ұйымдастырылатын<br />
Наурыз мерекесінде бас қосқан<br />
ардагер журналистер<br />
өткенді еске түсіріп, қызықты<br />
әңгіме өрбітті.<br />
– Бұрын мұнда әр аптаның<br />
соңында «Шаңбасты»<br />
деген отырыс болып тұрушы<br />
еді, – деді Байдулла аға<br />
өзі осында жұмыс істеген<br />
кезді еске алып. Әр аптадағы<br />
дастархан шығынын кезекпен<br />
көтеретінбіз. Намысқа<br />
тырысып, бір-бірімізден<br />
асып түсу үшін барымызды<br />
Қара шаңырақ «Оңтүстікте»<br />
жыл сайын тұсалып<br />
бағушы едік.<br />
– Әйелдердің гәбі сияқты<br />
нәрсе екен ғой, – деді Марархабат<br />
аға мырс етіп.<br />
– Е, жоқ-ә, оған әйелдер<br />
араласпайтын! – деді<br />
Байекең.<br />
– Араласпағаны дұрыс<br />
екен, әйтпесе ол басқосу<br />
«Шаңбасты» емес, «Жынбасты»<br />
болар еді ғой, –<br />
деді Махаң.<br />
Дîқ êөðñåòó<br />
Бүгінде облыстық «Оңтүстік<br />
Қазақстан» газетінің<br />
бас редакторы қызметін<br />
атқаратын Абай Балажан<br />
сонау бір жылдары, осы<br />
басылымда жауапты хатшы<br />
болып жүрген кезінде<br />
қара сүліктей автокөлік сатып<br />
алды. Бірде сол көлікке<br />
Оразхан Жарқынбек<br />
екеуміздің қатар мінгеніміз<br />
бар. Есік-терезесінің айнасына<br />
дейін тұтас қара<br />
болған соң ба, сұсты көрінеді<br />
екен. Осыны меңзеген<br />
Оразхан:<br />
– «НКВД»-ның мәшинесі<br />
сияқты екен, – деді.<br />
Артқы орындықта отырған<br />
екеумізге айнадан көз<br />
салған Абай:<br />
– Қаланың ішінде әлі<br />
жөнді айдай алмаймын. Бірақ<br />
алғашқыға қарағанда,<br />
біраз үйреніп қалдым, - деп<br />
алдын кес-кестей жанап өткен<br />
көлікке бір-екі рет бапылдата<br />
сигнал беріп еді,<br />
Оразхан:<br />
– Айдай алмайтыныңды<br />
қайдам, айналаңдағы<br />
шопырларға доқ көрсетіп<br />
жатырсың ғой! – деді.<br />
ªìáåáàï<br />
áàëîí<br />
Бірде белгілі журн<br />
а л и с т С у х а н б е р д i<br />
Оразалыұлы екеумiз автомашина<br />
төңiрегiнде әңгiмелесiп<br />
отырып:<br />
– Қар т үсетiн уақ ыт<br />
та жақын қалды, машинамның<br />
дөңгелектерiн қыстық<br />
балонға ауыстыру керек<br />
едi, құнттамай жүрмiн.<br />
Сенiң машинаңның балоны<br />
қыстық па, жаздық па?–<br />
деп едiм, машина жүргізуді<br />
енді-енді меңгеріп<br />
келе жатқан ол күмiлжiп<br />
тұрды да:<br />
– Соны бiлмедiм, бiрақ<br />
қыста да жазда да жүре бередi,<br />
– дедi.<br />
Слам НҰРМАҒАНБЕТҰлы,<br />
Қазақстанның<br />
құрметті<br />
журналисі<br />
тàқûðûï<br />
òàï – òөñáåëã³ òàқ<br />
ҚР ақпарат саласының үздігі,<br />
ҚР мəдениет қайраткері Ертай<br />
Бекқұл ағамыздан мына бір жағдайды<br />
естіген едік. Ол кісінің тақырып<br />
қойып, төсбелгі алғаны<br />
қызық. Әрі қарай өзінің айтқанына<br />
құлақ түрсек...<br />
...Журналистикада «тақырып –<br />
жарты мақала» деген ұғым бар. Тақырып<br />
қойсаң қатырып, оқырманды<br />
тұрар шақырып... ҚазҰУ-дегі<br />
журфактың деканы, қазақ журналистерінің<br />
ұстазы Темірбек Қожакеев<br />
бізді осылай оқытты. Əрине,<br />
айтулы салада 45 жыл тер төгіп,<br />
қанша мақалаға тақырып қойғанымды<br />
санап бере алмаспын. Түрлі<br />
газеттерде тілші, басшы болған кездері<br />
ең əуелі мақаланың тақырыбына<br />
айрықша мəн бердім. Қызық<br />
ретінде айтайын, дəл осы тақырыптың<br />
арқасында «Облысқа сіңірген<br />
еңбегі үшін» төсбелгісін таққаным<br />
бар. Ол былай болды. 2012 жылдың<br />
аяқ кезі. Облыстық əкімдікке шақыртты.<br />
Мəжіліс залына кілең бас<br />
редакторлар жиналыпты. Бастығым<br />
«Оңтүстік Қазақстанның» директор-бас<br />
редакторы Бақтияр Тайжан<br />
да отыр. Əкімнің бірінші орынбасары<br />
Б.Оспанов келіп бəрімізді кезек-кезек<br />
шақырып, кеудемізге төсбелгі<br />
таға бастады. Бір редакциядан<br />
екі журналистің қатар марапатталғанына<br />
əріптестеріміз аң-таң. Өзім<br />
де таң-тамаша болып отырмын. Бар<br />
«құпия» кейін ашылды ғой. Облыстық<br />
ішкі саясат басқармасының сол<br />
кездегі басшысы Берік Уəли марапатталушылар<br />
тізіміне менің қалайша<br />
кездейсоқ еніп кеткенім туралы<br />
жиналыстан кейін айтқанына<br />
қарағанда оқиға былай болған.<br />
Төсбелгіге ұсынылғандар тізімін<br />
облыс əкіміне бекітуге апарғанда<br />
Асқар Исабекұлы «Соңғы кездері<br />
«Оңтүстіктің» тақырыптары ұнап<br />
жүр. Бұл жұмыспен тікелей кім айналысады?»<br />
– деп сұрайды. Сонда<br />
Б. Уәли «Журналистердің бəрі айналысады.<br />
Дегенмен тақырыпты<br />
тауып қоятын бір ағамыз бар» деп<br />
мені меңзеген екен. Осылайша ойламаған<br />
жерден тақырыптың тəтті<br />
жемісін татқанымыз бар.<br />
«Ðàáî÷èé³ì æàóàï<br />
áåðìåñå,<br />
ïðèåìíûéäàí<br />
ñ±ðàœûçäàðøû»<br />
«Қазақстан – <strong>Шымкент</strong>» радиосының<br />
жетекшісі Уәлихан Қожақ іргедегі<br />
Қошқарата өзеніне қысы-жазы<br />
шомылады. Денсаулығы мығым.<br />
Оның «ауырдым» дейтін кезі сирек<br />
екен. Дегенмен, ол да пенде. Аяқ астынан<br />
ауырып, ауруханаға түседі.<br />
«Осы жасқа келгенше аурымақ<br />
түгілі, жөтеліп көрген емес еді. Не<br />
боп қалды екен» деп режиссер бір<br />
топ қызметтестері халін сұрай барады.<br />
Сөйтсе, сол жерде бір қызық болыпты.<br />
Өмірі ауруханаға түсіп көрме-<br />
ген Уәлихан мырзаның қан қысымын<br />
тексеріп жатқан дәрігер қыздар:<br />
– Аға, рабочийіңіз қанша еді? –<br />
деп сұрамай ма?! Сөйтсе Уәкең:<br />
– 53-11-39, – деп қызмет телефонын<br />
айтып қоймапты. Сөйтсе медбике<br />
қыздар бұған таңқалып:<br />
– Аға, ондай рабочий болмайды,<br />
дұрыстап айтсаңызшы. Бұрын<br />
қанша еді, есіңізге түсірсеңізші,<br />
– дейді.<br />
Сөйтсе Уәкең тағы да:<br />
– Айналайын қарындасым, көріп<br />
тұрсың ғой, қиналып жатырмын.<br />
Мен сөйлесе алмаймын. Рабочийім<br />
жауап бермесе, онда 53-62-07-ге,<br />
приемныйға телефон соғып сұраңыздаршы<br />
– депті ыңырсып. Мейірбикелер<br />
мән-жайды сонда ғана<br />
түсініп, бір күлісіп алған екен.<br />
Сонда Уәкеңнің сырын білетін<br />
әріптестері:<br />
– Уәкең, камерамен той түсіремін<br />
деп жүріп, аяғын ыстық сорпаға<br />
батырып алғанда да бұлай әбіржіген<br />
жоқ еді... Бұл жолғы «кеселі сәл<br />
серьезный» болған-ау шамасы, – деп<br />
әлдебір оқиғаның шетін шығарып,<br />
басын шайқаған екен.<br />
Îðûñ êåë³íøåê<br />
Әріптестердің арасында қалжыңқұмарлары<br />
да көп. Сондай<br />
әріптестеріміздің бірі – «Жас<br />
Алаш» газеті бас редакторының<br />
орынбасары Оралхан Дәуіт. Әріптес<br />
ағамыз мына бір езу тартқызар<br />
хикаяны өзі баяндап беріп еді.<br />
Облыстық «Оңтүстік<br />
Қазақстан» газетінде жұмыс істеп<br />
жүрген кезде бір топ журналист<br />
Созақ ауданына іссапармен барып,<br />
күні бойы ауылдарды араладық.<br />
Созақтың әкімі Созақбай ағамыз<br />
кешке Қызылкөлдің жағасында көлкөсір<br />
дастархан жайды. Әйтеуір,<br />
көңілді отырыс болып, қас қарая<br />
ырғалып-жырғалып <strong>Шымкент</strong>ке қарай<br />
әрең дегенде шықтық.<br />
Шағын автобусқа мінгенде<br />
«Южный Казахстан» газетінде<br />
жұмыс істейтін бір орыс келіншектің<br />
қасына отырып қалған<br />
екенмін. Қалаға жеткенше журналист<br />
келіншекке үш-төрт сағат<br />
әңгіме айтып келгенмін ғой. Білмеймін<br />
не айтқанымды... Өмірімді<br />
айттым ба, өзімді айттым ба... Әйтеуір,<br />
қалаға келген соң «үйіңізге<br />
дейін шығарып салайын» деп, біраз<br />
қиғылық салғаным есімде...<br />
Ертеңінде жұмысқа барған соң<br />
бетімнің оты шығып осы жәйтті<br />
журналист Жәмила әпкеме айттым.<br />
« Ұят болып қалған сияқты.<br />
Сіз барып тамырын басып көресіз<br />
бе?» деп... Құдай бере салған әпкем<br />
үшінші қабатқа көтеріліп кетті де<br />
тез оралды. «Ой, ренжіп отырған<br />
ол жоқ, қайта «Оралхан түскі тамаққа<br />
шақырсын да...» деп жайраңдап<br />
күліп отыр» деп келді.<br />
Сонымен әлгі орыс келіншек,<br />
Жәмила әпкем үшеуміз түскі тамаққа<br />
бардық. Дастархан басында<br />
көбінесе екеуі әңгіме айтты.<br />
Мен тыңдаушымын. Анда-санда<br />
«Солай ма?» дегендей орыс келіншек<br />
мені түртіп, өзімсініп қояды...<br />
Ұялып барамын. Содан кешегі қылығым<br />
үшін қазақ тілінде кешірім<br />
сұрап, әпкеме менің сөздерімді<br />
орысшаға аударып айтуын өтіндім.<br />
Әпкем менің көзімше орысшаға аудара<br />
бастап еді, орыс келіншек:<br />
– Жамиля, почему ты его слова<br />
переводишь? Он же со мной вчера<br />
четыре часа на русском языке разговаривал...<br />
Он хорошо знаеть русский<br />
язык... – деп ішегі қатып күледі.<br />
Шынында Шолаққорғаннан<br />
<strong>Шымкент</strong>ке жеткенге дейін үштөрт<br />
сағатта орыс келіншекке тоқтамай<br />
орысша әңгіме айтып келгенмін<br />
ғой. Енді кеп ертеңінде<br />
көзім бақырайып, бір ауыз орысша<br />
сөйлей алсамшы...<br />
Дайындаған Т. ҚАСыМ
Change language