Шымкент келбеті 50
27.06.2018 • Views
Share Embed Flag

Шымкент келбеті 50

Сәрсенбі 27 маусым 2018 жыл

Сәрсенбі 27 маусым 2018 жыл

SHOW MORE
SHOW LESS
ePAPER READ
DOWNLOAD ePAPER
  • No tags were found...
shymkent

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

START NOW

№<strong>50</strong> (1589)<br />

$ 340,27 € 396,31 5,39<br />

Газет 1990 жылғы 21 шілдеден бастап шығады Сəрсенбі 27 маусым 2018 жыл www.shymkala.kz<br />

«Өгіз де өлмесін,<br />

арба да сынбасын»<br />

деп алып-ұшып<br />

жүретіндер кімдер?<br />

<strong>Шымкент</strong> білімді<br />

мамандар<br />

даярлайтын<br />

оқу орындарымен<br />

ерекшеленсе...<br />

«Ұланға» жазған<br />

хаттарым мені<br />

журналистикаға<br />

жетеледі»<br />

4-БЕТ<br />

5-БЕТ<br />

8-БЕТ<br />

ÆÅÄÅËÕÀÒ<br />

ЕЛБАСЫ<br />

ЕРДОҒАНҒА<br />

ҚҰТТЫҚТАУ<br />

ЖОЛДАДЫ<br />

Қазақстан<br />

Республикасының<br />

Президенті<br />

Н.Назарбаев Режеп<br />

Тайип Ердоғанға<br />

Түркия Республикасының<br />

Президенті<br />

лауазымына сайлануына<br />

байланысты<br />

құттықтау жеделхатын<br />

жолдады.<br />

Мемлекет басшысы<br />

Қазақстан халқының<br />

және жеке өзінің атынан<br />

Режеп Ердоғанды<br />

Түркия Республикасы<br />

Президентінің сайлауындағы<br />

айқын жеңісімен<br />

құттықтады.<br />

«Сайлау нәтижелері<br />

түрік халқының Сіздің ел<br />

басшысы лауазымындағы<br />

қызметіңізді жоғары бағалап,<br />

жүргізіп отырған<br />

саяси және экономикалық<br />

реформаларыңызға, сондай-ақ<br />

дамудың стратегиялық<br />

бағыттарына шынайы<br />

қолдау білдіргенін<br />

көрсетті.<br />

Қазақстан мен Түркия<br />

арасындағы өзара құрмет<br />

пен бауырластыққа<br />

негізделген дәстүрлі достық<br />

қарым-қатынас екі<br />

халықтың мүдделеріне<br />

қызмет етіп, болашақта<br />

біздің стратегиялық әріптестігіміз<br />

сапалы жаңа<br />

деңгейге көтеріледі деп<br />

сенемін, – делінген жеделхатта.<br />

Соңында Нұрсұлтан<br />

Назарбаев Режеп Ердоғанға<br />

зор денсаулық, жауапты<br />

қызметіне табыс, ал<br />

бауырлас түрік халқына<br />

бақ-береке тіледі.<br />

28 ÌÀÓÑÛÌ – ÁÀÉËÀÍÛÑ ÆªÍÅ ÀҚÏÀÐÀÒ ҚÛÇÌÅÒÊÅÐËÅв ʇͲ<br />

«ШЫМКЕНТ КЕЛБЕТІ» –<br />

Сонымен, Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Әбішұлы<br />

ìåãàïîëèñò³œ<br />

Назарбаевтың Жарлығымен <strong>Шымкент</strong> республикалық<br />

дәрежедегі қала атанды. Бұл жаңалықты бүкіл халықпен<br />

бірге біз де – тілшілер қауымы да қуанышпен қарсы алдық.<br />

28 жылдық тарихы бар, белгілі журналист Айгүл<br />

Қапбарова басқарып отырған <strong>Шымкент</strong>тің басты мерзімді басылымы<br />

– «<strong>Шымкент</strong> <strong>келбеті</strong>»-«Панорама <strong>Шымкент</strong>а» енді<br />

áàñ<br />

мегаполистің бас газеттері атанып отыр.<br />

<strong>Шымкент</strong>тің республикалық қала атануы 28 маусым –<br />

баспасөз және ақпарат қызметкерлерінің мерекесі қарсаңына<br />

тура келіп, қуаныш үстіне қуаныш қосылып отырған жағ-<br />

ãàçåò³<br />

дайы бар.<br />

Әрине, бұл дәреженің басылым ұжымына артар жүгі салмақты.<br />

Миллионды қаланың басты газеті алып шаһардың<br />

тыныс-тіршілігін қалт жібермей, қала тұрғындарымен бірге<br />

болуы тиіс. Біз де өз міндетімізді адал атқарып, оқырманға<br />

жылт еткен жаңалықты дер кезінде жеткізіп отырамыз.<br />

Ендеше, қазақ баспасөзімен бірге болыңыздар, оқырман!<br />

Мереке құтты болсын, әріптестер!<br />

ҚÎҒÀÌ ҚÎŒÛÐÀÓÛ<br />

«ГАЗЕТ –<br />

ТАРИХТЫҢ<br />

СЕКУНДТЫҚ<br />

СТРЕЛКАСЫ»<br />

«Алдағы 10-20 жылда<br />

интернет газетжурналдарды<br />

ақпарат<br />

әлемінен ығыстырып<br />

тастауы<br />

мүмкін».<br />

Айгүл КЕРІМҚҰЛОВА<br />

aigul-kerim@mail.ru<br />

Бұқаралық ақпарат құралдарының<br />

ішінде қағаз<br />

басылымдардыңкелешегі<br />

туралы сөз болғанда<br />

бұл болжам жиі айтылады.<br />

Кезінде Ахмет Байтұрсынов<br />

«Газет – халықтың көзі құлағы<br />

һәм тілі»деп атап өткен<br />

маңызы жоғары, рухани<br />

азық саналатын басылымға,<br />

расында, ақпараттық<br />

кеңістіктен жоғалу қаупі<br />

төне ме? Ақпарат саласы<br />

мамандарының жан-жақты<br />

пікірлерін ортаға сала отырып<br />

осы тақырыпты тарқатып<br />

көрдік.<br />

<br />

3-БЕТ<br />

Îëàð æóðíàëèñò<br />

Банк династиясының<br />

негізін қалаушы ағылшын<br />

Натан Ротшильд<br />

бұдан 2 ғасыр бұрын «Ақпараттың<br />

қожайыны кім<br />

болса, әлемді сол билейді»<br />

деп еді. Уақыт өткен сайын<br />

бұл сөздің құны артып келеді.<br />

Оның үстіне бүгінгідей<br />

цифрлық жүйесі дамыған<br />

қоғамда ақпараттың алар<br />

орны орасан.<br />

<br />

6-БЕТ<br />

áîëƒûñû êåëåä³<br />

ÔÅÑÒÈÂÀËÜ<br />

Шырайлы шаһар төрінде француз әндері<br />

шырқалды. Қаланың орталық саябағында<br />

өткен мерекелік кеште <strong>Шымкент</strong>тегі<br />

француз альянсы қоғамдық бірлестігінің ұйымдастыруымен<br />

алғаш рет ашық кеңістікте «Fête de la<br />

Musique» фестивалі жоғары деңгейде өтті.<br />

21 маусым – халықаралық<br />

музыка күні. Бұл<br />

Франция елінен бастау<br />

алған ән мен күйдің мерекесі.<br />

Әлемнің 110 елінде<br />

тойланатын өнер мейрамында<br />

мыңнан астам<br />

шымкенттік тұрғын да<br />

халықаралық музыка<br />

күнін тойлап, көңіл-күйлерін<br />

көтерді.<br />

Орталық саябаққа<br />

жиналған миллионды<br />

шаһар тұрғындары шетелдік<br />

Jambo-jambo тобымен<br />

бірге ән шырқап,<br />

жергілікті өнер иелерімен<br />

би биледі. Алғаш<br />

рет осындай мерекенің<br />

куәсі болған жұртшылық<br />

өнердің өрісін кеңейтіп,<br />

жанды дауыстағы орындалған<br />

әуендерден ләззат<br />

алып қайтты.<br />

«Fête de la<br />

Musique»

2<br />

№<strong>50</strong> (1589)<br />

Апта<br />

www.shymkala.kz<br />

Кәсіпке - қолдау<br />

«ЫРЫС»<br />

үздік<br />

атанды<br />

«Оңтүстік» аймақтық инвестициялық орталығының<br />

еншілес «Ырыс» микроқаржы ұйымы<br />

«Кепілді сәттілік» республикалық конкурсының<br />

шағын және орта бизнесті қолдау саласы бойынша<br />

жеңімпазы атанды.<br />

«Royal Club» және «Kasiet»<br />

фитнес клубтары ұйымдастыратын<br />

марафонға қала<br />

әкімдігі қолдау көрсетіп<br />

отыр. Шаһар тарихындағы<br />

ірі спорттық шараға бас қаладан<br />

арнайы маман қатысады.<br />

– <strong>Шымкент</strong> ресми түрде<br />

еліміздегі республикалық<br />

маңызы бар қалалар<br />

қатарына қосылды. Биыл<br />

«Royal Club» және «Kasiet»<br />

фитнес клубтарының ұйымдастыруымен<br />

және қала<br />

әкімдігінің қолдауымен 14 қазан<br />

күні «Marathon Shymkent»<br />

марафонын өткізуді жоспарлап<br />

отырмыз,-деді<br />

Намазбай Әбдіқұлов. – Бұл<br />

Елбасымыздың Жолдауында<br />

айтылған бұқаралық спортты<br />

дамытуға бағытталған<br />

«Даму» қоры мұрындық<br />

болатын бұл байқау 2014<br />

жылдан бастап жыл сайын<br />

өткізіледі. Оған қордың шағын<br />

және орта бизнес несиелері<br />

бойынша жұмыс істейтін<br />

серіктес-банктер мен<br />

олардың жеке менеджерлері<br />

қатыса алады. Жеңімпазды<br />

таңдаудың басты талабы<br />

2017 жылы түзілген кепілдік<br />

келісімдерінің саны және<br />

проблемалық несиелердің<br />

болмауы еді.<br />

Осы талаптың үдесінен<br />

шыққан «Ырыс» МҚҰ 2017<br />

жылы 6,5 млрд теңгені құрайтын<br />

2293 жобаны қаржыландырған.<br />

Ал жалпы қызметін<br />

бастаған 2009 жылдан<br />

бастап 29,6 млрд теңгені құрайтын<br />

16 139 жоба ұйымнан<br />

қаржылай қолдау тапқан.<br />

Қаржыландырылған жобалар<br />

аясында 13 943 жаңа жұмыс<br />

орны ашылды.<br />

Осылайша «Ырыс» микроқаржы<br />

ұйымы «Оңтүстік» қаржы<br />

институтының кепілдігімен<br />

кәсіпкерлікті дамытуға<br />

және жұмыссыздықты төмендетуге<br />

бағытталған мемлекеттік<br />

бағдарламаларды<br />

жүзеге асыруға үлес қосып<br />

келеді. Атап айтқанда 2017-<br />

2021 жылдарға арналған «Нәтижелі<br />

жұмыспен қамту және<br />

жаппай кәсіпкерлікті дамыту<br />

бағдарламасы» аясында<br />

өткен жылы «Даму» кәсіпкерлікті<br />

қолдау қоры (<strong>50</strong>0 млн<br />

теңге) мен «Аграрлық несие<br />

корпорациясы» АҚ (400 млн<br />

теңге) арқылы жалпы сомасы<br />

900 млн теңге тартылған.<br />

Нәтижесінде 191 жоба қаржыландырылып,<br />

180 жаңа жұмыс<br />

орны ашылып отыр.<br />

Аграрлық несие корпорациясынан<br />

тартылған қаражат<br />

ауыл тұрғындарына таратылса,<br />

«Даму» қорынан бөлінген<br />

қаражат арқылы Кентау,<br />

Түркістан және <strong>Шымкент</strong> қалаларының<br />

тұрғындары несиелендірілген.<br />

Мега-марафон<br />

Тұрғындар<br />

42 шақырымға<br />

жүгіреді<br />

<strong>Шымкент</strong>те 1 шілдеден бастап «Marathon<br />

Shymkent» байқауына тіркелу басталады.<br />

Миллионды қаланың туған күні қарсаңында<br />

алғаш рет шаһар тарихындағы ең ауқымды<br />

марафон өтеді деп күтілуде. «Royal Club» спорт<br />

кешенінде өткен баспасөз мәслихатында қалалық<br />

спорт және дене шынықтыру бөлімінің басшысы<br />

Намазбай Әбдіқұлов осылай деп мәлімдеді.<br />

шаралардың бірі. Бүгінгі таңда<br />

жүгіру жолдары және қатысушылар<br />

төлейтін жарна<br />

құны бойынша мәселелер<br />

нақтылануда. Жалпы, алғаш<br />

рет 42 шақырым қашықтықты<br />

жүгіріп өтеміз деген жоспар<br />

бар. Марафонға қатысушыларға<br />

қомақты жүлде<br />

қоры бар марапаттар ұйымдастырамыз.<br />

Айта кетейік, марафонға<br />

kasiet.kz және royalfitness.<br />

kz сайттары арқылы тіркелуге<br />

болады. Қатысушылардың<br />

жас ерекшеліктері<br />

қарастырылмаған. Ұйымдастырушылардың<br />

айтуынша,<br />

спорттық шараға<br />

қала және шетелдіктерді<br />

қоса есептегенде 10 мыңға<br />

жуық тұрғын қатысады деп<br />

жоспарлануда.<br />

Денсаулық<br />

Дәрігерлер<br />

арнайы оқуға<br />

қатысады<br />

Күнгейдің дəрігерлері кәмелет жасына толмағандар<br />

арасында суицидтің алдын алып, жасөспірімдерге<br />

қажетті көмекті дер кезінде<br />

ұсыну үшін арнайы оқудан өтеді. Бұл туралы<br />

<strong>Шымкент</strong>тегі №3 емханада өткен дөңгелек үстелде<br />

айтылды. Облыстық денсаулық сақтау басқармасының<br />

қолдауымен және «Bilim foundation» қоғамдық<br />

қорының ұйымдастыруымен өткен мәжіліскен қаладағы<br />

барлық емханалардың бас дәрігерлері қатысты.<br />

Игі іс<br />

Айлардың сұлтаны Рамазан<br />

айынан басталған игі іс<br />

үш шаңырақты шаттыққа бөлеген.<br />

Аталмыш ұйым мұқтаж<br />

жандардың тізімін жасап,<br />

көмек көрсетілген отбасылар<br />

жөнінде БАҚ өкілдеріне<br />

есеп берді. Құрылғанына<br />

енді ғана бір ай толған<br />

«Дүние түріктерінің руханияты»<br />

қоғамдық қоры<br />

Оқу жылы аяқталып,<br />

түлектер<br />

жаңа өмірге қадам<br />

басуда. <strong>Шымкент</strong>тегі<br />

Кеңес Одағының батыры<br />

Сабыр Рақымов атындағы<br />

<strong>Шымкент</strong> республикалық<br />

«Жас ұлан» мектебін<br />

140 түлек бітірді.<br />

Осыған орай оқу орнында<br />

23 маусым күні түлектерге<br />

аттестат тапсыру рәсімі<br />

9 мемлекеттен 100-ден аса<br />

спортшы қатысқан халықаралық<br />

турнир 1 аптаға ұласты.<br />

Австралия, Туркия, Ресей, Ұлыбритания,<br />

Швеция, Өзбекстан,<br />

Индия, Жапония, Қазақстанның<br />

18 жасқа дейінгі жасөспірімдері<br />

өзара мықтыны анықтады.<br />

Жиын барысында кəмелетке<br />

толмағандар арасындағы<br />

суицидтің алдын алу<br />

бағдарламасындағы денсаулық<br />

сақтау саласы мамандарының<br />

рөлі және дәрігер<br />

мамандардың арнайы<br />

оқытудан өту мәселелері<br />

қарастырылды. Жасөспірімдерге<br />

дер кезінде<br />

көмек көрсету үшін қала<br />

бойынша 351 дәрігер-маман<br />

игі бастаманы бастамас бұрын<br />

құжат заңдастырып,<br />

қаламызда жұмыссыз жүрген<br />

жастардың басын қосты.<br />

Қазіргі күні қорға заңды<br />

түрде тіркелгендер қатарында<br />

<strong>50</strong>-ден астам өренді ерікті<br />

бар. Олар таң атқаннан кешке<br />

дейін науқас бүлдіршіндердің<br />

еміне керекті қаржы<br />

көзін жинайды.<br />

өтті. Биыл 140 мектеп бітірушінің<br />

барлығы ҰБТ-ға қатысып,<br />

жоғары жетістіктерге<br />

жетті дейді мектеп басшылығы.<br />

Түлектердің алды<br />

130, 127 және 124 балл жинап<br />

қуантса, жалпы орташа<br />

көрсеткіш 83 балды көрсетті.<br />

Соның ішінде 4 түлек<br />

қызыл аттестатқа ие болды:<br />

Д.Есіркеп, Д.Мифтахов, А.Құрбанов<br />

және М.Жолдасбек.<br />

Іс-шара барысында түле<br />

к т ер а л д ы ме н Ке ңе с<br />

Ақтық сайыста <strong>Шымкент</strong><br />

қаласының спортшысы, теннистен<br />

спорт шебері Достанбек<br />

Ташбулатов пен түркиялық<br />

Бора Сенгул ойын<br />

көрсетті. 2 сағатқа созылған<br />

финалдық ойында жерлесіміз<br />

қарсыласын 2:1 есебі-<br />

Бала – болашағымыз<br />

ған<br />

Бала – біздің болашағымыз! Ғұмырымыздың жалғасы. Қолына қорап ұстап,<br />

осындай ұранмен шаһар көшелерінде жұртшылықтан қайырымдылық қорына<br />

қаражат жинаған жастар бір ай толмай 2 <strong>50</strong>0 000 теңгенің басын құрады.<br />

Халықаралық «Дүние түріктерінің руханияты» қоғамдық қоры әлеуметтік<br />

әлсіз отбасылардағы науқас сәбилерге мейірімділік шарасын өткізуде.<br />

Жас ұлан<br />

Аттестатпен<br />

бірге -<br />

әскери<br />

оқу орнына<br />

жолдама<br />

Спорт<br />

Жерлесіміз -<br />

халықаралық<br />

турнирдің жеңімпазы<br />

<strong>Шымкент</strong>те «Shymkent ITF International Junior<br />

Tournament» халықаралық турнирі өз мәресіне<br />

жетті. Түркістан облысының әкімі<br />

Жансейіт Түймебаев пен шаһар басшысы Ғабидолла<br />

Әбдірахымовтың қатысуымен қаладағы Ұлттық теннис<br />

орталығында турнирдің ақтық ойындары өтті.<br />

Баспасөз мәслихатына жиналған<br />

БАҚ өкілдерінің алдына<br />

алғыстарын арқалап,<br />

қайырымдылық қорының<br />

шарапатын көрген жалғызбасты<br />

аналар келді. Қор төрағасы<br />

Ерғали Мұхамеджановтың<br />

айтуынша, аталған<br />

ұйымға көмек сұрап келген<br />

онға жуық отбасының жағдайымен<br />

арнайы жасақтал-<br />

Одағының батыры Сабыр<br />

Рақымовтың ескерткішіне<br />

гүл шоқтарын қойды.<br />

Одан кейін мектеп басшысы<br />

Ғазиз Тулеушев құттықтау<br />

сөз сөйлеп, үздік ұландарға<br />

пәндік грамоталары мен<br />

аттестаттарын тапсырды.<br />

Айта кету керек, бұл түлектердің<br />

барлығы жоғары әскери<br />

оқу орындарына жолдама<br />

алды. Енді білімдерін<br />

жоғары әскери орындарында<br />

жалғастырмақ.<br />

мен ұтып, жеңіс тұғырынан<br />

көрінді.<br />

Айта кетейік,<br />

жеңімпаз Достанбек<br />

Ташбулатов теннистен<br />

ұлдар арасындағы жасөспірімдердің<br />

әлемдік<br />

рейтингінде 32-орында.<br />

Сонымен қатар оның<br />

Аргентинаның Буэнос-Айрес<br />

қаласында өтетін жасөспірімдердің<br />

III жазғы<br />

Олимпиада ойындарына<br />

жолдама алуға мүмкіндігі<br />

бар.<br />

осы айдан бастап арнайы<br />

оқуға қатысады. Бұл жоба<br />

Премьер-Министрдің бұйрығымен<br />

бекітілген Қазақстандағы<br />

2015-2020 жылдарға арналған<br />

отбасылық қатынастарды,<br />

моральдық-этикалық<br />

және рухани-адамгершілік<br />

құндылықтарды нығайту<br />

жөніндегі жалпыұлттық ісшаралар<br />

жоспарына сәйкес<br />

жүзеге асуда.<br />

Осыған байланысты денсаулық<br />

сақтау, білім және ғылым<br />

министрлігі мен ішкі істер<br />

министрліктерінің бірлескен<br />

бұйрығы бар. Үкімет жанындағы<br />

денсаулық сақтау<br />

жөніндегі ұлттық үйлестіру<br />

кеңесінің жол картасын жүзеге<br />

асыру бағытында <strong>Шымкент</strong>те<br />

наурыз айынан бастап<br />

«Жасөспірімдер арасында<br />

денсаулық және өмірлік<br />

дағдыларды қалыптастыру<br />

және суицидтің алдын алу»<br />

бағдарламасы жүзеге асырылуда.<br />

Бағдарлама бойынша<br />

<strong>Шымкент</strong>тегі мектептер<br />

мен колледждердің педагогпсихологтары<br />

арнайы оқытудан<br />

өтті.<br />

А.СӘДУӘЛІ<br />

комиссия танысып, көмек<br />

қолын созуға бекінген.<br />

Барлық жанұя тағдыр тауқіметіне<br />

ұшыраған. Жалдамалы<br />

пәтерді паналап, мемлекеттен<br />

бөлінген қаражатқа<br />

балаларының дәрі-дәрмегін<br />

сатып, қалғанына жан бағып<br />

келеді.<br />

Айта кетейік, аталған<br />

ұйым жиналған қаражаттың<br />

қандай мақсатта жұмсалып<br />

отырғанын әр айда бір рет<br />

БАҚ өкілдеріне есеп беріп<br />

отыруға да дайын екенін<br />

жеткізді.<br />

Халықаралық «Дүние<br />

түріктерінің руханияты»<br />

қоғамдық қорының мекенжайы:<br />

<strong>Шымкент</strong> қаласы, Республика<br />

даңғылы, «Жейхун» сауда<br />

орталығының 3-қабаты.<br />

Байланыс телефондары:<br />

8-776-2<strong>50</strong>-81-81, 8-702-000-92-31.<br />

Өнер<br />

Жас<br />

сәнгерлер<br />

сынға түсті<br />

<strong>Шымкент</strong>те алғаш<br />

рет жас сәнгерлер<br />

өз өнерімен сынға<br />

түсті. Жастар ресурстық<br />

орталығының ұйымдастыруымен<br />

Астана қаласының<br />

20 жылдық мерейтойына<br />

орай жас дизайнерлердің<br />

облыстық апталығы аясында<br />

«Ontustik Fashion<br />

week» байқауы өтті. Оған<br />

облыстан іріктелген 25<br />

жас сәнгер қатысты.<br />

Сән әлеміндегі заманауи мәдениетті<br />

рухани жаңғыру құндылықтарымен<br />

үйлестіре отырып,<br />

шығармашыл жастардың ортасын<br />

қалыптастыру – аталмыш<br />

шараның басты мақсаты. Байқауға<br />

қатысушылар 4 түрлі топтамада<br />

1<strong>50</strong>-ге жуық киім үлгісі мен<br />

ерекше фантазиядан туындаған<br />

зергерлік, әшекей бұйымдарын<br />

ұсынды. Көздің жауын алатын<br />

сөмке, сағаттар, бас киімдер<br />

мен түрлі түсті орамалдар талғампаз<br />

тұтынушылардың көңілінен<br />

шықты.<br />

Сайыстың бірінші кезеңінде<br />

сәнгерлердің халық мұрасы<br />

мен бүгінгі брендін ұштастыра<br />

отырып әзірлеген ұлттық<br />

стильдегі туындылары ұсынылды.<br />

Екінші кезеңде әділқазылар<br />

алқасы гламур және кэжуал<br />

стиліндегі туындылар топтамасын<br />

бағалады. Қорытынды<br />

кезеңде жас дизайнерлердің<br />

классикалық үлгідегі киімдер<br />

топтамасы мен аксессуарлары<br />

сынға түсті.<br />

Байқау жеңімпаздары<br />

арнайы диплом және қаржылай<br />

сыйлықтармен марапатталды.<br />

Ақпараттарды дайындаған Азамат ЖАППАР

Қоғамның қоңырауы<br />

www.shymkala.kz<br />

№<strong>50</strong> (1589)<br />

27 маусым 2018 жыл<br />

3<br />

u<br />

Басы 1-БЕТТЕ<br />

Ұлт тарихының<br />

темірқазығы<br />

Газеттің, басқа жақты<br />

айтпағанда, қазақ даласында<br />

халықпен бірге жасап<br />

келе жатқанына екі ғасырға<br />

жуық уақыт өтіпті. Посткеңестік<br />

дәуірде ақпарат таратуда<br />

радио, сосын көгілдір<br />

жәшік келді де, сол уақытта<br />

дәл қазіргідей газеттің болашағы<br />

жоққа шығарылып,<br />

тіпті «жерленіп» те тастағанмен,<br />

газет әлі «өмір сүріп»<br />

келеді. Бүгінгі таңда электронды<br />

порталдар, әлеуметтік<br />

желілердің жаңалықтарды<br />

таратудағы көз ілеспес жылдамдығы<br />

қағаз басылымдардың<br />

нарықтағы сұранысын<br />

төмендетуде. Иә, шынтуайтына<br />

келгенде оқырман бүгін<br />

болған жаңалықты екі-үш<br />

күннен кейін жарық көретін<br />

газеттен оқығаннан гөрі үшін<br />

интернеттен көруді дұрыс санайтыны<br />

жасырын емес.<br />

Дегенмен, тарихшыларымыз<br />

«Газет жойылады»<br />

деген пікірмен келіспейді.<br />

Әйгілі неміс ойшылы А.Шопенгауэр<br />

«Газет – тарихтың<br />

секундтық стрелкасы» деген.<br />

«Басылымдарымызда ұлтымыздың<br />

тарихы, тұрмысы,<br />

әр замандағы болмысы жатыр»<br />

дейді облыстық саяси-қуғын<br />

сүргін құрбандары<br />

мұражайының директоры<br />

Батырғазы Серғазиев.<br />

– Әр адамның заман ағымынан,<br />

технологиядан қалыс<br />

қалмағаны дұрыс. Бүгінде<br />

оқырманның басым бөлігіне<br />

интернет қолжетімді болғандықтан<br />

ақпаратпен лезде,<br />

яғни, оқиға болып жатқан<br />

сәтте-ақ жылдам танысқанды<br />

мақұл көреді. Бұлар қысқа<br />

ғана «болды», «өтті» дегендей<br />

жеңіл ақпараттар. Ал басылымдардан<br />

қоғамда болып<br />

жатқан рухани, әдеби, мәдени,<br />

әлеуметтік саладағы жаңалықтармен<br />

кеңірек танысамыз.<br />

Газет осы жағынан<br />

ұтымды. Екіншіден, газетжурналдар<br />

– ұлтымыздың тарихы.<br />

Мәселен, саяси қуғынсүргін<br />

құрабандары мұражайының<br />

қорында елімізде алғаш<br />

жарық көрген «Ақжол»,<br />

«Шолпан» журналдарының<br />

кейбір сандарының көшірмесі<br />

сақтаулы. Оларды көрші Ташкенттегі<br />

мұражайлардан алдырдық.<br />

Осы арқылы тарихымызды<br />

зерттедік, журналистердің<br />

еңбегі арқылы сол<br />

қоғамның үнін естідік. Сондықтан,<br />

газет ертеңіміз үшін<br />

қоғамымызға қажет, – дейді<br />

мұражай басшысы.<br />

Жаңа медиамен<br />

бәсекеде<br />

«Газет – тарихтың<br />

секундтық стрелкасы»<br />

Осы тұста айта кету керек,<br />

жұмысын газет-журналдан<br />

бастап, қазір ақпараттық<br />

порталдарға қатар жазып<br />

жүрген әріптестеріміз<br />

жетерлік. Солардың бірі –<br />

ақпарат айдынына қосылғанына<br />

екі жыл болған «Адым.<br />

кз» сайтының жетекшісі<br />

Нұршат Төкен. «Газетті қолға<br />

ұстап, парақтап, мақалаларын<br />

сүзгіден өткізе оқығаннан<br />

артығы жоқ» дейді журналист.<br />

Әлеуметтік желіні ақпарат<br />

таратуда тиімді пайдаланып<br />

жүрген жігіт қағаз<br />

басылымның орны бөлек<br />

екенін айтады. – Жазу<br />

шеберлігі бар жандардың<br />

бірінші газет-журналдардың<br />

сүзгісінен өтіп, тәжірибе жинақтағаны<br />

дұрыс деп ойлаймын.<br />

Жалпы, газет редакциясы<br />

– журналистиканың<br />

мектебі деп едім.<br />

– «Интернет ресурстарының<br />

күші дәстүрлі БАҚ-тың<br />

жойылуына алып келеді» деген<br />

– алыпқашпа әңгіменің<br />

бірі. Бұл сөздер қағаз басылымдар<br />

мен жаңа медианың<br />

арасындағы бәсекелестікті<br />

шыңдау үшін айтылатын<br />

болу керек. Қайта<br />

осы бәсекелестіктен олар<br />

бір-бірін толықтырып, дами<br />

түседі. Қарапайым ғана мысал,<br />

Жапония техникалық<br />

прогрестің шыңына шыққан<br />

ел болғанымен жарық<br />

көргеніне 100 жылдан асқан<br />

дәстүрлі басылымдары миллиондаған<br />

тиражбен шығады<br />

екен, – дейді сайт жетекшісі.<br />

Газет салмақты<br />

ақпарат құралы<br />

болуы тиіс<br />

Тағы бір әріптесіміз де<br />

газеттің болашағына сенім<br />

артады. Өзі жаңа медиа саласынан<br />

хабары бар, түрлі<br />

семинарларға қатысып,<br />

интернет-БАҚтың қақ ортасында<br />

жүрген Жәнібек<br />

Нұрыш ол үшін қағаз басылымдар<br />

салмақты да сараптама<br />

материалдарымен<br />

ерекшеленуі тиіс деп санайды.<br />

– Қазақстанда қағаз газеттің,<br />

соның ішінде қазақ<br />

тіліндегі баспасөздің таяу<br />

ондаған жылда жойылатынына<br />

сенбеймін. Өйткені,<br />

басылымды алатын аудитория<br />

және оған жазылатын<br />

оқырманы бар. Осы<br />

екі фактор газеттің қағаз<br />

түрінде таралуына әсер<br />

етеді, - дейді «Оңтүстік Рабат»<br />

газетінің бас редакторы<br />

Жәнібек Нұрыш. – Тағы<br />

бір жайт - газетте деген<br />

сенім интернет-сайттары<br />

мен телеарнада айтылған<br />

ақпаратқа қарағанда жоғары.<br />

Мұның себебі неде<br />

екенін білмеймін, бірақ<br />

«газетте жазылған, газетте<br />

айтыпты» деген тіркестер<br />

әлі де қолданыста. Демек,<br />

қазақ тіліндегі газеттердің<br />

шығуы әзірге тоқтамайды.<br />

Бір жағынан мен<br />

мұны қазақстандық медиада<br />

әлі күнге дейін сапалы<br />

ақпарат таратушы интернет-сайттардың<br />

әлі де аз<br />

болуымен байланыстырамын.<br />

Бірі екіншісін толықтай<br />

алмастыруға, сайттар<br />

өз мүмкіндіктерін пайдаланып,<br />

технологиялық тұрғыдан<br />

ерекшеленетін контент<br />

ұсынуға әзір емес. Тек<br />

мәтін-фото, ара-тұра видео<br />

берумен шектеледі. Мұның<br />

видеодан басқасын газет<br />

те ұсына алады. Бұған<br />

қағазды қолға алып оқудың<br />

әсері басқаша болатынын<br />

да қосыңыз. Ал газетті<br />

қалай дамытуға болады,<br />

оқырманын арттырмаса<br />

да барын жоғалтпаудың<br />

жолдары қандай десек,<br />

мұнда, ең біріншіден,<br />

газет өзінің сараптамалықталдамалы<br />

бағытынан таймауы<br />

керек. Салмақты әрі<br />

толыққанды, тараптары<br />

қамтылған, эмоциясы бар,<br />

оқиғаларға толы материал<br />

ұсына алса, бұл газеттің тұрақты<br />

оқырмандарының<br />

қалыптасуына әсер етеді.<br />

Сондай-ақ, сериялы материалдар,<br />

бір айдар аясында<br />

тұрақты түрде қызықты<br />

мақалалар ұсына алса,<br />

онда оқырманын табады.<br />

Газет өзінің беттелу дизайнымен<br />

де оқырманын өзіне<br />

тартып, ұстай алады. Ондағы<br />

мәліметті берудің визуализациясы<br />

әсем де ұғынықты<br />

болса, бұл да оқырманның<br />

көзін қуантады. Баспасөзде<br />

тек мәтін ғана емес,<br />

визуализация да алдыңғы<br />

орынға шықты. Маған аймақтық<br />

медианың, соның<br />

ішінде қағаз түріндегі газеттің<br />

медианарық заңдылықтарына<br />

сай дамығанын<br />

бақылау және тек бақылап<br />

қоймай, соның ортасында<br />

жүру ұнайды.<br />

Уақытпен<br />

үндесу көштен<br />

қалдырмайды<br />

Қош, өз қаламыздан шығып,<br />

әлемге назар аударайық.<br />

Соңғы бір статистикалық<br />

зерттеу «Әлемде газет<br />

жойылады» деген қауесетті<br />

жоққа шығарады. Айталық,<br />

NOP World компаниясы<br />

жүргізген зерттеуге сүйенсек,<br />

адамдар бір аптадағы<br />

16,6 сағат уақытын теледидар<br />

көруге, 8,9 сағатын –<br />

ғаламторға, 8 сағатын – радио<br />

тыңдауға, ал 6,5 сағатын<br />

мерзімді басылымдарды<br />

оқуға жұмсайтын көрінеді.<br />

Осы көштің басындағы<br />

үндістандықтар аптасына<br />

10 сағат уақытын кітап,<br />

газет оқуға арнайды екен.<br />

Бұған қарап әлем бойынша<br />

газеттердің қоғамдағы маңызын<br />

жоғалтпағанын аңғарамыз.<br />

Ал еліміздегі «Егемен<br />

Қазақстан» газетінің<br />

Түркістан облысындағы<br />

меншікті тілшісі Ғалымжан<br />

Елшібай «Газет уақытпен<br />

үндесіп жұмыс істесе, ақпарат<br />

нарығында көлеңкеде<br />

қалмайды» деген пікір<br />

айтады.<br />

– «Газеттің болашағы<br />

жоқ» деген сөздің айтылып<br />

жүргені кеше немесе<br />

бүгін емес. Технологиядағы<br />

жетістіктермен бірге<br />

ақпарат таратудың түрлі<br />

көздері пайда болған сайын<br />

айтылатын даурықпа<br />

әңгіме, – дейді әріптесіміз.<br />

–«Даурықпа сөз» деп айтуға<br />

негіз бар, өйткені келер<br />

жылы еліміздің бас басылымы<br />

жүз жылдығын кең<br />

көлемде атап өткелі отыр.<br />

Яғни, «Егемен Қазақстан»<br />

газеті ақпарат нарығында<br />

бір ғасырдан бері оқырманымен<br />

бірге тыныстап келеді.<br />

Бірақ, бұл тұста қағаз<br />

басылымдар арқаны кеңге<br />

салмай, уақытпен үндесіп,<br />

ақпараттық порталдармен<br />

қатар жүргені дұрыс. Бұл<br />

тұрғыдан біздің басылымның<br />

ақпараттық порталының<br />

қазақ, ағылшын тіліндегі<br />

және латын қарпіндегі<br />

нұсқалары кең қолданысқа<br />

енген. Бүгінде газеттің<br />

латын тіліндегі нұсқасының<br />

көрілімін шетелдегі<br />

қандастарымыз көбейтіп<br />

отыр. Осылайша «Егемен<br />

Қазақстан» газетінің интернеттегі<br />

нұсқасы елімізде<br />

электронды ақпарат порталдар<br />

арасынан таралымы мен<br />

оқылымы жағынан ондық<br />

болмаса да алғашқы отыздықтан<br />

орын алып, салмақты<br />

мақаларымен көштен де,<br />

көптен де қалмай, көш басынан<br />

көрініп келеді.<br />

Ғ.Елшібай «Алдағы уақытта<br />

қоғамда ең сенімді<br />

ақпарат – газеттерде» деген<br />

түсінік қалыптастыруда<br />

журналистер біршама тер<br />

төгуі тиіс» деген ұсынысын<br />

айтты. – Қазір әлеуметтік<br />

желілерде анық-қанығы жоқ<br />

ақпараттар легі көп тарап<br />

жатқандықтан, мәселені<br />

тарқатып, түсіндіріп, аныққанығын<br />

жеткізетіндер – қағаз<br />

басылымдар ғана. Смартфондар<br />

сараптаманы қамти<br />

алмайды, – деді тілші.<br />

Қалай болғанда да барлығына<br />

уақыт төреші. Кино<br />

пайда болғанда «театр<br />

өледі», газет шыққанда<br />

«кітап келмеске кетеді»,<br />

ал интернет ақпарат нарығын<br />

жаулағанда «газет-журнал<br />

құрдымға кетеді» деген<br />

әңгіме айтылған. Ал «Газет<br />

– рухани азық, бүгінгі тарих,<br />

қоғамның тынысы» десек,<br />

шынайы ақпарат көзіне<br />

қол жеткізіп, таңдап-талғауды<br />

өзіңізге қалдырамыз,<br />

көзі қарақты оқырман!

4<br />

№<strong>50</strong> (1589)<br />

27 маусым 2018 жыл<br />

ʪѲÁÈ ÌÅÐÅÊÅ<br />

БАҚ пен бүгінгі шақ<br />

www.shymkala.kz<br />

28<br />

маусым – байланыс және ақпарат<br />

маусым – байланыс және ақпарат<br />

қызметкерлерінің күні. Бұл мерекеде<br />

көбіне бұқаралық ақпарат құралдарында<br />

қызмет етіп жүрген журналистерді<br />

құттықтап жатамыз. Дегенмен, журналистерге<br />

қажетті, нақты ақпараттарды<br />

тауып беріп, түрлі мекемелер мен БАҚ арасын<br />

байланыстырып жүрген баспасөз хатшыларының<br />

да кәсіби осы мейрамға қатысы бар<br />

екенін естен шығармаған жөн.<br />

«Өгіз де өлмесін,<br />

арба да сынбасын»<br />

äåï àëûï-±øûï æ‰ðåò³íäåð ê³ìäåð?<br />

Сапарғали ҚАНАТ<br />

sqanat@shymkala.kz<br />

Иә, журналистерге дер<br />

кезінде керекті мәліметтерді<br />

тауып беру – баспасөз хатшыларының<br />

басты міндеті. Бір<br />

сөзбен айтқанда олар тілшілерге<br />

жұмыс істеп жатқандай.<br />

Бірақ мекеменің мүддесі мен<br />

басшылықтың талабы тағы<br />

бар. Екі ортада «Өгіз де өлмесін,<br />

арба да сынбасын» деп<br />

алып-ұшып жүретіндер осылар.<br />

Міне, хатшылықтың машақаты<br />

да осында. Жұмыс<br />

қиын. Бірақ маңызды.<br />

Жуырда БАҚ туралы заңнамаға<br />

енгізілген өзгерістер<br />

мен толықтырулардағы ақ-<br />

парат сұрату мерзімін ұзарту<br />

баспасөз хатшыларының<br />

жұмысын едәуір жеңілдетті.<br />

Бұл ақпараттардың нақты,<br />

сенімді, толық болуына жол<br />

ашты. Сондықтан қазіргі таңда<br />

бұл бағыттағы жұмыс біршама<br />

жақсара түскен. Әсіресе,<br />

Түркістан облысы әкімдігі<br />

баспасөз орталығы қызметкерлерінің<br />

жедел әрі сапалы<br />

жұмысын ерекше атап өткен<br />

жөн. Олардың арасында өз<br />

жұмысына аса жауаркершілікпен<br />

қарап, журналистердің<br />

алғысын алып жүрген облыстық<br />

денсаулық сақтау басқармасының<br />

баспасөз хатшысы<br />

Мира Сүлейменова да бар.<br />

Мира Сүлейменова Әл-Фараби<br />

атындағы Қазақ Ұлттық<br />

университетінің журналистика<br />

мамандығын үздік бітірген.<br />

«31 арна», «Информбюро», «Шахар»,<br />

«Азаттық радиосы» және<br />

тағы басқа да бұқаралық ақпарат<br />

құралдарында кәсіби журналист<br />

болып істеген. «Сондықтан<br />

болар, журналистердің<br />

қандай ақпарат сұрағысы келгенін<br />

бірден біліп, мәліметтерді<br />

нақты және дер кезінде<br />

беруге тырысамын» дейді.<br />

– Журналист болып жүргенде<br />

ақпарат ала алмасақ,<br />

«Неге бізден жасырады?» деп<br />

ренжитін едік. Ресми ақпарат<br />

ала алмасақ, басқа жолдармен<br />

іздеп, тауып, жазамыз.<br />

Ал оның баспасөз хатшыларына<br />

қатысы жоқ екенін білмейміз.<br />

Енді өзім осы салаға<br />

келіп, бұның да өз машақаты<br />

бар екеніне көзім жетті.<br />

Мәселен, журналистер 15 сұрақ<br />

жолдаса, мен оларға өзім<br />

жауап бере алмаймын. Сол 15<br />

түрлі сұраққа 15 түрлі маманмен<br />

жолығып, мәліметтерді<br />

толық жинап болған соң ғана<br />

бере аламын. Кейде 1-2 күн<br />

ішінде шешілмейтін кейбір<br />

мәселелер туралы ақпаратты<br />

талап етіп жатады, – дейді<br />

Мира Сүлейменова.<br />

Әріптесіміздің айтуынша,<br />

ақпараттық сауатсыздық<br />

көбіне әлеуметтік желі белсенділерінде<br />

кездеседі. Өйткені<br />

олар негізінен табыс пен<br />

жеке басының атағы үшін жұмыс<br />

істейді. Олардың денін<br />

жәбір көрген, ауруға ұшыраған,<br />

жетім қалған балалардың<br />

өмірі қызықтырмайды дейді.<br />

Түрмеде, изоляторда отырған<br />

адамдардан «Суретіңізді<br />

жарияласақ болады ма?» деп<br />

сұрау тіпті ақылға сыймайды.<br />

Әр материалдары елді<br />

дүрліктіргенін қалайды.<br />

– Денсаулық сақтау саласында<br />

қандай да бір мәлімет<br />

беруден алдын мұқият<br />

тексеру керек. Мұнда адам<br />

тағдырына қатысты дүниелер<br />

айтылады. Ертең бұл ақпараттар<br />

емделушінің жеке<br />

өміріне әсер етеді. Тілші болып<br />

жүрген кезімде дәрігерлердің<br />

жұмысын онша біле<br />

бермейтінмін. Баспасөз хатшысы<br />

болғалы бері ақ халатты<br />

жандардың жұмысы қаншалықты<br />

қиын екеніне көзім<br />

жетті, – дейді облыстық денсаулық<br />

сақтау басқармасының<br />

баспасөз хатшысы.<br />

Шерхан Мұртаза айтқандай,<br />

«Арқалағаны алтын, жегені<br />

жантақ» журналистердің<br />

қатарында баспасөз хатшыларының<br />

қызметін атап өтуге<br />

әбден болады. Сондықтан<br />

екі сала қызметкерлері тізе<br />

біріктіріп жұмыс істегенде<br />

ғана ақпарат саласында сапалы<br />

дүниелер пайда болары<br />

анық. Ендеше, мерекелеріңіз<br />

құтты болсын, әріптестер!<br />

Ақмарал МОЛДИЯРҚЫЗЫ<br />

aashirova@shymkala.kz<br />

<br />

Басы 1-БЕТТЕ<br />

Қазіргі таңда ақпараттық<br />

салада қызмет етуге жаны құмар,<br />

жаңашыл жастар да аз<br />

емес. Мектеп жасынан-ақ «Кім<br />

болғың келеді?» деген сұраққа<br />

кідірмей «журналист» деп<br />

жауап беретін жастар оқуға<br />

түсерде сүйікті Шымқаласынан<br />

алысқа кеткісі келмейді.<br />

Ал <strong>Шымкент</strong>те журналист мамандарды<br />

дайындайтын факультет<br />

жоқ. Есесіне, Түркістан<br />

облыстық «Жастар ресурстық<br />

орталығының» қолдауымен<br />

«Zhas MEDIA» жас журналистер<br />

жобасы қолға алынды.<br />

– Біздің мекеме 14-29 жас<br />

аралығындағы жастармен жұмыс<br />

жасау кезінде олардың<br />

түрлі қызығушылықтарын<br />

қанағаттандыруды, қолдауды<br />

басты назарға алады. Бұған<br />

дейін жастардың ұсынысымен<br />

ашылған «Шаңырақ»<br />

жас отбасылар мектебі мен<br />

Îëàð æóðíàëèñò<br />

áîëƒûñû êåëåä³<br />

«Көшбасшылар» мектебінің<br />

қатарын «Zhas MEDIA» жас<br />

журналистер мектебі толықтырды.<br />

Енді <strong>Шымкент</strong> қаласының<br />

және Түркістан облысының<br />

жастары өз қызығушылығын<br />

осы мектептің сабақтарына<br />

қатысып, дамыта<br />

алады, – дейді орталық басшысы<br />

Береке Дүйсебеков.<br />

2017 жылдың күзінде ашылған<br />

мектепке бүгінге дейін<br />

700-ге жуық жас мүше болып,<br />

300-ден астам 40 сағаттық<br />

дәрісті толық аяқтап, сертификат<br />

алды. «Zhas MEDIA»<br />

жобасының алғашқы түлегі<br />

Б а қ д ә у л е т Н ұ р м а т – т і л<br />

маманы.<br />

– Журналистикаға мектеп<br />

жасынан әуеспін. Бірақ, «Қазақ<br />

тілі мен әдебиеті» мамандығы<br />

бойынша жоғары білім<br />

алдым. Сол біліміммен бағымды<br />

ақпарат айдынында<br />

сынап көргім келген. «Іздегенге<br />

сұраған» демекші, дәл<br />

осы тұста «Жастар ресурстық<br />

орталығы» жаңа жобаны<br />

қолға алды. Біздің топта<br />

әртүрлі жастағы 15 қызжігіт<br />

белгілі тележүргізуші<br />

Санди Сұлтан мен «Еуразия»<br />

арнасының журналисі Гүлназ<br />

Ауданбаевадан 4 күн бойы<br />

дәріс алдық. Маған камера алдында<br />

сөйлеу, сұхбат алу, сюжет<br />

дайындау және мақала,<br />

эссе жазу бойынша айтылған<br />

сабақтар ұнады. Өзіме қажетін<br />

көкейіме түйіп алдым, – дейді<br />

мектептің алғашқы сертификатын<br />

алған жас маман.<br />

<strong>Шымкент</strong>те алғаш рет<br />

қолдау тапқан жоба аясында<br />

Түркістан облыстық<br />

жастар ресурстық орталығының<br />

басшысы Береке<br />

Дүйсебеков «SS LAB» телелабораториясының<br />

құрылтайшысы,<br />

тележүргізуші<br />

Санди Сұлтанмен меморандум<br />

түзген. «Zhas MEDIA» жас<br />

журналистер мектебі <strong>Шымкент</strong><br />

қаласында ғана емес,<br />

Түркістан облысына қарасты<br />

әр аудан жастарымен де<br />

жұмыс жасайды. Жақында<br />

ғана жоба жетекшілері<br />

Кентау жастарына ақпараттық<br />

саланың қыр-сырын үйретіп<br />

қайтты.<br />

Бұл жобаның жүзеге асу<br />

кезеңі 3-ке бөлінеді. І кезеңде<br />

аудан, қалаларда журналистика<br />

саласына қызығушылығы<br />

бар 1 <strong>50</strong>0 жасты оқыту<br />

барысында ынтасы жоғары<br />

1<strong>50</strong> жас іріктеледі. ІІ кезеңде<br />

осы іріктеуден өткен 1<strong>50</strong><br />

жас медиа форумға қатысады.<br />

Оған белсенді қатысқан<br />

<strong>50</strong> жас келесі кезеңге өтеді.<br />

ІІІ кезеңге өткен <strong>50</strong> жас республикалық<br />

және жергілікті<br />

БАҚ-та іс-тәжірибеден өтеді.<br />

Нәтижесінде өз қабілетін жанжақты<br />

көрсетіп, журналистикаға<br />

жаны құмар 5 жас маман<br />

осы салада қызметке орналасуға<br />

мүмкіндік алады.<br />

Дегенмен, Жастар ресурстық<br />

орталығының қызметкері<br />

Айгүл Әлішердің айтуынша,<br />

қазылар алқасына 5 адамды<br />

іріктеу қиынға соғуда. Өйткені,<br />

жобаға қатысушылар<br />

арасында мектеп жасынан-ақ<br />

журналистика жолында еңбек<br />

етіп жүргендер бар.<br />

– Жобаға қатысушы жастардың<br />

көбі <strong>Шымкент</strong> қаласында.<br />

Осыған байланысты<br />

жақында орталық тарапынан<br />

шымкенттік жастар<br />

үшін «Қазақстан» телеарнасының<br />

журналисті<br />

Руслан Жылқыбай, «Айқын»<br />

газетінің оңтүстік өңірлері<br />

бойынша тілшісі Нұршат<br />

Төкен мен фото-тілші Мақсат<br />

Шағырбаев, ONinfo.kz сайтының<br />

редакторы, блогер<br />

Дастан Башировтардың қатысуымен<br />

семинар-тренинг<br />

ұйымдастырдық. Спикерлер<br />

журналистика саласындағы<br />

тәжірибесімен бөлісіп, газеттер<br />

мен интернет ресурстарында<br />

мақала жазу тәртібі,<br />

фотожурналистика, әлеуметтік<br />

желіні тиімді пайдаланудың<br />

жолдары мен тұлғалық<br />

иммидж қалыптастыру,<br />

ақпараттық қауіпсіздік, блог<br />

жүргізу бағыттары бойынша<br />

тәжірибелерімен бөлісті, –<br />

дейді орталық қызметкері.<br />

Ендеше, Жастар ресурстық<br />

орталығы 14-29 жас аралығындағы<br />

«журналист боламын»<br />

деген әр жасты «Zhas<br />

MEDIA» жас журналистер мектебіне<br />

шақырады. Талапты<br />

жасқа орталық есігі таңғы 9-<br />

дан кешкі 7-ге дейін ашық.

Үшінші қала<br />

www.shymkala.kz<br />

№<strong>50</strong> (1589)<br />

27 маусым 2018 жыл<br />

5<br />

Мегаполис саны<br />

миллионнан асқан<br />

тұрғындарымен<br />

ғана өлшенбеуі тиіс.<br />

Барлық саланың<br />

темірқазығы білім<br />

десек, республикада<br />

үшінші қала статусын<br />

алған <strong>Шымкент</strong><br />

қаласын дамытуда<br />

бірінші кезекте мықты<br />

мамандар даярлауды<br />

қолға алуымыз<br />

қажет».<br />

Бұл – М.Өтебаев<br />

атындағы жоғарғы<br />

жаңа технологиялар<br />

колледжінің директоры<br />

Қанатбек<br />

Досалиевтың пікірі.<br />

Кәсіптік-техникалық<br />

білім беруде тың<br />

жобалармен алда<br />

жүретін жаңаша<br />

көзқарастағы басшымен<br />

«Мегаполис<br />

қай бағытта дамуы<br />

қажет» деген сауал<br />

төңірегінде әңгімелескен<br />

едік.<br />

– Қанатбек Балтабайұлы,<br />

<strong>Шымкент</strong> республикада<br />

үшінші қала атанды. Алып<br />

шаһардың өсіп-өркендеуіне,<br />

әсіресе, білім саласының<br />

дамуына өзіндік үлес<br />

қосып келе жатқан азаматсыз.<br />

Мегаполист дәрежесін<br />

алған қаладан қандай жаңалықтар<br />

күтесіз?<br />

– «Жасыл», «шымды» деп<br />

аталып келген қаламыз, расында,<br />

Қазақстандағы көне<br />

қалалардың бірі. Өзінің терең<br />

тарихы бар шаһар талай<br />

мемлекеттерді Ұлы жібек<br />

жолы бойында тоғыстырған<br />

ерекше қала болды. Ғасырлар<br />

бойы тарихтың талай тезіне<br />

түсіп, соқтықпалы-соқпақты<br />

жолдармен өткенімен Шымқала<br />

бет-бейнесін, тұрғындары<br />

қазақылығын жоғалтпай,<br />

салты мен дәстүрін сақтап<br />

қалғанымен ерекшеленеді.<br />

<strong>Шымкент</strong> тұрғындарының<br />

саны биыл миллионға жетіп,<br />

Мемлекет басшысы Нұрсұлтан<br />

Назарбаевтың қаламызға республикада<br />

үшінші қала атауын<br />

беруі оңды қабылданған тарихи<br />

шешім деп қараймыз. Енді<br />

қаланы алдағы уақытта жарқын<br />

келешек күтіп тұр деп<br />

айта аламыз.<br />

Менің ойымша шаһар жанжақты<br />

дамуы тиіс. Біріншіден,<br />

инвесторлардың қызығушылығы<br />

артып, құйылатын<br />

инвестиция көлемі артады.<br />

Екіншіден, ғылыми-мәдени,<br />

бизнес орталығы болады. Өйткені,<br />

халықтың өзі өзгерістерді<br />

дұрыс жағынан қабылдауға<br />

бейімділігі және олардың<br />

жол тапқыштығы мен еңбекқорлығы<br />

қаланың өркендеуіне<br />

жылдам ықпал ететініне<br />

сенімдімін. <strong>Шымкент</strong> географиялық<br />

ерекшелігіне орай мәдени<br />

орталық болуға да лайықты<br />

қала. Ташкент түбімізде<br />

болса, Бішкек қаласы да алыс<br />

емес. Сол себепті көрші халықтардың<br />

мәдениетін бір орта-<br />

Øûìêåíò<br />

Á²Ë²ÌIJ ÌÀÌÀÍÄÀÐ<br />

ÄÀßÐËÀÉÒÛÍ<br />

ÎҚÓ ÎÐÛÍÄÀÐÛÌÅÍ<br />

ÅÐÅÊØÅËÅÍÑÅ<br />

ға шоғырландырып, әлемнің<br />

назарын аудара алады. Осы<br />

орайда <strong>Шымкент</strong>тің 2020 жылғы<br />

ТМД елдерінің мәдени астанасы<br />

болып аталуының өзі<br />

үлкен істің бастамасы.<br />

– Жалпы, әлемде, елімізде<br />

болсын әр шаһардың<br />

даму жолында өз бағыты<br />

болады. Бізде бетұрысты<br />

бірінші қай салаға бағыттаған<br />

дұрыс?<br />

– Барлық саласының темірқазығы<br />

– білім. «Ел мен елді,<br />

адам мен адамды теңестіретін<br />

– білім» деп текке айтылмаған.<br />

Мемлекет білімді<br />

азаматтарымен, ғылымымен,<br />

солардың жетістігімен, ойлап<br />

тауып жатқан технологиясымен<br />

озықтар қатарынан көріне<br />

алады. Сондықтан қандай<br />

елдің болмасын халықтың<br />

тұрмыс жағдайын дұрыстайтын,<br />

экономикасын көтеретін<br />

– мықты мамандар. Өңірімізде<br />

90-нан астам колледж, бұдан<br />

бөлек жоғары оқу орындары<br />

бар, ал олардың көбісі қала<br />

аумағында орналасқан. Солардың<br />

ішінде кәсіптік-техникалық<br />

білім беретін оқу орындарында<br />

білім сапасын жасқартуда<br />

талапты күшейтіп, нарыққа<br />

қажетті мамандар дайындау<br />

мәселесі назарға алынғаны<br />

дұрыс деп ойлаймын. Дәл<br />

қазіргі уақытта мегаполиске<br />

білікті кадрлардың қажеттігі<br />

артатынын ескерсек, нарыққа<br />

бейім мамандықтарға терең<br />

талдау жасап, сараптап,<br />

түбегейлі шешім қабылдамаса<br />

болмайды. Бұл үшін арнайы<br />

мониторинг жасау орталығы<br />

құрылып, жан-жақты зерделеу<br />

жасаудың уақыты келген<br />

сияқты.<br />

Білім саласында талай жылдар<br />

еңбек етіп, тәжірибе жинақтап,<br />

оқу ордамыз шет мемлекеттердің<br />

білім жүйесімен<br />

танысып, озық үлгілерімен<br />

бірлесе жұмыс жасағандықтан<br />

білекті емес, білімді мыңды<br />

жығатынына көз жеткіздік.<br />

Осы орайда <strong>Шымкент</strong> сапалы<br />

білім беріп, ең білімді мамандар<br />

даярлайтын оқу орындарымен<br />

ерекше қала болса құба-құп<br />

болар еді.<br />

– Жарты ғасырлық тарихы<br />

бар колледж қаланың<br />

дамуына қаншалықты үлес<br />

қосты? Нарыққа бейім мамандар<br />

даярлай алдыңыздар<br />

ма?<br />

– Манап Өтебаев атындағы<br />

жоғары жаңа технологиялар<br />

колледжі заманға лайықты<br />

мамандар даярлаудың көш<br />

басында келеді. Кәсібін терең<br />

меңгерген, білімі мен іскерлігін<br />

жан-жақты тиімді<br />

пайдалана алатын мамандар<br />

дәріс беретін колледжді бітірген<br />

түлектер жұмыс берушілер<br />

тарапынан жоғары сұранысқа<br />

ие. Коледжді бітірген түлектердің<br />

90 пайызы <strong>Шымкент</strong><br />

қаласында әр түрлі салада жұмысқа<br />

орналасады. Ол – қаржы,<br />

заң, бизнес, қызмет көрсету<br />

орталықтарында, мұнай,<br />

құрылыста және энергетика<br />

және өзге де салаларда жұмысқа<br />

оңай қол жеткізеді.<br />

– Қаламыздың бет-бейнесі<br />

қалыптастыруда қандай<br />

мәселелер ескерілу керек<br />

деп ойлайсыз?<br />

– Қаланың аумағы кеңейіп,<br />

жаңадан шағынаудандар мен<br />

елдімекендер қосылды. Оларда<br />

коммуналдық тұрғыда<br />

шешілмеген мәселелері көп.<br />

Мегаполис қала болғандықтан,<br />

аумағында орналасқан<br />

елдімекендердің инфрақұрылымы,<br />

жолы, көшелері стан-<br />

дартқа сай салынған, үйлерінің<br />

сәулеті жарасқан, абаттандыруы<br />

өзгеше болғаны дұрыс.<br />

Жоғарыда атап өткенімдей,<br />

шаһарымыз шымды, жасыл<br />

қала атауына лайықталып,<br />

көркеюінде осы жағы ескерілсе,<br />

әрине, жақсы.<br />

Қай елде болмасын мегаполисті<br />

дамытуда жолдарға<br />

және көше бойындағы үйлердің<br />

сәулетіне, абаттандыруына,<br />

тазалығына да аса<br />

мән береді. Қазір <strong>Шымкент</strong>те<br />

көлік жүретін жолдар өте<br />

тар, соған шет мемлекеттердегідей<br />

2-3 деңгейдегі көшелер<br />

салуды бастауы керек. Көшелердің<br />

тоғысқан жерлеріндегі<br />

айрықтар жасау мәселесі<br />

назарда болса, болашақта үлкен<br />

көлік кептелістердің алдын<br />

алар еді.<br />

Осы тұста айтып өткім келетіні,<br />

ертеректе Шымқалада<br />

көше бойындағы арықтарда<br />

су ағып жататын. Ол қаланың<br />

ажарын ашып, жасал<br />

ағаштардың жайқалып өсуіне<br />

септігін тигізіп, ауаның тазаруына,<br />

экологияның жақсаруына<br />

да көмегі тиді. Қаланың<br />

даму жоспарында биліктегілер<br />

осы жағдайды назарға алса деген<br />

ұсынысым бар.<br />

Сөз соңында айтарым,<br />

<strong>Шымкент</strong> қаласына әкім болып<br />

қайта тағайындалған Ғабидолла<br />

Әбдірахымов қаланың<br />

жағдайын жетік білетін<br />

азамат, бұған дейін де көптеген<br />

жақсы істердің ұйытқысы<br />

болды. Ендігі жерде<br />

еліміздегі үшінші қаланың<br />

тізгінін ұстаған басшының<br />

игі бастамаларына сәттілік<br />

тілеймін!<br />

– Қанатбек Балтабайұлы,<br />

өзіңізбен Байланыс және ақпарат<br />

қызметкерлері күні<br />

мерекесі қарсаңында сұхбаттасудың<br />

сәті түсіп отыр.<br />

Осы орайда журналистер<br />

қауымына айтар мерекелік<br />

лебізіңіз?..<br />

– Қоғамның дамуы мен<br />

қоғамдық сананың қалыптасуында<br />

журналистер қауымының<br />

қозғаушы күш ретінде<br />

атқаратын ролі мен қызметі<br />

орасан. Сондықтан олардың<br />

барлық мәселеде принципті,<br />

әділ, обьективті болғаны<br />

маңызды. <strong>Шымкент</strong> үшінші<br />

мегаполис болғандықтан енді<br />

қаланың бас газеті саналатын<br />

«<strong>Шымкент</strong> <strong>келбеті</strong>»-«Панорама<br />

<strong>Шымкент</strong>а» газеттерінің<br />

де мазмұндық, сапалық деңгейі<br />

арта түседі деп сенемін.<br />

Оқырман ретінде журналистерге<br />

шығармашылық биіктік<br />

тілеймін.<br />

–Әңгімеңізге рахмет!<br />

Сұхбаттасхан<br />

Айгүл КЕРІМҚҰЛОВА<br />

ÀÒÀ-ÀÍÀËÀÐ ÍÀÇÀÐÛÍÀ!<br />

Бюджет есебінен<br />

оқуға қабылданады<br />

Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың бастамасымен жүзеге<br />

асырылып жатқан «Баршаға арналған тегін<br />

кәсіби-техникалық білім» бағдарламасы аясында<br />

«Индустриалды - техникалық колледж» МКҚКны<br />

2018-2019 оқу жылына 9 сынып және 11 сынып<br />

негізінде азаматтардың өтініштерін келесі сұранысқа<br />

ие кәсіби-техникалық мамандықтарға бюджет<br />

есебінен оқуға қабылдау жүргізеді:<br />

№ Мамандықтың атауы<br />

1<br />

Бақылау өлшеу аспаптары жəне автоматика<br />

бойыншадəнекерлеуші<br />

2 Токарь<br />

3 Электр газымен дəнекерлеуші<br />

4<br />

Электр жабдықтарын жөндейтін жəне қызмет көрсететін<br />

электромонтер<br />

5 Автомобильдерді жөндейтін дəнекерлеуші<br />

6 Автокөліктердің электр құрылғыларын жөндеуші электрик<br />

7 Есептеу техникасы жəне бағдарламалық қамтамасыз ету<br />

Білім алушылар стипендия, тегін тамақ, жол ақысымен<br />

қамтылады. Бітірушілерді жұмыспен қамту қарастырылған.<br />

Құжаттар төмендегі мекенжайда қабылданады:<br />

<strong>Шымкент</strong> қ, Гагарин көшесі, 121 үй.<br />

Тел. 31-89-01, 35-08-84, 8705-89<strong>50</strong>609, 8778-7025113, 8747-<br />

7899177, 8778-2283539, 8778-7687628.<br />

Асығыңыздар! Оқу гранттарының саны<br />

шектеулі!<br />

ҚÀËÀ ÊӨÐʲ<br />

Áîñ îðûíäàðäà<br />

ñàóäà æàñàœûç<br />

<strong>Шымкент</strong> қаласы аумағында<br />

белгіленген жерлерден<br />

тыс орындардағы сауданы<br />

жою жұмыстарының<br />

2018 жылға арналған ісшара<br />

жоспарына сәйкес,<br />

<strong>Шымкент</strong> қаласы Әл-<br />

Фараби ауданы әкімі аппаратының<br />

қызметкерлері тарапынан<br />

зерделеу жұмыстары<br />

жүргізіліп, аудан аумағының<br />

көшелерінде ретсіз саудамен<br />

тұрақты айналысатын,<br />

бүгінгі күнге дейін жұмыссыз<br />

тұлғалардың тізімі анықталды.<br />

Аталған азаматтардың<br />

басым бөлігі өздерінің сауда<br />

қызметіне бейімделгенін<br />

алға тартып, жұмыспен қамту<br />

бағдарламаларына қатысудан<br />

бас тартуда (532 тұлға).<br />

Алайда қала аумағында<br />

белгіленбеген орындарда<br />

саудамен айналысқан тұлғаларға<br />

Қазақстан Республикасының<br />

«Әкімшілік құқық<br />

бұзушылық туралы» кодексінің<br />

204 және <strong>50</strong>5-баптарына<br />

сәйкес тиісті айыппұлдар<br />

салынады.<br />

Осыған орай Әл-Фараби<br />

ауданы әкімінің аппараты<br />

қала аумағындағы базар басшыларымен<br />

бос сауда орындары<br />

және әлеуметтік жағдайы<br />

төмен саудагерлерге<br />

жеңілдетілген бағдарламалар<br />

бойынша екі жақты<br />

келісім жасады. Атап айтқанда:<br />

1. Орталық қырғы базар<br />

аумағында – 90-100 орын;<br />

2. «Айна» базары аумағында<br />

– <strong>50</strong> орын;<br />

3. «Автонұр» базары аумағында<br />

– 91 орын;<br />

4. «Самал» базары аумағында<br />

– 52 орын;<br />

5. «Алаш» базары аумағында<br />

– 35 орын;<br />

6. «Бекжан» базары аумағында<br />

4000 орын және көрсетілген<br />

базарларда жанжақты<br />

жеңілдіктер беру<br />

қарастырылған: әлеуметтік<br />

жағдайы төмен сатушылардан<br />

алғашқы бірінші айда<br />

сауда орнына ақы алынбайды,<br />

әлеуметтік жағдайы төмен<br />

саудагерлерге <strong>50</strong> пайыздық<br />

жеңілдікпен орын беруге<br />

мүмкіншілік бар.<br />

<strong>Шымкент</strong> қаласының көркейуіне<br />

үлес қосу, сәулеттік<br />

<strong>келбеті</strong>н және санитарлық<br />

тазалығын сақтау мақсатында<br />

жоғарыда аталған базар<br />

аумағына орналасуды ұсынамыз.<br />

Бұл өз кезегінде қаламыздың<br />

дамуына, тазалығы<br />

мен әсемдігіне септігін<br />

тигізуі сөзсіз.<br />

<strong>Шымкент</strong> қаласы<br />

Әл-Фараби ауданы<br />

әкімі аппараты<br />

Мекенжайы: Тыныбаев<br />

көшесі, 49.<br />

Байланыс тел:<br />

53-28-92<br />

<strong>Шымкент</strong> қаласы<br />

тұрғындарының назарына<br />

<strong>Шымкент</strong> қаласы Еңбекші аудандық әділет басқармасының<br />

ғимаратында жеке және заңды тұлғалардың өкілдерін<br />

қабылдайды және <strong>Шымкент</strong> қаласы Еңбекші аудандық<br />

әділет басқармасының басшысы Дина Балтабекқызы<br />

Ботан 2018 жылдың 3-тоқсанына жеке және заңды тұлғалардың<br />

өкілдерін <strong>Шымкент</strong> қаласы, Қазыбек би көшесі,<br />

№5 ғимаратта сейсенбі, бейсенбі күндері сағат 10:00-12:00<br />

ден 15:00-17:00-ге дейін жеке қабылдайды.<br />

Сонымен қатар <strong>Шымкент</strong> қаласы Еңбекші аудандық әділет<br />

басқармасында «55-09-98» Сенім телефоны бойынша<br />

тікелей және басқармада бақылау кітабына жазылу арқылы<br />

хабарласуға болады.<br />

Мекен жайымыз: <strong>Шымкент</strong> қаласы, Қазыбек би көшесі, №5<br />

<strong>Шымкент</strong> қаласы Еңбекші аудандық әділет<br />

басқармасы басшысының жеке және заңды<br />

тұлғалардың өкілдерін қабылдау<br />

КЕСТЕСІ<br />

А.Т.Ə<br />

Ботан<br />

Дина<br />

Балтабекқызы<br />

Атқаратын<br />

қызметі<br />

Басқарма<br />

басшысы<br />

Азаматтарды<br />

қабылдау<br />

күні мен<br />

орны<br />

Сейсенбі,<br />

Бейсенбі<br />

<strong>Шымкент</strong> қ.,<br />

Қазыбек би 5<br />

Қабылдау<br />

уақыты<br />

10:00-<br />

12:00<br />

15:00-<br />

17:00<br />

Сенім<br />

телефоны<br />

55-09-98<br />

Ескертпе:<br />

1. Азаматтарға күнделікті кеңес беру <strong>Шымкент</strong> қаласы<br />

Еңбекші аудандық әділет басқармасы, Қазыбек би көшесі<br />

№5 үйде жүргізіледі.<br />

2. Басқа қалалардан, елдімекендерден келген азаматтар<br />

күнделікті сағат 9:00-ден 18:00-ге дейін қабылданады.

6<br />

№<strong>50</strong> (1589)<br />

27 маусым 2018 жыл<br />

Кәсіби мереке<br />

www.shymkala.kz<br />

ҚÀлÀÌгеÐлеÐ ÕÈкÀßсÛ<br />

Журналистердің<br />

æ‰ðãåí æåð³<br />

õèêàÿ<br />

Жақсы ортада,<br />

жайсаң жандар<br />

арасында<br />

жүрген жарқын сәттер<br />

еш уақытта естен<br />

шықпайды. Журналист<br />

әріптестердің ортаны<br />

шаттық пен күлкiге кенеген<br />

әдемi әзiлдерi,<br />

тосыннан айтқан тапқыр<br />

сөздерi жаныңды<br />

жадыратады. Жүрген<br />

жері думанға толы қаламдастардың<br />

қызықты<br />

сәттерінен үзік-үзік<br />

хикаяларды оқи отырыңыздар.<br />

«Þ» âèòàìèí³<br />

«Оңтүстік Қазақстан»<br />

газетінде ұзақ жыл қызмет<br />

атқарған суретшiбезендiрушiсi<br />

Қасымбек<br />

Нұрбеков пен жарнама<br />

секторының меңгерушiсi<br />

Өтепберген Есенбаев екеуi<br />

секретариаттың кең бөлмесiнде<br />

қатар отырады.<br />

Жастары құрыптас болған<br />

соң әңгiмелерi де қызық,<br />

бiрiн-бiрi сөзбен iлiп,<br />

әдемi әзiл өрбiтедi, ендi<br />

бiрде бiрiн-бiрi мойындамай<br />

кәдiмгiдей айтысып<br />

қалады. Мұндайда Өтекең<br />

қызбалықпен батырып-батырып,<br />

қатты-қатты сөздер<br />

айтып жiбередi. Ал қашаннан<br />

сабырлы да салмақты<br />

Қасекең алдындағы суреттiң<br />

қасы-көзiн бояуды<br />

жалғастырған қалпынан<br />

танбай басын шайқап:<br />

– Сен өзi қазiр мынадайсың,<br />

қызметiң сәл жоғары<br />

болса редакцияны төңкерiп<br />

жiберерсiң, – дейдi.<br />

Қарсыласы шаптығып тұрмаған<br />

соң Өтекең қайда<br />

барсын, бiраз екпiндеп барып<br />

ол да басылады. Бiрақ<br />

жұмыстан кейiн екеуi<br />

жұбын жазбаған күйi егiз<br />

қозыдай болып бiрге қайтады.<br />

Ауру-сырқау дегендi бiлмей,<br />

үнемi сергек жүретiн<br />

Қасекеңнiң бiрде ауруханаға<br />

түсiп қалғаны бар. Өтекең<br />

бастаған топ көңiл сұрай<br />

барсақ, Қасағаң бәзбаяғы<br />

қалпы, жайраңдап,<br />

әзiл айтып сергек жүр екен.<br />

Мұнысына қуанып қалдық.<br />

Қасаға бiздiң сәлем-сауқатымызды<br />

жайғастырып<br />

болған соң тоңазытқыштан<br />

iшiне толтыра қызыл<br />

сұйық құйылған үлкен стаканды<br />

қолына алды.<br />

– Сендердiң келген құрметтерiңе!<br />

– деп қысқа қайырды<br />

да әлгi стакандағыны<br />

тартып салды. Ащылау<br />

ма, соңынан тісіне ет басып,<br />

су iштi.<br />

– Бұл не, дәрi ме? –<br />

деймiз жастар жағы.<br />

– Иә, дәрi болғанда, жақсы<br />

дәрi. Аты – витамин<br />

«Ю», – дедi Қасекең.<br />

Сөйтсек, ол анар сөлiн<br />

араластырып қойған<br />

«ақаң» екен.<br />

«Øàœáàñòû»<br />

ìåí<br />

«Æûíáàñòû»<br />

рақты ұйымдастырылатын<br />

Наурыз мерекесінде бас қосқан<br />

ардагер журналистер<br />

өткенді еске түсіріп, қызықты<br />

әңгіме өрбітті.<br />

– Бұрын мұнда әр аптаның<br />

соңында «Шаңбасты»<br />

деген отырыс болып тұрушы<br />

еді, – деді Байдулла аға<br />

өзі осында жұмыс істеген<br />

кезді еске алып. Әр аптадағы<br />

дастархан шығынын кезекпен<br />

көтеретінбіз. Намысқа<br />

тырысып, бір-бірімізден<br />

асып түсу үшін барымызды<br />

Қара шаңырақ «Оңтүстікте»<br />

жыл сайын тұсалып<br />

бағушы едік.<br />

– Әйелдердің гәбі сияқты<br />

нәрсе екен ғой, – деді Марархабат<br />

аға мырс етіп.<br />

– Е, жоқ-ә, оған әйелдер<br />

араласпайтын! – деді<br />

Байекең.<br />

– Араласпағаны дұрыс<br />

екен, әйтпесе ол басқосу<br />

«Шаңбасты» емес, «Жынбасты»<br />

болар еді ғой, –<br />

деді Махаң.<br />

Дîқ êөðñåòó<br />

Бүгінде облыстық «Оңтүстік<br />

Қазақстан» газетінің<br />

бас редакторы қызметін<br />

атқаратын Абай Балажан<br />

сонау бір жылдары, осы<br />

басылымда жауапты хатшы<br />

болып жүрген кезінде<br />

қара сүліктей автокөлік сатып<br />

алды. Бірде сол көлікке<br />

Оразхан Жарқынбек<br />

екеуміздің қатар мінгеніміз<br />

бар. Есік-терезесінің айнасына<br />

дейін тұтас қара<br />

болған соң ба, сұсты көрінеді<br />

екен. Осыны меңзеген<br />

Оразхан:<br />

– «НКВД»-ның мәшинесі<br />

сияқты екен, – деді.<br />

Артқы орындықта отырған<br />

екеумізге айнадан көз<br />

салған Абай:<br />

– Қаланың ішінде әлі<br />

жөнді айдай алмаймын. Бірақ<br />

алғашқыға қарағанда,<br />

біраз үйреніп қалдым, - деп<br />

алдын кес-кестей жанап өткен<br />

көлікке бір-екі рет бапылдата<br />

сигнал беріп еді,<br />

Оразхан:<br />

– Айдай алмайтыныңды<br />

қайдам, айналаңдағы<br />

шопырларға доқ көрсетіп<br />

жатырсың ғой! – деді.<br />

ªìáåáàï<br />

áàëîí<br />

Бірде белгілі журн<br />

а л и с т С у х а н б е р д i<br />

Оразалыұлы екеумiз автомашина<br />

төңiрегiнде әңгiмелесiп<br />

отырып:<br />

– Қар т үсетiн уақ ыт<br />

та жақын қалды, машинамның<br />

дөңгелектерiн қыстық<br />

балонға ауыстыру керек<br />

едi, құнттамай жүрмiн.<br />

Сенiң машинаңның балоны<br />

қыстық па, жаздық па?–<br />

деп едiм, машина жүргізуді<br />

енді-енді меңгеріп<br />

келе жатқан ол күмiлжiп<br />

тұрды да:<br />

– Соны бiлмедiм, бiрақ<br />

қыста да жазда да жүре бередi,<br />

– дедi.<br />

Слам НҰРМАҒАНБЕТҰлы,<br />

Қазақстанның<br />

құрметті<br />

журналисі<br />

тàқûðûï<br />

òàï – òөñáåëã³ òàқ<br />

ҚР ақпарат саласының үздігі,<br />

ҚР мəдениет қайраткері Ертай<br />

Бекқұл ағамыздан мына бір жағдайды<br />

естіген едік. Ол кісінің тақырып<br />

қойып, төсбелгі алғаны<br />

қызық. Әрі қарай өзінің айтқанына<br />

құлақ түрсек...<br />

...Журналистикада «тақырып –<br />

жарты мақала» деген ұғым бар. Тақырып<br />

қойсаң қатырып, оқырманды<br />

тұрар шақырып... ҚазҰУ-дегі<br />

журфактың деканы, қазақ журналистерінің<br />

ұстазы Темірбек Қожакеев<br />

бізді осылай оқытты. Əрине,<br />

айтулы салада 45 жыл тер төгіп,<br />

қанша мақалаға тақырып қойғанымды<br />

санап бере алмаспын. Түрлі<br />

газеттерде тілші, басшы болған кездері<br />

ең əуелі мақаланың тақырыбына<br />

айрықша мəн бердім. Қызық<br />

ретінде айтайын, дəл осы тақырыптың<br />

арқасында «Облысқа сіңірген<br />

еңбегі үшін» төсбелгісін таққаным<br />

бар. Ол былай болды. 2012 жылдың<br />

аяқ кезі. Облыстық əкімдікке шақыртты.<br />

Мəжіліс залына кілең бас<br />

редакторлар жиналыпты. Бастығым<br />

«Оңтүстік Қазақстанның» директор-бас<br />

редакторы Бақтияр Тайжан<br />

да отыр. Əкімнің бірінші орынбасары<br />

Б.Оспанов келіп бəрімізді кезек-кезек<br />

шақырып, кеудемізге төсбелгі<br />

таға бастады. Бір редакциядан<br />

екі журналистің қатар марапатталғанына<br />

əріптестеріміз аң-таң. Өзім<br />

де таң-тамаша болып отырмын. Бар<br />

«құпия» кейін ашылды ғой. Облыстық<br />

ішкі саясат басқармасының сол<br />

кездегі басшысы Берік Уəли марапатталушылар<br />

тізіміне менің қалайша<br />

кездейсоқ еніп кеткенім туралы<br />

жиналыстан кейін айтқанына<br />

қарағанда оқиға былай болған.<br />

Төсбелгіге ұсынылғандар тізімін<br />

облыс əкіміне бекітуге апарғанда<br />

Асқар Исабекұлы «Соңғы кездері<br />

«Оңтүстіктің» тақырыптары ұнап<br />

жүр. Бұл жұмыспен тікелей кім айналысады?»<br />

– деп сұрайды. Сонда<br />

Б. Уәли «Журналистердің бəрі айналысады.<br />

Дегенмен тақырыпты<br />

тауып қоятын бір ағамыз бар» деп<br />

мені меңзеген екен. Осылайша ойламаған<br />

жерден тақырыптың тəтті<br />

жемісін татқанымыз бар.<br />

«Ðàáî÷èé³ì æàóàï<br />

áåðìåñå,<br />

ïðèåìíûéäàí<br />

ñ±ðàœûçäàðøû»<br />

«Қазақстан – <strong>Шымкент</strong>» радиосының<br />

жетекшісі Уәлихан Қожақ іргедегі<br />

Қошқарата өзеніне қысы-жазы<br />

шомылады. Денсаулығы мығым.<br />

Оның «ауырдым» дейтін кезі сирек<br />

екен. Дегенмен, ол да пенде. Аяқ астынан<br />

ауырып, ауруханаға түседі.<br />

«Осы жасқа келгенше аурымақ<br />

түгілі, жөтеліп көрген емес еді. Не<br />

боп қалды екен» деп режиссер бір<br />

топ қызметтестері халін сұрай барады.<br />

Сөйтсе, сол жерде бір қызық болыпты.<br />

Өмірі ауруханаға түсіп көрме-<br />

ген Уәлихан мырзаның қан қысымын<br />

тексеріп жатқан дәрігер қыздар:<br />

– Аға, рабочийіңіз қанша еді? –<br />

деп сұрамай ма?! Сөйтсе Уәкең:<br />

– 53-11-39, – деп қызмет телефонын<br />

айтып қоймапты. Сөйтсе медбике<br />

қыздар бұған таңқалып:<br />

– Аға, ондай рабочий болмайды,<br />

дұрыстап айтсаңызшы. Бұрын<br />

қанша еді, есіңізге түсірсеңізші,<br />

– дейді.<br />

Сөйтсе Уәкең тағы да:<br />

– Айналайын қарындасым, көріп<br />

тұрсың ғой, қиналып жатырмын.<br />

Мен сөйлесе алмаймын. Рабочийім<br />

жауап бермесе, онда 53-62-07-ге,<br />

приемныйға телефон соғып сұраңыздаршы<br />

– депті ыңырсып. Мейірбикелер<br />

мән-жайды сонда ғана<br />

түсініп, бір күлісіп алған екен.<br />

Сонда Уәкеңнің сырын білетін<br />

әріптестері:<br />

– Уәкең, камерамен той түсіремін<br />

деп жүріп, аяғын ыстық сорпаға<br />

батырып алғанда да бұлай әбіржіген<br />

жоқ еді... Бұл жолғы «кеселі сәл<br />

серьезный» болған-ау шамасы, – деп<br />

әлдебір оқиғаның шетін шығарып,<br />

басын шайқаған екен.<br />

Îðûñ êåë³íøåê<br />

Әріптестердің арасында қалжыңқұмарлары<br />

да көп. Сондай<br />

әріптестеріміздің бірі – «Жас<br />

Алаш» газеті бас редакторының<br />

орынбасары Оралхан Дәуіт. Әріптес<br />

ағамыз мына бір езу тартқызар<br />

хикаяны өзі баяндап беріп еді.<br />

Облыстық «Оңтүстік<br />

Қазақстан» газетінде жұмыс істеп<br />

жүрген кезде бір топ журналист<br />

Созақ ауданына іссапармен барып,<br />

күні бойы ауылдарды араладық.<br />

Созақтың әкімі Созақбай ағамыз<br />

кешке Қызылкөлдің жағасында көлкөсір<br />

дастархан жайды. Әйтеуір,<br />

көңілді отырыс болып, қас қарая<br />

ырғалып-жырғалып <strong>Шымкент</strong>ке қарай<br />

әрең дегенде шықтық.<br />

Шағын автобусқа мінгенде<br />

«Южный Казахстан» газетінде<br />

жұмыс істейтін бір орыс келіншектің<br />

қасына отырып қалған<br />

екенмін. Қалаға жеткенше журналист<br />

келіншекке үш-төрт сағат<br />

әңгіме айтып келгенмін ғой. Білмеймін<br />

не айтқанымды... Өмірімді<br />

айттым ба, өзімді айттым ба... Әйтеуір,<br />

қалаға келген соң «үйіңізге<br />

дейін шығарып салайын» деп, біраз<br />

қиғылық салғаным есімде...<br />

Ертеңінде жұмысқа барған соң<br />

бетімнің оты шығып осы жәйтті<br />

журналист Жәмила әпкеме айттым.<br />

« Ұят болып қалған сияқты.<br />

Сіз барып тамырын басып көресіз<br />

бе?» деп... Құдай бере салған әпкем<br />

үшінші қабатқа көтеріліп кетті де<br />

тез оралды. «Ой, ренжіп отырған<br />

ол жоқ, қайта «Оралхан түскі тамаққа<br />

шақырсын да...» деп жайраңдап<br />

күліп отыр» деп келді.<br />

Сонымен әлгі орыс келіншек,<br />

Жәмила әпкем үшеуміз түскі тамаққа<br />

бардық. Дастархан басында<br />

көбінесе екеуі әңгіме айтты.<br />

Мен тыңдаушымын. Анда-санда<br />

«Солай ма?» дегендей орыс келіншек<br />

мені түртіп, өзімсініп қояды...<br />

Ұялып барамын. Содан кешегі қылығым<br />

үшін қазақ тілінде кешірім<br />

сұрап, әпкеме менің сөздерімді<br />

орысшаға аударып айтуын өтіндім.<br />

Әпкем менің көзімше орысшаға аудара<br />

бастап еді, орыс келіншек:<br />

– Жамиля, почему ты его слова<br />

переводишь? Он же со мной вчера<br />

четыре часа на русском языке разговаривал...<br />

Он хорошо знаеть русский<br />

язык... – деп ішегі қатып күледі.<br />

Шынында Шолаққорғаннан<br />

<strong>Шымкент</strong>ке жеткенге дейін үштөрт<br />

сағатта орыс келіншекке тоқтамай<br />

орысша әңгіме айтып келгенмін<br />

ғой. Енді кеп ертеңінде<br />

көзім бақырайып, бір ауыз орысша<br />

сөйлей алсамшы...<br />

Дайындаған Т. ҚАСыМ

Заң және біз<br />

www.shymkala.kz<br />

№<strong>50</strong> (1589)<br />

27 маусым 2018 жыл<br />

7<br />

ПОЛИЦЕЙЛЕР де<br />

...ойнайды<br />

...тойлайды<br />

23<br />

м а у с ы м –<br />

полицейлер<br />

күні. Елімізде<br />

жыл сайын 23 маусым<br />

күні кәсіби мереке<br />

– Қазақстан полициясы<br />

күні атап өтіледі. Биыл<br />

Қазақстан полициясының<br />

құрылғанына 26<br />

жыл толып отыр. 1992<br />

жылы Жоғарғы Кеңес<br />

«Қазақстан Республикасының<br />

ішкі істер органы<br />

туралы» заң қабылдады.<br />

Ол ел полицейлерінің<br />

міндеті мен<br />

қызметін анықтаған<br />

алғашқы құжат болды.<br />

Ал 2007 жылы<br />

Мемлекет басшысы<br />

Н.Назарбаевтың жарлығымен<br />

23 маусым –<br />

Қазақстан полициясының<br />

күні болып<br />

бекітілді.<br />

Нұрлан БЕКТАЕВ<br />

nb22@bk.ru<br />

Спорт және<br />

спартакиада<br />

Тәртіп сақшылары өздерінің<br />

кәсіби мерекелерін<br />

жыл сайын ұйымдасқан<br />

түрде атап өтеді.<br />

Дәстүрлі спартакиадамен<br />

басталатын мереке қарсаңындағы<br />

іс-шаралар<br />

биыл да жалғасын тапты.<br />

<strong>Шымкент</strong>тегі «Динамо»<br />

және «Марс»<br />

спорт кешендерінде<br />

Елбасының Қазақстан халқына<br />

Жолдауы мен «Болашаққа<br />

бағдар: Рухани жаңғыру»<br />

атты бағдарламалық<br />

мақаласын жүзеге асыру<br />

арқылы халықты салауатты<br />

өмір салтына баулуға<br />

бағытталған спартакиада<br />

өтті.<br />

Спартакиадаға облыстық<br />

ішкі істер департаментінің<br />

жеке құрамынан<br />

200-ден астам қызметкер<br />

қатысып, волейбол, арқан<br />

тарту, шағын футбол, жеңіл<br />

атлетика, қол күресі, турникке<br />

тартылу, кір тасын<br />

көтеру және жауынгерлік<br />

атыс қаруынан оқ атудан<br />

өзара сынға түсті.<br />

Екі күнге созылған спартакиада<br />

төрешілердің<br />

шешімімен қорытындыланып,<br />

жалпы командалық<br />

есепте <strong>Шымкент</strong> қалалық<br />

ішкі істер басқармасына<br />

қарасты Еңбекші<br />

полиция бөлімінің командасы<br />

І орынды иемденді.<br />

Екінші орынды облыстық<br />

ішкі істер департаментінің<br />

жергілікті полиция қыз-<br />

метінің өкілдері жеңіп алса,<br />

үшінші орынға департаменттің<br />

аппараты лайық<br />

деп табылды. Жеңімпаздар<br />

сый-сияпатпен марапатталды.<br />

Қаһармандарға<br />

құрмет<br />

Қазақстан полициясының<br />

күнін мерекелу барысында<br />

<strong>Шымкент</strong>те полицейлерге<br />

ескерткіш<br />

ашылды. Бұл ескерткішобелиск<br />

Қазақстан полициясының<br />

26 жылдығына<br />

орайластырылып отыр.<br />

Салтанатты іс-шараға<br />

Түркістан облысының әкімі<br />

Жансейіт Түймебаев,<br />

<strong>Шымкент</strong> қаласының әкімі<br />

Ғ.Әбдірахымов, ҚР ІІМ көшіқон<br />

комитеті қызметінің<br />

төрағасы, полиция генерал-майоры<br />

М.Қабденов,<br />

облыстық ІІД бастығы, полиция<br />

полковнигі Қайрат<br />

Дәлбеков, Ішкі істер органдарының<br />

генералдары<br />

Ж.Сұлтанов және<br />

М.Оразалиевтер, сондайақ,<br />

полиция ардагерлері,<br />

қызмет бабында қаза болған<br />

полицейлердің жесірлері<br />

мен балалары және<br />

өзге де құрметті қонақтар<br />

қатысты.<br />

Ескерткіштің ашылу<br />

рәсімінде алғашқы болып<br />

сөз алған облыс басшысы<br />

Жансейіт Қансейітұлы жаңа<br />

нысанның мән-маңызына<br />

тоқталып, ішкі істер органдары<br />

қызметкерлерінің төл<br />

мерекесімен құттықтады.<br />

Ал департамент басшысы<br />

қапыда мерт болған қызметтестерін<br />

еске алды.<br />

– Тәуелсіздік алған жылдарда<br />

елімізде қызметтік<br />

борышын атқару кезінде<br />

709 полиция қызметкері<br />

өмірден өткен. Оның<br />

ішінде 23-і – Оңтүстіктегі<br />

сақшылар. Біздің қызметіміз<br />

ауыр қатерсіз болмайды.<br />

Біз өз өмірін заңның<br />

дұрыс орындалуы,<br />

бейбітшілік пен тыныштық<br />

орнауы үшін қиған<br />

жандарды мәңгілік есте<br />

сақтауымыз қажет. Олардың<br />

есімі полиция тарихында<br />

алтын әріптермен<br />

жазылып қалады, – деді<br />

полиция полковнигі Қайрат<br />

Дәлбеков.<br />

Салтанатты іс-шара барысында<br />

облыс әкімі бұл<br />

ескерткіштің қарапайым<br />

азаматтардың қауіпсіздігін<br />

қорғау мақсатында өз<br />

өмірлерін қиған полицейлердің<br />

рухына арналғанын<br />

жеткізіп, олардың отбасы<br />

мүшелеріне өз тарапынан<br />

алғыс айтты. Жиналғандар<br />

содан кейін қаза тапқан<br />

тәртіп сақшыларын<br />

үнсіздікпен еске алып, гүл<br />

шоқтары қойылды.<br />

Іс-шара аясында облыстық<br />

ішкі істер департаментінің<br />

жеке аппарат құрамы<br />

салтанатты шерумен<br />

жүріп өтті. Жиынға қатысушылар<br />

одан кейін ішкі<br />

істер департаментінің музейін<br />

тамашалады. Бұдан<br />

соң «Қоғамдық келісім»<br />

мекемесінің ғимаратында<br />

полиция саласына арналған<br />

фото көрме ұйымдастырылды.<br />

Үздік полиция<br />

қызметкерлері марапатталып,<br />

шара соңы мерекелік<br />

концертке ұласты.<br />

Көші-қон қызметін<br />

көрсету орталығы<br />

ашылды<br />

Оңтүстіктің полицейлері<br />

кәсіби мерекелерін тек<br />

салтанатты жиынмен ғана<br />

емес, пайдалы орталық<br />

ашумен де атап өтті. Нақты<br />

айтқанда <strong>Шымкент</strong>те<br />

көші-қон қызметтерін көрсету<br />

орталығы ашылды.<br />

Ашылу салтанатына ішкі<br />

істер министрлігінің көшіқон<br />

қызметі комитетінің<br />

төрағасы М.Қабденов, облыс<br />

әкімі Ж.Түймебаев,<br />

<strong>Шымкент</strong> қаласының әкімі<br />

Ғ.Әбдірахымов қатысты.<br />

Бұл орталық халықтың<br />

сұранысы бойынша ашылып<br />

отыр дейді жауапты<br />

мамандар. <strong>Шымкент</strong> қаласы<br />

әкімдігінің қолдауымен<br />

пайдалануға берілген аталмыш<br />

қызмет Елбасының<br />

«Қазақстанның үшінші<br />

жаңғыруы – жаһандық бәсекеге<br />

қабілеттілік» мақаласындағы<br />

сандық жүйеге<br />

өту талабына сай келеді.<br />

Орталықтың ашылу мақсаты<br />

– шетелдіктер мен<br />

азаматтығы жоқ адамдарға<br />

мемлекеттік қызмет көрсету<br />

сапасын арттыру және<br />

уақытты үнемдеу. Яғни, шетелдік<br />

азаматтар 1 сағат уақыт<br />

ішінде «бір терезе» қағидаты<br />

бойынша толықтай<br />

медициналық тексеруден<br />

өтіп, жеке сәйкестендіру<br />

нөмірін бір жерден алады.<br />

Сонымен қатар орталықта<br />

<strong>Шымкент</strong> тұрғындарына<br />

уақытша тіркеуге келген<br />

шетелдіктерді есепке алу<br />

және жеке тұлғалардың үй<br />

шаруашылығында жұмыс<br />

істеуге келген еңбек имигранттарына<br />

рұқсат рәсімдеу<br />

жұмыстары жүргізілмек.<br />

Бұған қоса мұнда салық<br />

органдары, екінші деңгейлі<br />

банк өкілдерінің және<br />

«Азаматтарға арналған үкімет»<br />

Мемлекеттік корпорациясы<br />

ҚЕАҚ облыс бойынша<br />

филиалының қызметкерлері<br />

де қызмет көрсетеді.<br />

Бұл – елімізде Астанадан<br />

кейінгі екінші көші-қон<br />

қызметтері орталығы.<br />

1.<br />

Түркістан, Қызылорда,<br />

Ақтөбе және Маңғыстау<br />

облыстарының өнеркәсіп,<br />

құрылыс, ауыл шаруашылығы,<br />

көлік және байланыс<br />

кәсіпорындарының басшылары<br />

мен қызметкерлеріне<br />

ЕСКЕРТУ<br />

Бейнеу-<strong>Шымкент</strong> газ құбыры» ЖШС<br />

«Магистральды құбырлар туралы»<br />

Қазақстан Республикасының Заңына (14<br />

бап) сәйкес Магистральдық құбырдың күзет<br />

аймағы Түркістан, Қызылорда, Ақтөбе және<br />

Маңғыстау облыстарының аумағынан «Бейнеу-Бозой-<strong>Шымкент</strong>»<br />

жоғары қысымды магистральдық<br />

газ құбыры өтетіні және магистральдық газ құбырының<br />

күзет аймағының бар екендігі жөнінде ескертеді.<br />

Магистральдық құбырдың күзет<br />

аймағында:<br />

Өткелдерді, қара жолдарды және магистральдық<br />

құбыр трассасы мен оның күзет аймағын өзге де<br />

уақытша немесе тұрақты көлікпен кесіп өтудің орналасу<br />

орындарын, салу, жайластыру және пайдалану тәртібін<br />

магистральдық құбырдың меншік иесімен келіспей, орнатуға;<br />

2.<br />

Бағбандыққа және орман өсіруге, сондай-ақ жер<br />

жырту тереңдігі отыз бес сантиметрден аспайтын<br />

далалық ауыл шаруашылығы дақылдарын өсіру үшін агротехникалық<br />

жұмыстар кешенінен басқа, магистральдық<br />

құбырдың меншік иесімен келісілмеген кез келген<br />

жұмысты орындауға;<br />

3.<br />

Магистральдық құбырдың меншік иесі не оператор<br />

жайластырған, магистральдық құбырға қызмет<br />

көрсету мен оның физикалық қорғалуын қамтамасыз<br />

етуге арналған жолдарды рекультивациялауға, сондай-ақ<br />

магистральдық құбырда өртке қарсы және күзет функцияларын<br />

орындайтын қызметкерлердің осы жолдармен<br />

қозғалысына, Қазақстан Республикасының заңнамасында<br />

белгіленген жағдайларды қоспағанда, кедергі келтіруге;<br />

4.<br />

5.<br />

6.<br />

7.<br />

Кез келген құрылыстар мен ғимараттар салуға;<br />

Автомобиль көлігі құралдарының, тракторлар мен<br />

механизмдердің тұрақтарын ұйымдастыруға;<br />

Мелиоративтік жер жұмыстарын жүргізуге, суару<br />

және құрғату жүйелерін салуға;<br />

Магистра л ь д ы қ қ ұ бы рд ы ң меншік иесінің<br />

келісімінсіз тау-кен, құрылыс салу, монтаждау<br />

және жару жұмыстарын жүргізуге, жерді тегістеуге;<br />

8.<br />

Ұңғымалар, тікқазбалар орнатуға және топырақ<br />

сынамаларын (топырақ үлгілерінен басқа) алуға<br />

байланысты геологиялық түсіру, іздеу, геодезиялық және<br />

басқа да іздестіру жұмыстарын жүргізуге;<br />

9.<br />

Қауіпсіздікті қамтамасыз ету мақсатында магистральдық<br />

құбырға жатпайтын кез келген объектіні<br />

құрылыс нормалары мен қағидаларында белгіленген ең<br />

аз қашықтық шегінде салуға;<br />

10.<br />

ТЫЙЫМ САЛЫНАДЫ:<br />

Тасжол бойлық жолдарды магистральдық газ<br />

құбырының объектілерін пайдалану бойынша<br />

негізгі қызметке қатысы жоқ мақсатта пайдалануға тыйым<br />

салынады.<br />

Жоғарыда баяндалғандарға қатысты барлық<br />

сұрақ, шағым және ұсыныс жөнінде келесі<br />

мекенжайға хабарласуыңызға болады:<br />

«Бейнеу-<strong>Шымкент</strong> газ құбыры» ЖШС,<br />

Қазақстан Республикасы, 0<strong>50</strong>000, Алматы<br />

қаласы, Желтоқсан к-сі 96/98,<br />

тел. +7 (727) 330-66-44,<br />

факс: +7 (727) 330-66-45, info@bsgp.kz.<br />

Дөңгелек үстел<br />

Қоғам дертімен<br />

күрес тоқтамайды<br />

<strong>Шымкент</strong> қаласындағы<br />

№4 өрт<br />

сөндіру бөлімінде<br />

жеке құраммен «Сыбайлас<br />

жемқорлықтың<br />

алдын алу» мақсатында<br />

дөңгелек үстел өтті.<br />

А.Алтынбеков,<br />

<strong>Шымкент</strong> қаласындағы<br />

№4 өрт сөндіру бөлімінің<br />

бастығы, азаматтық қорғау<br />

подполковнигі<br />

Іс-шараға қатысқан<br />

Қазақстан Республикасы<br />

Мемлекеттік қызмет істері және<br />

сыбайлас жемқорлыққа қарсы<br />

іс-қимыл агенттігінің облыстық<br />

департаментінің бас маманы<br />

Жазира Алжанова «Бүгінгі таңда<br />

мемлекеттің сыбайлас жемқорлыққа<br />

қарсы функциясын құқық<br />

қорғау органдарының жұмысы<br />

тұрғысынан ғана қарау мүмкін<br />

емес. Сыбайлас жемқорлықпен<br />

пәрменді күресу үшін халықтың<br />

құқықтық сауатсыздығын<br />

жоятын құқықты түсіндіру жұмысының<br />

деңгейі мен сапасын<br />

арттыру керек. Біздің қоғамда<br />

сыбайлас жемқорлыққа орын<br />

жоқ. Азаматтық қоғамның барлық<br />

институттарының күш-жігерін<br />

біріктіру, осы дерттің одан<br />

әрі ушықпауы үшін оны тоқтатудың<br />

халықаралық тәжірибесі<br />

мен барлық амалдарын қолдану<br />

арқылы ғана бұл құбылысқа<br />

тиімді түрде қарсы тұруға<br />

болады» деді.<br />

Ал <strong>Шымкент</strong> қаласы Қаратау<br />

аудандық «Нұр Отан» партиясы<br />

филиалы төрағасының бірінші<br />

орынбасары Әшірбек Тұрдалин<br />

қазіргі уақытта елімізде жемқорлыққа<br />

қарсы белсенді жұмыс<br />

жүргізіліп, жемқорлықпен күрес<br />

мәселесінде екінші мемлекеттік<br />

бағдарлама іске асырылып жатқанынтілге<br />

тиек етті.

8<br />

№<strong>50</strong> (1589)<br />

27 маусым 2018 жыл<br />

Фототілші<br />

Соңғы бет<br />

www.shymkala.kz<br />

«Ұланға» жазған<br />

хаттарым мені<br />

журналистикаға<br />

жетеледі»<br />

Азамат ЖАППАР<br />

azamat.zhappar@mail.ru<br />

«Балбөбектен»<br />

ҚазҰУ-ге дейін<br />

Әйгеріммен сұхбатымыз<br />

біз бірге жүрген саланың қызықты<br />

сәттерінен басталды.<br />

Жақында өткен БАҚ арасындағы<br />

дәстүрлі спартакиаданы<br />

еске алдық. Алматыдағы<br />

іс-сапары жайлы әңгімелестік.<br />

Кейін Әйгерім осы салаға<br />

қалай келгені туралы<br />

айтып берді.<br />

– Мен 2 сыныпта оқып<br />

жүргенімде «<strong>Шымкент</strong> <strong>келбеті</strong>»<br />

газетінің жанынан<br />

айына екі рет басылып шығатын<br />

«Балбөбек» балалар<br />

газеті болатын. Міне, осы<br />

газеттің жас оқырмандарының<br />

бірі едім. Бұл 1998 жылдар<br />

болуы керек. Араға біраз<br />

уақыт салып, 7 сынып<br />

оқып жүргенімде «Балбөбекте»<br />

байқау болып жатқанын<br />

оқыдым. «Асыл әжем менің»<br />

тақырыбындағы балалар арасындағы<br />

шығарма жазудан<br />

облыстық байқауға мен де<br />

әжем жайлы шағын әңгіме<br />

етіп жазып, алғашқы мақаламмен<br />

байқауға қатыстым.<br />

1 маусым - халықаралық балаларды<br />

қорғау күніне орай<br />

ұйымдастырылған байқаудың<br />

марапаттау сәті әлі де<br />

көз алдымда, балалық шағымның<br />

жарқын естелігі болып<br />

қала бермек.<br />

Анасының сіңлісі<br />

Әйгерімнің жазуға қабілеті<br />

бар екенін байқап, жазған бір<br />

мақаласын республикалық<br />

«Ұлан» газетіне жіберді. Осылайша<br />

7 сынып оқушысының<br />

егіз көршілері жайлы мақаласы<br />

жарық көреді. Әйгерім<br />

кейін мектептегі озат оқушылар,<br />

дарынды жастар жайлы<br />

жазып жүргенін айтты.<br />

– 9 сыныпта оқыған жыл<br />

мен үшін сәтті болып, «Ұланның»<br />

мүшесі атандым. «Ұланның<br />

жас тілшісі» куәлігін<br />

мектеп директорының өзі табыстады.<br />

Ал 10 сыныпта Астанаға<br />

жас тілшілердің халықаралық<br />

«Жас қаламгер»<br />

фестиваліне Оңтүстіктен 5<br />

оқушы бардық. 11 сыныпта<br />

Алматыда өткен «Қаламгер<br />

азамат» республикалық<br />

жас тілшілер форумына<br />

қатыстым. Екі күндік шара-<br />

да Әл -Фараби атындағы Қазақ<br />

Ұлттық университетіне алып<br />

барды. Журналистика факультетімен<br />

жақсылап танысқан<br />

мен осында оқимын деген<br />

ойда болдым. Үйге келгенде<br />

ҰБТ-ға дайындыққа кірістім.<br />

Дегенмен, анасы жалғыз<br />

қызын алып шаһарға жібергісі<br />

келмепті. Уайымдайды. Оған<br />

қоса көзі ауырып, емдетуге<br />

тура келеді.<br />

– Ұлттық бірыңғай тесттен<br />

кейін анамның жанарына<br />

ота жасатуға тура келді.<br />

Мен анам үшін оқудан бас<br />

тарттым. <strong>Шымкент</strong>те, филология<br />

факультетінде оқи беремін<br />

дедім. Бірақ ҚазҰУ-дің<br />

аудиториялары мен студенттер<br />

қалашығы көз алдымнан<br />

кетпеді. Анам ауруханада<br />

жатқан кезде көрші ауылдағы<br />

ағамның үйіне барып, Қаз-<br />

ҰУ-ге қоңырау соқтым. Біздің<br />

ауылда ешкімде телефон болмады<br />

ма, есімде жоқ. Тұтқаның<br />

арғы жағындағы анам<br />

қатарлы апай құжат тапсыру<br />

аяқталуына екі күн қалғанын<br />

айтты. Ол жұма еді.<br />

Сенбі түске дейін ғана жарты<br />

күн мүмкіндік болды. Ал<br />

жексенбі күні анамның көзіне<br />

ота жасалатын.<br />

Шарасы таусылған<br />

Әйгерім ақылшы әпкесінен кеңес<br />

сұрапты. Ол кісі құжаттарын<br />

дайындай алса, жексенбі<br />

күні анасының операциясынан<br />

кейін Алматыға алып баратынын<br />

айтып, қуантады.<br />

Ертеңіне Әйгерім барлық құжатын<br />

дайындауға кіріседі.<br />

Медициналық анықтамасын<br />

жалғыз жүгіріп, әрең алғанын<br />

айтады.<br />

– Содан ауылдағы мектептен<br />

атестатымды алып, жексенбі<br />

күні әпкеммен Алматыға<br />

жол тарттық. Дүйсенбі күні<br />

№137 түлек болып, қабылдау<br />

комиссиясына құжаттарымды<br />

өткіздім. Араға екі-үш күн салып,<br />

шығармашылық емтихандарын<br />

тапсырдым. Шекті<br />

<strong>50</strong> балдың елуін алып, ҰБТдан<br />

алған қазақ тілі мен Қазақстан<br />

тарихынан 46 ұпай<br />

бар - жалпы 96 балмен мемлекеттік<br />

грант иегері атандым.<br />

Осылайша бала арманым<br />

орындалып, үлкен шаһардағы<br />

белді университеттің студенті<br />

атандым.<br />

«Ауылда<br />

фотограф болып<br />

ақша таптым»<br />

Әйгерімді көпшілік тек<br />

журналист қана емес, фотограф<br />

ретінде де таниды. Өзінің<br />

айтуынша, бұл кәсіпті мақала<br />

жазудан кем көрмейді. Әңгімеміз<br />

де осы тақырып төңірегінде<br />

өрбіді. Фототілшінің<br />

өзінің ұстазы, фотограф<br />

Мақсат Шағырбаев туралы<br />

жазған мақаласын бір оқып<br />

алып, Әйгерімнен суретке<br />

түсіруді қалай, қашан үйренгенін<br />

сұрадым.<br />

– Анамның кенже сіңлісі<br />

менің туған әпкемдей қамқорлық<br />

жасады. Он үшке толған<br />

күнімде маған пленкалы<br />

фотоапарат сыйлады. Міне,<br />

6 сыныптан бастап ауылдағы<br />

туыс-туған, көрші-қолаңды<br />

суретке түсіре бастадым. Үйрететін<br />

ешкім болмады. Пленканы<br />

толтырып, шығарғанша<br />

асығатынмын. Толмай жатса,<br />

табиғатты, айналаның бәрін<br />

суретке түсіре беретінмін. Көшеге<br />

қолыма фотоапаратымды<br />

ұстап шыққанда бәрі менен<br />

қашатын. Содан бір күні<br />

көршілерімнің балаларын суретке<br />

түсіріп, шығарып бергенімде<br />

маған ақша ұсынды.<br />

Осылайша мұны кішігірім бизнеске<br />

айналдырдым. Мектеп,<br />

мәдениет үйлеріндегі іс-шаралардың<br />

барлығын суретке<br />

түсіре беретін болдым. Ол кезде<br />

ауылда смартфон да, фотограф<br />

та жоқ, барлық іс-шараға<br />

мені шақыратын. Тіпті,<br />

көрші ауылдан шақыратын<br />

еді. Оларда фотоаппараты бар<br />

ешкім жоқ еді. Осылайша мектеп<br />

бітіргенше ауылдың фотографына<br />

айналдым. Ауылдастарыма<br />

қазір алғыс айтамын.<br />

Кішкентай қыз деместен,<br />

талабымды қайтармай<br />

барлық іс-шаралардан қалдырмайтын.<br />

Тіпті, суреттер<br />

күйіп кеткен немесе қарайып,<br />

дұрыс шықпаған кезде де маған<br />

ренжімейтін. Әлі есімде,<br />

«Балбөбекте» «Қыс мезгіліндегі<br />

ең үздік хат жолдаушы»,<br />

«Әрбір балаға отбасы қажет»<br />

сынды байқаулар ұйымдастырылатын.<br />

Осы байқаулардың<br />

бірінде екі фотоаппарат<br />

ұтып алғаным бар. Содан мектеп<br />

бітіргенше үш фотоаппаратты<br />

да ешкімге бермей, не<br />

сатпай, алма-кезек ауыстырып<br />

пайдаландым.<br />

Әйгерімнің тілегені болып,<br />

ҚазҰУ-дегі оқуында жазумен<br />

бірге фотоға түсірудің де қыр-<br />

Оның іnformburo.kz сайтында күркетауық<br />

бағып, 23 жасында «Гелендваген» мінген<br />

жігіт туралы материалынан кейін кейіпкері<br />

Бақыт Кенжебаев та «жұлдыз» атанды, өзі<br />

де оқырманына танымал бола түсті. Ауылда<br />

жүріп, кәсіптің көзін тапқан жігіт туралы қызық<br />

материал екі-үш күннің ішінде 30 мыңнан аса<br />

қаралып, «Қазақстан», «Еуразия» және тағы басқа<br />

телеарналар осы тақырыппен сюжет жасады.<br />

Қаншама сайт көшіріп басты. Облыстық, республикалық<br />

қазақ және орыс тілінде шығатын газеттер<br />

мақала етіп жариялады. «Күркетауық»,<br />

«Гелендваген» сөздерінен кейін өздеріңіз де танып<br />

отырған боларсыздар, бүгінгі кейіпкеріміз<br />

Әйгерім Бегімбет туралы болмақ. Әйгерім Бейсен<br />

Құранбек жүргізетін «Қарекет» бағдарламасында<br />

қонақта болып, «Қызық кәсіп» тақырыбында<br />

күркетауық баққан Бақыт туралы сұхбат беріп<br />

қайтты. Бұл – Әйгерімнің бір ғана кейіпкері жайлы<br />

әңгіме. Жазған дүниелерін оқырман бір деммен<br />

оқып, кейіпкерлері ел-жұртқа кейде өзінен<br />

асып, танымал болатын фото-тілші. Өзі қарапайым.<br />

Қайда барса да иығына асынған фотоапаратын<br />

тастамайды. Журналистикаға деген махаббаты<br />

мен талабы ерекше.<br />

сырын үйретеді.<br />

– Бізде журфакта бірінші<br />

курста «Телевизиялық журналистика»,<br />

екінші курста<br />

«Фотожурналистика» сабағы<br />

жүрді. Үй тапсырмаларына<br />

пейзаж, портрет сияқты әртүрлі<br />

жанрда суретке түсіруге<br />

тапсырмалар беретін. Ауылдан<br />

енді ғана келген бізде ондай<br />

құрылғы жоқ қой. Фотоаппаратты<br />

жоғарғы курстағы<br />

аға-әпкелерден сұрап алатынбыз.<br />

Оған кезекке тұратынбыз.<br />

Бірде үйдегілер хабарласқанда<br />

осындай жағдай<br />

болып жатыр деп айтқанымда,<br />

әпкем цифрлы фотоапарат<br />

алып, салып жіберген.<br />

Содан әпкемнің жарты айлығына<br />

алған фотоаппаратына<br />

бүкіл студенттік шақтарды<br />

түсірдік.<br />

Әйгерім Алматыда оқып<br />

жүргенінде белгілі фотограф<br />

ағаларымен танысып, ақылкеңесін<br />

алып жүреді. Фототілші<br />

атты өнердің қырсырын<br />

үйреткен ағаларының<br />

бірі, тіпті, Әйгерім жалғыз<br />

фотоаппаратын жоғалтып<br />

алған кезінде көмекке келіп,<br />

өзінің фотоаппаратын сыйлап,<br />

мәрттік танытқан. Жас<br />

фототілші осы жақсылықты<br />

өмір бойы ұмытпайтынын<br />

айтады.<br />

– Шүкір Шахай аға 16 жыл-<br />

дан бері Премьер-Министрдің<br />

фотографы. Демалысқа елге<br />

келгенде <strong>Шымкент</strong>ке бес-он<br />

минут аялдап, өзінің тым<br />

қымбат фотоаппаратын маған<br />

сыйға тартты! Шүкір ағаның<br />

үйіндегі апайымыз «Сенің<br />

фотоаппаратыңның жоғалғаны<br />

ағаңа қатты батты» дейді.<br />

Қамқорлық жасаған ағама<br />

Алла разы болсын деймін.<br />

Талай тарихи тұлғалар мен<br />

оқиғаларды түсірген фотоаппарат<br />

маған да құт боларына<br />

сенімдімін. Сосын Жеңіс<br />

Ысқақбай ағама алғыс айтқым<br />

келеді. Мен құр қол жүргенде<br />

өзінің бір фотоаппаратын бере<br />

тұрды. Бағалы фотоаппартты<br />

алты ай ұстап, игілігіме пайдаландым.<br />

Осы ағаларыма айтар<br />

алғысым шексіз.<br />

...Бүгінде Әйгерім өңірімізге<br />

белгілі фотограф қана емес,<br />

қаламы қарымды журналист.<br />

Фототілші мамандығын қатар<br />

алып жүр. Ресми түрде республикалық<br />

«Әжір» балалар<br />

журналының тілшісі. Дегенмен,<br />

бір орында дамыл тауып<br />

тұрмайтын әріптесім бірқатар<br />

сайттарға мақала жазып,<br />

фрилансерлікпен сәтті айналысып<br />

жүр. Өзінен «Фотоның<br />

сіз үшін мағынасы не» дегенімде<br />

жымиып, «Фотография<br />

– тілсіз оқиға» деп қысқа<br />

қайырды.<br />

¬Ѕрылтайшы –<br />

<strong>Шымкент</strong><br />

аласыныє ґкiмдiгi.<br />

Ìåíøiê èåñi<br />

– «<strong>Шымкент</strong><br />

апарат орталыµы»<br />

жауапкершiлiгi<br />

шектеулi<br />

серiктестiгi.<br />

Директор–áас редактор<br />

¬АПБАРОВА Айгѕл<br />

Æàðûëàñûíûçû<br />

Бас редактордыє орынбасары<br />

Н½рлан БЕКТАЕВ<br />

Директордыє орынбасары<br />

Таєат ¦ЛIБЕКОВ<br />

Жауапты хатшы<br />

Асхан Майлыбаева<br />

Журналистер:<br />

Таµабай ¬ÀÑÛÌÎÂ<br />

Сапарµалè ¬АНАТ<br />

Àéã¾ë ÊÅÐI̬±ËÎÂÀ<br />

Аìàðàë ¦ØIÐÎÂÀ<br />

Азамат Жаппар<br />

Бибайша Н±РЖАН¬ЫЗЫ<br />

Беттеушi-дизайнер<br />

Атолын Ò¦ЖIБАЕВА<br />

¬àñûì ͱðõàí<br />

Жарнама æ´íå<br />

ìàðêåòèíã á¼ëiìi<br />

Àæiáåê ̱ñòàôèíà<br />

Фото-òiëøi<br />

Ñåðiê ÊÎÑÀÉ<br />

Газет ¬азастан Республикасы инвестициялар ж´не даму<br />

министрлiгi Байланыс, апараттандыру ж´не апарат<br />

комитетiнде 2016 жылµы 15 с´уiрде тiркелiп, №15961-Г ку´лiгi<br />

берiлген. Газет аптасына 2 рет, ñ´ðñåíái æ´íå æ½ìà<br />

ê¾íäåði øûµàäû. Таралу аймаµы: ¬азастан Республикасы.<br />

«<strong>Шымкент</strong> келбетiнде» жарияланµан материалды баса басылым<br />

кјшiрiп басанда, бiзге сiлтеме жасауы тиiс.<br />

Жарнама мґтiнiнен туындайтын мґселелерге жарнама<br />

берушi жауап бередi. ¬олжазба автор келiсiмiмен<br />

редакциялы јєдеу жасалуы мѕмкiн.<br />

- аылы имидждiк маала<br />

Газет редакцияныє компьютер<br />

орталыµында терiлiп, беттелдi.<br />

«ERNUR-print» ЖШС-нiє баспаханасында басылды.<br />

<strong>Шымкент</strong> аласы, Т.¦лiмЅлов кјшесi, 22 ѕй.<br />

Редакция мекенжайы:<br />

<strong>Шымкент</strong> аласы, ш/а. «¬àðàñó» øàµûíàóäàíû, 66/6.<br />

Тел.: 464-222, 464-044, 464-202 (факс).<br />

E-mail: shymkent_media@mail.ru Èíäåêñ 65810<br />

Тапсырыс: 1928 Таралымы: 7916 дана<br />

Кезекшi редактор – Аìàðàë ¦ØIÐÎÂÀ

logo

products

Resources

Company

Terms of service
Privacy policy
Cookie policy
Cookie settings
Imprint
Change language
Made with love in Switzerland
© 2024 Yumpu.com all rights reserved

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!