Amorium Notes 2006 - The Byzantine City of Amorium

Karanlık Çağ’a ait bir üzüm ezme tankı, güneyinde ise Orta Bizans Dönemi’ne tarihlenen
mezarları ortaya çıkarılmıştır (67, 95, 105, 107 ve 108 No.lu çocuk mezarları). Bu
mezarlardan 95 No.lu mezarda iki adet cam bilezik ve bir adet zil kolye ele geçmiştir. 105
ve 107 No.lu mezarlar ise 95 No.lu mezarın batısına eklenmiş durumda olup karışık halde
bebek iskeletleri içermekteydi. Mezarlardaki iskeletler karışık durumda olup hepsi çocuk
iskeletidir.
A19 açmasındaki temizlenen yüzey toprağının altındaki dolgu tabakası 0.25 m.
kaldırılınca açmanın güneybatı köşesinde, kemik yapısından, anne karnında öldüğü
düşünüldüğü bir bebeğe ait olan ve M.S. 11.yüzyıl sonu ile 12. yüzyıl başlarına
tarihlendirilen bir mezar ortaya çıkarılmıştır (67 No.lu mezar). Kapağı olmayan ve sert
bir toprak tabakası ile oluşturulmuş bu mezar, aynı zamanda A19’un en son ne zaman
kullanıldığını göstermektedir. Mezarla hemen hemen aynı seviyede yer alan iki blok taşın
üst seviyeleri de bu çalışmalarda ortaya çıkarılmıştır. A19 açmasında, 1005 No.lu
konteksti oluşturan sert toprak tabakası üzerinde bir bronz yüzük ve dekoratif bir bilezik
parçası da ele geçen küçük buluntular arasındadır. 2009 kazı sezonu sonunda mekanın
sınırlarını oluşturan duvarların yoğun bir şekilde devşirme mimari elemanlar içerdiği
görülmüştür. Mimari elemanlar arasında kemer veya pencerelere ait olduğunu düşünülen
blok taşlar ve zeminde ya da duvar kaplamalarında kullanılan mermer parçaları
bulunmaktadır.
Açmanın güneyinde ortaya çıkarılan mezarların ardından A19 açmasının kuzeyindeki
1009 No.lu tabaka kaldırılırken bir önceki yıl ortaya çıkarılan blok taşların şarap üretimi
amacıyla inşa edilmiş ezme tankına ait olduğu görülmüştür. 1009 No.lu tabakası
kaldırılıp ezme tankının üst sınırları ortaya çıktığında 1011 No.lu kontekstin yoğun tuğla
yıkıntı tabakası içerdiği görülmüştür. Bu yıkıntının şarap üretimiyle alakalı olan
düzeneğin üst örtüsüne ait olduğunu düşünülmektedir. Yıkıntı tabakasının hemen
altındaki ezme tankının güney sınırının doğu-batı uzunluğu 2.64 m., kalınlığı 0.42 m. ve
görünen yüksekliği 1.01 m. olan büyük bir taş bloktan, kuzey sınırının ise Erken Bizans
(M.S. 6. yüzyıl’ın ikinci yarısı?) dönemine ait bir duvardan oluştuğu farkedilmiştir.
Mekanın batı sınırı ise Orta Bizans Dönemi’ne ait bir duvarın altında kalmış durumdadır.
Tank içerisinde yapılan kazı çalışmalarında 1011 No.lu tabakanın altından gelen ikinci
bir yıkıntı tabakası kaldırılmıştır (kontekst 1013). Bu yıkıntı tabakası bir öncekine oranla
yoğun karbon içermekte ve üzüm ezme mekanizmasına ait ahşap parçaları da
barındırmaktaydı. Erken Bizans Dönemi duvarının (kontekst 338) güneyine inşa edilen ve
Karanlık Çağ’a (M.S. 7.–9. yüzyıllar) tarihlendirilen ezme tankının hemen batısına
bitişik, daha küçük ölçülerde bir başka biriktirme tankı olmalıdır. Ancak bu tank büyük
olasılıkla, A19 mekanının batı sınırını oluşturan Orta Bizans Dönemi duvarının altında
kalmıştır. Tankın içerisindeki bu tahribatla alakalı olduğu düşünülen ve yoğun karbon ve
in situ ahşap parçaları içeren ikinci yıkıntı tabakası, A19 mekanındaki 838 yılı tahribatını
da işaret etmektedir. 838 yılına ait bu tahribat izleri, aynı zamanda Amorium kentinin
yaşadığı yıkımın Aşağı Şehir Kilisesi etrafındaki en belirgin delilidir.
Ezme tankının benzerleri, daha önceki yıllarda yapılan kazı çalışmalarında Büyük
Mekanda da ortaya çıkarılmıştı. Büyük Mekandaki ezme tanklarının önünde yer alan
ezme taşlarına benzer A19 açmasındaki ezme tankına ait bir ezme taşı da A17 açmasında
6