Full text: (pdf) - Ekoloji
Full text: (pdf) - Ekoloji
Full text: (pdf) - Ekoloji
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Ekoloji</strong><br />
nın ileumda geçici ve ani bir kontraksiyona neden<br />
olduğu gözlenmiştir.<br />
Antikanserojen Aktivite:<br />
Mersin bitkisinin en belirgin özelliklerinden<br />
birisinin antikanserojen aktivite olmasına rağmen<br />
gerek folklorik tıpta gerekse laboratuvar çalışmalarında<br />
üzerinde fazlaca durulmayan bir konu olması,<br />
mersin bitkisinin hem halk tarafından hem<br />
de bilim çevrelerinde fazla tanınmadığının açık<br />
bir göstergesidir.<br />
Bilindiği gibi günümüzde kullandığımız ilaçların<br />
çoğu, genellikle doğal olarak bulunan prototip<br />
maddelerin birtakım sentetik işlemlerle daha<br />
uygun ve etkili hale getirilmesiyle elde edilmektedir.<br />
24 ' 25 Halen kullanılmakta olan sentetik işlemlerin<br />
fonksiyonu bilindiğine göre yeni kemoterapötik<br />
ajanların oluşturulmasında karşılaşılabilecek<br />
en büyük sorun yeni prototip maddelerin bulunmasıdır.<br />
Bu yeni prototip maddelerin de en<br />
önemli kaynağı günümüzde 1.000.000'a yakın<br />
türe sahip olan ve gün geçtikçe genişleyen bitkiler<br />
alemidir.<br />
Kanser ilaçlarındaki durum da bundan farklı<br />
değildir ve yeni prototiplere şiddetle ihtiyaç vardır.<br />
Bu yüzden mersin bitkisinin sahip olduğu<br />
güçlü antikanserojen aktivite ile bu konuda yeni<br />
bir ümit kaynağı olması muhtemeldir.<br />
Bu konudaki çalışmalardan birinde, çeşitli<br />
bitkilerin değişik ekstraktlarının AHH (Aril Hidrokarbon<br />
Hidroksilaz) enzim aktivitesi ve 3H-<br />
Benzo (a) piren'in DNA'ya bağlanması üzerine<br />
olan etkileri incelenmiş ve bu çalışmada mersin<br />
bitkisine de yer verilmiştir. Deneyde yer alan 10<br />
adet bitkinin distile su ile elde edilen ekstraktlarından<br />
hiçbirisi etkili olamamıştır. Bunun yanında<br />
organik solventlerle elde edilen ekstraktların<br />
bir kısmı her iki aktiviteyi de belirli oranlarda inhibe<br />
etmişlerdir. Mersin bitkisinin de butanolik<br />
ekstraktı 2 mg'lık konsantrasyonda AHH aktivitesini<br />
inhibe ederek saptanamayacak düzeye indirmiştir,<br />
ayrıca 3H-B (a) P'nin inek timus<br />
DNA' sına bağlanmasını da aynı dozlarda engellemiştir.<br />
Bu çalışmada antikanserojen aktiviteye sahip<br />
maddelerin suda çözünmediği ayrıca organik<br />
solventlerle elde edilen ekstraktların etki güçlerinin<br />
sırasıyla butanol, kloroform ve petrol eteri<br />
ekstraktı şeklinde olduğu gözlenmiştir. Bu nbutanol'ün<br />
diğer solventlerden daha polar olmasına<br />
bağlı olabilir 26<br />
.<br />
Yine aynı araştırma gurubunca yapılan bir<br />
başka araştırmada da mersin bitkisinin de içlerinde<br />
olduğu 10 adet bitkinin etanolik ekstraktlarının<br />
AHH enzim aktivitesine ve 3H-B (a) P'nin fare<br />
karaciğer mikrozomal proteinine bağlanmasına<br />
olan etkileri incelenmiştir. Bu çalışmada mersin<br />
bitkisinin diğer bitkilerden daha yüksek bir aktiviteye<br />
sahip olduğu gözlenmiştir.<br />
Mersin bitkisinin bu etkisi muhtemelen bol<br />
miktarda flavonoid içermesine bağlı olabilir. Bunun<br />
yanında antikanserojen aktiviteye sahip başka<br />
maddeler de bu olayda söz sahibi olabilir 21 .<br />
ENDÜSTRİYEL KULLANIM<br />
Endüstride mersin bitkisi esas olarak gıda,<br />
eczacılık, parfümeri ve kozmetik alanında kullanılmaktadır.<br />
Ayrıca yüksek oranda içerdiği tanen dolayısıyla<br />
tanenin kullanıldığı tüm alanlarda kullanılabilmektedir.<br />
Bilindiği gibi tanenli bileşikler tıpta<br />
astrenjan, antidiyareik, antibakteriyel, antienflamatuar<br />
olarak, dericilikte tabaklama işlemi için,<br />
fotoğrafçılıkta ve lastik endüstrisinde kullanılmaktadır<br />
14 .<br />
HALK TABABETİ<br />
Mersin bitkisi yetiştiği yörelerde halk arasında<br />
bir çok hastalıkta kullanılmaktadır.<br />
Kan Durdurucu: Taze meyvesi kan tükürmeyi<br />
keser. Sirke ile yaprağı karıştırılıp başa sürülse<br />
burun kanamasını keser. Mide kanaması için suyu<br />
şekerle karıştırılıp içilir.<br />
Mide: Mideyi kuvvetlendirir. İshale karşı<br />
mey vasi kullanılır. (Yaprakları kabızlık yapar).<br />
Bulantı kusmaya da iyi gelir. Gaz şikayetini giderir.<br />
Karın ağrılarında kullanılır. Yaprakları iştah<br />
açıcıdır.<br />
Kalp: Kalp çarpıntısında yaprakları kullanılır,<br />
kalbi kuvvetlendirir. Hipertansiyonda yapraklarından<br />
demlenen çayı kullanılır.<br />
Şeker Hastalığı: Yaprakları suda bekletilip<br />
hazırlanan sıvı kullanılır. Meyvaları ve yağı da<br />
kullanılır.<br />
Solunum Sistemi: Öksürük ve boğmacada<br />
meyvaları yenilir. Yaprağının suyu üzüm suyu ile<br />
birlikte içilirse balgam söktürücü etki gösterir.<br />
Bronşitte kullanılır. Fazlaca alındığında solunum<br />
sistemini tahriş eder.<br />
Enfeksiyonlarda: Solunum sistemi enfeksiyonlarında,<br />
idrar yolu enfeksiyonlarında, dizanteride,<br />
dişeti iltipahlarında, çocuklardaki pamukçuk,<br />
ağız iltihapları ve anjinde, farenjitte ve bel<br />
soğukluğunda çeşitli şekillerde kullanılır.<br />
Diş: Kuru yaprağı dövülüp diş diplerine sürülse<br />
dişleri kuvvetlendirir.<br />
Kulak Akıntısı: Suyu kulağa damlatılır.<br />
Dermatolojik: Sıcak etkisiyle oluşan pişiklere<br />
OCAK-ŞUBAT-MART 1994 SAYI: 10