Cep Telefonu İle Acil Çağrı Otomasyonu - Fırat Üniversitesi

Fırat Üniversitesi-Elazığ
CEP TELEFONU İLE ACİL ÇAĞRI OTOMASYONU
Tuncay AYDOĞAN 1 , Abdülkadir ÇAKIR 1 , Mustafa Ali AKCA 1 , Yunus Emre POLAT 1
ÖZET
Bu çalışmada, acil durumlarda hasta veya yaralının cep
telefonundan tek tuş ile yardım çağırması amacıyla bir
uygulama geliştirilmiştir. Çalışmada cep telefonu GSM
(Global System for Mobile Communications) operatörüne
gönderdiği bir SMS (Short Message Service) mesaj ile konum
bilgisini yine bir SMS olarak GSM operatöründen alır ve bu
bilgileri önceden telefona kayıtlı bir acil sağlık veya yardım
hizmeti veren kurum veya kişiye SMS olarak göndererek
konumunu bildirir. Acil yardım isteğini alan bilgisayar SMS
içeriğini yorumlar, yardım operatörü de ilgili yardım
birimlerini hasta veya yaralıya yönlendirir.
Anahtar Kelimeler: GSM modem, acil yardım, cep telefonu
java programlama
1. GİRİŞ
Ülkemizde acil sağlık hizmetleri 11.05.2000 tarihli 24046
sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan yönetmelikle
düzenlenmiştir [1]. Yönetmelik kapsamında acil sağlık
hizmetlerinde hizmet akışı aşağıdaki gibi üç adımda
özetlenebilir [2];
1. En fazla 4 dakika sürmesi öngörülen “acil sağlık yardım
çağrısının alınması ve çağrının değerlendirilmesi”
2. 1-3 dakika içerisinde çıkış yapılacak biçimde
gerçekleştirilen “yönlendirme”
3. Yerinde müdahale, nakil reddi veya acil servise nakil
işlemlerinden birisi ile tamamlanacak “Talebin yönlendirilen
birim tarafından karşılanması”
Ancak bu hizmet akışının öncesinde ve 1., 2. adımlarında
olay yerine ulaşıma gecikmeye neden olan bazı durumlar söz
konusudur. Öncelikle hasta, yaralı veya yakınlarının 112’yi
araması gerekmektedir, telefona cevap veren görevlinin
sorularına cevap verilmelidir. Şikâyetin tanımlanması, telefon
numarasının verilmesi, ambulansın adrese çabuk ulaşabilmesi
için otobüs güzergâhından durak belirterek veya en yakın okul,
cami, karakol gibi bilinen bir bekleme noktası belirlenerek
adresin tarif edilmesi, mümkünse bir kişinin ambulansı
karşılamak üzere bulundurulması istenebilir, gerekebilir.
Günümüzde acil sağlık hizmetleri bu ilk iki adımı ortalama
5 dakikada başarıyla tamamlamaktadır. Ancak hasta veya
yaralının yalnız olma, telefon kullanamama veya konuşamama,
kendisinin veya yakınlarının olay yerini tarif edememe gibi
bazı özel durum ve koşullarda bu süre uzayabilmektedir. Oysa
kalp krizi, zehirlenme, trafik kazası gibi acil durumlarda,
yaşam kurtarıcı etkinin sağlanabilmesi için, ileri düzey yaşam
desteğinin erken dönemde başlatılması gerekmektedir. Çoğu
kez, olay yerinin telaşı içerisinde ambulans çağrılması ihmal
edilmektedir. Bu nedenle yaralıların ambulans beklenmeden
başka bir araçla taşınmaları sakınca ortaya koymaktadır.
Bu çalışma ile GPS (Global Positioning System) küresel
konumlanma sistemi ve GSM altyapısından faydalanılarak,
1 Elektronik Bilgisayar Eğitimi Bölümü
Süleyman Demirel Üniversitesi TEF
tuncayaydogan@sdu.edu.tr
98
mobil cihazlarla kullanılabilecek hasta veya yaralıya en kısa
sürede ulaşılabilmesine olanak sağlayan alternatif bir sistem
otomasyonu prototipi geliştirilerek uygulanmıştır.
1.1. Java ile Cep Telefonunda SMS Programlama
Mevcut pazardaki telefonlar %90’ın üzerinde java
uygulamaları sorunsuz olarak destekleyebilmektedir. Netbeans
programı ile cep telefonuna yazılan java uygulamaları Java
ME olarak kategorize edilmektedir [3].
NetBeans, Sun Microsystems tarafından geliştirilen bir
Java geliştirme ortamıdır. Ücretsiz, açık kaynak kodlu bir
IDE(Tümleşik Geliştirme Ortamı), Java, C/C++ ve Ruby
diliyle profesyonel masaüstü, kurumsal, web ve mobil
uygulamaları geliştirmek için gerekli tüm araçları içerir.
Windows, Linux, Mac OS X ve Solaris'te dahil olmak üzere
birçok platformda çalışır. Zengin JavaScript düzenleme
özellikleri, Spring web framework kullanım desteği ve daha
sıkı bir MySQL entegrasyonuna sahiptir.
Netbeans Java ME uygulamalarında kullanılan başlıca
modüller aşağıda tanıtılmıştır;
waitScreen, arka planda bazı komutlar çalışırken ön
planda görsellerin gösterilmesini sağlayan ekrandır. Bu ekran
üzerine yazı ve resim eklenebilir.
splashScreen, waitScreene benzeyen bir yapıya sahiptir
ancak waitScreenden farklı olarak timeout özelliği ile
milisaniye cinsinden belirlenen bir süre sonra otomatik olarak
istenilen sayfaya yönlendirmeyi sağlar.
smsComposer, ile istenilen numaraya, istenilen metni ister
el ile ister otomatik olarak SMS şeklinde gönderilmesini
sağlar. Bu modül başka bir modülün arka planında ek olarak
çalışabildiği gibi kendi başına normal telefonlardaki SMS
gönderme hizmeti gibi çalışa da bilir.
form, bir form üzerinde textbox, combobox, text field,
choice element, list element gibi elemanları oluşturmak için
kullanılır.
smsListener, cep telefonlarının SMSleri aldığı 50000
numaralı portu dinleyerek gelen SMSleri gelen kutusuna
düşmeden önce görmemizi sağlayan modüldür.
1.2. GSM/GPRS Modem
Literatürde GSM/GPRS modemlerin kullanıldığı çok
sayıda araştırma ve uygulamaya rastlanmaktadır [4-7].
Günümüzde bu teknolojinin kullanımı daha da
yaygınlaşmıştır.
Çalışmada aşağıdaki teknik özelliklere sahip DESTECH
model GSM/GPRS Modem kullanılmıştır [8]. Quand-Band
850/900/1800/1900 Mhz, Yüksek performanslı ARM7
işlemci, GPRS multi-slot class 10/8, GPRS mobil istasyon
class B, GSM faz 2/2+'ya uyum, Class 4(2W @850/900 Mhz),
Class 1(1W @1800/1900 Mhz), AT Komutları ile kontrol
edilebilir, 2 Adet RS232 seri iletişim arabirimi, RS232
arabirimi ile programlanabilme, Besleme gerilimi: 5-12V,

Düşük güç tüketimi: 1.5mA (Uyku modu), Çalışma sıcaklığı: -
40 C to +85 C.
2. SİSTEM TASARIMI VE UYGULAMASI
Geliştirilen acil çağrı otomasyonu” sisteminin yapısı GSM
operatör hizmetleri ve cep telefonu yazılımı ile konum
belirleme, konumu merkeze iletme işlevi ve bir PC yazılımı
olarak gerçekleştirilen merkezi yönetim, yönlendirme
işlevlerinin yürütüldüğü bölümlerinden oluşmaktadır.
Sistemde cep telefonu ve PC dışında kullanılan tek donanım
GSM modem ve çevre birimleridir.
Sistemin genel çalışma protokol yapısı aşağıdaki beş
adımda gerçekleşmektedir. İlk üç adım cep telefonu, sonraki
iki adım da PC yazılımı ile yürütülmektedir.
1.adım: Cep telefonuna koordinat ve adres bilgilerinin
alınması
2.adım: Cep telefonundan otomatik olarak koordinatların
istenmesi
3.adım: Cep telefonuna gelen koordinat mesajının acil servise
yönlendirilmesi
4.adım: Acil servise gelen mesajın okunması
5.adım: Acil servise gelen mesaj içeriğinin yorumlanması
2.1. Cep telefonuna koordinat ve adres bilgilerinin
alınması
Ülkemizde TURKCELL, VODAFONE, AVEA GSM
operatörlerin verdiği bir hizmet ile
7777'ye NEREDEYIM yazıp mesaj gönderdiğinde Adres
bilgisi, en yakın noktalar ve telefonları, coğrafi standartlara
uygun olarak konum bilgisi, Polis ve Sağlık acil durum
telefonları mesaj olarak telefonuna gelir. Gönderilen konum
bilgisi şehir içerisinde yaklaşık 300-500 metre, şehir dışında
yaklaşık 1-1,5km hassasiyetle sağlanmaktadır [9].
Örnek Mesaj;
BULUNDUGUNUZ BOLGE: Istanbul, Beyoglu,
Asmalimescit, Guven Sk.
SIZE EN YAKIN NOKTALAR: Kasımpasa karakolu 502m
(02121234567), Beyoglu dispansereri 45m (02121234567),
Sisli Etfal 2km (02121234567)
COGRAFI KONUMUNUZ: 30derece 43dk 22sn Kuzey ,
41derece 23dk 34sn Dogu)
Polis Imdat 155, Alo Jandarma 156, Hızır Acil 112, İtfaiye
110
2.2. Cep telefonundan otomatik olarak koordinatların
istenmesi
Netbeans Java ME ile yazacağımız cep telefonu
uygulaması ilk aşamada koordinat isteme mesajını operatöre
otomatik olarak göndermesi gerekir. Operatörden gelen
koordinat mesajını da alıp acil servise yönlendirmesi ve
yardım beklemesi gerekmektedir.
Şekil 1’deki Netbeans akış şemasında görüldüğü gibi
kullanıcı programa girdiğinde ilk olarak Mobil Device ekranı
çalışmaktadır. Daha sonra bu ekran form’a
yönlendirilmektedir. Formdaki “Yardım İste” Butonuna
basıldığı zaman WaitScreen2 isimli sayfaya yönlenip
smsComposer desteği ile operatörden koordinatlar
istenecektir. Netbeans uygulamsı ilk başta bir smsComposer
bağlanır ve “Port Number : 50000”, “Message :
NEREDEYIM”, Phone Number : 7777” sabitleriyle ayarlanır.
99
Elektrik-Elektronik ve Bilgisayar Sempozyumu 2011
Bu ayarlara göre kodları aşağıda verilen getSmsComposer
isimli fonksiyon programdaki “Yardım İste” butonuna
bağlanarak SMS gönderme işlemi sağlanmış olur.
Şekil 1: SMS Yönlendirme İşlemlerinin Netbeans Akış
Şeması
Koordinat mesajı istenirken telefon işletim sistemi
güvenliğine bağlı olarak onay isteyebilmektedir. Koordinat
mesajı yaklaşık olarak 20-30 saniye içerisinde telefona
operatör tarafından gönderilir.
public SMSComposer getSmsComposer() {
if (smsComposer == null) {
// write pre-init user code here
smsComposer = new SMSComposer(getDisplay());
smsComposer.setTitle("");
smsComposer.addCommand(SMSComposer.SEND_CO
MMAND);
smsComposer.setCommandListener(this);
smsComposer.setBGColor(-3355444);
smsComposer.setFGColor(-16777216);
smsComposer.setPhoneNumber("7777");
smsComposer.setMessage("NEREDEYIM");
smsComposer.setPhoneNumberLabel("");
smsComposer.setMessageLabel("");
// write post-init user code here
} return smsComposer;
}
2.3. Cep telefonuna gelen koordinat mesajının acil servise
yönlendirilmesi
Bu işlem için uygulamaya bir adet smsListener
eklenmiştir. smsListener ayarlara göre 50000 numaralı porta
gelen mesajları dinleyerek gelen mesajı metin formatında
işlenecek biçimde hazırlamaktadır. Daha sonra gelen mesajın
içeriği string fonksiyonları ile değerlendirilerek koordinat
mesajımı yoksa başka bir mesajmı olduğunu ayrıt edilir.
Koordinat mesajı ise bu mesaj bir önceki aşamadaki
smsComposer ile acil servise iletilir.
Şekil 1 de görüldüğü üzere program başladığında “form”
isimli yardım isteme menüsüne gidilir. Daha sonra kullanıcı
telefonundaki “Yardım İste” menüsüne basarak “waitscreen” e
yönlendirilir. Waitscreen de koordinat isteme mesajı
gönderilir. Waitscreende işlem başarılı bir şekilde
gerçekleştirilirse kullanıcı sırasıyla koordinatların beklendiği
spashscreen ve koordinatların otomatik olarak yönlendirilecek
splashscreen2 yönlendirme menüsüne aktarılır.

Fırat Üniversitesi-Elazığ
2.4. Acil servise gelen mesajın okunması
Cep telefonundan acil servise gelen mesaj bir GSM
Modem tarafından alınır ve seri port yardımı ile PC yazılımına
alınarak yorumlanır. GSM modem mesajları simkart
hafızasında sakladığı için 150 karakterden fazla olan mesajları
parça parça mesajlar halinde saklanmaktadır. Bu çalışmada
üretilen mesajımda yer bilgisi uzunluğuna bağlı olarak 3-4
parça mesaj haline gelebilir. Bunun yanında bazen hattaki
tıkanıklık dolayısı ile son parça modeme geç düşebilmektedir.
Bunun için seri porttan okuduğumuz mesaj içeriğinin tamamen
istediğimiz formata uygun hale gelince kadar beklenerek
yorumlanması gerekmektedir.
PC uygulamasının seri portu kullanılabilmesi için C#
System.IO.Ports sınıfını eklemek gerekmektedir. Port açmak
ve SMS’leri okumak için kodları aşağıda görülen metodlar
oluşturulmuştur.
public SerialPort OpenPort(string p_strPortName, int
p_uBaudRate, int p_uDataBits, int p_uReadTimeout, int
p_uWriteTimeout)
{receiveNow = new AutoResetEvent(false);
SerialPort port = new SerialPort();
port.PortName = p_strPortName; //COM1
port.BaudRate = p_uBaudRate; //9600
port.DataBits = p_uDataBits; //8
port.StopBits = StopBits.One; //1
port.Parity = Parity.None; //None
port.ReadTimeout = p_uReadTimeout; //300
port.WriteTimeout = p_uWriteTimeout; //300
port.Encoding = Encoding.GetEncoding("iso-8859-1");
port.DataReceived += new
SerialDataReceivedEventHandler(port_DataReceived);
port.Open();
port.DtrEnable = true;
port.RtsEnable = true;
} catch (Exception ex)
{ throw ex;
} return port;
}
public ShortMessageCollection ReadSMS(SerialPort port)
{ShortMessageCollection messages = null;
try
{ExecCommand(port,"AT", 300, "Telefon bağlanmadı");
ExecCommand(port,"AT+CMGF=1", 300, "Mesaj
Formatı Ayarlanmadı.");
ExecCommand(port,"AT+CSCS=\"PCCP437\"", 300,
"Karakter Seti Ayarlanamadı");
ExecCommand(port,"AT+CPMS=\"ME\"", 300, "Mesaj
Hafızası Seçilemedi.");
// string input =
ExecCommand(port,"AT+CMGL=\"ALL\"", 5000,
"Hafıza Okunamadı");
string input = ExecCommand(port, "AT+CMGL=\"?\"",
5000, "Mesajlar Okunamadı");
messages = ParseMessages(input);
}catch (Exception ex)
{throw new Exception(ex.Message);
}if (messages != null)
return messages;
else return null;
}
100
2.5. Acil servise gelen mesaj içeriğinin yorumlanması
Gelen mesaj içerisindeki koordinat, il, ilçe, mahalle, en
yakın birimleri string işlemlerine tabi tutularak
ayrıştırılmaktadır. Daha sonra bu kayıt veri tabanına aktarılıp,
google map destekli harita üzerinde koordinatın işaret ettiği
yerler otomatik olarak gösterilmektedir.
string konum = metin.Substring(metin.IndexOf("bolge:")
+ 6, metin.IndexOf("Cografi") - 21);
string noktalar =
metin.Substring(metin.IndexOf("noktalar:") + 9,
metin.IndexOf("Acil") - metin.IndexOf("noktalar:") - 11);
string kuzey =
metin.Substring(metin.IndexOf("konumunuz:") + 10,
metin.IndexOf("kuzey") - metin.IndexOf("konumunuz") -
11);
string dogu = metin.Substring(metin.IndexOf("kuzey,") +
7, metin.IndexOf("dogu") - metin.IndexOf("kuzey") - 8);
OleDbCommand cmd = new OleDbCommand("insert into
TEMP
(NUMARA,MESAJ,KUZEY,DOGU,KONUM,NOKTAL
AR) values('" + textBox3.Text + " ', '" + yeni + "', '" +
kuzey + "', '" + dogu + "', '" + konum + "', '" + noktalar + "'
)", con);
cmd.ExecuteNonQuery();
label11.Text = System.DateTime.Now.ToString();
con.Close();
kayitsay();
kayitlar();
if (kayit == 1)
{
kayitlar();
getir(1);
label21.Text = "1";
}
listBox1.Items.Clear();
}
icerik = "";
}
}
}
2.6. PC yazılımı arayüzü
Şekil 2: Gelen Çağrı Bulunan Adres PC Arayüzü
Şekil 2’de görülen Otomasyon sistemi PC arayüzü bir
form üzerinde yukarıda hasta işlemleri, hastane işlemleri, polis

merkezi işlemleri ve itfaiye işlemleri menülerinin bulunduğu
bir menü çubuğu, aşağıda bağlantı butonları, acil çağrı
bilgileri ve bağlantı butonları sağ tarafta acil çağrı mesaj
içeriği ve sol ortada çağrının geldiği koordinatların gösterildiği
bir harita bulunmaktadır.
Şekil 3: Hastane İşlemleri Arayüzü
Şekil 4:Hasta İşlemleri Arayüzü
Çağrılar gelme sırasına göre veritabanına kaydedilmekte,
operatör bu sıraya göre çağrılarla ilgilenmekte, isterse önceki
çağrıları tekrar inceleyebilmektedir. Operatör ekranındaki
mesaj bilgilerine göre hasta, hastane, polis merkezi ve itfaiye
işlemleri menülerinden yönlendirmeler yapabilmektedir.
Yönlendirme sonucunu hastaya mesaj göndererek veya
tamamlandı biçiminde sonuçlandırarak kayıt altına
alabilmektedir (Şekil 3, Şekil 4).
101
Elektrik-Elektronik ve Bilgisayar Sempozyumu 2011
3. SONUÇLAR
Şekil 5: Cep Telefonu İle Acil Çağrı Otomasyonu
Bu çalışmada cep telefonunun tek tuşu ile yardım çağrısı
yapılabilecek bir sistem tasarımı ve uygulaması yapılmıştır
(Şekil 5). Sistem cep telefonu, GSM modem ve bir PC
uygulama yazılımından meydana gelmiştir. Cep telefonu
yazılımı Netbeans ile gerçekleştirilmiş ve başarıyla
denenmiştir. Oluşturulan altyapı çeşitli güvenlik ve yardım
çağrısı senaryolarına göre uyarlanabilecek biçimde
geliştirilmiştir.
4. KAYNAKLAR
[1] http://www.saglik.gov.tr/TR/dosya/1-15932/h/acil.doc
[2] http://www.etlikihtisaseah.gov.tr/phpsite/
[3] www.netbeans.org
[4] Derici S., “GPRS İle Sistem Denetimi”, 5. Uluslararası
İleri Teknolojiler Sempozyumu (IATS’09), Karabük, Türkiye,
2009.
[5] Yüksel M. E., Zaim A. H., “GSM/GPRS Aygıtları
Üzerinden Çok Dilli SMS Gönderme”, Akademik Bilişim,
Harran Üniversitesi, Şanlıurfa, 2009.
[6] İnal K., Akcayol M. A., “GSM Tabanlı Akıllı Ev
Uygulaması”, Bilişim Teknolojileri Dergisi, 2(2),39-45, 2009.
[7] Yüce K. Y., Bilge U. ve Saka O.,“MATDS: Mobil Astım
Takip ve Değerlendirme Sistemi”, 2.Ulusal Tıp Kongresi, 26-
32, 2005.
[8] http://www.masterdecos.com/urunler_modem.asp
[9]
http://212.252.168.225/bireysel/servisler/hayatinizikolaylastiri
n/turkcellneredeyim