You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Giriş<br />
Bu araştırma, temel olarak, 2010 Türkiye’sinde uzman meslek sahibi başörtülü<br />
kadınların iş piyasalarına girerken <strong>ve</strong> iş piyasalarında var olurken yaşadıkları<br />
süreçleri sosyolojik bir çerçe<strong>ve</strong>de kavramayı amaçlamaktadır. Başörtüsü yasağı,<br />
1980’lerden bu yana hem yüksek öğrenimde, hem de çalışma hayatında başörtülü<br />
kadınların hayatlarını doğrudan <strong>ve</strong> dolaylı yollardan etkilemektedir. Öte<br />
yandan, Türkiye’de kadın <strong>ve</strong> istihdam konulu araştırmalara başörtüsü yasağının<br />
etkisi henüz konu edilmemiştir. Eğitim <strong>ve</strong> çalışma hakkı, modern toplumlarda en<br />
temel anayasal vatandaşlık hakkıdır. Başörtüsü yasağı nedeniyle sadece en temel<br />
vatandaşlık hakkına ulaşım engellenmekle kalmamakta, başörtülü kadınların<br />
çalışma hayatına katılımı da kısıtlanmaktadır. Elinizdeki bu araştırma, başörtüsü<br />
yasağının kadınların iş hayatına katılımına etkilerini anlamak üzere yola çıkmıştır.<br />
Bu çalışmada, başörtüsü yasağın iş hayatındaki etkilerini ele alan az sayıdaki<br />
başka araştırmaların yolundan gidilerek kesişimsellik (intersectionality) yaklaşımı<br />
<strong>ve</strong> temellendirilmiş teori (grounded theory) metodolojisi benimsemiştir. Çalışmada,<br />
2010 Türkiye’sinde yaşayan uzman meslek sahibi başörtülü kadınların iş piyasalarında<br />
yaşadıkları deneyimlere odaklanmıştır. Hedef, başörtüsü yasağının yarattığı<br />
etkileri teorik <strong>ve</strong> metodolojik bir bütünsellik içinde anlamaya çalışmaktır.<br />
Kesişimsellikler yaklaşımı, sosyolojide, toplumsal katmanlar arasındaki, farklı<br />
sosyal durumlarla ilgili kesişimleri dikkate almayı <strong>ve</strong> toptancı sosyal analizlerden<br />
kaçınmayı salık <strong>ve</strong>ren yeni bir yaklaşımdır. Metodoloji olarak ise, durumun tamamına<br />
ilişkin bütüncül bir analizin ancak temellendirilmiş teori yaklaşımıyla mümkün<br />
olabileceği düşünülmüştür. Dolayısıyla raporun örgüsünü, temellendirilmiş<br />
teori yaklaşımı <strong>ve</strong> saha çalışması oluşturmaktadır.<br />
Aralık 2009-Haziran 2010 tarihleri arasında, Ankara, İstanbul <strong>ve</strong> Konya şehir merkezlerinde<br />
gerçekleştirilen saha çalışması, STK’lar <strong>ve</strong> enformel ilişkiler yoluyla<br />
ulaşılan kadın <strong>ve</strong> erkek kanaat önderleriyle, meslek sahibi <strong>ve</strong> başörtülü evli/<br />
bekâr/çalışan/çalışmayan kadınlarla <strong>ve</strong> meslek sahibi başörtülü kadınlarla evli<br />
olan erkeklerle yüz yüze yapılmış mülakatlardan (12 adet), grup mülakatlarından<br />
(5 adet) <strong>ve</strong> odak grup çalışmalarından (10 adet) oluşmaktadır. Bu çerçe<strong>ve</strong>de, toplam<br />
79 kadın <strong>ve</strong> 25 erkekle görüşülmüştür.<br />
Bu araştırmada, başörtüsü yasağının başörtülü kadınların istihdamını doğrudan<br />
olumsuz etkilediği tespit edilmekle birlikte, bu süreçteki tek engelin, başörtüsü<br />
7
Change language