Tendonlar Bağlar Kas ve Kemikler Tendonlar Tendon anatomisi ...
Tendonlar Bağlar Kas ve Kemikler Tendonlar Tendon anatomisi ...
Tendonlar Bağlar Kas ve Kemikler Tendonlar Tendon anatomisi ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong><strong>Tendon</strong>lar</strong> <strong>Bağlar</strong> <strong>Kas</strong> <strong>ve</strong><br />
<strong>Kemikler</strong><br />
Doç. Dr. Gülgün ENGİN<br />
<strong><strong>Tendon</strong>lar</strong><br />
•<strong><strong>Tendon</strong>lar</strong> gerilimi kastan kemiğe ileten<br />
yapılardır.<br />
•<strong><strong>Tendon</strong>lar</strong>, kas-iskelet sisteminde<br />
USG’nin en iyi uygulama alanlarındandır.<br />
•USG’nin lezyonu saptama <strong>ve</strong> doğru tanı<br />
oranları yüksektir.<br />
<strong>Tendon</strong> iç yapısında US<br />
• Yüksek rezolüsyonlu problar ile tendon<br />
iç yapısı görülebilir.<br />
• Epitendineum <strong>Tendon</strong>u çevreleyen<br />
ekojen çizgi<br />
• Kollajen lifleri ile endotendineum<br />
sınırında akustik ara yüz <strong>Tendon</strong> içi<br />
ekojen çizgisel görünüm<br />
• Gri skala <strong>ve</strong> renkli Doppler<br />
görüntülemedeki önemli teknik<br />
gelişmeler, kas-iskelet sistemi<br />
patolojilerinde US’nin kullanım alanlarını<br />
genişletmektedir.<br />
• Yüksek frekanslı lineer problar ile<br />
yüksek rezolüsyonlu görüntüler, renkli<br />
akım duyarlılığında artış inflamatuar,<br />
neoplastik <strong>ve</strong> travma sonrası akım<br />
değişimlerinin gösterimine izin<br />
<strong>ve</strong>rmektedir.<br />
<strong>Tendon</strong> <strong>anatomisi</strong><br />
• Kollajen liflerinin gruplaşması ile oluşur<br />
• Liflerinin çoğu tendona long. plandadır<br />
• Kollajen grupları içinde endotendineum<br />
<strong>ve</strong> peritendineum (zayıf konnektif doku +<br />
elastik lifler + küçük damarlar)<br />
• <strong>Tendon</strong> yüzeyinde tendona sıkıca<br />
yapışan epitendineum ( dens konnektif<br />
doku)<br />
<strong>Tendon</strong> Kılıfları<br />
• <strong><strong>Tendon</strong>lar</strong>, sinovyum <strong>ve</strong>ya paratenon ile<br />
çevrilidir.<br />
• Paratenon zayıf areolar <strong>ve</strong> yağlı<br />
dokudur. Epitendineuma sıkıca yapışır.<br />
• Sinovyum İki tabakadır. Biri tendona,<br />
diğeri bitişik konnektif dokuya yapışır.<br />
Hareket yeteneği yüksek tendonlarda<br />
bulunur.
<strong>Tendon</strong> US Bulguları<br />
• <strong>Tendon</strong>:<br />
– Long planda:<br />
• Uniform kalınlıkta<br />
• İnce, paralel fibriler ekolar<br />
• Sinovyum:<br />
– <strong>Tendon</strong> ön <strong>ve</strong> arkasında ince hipoekoik rim<br />
• Paratenon:<br />
– Cilt altı yağlı doku ile devamlılık gösteren<br />
belirsiz hiperekoik doku<br />
<strong>Tendon</strong> fizyo-patolojisi -1<br />
• <strong><strong>Tendon</strong>lar</strong> oldukça dayanıklı yapılardır.<br />
Şoku absorbe ederek, kasın olası hasarını<br />
sınırlarlar.<br />
• Yalnızca belirgin direkt travma sonucu<br />
yırtılabilirler.<br />
• Önceki tendonozis <strong>ve</strong>ya tekrarlayan<br />
mikrotravma tendonun yırtılma olasılığını<br />
arttırır.<br />
<strong>Tendon</strong> fizyo-patolojisi -3<br />
• Dejenerasyon (tendinozis), tendon içi<br />
yırtık, kısmi <strong>ve</strong> tam tendon yırtığının,<br />
aynı hastalığın spektrumu olduğuna<br />
inanılır.<br />
• Kronik tendon yaralanmalarında mikrotravmanın<br />
rolü ?<br />
• Metabolik değişiklikler rol oynayabilir.<br />
• SLE <strong>ve</strong> RA’de tendon rüptür riski<br />
yüksektir.<br />
<strong>Tendon</strong> Patolojileri<br />
• Dejenerasyon (tendinozis)<br />
• <strong>Tendon</strong> içi yırtık<br />
• Kısmi <strong>ve</strong> tam yırtık<br />
• <strong>Tendon</strong>un yer değiştirmesi<br />
• Tenosinovit <strong>ve</strong> peritendonit<br />
• <strong>Tendon</strong> tümörleri<br />
<strong>Tendon</strong> fizyo-patolojisi -2<br />
• Aşil tendon rüptürü olan hastaların karşı<br />
taraf aşil tendonunda %90-95 tendinozis<br />
bulguları rapor edilmiştir.<br />
(Kainberger F, Eur Radiol; 1997)<br />
• Bu bulgular spontan tendon rüptürünün,<br />
tendon dejenerasyonunun tipik son evre<br />
bulgusu olduğunu göstermektedir.<br />
<strong>Tendon</strong> hastalığında US<br />
• Dejeneratif değişiklik ile kısmi <strong>ve</strong> tam<br />
yırtık AT yapılabilir.<br />
• Tedavi şekli (konservatif/ cerrahi)<br />
belirlenir.<br />
• <strong>Tendon</strong> hastalığının erken tanısı ile tam<br />
yırtık evresinden önce konservatif<br />
yaklaşım uygulanabilir.
Dejeneratif Değişiklikler<br />
(tendinozis)<br />
• Histoloji: fibriler kalınlaşma, parçalanma<br />
• <strong>Tendon</strong>da genişleme<br />
• Fibrillerde irregüler görünüm<br />
• Fokal hipoekoik alanlar<br />
• Kalsifikasyonlar<br />
• Doppler USG’de vaskülarite artışı<br />
Aşil tendon ksantomları<br />
• Ailevi hiperkolesterolemide<br />
patognomonik<br />
• Tipik olarak bilateral<br />
• <strong><strong>Tendon</strong>lar</strong> kalın<br />
• Ksantomatoz plaklar fokal <strong>ve</strong>ya diffüz<br />
hipoekoik alanlar<br />
Tam Yırtık US bulguları -1<br />
• <strong>Tendon</strong> liflerinin tüm kalınlığında bozulma<br />
• <strong>Tendon</strong> yırtık uçlarında ayrılma<br />
• Hipoekoik hematom / granülasyon<br />
dokusu<br />
• Bu anormallikler semptomsuz, yaşlı<br />
hastalarda da görülebilir.<br />
• Bu değişiklikler yaşlanmış tendonu mu,<br />
yoksa yaklaşan rüptür riskini mi<br />
gösteriyor ?<br />
• Bu konu henüz belirlenememiştir.<br />
<strong>Tendon</strong> içi minör yırtık<br />
• <strong>Tendon</strong> içinde long. hipoekoik alanlar<br />
• Hematom yoksa tendinozisle AT zordur.<br />
• Dejenerasyon <strong>ve</strong> minör yırtık birlikte<br />
olabilir.<br />
• İyileşmiş minör yırtık dejenerasyon ile<br />
sonuçlanabilir.<br />
Tam Yırtık US bulguları -2<br />
• <strong>Tendon</strong> uçlarında tendinozis<br />
• <strong>Tendon</strong> kontur düzensizliği<br />
• Yırtık uçlarından posterior gölgelenme<br />
(yansıma)<br />
• Kesin tanı için dinamik inceleme<br />
• Distale belirgin retrakte tendon uçlarını<br />
göstermek için dikkatli inceleme
Kısmi Yırtık<br />
• Korunmuş lifler mevcut<br />
• Geniş defekt <strong>ve</strong> tendon retraksiyonu yok<br />
(Tam yırtık ile AT’da en önemli bulgu )<br />
• Hematom<br />
• <strong>Tendon</strong> uçlarında tendinozis<br />
• <strong>Tendon</strong>da fokal kontur düzensizliği ?<br />
Operasyon sonrası US<br />
Bulguları<br />
• Rotator cuff<br />
– ekojenite artışı, incelme<br />
• Aşil tendonu<br />
– heterojen eko, genişleme<br />
– Güçlendirici flap ekosunda belirsizleşme<br />
• Sütürler<br />
– parlak ekolar + posterior kuyruklu yıldız<br />
artefaktı<br />
Peritendonit<br />
(Paratenonlu tendonlarda)<br />
– tendon sınırlarında düzensizlik<br />
– peritendinöz sıvı (trans<strong>ve</strong>rs planda<br />
hedef görünümü)<br />
– peritendinöz doku kalınlaşması<br />
– tendonlar arası yapışıklık (fibrozis)<br />
– vaskülarite artışı (hız artışı, RI<br />
azalması)<br />
Operasyon sonrası US<br />
endikasyonları<br />
• İyileşme sürecinin izlemi<br />
• Tekrarlayan yırtık ayırıcı tanısı<br />
• Cerrahi komplikasyonların tanısı<br />
<strong>Tendon</strong> inflamasyonları<br />
• USG’de sıklıkla:<br />
– <strong>Tendon</strong>da kalınlaşma<br />
– Heterojenite<br />
– Fokal hipoekoik alanlar<br />
– <strong>Tendon</strong> içi <strong>ve</strong> çevresinde artmış akım<br />
sinyali<br />
Tenosinovit etyolojisi<br />
• Kronik travma<br />
– Aşırı kullanım<br />
– Kemik sürtünmesi<br />
– Bitişik ortopedik implantlar<br />
– Yabancı cisimler<br />
• İnfeksiyon<br />
• Artrit
Tenosinovit US Bulguları<br />
• <strong>Tendon</strong> kılıflarında sıvı (en önemli<br />
bulgu)<br />
• + / - Sinovyal kalınlaşma<br />
US bulguları<br />
• <strong>Tendon</strong> kılıfındaki sıvı ekojen (pus)<br />
• Subkutan sellülit (kalınlaşma, eko artışı)<br />
• US endikasyonları:<br />
– Noninfeksiyöz tenosinovit AT<br />
–US bulguları benzer, sıvı analizi<br />
gerekir<br />
– Septik artrit <strong>ve</strong>ya digital sellülit<br />
– Yabancı cisim tanısı <strong>ve</strong> çıkarılması<br />
için rehberlik<br />
Dislokasyon US Bulguları<br />
• Biceps tendonu başı, peroneal tendon <strong>ve</strong><br />
elde fleksör tendonlarda sık<br />
• Her tendon için farklı US bulguları<br />
• Semptomatik hastalarda tenosinovit<br />
(peritendinöz sıvı) bulguları<br />
Akut infektif tenosinovit<br />
• Etken: S aureus <strong>ve</strong>ya S pyogenes en sık<br />
• En sıklıkla dijital fleksör kas tendonları<br />
• Ety: penetran yaralanma (insan <strong>ve</strong>ya<br />
hayvan ısırığı), yabancı cisim<br />
• Erken tanı <strong>ve</strong> tedavi kompl. önlemek için<br />
çok önemli :<br />
– tendon nekrozu<br />
– diğer palmar alanlar <strong>ve</strong>ya bitişik<br />
eklemlere yayılım<br />
<strong>Tendon</strong> yerdeğiştirmesi<br />
• Ety: Sinovyal kılıf içeren tendonlarda<br />
osteofibroz kanal yapılarında yaralanma<br />
• Tanıda USG doğruluğu yüksek<br />
• Dinamik US ile ayrıca<br />
– intermittan subluksasyon tanısı<br />
– spontan redüksiyon olasılığı araştırılabilir<br />
Biceps tendon başında<br />
yer değiştirme<br />
• Bicipital oluk boşalır<br />
• Oluk sıvı ile dolar<br />
• <strong>Tendon</strong> mediale yer değiştirir.
Yanlış tanı nedenleri<br />
• Belirgin sinovyal debris yalancı<br />
tendon<br />
• Subluksayonda omuzun içe <strong>ve</strong> dışa<br />
rotasyonunda tendonun oluk içine <strong>ve</strong><br />
dışana doğru kayması<br />
Ganglion<br />
• Peritendinöz, mukoid içerikli kistik<br />
lezyon<br />
• El-ayak dorsal tendonlarında sık<br />
• Çoğu anekoik + posterior gölge<br />
• Eklem <strong>ve</strong>ya tendon kılıfı ile ilişki tipik<br />
• Parmak pasif fleks <strong>ve</strong> ekst’da şekil <strong>ve</strong><br />
pozisyon değişimi tanısal<br />
Artefaktlar<br />
• Anizotrofi önemli bir artefaktır<br />
• En belirgin tendon <strong>ve</strong> bağlarda görülür.<br />
• Ety: Çok düzenli <strong>ve</strong> paralel kollajen liflerin<br />
US dalgasına dikey olmadıklarında çok<br />
büyük derecede kırıcılık oluşturması<br />
• Sonuç: Bazı yansıtıcıların yokluğu <strong>ve</strong><br />
yapay hipoekoik / anekoik görünüm<br />
<strong>Tendon</strong> Tümörleri<br />
<strong>Tendon</strong> kılıflarından çıkar<br />
•fibroma<br />
• clear cell sarkoma<br />
• ganglion<br />
• lokalize dev hücreli tümör<br />
Dev hücreli tümör<br />
(=pigmente villonodüler tenosinovit lokal formu)<br />
• Klinik: yavaş büyüyen ağrısız kitle<br />
• El-ayakta sık<br />
• Hipoekoik, iyi sınırlı solid kitle<br />
• <strong>Tendon</strong>la yakın komşuluk<br />
• <strong>Tendon</strong> normal eko <strong>ve</strong> formda<br />
• Post-op nüks sık, erken US kontrol<br />
Önlem<br />
• Kullanıcı kötü prob pozisyonundan<br />
haberdar olmalı <strong>ve</strong> süperior <strong>ve</strong>ya inferiora<br />
doğru açılanma yapmalıdır<br />
• <strong>Tendon</strong> eğimli gidiş gösteriyorsa anizotrofi<br />
etkisi tamamen giderilemez. <strong>Tendon</strong>un her<br />
bölümü ayrı olarak incelenmeli <strong>ve</strong> tendon<br />
gerçek zamanlı değerlendirilmelidir.
<strong>Bağlar</strong><br />
• Değişik kalınlık <strong>ve</strong> düzendedirler<br />
• US görünümleri değişkendir<br />
• Eklem kapsülüne çok sıkı yapışırlar<br />
• Kapsülde fokal kalınlaşma <strong>ve</strong>ya<br />
tamamen kapsülden ayrı yapı olarak<br />
görülürler<br />
<strong>Kas</strong>lar<br />
– Long plan: Homojen, multipl, ince, paralel<br />
ekolar<br />
– Trans<strong>ve</strong>rs: Daha düzensiz, saçılmış ince<br />
ekolar<br />
– <strong>Kas</strong> çevresinde parlak ekojen konnektif<br />
doku fasyası (ekosu tendondan düşük)<br />
– <strong>Kas</strong> ekosu < ciltaltı yağ / tendon ekosu<br />
<strong>Kas</strong> hematomu<br />
• US görünüm evreye göre değişir<br />
• İyi <strong>ve</strong>ya kötü sınırlı, internal septalı<br />
olabilir<br />
• Genellikle bir kompartmana sınırlı fakat<br />
kas çevresine yayılabilir.<br />
• <strong>Kas</strong>ta fokal / diffüz genişleme +<br />
• <strong>Kas</strong> yırtığı, hematoma eşlik edebilir<br />
Medial kollateral ligaman<br />
• US görünümü tendonlara benzer<br />
• Birbirine sıkıca bağlı <strong>ve</strong> paralel, ince<br />
ekojenik bandlar<br />
• Tam yırtık:<br />
– Lig. devamsızlığı <strong>ve</strong>ya hipoekoik<br />
granülasyon dokusu<br />
• Kısmi yırtık:<br />
– Fokal internal hipoekoik alanlar<br />
US endikasyonları<br />
• <strong>Kas</strong>ın travmatik patolojileri :<br />
– Hematom<br />
– <strong>Kas</strong> yırtıkları<br />
– Myozitis ossifikans<br />
• US: anotomik hasarın varlığı,<br />
lokalizasyon <strong>ve</strong> şiddetini belirleyebilir.<br />
<strong>Kas</strong> yırtıkları<br />
• <strong>Kas</strong> kasılma/gevşemesi sırasında<br />
uygulanan dinamik US ile kısmi / tam<br />
kas yırtığı ayırıcı tanısı yapılabilir.<br />
• Tam yırtıkta;<br />
– <strong>Kas</strong> retrakte olur<br />
– <strong>Kas</strong> uçları arasındaki alan genişler
<strong>Kas</strong> tm US Endikasyonları<br />
• Lezyonun varlığı, boyutu, ilişkileri<br />
• Kistik/solid, lokal kitle/diffüz ödem AT<br />
• Fibröz, vasküler, lenfatik lezyon AT<br />
• Perkütan biyopsi rehberliği<br />
• Sarkom nüksü tanısı (üç ayda bir RDS)<br />
Sarkomlar<br />
• Yalancı kapsül ile keskin sınır<br />
• Santral nekroz sık<br />
• Küçük boyutta homojen eko<br />
Periferik sinir kılıfı tümörleri<br />
• Düzgün konturlu<br />
• Füziform şekilli<br />
• Hipoekoik<br />
• Lezyona giren <strong>ve</strong> çıkan sinir ( tanısal )<br />
Benign-Malign Tm US Bulguları<br />
• Malign tm<br />
– İrregüler sınır<br />
– Heterojen eko<br />
– Bitişik yapılarda infiltrasyona bağlı yapısal<br />
bozulma<br />
• Benign tm<br />
– Düzgün sınır, homojen eko, çevre dokuda<br />
itilme<br />
Hemanjiom<br />
• Düzenli <strong>ve</strong>ya düzensiz konturlu<br />
• <strong>Kas</strong>a göre hipoekoik<br />
• Santral kalsifikasyon (flebolit) tipik<br />
• Power Dopplerde hipervasküler<br />
Lipomlar<br />
• Ekstremitenin en sık yumuşak doku tm<br />
• US bulguları değişken, spesifik değil<br />
• Ekojenite fibroz septaların sayısına<br />
bağlı<br />
• Çok hipoekoik hiperekoik
Epidermoid inklüzyon kistleri<br />
• Parmak uçlarında sık<br />
•Ety: Travma<br />
• US ile kemik destrüksiyonundan önce<br />
tanı<br />
• Hipoekoik<br />
• Küçük hiperekoik odaklar (keratin)<br />
Pyomyozit<br />
• Primer kas absesi<br />
• Tropikal ülkelerde, immun yet, IV drog<br />
bağımlılarında sık<br />
• Klinik spesifik değil (ağrı, kramp), tm ?<br />
• S aureus > 90% etken<br />
US sınırlamaları<br />
• Derin lokalizasyon<br />
• Yaygınlık gösterimi<br />
• Kemik tutulumunun gösterimi<br />
Bu amaçlar için MRG tercih edilmeli<br />
Diğer kas patolojileri<br />
• <strong>Kas</strong> atrofisi (kr inflamatuar hastalıkta)<br />
– Eko artışı<br />
– İnternal yapıda bozulma<br />
• Myozit<br />
– <strong>Kas</strong> hacminde diffüz artış<br />
– Eko azalması<br />
Pyomyozit US bulguları<br />
Hastalığın 2 evresi:<br />
• 1. Evre: Flegmon:<br />
– Lokal kas ödemi (hipoekoik, kötü sınırlı<br />
alan)<br />
• 2. Evre: Abse<br />
– İntramuskular sıvı kolleksiyonu<br />
Kemik<br />
• Y. doku- kemik akustik direnç farklılığı ile<br />
kortikal kemik çok yansıtıcı ara yüzey<br />
oluşturur Elde edilen bilgi sınırlı<br />
• Ancak kortikal kemik <strong>ve</strong> kartilaj yüzey<br />
detayları görülebilir
Kemikte US Endikasyonları<br />
– Periartiküler erozyonlar (Romatolojik hast)<br />
–Fraktür<br />
– Erken osteomyelit<br />
–Kemik tm<br />
Erozyon tanısında US<br />
(MKP eklemlerde)<br />
– Direkt grafiden %22 fazla<br />
– MRG ile görülenlerin ancak %32’si<br />
– Bu büyük farkın nedeni: MRG’de<br />
defektlerin çoğunda bulgu KI ödemi<br />
(Wakefield RJ, et al, Arthritis Rheum<br />
1997)<br />
Erken osteomyelit US<br />
bulguları<br />
• En erken bulgu nonspesifik y.doku şişmesi<br />
• Kemiğe bitişik sıvı kolleksiyonu (erişkin)<br />
• Subperiostal sıvı kolleksiyonu (çocuk, genç<br />
erişkin)<br />
• US’nun en önemli rolü- mikrobiyoloji için sıvı<br />
aspirasyonuna rehber<br />
RA-Periartiküler erozyonlar<br />
• Kemik kortekste irregüler defekt<br />
• Defekt kesin tanısı için, defektin long <strong>ve</strong><br />
trans planlarda görülmesi gerekli<br />
Akut hematojen osteomyelit<br />
• Küçük çocuk <strong>ve</strong> yaşlılarda sık<br />
• Etken<br />
– çocuklarda S aureus,<br />
– yaşlılarda gram – bakteriler<br />
•Tanıda MRG<br />
– Kemik değişiklikleri<br />
– Yumuşak doku anormallikleri<br />
Akut osteomyelitte tanı<br />
• Normal US bulguları infeksiyonu ekarte<br />
etmez.<br />
• Klinik, lab <strong>ve</strong> diğer görüntüleme<br />
yöntemleri (MRG, sintigrafi, BT) her<br />
zaman endikedir.<br />
• Osteomyelitis kesin tanısı <strong>ve</strong>ya<br />
intramedüller yaygınlık <strong>ve</strong> kemik içi<br />
abse tanısı için MRG<br />
• Sekestrum küçükse en iyi BT
Kronik osteomyelitin<br />
yeniden aktivasyonu<br />
• Tanı genellikle zordur<br />
• Aktif osteomyelit için karakteristik olan<br />
yumuşak doku absesi <strong>ve</strong> sinüs traktları<br />
US<br />
• Daha kompleks kemik değerlendirmesi <br />
MRG<br />
Benign-malign tm AT’da Doppler<br />
• 79 kas-kemik tm (34 malign/ 45 benign)<br />
• Renkli, power, pulse Doppler<br />
• Eko, damar özellikleri<br />
• Dört major: stenoz, oklüzyon,<br />
trifukasyon, varküler patern<br />
• Üç minör: şantlar, loplar, RI<br />
KT yanıtının değerlendirilmesi<br />
• Osteosarkom <strong>ve</strong> Ewing sarkomda<br />
faydalı<br />
• Doppler ile 2 parametre değerlendirilir:<br />
– İntratümöral kan akımı değişimi<br />
– Besleyici ana arter kan akım değişimi<br />
• Tm içi akımda devam/ artma<br />
• Tm tarafı ekstremitede RI aynı/azalma<br />
kötü yanıt<br />
Kemik tümörlerinde US<br />
• Yumuşak doku kitlesi olan kemik tm tanısı<br />
• Osteomyelit <strong>ve</strong> fraktürü ekarte etmek<br />
• Perkütan biyopsi rehberliği<br />
• Neoadjuvan KT yanıtının değerlendirilmesi<br />
Sonuçlar<br />
Duyarlılık (%) Özgüllük (%)<br />
Eko yapısı 82 38<br />
İki major öz 94 93<br />
(Bodner G, et al. Radiology 2002 May)<br />
Fraktür tanısı<br />
• Y. doku- kemik ara yüzünde yüksek<br />
yansıma ile düzgün / uniform<br />
hiperekojenite<br />
•Fraktür<br />
– Hiperekoik kemik kortekste düzensizlik<br />
/defekt<br />
• Kondral patoloji<br />
– hipoekoik hyalin kartilayda incelme / kayıp
Sternal fraktür<br />
• Trafik kazalarında sıklık % 8-10<br />
• Izole sternal fraktürde benign klinik<br />
gidiş<br />
• Fraktüre sternum, kalp / aorta<br />
yaralanması<br />
• Gizli servikodorsal fraktüre eşlik<br />
edebilir<br />
• Tanı konulmazsa belirgin kifotik<br />
deformite<br />
Sternal fraktür tanısında US<br />
(Engin G, et al. Acta Radiol 2000)<br />
• US ile 20 sternal fraktürlü olgu<br />
• 4/20 hastada direkt grafi ile yanlış (-)<br />
tanı<br />
• Bu hastaların 2’sinde direkt grafi<br />
bulguları kuşkulu, 2’sinde negatif<br />
Sternal fraktür tanısında US-<br />
Sonuç<br />
• Fraktür tanısında US, direkt grafiden<br />
daha duyarlı<br />
• Ancak fraktürün yerdeğiştirme<br />
derecesinin belirlenmesinde duyarlılık<br />
daha düşük<br />
• US- ilk tanı yöntemi olmalı<br />
• US ile fraktür varsa derece belirlenmesi<br />
için lateral grafi alınmalı<br />
Sternal fraktür tanısı<br />
• Tanı genellikle lateral toraks grafisi ile<br />
• Ancak fraktür uçlarında yer değiştirme<br />
yok <strong>ve</strong>ya minimalse sıklıkla atlanır<br />
•US pratik, doğru yöntem<br />
• US ile eşlik eden kot fraktürü, plevral<br />
efüzyon değerlendirilebilir<br />
Yerdeğiştiren fraktürler<br />
• Sternum kalınlığının >%25 yerdeğiştirme<br />
• Buckling sternal fraktürler-sternal<br />
deformite<br />
– Sternum üst bölümünde posteriora yer<br />
değiştirme<br />
• Çalışmamızda, yerdeğiştirme derecesi 2<br />
olguda direkt grafiden az bulundu<br />
Kot fraktürü tanısında US<br />
Bitschnau R, et al. Ultraschall Med 1997<br />
• US, direkt grafiden daha duyarlı
Kostal kartilaj fraktürü tanısında BT <strong>ve</strong> US<br />
(Malghem J, AJR 2001; 176:429-432)<br />
• 8 hastada 15 kostal kartilaj fraktürü<br />
•BT’de;<br />
– Düşük dansiteli alan<br />
– Eski fraktür çevresinde kalsifikasyonlar<br />
– Bazen fraktür boşluğunda hava dansitesi<br />
•US’de;<br />
– Kartilaj düzgün anterior konturunda kesinti<br />
Sonuç<br />
• Kostal kartilaj fraktürleri direkt grafi ile<br />
sıklıkla atlanır<br />
• BT <strong>ve</strong> US tanıda yardımcıdır<br />
• Şiddetli akut posttravmatik parasternal ağrı<br />
<strong>ve</strong>ya<br />
• Yeni belirgin travma öyküsü olmayan<br />
hastalarda parasternal kitlesi olan<br />
hastalarda<br />
ARAŞTIRILMALI<br />
Fraktür İyileşme Evreleri<br />
• Evre 1- İnflamasyon<br />
• Evre 2- Yumuşak kallus oluşumu<br />
• Evre 3- Sert kallus oluşumu<br />
• Evre 4- Yeniden şekillenme<br />
Kostal kartilaj fraktürü AT<br />
• Kostal kartilaj ağrılı hastalıkları<br />
– Kostokondritis<br />
– Tietze sendromu<br />
– Cyriax sendromu (kayan kot sendromu)<br />
• Kostal kartilaj fokal kitle nedenleri<br />
– Tümoral <strong>ve</strong>ya infeksiyöz lezyonlar<br />
Post-op ortopedik hastalarda<br />
US<br />
• US’nun BT <strong>ve</strong> MRG’ye en önemli<br />
üstünlüğü metal artefaktının sınırlı<br />
olmasıdır<br />
• Böylece yumuşak doku infeksiyonu,<br />
eklem efüzyonu <strong>ve</strong> fraktür iyileşmesi<br />
doğru olarak değerlendirilebilir.<br />
Kallus<br />
• Yumuşak kallus<br />
– fibroz, kartilajinöz doku<br />
– hipoekoik<br />
• Sert kallus<br />
– Yumuşak kemik<br />
– hiperekojen
Moed BR, et al. J Orthop Trauma<br />
(1998)<br />
• Köpek tibiasında fraktür iyileşme<br />
değerlendirmesi<br />
• Post-op 2, 3, 4, 6 <strong>ve</strong> 8. haftalarda direkt<br />
grafi, US, <strong>ve</strong> US rehberliğinde iğne<br />
biyopsisi<br />
• Fraktür açıklığındaki doku ekosunun kas<br />
ile karşılaştırılması (hipo-izo-hiper)<br />
Moed BR, et al, J Orthop Trauma<br />
(1998)<br />
• 47 hasta, 50 tibial fraktür<br />
• 6. <strong>ve</strong> 9. haftalarda US<br />
• Fraktür aralığını dolduran ekojen<br />
progresif kallus iyileşme<br />
• İyileşme tanısında doğruluk % 97<br />
• İyileşme: US ile ort. 6-9. haftada,<br />
Radyografi ile ort.19. haftada<br />
Sonuç<br />
• Teknik gelişmeler ilerledikçe kas-iskelet<br />
sistemi sonografisinin uygulama alanları<br />
genişlemeye devam edecektir.<br />
• Doku morfolojisinin<br />
görüntülenmesindeki ilerlemelere ek<br />
olarak, fonksiyonel <strong>ve</strong> sayısal<br />
değerlendirme, klinik tanı <strong>ve</strong> tedavide<br />
önemli etkiler oluşturabilecektir.<br />
• Kallus ekosu hipo hiperekoik<br />
• Hiperekoik eko %100 sert kallus<br />
• US ile yeni kemik miktarı biyopsi ile eş<br />
• Ekojen dokuda artış Fraktür iyileşmesi<br />
• Fraktür kapanması tanısı US ile direkt<br />
grafiden ort. 1.7 hafta önce<br />
İlizarov işlemi sonrası US<br />
• Boşluk uzunluğunun ölçümü<br />
• Yeni kemik oluşumunun<br />
değerlendirilmesi<br />
• US ile boşlukta yeni kemik oluşumu<br />
engelleyen kist tanısı <strong>ve</strong> aspirasyonu<br />
(Derbyshire NDJ, et al. Br J Radiol 1992)
Change language