Gencler Saglikli Yasam Elinizde - Mersin Sağlık Müdürlüğü
Gencler Saglikli Yasam Elinizde - Mersin Sağlık Müdürlüğü
Gencler Saglikli Yasam Elinizde - Mersin Sağlık Müdürlüğü
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
MERSİN SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ<br />
EĞİTİM ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ<br />
ADÖLESAN DÖNEMİNDE BESLENME<br />
Züleyha KAPLAN<br />
Beslenme ve Diyet Uzmanı
BESLENME:<br />
Büyüme, yaşamın sürdürülmesi ve<br />
sağlığın korunması için besinlerin<br />
kullanılmasıdır<br />
YETERLİ VE DENGELİ BESLENME<br />
Organizmanın yaşamını sürdürebilmesi<br />
için gereken enerjinin ve diğer tüm besin<br />
öğelerinin yeterli ve dengeli miktarda<br />
alınmasıdır
BESLENME NİÇİN ÖNEMLİDİR?<br />
Besinler yaşam için elzemdir.<br />
Fiziksel ve zihinsel gelişimi etkiler.<br />
Çalışanların üretim hızını etkiler.<br />
Bebek ve çocuk sağlığını etkiler.<br />
Beslenme bozukluğuna bağlı gelişen<br />
hastalıkları engeller.<br />
Enfeksiyonlara ve hastalıklara<br />
yakalanmayı engeller.
ADÖLESAN DÖNEMİ;<br />
Fiziksel, biyokimyasal, ruhsal ve sosyal<br />
yönden hızlı büyüme ve gelişme, olgunlaşma<br />
süreçleriyle çocukluktan yetişkinliğe geçiş<br />
dönemidir.<br />
Bu devre 11-24 yaş arasını kapsamaktadır.<br />
Ülkemizin; % 16.2’si adölesan dönemdedir.
ERKEKLERDE;<br />
- KAS KİTLE ARTIŞI<br />
KIZLARDA;<br />
- SUBKUTAN YAĞ DEPOLARI<br />
MİKTARINDA DAHA HIZLI ARTIŞ<br />
-KALÇA GENİŞLİĞİNDE ARTMA<br />
- KEMİK PELVİSTE GENİŞLEME<br />
- UZUN KEMİKLERDE BÜYÜME
ÇÜNKÜ;<br />
ADÖLESAN ÇAĞINDA BESLENME<br />
NEDEN ÖNEMLİDİR?<br />
HIZLI BÜYÜME VE GELİŞME<br />
ENERJİ VE BESİN ÖGELERİNE<br />
İHTİYAÇ ARTMAKTADIR.
BESİN MADDELERİ<br />
KARBONHİDRATLAR<br />
PROTEİNLER<br />
YAĞLAR<br />
VİTAMİNLER<br />
MİNERALLER<br />
POSA<br />
SU
ADÖLESANDA HATALI BESLENME<br />
ALIŞKANLIKLARI<br />
ÖĞÜN ARASI YEMEK<br />
ÖĞÜN ATLAMAK<br />
FAST-FOOD BESLENME<br />
VEJETERYAN DİYET<br />
YANLIŞ DİYET<br />
UYGULAMALARI
DİYET UYGULAMA<br />
Fizik görünüme ilgi; önemseme artar<br />
Vücut ağırlığı veya görünümden<br />
memnuniyetsiz<br />
Erkekler vücut geliştirme ile<br />
Kızlar vücut ağırlıkları ile ilgili
Televizyon izleme ile okul başarısı, öz<br />
benlik, şişmanlık yetersiz fiziksel<br />
aktivite, beslenme (fazla yağ-şeker-<br />
tuz,fazla enerji, yetersiz diyet<br />
posası)<br />
Daha fazla bilgisayar kullanımı
ADÖLESAN DÖNEM<br />
BESLENME SORUNLARI<br />
Şişmanlık<br />
Zayıflık<br />
- Anoreksia Nevrosa<br />
- Bulimiya Nevrosa<br />
İskelet bozuklukları<br />
Arterosklerosiz<br />
Anemi<br />
Guatr
BESLENME SORUNLARINI<br />
NASIL ÇÖZEBİLİRİZ?<br />
BESLENME<br />
EĞİTİMLERİ İLE;<br />
SİZLERİNLERİN, YEME<br />
ALIŞKANLIKLARINDA<br />
OLUMLU YÖNDE<br />
DEĞİŞİKLİKLERE<br />
NEDEN OLABİLİRİZ.
ŞİŞMANLIK NEDİR?<br />
ŞİŞMANLIK; bedenin yağ<br />
kütlesinin, yağsız kütleye oranının<br />
aşırı artması sonucu boya göre<br />
ağırlığın arzu edilen düzeyin üstüne<br />
çıkmasıdır.
UYGUN VÜCUT AĞIRLIĞININ<br />
HESAPLANMASI<br />
Boy Kilo İndeksi=Ağırlık / Boy(m)2<br />
Örnek;Boy:1.70 Örnek; Boy:1.70 m, Ağırlık: 75 kg<br />
BKİ:75 / (1.70)2 = 75 / (2.89) =26
ŞİŞMANLIĞIN NEDENLERİ<br />
- Enerji alım ve harcamadaki<br />
dengesizlik<br />
- Fiziksel aktivite azlığı<br />
- Ağırlık döngüsü<br />
- Kalıtım<br />
- Psikolojik bozukluklar<br />
- Metabolik ve hormonal<br />
bozukluklar
AYAK ÜSTÜ BESLENME<br />
YAĞ<br />
ŞEKER<br />
TUZ<br />
(FAST FOOD)<br />
VİTAMİN<br />
MİNERAL
ŞİŞMANLIĞIN DÜZELTİLMESİ<br />
1-Diyet değişikliği<br />
2-Davranış değişikliği<br />
3-Egzersiz<br />
4-İlaç kullanımı ve cerrahi müdahale
DAVRANIŞ DEĞİŞİKLİĞİ<br />
STRATEJİLERİ<br />
•Yemeği geciktirme<br />
•Yenen miktarı azaltma<br />
•Yediklerini harcama<br />
•Öğün geçiştirmede uzlaşma<br />
• Yeme isteğini ortadan kaldırma
NASIL KİLO VERİLİR ?<br />
Yediğiniz Besin miktarını azaltın<br />
Aralarda atıştırmaktan kaçının<br />
Düzenli yiyin, öğün atlamayın<br />
Yağ ve şeker miktarı yüksek<br />
besinlerden kaçının<br />
Aktivitenizi artırın<br />
Küçük lokmalarla yiyin<br />
Günde en az 2-2,5 lt. su için<br />
Yemekleri yavaş yiyip iyi çiğneyin
DİYET DEĞİŞİKLİĞİ<br />
Diyet enerjisi bireyin harcadığı<br />
enerjiden düşük olmalıdır<br />
Diyet enerjisinin oranı:KH %55-60,<br />
Protein %15-20, Yağ % 20-25 olmalıdır.<br />
Diyet bütün vitamin ve mineraller<br />
yönünden gereksinimi karşılamalıdır.
DİYET DEĞİŞİKLİĞİ<br />
Diyetin posa içeriği yüksek<br />
olmalıdır.<br />
Uygun kiloya eriştikten sonra da<br />
diyet enerjisi dengede tutulmalıdır.
EGZERSİZ<br />
Fiziksel olarak hareketli bir<br />
yaşam biçimi için;<br />
3km. den kısa mesafelerde<br />
taşıta binmeyin<br />
Eşyalarınızı kendiniz taşıyın<br />
Her gün en az 1 saat hızlı<br />
yürüyüş yapın<br />
4 ve daha az katlı daireler için<br />
asansör kullanmayın
EGZERSİZ<br />
Kaslarını güçlendirir<br />
Dayanıklılığını artırır<br />
Akciğer ve kalbinin etkin çalışması sağlar<br />
Kendine vakit ayırır<br />
Zevkli zaman geçirir<br />
Stresten uzaklaşır<br />
Yeni dostlar edinir
ZAYIFLIK NEDİR?<br />
Zayıflık; boya göre ağırlığın<br />
%15-20’nin altında olması<br />
durumuna denir.
ZAYIFLIĞIN NEDENLERİ NELERDİR?<br />
1- Aşırı fiziksel aktivite<br />
2- Yeterli besin alınamaması<br />
3- Besinlerin, sindirim, emilim<br />
ve metabolizmasında bozukluk<br />
4- Kanser ve Troid gibi enerji<br />
harcamasını arttıran<br />
hastalıklar<br />
5- Psikolojik ve coşkusal<br />
stresler
ZAYIFLIK NASIL DÜZELTİLİR?<br />
*Diyetin enerji değeri yüksek olmalı<br />
*Protein kalitesi yüksek olmalı<br />
*Vitamin ve minerallerde artırılmalı<br />
*Sindirimi kolay, enerji değeri yüksek<br />
besinler olmalı<br />
*Öğün sırasında mutlaka yemek yenmeli<br />
*Davranış değişikliği önemlidir<br />
* Besin seçimine dikkat edilmeli
PEKİ YA İŞTAHSIZSANIZ!<br />
*Yemekler hacim yönünden az, enerji ve besin<br />
öğeleri yönünden zengin olmalı<br />
*Yemeklerin görünüşleri olumlu etki bırakmalı<br />
*Yemek sırasında fazla sıvı alınmamalı<br />
*Diyette fazla yağlı gıdalar yer fazla almamalı<br />
*Yemekler niteliğine uygun ısıda servis<br />
yapılmalı<br />
*Yemek yenen ortamın temizliği önemlidir.
Doğru beslenme alışkanlığı edinilmez<br />
ise ve bir uzman kontrolünde diyet<br />
yapılmazsa! YA BÖYLE!
YA DA BÖYLE BİR GÖRÜNÜME<br />
SAHİP OLUNULUR!
BESLENME ALIŞKANLIKLARI<br />
☺ Sebze-meyve tüketimi yetersiz<br />
☺ Konstipasyon<br />
☺ Vitamin yetersizlikleri<br />
☺ Kolesterol düzeylerinde artış<br />
☺ Anemi
YEMEK<br />
ARALARINDA<br />
AŞIRI ŞEKERLİ<br />
BESİNLERİN<br />
TÜKETİLMESİ<br />
DİŞLERİN<br />
FIRÇALANMAMASI<br />
ÇÜRÜKLERİN<br />
OLUŞMASI<br />
KOLAYLAŞIR
ERGENLİK SİVİLCELERİ<br />
NASIL<br />
OLUŞUR?
AKNE<br />
Ergenlik döneminin cinsel değişimine<br />
bağlı bir cilt hastalığıdır.
Akne; mikrobik bir hastalık değildir.<br />
Yapısal olarak kıl diplerinin deriye<br />
açılan kısmının (gözenekler)<br />
kalınlaşmasıdır.Ergenlikle birlikte<br />
salgılanmaya başlanan hormonlar ile<br />
kısmen kapalı olan gözenekler yağın<br />
birikmesine maruz kalır.<br />
Mikropların da birikmesiyle akne<br />
oluşur.
SİVİLCELERİ<br />
SIKMAK<br />
ZARARLI<br />
MIDIR?
Sivilceler sıkılırken kıl kesesi<br />
patlayabilir.<br />
Bu da iltihaplanmaya, sivilcenin daha<br />
uzun süre devam etmesine ve iz<br />
kalmasına sebep olur.<br />
Sıkarken iz kalabilir.<br />
Mikroplara açık hale gelebilir ve daha<br />
geniş iltihaplar oluşabilir.
NE YAPMALIYIZ?<br />
Yüzü yıkamak, deri üzerindeki yağ<br />
miktarını azaltabilir.Ancak<br />
kuruluğa neden olmayan kremli<br />
sabunlarla yıkanmalıdır.<br />
Stres önemli bir diğer faktördür.<br />
Stresten uzak durmak da<br />
yardımcı olabilir.
BESLENMEYE DİKKAT<br />
EDİLMELİDİR<br />
Sorumlu tutulan besinler (???);<br />
Çikolata<br />
Kolalı içecekler<br />
Yağ ve yağlı besinler<br />
Kuruyemişler<br />
Şeker ve şeker içeriği yüksek<br />
besinler
ANEMİ ( KANSIZLIK )<br />
% 36-55<br />
Yaklaşık yarısı demir<br />
yetersizliği anemisi
Motor gelişme ve koordinasyonunuz<br />
bozulur<br />
Dil gelişimi, algılama ve okul başarınız<br />
etkilenir<br />
Psikolojik durumunuz ve davranışlarınız<br />
etkilenir<br />
(dikkatsizlik, yorgunluk, güvensizlik vb…)<br />
Fiziksel aktiviteniz azalır.
İYOT YETERSİZLİĞİ<br />
Guvatr<br />
HASTALIKLARI<br />
Hipotiroidizm<br />
Mental fonksiyon bozukluğu<br />
Fiziksel gelişim geriliği<br />
ÖNLEM<br />
İYOTLU TUZ KULLANIMI
EN ÖNEMLİ ÖĞÜN KAHVALTIDIR<br />
Öğrenmenin<br />
etkin ve kalıcı olabilmesi için<br />
Besinlerin<br />
3 SAATLİK ARALIKLARLA<br />
Dengeli ve Yeterli alınması gerekir
ÖNERİLER<br />
Besin ihtiyaçlarını bilmeli<br />
Öğün atlanmamalı ve sabah kahvaltısının önemi<br />
unutulmamalı!!!<br />
Hatalı beslenme alışkanlıkları bırakılmalı<br />
Taze sebze ve meyve tüketimi arttırılmalı<br />
Kızartılmış besinlerden kaçınılmalı<br />
Kolalı ve asitli içecekler yerine süt ve ayran tercih<br />
edilmeli, fast food beslenmeden kaçınılmalı<br />
Hamile adölesanların tüketeceği fazladan enerji ve<br />
diğer besin öğeleri dikkate alınmalı
Öğün atlanmamalı<br />
<strong>Sağlık</strong>lı Beslenme<br />
Öğün aralarında<br />
Ayran<br />
Süt<br />
Yoğurt<br />
Taze meyve suyu tüketilmeli<br />
Spor yapıyorsa sporun türüne göre fazladan enerji<br />
yapıcı besin tüketilmeli<br />
Beslenmede savurganlıktan kaçınılmalı
Aşırı Yağ<br />
Şeker<br />
Tuz içeren<br />
Besinlerden sakınmak gerekir
ADÖLESANLARDA ÖRNEK GÜNLÜK<br />
BESLENME LİSTESİ<br />
SABAH: - 1 su bardağı süt<br />
- 1 kibrit kutusu peynir<br />
-Haftada 3-4 kez 1 adet yumurta<br />
- 1-2 orta dilim ekmek<br />
- 1-2 yemek kaşığı pekmez<br />
- Domates-salatalık<br />
KUŞLUK: -1 porsiyon meyve (İsteğe göre)<br />
ÖĞLE: -1 porsiyon et yemeği veya kurubaklagil<br />
veya etli sebze yemeği<br />
-1 kase yoğurt<br />
-1 porsiyon pilav yada makarna<br />
-1 porsiyon meyve ve salata<br />
-1-2 orta dilim ekmek
ADÖLESANLARDA ÖRNEK GÜNLÜK<br />
BESLENME LİSTESİ(devamı)<br />
İKİNDİ: -1/2 kase yoğurt, ekmek<br />
AKŞAM: -1 porsiyon etli sebze yemeği<br />
-1 porsiyon makarna veya pilav<br />
-1 kase yoğurt<br />
-Salata<br />
-2 orta dilim ekmek<br />
GECE:-1 su bardağı süt, meyve
Change language